BENELüKS ÜLKELERiNDE HAVLU-BORNOZ DIŞTiCARETi

Transkript

1 BENELüKS ÜLKELERNDE HAVLU-BORNOZ DIŞTCARET HRACAT PYASA ARAŞTIRMASI HAZlRLAYAN: EROOGDU PEKCAN ATLLA İMRAHOR İLYAS

2 Ç İ N D E K İ L E R Sayfa No l. SENELÜKS ÜLKELERNN GENEL TANIMI l l.l. BELÇİKA l l.l.l. Coğraf konum ve klm l..2. Toplum Yaps ve Yerleşm Konuşulan Dller, Dn ve Eğtm Sosyal Güvenlk ve Sağlk Yönetm Şekl Hukuk Düzen 7.2. LÜKSEMBURG Coğraf Konum ve klm Toplum, Yerleşm ve Dl Yönetm Şekl ve Hukuk Düzen HOLLANDA Coğraf Konum ve klm Toplum Yaps ve Yerleşm lo.3.3. Dl, Dn ve Eğtm Sosyal Güvenlk ve Sağlk Yönetm Şekl Hukuk Düzen SENELÜKS ÜLKELERNDE EKONOMİK DURUM VE DIŞ TCARET İLİŞKİLERİ BELÇİKA EKONOMİSİ Ekonomnn Genel Tanm Aktuül Ekonomk Gelşmeler Dş Tcaret ve Dş Dengeler (l) LüKSEMBURG EKONOMİSİ Belçka'nn dş tcaret verler Lüksemburg'un dş tcaretn de kapsamaktadr.

3 2.3. HOLLANDA EKONOMİSİ... ~ Ekonomnn Genel Tanm Aktüel Ekonomk Gelşmeler Dş Tcaret ve Dş Dengeler TüRKYE NİN SENELüKS ülkeleri İLE DIŞ TCARET TüRKYE-BELÇİKA DIŞ TCARET Türkye nn Belçka ya hracat Türkye nn Belçka dan thalat Türkye Belçka Dştcaret Denges TüRKYE-HOLLANDA DIŞTCARET Türkye nn Hollanda ya hracat Türkye nn Hollanda dan thalat Türkye-Hollanda Dş Tcaret Denges TÜRKYE NİN HAVLU-BORNOZ HRACAT! TüRKYE DE HAVLU-BORNOZ üretm Bursa da Havlu-Bornoz üretm ve Dştcaret Bakmndan önem Denz de Havlu-Bornoz üretm ve Yörenn Dştcaret Bakmndan önem TüRKYE NİN HAVLU-BORNOZ İHRACATINDA KAYDEDLEN GELİŞMELER Türkye nn Havlu hracat Türkye nn Bornoz hracat TüRKYE NİN BENELüKS ÜLKELERNE YöNELK HAVLU-BORNOZ HRACAT! HAVLU VE BORNOZ DIŞ TİCARET VERLERİNİN NCELENMESNDE TANIM VE SINIFLANDIRMA SORUNLARI Havlu Pyasasnn Ev Tekstller Mal Grubu çnde Ele Alnmasnda Karşlaşlan Sorunlar... ~... 7

4 5..2. Bornozlarla lgl statk Verlern ncelenmesnde Karşlaşlan Kapsam Sorunu TüRKYE NİN BENELÜKS ülkelerne YÖNELİK HAVLU-BORNOZ HRACATININ TABİ OLDUGU KOTA KISITLAMALARI Avrupa Topluluğunun Türkye ye Tekstl hracatnda Kota Uygulamasnn Tarhçes ve Başlangç Pozsyonlar Benelüks ülkelerne Yönelk Bornoz hracatmzn Tab Olduğu Kota Kstlamalar ve Kotalarn Fl Kullanm Benelüks ülkelerne Yönelk Havlu hracatmzn Tab Olduğu Kota Kstlamalar ve Fl Kullanm Oranlar TüRKYE NİN BELÇİKAYA HAVLU-BORNOZ İHRACATINDA KAYDEDLEN GELİŞMELER Türkye nn Belçkaya Havlu hracatnda Aktuel Gelşmeler TüRKYE NİN HOLLANDA YA HAVLU-BORNOZ İHRACATINDA KAYDEDLEN GELŞMELER Türkye nn Hollanda ya Havlu hracatnda Aktüel Gelşmeler Türkye nn Hollanda ya Bornoz hracatnda Aktüel Gelşmeler SENELüKS ÜLKELERNDE HAVLU-BORNOZ DIŞ TCARET 6.. AVRUPA TOPLULUGUNDA HAVLU-BORNOZ DIŞ TCARETİNİN BOYUTLARI BENELÜKS ÜLKELERİNİN HAVLU-BORNOZ DIŞ TCARETNDE TOPLULUK İÇİ KONUMLAR! BELÇİKA NIN HAVLU-BORNOZ DIŞ TCARET

5 6.3.. Belçkann Havlu İhracatnn ülkelere Göre Dağlm Belçka'nn Havlu İthalatnn ülkelere Göre Dağlm Belçka'nn Bornoz İhracatnn ülkelere Göre Dağlm Belçka'nn Bornoz İthalatnn ülkelere Göre Dağlm HOLLANDA'NIN HAVLU-BORNOZ DIŞTCARET Hollanda'nn Havlu hracatnn ülkelere Göre Dağlm Hollanda'nn Havlu thalatnn ülkelere Göre Dağlm Hollanda'nn Bornoz İhracatnn Türlerne ve ülkelere Göre Dağlm Hollanda'nn Bornoz thalatnn Türlerne ve ülkelere Göre Dağlm SENELÜKS ÜLKELERİ PYASALAR! HAKKINDA BİLGİLER EV TEKSTLLER PYASASINDA TALEB ETKLEYEN FAKTÖRLER BATI AVRUPA TEKSTL SEKTÖRÜNÜN YENDEN YAP I LANMAS I BELÇİKA'DA UYGULANAN TEŞVK POLİTİKASI VE BENELüKS ülkelernde HAVLU ÜRETİMİ HAVLU üretiminde AKTÜEL GELİŞMELER Pyasada hakm Olan Eğlmler.... ~ üretmle lgl Terch ve Gelşmeler HOLLANDA'DA TCARET KANALLARI Toptan Tcaretn Yaps Tcar Komsyonculuk Alm Organzasyonlar Çok Reyonlu Mağazalar... 46

6 7.6. BELÇİKA'DA TCARET KANALLARI Belçka Pyasasnda Temslc Kullanlmas Toptan Tcaret/İthalatç üretcden Doğrudan Alm Katalog Sparş üzerne Posta le Satşlar Perakende Tcaret s 7.7. HOLLANDA'DA FAYDALI OLABLECEK ADRESLER BELÇKA'DA FAYDALI OLABİLECEK ADRESLER... 60

7 . BENELÜKS ÜLKELERİNİN GENEL TANIMI LL BELÇKA... Coğraf Konum ve klm Bat Avrupa'nn Atlas Okyanusu kysnda yer alan Belçka klometrekare yüzölçümü le en küçük Avrupa ülkelernden brdr. Kara hudutlarnn 620 km.' s güney ve güneybatda Fransa, km' s kuzey ve kuzeydoğuda Hollanda, 6.5 km' s doğuda Federal Almanya ve 48 km's Lüksemburg ledr. ülkenn batsnda ve Kuzey Denz kysnda sahp olduğu 65.5 km uzunluğundak sahl şerdyle beraber toplam çevres km. kadardr. Büyük çoğunluğu alçak düzlüklerden oluşan ülkenn en yüksek noktas Arden er bölgesnde 692 metredr. Denz klmnn hakm olduğu ülkede bütün ayara dağlmş olan yağşlarn yllk toplam 900 mm'den fazladr. Hava her mevsmde çoğu kez kapal veya yağşldr. Kşlar çok soğuk olmamakla beraber Kasm-Mart dönemnde don görüleblr. (Baknz Tablo )..2. Toplum Yaps ve Yerleşm Toplam nüfus 992 yl tbaryle 9 mlyon 977 bn olup, klometre kareye 328 kş düşer. Yllk nüfus artş hz yaklaşk sfr sevyesndedr ve son on yl çnde ancak % 0.4 kadar br gelşme kaydedlmştr. Toplam nüfusun% 5.8 kadnlardn oluştuğu halde 50 yaşn altndak yaş gruplarnda erkek nüfusun çoğunluğa sahp olduğu görülmektedr. ülke, Almanca yazlş şeklleryle smler Antwerpen, Brabant, Hennegau, Lütlch, Lmburg, Lüxsemburg, Namur, Ostflandern ve Westflandern olan dokuz bölgeye ayrlmştr. (Franszca yazlş şekl çn baknz Tablo 2) Nüfus yoğunluğu Flandern bölgesnde 422 kş le ülke ortalamasnn üzernde ve yaklaşk Hollanda sevyesndedr. Wallon bölgesnde se klometrekareye 9 kş düşer.

