1 MEKÂN-EKOSİSTEM-ÇEVRE-EKOLOJİ- ÇEVREBİLİM: KAVRAMSAL TARTIŞMA

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MEKÂN-EKOSİSTEM-ÇEVRE-EKOLOJİ- ÇEVREBİLİM: KAVRAMSAL TARTIŞMA Giriş İnsan- Çevre İlişkilerinin Tarihi Arka Planı Teknoloji, Tüketim ve Çevre İnsan- Çevre İlişkilerinin Felsefi Boyutu Tarım Toplumundan Sanayi Toplumuna Çevre Çevre Kavramından Çevre Sorunlarına Geçiş Sanayi (Tüketim) Toplumunun Felsefi Temelleri ve Çevre Çevre, Ekoloji ve Çevrebilim Yeni Bir Paradigmaya Doğru: Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Çevre ve Çevre Sorunları Çevre Sorunlarının Uluslar Arası Boyutu, Çözüm Çabaları ve Küreselleşme- Yerelleşme Dinamikleri Kalkınmadan Sürdürülebilir Kalkınmaya ya da Ekonomi Politikten Ekoloji Politiğe Bilgi Toplumuna Doğru Çevre ve Çevre Sorunları: Bugünden Yarına Bir Projeksiyon Sonuç ve Değerlendirme 41 Yararlanılan Kaynaklar 43 Bölüm 2 ÇEVRE KİRLİLİĞİ TÜRLERİ Giriş Hava Kirliliği Hava Kirliliğine Neden Olan Kirleticiler Hava Kirliliğini Doğuran Faktörler Hava Kirliliğini Etkileyen Faktörler Hava Kirliliğinin Çevresel Etkileri Su Kirliliği Su Kirliliğinin Nedenleri Su Kirliliğinin Türleri Toprak Kirlenmesi Floranın Korunması Faunanın Korunması Sonuç ve Değerlendirme 71 Yararlanılan Kaynaklar 72

2 Bölüm 3 ÇEVRE KİRLETİCİLERİ TÜRLERİ Giriş Kirleticilerin Kaynakları, İnsan ve Çevreye Etkileri Başlıca Kirletici Türleri Enerji Kirliliği Enerji Kirliliğinin Nedenleri Enerji Kirliliğinde Mevcut Durum Enerji Kirliliği nin Sonuçları Enerji Kirliliğine Karşı Öneriler Elektromanyetik Kirlilik Elektromanyetik Kirliliğin Nedenleri Elektromanyetik Kirlilikte Mevcut Durum Elektromanyetik Kirliliğin Sonuçları Elektromanyetik Kirliliğe Karşı Öneriler Katı Atık Kirliliği Katı Atık Kirliliğinin Nedenleri Katı Atık Kirliliğinde Mevcut Durum Katı Atık Kirliliğinin Sonuçları Katı Atık Kirliliğine Karşı Öneriler Pestisid Kirliliği Pestisid Kirliliğinin Nedenleri Pestisid Kirliliğinde Mevcut Durum Pestisid Kullanımının Sonuçları Pestisid Kirliliğine Karşı Öneriler Gürültü Kirliliği Gürültü Kirliliğinin Nedenleri Gürültü Kirliliği Mevcut Durum Gürültü Kirliliğinin Sonuçları Gürültü Kirliliğine Karşı Öneriler 94 Yararlanılan Kaynaklar 95 Bölüm 4 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ SORUNU VE ULUSLARARASI ALANDA ÇÖZÜM ARAYIŞLARI Giriş İklim Değişikliği: Nedenler ve Öngörüler İklim Değişikliğinin Nedenleri İklim Değişikliğinin Öteki Nedenleri 103

