Celale Özcan*, Fahriye Oflaz**, Tümer Türkbay***

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Celale Özcan*, Fahriye Oflaz**, Tümer Türkbay***"

Transkript

1 D KKAT EKS KL AfiIRI HAREKETL L K BOZUKLU U VE B N fi K KARfiIT OLMA - KARfiI GELME BOZUKLU U OLAN ÇOCUKLARIN ANNE-BABALARININ EMPAT DÜZEYLER N N KARfiILAfiTIRILMASI Celale Özcan*, Fahriye Oflaz**, Tümer Türkbay*** ÖZET Amaç: Dikkat eksikli i afl r hareketlilik bozuklu u () ile bu bozuklu a efllik eden karfl t olma-karfl gelme bozuklu u (KO-KGB) tan s konan çocuklar n anne-babalar n n emati düzeylerinin ve aile ifllevlerinin karfl laflt r lmas amaçlanm flt r. Yöntem: Poliklini e ard fl k olarak getirilen DSM- IV ölçütlerine göre tan s konan 107 çocuktan, d fllamalar sonras nda (n=44) ve DE- AHB na efllik eden KO-KGB (n=26) olan iki gru çal flmaya al nm flt r. Aile ifllevleri Aile De erlendirme Ölçe i ile, anne-babalar n emati düzeyleri ise Ematik Beceri Ölçe i ve Ematik E ilim Ölçe i ile de erlendirilmifltir. Bulgular: ve KO-KGB olan çocuklar n anne babalar n n emati uanlar de erlendirildi inde, grular aras nda anlaml farkl l k yoktu. ki gru için annenin emati e ilim uan ile çocu un dikkat sorunlar aras nda z t iliflki satand (r=-.303). Aile De erlendirme Ölçe i nin davran fl kontrolü alt ölçe inde sa l ks zl k oranlar KO-KGB grubunda, grubuna göre anlaml derecede daha yüksekti (<0.05). Tart flma: Bulgular, ile KO-KGB birlikteli inde anne-baban n emati düzeylerinin do rudan etkili olmad n, davran fl kontrolü gibi baz aile ifllevlerinin sa l ks zl n n belirleyici oldu unu göstermektedir. Anahtar Sözcükler: Dikkat eksikli i afl r hareketlilik bozuklu u, karfl t olma-karfl gelme bozuklu- u, anne-baba, emati, aile ifllevleri, çocuklar. SUMMARY: COMPARISON OF EMPATHY IN PARENTS OF CHILDREN WITH ATTENTION- DEFICIT HYPERACTIVITY DISORDER AND CO-OCCURENCE OF OPPOSITIONAL DEFIANT D SORDER Objective: The arents emathic levels and family functions of children with attention-deficit hyeractivity disorder (HD) and co-occurrence of oositional defiant disorder (HD/ODD) are evaluated and comared with each other. Method: Seventy subjects with HD only (n=44) and HD/ODD (n=26) were included in this study; who were chosen from 107 subjects consecutively referred to a child and adolescent mental health clinic and diagnosed with HD according to the DSM-IV criteria. Each of the arents was asked to rate themselves for emathic levels by using the Emathic Skills Scale and the Emathic Tendency Scale, and their family functions were evaluated with the Family Assessment Device. Results: There were no statistically significant differences between HD only grou and HD/ODD grou for arents emathic levels. There was inverse correlation between mother s emathic tendency scores and their children s attentional roblems for both two grous (r=-0.303). According to both of arents reorts, their families of HD/ODD grou had significantly higher rates of abnormal behavior control when comared with those of HD only grou (<0.05). Discussion: Our findings suggest that some family dysfunction, such as abnormal behavior control, but not arent s emathy may be imortant to determine the co-occurrence of ODD with HD. Key Words: Attention-deficit hyeractivity disorder, oositional defiant disorder, arent, emathy, family functions, children. G R fi Dikkat eksikli i afl r hareketlilik bozuklu u () ile karfl t olma-karfl gelme bozuklu u (KO-KGB) biniflikli i en s k gözlenen sikiyatrik bozukluklardand r. ile KO-KGB birliktelik oran %40-65 olarak bildirmektedir (August ve ark. 1999, Biederman ve ark. 1996). DE- * Doktora ö rencisi Yük. Hem., Yüksek Hemflirelik Okulu, GATA, Ankara ** Ö r. Gör. Yük. Hem., Yüksek Hemflirelik Okulu, GA- TA, Ankara *** Yrd. Doç. Dr., GATA Çocuk Ruh Sa l ve Hastal klar Anabilim Dal, Ankara AHB na KO-KGB nun efllik etmesi aile, arkadafl ve sosyal iliflkiler yan nda, nun gidiflini de kötü etkilemektedir (Earls 1994). Davran m bozuklu u ile karfl laflt r ld nda KO-KGB nun etiyolojisi hakk nda bilinenler çok azd r ya da araflt rmalarda genellikle davran m bozuklu u ile birlikte ele al nm flt r. Ya lan bir çal flmada nda biniflik KO-KGB nun varl n n, olumsuz anne-baba-çocuk etkileflimiyle iliflkili oldu u ileri sürülmektedir (Barkley ve ark. 1991). Anne-baba-çocuk iliflki ve etkilefli- Çocuk ve Gençlik Ruh Sa l Dergisi : 10(3)

2 DEHB-KO-KGB da anne babalarda emati düzeyi mini belirleyen en önemli etmenlerden biri annebaban n emati düzeyidir (Ero lu 1995). Bir kiflinin kendisini karfl s ndaki kiflinin yerine koymas onun kendine özgü dünyas n, duygu ve düflüncelerini tam ve do ru anlay ifade etmesi olarak ele al nan emati, günlük yaflant da iliflkilerde oldukça büyük bir öneme sahitir. Efllerin birbirleriyle, anne-babalar n çocuklar yla kurduklar ematik iletiflim, daha fazla aylafl - m ve sa l kl, uyumlu iliflkiler kuru sürdürmeyi sa lamaktad r (Book 1988). Emati ile bireyin öznel dünyas ndaki yaflant lar n n baflka birisi taraf ndan ifade edilmesi sonucunda, birey daha önce bilincinde olmad içsel yaflant lar n fark etmeye, sorunlar n n kayna n ve çözüm yollar n görmeye bafllamaktad r. Emati bir yönüyle etkili roblem çözmeyi sa lamaktad r. Bildi imiz kadar yla nda KO-KGB biniflikli ini belirleyicili i yönünden anne-baban n emati düzeyleri araflt r lmam flt r. Bu çal flmada düflük emati düzeylerine sahi anne-babalar n çocuklar yla iliflkilerinde daha fazla sorunlar oluflaca varsay larak, olan çocuklar n anne-babalar n n emati düzeyleri ve aile ifllevleri, KO-KGB biniflikli i olan olgular ile karfl laflt r lmas amaçlanm flt r. GEREÇ VE YÖNTEM Denekler Araflt rman n örneklemini Kas m May s 2002 tarihleri aras nda GATA Çocuk Ruh Sa l ve Hastal klar oliklini ine anne-babas taraf ndan getirilen, DSM-IV (APA, 1994) ölçütlerine göre tan s konan 7-15 yafl aras ard fl k 70 çocuk ve anne-babalar oluflturmufltur. Bu tarihler aras nda oliklini e DEHB aç s ndan tan ya da kontrol amac yla müracaat eden 107 çocu- a ulafl lm flt r. Tan ölçütlerine uymayan, biniflik KO-KGB haricinde sikiyatrik bozukluk tan s konan, anne/babas n n her ikisine ulafl lamayan ya da testleri geçersiz olan 37 çocuk çal flmadan ç kar lm flt r. Sonuçta çal flma kriterlerine uyan 70 çocuk ve anne-babalar araflt rman n örneklemini oluflturmufltur. Sonras nda, yaln zca (41 erkek, 3 k z) ve /KO-KGB (biniflik; 20 erkek, 6 k z) olan iki gru oluflturulmufltur. KO-KGB haricinde, di er sikiyatrik bozuklu u olanlar (davran m bozuklu u, herhangi bir anksiyete bozuklu u, deresif bozukluk, ö renme bozuklu u), duyusal-motor engelleri ve mental retardasyonu olanlar, arçalanm fl ailesi veya evlat edinilmifl olan olgular çal flma d fl nda b rak lm flt r. Anne babalar n en az ilkö retim mezunu olmas ve ciddi bir sikiyatrik bozuklu u olmamas flartlar konulmufltur. Olgular n tümü orta sosyoekonomik düzeye sahiti. Çal flmaya kat lan ailelere, çal flma konusunda bilgi verilerek çal flma için izin al nm flt r. fllem Olgulara tan s, anne-baba ve ö retmenden elde edilen bilgiler ile görüflme ve gözleme dayal olarak bir çocuk sikiyatrisi uzman taraf ndan konuldu. Tan için DSM-IV e Dayal Y k c Davran fl Bozukluklar n De erlendirme Ölçe i ile anne-baba ve ö retmen de erlendirmesinde tan s için ölçütleri karfl layanlar çal flmaya al nd. Ayr nt l görüflme ve gözlemde olas biniflik sikiyatrik bozukluk düflünülenleri de erlendirmek ve d fllamak için gerekli ölçekler verildi (Çocukluk Deresyon Ölçe- i, Durumsal-Sürekli Anksiyete Ölçe i, Ö renme Bozukluklar Tarama Listesi). Sonuçta, DE- AHB tan s konan 70 olgunun anne-babalar ndan Aile De erlendirme Ölçe i, Ematik Beceri Ölçe i ve Ematik E ilim Ölçe ini doldurmalar istendi. Sonras nda, DEHB olgular biniflik KO- KGB tan s na göre iki gruba ayr larak anne-babalar n n emati düzeyleri ve aile ifllevleri yönünden incelendi. Kullan lan Ölçekler DSM-IV e Dayal Y k c Davran fl Bozukluklar n Tarama ve De erlendirme Ölçe i: DSM-IV tan ölçütlerine dayal olarak gelifltirilen bu ölçek dikkatsizli i sorgulayan 9 madde, afl r hareketlili i sorgulayan 6 madde, dürtüselli i sorgulayan 3 madde, karfl olma bozuklu unu sorgulayan 8 madde ve davran m bozuklu unu sorgulayan 15 maddeden oluflmaktad r. Geçerlilik-gü- 109