8 TABLO : HAVA SICAKLlGI VE YAGIŞLAR Ocak Şubat Mart Nsan M ay s Hazran Temmuz Ağustos Hava Scaklklar () En Scak ölçüm En Soğuk ölçüm Aylk Ortalama Dereceden Daha Scak Gün Says O Derece veya Daha Soğuk Gün says Yağşlar Yağşl Gün Says Yağş Mktar (2) Ol Eylül Ekm Kasm Aralk N Kaynak: Insttut Natonal De Statstque, Annuare Statstque De La Begque, 988 () Derece olarak (2) Mlmetre Olarak

9 - 3 - Bölgenn Ad (l) An ver s B rabant Hanaut L ege Lmbourg Lüxsembourg Narnur Flandre Orentale Flandre Occdentale TABLO : 2 BÖLGELER VE YERLEŞM Bölgedek En Bölge Nüfusu Büyük Kent (l) Anvers Brüxelles Charlero L ege Hasselt Neufchateau Narnur Gand Courtra Bölgedek En Büyük Kentn Nüfusu Kaynak: Annuare Statstque De La Belgque, 988. () smler Franszca yazlş şeklyle verlmştr. TABLO : 3 NüFUSU KİŞİDEN BÜYÜK DGER ŞEHİRLER Şehrn Ad () Nüfusu Şehrn Ad (l) Nüfusu Hal-Vlvorde Bruges Louvn Al o st Turn h out Mo n s Nvelles Ververs Malnes Sant-Ncolas (I) İsmler Franszca yazlş şeklyle verlmştr.

10 - 4 - TABLO : 4 BELÇKA'DA NÜFUS YAPISI Yaş Gruplar Beş Yaşna Kadar 5-0 Yaşlar 0-5 Yaşlar 5-25 Yaşlar Yaşlar Yaşlar Yaşlar Yetmş Yaşndan Büyük T o p a m Toplam Nüfus İçndek Kş Says (% Olarak) ' Pay Kaynak: Annuare Statstque De La Belgque, 988'de bulunan verlere stnaden hesaplanmştr. 977 bn kşlk nüfusuyla ülkenn en büyük yerleşm yer olan başkent Brüksel ayn zamanda Avrupa Topluluğu Komsyonu, Avrupa Konsey ve NATA Teşklat'nn da merkezdr. Dğer büyük şehrler olarak Antwerpen, Lüttch, Gent ve Charlero saylablr. (l) Belçka'da oturan yabanc ülke vatandaşlar ülke nüfusunun yaklaşk % lo'unu oluştururlar. en kalabalk yabanc gruplar önem srasyla yaklaşk olarak 280 bn İtalyan, 05 bn Fas'l ve 04 bn Fransz'dr. 70 bn kşyle 4.büyük yabanc grup olan Türk'ler çoğunlukla Brüksel ve Antwerpen dolaylarnda yerleşktrler. () Bu şehrlern İnglzce yazlş şekller ayn sra çnde: Brussels, Antwerp, Lege, Ghent ve Charlero şeklndedr. Franszca yazlş şekller se Tablo 2'de gösterlmştr.

11 - 6 - k senelk üç bölüm şeklnde düzenlenmştr. Alt senelk olan orta öğretm k senelk üç bölümü veya üç senelk k bölümmü kapsar. 6 yaşna kadar eğtm mecburyet vardr. Belçka'da kurulu beş ünverste ve dğer baz öneml yüksek okullar Antwerpen, Brüksel, Hasselt, Chent, Lege, Louven, Louvan-La-Neuve ve Mons şehrlerndedr. öğrenclern yaklaşk 20'sne burs tahss edlr. Devlet bütçesnn% l6's eğtm hzmetlerne ayrlmaktadr...4. Sosyal Güvenlk ve Sağlk Sağlk ve şszlk sgortas le emekllğ kapsayan sosyal güvenlk çn şveren ve çalşanlar tarafndan prm ödenr. Sgorta ödemelernn brçoğu perodk olarak tüketc fyat ndeksne bağlanmştr. Çalşanlar şyernde veya şyerne gderken meydana geleblecek kazalara karş sgortalanmştr. Yllk zn çalşanlar çn dört haftadr. Sağlk hzmetler dullar, emekller, kmsesz çocuklar ve ödeme gücü olmayanlar çn ücretszdr. 982 verlerne göre ülkede 53 hastane ve hastane yatağ bulunmaktadr.l987 ylnda devlet bütçesnn 4l.O' sosyal sgorta ve%.7's sağlk hzmetler çn sarfedlmştr...5. Yönetm Şekl Bugünkü şeklyle 83 ylnda kurulmuş olan Belçka devlet parlamenter monarş le yönetlr. Kanun koyma yetks kral adna parlamento ve cra yetks kral adna bakanlar kurulu tarafndan kullanlr; adl yetk se bağmsz mahkemelerdedr. İk meclsl olan parlamentoda temslcler mecls nsb temsl sstemne göre yaplan genel seçmlerde 4 yl çn seçlen 22 mlletvekln- 78 üyel senatonun 06 üyes yerel nsb seçmlerde, 48 üyes mahall meclsler tarafndan seçlrler; 24 tanes se seçlmş olan senatörler tarafndan belrlenr. Senato ve mahall mecls seçmler de 4 ylda br yaplrlar. Br tasarnn kanunaşmas çn parlamentonun her k meclsnce de ayr ayr kabul edlmes ve kral tarafndan onaylanmas gerekr. -den oluşur.

12 ylnda yaplan anayasa değşklğ le merkez hükümetn kültürel sahadak yetkler Flandern, Wallona, Brüksel ve Almanca konuşulan bölgeler darelerne braklmştr. 980 ylndak anayasa değşklğ le de krtk durumda olduğu kabul edlen çelk, tekstl, gem nşas, kömür madenclğ ve cam (kap) sektörler dşndak sahalarda sanay poltkas yetks Flandern, Wallona ve Brüksel bölgelerne devredlmştr...6. Hukuk Düzen Mahkemelern bağmszlğ devlet düzennde geçerl olan kuvvetlern ayrm prensbne dayanr. Yargçlar görevlerne kral tarafndan ömür boyu olmak üzere atanrlar ve mahkeme karar olmadan başka br yere tayn edlemezler. Dokuz dar bölge mahkemelern yetk alanlar bakmndan mntkalara (dstrc) ve bu mntkalar kantonlara ayrlmştr. Mahkeme sstem dört kademel olarak düzenlenmştr. En alt sevyede toplam 222 sulh mahkemes ve 20 pols heyet (polce trbunal) yer alr. Son kademelerde 5 hukuk, 5 ceza ve 5 ş yüksek traz mahkemeler le yüksek temyz mahkemes bulunmaktadr.