3 İklim Değişikliği Öngörüleri Uluslararası Alanda Çözüm Arayışları İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Berlin Konferansı Cenevre Bildirgesi Kyoto Protokolü Sonuç ve Değerlendirme 116 Yararlanılan Kaynaklar 118 Bölüm 5 BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN AZALMASI SORUNU Giriş Biyolojik Çeşitlilik Biyolojik Çeşitlilik Türleri Biyolojik Çeşitlilik Açısından Türkiye Biyolojik Çeşitliliğin Kaybolması Yada Azalması Sorunu Biyolojik Çeşitliliğin Azalmasinin Nedenleri Biyolojik Çeşitliliğin Azalmasinin Doğurduğu Sonuçlar Biyolojik Çeşitliliğin Korunmasina Yönelik Politikalar Sonuç ve Değerlendirme 137 Yararlanılan Kaynaklar 139 Bölüm 6 SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA YAKLAŞIMI Giriş Kavramsal Çerçeve Sürdürülebilir Kalkınmanın Uluslararası Yaygınlık Kazanma Sürecindeki Gelişmeler Stockholm Konferansı ve Sonrasındaki Gelişmeler Bruntdland Raporu / Ortak Geleceğimiz BM Çevre ve Kalkınma Konferansı /1992 Rio Dünya Zirvesi Johannesburg Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi / Rio Sürdürülebilir Kalkınmanın Boyutları Çevresel Boyut Ekonomik Boyut Sosyal Boyut Sonuç ve Değerlendirme 174 Yararlanılan Kaynaklar 177 Bölüm 7 ÇEVREYE ETİK YAKLAŞIM Giriş 184

4 7.2. Etiğe İlişkin Temel Kavramlar Değer Erdem Ödev Ahlak Tarihsel Açıdan Etik Geleneksel Topluluklarda Etik Anlayışları Çevre Etiği Çevre Etiği Nin Tarihsel Gelişimine Bakış Etik Kuramları ve Çevre Çevre Etiğinin Sınıflandırılması Ekolojik Toplum Doğayı Bütün Olarak Algılama Büyüme Temelli Ekonomiye Karşı Olma Teknolojinin Tehlikelerine Dikkat Çekme Ekolojik Düşünce Barışçıdır İlkesini Savunma Tüketim Kültürüne Karşı Çıkma Demokrasiyi Benimseme Çevre Etiği Konusunda Türkiye de ki Gelişmeler Sonuç ve Öneriler 207 Yararlanılan Kaynaklar 210 Bölüm 8 ÇEVRE HUKUKU VE ÇEVRE KORUMAYA YÖNELİK ULUSLARARASI DÜZENLEMELER Giriş Çevre Hukuku Tanımı Kaynakları Amacı Özellikleri Konusu Uluslararası Çevre Hukuku Tarihi Kaynakları Amacı ve Özellikleri Konusu AB Çevre Hukuku Sonuç ve Değerlendirme 231 Yararlanılan Kaynaklar 233 Bölüm 9 ÇEVREYE EKONOMİK VE MALİ YAKLAŞIMLAR Giriş 236

5 9.2. Çevre - Ekonomi İlişkisi Dışsallık Kuramı ve Kavramı Dışsallık Türleri Dışsal Maliyetler Kavramı Dışsal Maliyetlerin Önlemesinde Yaklaşımlar ve Çözüm Önerileri Dışsal Maliyetlerin Önlenmesinde Kullanılan Araçlar (Ekonomik ve Mali) ve Politikalar Sonuç ve Değerlendirme 262 Yararlanılan Kaynaklar 264 Bölüm 10 ÇEVRE MUHASEBESİ Giriş Çevre Muhasebesi Çevre Muhasebesinin Temeli Çevre Muhasebesinin Tanımı Çevre Muhasebesinin Amacı ve Hedefi Çevre Muhasebesinin Düzeyleri ve Türleri Sonuç ve Değerlendirme 290 Yararlanılan Kaynaklar 292 EKLER Ek 1. Sürdürülebilir Kalkınma Kronolojisi 299 Ek 2. Küresel ve Bölgesel Çevresel Sözleşmeler 308

6