3 ÖZCAN VE ARK. venirlik çal flmas Ercan ve arkadafllar taraf ndan ya lm flt r (Ercan ve ark. 2001). Ematik Beceri Ölçe i (EBÖ): Ematik Beceri Ölçe i kiflilerin karfl s ndaki bireyin dile getirdi- i robleme e ilirken, daha ziyade biliflsel bilefleni a r basan; duygu ve düflünce olmak üzere iki temel alt basamaktan oluflan emati tekilerini ölçmek amac yla gelifltirilmifltir. Bu ölçek günlük yaflamla ilgili k sa aragraflarla ifade edilmifl 6 ayr durumdan oluflmufltur. Verilen her bir durumun alt nda bu durumdaki kifliye söylenebilecek 12 ematik teki cümlesi yer alm flt r. Denekler bu cümlelerden 4 tanesini her örnek durum için seçmifltir. Böylece 6 örnek durumdan 24 ematik teki cümlesi seçilmifl olmaktad r. Her bir örnek durumun alt nda 12 ematik tekinin her birinin anahtar uanlar mevcuttur. Deneklerin iflaretledi i bu 24 ematik teki cümlesinin anahtar uanlar tolam, ematik beceri uan n ifade etmektedir. Puan n yüksek olmas emati becerisinin yüksek oldu- unu, düflük olmas emati becerisinin düflük oldu unu göstermektedir. Ölçe in gelifltirilerek, Türk tolumuna uyarlanmas ve geçerlilik-güvenirlik çal flmas Dökmen taraf ndan ya lm flt r (Dökmen 1988). Ematik E ilim Ölçe i (EEÖ): Ematik E ilim Ölçe i ematinin duygusal bileflenini ve kiflilerin günlük yaflamdaki emati kurma otansiyellerini ölçmek amac yla gelifltirilmifltir. EEÖ nin baz maddeleri, ben-merkezci iletiflimin özelliklerini yans tan maddelerden oluflmaktad r. Likert türü bir ölçek olan EEÖ nin yaklafl k yar s, deneklerin evet iflaretleme e ilimlerini dengelemek için negatif cümlelerden oluflmaktad r. Denekler, her bir maddenin yan ndaki 1 den 5 e kadar olan say lara karfl l k gelen Aynen kat l - yorum, Büyük ölçüde kat l yorum, Biraz kat l yorum, Hiç kat lm yorum maddelerden birisini iflaretleyerek, o maddedeki görüfle ne ölçüde kat ld klar n belirtmektedirler. 20 sorudan oluflan ölçekteki 3., 6., 7., 8., 11., 12., 13. ve 15. sorular tersinden uanlanarak hesalanmaktad r. Bu ölçekten elde edilecek en düflük uan 20, en yüksek uan ise 100 dür. Ölçe in gelifltirilerek, Türk tolumuna uyarlanmas ve geçerlilik-güvenirlik çal flmas Dökmen taraf ndan ya lm flt r (Dökmen 1988). Aile De erlendirme Ölçe i (Ö): Ailenin ifllevlerini hangi konularda yerine getirebildi ini belirleyen ve sorun alanlar n ortaya ç karan bir ölçüm arac d r. Ölçek McMaster Aile fllevleri Modelinin klinik olarak aileler üzerine uygulanmas yla elde edilmifltir. Türkiye de geçerlilik ve güvenirlik çal flmas Bulut taraf ndan ya lm flt r (Bulut 1990). Bu ölçek ailenin ya sal ve örgütsel özelli ini ve aile üyeleri aras ndaki etkileflimi, sa l kl ve sa l ks z olarak ay rt edebilecek flekilde tan mlam flt r. Ö 7 alt ölçekten oluflmufltur. Alt ölçekler: roblem çözme, iletiflim, roller, duygusal teki verebilme, gereken ilgiyi gösterme, davran fl kontrolü ve genel ifllevlerdir. statistiksel Analiz Ölçek uanlar Mann Whitneyn U, niteliksel de- iflkenler Pearson Ki kare testi kullan larak karfl laflt r ld. Parametreler aras ndaki iliflki düzeyine Pearson korelasyon testi uyguland. De iflkenler aras boyut için Lojistik regresyon analizi ya ld. Anlaml l k düzeyi 0.05 olarak kabul edildi. BULGULAR Olgular n %87.1 i erkek, %12.9 u k zd r. DSM-IV s n fland rmas na göre olgular n alt s - n flar na bak ld nda; %11.4 (n=8) ü dikkat eksikli i belirgin ti, %12.9 (n=9) u afl r hareketlilik-dürtüselli in belirgin oldu u ti, %75.7 (n=53) si birleflik ti dir. Olgular n %62.9 (n=44) una ve %37.1 (n=26) ine biniflik KO-KGB tan s kondu. Olgular n yafllar grubunda 10.0 ± 2.2 y l, /KO-KGB grubunda 9.5 ± 2.1 y l bulundu. ki gru aras nda olgular n yafllar bak - m ndan anlaml farkl l k yoktu (>0.05). ki grubun anne-babalar n n yafllar ve e itim düzeyleri bak m ndan anlaml fark bulunmad (>0.05). ki grutaki tüm olgular orta sosyoekonomik 110

4 DEHB-KO-KGB da anne babalarda emati düzeyi düzeydeki ailelere sahiti (Tablo 1). olan çocuklar n anne-babalar ile DE- AHB+KO-KGB olan çocuklar n anne-babalar - n n emati uanlar aras nda istatistiksel olarak anlaml bir fark bulunmad (>0.05) (Tablo 2). Tablo 3 de Anne-babalar n emati ölçekleri uanlar ile çocu un belirtileri aras ndaki iliflkiler incelendi inde; Anne EEÖ uan ile çocu un dikkat sorunlar uan aras nda z t ve istatistiksel olarak anlaml bir iliflki bulundu (r=- Tablo 1: VE /KO-KGB Grular n n Sosyodemografik Özellikleri Sosyodemografik Özellikler (N=44) -KO-KGB (N=26) Yafl-Anne (y l) 32.7 ± ± 6.8 Yafl-Baba (y l) 35.8 ± ± 7.0 E itim-anne (%/N) lkokul-aokul %40.9 (18) %34.6 (9) Lise %40.9 (18) %34.6 (9) Yüksekokul %18.2 (8) %30.8 (8) E itim-baba (%/N) lkokul-aokul 9.1 % (4) 26.9 % (7) Lise 63.6 % (28) 46.2 % (12) Yüksekokul 27.3 % (12) 26.9 % (7) Sosyoekonomik Düzey a a : Anlaml De il; yafllar Mann Whitney U testi, e itim düzeyleri Ki-kare testi ile Tablo 2: ve KO KGB Grular n n Anne Babalar n n Emati Puanlar n n Karfl laflt rmas Anne Baba Emati Ölçekleri (n=44) KO KGB (n=26) (n=44) KO KGB (n=26) Z Z EBÖ EEÖ : Aritmetik alama, : Standart Sama (Mann Whitney U testi ile) Tablo 3: Anne-Babalar n Emati Ölçek Puanlar ile Y k c Davran fl Bozukluklar De erlendirme Alt Ölçek uanlar n n liflkileri Anne Baba Alt ölçekler EBÖ EEÖ EBÖ EEÖ Dikkat sorunlar * Afl r hareketlilik - Dürtüsellik Karfl t olma - Karfl gelme * < 0.05 (Pearson korelasyon testi ile) 111