13 LÜKSEMBURG.2.. Coğraf Konum ve klm Fransa, Federal Almanya ve Belçka le komşu olan Lüksemburg 2586 km 2 yüzölçümü le coğraf bakmdan küçük br ülkedr.uzunluğu kuzeygüney doğrultusunda 82 km, doğu-bat doğrultusunda 57 km. kadardr. Hudutlarnn toplam uzunluğu, 35 km's Federal Almanya le olmak üzere 556 km' dr. En yüksek noktas denz sevyesnn 559 m. üzernde olup, uzun dönem gözlemlere göre yllk ortalama s 8-9 C 0 kadardr. klm koşullarnn genel olarak Belçka le ayn olduğu kabul edleblr Toplum, Yerleşm ve Dl Lüksemburg'un nüfusu 992 yl tbaryle kşdr. Yaklaşk 79 bn kşnn oturduğu başkent Lüksemburg ayn zamanda ülkenn en büyük şehrdr. Dğer öneml yerleşm yerler 98 saymna göre nüfusu kş olan Esch/Alzette ve kşnn oturduğu Dekrch' dr. Toplam nüfusun yaklaşk% 27'sn Lüksemburg'da yerleşk yabanclar oluşturmaktadr. Klometrekareye 48 kş düşer. ülkenn resm dl Franszca ve Almanca arasnda br geçş dyaloğu özellğne sahp Lüksemburgca'dr. dar şlerde Franszca, tcar lşklerde Franszca veya Almanca kullanlr dare Şekl ve Hukuk Düzen Lüksemburg devlet şekl tbaryle br parlamenter Monarşdr. 839 ylnda büyük dükalk ünvan altnda bağmsz olmuştur. dar bakmdan 2 kantona ayrlmştr. Bu kantonlar Lüksemburg, Dekrch ve Grevenmacher yönetm merkezlerne bağlanmştr. Mahkemeler dava konusunun takdr edlen değerne göre kademel olarak düzenlenmşlerdr Lüksemburg Frankn aşmayan davalar

14 - 9 - sulh mahkemelernde görülür. üç sulh mahkemes bulunmaktadr. Lüksemburg' dak sulh mahkemes Lüksemburg Grevenmacher, Mersch, Remch kantonlar ve Capellen kantonunun baz bölgeler çn, Esch/Alzette sulh mahkemes Esch kantonu ve Capellen kantonunun baz bölgeler ve Dekrch'dek sulh mahkemes Dekrch Clert, Echternach, Redngen, Vanden ve Wlbz kantonlar çn yetkldrler. Konusu Lüksemburg Frankn aşan davalara yönetm merkez mahkemelernde baklr. Merkezler Lüksemburg ve Dekrch'de bulunan k yönetm merkez mahkemes bulunmaktadr Lüksemburg Frankn aşmayan davalar sulh mahkemelernde kesn olarak sonuçlandrlr. Bu kararlar temyz edlmez. Dava açlmasnda daval olann kametgahnn bulunduğu yern mahkemes yetkldr.

15 - lo -.3. HOLLANDA.3.. Coğraf Konum ve klm Hollanda Kta Avrupa'nn Kuzey Denz kysnda, ngltere' nn karşsnda, doğudan Federal Almanya ve Güney'den Belçka le çevrl klometrekare büyüklüğünde br ülkedr. Çoğunluğunu Ren, Maas ve Scheldt nehrler deltalarnn oluşturduğu ve en yüksek noktas 326 metre olan topraklarnn dörtte br denz sevyesnn altnda kaldğndan ky setler ve yaygn br kanal sstemyle su basknlarndan korunur. Bu nedenle Hollanda'nn yaygn olarak kullanlan sm "Alçak Ulke" anlamna gelen Netherland {nglzce'de) veya Nederlande {Almanca'da)dr. Yazlar nsbeten sern kşlar lk geçen yumuşak br denz klm hakmdr. Uzun dönem ortalamalarna göre en soğuk ay olan Aralk ay ortalamasnda m -4 ve +6, br denz klm hakmdr. Uzun dönem ortalamalarna göre en soğuk ay olan Aralk ortalamasnda s en az -4 en çok +6; en scak ay olan Hazran ortalamasnda en az +ll, en çok +2 derecedr. Kş aylarnda snn +3 dereceye kadar yükseldğ ve -25 dereceye kadar düştüğü; yaz aylarnda se +30 dereceye kadar yükseldğ görüleblr. Yllk yağş ortalamas 750 mm. olup, yln bütün ayarna dağlmş olarak düşer. En az yağş alan aylar mm. aylk ortalama yağş mktarlaryla Şubat, Mart, Nsan ve Mays aylardr. En yağşl aylar se mm.lk ortalama aylk yağş mktarlaryla Temmuz, Kasm ve Aralk aylardr. Gün uzunluğu yazn 6 saate kadar çkar ve kşn 8 saate kadar ksalr Toplum Yaps ve Yerleşm Dünyann en kalabalk ülkelernden br olan Hollanda'da 992 yl tbaryle toplam nüfus 5 mlyon 7 bndr. Suyla kapl alanlar harç tutulduğunda klometrekareye 436 kş düşer. Nüfusun % 26,7's 20 yaşndan küçük ve % l2,5' 65 yaşndan büyük kmselerden oluşur. Toplam hane says yaklaşk 5,6 mlyon kadardr. Alelern % 29,4'ü k kşlk

16 - ll - % 5,2's üç kşlk ve% 27,9'u üç kşden daha kalabalk brmlerden meydana gelrken,6 mlyon kş kend başna oturmaktadr. 987 ylnda 2,49 kş olan ortalama ale büyüklüğünün küçülme eğlm çnde olduğu gözlenmektedr. Yaklaşk kş kadar olan Hollanda'da yerleşk yabanclar arasnda Surnamllar , Türkler ve Fasllar kşyle en kalabalk gruplar oluştururlar. Nüfusu loo.ooo' aşan 7 yerleşm yer vardr ve toplam nüfusun yaklaşk yars yrm yerleşm yernde toplanmştr. Yakn çevreleryle beraber en kalabalk bölgeler olan Ratterdam ve Amsterdam le Lahey ve Utrecht yöreler yerleşm yoğunluğu ve çok gelşmş ulaşm olanaklar le bazen Randstad ad verlen tek br şehr gb mütalaa edleblmektedr. Yakn çevreleryle beraber Ratterdam ve Amsterdam'n nüfuslar br mlyonu geçmektedr. TABLO : 6 NUFUSU KŞDEN BUYUK ŞEHİRLER Şehrn Ad Nüfusu Şehrn Ad Nüfusu Amsterdam Njmegen Ratterdam Enschede Lahey () Zaanstad Utrecht Arnhem Enhoven Breda Gronngen Maastrcht Tlburg Le den Haarlem Dorndrecht Apeldoorn Kaynak: Netherlands Central Bureau of Statstcs. () İnglzce yazlş The Hague, Almanca yazlş Den Haag

