Oksipital Loblar ve Görme. Dr. Timuçin Oral

Transkript

1 Oksipital Loblar ve Görme Dr. Timuçin Oral İTİCÜ 16 Aralık

2 frontal lob santral (rolandik) sulkus pariyetal lob oksipital lob temporal lob silviyan (lateral) sulkus

3 Limbik Lob Frontal Lob Parietal Lob Serebellum Temporal Lob Oksipital Lob

4 Oksipital Lob Anatomisi Sınır: Parietal lob ve Temporal Lob ile Oksipital lob alt ve üst giruslara ayrılır. Üst oksipital girus Yan oksipital girus Kuneat girus Kalcarin sulkus Lingual girus 4

5 Malum Akşam Yemeği Arkadaşınızla yemektesiniz: çatal-bıçağın yeri, tabaklar, kadehler (su, şarap), peçete renklere göre ayırım garsonun hareketi, çevrenizdeki hareket Masa, servis ekibi, dekorasyon, görünüş (ünüz) Herşeyi görüyor, bazılarını tanıyor olmalısınız

6 Yüzde ne görürüz? Cinsiyet Yaş Duygulanım Irk Bakış Emosyon Tanım Adı Erkek Yaşlı Mutlu Beyaz Doğru Evet - - Kız Çocuk Mutlu Beyaz Doğru Evet - - Erkek Yetişkin Nötral Beyaz Şaşı? Politikacı Tony Kadın Yetişkin Şoke Beyaz Doğru Evet - - Erkek Yetişkin Nötral Siyah Doğru? - - Erkek Yetişikin Nötral Beyaz Doğru Evet Hoca Timuçin

7 veya İfadenin analizi Yüz konuşma analizi Görme merkezli tanımlama İfadeden bağımsız tanımlama Yapısal kodlama Yöneltilmiş görsel bilgi işleme Yüz tanıma birimleri Bilişsel Sistem Kişi tanıma düğümleri İsim oluşturma

8 Malum Akşam Yemeğine Devam Görsel motor kontrol merkezi (uzanma, göz hareketleri, nesne yönetimi) Çatal-bıçağın koordinasyon içinde kullanımı Ellerinizin titrememsi Doğru zamanda doğru tepkilerin verilmesi Dengenin bozulmaması

9 Gerçek Nesne Real world object Retinadaki Image Görüntü on retina (as seen from back of eye)

10 V3 : nesnenin şekli ve hareketi V4 V8: rengin tanınması Üst kollikulus: bakış ve dikkat yönelimi KORTİKAL KÖRLÜK Parietal Lob (LGN) V5/MT V8 Temporal Lob Üst kollikulus V3-4 Striat Korteks

11 1. Ne görüyorum? temporal lobda, bilinçli şekil algısı renk algısı 2. Hareket, nasıl? parietal lobda; bilinç dışı hareket algısı ve planlama 3. Önbilinç tepkileri orta beyinde ses, dokunmaya tepki: hangi yön tehlikeli?

12

13 Görme Yolları Retina: görme reseptörleri optik sinir optik kiazma yan geniculat çekirdek optik yayılım diğer oksipital bölgeler

14 Oksipital Lob İşlevi Oksipital lob görsel uyaranları alır ve yorumlar. Oksipital lob patolojilerinde görsel yanılsamalar ve varsanılar olur. İmajlarda distorsiyon, kortikal körlük ve görsel agnoziye neden olabilir.

15

16 İşlevsel Yapı Görme Alanları Görme yollarının sonlandığı alan (17) Renk algısı Şekil Hareket

17

18 Maymun İnsan

19 Nesnenin Tanınması Görsel Eylem

20

21

22

23 Oksipital Lob Hasarı Genellikle kafanın arkasına darbe sonucudur Kanama ya da ödeme bağlı olabilir Görme sorununa hatta körlüğe yol açabilir

24 Kup/Kontr-kup (Düz/Ters) Hasar Beynin iki yanında olan zedelenme için kullanılan Fransızca kökenli bir tanımlamadır Kafa bir yere çarpıldığında sıvı içindeki beyin de kafatası içinde travmanın aksi yönünde çarpar Hasra travma bölgesinde ve kafanın tam aksi yönde olabilir