5 ÖZCAN VE ARK , =0.02). Di er arametreler aras nda istatistiksel olarak anlaml bir iliflki yoktu (>0.05). TARTIfiMA Karfl t olma-karfl gelme bozuklu u ve davran m bozuklu unu kasayan y k c davran fl bozukluklar n n etiyolojisinde tolumsal (suç oran n n yüksek oldu u çevreler), ailesel (düflük sosyoekonomik düzey, sorunlu anne-baba ifllevleri, Tablo 4: Ö de Sa l ks zl k Görülen Aile Bildirimi Oranlar ile DEHB ve DEHB KO-KGB Grular n n Karfl laflt r lmas Ö Alt ölçekleri (n=44) /KO-KGB (n=26) n % n % X 2 Problem çözme letiflim Roller Duygusal teki verebilme Gereken ilgiyi gösterme Davran fl kontrolü * 0.045* Genel ifllevler * <0.05, Ki-kare testi ile Aile fllevleri De erlendirme Ölçe inde 2 den fazla uanlar sa l ks zl k olarak de erlendirilmektedir. Anne ve baban n Ö alt ölçeklerinin uanlar n n ortalamalar ailenin ortak bildirimini göstermektedir. Tablo 4 de her iki grubun ortak bildirime dayal Ö alt ölçeklerindeki sa l ks zl k oranlar gözlenmektedir. Tablo 4 de ve KO-KGB grular n n ortak aile bildirimine göre Ö alt ölçek uanlar karfl laflt r lm flt r. Ö alt ölçe inden Davran fl Kontrolü uanlar grular aras nda istatistiksel olarak anlaml bir fark gösterdi (X 2 =3.51, =0.045). Davran fl Kontrolü aç s ndan; olan çocuklar n ailelerinin %18.2 si, KO-KGB biniflik olan olgular n ailelerinin ise %38.5 i sa l ks zl k bildirdi. Anne-baban n emati uanlar ile Ö uanlar n n birlikte, olan çocuklarda KO-KGB biniflikli ini yordamas amac yla Lojistik Regresyon Analizi uygulanm flt r. Ö nin Davran fl Kontrolü (ß= -1.83; =0.015) ve Genel fllevler (ß= -2.32; =0.05) alt ölçeklerinde sa l ks zl n olmas, olan çocuklarda KO-KGB nun oluflmas nda belirleyici rol oynarken (ß= ; =0.05), emati düzeylerinin etkisi satanmad. arçalanm fl aileler, anne-baba sikoatolojisi) ve çocu a ait (mizaç, baflka bir sikiyatrik bozukluk olmas ) risk etmenleri tan mlanm flt r (Earls 1994). Çal flmam zda ailelerin hesinin düzenli çevrede yaflamalar, arçalanmam fl ve orta sosyoekonomik düzeydeki aileler olmalar yönünden homojenlik göstermesi ve anne-babalar n e itim düzeyinin iki gru aras nda farkl l k göstermemesi; anne-babalar n emati düzeylerinin ve aile ifllevlerinin, an lan kar flt r c etmenlerden ba ms z olarak de erlendirilmesi olana- n sa lam flt r. Emati, kifliler aras ndaki iliflkileri düzenleyen en önemli etmenlerden biridir. Annenin emati düzeyinin yüksek olmas n n çocuklar n kiflisel uyum düzeyini olumlu yönde etkiledi i belirtilmektedir (Gülseren 2001). Emati düzeyinin düflük oldu u ya da olmad durumlarda, olumsuzluklar ya da çat flmalar karfl s nda anne-baban n çocu a karfl, daha tahammülsüz ve tekisel davran fllar gösterme olas l artar. Bunun sonucu olarak süre en k zg nl n, tart flmac l n ya da afl r müdahalecili in söz konusu oldu u 112

6 DEHB-KO-KGB da anne babalarda emati düzeyi olumsuz anne baba-çocuk etkileflimleri ortaya ç kabilir. Emati anlay fl n n olmad ortamlarda yetiflen çocuklar n yaklafl k % 40 nda sald rgan davran fllar n görüldü ü ve bu çocuklar n ergenlik dönemde antisosyal davran fllar gelifltirdi i belirtilmektedir (Pridham ve Pascoe 1999). da biniflik KO-KGB nun varl - n n da sald rganl kla ve olumsuz anne-baba-çocuk etkileflimiyle iliflkili oldu u ileri sürülmektedir (Barkley ve ark. 1991). Satake ve arkadafllar (2004) yat klar bir çal flmada ile KO- KGB ya da davran m bozuklu unun biniflik oldu u durumlarda anne-babalar n n kifliler aras iliflkilerde daha çat flmac olduklar n satam flt r. Ancak, çal flmam zda ile KO- KGB olan çocuklar n anne babalar n n emati düzeyleri yönünden farkl l k görülmemifltir. Bu sonuç, olan çocuklar n anne babalar n n emati düzeylerinin KO-KGB biniflikli inde do rudan etkisi olmad n göstermektedir. Buna karfl n, anne-babalar n emati düzeyleri aile ifllevlerini etkileyerek olan çocuklarda KO-KGB biniflikli ini belirleyece i düflünülmektedir. Ayr ca, çal flmam zda annelerin ematik e ilim uanlar n n düflük olmas n n olan çocu un dikkat sorunlar nda art fl ile birlikte oldu u görülmektedir. Ya lan bir çal flmada olumsuz anne-baba-çocuk iliflkilerinin olan çocuklarda daha fazla dikkat sorunlar yla birlikte oldu u belirtilmektedir (Harvey ve ark. 2003). Bu durum, ematiden yoksun olumsuz anne çocuk iletifliminin çocuk üzerinde kayg oluflturmas ve bunun dikkat ifllevleri üzerine olumsuz etkileri ile iliflkili olabilir. Ancak, çal flmam zda kayg y de erlendiren ölçekler uygulanmam flt r. Çal flmam z n di er bulgusu aile ifllevlerini anne baban n ortak de erlendirmesinde; Aile De erlendirme Ölçe i nin Davran fl Kontrolü alt ölçe inde sa l ks zl k oranlar n n KO- KGB grubunda, grubuna göre anlaml derecede daha yüksek olufluydu. Bu alt ölçekte aile üyelerinin davran fllar na standart koyma ve disilin sa lama biçimi sorgulanarak, sikolojik ve sosyal tehlike karfl s ndaki davran fllar de erlendirilir. Ayr ca kontrolün esnek, kat, serbest ve düzensiz oluflu da bu alt ölçekte ele al nmaktad r. KO-KGB biniflikli i olan çocuklar n ailelerinde davran fl kontrolünün az olmas nedeniyle, anne-baba çocu un olumsuz davran fllar n kontrol etmek amac yla k zg nl k ve öfke gibi afl r duygusal tekiler, afla lama, dalga geçme gibi duygusal fliddet, dayak gibi fiziksel fliddet ya da afl r denetim alt nda tutma gibi olumsuz davran fllar sergileyebilmektedirler. Bu durum anne baba-çocuk aras nda süre en çat flmalara yol açabilmekte ya da anne baban n bu kat tutum çocuk taraf ndan model al narak karfl gelme tutumlar görülmektedir. Baz çal flmalarda KO-KGB nun oluflumunun çocu a karfl aç kça kat tutum izleyen anne-babaya bir teki olarak ortaya ç kt varsay lmaktad r. S k ve sert denetim alt nda tutulan ya da e itim yöntemleri de iflken olan ailelerde yetiflen çocuklarda karfl ç kma ve sald rganl k gibi yollarla kendilerini kabul ettirme davran fllar n n s k oldu u belirtilmektedir (Yavuzer 2001). Ancak, DE- AHB KO-KGB nda aile ifllevlerinde davran fl kontrolündeki sorunlar n bir neden mi yoksa sonuç mu oldu unu belirlemek güçtür. Çocuklarda biniflik sikiyatrik bozukluk tan lar n n konulmas için, Türkiye de geçerlilik ve güvenirli i ya lm fl, ya land r lm fl klinik görüflme formlar olmamas büyük bir sorundur. Bu nedenle çal flmam zda KO-KGB d fl ndaki di er biniflik sikiyatrik bozukluklar n d fllanmas nda, ayr nt l sikiyatrik görüflme ve makalenin ifllem bölümünde belirtilen ölçekler kullan lm flt r. Bu durum çal flmam z n bir k s tl l d r. Sa l kl kontrol grubunun da çal flmaya dahil edilerek verilerin karfl laflt r lmas çal flmay güçlendirebilirdi. Sonuç olarak, bulgular ile KO-KGB birlikteli inde anne-baban n emati düzeylerinin do rudan etkili olmad n, davran fl kontrolü gibi baz aile ifllevlerinin sa l ks zl n n belirleyici oldu unu düflündürmektedir. KAYNAKLAR Amerikan Psikiyatri Birli i (1994) DSM IV Tan Ölçütleri Baflvuru Elkitab, Çeviren: Köro lu E, Medikomat Bas m 113