17 Dl, Dn ve Eğtm Konuşulan lsan Türkçe, Hollandaca da dyebleceğmz Dutch dldr; ancak blhassa bat bölgelernde hemen herkes tarafndan nglzce de anlaşlr. Almanca ve braz daha düşük düzeyde Franszca da yaygn olarak blnmektedr. Halkn% 36's katalk ve% 26's protestan klsesne kaytldr. Herhang br dne bağl olmadklarn bldrenern oran se% 94'ü bulur. Katalkler çoğunlukla güneyde, Lmburg ve Kuzey Brabant bölgelernde yerleşktr. Son yllarda blhassa yabanclarn saysndak artşa paralel olarak müslümanlarn toplam nüfus çndek pay % 2.7, Budst ve Hndularn pay se% 0.5'e yükselmştr. Toplum nanç ve davranşlar bakmndan oldukça genş br hoşgörüye sahptr. Halkn yaklaşk dörtte br veya 3.5 mlyon kş öğrencdr. 4-2 yaşlar arasndak çocuklar kapsayan 8 yllk lk öğretmn lk k senesnde hazrlk eğtm yaplr. Orta öğretm 4 veya 5 senelk genel, 6 senelk ünv~rsteye hazrlama ve çoğunlukla 3 senelk meslek eğtm dalarna ayrlmştr. öğrencler lkokulda elde ettkler sonuca göre orta öğretmde bu dallara ayrlrlar. ülkede 8 ünverste ve 5 yüksek okul bulunmaktadr. Meslek orta eğtmden de yüksek teknk eğtme geçleblr. 5-6 yaşlar arasnda eğtm mecburyet vardr. Bütün okullar devlet tarafndan fnanse edlrler ve devlet bütçesnn yaklaşk% l8' (32 mlyar gulden) eğtm hzmetlerne ayrlmaktadr Sosyal Güvenlk ve Sağlk Çok gelşmş olan sosyal güvenlk hzmet k bölüme ayrlr. Muhtaçlara yardm sgortas, yaşllk aylğ, dul ve yetm yardmlar, çocuk paras, yardma muhtaç kmselere ödeme ve fevkalade sağlk harcamalarn kapsar. Belrl br sevyenn altnda ücret gelrne veya emekl aylğna sahp olanlar sağlk sgortas, hastalk paras, çalşma gücünün kayb sgortas, şszlk sgortasna tabdrler. Prmler çalşanlar ve şverenler tarafndan ödenen bu sgortalara katlmak mecburdr.

18 yl verlerne göre ülkede toplam yatakl 729 hastane faalyette bulunmaktadr. sağlk ve sosyal güvenlk sgortas çn yaplan toplam kamu harcamalar y"aklaşk olarak 30 mlyar Gulden veya bütçenn% l7 s sevyesndedr Yönetm Şekl Tam sm Hollanda Brleşk Krallğ olan Hollanda br parlamenter monarş olarak, bugünkü şeklyle 83 ylnda kurulmuştur. İk meclsl olan parlamentoda brnc meclsn 75 üyes 6 sene çn mahall mecls üyeler tarafndan seçlr ve bu seçmler üyelern yars çn üç senede br tekrarlanr. İknc mecl_s genel seçmlerle 4 yl çn doğrudan ve nsb temsl sstemne göre seçlen 50 üyeden oluşur. Kanun koyma yetks parlamento, cra yetks se kral adna bakanlar kurulu tarafndan kullanlr. Başbakan ve bakanlar kral tarafndan atanrlar, ancak sorumluluklar parlamentoya karşdr. Parlamentoda dokuz part temsl edlmekle beraber halen yalnz Hrstyan Demokrat Parts, şç Parts ve Lberal Part poltk öneme sahptrler. ülkenn başkent Amsterdam olmakla beraber hükümet Lahey de bulunur. ülke, merkezden atanan br kralyet komser ve mahall seçmlerle kurulan mahall meclsler tarafndan yönetlen 2 eyalete ayrlmştr. Kralyet komser eyalet mecls ve eyalet meclesnce seçlen yürütme kuruluna başkanlk eder. Ayrca 700 ün üzernde beledye teşklat bulunmaktadr. Beledye organlar çn, yerel seçmlere beş yldan fazla Hollanda'da yerleşk yabanclar da katlablr. Mahall beledyeler sanay kuruluşlar ve skan çn yer seçmler, ulaşm, çevre korumas gb mahall konularda yetkldrler Hukuk Düzen Mahkemeler bağmszdr ve bütün hakmler görevlerne ömür -boyu olmak üzere atanrlar. Dört kademel olarak düzenlenmş olan adl sstemn lk basamağnda 62 tane tek hakmle kanton mahkemes bulunur. İknc basamakta daha öneml davalarabakan ve ayn zamanda kanton mahkemeler kararlar çn brnc traz mercs olan 9 bölgesel mahkeme yer alr. üçüncü basamağ 4 temyz mahkemes ve en üst sevyede yüksek temyz mahke- /"" mes yer almaktadr. Hollanda da mahkemelerde jur kullanlmamaktadr.

19 SENELÜKS ülkelernde EKONOMİK DURUM VE DIŞ TCARET İLİŞKİLERİ 2.. BELÇİKA EKONOMİSİ 2... Ekonomnn Genel Tanm Avrupa'da sanay devrmne öncülük eden ve l9.yüzyl başlarnda dünya çapnda öneml br demr-çelk ve tekstl mamuller üretm merkez olan Belçka bugün de, taşkömürü dşnda öneml br sna hammadde varlğna sahp olmadğ halde, çok gelşmş br sanay ülkesdr. 99 ylnda gayrsaf mll hasla 96.8 mlyar dolar ve kş başna düşen mll gelr yaklaşk Belçka Frank veya Amerkan Dolar olarak hesaplanmaktadr. 990 verlerne göre mll gelrn%.9'unu sağlayan tarmda üretm vermllğ çok yüksek sevyededr. Mll gelrn% 22,3'ünü temn eden malat sanay sektöründe demr-çelk, makne ve chazlar, nakl vastalar, elektronk, tekstl ve kmyev maddeler öneml üretm konularn oluştururlar. Mll gelrn yaklaşk dörtte üçünün elde edldğ hzmetler sektörü çnde blhassa tcaret ve bankaclk faalyetler çok gelşmştr. Belçka Frank Avrupa Para Brlğ sstemne dahldr. Bu anlaşmaya göre Avrupa Topluluğu ülkeler paralarnn brbrlerne karş sahp olduklar dş değer art-eks % 2,25 snrlar çnde sabt tutulmuştur. Dövz kuru poltkasnda Belçka blhassa Alman Markna paralel br tutum zlemektedr. Yakn zamanlarda ülkede fyat stkrar sağlanmş olup yllk enflasyon sevyes son beş yl ortalamasnda% 3'ün altndadr Aktüel Ekonomk Gelşmeler 99 ylnda dğer brçok gelşmş ülkede olduğu gb Belçka'da da ekonomk konjonktürde belrszlk ve durgunlaşma kaydedlmştr dönem ortalamasnda sabt fyatlarla% 4'e yakn br yllk büyür.~ hzna ulaşan gayrsaf yurtç hasladak artrşn 99 ylnda %.5'e gerledğ görülmektedr.

20 yllarnda car fyatlarla% l2 nn üzernde artş gösteren yatrmlar blhassa hzmetler ve nşaat sektörlernde yoğunlaşmştr. Sanay kesmnde kmya, gda, temel metal sanaylernde de yüksek yatrm sevyelerne ulaşlrken, enerj ve metal şleme sanaylernde yatrm artş daha düşük sevyelerde kalmş, tekstl yatrmlarnda se gerleme kaydedlmştr. üretm kapastelerndek bu genşlemeye karşn 99 ylnda blhassa yurtç talep artşnn büyük ölçüde düşmes, dş talebn gerlemes ve fnansman malyetnn yükselmes özel sabt sermaye yatrmlarnda yllk artş eğlmnn hzla gerlemesne neden olmuştur. 992 ylnda ekonomk büyümenn car fyatlarla %.6 sevyesnde kalmas 993 ylnda se konjonktürde nsb çeyrek yl tbaryle sanay genelnde kapaste kullanm oran % 80.6'dr. Bu oran tekstl sanaynde % 79.5 ayakkab ve hazr gymde % 82.5 olarak fade edlmektedr. TABLO : HESAPLAR MİLLİ l99l'de Mlyar Belçka Amerkan Sabt Fyatlarla Yllk Frank Dolar Yüzde Artş (3) Olarak(l) Olarak(l)(2) (4) Gayrsaf Yurtç Hasla 6.720,5 96,8 3, özel Tüket m 4.34,9 26,4 2,6,6,8 Sabt Sermaye Yatrmlar.337,4 39,2 8,3,4. 3 Toplam Yurtç Talep(6) 5.968,3 74,8 3,4,4. 5 Mal ve Hzmet hrac 4.959,7 45,2 5,0 4,0 4,2 Mal ve Hzmet thal 4.583,7 34,2 4,6 3,9 4,0 993(5) 2,3 2, 2,3. 9 5,9 5,4 Kaynak: OECD, Economc Outlook, Hazran 992 Avrupa Topluluğu Komsyonu, European Economy, Mays 992. (l) Car pyasa fyatlaryla, (2) Yllk ortalama dövz kurlarna göre hesaplanmştr, (3) 985 yl fyatlaryla Belçka Frank baznda, (4) Beklenen, (5) Tahmn, (6) Stok değşm dahl.