25 Oksipital Lob İşlev Bozuklukları Birincil alanda hasar: görme alanında kayıplar İkincil alanda hasar: hareketin hatalı değerlendirilmesi, mesafe ayarının bozulması, renk algısının bozulması Üçüncül alanda hasar: görsel agnoziler

26

27 Oksipital Lob İşlev Bozuklukları Görsel agnozi Renk agnozisi Görsel renk agnozisi X Renk tanımanın bozulması: daha çok dominant hemisfer lezyonunda Balint sendromu: iki yanlı parieto-oksipital hasar İstemli görsel tarama ve dikkat bozulur Görsel olarak kılavuzluk gerektiren el-kol hareketleri yapılamaz Sol hemisfer alanı inkar edilir

28 Görsel agnozisi olan kişi renkleri ve gerçek cisimleri tanır ama resimlerini kopyalayamaz; fakat, ezbere çizebilir.

29 Normal izlemede resmin her yerine (bu örnekte en çok sol tarafına) bakılır Normal görüş Agnozi

30 Oksipital Lob İşlev Bozuklukları Agrafi olmadan Aleksi Diskonneksiyon sendromu Sol taraf hasarı Geri dönüşlü aleksi 30

31 Görsel Varsanılar Elementer görsel varsanılar: noktalar, yıldızlar, alevler, halkalar ve üçgenler (Oksipital loblar) Kompleks görsel varsanılar Temporal veya frontal loblar Bonnet sendromu Yaşlılarda kompleks görsel varsanılar İçgörü vd bilişsel işlevler korunmuştur Görmeleri mutlaka bozulmuştur

32 Varsanı kişinin kendisinin ortaya çıkardığı bir şeyi dışardan geliyormuş gibi değerlendirmesinden kaynaklanmaktadır. Yani sorun, kaynak ya da gerçeği izleme sorunudur. Organik kökenli varsanılar sıklıkla görsel psikotik olanlar ise işitseldir.

33 Varsanı - Rüya İlişkisi Beyin sapındaki uyku ve rüya ile ilgili merkezler üzerindeki inhibisyonun kalkması ile oluştuğu düşünülür. Görsel yollar, bunların sinir hücreleri görmeyi ve istemli görsel imajinasyonu ortaya çıkarmak için özelleşmiştir. Varsanılar ve hatta rüyalardaki görsel imajlar bu aktivite ile ortaya çıkar.

34 Serebellum ve Bilişsel Ayar Dr. Timuçin Oral İTİCÜ 16 Aralık 2008

35

36 Serebellum (Beyincik) Beyin sapı ile bağlantılıdır; hareket ve denge merkezidir Click image to play or pause video Küçük beyin de denilir. Beyin hacminin %10ʼu ama beyin hücrelerinin %50ʼsini barındırır.

37 Serebellum İşlevi Dengenin korunması denge, postür, göz hareketleri Yarı otomatik hareketlerin eşgüdümü yürüme ve postür Kas tonusunun ayarlanması Motor beceriler Bilişsel işlevler

38 Serebellum İşlev Bozuklukları Ataksi: hareket eşgüdümünün bozulması hareket bozulur dismetri, hedef geçilir disdiadokokinezi yürüme ataksisi, titübasyon Hareket sırasında titreme Hipotoni, Nistagmus

39 Bellek Bölümleri Ekspliisit Dekleratif İmpliisit Non-dekleratif gerçekler, genel bilgi kişisel deneyimler yetenekler motor-bilişsel klasik ve operan semantik episodik prosedürel

40 Bellekte rolü olan beyin yapıları Bazal Çekirdekler ve Serebellum Prosedürel bellekten sorumludur

41

42 Serebellar Kognitif Affektif Sendrom (Beyinciğin Bilişsel Duygulanımsal Hastalığı) Planlama, karar değiştirme, sözel akıcılık, soyut düşünme, bellek, görsel uzay algısı, kişilik değişiklikleri, duygulanım küntlüğü, uygun olmayan davranış, lisan bozukluğu ve disprozodi. Prefrontal, arka parietal, üst temporal ve limbik bağlantıların düzenlenmesinde bozukluklar

43

44