7 ÖZCAN VE ARK. Yay n San ve Tic Ltd fit., Ankara. August GJ, Realmuto GM, Joyce T, Hektner JM (1999) Persistence and resistance of oositional defiant disorder in a community samle of children with HD. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 38: Barkley RA, Fischer M, Edelbrock C, Smallish L (1991) The adolescent outcome of hyeractive children diagnosed by research criteria-iii. Mother child interactions, family conflicts and maternal sychoathology. J Child Psychol Psychiatry 32: Biederman J, Faraone S, Milberger S, Jetton JG, Chen L, Mick E, Greene RW (1996) Is childhood oositional defiant disorder a recursor to adolescent conduct disorder? Findings from a four-year follow-u study of children with HD. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 35: Book H (1988) Emathy: misconcetions and misuses in sychotheray. Am J Psychiatry 145(4): Bulut I (1990) Aile De erlendirme Ölçe i El Kitab. Özgüzelifl Matbaas, Ankara. Dökmen Ü (1988) Ematinin yeni bir modele dayan larak ölçülmesi ve sikodrama ile gelifltirilmesi. Ankara Üniversitesi E itim Bilimleri Fakültesi Dergisi 21: Earls F (1994) Oositional-defiant and conduct disorders. Child and Adolescent Psychiatry Modern Aroaches içinde, M Rutter, E Taylor, L Hersov (Eds).: 3 th edition, Blackwell Science Ltd., Oxford, s: Ercan ES, Amado S, Somer O, Ç ko lu S (2001) Dikkat eksikli i hieraktivite bozuklu u ve y k c davran m bozukluklar çin bir test bataryas gelifltirme çabas. Çocuk ve Gençlik Ruh Sa l Dergisi 8: Ero lu N (1995) Ematik E ilim Düzeyleri Farkl Annelerin Çocuklar n n Uyum ve Baflar Düzeyleri. Yay nlanmam fl Bilim Uzmanl Tezi, Hacettee Üniversitesi Sa l k Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Gülseren fi (2001) Eflduyum (emati): tan m ve kullan m üzerine bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi 12: Harvey E, Danforth JS, McKee TE, Ulaszek WR, Friedman JL (2003) Parenting of children with attentiondefecit/hyeractivity disorder (HD): the role of arental HD symtomatology. J Atten Disord 7: Pridham KF ve, Pascoe J (1999) The quality of mothers solutions to child-rearing roblems: what difference does setting internal or external to the family make? J Adv Nurs 30: Satake H, Yamashita H, Yoshida K (2004) The family sychosocial characteristics of children with attentiondeficit hyeractivity disorder with or without oositional or conduct roblems in Jaan. Child Psychiatry Hum Dev 34: Yavuzer H (2001) Çocuk Psikolojisi. 20.bas m, Remzi Kitabevi, stanbul. 114

Dr. Tümer TÜRKBAY (*), Dr. Hakan ERMAN (**), Dr. Ayhan CÖNGÖLOĞLU (*), Dr. Teoman SÖHMEN (*)

Dr. Tümer TÜRKBAY (*), Dr. Hakan ERMAN (**), Dr. Ayhan CÖNGÖLOĞLU (*), Dr. Teoman SÖHMEN (*) DİKKAT EKSİKLİĞİ AŞIRI HAREKETLİLİK BOZUKLUĞU VE BİNİŞİK KARŞIT OLMA - KARŞI GELME BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLAR VE ERGENLERİN ANNE-BABALARININ PSİKİYATRİK ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Dr. Tümer TÜRKBAY

Detaylı

Türk Psikiyatri Dergisi 2005; 16(1):21-28. Dr. Birim Günay KILIÇ 1, Dr. Şahnur ŞENER 2

Türk Psikiyatri Dergisi 2005; 16(1):21-28. Dr. Birim Günay KILIÇ 1, Dr. Şahnur ŞENER 2 Türk Psikiyatri Dergisi 2005; 16(1):21-28 Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Karş t Olma-Karş Gelme Bozukluğu/Davran ş Bozukluğu Eş Hastalan m nda Aile İşlevleri ve Psikososyal Değişkenlerin

Detaylı

Burcu Çakaloz*, Aynur Pekcanlar Akay**, Türkan Günay**

Burcu Çakaloz*, Aynur Pekcanlar Akay**, Türkan Günay** Karfl t Olma Karfl Gelme Bozuklu unun Efllik Etti i ve Etmedi i Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u Tan l Çocuklar n Davran flsal Sorunlar, Ders Baflar s ve Akran liflkileri, Aç s ndan De erlendirilmesi

Detaylı

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama 21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U TANISI KONULAN B R KL N K ÖRNEKLEMDE YIKICI DAVRANIfi BOZUKLUKLARI VE ÖZGÜL Ö RENME BOZUKLUKLARI

D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U TANISI KONULAN B R KL N K ÖRNEKLEMDE YIKICI DAVRANIfi BOZUKLUKLARI VE ÖZGÜL Ö RENME BOZUKLUKLARI D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U TANISI KONULAN B R KL N K ÖRNEKLEMDE YIKICI DAVRANIfi BOZUKLUKLARI VE ÖZGÜL Ö RENME BOZUKLUKLARI Ayhan B LG Ç*, Birim Günay KILIÇ**, Ka an GÜRKAN**, Ayla AYSEV***

Detaylı

YIKICI DAVRANIfi BOZUKLUKLARINDA DSM-IV BEL RT LER AÇISINDAN ANNE VE Ö RETMEN VER LER N N UYUMU

YIKICI DAVRANIfi BOZUKLUKLARINDA DSM-IV BEL RT LER AÇISINDAN ANNE VE Ö RETMEN VER LER N N UYUMU YIKICI DAVRANIfi BOZUKLUKLARINDA DSM-IV BEL RT LER AÇISINDAN ANNE VE Ö RETMEN VER LER N N UYUMU Aynur Pekcanlar Akay*, Süha Miral**, Beyaz t Yemez***, Kendal Çakar**** ÖZET Amaç: Bu çal flmada DSM-IV tan

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri BÖLÜM 1 YÖNTEM Bu çal flma 11, 13 ve 15 yafllar ndaki gençlerin sa l k durumlar ve sa l k davran fllar n saptamay hedefleyen, kesitsel tan mlay c ve çok uluslu Health Behavior in School Aged Children,

Detaylı

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar

www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz

Detaylı

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER I MURAT YÜKSEL FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER III DR. MURAT YÜKSEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ö retim Görevlisi FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER IV Yay

Detaylı

lkö retim Okulu Ortaö retim Dönemindeki Çocuklarda Sosyal Fobinin Araflt r lmas

lkö retim Okulu Ortaö retim Dönemindeki Çocuklarda Sosyal Fobinin Araflt r lmas Çocuk Dergisi 8(2):102-107, 2008 lkö retim Okulu Ortaö retim Dönemindeki Çocuklarda Sosyal Fobinin Araflt r lmas Fadime ÜSTÜNER TOP *, Bar fl KAYA *, H. Sibel GÜNDÜZ ** lkö retim Okulu Ortaö retim Dönemindeki

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Araflt rma Makalesi / Research Article 119