21 - 6 - TABLO : 8 EKONOMK GöSTERGELER (Yüzde Olarak Yllk Artşlar) Gayrsaf Yurtç Hasla () 6,5 8,5 6,9 Sanayde üretm Artş 5,7 3,5 5, Sabt Sermaye Yatrmlar 2,9 4,3 8,3 şszlk Oran 0,2 8,6 7,8 Fyat Artş ar Tüketc Fyatlar ' 2 3' 3,4 hraç Mal ve Hzmet Fyatlar () 2,9 7' -,6 thal Mal ve Hzmet Fyatlar (l) 2,6 6,6 - ' Dştcaret Hadler (2) 02,0 02,5 0,9 ücret Artşlar 2,2 3,6 6,4 şgücü Malyetnda Artş (l) 2,2 3,6 6,4 Sermaye Vermllğ (3) 3,9 4,8 4,5 Uzun Vadel Faz Oran (4) 7,9 8,7 0, 99 4,5-3,2,4 8,3 3,2-0,2 O, 0,6 5,0 5,0 4,0 9, ,0 ' 2 ' 3 9,2 3, ' 3 ' 3 0,7 5,0 5,0 3,8 8,8 Kaynak: Avrupa Ekonomk Topluluğu,European Economy, Mays 992 Avrupa Ekonomk Topluluğu,European Economy Supplement A,Temmuz 992 OECD, Economc Outlook, Hazran 992. () Car fyatlarla ve Belçka Frank baznda (2) 980=00 baznda, terms of trade -(3) OECD Hesaplama yöntemne göre sermaye çn "rates on return (4) Kamu sektörü tahvller tbaryle.

22 - 7 - Belçka ekonomsnde dönem ortalamasnda %.4 olan sermaye getr oran (rates of return) 989'da % 4.8'e kadar yükselmş, 990 ve 99 y(larnda se konjonktürel durgunlu~a paralel olarak % 4.0'a nmştr. 992 ve 993 yllarnda da bu sevyeye yakn br orann geçerl olaca~ tahmn edlmektedr dönem ortalamasnda şgücü vermllğ ylda % 2.4 artmş, sermaye vermllğ % 0.7 azalrken toplam faktör vermllk artş %.5 olmuştur dönem ortalamasnda% lo'un üzernde seyreden şszlk oran 99l'de% 8.3'e nmştr. 992 ylnda şszlk orannn% 9.2 olmas beklenmektedr Dş Tcaret ve Dş Dengeler () Belçka ekonoms büyük ölçüde dştcaret lşklerne bağldr. Mal hracatnn ve thalatnn mll gelre oran % 60 olup, hzmet dştcaret de dkkate alndğ takdrde bu oran% 70'n üzerne çkmaktadr. Hayvansal ve btksel hammaddeler, ham petrol, yar mamul sanay grdler, tahl başlca thal kalemlern oluşturmaktadr. önde gelen hraç mallar se et, hazr gym ve aksesuar, demr-çelk ve mamuller, lastk-plastk ve şlenmş elmastr. Kara nakl vastalar ve parçalar, makneler, kmyev maddeler, demr dş metal ve madenler, elektrk motorlar, büro ve haberleşmede kullanlan chazlar gerek thalat gerekse hracat bakmndan en öneml kalemlerdr. Ayn mal türlernn ayn zamanda ve büyük ölçüde hem thal hem de hraç edlyor olmas Belçka ekonomsnn Bat Avrupa'da sahp olduğu yoğun uluslararas entegrasyon sevyesn ortaya koymaktadr. 99 yl verlerne göre hracatnn% 75.3'ünü ve thalatnn% 72.8'n dğer Avrupa Topluluğu ülkeler le yapmaktadr. Snr komşular olan F.Almanya, Fransa ve Hollanda ayn zamanda en öneml tcaret ortaklardr. Bu üç ülkenn Belçka'nn hracat ve thalat çndek toplam paylar % 57 sevyesndedr. () Belçka'nn dştcaret verler Lüksemburg'un dştcaret rakamlarn da çermektedr.

23 yl verlerne göre dştcaretn öneml ölçüde fazla verdğ mal gruplar önem sras tbaryle kara nakl vastalar ve teçhzat, demr-çelk ve mamüller, plk ve hazr gym, lastk-plastk, canl hayvan-et ve mamüller, demr dş metaller ve maden olmayan dğer maden ve mneral mamüllerdr. Makne ve chazlar, enerj maddeler, maden hayvansal ve btksel hammaddeler, organk kmyev maddeler se dştcaretn öneml açk kalemlerdr. Dştcaret denges ülkelere göre ncelendğnde 99 yl verlerne göre en büyük açklarn Hollanda, sveç, Amerka Brleşk Devletler ve Japonya'ya karş verldğ, en büyük fazlalarn se Fransa, İtalya ve spanya'ya karş meydana geldğ görülmektedr. Avrupa Topluluğu ve Asya ülkeler le dştcaret fazla, Amerka ve Afrka ülkeler le dştcaret açk vermektedr dönemnde ekonomk büyümenn en güçlü dayanağn oluşturan dş talep artş 99 ylnda gelşmş ülkelerde yaygnlaşan konjonktürel durgunluk nedenyle durma noktasna gelmştr. F.Almanya'ya yaplan hracatn 3 mlyar dolar veya % 2 orannda artrlablmş olmas dolar baznda hesaplanan toplam hracat artşnn eks değer olmasn önlemştr. Bu sonuçta hraç mal fyatlarnn gerlemş oluşunun da etks vardr. İthalat artş zayflamş olmakla beraber 99 ylnda sürmüş ve dolar baznda hesaplanan rakamlarla% l.l sevyesnde br genşleme kaydedlmştr. 992 ylnda 99 ylnn ayn dönem le yaplan karşlaştrma thalat ve hracat rakamlarnda dolar baznda brnc çeyrek yl çnde devam eden gerlemenn knc çeyrek ylda artş gösterdğn ortaya koyuyor.

24 - 9 - DIŞ TABLO : 9 DENGELERDE AKTÜEL GELŞMELER Dştcaret Denges (l) 0,43,40 -,72-2,82 Car şlemler Denges (l) 3,53 3,55 3,65 4,0 hracat Artş (Nomnal) (2) ll,3 9, 7, 0,2 İhracat Artş (Reel) (3) 7,5 2,9 3,5 thalat Artş (Nomnal) (2) ll,2 8, 20,5 2,8 thalat Artş (Reel) (3) 6,4 4,6 4,0 hraç Mal Fyatlar (4) 8,4-2,8-2,0 thal Mal Fyatlar (4) 7,5 -,2 -,6 Dövz Rezervler (l) 23,6 2,0 22,4 2,3 992(5) -,6 3,9 (6) -0,2 4,2 ( 6), o.j 4,3 (6),4 (6) -0,2 (6) 4,6 Kaynak: OECD, Foregn Trade by Commodtes 99 Volume, 992 Monthly Statstcs of Foregn Trade, Ekm 992 Economc Outlook 5, Hazran 992 (I) Mlyar dolar olarak (2) Dolar baznda yllk yüzde artş (3) Mktar olarak yllk yüzde artş (4) belçka Frank bazna göre hesaplanan yllk yüzde artş (5) lk yar yl (6) Beklenen

25 TABLO : 0 BELÇİKA-LÜKSEMBURG DIŞTİCARETİNİN ÜLKELERE GÖRE DAGILIMI {) (Mlyon Dolar Olarak) 9 9 o 9 9 thalat hracat thalat hracat AVRUPA ÜLKELER Avrupa Topluluğu Toplam Almanya Hollanda Fransa ngltere İtalya spanya Dğer Avrupa ülkeler sveç BDT İsvçre o Norveç AFRKA ÜLKELER Zare AMERKA ÜLKELERİ Amerka Brleşk Devleter ASYA ÜLKELERİ Japonya Hndstan Suud Arabstan İran Hong Kong AVUSTRALYA, OKYANUSYA ( 2) T O P L A M Kaynak: Foregn Trade by Commodtes 99 Volume, 992. (l) thalat "cf", hracat fob" olarak, \ Lj hj (l amayan bakye hesaplar da ht va etmektedr.

26 - 2 - TABLO : ll BELÇİKA-LÜKSEMBURG DIŞTİCARETİNİN ÖNEMLİ MAL GRUPLARINA GöRE DAGILIMI () (Mlyon Dolar Olarak) SITC Rev.3 Sstem Tanmlamalarna 9 9 o Göre Düzenlenmştr. (2) İthalat İhracat Canl Hayvan, Et ve Mamüller Süt,Süt Mamüller,Tavuk ve Yumurta Balk ve Denz Mahsüller Tahllar ve Mamüller Meyve, Sebze Çay,Kahve,Kakao,Kuruyemş,Şeker ve Şekerl Maddeler,Bal Yemler ve Dğer Besn Maddeler Meşrubat ve Tütün Ham Der,Kürk,Kösele plk çn Elyaflar Dğer Mneraller,Hayvansal ve Btksel Ham Maddeler (Yenmeyen) Enerj Maddeler Hayvansal ve Btksel Yağlar Organk Kmyev Maddeler Anorgank Kmyev Maddeler Tp ve Eczaclk Mamuller Ham ve Mamul Plastk Dğer KmyevL Maddeler Der Mamüller ve Kürk Gym Eşyas Kağt,Kereste,Mantar ve Karton Mamül. plk ve Hazr Gym lll Demr-Çelk ve Mamüller Demr Dş Metaller, Maden Olmayan Mneraller ve Kauçuk Mamüller Makneler ve Parçalar Büro Mak. ve Haberleşme Chazar Elektrk Mak. Chaz ve Teçhzat Kara Nakl Vastalar ve Naklye Teç.l2.2.2 Moblya ve Parçalar Kyafet,Gym Aksesuar Ayakkab Fotoğraf Mak.Optk ölçü ve Kontrol Chazlar, Saatler Dğer Mamül Mallar ve Tasnf Edlemeyen Maddeler T O P L A M (3) thalat hracat Kaynak: OECD, Foregn Trade by Commodtes 99 Volume, 992. () thalat Cf, hracat fob olarak. (2) Baz mal gruplar brleştrlmştr. (3) Bakye hesaplar da htva etmektedr.

27 ~ LüKSEMBURG EKONOMS Gelşmş br sanay ülkes olan Lüksemburg da tarmn gayrsaf yurtç hasla çndek pay % 3 ün altndadr. Kş başna düşen gelr dolarn üzerndedr. Sanay sektöründe toplam üretm değernn yaklaşk% 4o n sağlayan demr-çelk sanay yaklaşk 4 mlyon ton yllk üretm ve kş sthdam olanağna sahptr. Dğer başlca üretm konularnn başlcalar sentetk plk, otomobl lastğ, kauçuk mamüller, çmento, maden eşya, seramk mamüller, bra, sgara, gda maddeler ve şarap dr. ülke ekonoms çn dğer öneml br faalyet kolu, gayrsaf yurtç haslann yaklaşk% 3o unun elde edldğ tcaret ve bankaclktr. Blhassa yabanc bankalarn yatrmlaryla l970 l yllarda öneml br Eurodolar pyasas merkez halne gelen Lüksemburg da 99 ylnda toplam 84 banka faalyette bulunuyordu. 99 ylnda kşnn sthdam edldğ bu sektörde elde edlen toplam gelr de % 6 orannda artmştr. Lüksemburg Frank le Belçka Frank ayn değere sahptrler ve Belçka Frank Lüksemburg'da da resm ödeme arac olarak kabul edlr. Lüksemburg ekonoms stkrarl br gelşme göstermektedr. 99 ylnda 30.7 mlyar L.Fr. olan gayrsaf yurtç haslann 992 ylnda sabt fyatlarla% 3,2 orannda artarak mlyar L.Fr. na ulaşmas, sabt sermaye yatrmlarnn % 5,4 ve 99 ylnda sabt fyatlarla % 0,5 olan sna üretm artşnn l992'de% l,l olarak gerçekleşmes beklenmektedr. 989 ylnda sanay sektöründe çalşan frmalarn toplam ş hacm % 7,4 orannda artmştr. Ayn yl en yüksek üretm artşlar tekstl ve hazr gym, cam ve seramk mamüllernde kaydedlmştr. Sanayde kapaste kullanm oran 989 tbaryle % 86 dr. Enflasyon tüketc fyatlar tbaryle 990 da% 3,7, l99l'de % 3, olmuştur. 992 ylnda tüketc fyatlar tbaryle enflasyon sev -yesnn% 3 ün altna neceğ tahmn edlmektedr. 990'da%,5 olan yllk şszlk oran se tam sthdam olarak kabul edleblecek kadar düşüktür. Lüksemburg'da çalşan şgücünün% 80' komşu ülke vatandaş olup çalşmak çn günübrlk Lüksemburg'a gelmektedrler.

28 TABLO : 2 EKONOMİK GöSTERGELER (Yüzde Olarak Yllk Artşlar) Gayrsaf Yurtç Hasla (l) 9,0 2,3 4,5 Sanayde Reel üretm Artş 8,7 7,8-0,5 Sabt Sermaye Yatrmlar (I) -6,5 9,4 şsz k Oran 2,0,8, 7 Fyat Artşlar Tüketc Fyatlar,4 3,4 3,7 hraç Mal ve Hzmet Fyatlar 3,6 7,0 -,5 thal Mal ve Hzmet Fyatlar 2,5 4,9 0,2 Dştcaret Hadler (2) 97' 99' 97,4 İşgücü Malyetnde Artş (I) 3, 7,0 6,7 Uzun Vadel Faz Oran {3) 7' 7,7 8, ,6 5,8 0,5, 6,5 5,4,6,5 3, 2,8 3' 0,5 3,3 0,3 97,2 97,4 4,0 4,3 8,2 7,8 Kaynak: Avrupa Topluluğu, European Economy, Mays 992 Avrupa Topluluğu, European Economy Supplement A, Temmuz 992 OECD, Economc Outlook, Hazran 992 (l) Car fyatlarla, Lüksemburg Frank ' (2) 980=00 baznda, "terms of trade" (3) Kamu sektörü tahvller tbaryle. baznda

29 M LLİ TABLO : 3 HESAPLAR 99' de Mlyar Lüksemburg Amerkan Frank Dolar Olarak Olarak (l) (l)( 2) Gayrsaf Yurtç Hasla özel Tüketm Sabt Sermaye Yatrmlar Toplam Yurtç Talep (6) Mal ve Hzmet hracat Mal ve Hzmet thalat Sabt Fyatlarla Yllk Yüzde Artş (3) (4) (5) Kaynak: OECD, Economc Outlook, Hazran 992 Avrupa Topluluğu Komsyonu, Mays 992 (l) Car pyasa fyatlaryla (2) Yllk ortalama dövz kurlarna göre hesaplanmştr (3) 985 yl fyatlaryla (4) Beklenen (5) Tahmn (6) Stok değşm dahl