Araflt rma Makalesi / Research Article 119 Araflt rma Makalesi / Research Article 119 DOI: 10.4274/npa.y5794 Genel Psikiyatri Poliklini inde Eriflkin Dikkat Eksikli i-hiperaktivite Bozuklu u S kl ve Dikkat Eksikli i-hiperaktivite Bozuklu una Efllik

Detaylı

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman Ö RETMEN ÖZ DE ERLEND RME FORMU K fi L K ÖZELL KLER flimi seviyorum. Sab rl y m. Uyumluyum. fl birli ine aç m. Güler yüzlüyüm. yi bir gözlemciyim. yi bir planlamac y m. Çocuklara, ailelere, meslektafllar

Detaylı

YARGITAY 2. HUKUK DA RES

YARGITAY 2. HUKUK DA RES YARGITAY 2. HUKUK DA RES 2674 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 81 Say : 6 Y l 2007 YARGITAY 2. HUKUK DA RES E: 2005/20742 K: 2006/5715 T: 18.04.2006 M RASÇILIK SIFATI M RASIN NT KAL ZAMAN YÖNÜNDEN UYGULANACAK

Detaylı

K FARKLI KÜLTÜRDE D KKAT EKS KL AfiIRI HAREKETL L K BOZUKLU U VE KARfiI GELME BOZUKLU U BEL RT LER N N KARfiILAfiTIRILMASI

K FARKLI KÜLTÜRDE D KKAT EKS KL AfiIRI HAREKETL L K BOZUKLU U VE KARfiI GELME BOZUKLU U BEL RT LER N N KARfiILAfiTIRILMASI K FARKLI KÜLTÜRDE D KKAT EKS KL AfiIRI HAREKETL L K BOZUKLU U VE KARfiI GELME BOZUKLU U BEL RT LER N N KARfiILAfiTIRILMASI Hakan Erman*, Bedriye Öncü**, Tümer Türkbay***, Özlem Erman*, Teoman Söhmen****,

Detaylı

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i I DR. NA L YILMAZ HEMfiEHR K ML Kastamonulular Örne i II Yay n No : 2039 Sosyoloji : 1 1. Bas - Ekim 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-936 - 1 Copyright Bu kitab n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

STRATEJ K V ZYON BELGES

STRATEJ K V ZYON BELGES STRATEJ K V ZYON BELGES BEYAZ K TAP S UNUfi Sivil toplum; demokrasi, insan haklar ve hukuk devleti kavramlar n n yerleflmesiyle ilgili taleplerden ekonomiyle ilgili endiflelere kadar sosyal yaflama dair

Detaylı

Gelece in Bilgi flçilerini Do ru Seçmek: Araflt rma Görevlisi Al m Süreci Örne i

Gelece in Bilgi flçilerini Do ru Seçmek: Araflt rma Görevlisi Al m Süreci Örne i Uluslararas Yüksekö retim Kongresi: Yeni Yönelifller ve Sorunlar (UYK-2011) 27-29 May s 2011, stanbul; 2. Cilt / Bölüm XI / Sayfa 1359-1364 Gelece in Bilgi flçilerini Do ru Seçmek: Araflt rma Görevlisi

Detaylı

Araştırma. Burcu ÇAKALOZ 1, Aynur PEKCANLAR AKAY 2, Ece BÖBER 3, Neslihan EMİNAĞAOĞLU 2, Türkan GÜNAY 4

Araştırma. Burcu ÇAKALOZ 1, Aynur PEKCANLAR AKAY 2, Ece BÖBER 3, Neslihan EMİNAĞAOĞLU 2, Türkan GÜNAY 4 149 Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu Eşlik Eden Veya Etmeyen Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı Alan Puberte Öncesi Erkek Olgularda Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi EVALUATION OF FAMILY

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

L SE Ö RENC LER N N SINAV KAYGISI DÜZEY ÜZER NE SINAV KAYGISI LE BAfiAÇIKMA E T M N N ETK S *

L SE Ö RENC LER N N SINAV KAYGISI DÜZEY ÜZER NE SINAV KAYGISI LE BAfiAÇIKMA E T M N N ETK S * Kriz Dergisi 13 (2): 35-42 L SE Ö RENC LER N N SINAV KAYGISI DÜZEY ÜZER NE SINAV KAYGISI LE BAfiAÇIKMA E T M N N ETK S * F. Adana**, N. Kaya*** ÖZET S nav kayg s birçok ö renci için akademik yaflamlar

Detaylı

1.2.1. Varolmak... 7 1.2.2. Ö renmek...7 1.2.3. Paylaflmak...7 1.2.4. Etkilemek ve Yönlendirmek...7 1.2.5. Mutlu Olmak...7

1.2.1. Varolmak... 7 1.2.2. Ö renmek...7 1.2.3. Paylaflmak...7 1.2.4. Etkilemek ve Yönlendirmek...7 1.2.5. Mutlu Olmak...7 V Ç NDEK LER BÖLÜM I TEMEL LET fi M B LG LER 1. LET fi M N KAVRAMSAL ÇERÇEVES, AMAÇ, TÜR VE ÖZELL KLER...2 1.1. letiflim Kavram...2 1.2. letiflimde Amaç...6 1.2.1. Varolmak... 7 1.2.2. Ö renmek...7 1.2.3.

Detaylı

D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U OLAN ÇOCUKLARDA UYKU SORUNLARI VE KL N K DE fikenlerle L fik S

D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U OLAN ÇOCUKLARDA UYKU SORUNLARI VE KL N K DE fikenlerle L fik S Kriz Dergisi 16 (2): 25-31 D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U OLAN ÇOCUKLARDA UYKU SORUNLARI VE KL N K DE fikenlerle L fik S P. Öner*, Ö.fi. Üneri*, B. Rezaki*, fi. Bodur* ÖZET Amaç: Dikkat Eksikli

Detaylı

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar. Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,

Detaylı

Bir Çocuk Psikiyatrisi Poliklini inde Ayaktan zlenen Olgulardan DEHB ve/veya ÖÖB Tan s Konan Çocuklar n WISC-R Testi Sonuçlar n n Karfl laflt r lmas

Bir Çocuk Psikiyatrisi Poliklini inde Ayaktan zlenen Olgulardan DEHB ve/veya ÖÖB Tan s Konan Çocuklar n WISC-R Testi Sonuçlar n n Karfl laflt r lmas Bir Çocuk Psikiyatrisi Poliklini inde Ayaktan zlenen Olgulardan DEHB ve/veya ÖÖB Tan s Konan Çocuklar n WISC-R Testi Sonuçlar n n Karfl laflt r lmas Nilgün ÖNG DER*, Burak BAYKARA**, Aynur Pekcanlar Akay***

Detaylı

Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar

Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar Nöropsikiyatri Arflivi, 2003; 40(1-2): 5-12 Sa l k Yüksekokulu Ö rencilerinin fiizofreni ile lgili Tutumlar E. Oryal Taflk n *, Dilek Özmen **, Erol Özmen *, M. Murat Demet * Amaç: Bu çal flmada sa l k

Detaylı

BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U

BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U BELGES Z MAL BULUNDURULMASI VEYA H ZMET SATIN ALINMASI NEDEN YLE KDV SORUMLULU U Cengiz SAZAK* 1.G R fi Bilindi i üzere Katma De er Vergisi harcamalar üzerinden al n r ve nihai yüklenicisi, (di er bir

Detaylı

Anahtar Kelimeler lkö retim Okullar, Yat l Bölge Okullar, Tafl mal E itim, Davran fl-uyum Problemleri, Okul Baflar s.