30 Mll gelrn yaklaşk% 23 üne ve toplam sthdamn% 22 sne sahp olan sanay sektöründe blhassa metal, gda, kmya, petrol şleme ve elektronk sanayler gelşmştr. Halen şgücünün yaklaşk% 3 ünü sthdam eden tekstl ve hazr gym sektörü se gerleme eğlmnde olup evvelce sahp olduğu önem büyük ölçüde kaybetmektedr. Yüksek mekanzasyon sevyes, gelştrlmş tohumlar ve teknklern uygulanmas dünyann en kalabalk ülkes olan Hollanda~y dünyann en öneml tarm ürünler hracatçs ülkelernden br halne getrmştr. Toplam sthdamn yalnz% l.4 ü tarmda çalştğ halde mll haslann% 4.l bu sektörde elde edlmekte ve çok gelşmş olan gda maddeler sanaynn tarmsal grdlern büyük ölçüde tahl üretm karşlayablmektedr. Hollanda para brm olan Gulden veya dğer adyla Florn Avrupa Para Brlğ sstemne dahldr. Bu anlaşmaya göre Avrupa Topluluğu ülkeler paralarnn brbrlerne karş sahp olduklar dş değer art-eks % 2.25 snrlar çnde sabt tutulmaktadr. Ancak Hollanda Merkez Bankas blhassa Alman Markna daha sk bağl br para poltkas zlemektedr. 99 yl tbaryle son beş yl çnde Gulden Amerkan Dolar karşsnda % 23.7 orannda değer kazanmştr dönemnde tüketc fyatlar tbaryle ortalama yllk enflasyon sevyesnn yaklaşk %.6 olmas ülkede fyat stkrarnn sağlanmş olduğunu göstermektedr. Genel anlamda br karma ekonom özellğne sahp olan Hollanda da özel şrketler ekonomnn temeln oluştururlar. Kamunun, blhassa brçok anahtar öneme sahp sanay şrketnn büyük hssedar olarak ekonomye doğrudan müdahale etme mkan olmakla beraber bu çok snrl tutulur ve uygulamada serbest pyasa ve özel teşebbüs serbesttğ kurallarna göre hareket edlr. Blhassa dş tcaret, sermaye pyasas ve sahp olduğu Unlever, Phlps, Shell, Akzo ve KLM gb çok uluslu şrketleryle dünya pyasalarnda ülkenn fzk boyutlarnn ötesnde öneml pozsyonlar vardr.

31 TABLO : 5 SEKTÖRLER TBARİYLE KAYDEDLEN GELŞMELER (Yüzde Olarak Yllk Artş) Tarmsal üretm () malat Sanay Ham Madde üretm nşaat Hzmetler Toplam üretm (2) şgücü Vermllğ ( 2) o ll. O Kaynak: De Nederlandsche Bank, Amsterdam, Nsan 992. () Ormanclk ve balkçlk dahl (2) Enerj sektörü harç MİLLİ TABLO : 6 GELRN () SEKTÖRLERE GÖRE DAGILIMI Yüzde Olarak 99 Toplam çnde Pay Mlyar Gulden Olarak Tarm Sanay ve Madenclk Devlet Hzmetler nşaat Tcaret, Otel ve Lokanta Ulaşm Bankaclk Dğer Hzmetler T O P L A M Kaynak: Central Bureau of Statstcs n the Netherlands. (l) "Mll Gelr Gayrsaf Yurtç Hasla'dan Dş Alem Gelrler'nn çkarlmas le bulunmaktadr. Mll gelr hesaplamasnda OECD le mll statstkler arasnda fark vardr.

32 TABLO : 7 HOLLANDA'DA EKONOMK GöSTERGELER (Yüzde Olarak Yllk Artş) () 993(2) Gayrsaf Yurtç Hasla (3) Sanayde Reel üretm Artş o Sna Yatrm Hacm (4) malat Sanaynde Kapaste Kullanm Oran özel Tüketm Tüketc Fyatlar malat Sanaynde üretc Fyatlar (5) nşaat Sanaynde Sermaye Getrs(6) Toplam sthdamda Değşm o şszlk Oran şgücü Brm Malyet Uzun Vadel Faz Oran (7) (8) Kaynak: OECD, Economc Outlook, Hazran 992 Avrupa Topluluğu Komsyonu, European Economy, Mays 992 A.T. Komsyonu, European Economy Supplement A No.5/6 ve 7, 992 A.T. Komsyonu, European Economy Supplement B No.8/9, 992 The Economst, 2 Aralk 992 (l) Beklenen (2) Tahmn (3) Car fyatlarla, Gulden baznda (4) nşaat harç (5) Eylül tbaryle yllk artş (6) OECD hesaplama yöntemne göre sermaye çn "rates of return" (7) Kamu tahvllerne uygulanan faz (8) Aralk tbaryle

33 Aktüel Ekonomk Gelşmeler Hollanda'da son yed yl boyunca ortalamasna göre nsbeten daha yüksek seyreden ekonomk büyüme 989 ylnda sabt fyatlarla % 4 le l976'dan bu yana kaydedlen en yüksek yllk artş hzna ulaşmş. takp eden yllarda se gttkçe yavaşlayan br tempo çne grmştr. Bu eğlmn dğer gelşmş ülkeler paralelnde sürerek 99 ylnda sabt fyatlarla% 2.0 olan gayrsaf yurtç hasla artşnn 992 ylnda %.2'ye nmes beklenmektedr. Blhassa hracatta gözlenen talep artşnn yardmyla 993 ylnda ekonomk büyümenn% 2.l'e yükseleceğ tahmn edlyor. 992 ylnda% 4 artarak mlyar Gulden olmas beklenen kamu bütçesnn ancak 53.3 mlyar Gulden' veya% 75' verg gelrleryle karşlanablmektedr. Gayrsaf yurtç haslann% 4.25' sevyesnde olan bütçe açğnn Avrupa Topluluğu Tek Pazar anlaşmas uyarnca 993 ylnda % 2.9'a ndrlmes zorunluluğu kamu malyes çn öneml br sorun oluşturmaktadr. 99 ylnda mahall dareler harç toplam 32.6 mlyar Gulden veya gayrsaf yurtç haslann yaklaşk% 80' sevyesnde olan kamu borç brkmnn 992 yl faz yükü 26.3 mlyar Gulden'dr. Sosyal sgorta prmlern de kapsayan verg yükü se yaklaşk% 53 sevyesndedr. Katma değer ve gelr vergs oranlarnn düşürülmes, sthdam ve reel ücret artşlar le teşvk edlen dahl talep 989 ve 990 yllarnda sabt fyatlarla srasyla% 4.5 ve% 3.7 oranlarnda artarak ekonomk konjonktörü teşvk etmşt. 992 ylnda özel tüketmn sabt fyatlarla ancak %.5 sevyesnde br gelşme göstereceğ ve kamu harcamalarndak tasarruf nedenyle toplam yurtç talebn ancak % 0.4 gb sfra yakn br sevyede kalacağ heseplanmaktadr. 993 ylnda sabt fyatlarla özel tüketmn % 2'ye, toplam yurtç talebn % l'e yakn br şeklde artmas beklenyor. 983 ylndan ber yükselme eğlmnde olan ve blhassa yllarnda büyük artş gösteren yatrmlar bu beklentler doğrultusunda ve evvelk senelerde yaplmş olan yatrmlarla kapaste darboğazlar ve teknoloj yenleme gereksnmeler büyük ölçüde gderlmş olduğu çn durgunluk göstermektedr. Bu nedenle 99 ylndan sonra 992 ylnda da gerçekleştrlmş toplam yatrmlarn sabt fyatlarla %.2 sevyesnde düşmüş olmas mümkündür. 993 ylnda ancak, yatrm eğlmndek bu gerlemenn durmas beklenmektedr.