Anahtar Kelimeler lkö retim Okullar, Yat l Bölge Okullar, Tafl mal E itim, Davran fl-uyum Problemleri, Okul Baflar s. - - 271 Yat l, Tafl mal ve Normal E itim Yap lan lkö retim Okulu Ö rencilerinin Davran fl-uyum Sorunlar, Okullar na liflkin Tutum, Alg lad klar Sosyal Destek ve Okul Baflar lar Aras ndaki liflkiler Leyla

Detaylı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun

Detaylı

D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U OLAN OKUL ÖNCES ÇOCUKLARDA OT ST K BEL RT LER

D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U OLAN OKUL ÖNCES ÇOCUKLARDA OT ST K BEL RT LER Yeni Symposium 39 (3): 121-125, 2001 D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U OLAN OKUL ÖNCES ÇOCUKLARDA OT ST K BEL RT LER Dr. Yalç n GÜZELHAN*, Mücahit ÖZTÜRK**, Dr. Salih ZORO LU***, Dr. Burçin ACAR*,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları I Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları II Yay n No : 2056 Hukuk Dizisi : 289 1. Bas Kas m 2008 - STANBUL ISBN 978-975 - 295-953 - 8

Detaylı

Anne-Baban n Mizaç ve Karakter Özelliklerinin Çocuktaki Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u ve Karfl Gelme Belirtileri Üzerine Etkisi

Anne-Baban n Mizaç ve Karakter Özelliklerinin Çocuktaki Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u ve Karfl Gelme Belirtileri Üzerine Etkisi Anne-Baban n Mizaç ve Karakter Özelliklerinin Çocuktaki Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u ve Karfl Gelme Belirtileri Üzerine Etkisi M. Genco Usta*, Tümer Türkbay**, Ayhan Cöngölo lu*** * Dr., Çocuk

Detaylı

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas

Detaylı

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet

Detaylı

ARAfi TIRMA ABSTRACT ÖZET. SEM HA AKIN* LKAY GÜNGÖR** BAfiAK MEND * NURDAN fiah N*** ESRA B ZAT* ZEHRA DURNA*

ARAfi TIRMA ABSTRACT ÖZET. SEM HA AKIN* LKAY GÜNGÖR** BAfiAK MEND * NURDAN fiah N*** ESRA B ZAT* ZEHRA DURNA* Üniversite Ö renimlerini Sürdüren Hemflirelik Bölümü Ö rencilerinin Problem Çözme Becerileri ve ç-d fl Kontrol Oda Alg s Nursing Student s Problem Solving Skills and Internal-External Locus of Control

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi 1.0 Girifl 1.1 Bir de erlemenin gözden geçirilmesi, tarafs z bir hüküm ile bir De erleme Uzman n n çal flmas n

Detaylı

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ?

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ? YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ? Yahya ARIKAN* Günümüzde; finansal anlamda ülkeleraras s n r n ortadan kalkmas, teknolojinin geliflimi ve bilgi toplumunun s n rs z imkânlar ile zaman ve mekân

Detaylı

Genel Yay n S ra No: 178 2010/20. Yay na Haz rlayan: Av. Celal Ülgen / Av. Coflkun Ongun

Genel Yay n S ra No: 178 2010/20. Yay na Haz rlayan: Av. Celal Ülgen / Av. Coflkun Ongun Genel Yay n S ra No: 178 2010/20 ISBN No: 978-605-5614-56-0 Yay na Haz rlayan: Av. Celal Ülgen / Av. Coflkun Ongun Tasar m / Uygulama Referans Medya ve Reklam Hiz. Ltd. Tel: +90.212 347 32 47 e-mail: info@referansajans.com

Detaylı

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir.

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. OYUNCA IN ADI Akl nda Tut YAfi GRUBU 4-6 yafl OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. GENEL KURALLAR Çocuklar n görsel belle inin

Detaylı

4 STAT ST K-II. Amaçlar m z. Anahtar Kavramlar. çindekiler

4 STAT ST K-II. Amaçlar m z. Anahtar Kavramlar. çindekiler 4 STAT ST K-II Amaçlar m z Bu üniteyi tamamlad ktan sonra; Say sal olmayan de iflkenler aras ndaki iliflkinin varl n test edebilecek, Farkl örneklemlerin ayn evrenden seçilip seçilmedi ini test edebilecek,

Detaylı

Tema Sonu De erlendirme. erlendirme. A.3.1, B.3.13, B.3.31, C.3.5 kazan mlar. Temiz yaz lmam fl yaz l belgeler, 11 ders saati EL ELE, HEP B RL KTE

Tema Sonu De erlendirme. erlendirme. A.3.1, B.3.13, B.3.31, C.3.5 kazan mlar. Temiz yaz lmam fl yaz l belgeler, 11 ders saati EL ELE, HEP B RL KTE Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N ARAÇ GEREÇLER, YÖNTEM VE Temiz yaz lmam fl yaz l belgeler, proje ve performans formlar, resim kâ - d, boya, sözlük, yaz m k lavuzu Gözlem ve inceleme, tart

Detaylı

Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u Tan s Konan Çocuk ve Ergenlerde Efl Tan lar ve Sosyodemografik Özellikler

Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u Tan s Konan Çocuk ve Ergenlerde Efl Tan lar ve Sosyodemografik Özellikler ARAfiTIRMA Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u Tan s Konan Çocuk ve Ergenlerde Efl Tan lar ve Sosyodemografik Özellikler Evrim Aktepe Yard. Doç.Dr., Süleyman Demirel Üniversitesi T p Fakültesi Çocuk

Detaylı

Burcu Çakaloz*, Aynur Pekcanlar Akay**

Burcu Çakaloz*, Aynur Pekcanlar Akay** D KKAT EKS KL VE YIKICI DAVRANIfi BOZUKLUKLARINDA DO UM ÖNCES, DO UM VE DO UM SONRASI YAfiANAN SORUNLARIN VE ANNE SÜTÜ ALIfi SÜRELER N N PS KOPATALOJ GEL fi M NE KATKILARI Burcu Çakaloz*, Aynur Pekcanlar

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ 120 kinci Bölüm - Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi 1. ARAfiTIRMANIN AMACI ve YÖNTEM Ekonomiye Güven ve Beklentiler Anketi, tüketici enflasyonu, iflsizlik

Detaylı

Üniversite öğrencilerinde kendilerinin bildirdikleri dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin değerlendirilmesi

Üniversite öğrencilerinde kendilerinin bildirdikleri dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin değerlendirilmesi 88 Üniversite öğrencilerinde kendilerinin bildirdikleri DEHB belirtilerinin değerlendirilmesi Üniversite öğrencilerinde kendilerinin bildirdikleri dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin

Detaylı

Yay n No : 2351 letiflim Dizisi : Bask Aral k 2010 STANBUL

Yay n No : 2351 letiflim Dizisi : Bask Aral k 2010 STANBUL (FELSEFE, HUKUK, ÇALIfiMA EKONOM S, KENTLEfiME VE ÇEVRE, MAL YE) D S PL NLERARASI YAKLAfiIMLA NSAN HAKLARI ED TÖR: SELDA ÇA LAR Yay n No : 2351 letiflim Dizisi : 1162 1. Bask Aral k 2010 STANBUL ISBN 978-605

Detaylı

KONU 1: B L MSEL YÖNTEM VE STAT ST K... 1

KONU 1: B L MSEL YÖNTEM VE STAT ST K... 1 Ç NDEK LER ÖNSÖZ.................... iii 3. BASKIYA ÖNSÖZ........... v KONU 1: B L MSEL YÖNTEM VE STAT ST K............................ 1 1. Bilimsel Yöntem..............................................................

Detaylı

Prof. Dr. Neslihan OKAKIN

Prof. Dr. Neslihan OKAKIN I Prof. Dr. Neslihan OKAKIN Marmara Üniversitesi..B.F. Çal flma Ekonomisi ve Endüstri liflkileri Bölümü Yönetim ve Çal flma Psikolojisi Anabilim Dal Ç a l fl m a Y a fl a m n d a nsan Kaynaklar Yönetimi

Detaylı

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL

GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Hasta Rehberi Say 7 GENÇ YET fik NLERDE BÜYÜME HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Genç Yetiflkinlerde Büyüme Hormonu Eksikli i - Say 7 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading

Detaylı

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen

Detaylı

Üç Farkl Meslek Eleman n n Empatik Becerilerinin Karfl laflt r lmas

Üç Farkl Meslek Eleman n n Empatik Becerilerinin Karfl laflt r lmas Yıl: 10 Cilt: 4 Sayı: 13 Ocak-Şubat-Mart 2008 Üç Farkl Meslek Eleman n n Empatik Becerilerinin Karfl laflt r lmas Yrd. Doç. Dr. U ur GÜRGÂN* Arfl. Gör. Dr. R za GÖKLER** Özet Meslekler, gerektirdikleri

Detaylı

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN SAYILAR Kümeler 6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN 1. Bir kümeyi modelleri ile belirler, farkl temsil biçimleri ile gösterir. Belirli bir kümeyi temsil ederken afla da belirtilen bafll

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m 1.0 Girifl 1.1 Bu K lavuz Notu nun (KN) amac finansal raporlama için De erleme Raporu nu kullananlar ve haz rlayanlar Uluslararas

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl

OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl OHSAS 18001 fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl Altan ÇET NKAL MESS fl Sa l ve Güvenli i Uzman Geliflen yeni yönetim anlay fllar, hiyerarflik yap - lanmadan

Detaylı

Anksiyete Düzeyleri Aç s ndan Boflanm fl ve Evli Anneler ile Çocuklar n n ncelenmesi

Anksiyete Düzeyleri Aç s ndan Boflanm fl ve Evli Anneler ile Çocuklar n n ncelenmesi 66 Araflt rma Makalesi / Research Article DOI: 10.4274/npa.y5538 Anksiyete Düzeyleri Aç s ndan Boflanm fl ve Evli Anneler ile Çocuklar n n ncelenmesi Investigation of Anxiety Levels in Divorced and Married

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme 1.0. Girifl 1.1. Bu K lavuz Notunun amac ; Uluslararas De erleme Standartlar Komitesine (UDSK) üye tüm ülkelerde,

Detaylı

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN SAYLAR Do al Say lar Parças ve fl n 6. SNF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YLLK PLAN Süre/ KAZANMLAR Ders AÇKLAMALAR 1. Do al say larla ifllemler yapmay gerektiren problemleri çözer ve kurar. Do al say

Detaylı

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN GEOMETR Geometrik Cisimler Uzunluklar Ölçme 6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN 1. Prizmalar n temel elemanlar n belirler. Tabanlar n n karfl l kl köflelerini birlefltiren ayr tlar tabanlara

Detaylı

PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ)

PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ) PAN K AGORAFOB ÖLÇE (PAÖ) Özgün ad : Panic & Agoraphobia Scale Bandelow B, Hajak G, Holzrichter S, Kunert HJ, Rüther E: Assesing the efficacy of treatments for panic disorder and agoraphobia. I. Methodological

Detaylı

30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu

30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu 30 > 35 nsan Kaynaklar > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu > nsan Kaynaklar Personele Göre fl De il, fle Göre Personel. stanbul Büyükflehir Belediyesi, Personele Göre

Detaylı

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri

Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri TRAKYA ÜN V TIP FAK DERG 2005;22(2):88-92 KL N K ARAfiTIRMA Zihin ve Hareket Engelli Çocuklar çin E itim Araflt rma ve Uygulama Merkezi nde zlenen Olgular n Demografik Özellikleri Demographic Characteristics

Detaylı

EP LEPS TANISI KONAN ÇOCUKLARIN Â LE filevler, ANNE-BABALARINDAK KAYGI VE BAfiA ÇIKMA TUTUMLARI

EP LEPS TANISI KONAN ÇOCUKLARIN Â LE filevler, ANNE-BABALARINDAK KAYGI VE BAfiA ÇIKMA TUTUMLARI EP LEPS TANISI KONAN ÇOCUKLARIN Â LE filevler, ANNE-BABALARINDAK KAYGI VE BAfiA ÇIKMA TUTUMLARI Kerim Fazl o lu*, Çiçek Hocao lu**, F. Müjgan Sönmez***, Ali Cansu**** * Uzm. Psikolog, Karadeniz Teknik

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Duygusal ve Davranışsal Bozuklukların Tanımı 2

İÇİNDEKİLER. Duygusal ve Davranışsal Bozuklukların Tanımı 2 İÇİNDEKİLER Bölüm 1 Giriş 1 Duygusal ve Davranışsal Bozuklukların Tanımı 2 Normal Dışı Davramışları Belirlemede Öznellik 2 Gelişimsel Değişimlerin Bir Bireyin Davranışsal ve Duygusal Dengesi Üzerindeki

Detaylı

Ü N ú T E L E N D ú R ú L M ú û Y I L L I K P L A N 2 8 4

Ü N ú T E L E N D ú R ú L M ú û Y I L L I K P L A N 2 8 4 ÜN TELEND R L YILLI PLN 28 LNI... LÖ RET OULU TET...6... SINIF ÜN TELEND R L fi YILLI PLNI 1. ÜN TE LT Ö RENE LNI ZNILR R D S PL NLER, Ç VE D ER LERLE TTÜRÇÜLÜ ULLNILN E T RÇ VE GEREÇLER Do ru, Do ru Parças

Detaylı

OKUL ÇA I ÇOCUKLARI Ç N DUYGULANIM BOZUKLUKLARI VE fi ZOFREN GÖRÜfiME Ç ZELGES -fi MD VE YAfiAM BOYU fiekl - TÜRKÇE UYARLAMASININ GEÇERL K VE GÜVEN RL

OKUL ÇA I ÇOCUKLARI Ç N DUYGULANIM BOZUKLUKLARI VE fi ZOFREN GÖRÜfiME Ç ZELGES -fi MD VE YAfiAM BOYU fiekl - TÜRKÇE UYARLAMASININ GEÇERL K VE GÜVEN RL OKUL ÇA I ÇOCUKLARI Ç N DUYGULANIM BOZUKLUKLARI VE fi ZOFREN GÖRÜfiME Ç ZELGES -fi MD VE YAfiAM BOYU fiekl - TÜRKÇE UYARLAMASININ GEÇERL K VE GÜVEN RL Bahar Gökler *, Fatih Ünal *, Berna Pehlivantürk **,

Detaylı

Kent Yoksulluğu ve Gecekondu

Kent Yoksulluğu ve Gecekondu I Kent Yoksulluğu ve Gecekondu NAİL YILMAZ / YÜCEL BULUT İstanbul, 2009 Yay n No : 2225 Sosyoloji Dizisi : 03 1. Bas Eylül 2009 - STANBUL ISBN 978-605 - 377-143 - 2 Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye

Detaylı

Bilgisayar Kayg s : Ö retmen Adaylar Üzerinde Çok Yönlü Bir nceleme

Bilgisayar Kayg s : Ö retmen Adaylar Üzerinde Çok Yönlü Bir nceleme Bilgisayar Kayg s : Ö retmen Adaylar Üzerinde Çok Yönlü Bir nceleme Ayflen GÜRCAN-NAMLU*,Esra CEYHAN** zet Bu çal flmada, ö retmen adaylar n n bilgisayara yönelik kayg durumlar çeflitli de iflkenler aç

Detaylı

ERGENLERİN KİŞİLERARASI İLİŞKİLERİNİ ETKİLEYEN SOSYAL YAŞANTI DEĞİŞKENLERİ İLE SALDIRGANLIK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

ERGENLERİN KİŞİLERARASI İLİŞKİLERİNİ ETKİLEYEN SOSYAL YAŞANTI DEĞİŞKENLERİ İLE SALDIRGANLIK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ ERGENLERİN KİŞİLERARASI İLİŞKİLERİNİ ETKİLEYEN SOSYAL YAŞANTI DEĞİŞKENLERİ İLE SALDIRGANLIK DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ Özet Araştırmada ergenlerin kişilerarası ilişkilerini etkileyen

Detaylı

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BAZI SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BAZI SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI DOI:10.7816/sed-01-02-05 MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BAZI SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE BENLİK SAYGISI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Arş. Gör. Dr. H. Onur KÜÇÜKOSMANOĞLU 1 ÖZET Araştırmada müzik öğretmeni

Detaylı

Çocuk ve Ergen Ruh Sa l Klini ine Baflvuran Ergen Hastalar n Özellikleri

Çocuk ve Ergen Ruh Sa l Klini ine Baflvuran Ergen Hastalar n Özellikleri Çocuk ve Ergen Ruh Sa l Klini ine Baflvuran Ergen Hastalar n Özellikleri Uz. Dr. Gonca ÇEL K*, Yrd. Doç. Dr. Ayflegül TAH RO LU*, Prof. Dr. Ayfle AVCI*, Doç. Dr. Gülflah SEYDAO LU** Bu araflt rma XVII.

Detaylı

Türkçe Ö retmeni Adaylar n n Görüfllerine Göre Türkçe E itimi Lisans Program

Türkçe Ö retmeni Adaylar n n Görüfllerine Göre Türkçe E itimi Lisans Program Uluslararas Yüksekö retim Kongresi: Yeni Yönelifller ve Sorunlar (UYK-2011) 27-29 May s 2011, stanbul; 2. Cilt / Bölüm XI / Sayfa 1480-1490 Türkçe Ö retmeni Adaylar n n Görüfllerine Göre Türkçe E itimi

Detaylı

Hemflirelik Ö rencilerinde Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u Belirtilerinin Yayg nl

Hemflirelik Ö rencilerinde Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u Belirtilerinin Yayg nl Hemflirelik Ö rencilerinde Dikkat Eksikli i Hiperaktivite Bozuklu u Belirtilerinin Yayg nl A. fiebnem Soysal*, Sat Ünal**, K zbes Meral K l ç***, Nermin Gürhan****, Azize A. Özbafl*****, Esra Saral*****

Detaylı

AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*)

AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*) AR-GE YETENE DE ERLEND R LMES ESASLARI (*) Amaç Madde 1. Bu Esaslar, kurulufllar n teknolojik AR-GE yapma yetene inin TÜB TAK taraf ndan de erlendirilmesine iliflkin usul ve esaslar belirlemektedir. Kapsam

Detaylı

Schindler Grup nsan Kaynaklar Politikas

Schindler Grup nsan Kaynaklar Politikas Schindler Grup nsan Kaynaklar Politikas Girifl Schindler Kurumsal nsan Kaynaklar ( K) politikas, Schindler'in çal flanlar ile ilgili önceliklerini tan mlamaktad r. Bu belge, Navigator kitapç nda anlat

Detaylı

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri United Technologies Corporation Tedarikçilerden fl Hediyeleri Girifl UTC, malzeme ve hizmetleri bunlar n de erine bakarak sat n al r ve bu süreç içinde hem en iyi de er sa layan fiyat, hem de tedarikçilerle

Detaylı

HAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir.

HAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir. YGS / LYS SÖZLÜĞÜ OBP (ORTA ÖĞRETİM BAŞARI PUANI): Öğrencinin diploma notunun diğer öğrencilerin diploma notlarına oranıdır. En az 100 en çok 500 puan arasında değişen bu değer, öğrencinin başarısı okulun

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uygulama Önerileri 59 Uygulama Önerisi 1110-2: ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler Uluslararas ç Denetim Meslekî Uygulama Standartlar ndan Standart 1110 un Yorumu lgili Standart 1110 Kurum çi Ba

Detaylı

Sa l k Bilimleri Fakültesi Ö rencilerinin Benlik Sayg lar ve At lganl k Düzeylerinin Sosyodemografik Özellikleri Aç s ndan ncelenmesi

Sa l k Bilimleri Fakültesi Ö rencilerinin Benlik Sayg lar ve At lganl k Düzeylerinin Sosyodemografik Özellikleri Aç s ndan ncelenmesi Sa l k Bilimleri Fakültesi Ö rencilerinin Benlik Sayg lar ve At lganl k Düzeylerinin Sosyodemografik Özellikleri Aç s ndan ncelenmesi Fadime Üstüner Top*, Esra Kaymak*, fiimal Göllü*, Bar fl Kaya* * Ö

Detaylı

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina

.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina .. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü

Detaylı

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673

T bbi At k Kontrolü P80-P82. 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 T bbi At k Kontrolü P80-P82 7. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi - 2011 673 P80 Son Dört Y ll k Kontamine Kesici Delici Alet Yaralanmalar Sürveyans Melek Meltem Göksel, Özgül Taflp nar, Fatma

Detaylı

Öz: Bu araştırmanın amacı, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği (BESÖ) Bölümü

Öz: Bu araştırmanın amacı, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği (BESÖ) Bölümü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Belirtilerinin, Akademik Başarı ve Bazı Parametrelerle İlişkisinin İncelenmesi Mustafa ATLI 1, Gökhan YAŞAR

Detaylı

ÜN VERS TE Ö RENC LER N N C NS YETE GÖRE ÖFKE FADE ETME B Ç MLER *

ÜN VERS TE Ö RENC LER N N C NS YETE GÖRE ÖFKE FADE ETME B Ç MLER * Kriz Dergisi 14 (3): 9-18 ÜN VERS TE Ö RENC LER N N C NS YETE GÖRE ÖFKE FADE ETME B Ç MLER * N. Bostanc **, fi. Çoban***, Z. Tekin****, A. Özen**** ÖZET Amaç: Öfke insan için do al bir duygulan md r. E

Detaylı

Parçalanm fl Aile ve Gençlerde Sapm fl Davran fllar: Lise Son S n f Gençli i Örne i

Parçalanm fl Aile ve Gençlerde Sapm fl Davran fllar: Lise Son S n f Gençli i Örne i Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 2005 / Cilt : 22 / Say : 2 / ss. 61-66 Parçalanm fl Aile ve Gençlerde Sapm fl Davran fllar: Lise Son S n f Gençli i Örne i Demet ULUSOY*, Nilüfer ÖZCAN

Detaylı

Marmara Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Çal flma Ekonomisi ve Endüstri liflkileri Bölümü Yönetim ve Çal flma Psikolojisi Anabilim Dal

Marmara Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Çal flma Ekonomisi ve Endüstri liflkileri Bölümü Yönetim ve Çal flma Psikolojisi Anabilim Dal Dr. Sibel GÖK Marmara Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Çal flma Ekonomisi ve Endüstri liflkileri Bölümü Yönetim ve Çal flma Psikolojisi Anabilim Dal EKONOM K KR Z N ÇALIfiANLAR ÜZER NDEK

Detaylı

ÖZGÜL Ö RENME BOZUKLU U VE D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U B N fi KL N N B L fisel ÖZELL KLER

ÖZGÜL Ö RENME BOZUKLU U VE D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U B N fi KL N N B L fisel ÖZELL KLER ÖZGÜL Ö RENME BOZUKLU U VE D KKAT EKS KL H PERAKT V TE BOZUKLU U B N fi KL N N B L fisel ÖZELL KLER Dursun KARAMAN *, Tümer TÜRKBAY **, Fatofl Sinem GÖKÇE*** ÖZET Amaç: Özgül ö renme bozuklu u (ÖÖB) okul

Detaylı

ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi

ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi Nöropsikiyatri Arflivi, 2004; 41(1-2-3-4): 5-20 ki Uçlu Duygudurum Bozuklu u Olan Kad nlarda Premenstrüel Sendromun De erlendirilmesi Asl han Polat *, Baflak Yücel ** Amaç: Bu çal flmada, iki uçlu duygudurum

Detaylı

Dr. Ulviye Yi it 1, Dr. Serkan Erdenöz 2, Doç. Dr. Ersin Oba 2

Dr. Ulviye Yi it 1, Dr. Serkan Erdenöz 2, Doç. Dr. Ersin Oba 2 Dr. Ulviye Yi it 1, Dr. Serkan Erdenöz 2, Doç. Dr. Ersin Oba 2 1 SB. Bak rköy Dr. Sadi Konuk E itim ve Araflt rma Hastanesi, Göz Klini i, stanbul 2 SB. fiiflli Etfal E itim ve Araflt rma Hastanesi, 2.Göz

Detaylı

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım 1961 yılında Malatya da doğdum. İlk-orta ve lise öğrenimimi Malatya da tamamladım.1978 yılında girdiğim Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1984 yılında bitirdim. 1984-1987 yılları arasında Çanakkale ve

Detaylı

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba

Ara rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba 1.1 Ara rman n Amac Ara rmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba olarak hizmet vermekte olan; 1. Bütçe ve Performans Program ube Müdürlü ü 2. Stratejik Yönetim ve Planlama

Detaylı

Duygusal ve Davran sal Bozukluklar n Tan m 2

Duygusal ve Davran sal Bozukluklar n Tan m 2 Ç NDEK LER Bölüm 1 Giri 1 Duygusal ve Davran sal Bozukluklar n Tan m 2 Normal D Davram lar Belirlemede Öznellik 2 Geli imsel De i imlerin Bir Bireyin Davran sal ve Duygusal Dengesi Üzerindeki Etkileri

Detaylı

Bir Çocuk Psikiyatrisi Poliklini inde Dikkat Eksikli i ve Afl r Hareketlilik Yak nmas le De erlendirilen Hastalar n Psikososyal Geliflim Özellikleri

Bir Çocuk Psikiyatrisi Poliklini inde Dikkat Eksikli i ve Afl r Hareketlilik Yak nmas le De erlendirilen Hastalar n Psikososyal Geliflim Özellikleri Bir Çocuk Psikiyatrisi Poliklini inde Dikkat Eksikli i ve Afl r Hareketlilik Yak nmas le De erlendirilen Hastalar n Psikososyal Geliflim Özellikleri Fatma Varol Tafl*, F. Neslihan nal Emiro lu**, Aynur

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Hasta Rehberi Say 11. ÇO UL H POF Z HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber

Hasta Rehberi Say 11. ÇO UL H POF Z HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Hasta Rehberi Say 11 ÇO UL H POF Z HORMONU EKS KL Orta kolayl kta okunabilir rehber Ço ul Hipofiz Hormonu Eksikli i - Say 11 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri

Detaylı