34 Ortalama saat ücretler 99 ylnda% 3.7 orannda yükselmş bulunuyordu. Sanay sektöründek yllk ücret artş 992 lkbaharnda % 5.9 olmuştur. malat sanaynde ortalama şgücü brm malyetndek artşn 992 yl çn yalnz % 2.9 olarak hesaplanmas şç ücretlerndek yükselmenn büyük ölçüde vermllk artş le karşlanabldğn ortaya koymaktadr. 99 ylnda % artan toplam sthdamn 992 ve 993 yllarnda % 0. sevyelernde gerlemes ve 992 ylnda OECD tanmna göre% 7 cvarnda olan şszlk orannn 993 ylnda% 8'e yaklaşmas beklenmektedr., -) Yaklaşk kadar kaytl şsz bulunmasna karşn frmalarn özel becer stemeyen şler çn dah bazen eleman bulmakta zorluk çektğ bldrlyor. Hollanda ekonomsnde ortalamasnda % 4.9 olan sermaye getr oran 990 ylnda% l7.8'e kadar yükselmştr. Bu rakam ayn zamanda 9 gelşmş OECD ülkes çnde kaydedlen, spanya'dan sonra knc en yüksek ülke orandr. 992 ylnda% 7.5 olan bu nspetn 993 ylnda % 7.2 düşmes ve Hollanda'nn gelşmş OECD ülkeler arasnda en yüksek sermaye getrsne sahp olma bakmndan spanya ve Amerka'dan sonra üçüncü sraya düşmes beklenmektedr dönem ortalamasnda şgücü vermllğ ylda%.5 artmş, sermaye vermllğ % 0.9 azalrken toplam faktör vermllğ % 0.9 yükselmştr. malat sanaynde kapaste kullanm oran 992 ylnn üçüncü çeyreğnde% 84.l'dr. 990 ylnda% 86.o a kadar çkan kapaste kullanm oran son k yl çnde gerleme çnde görünmekle beraber Avrupa Topluluğu ülkeler arasnda Almanya'dan sonra knc en yüksek rakamdr Dş Tcaret ve Dş Dengeler Dş tcaret Hollanda ekonomsnde öneml br ağrlğa sahptr. Mal thalatnn ve hracatnn gayrsaf yurtç haslaya oranlar srasyla % 43.9 ve % 46.5 le yüksek fakat dengel br sevyededr. Brçok mal grubunun ayn zamanda cneml thal ve hraç kalemler arasnda yer almas ülkenn dş tcaret bakmndan dş dünya le yüksek ölçüde entegre olduğunu

35 - 3 - ve öneml br aktarma pyasas oluşturduğunu göstermektedr. Petrol ve rafner mamüller, plk-kumaş, demr-çelk, elektrkl chazlar ve makneler gerek thalat gerekse hracat bakmndan önem taşrlar. thalat bakmndan daha fazla önem taşyan kalemler motorlu kara ulaşm araçlar, hazr gym, büro makneler, blgsayarlar ve haberleşme chazlardr. Et ve mamüller, yumurta, süt ve mamüller, meyve-sebze, ççek, kmyev maddeler se hracatn nsbeten daha öneml olduğu mal gruplarn oluştururlar. 99 yl verlerne göre hracatn% 82.8 ve thalatn% 7.7 s dğer Avrupa Topluluğu ülkeleryle yaplmaktadr. Snr komşular olan Almanya ve Belçka-Lüksemburg, ayn zamanda en öneml tcaret ortaklardr. Bu k ülkenn Hollanda nn hracat çndek pay % 42.6, thalat çndek pay % 39.3 sevyesndedr. Dş tcaret bakmndan başarl br yl olan l988 den sonra Hollanda nn gerek hracat gerekse thalattak yllk artş rakamlarnda gerleme olduğu görülmektedr. Sabt fyatlarla 989 ylnda % 5.7 olan yllk hracak artşnn 992 de % 4.5 e ve l989 da % 4.7 olan thalat artşnn 992 de% 3.s e düşmes beklenmektedr. Gelşmş ülkelerdek genel konjonktürel durgunluğa paralel br tablo çzen bu rakamlar dolar baznda car fyatlarla ele alndğnda, dolar kurundak dalgalanmalar nedenyle blhassa 990 yl çn fzk thalat ve hracat gelşmesn yadstmayan öneml farkllklar göstereblmektedr. 990 ve 99 yllarnda thal mal fyatlarndak hraç mal fyatlarna göre nsb düşüş meydana gelmesnn de yardmyla mal tcaret denges fazla le kapanmakta, car şlemler denges fazlas se dş tcaret denges fazlasnn üzernde gerçekleşmektedr. Ağustos 992 tbaryle 2 aylk dş tcaret fazlas 8 mlyar dolar, l992 nn lk çeyreğ tbaryle car şlemler denges yllk 9. mlyar dolar fazla vermştr. Ekm 992 tbaryle dövz rezervler 20.8 mlyar dolar sevyesndedr.

36 TABLO : 8 HOLLANDA DIŞTCARETNN ÜLKELERE GöRE DAGILIMI {) (Mlyon Dolar Olarak) 9 9 o 9 9 İthalat hracat thalat İhracat AVRUPA ÜLKELER Avrupa Topluluğu Toplam Almanya Belçka-Lüksemburg Fransa , ngltere o.478.o İtalya spanya Dğer Avrupa ülkeler sveç svçre B. D. T Norveç AFRKA ÜLKELERİ Njerya AMERKA ÜLKELERİ Amerka Brleşk Devletler Brezlya Kanada ASYA ÜLKELER Japonya Suud Arabstan İran Tayvan AVUSTRALYA-OKYANUSYA (2) T O P L A M Kaynak: OECD, Foregn Trade by Commodtes, 99 Volume, 992. () thalat Cf, hracat fob olarak (2) Ayrlamayan bakye hesaplar da htva etmektedr.

37 TABLO : 9 HOLLANDA HRACATININ öneml MAL GRUPLARI TBARYLE DAGILIMI (l) (Mlyon Gulden Olarak) TOPLAM Petrol ve Mamüller Büro ve Blg İşlem Chazar Organk Kmyev Maddeler Sebze ve Meyve Elektrkl Chazlar Plastk Muhtelf Sanay Mamüller (2) Balk ve Mamüler Kara Nakl Vastalar Dğer Hayvansal ve Btksel Ham Maddeler Süt ve Mamüler, Yumurta Doğalgaz İplk, ve Havagaz Kumaş Muhtelf Makneler Maden Eşya özel Makneler Demr ve Çelk Kağt, Karton ve Mamüller Dğer Kmyev Maddeler Dğer Hazr Nakl Vastalar Gym ve Aksesuar Telekomnkasyon ve-ses Kayt Dğer Maddeler Chazar Kaynak: Bundesstelle für Aussenhandelsnformaton, Temmuz 992 Central Bureau voor de Statstek verlerne göre hesaplanmştr. (l) Sralama 99 yl verlerne göre yaplmştr. (2) SITC Sstemnde 89 No u Faslda yer alan mallar.

38 TABLO : 20 HOLLANDA İTHALATININ önemli MAL GRUPLAR! İTİBARİYLE OAGILIMI (I) (Mlyon Gulden Olarak) TOPLAM Petrol ve Mamüller Kara Nakl Vastalar Büro ve Blg şlem Chazar Elektrkl Chazlar Muhtelf Sanay Mamüller (2) Hazr Gym ve Aksesuar Muhtelf Makneler Kağt Karton ve Mamüller Maden Eşya Demr ve Çelk Sebze ve Meyve İplk ve Kumaş Telekomnkasyon Teçhzat Ses Kayt Chazar Organk Kmyev Maddeler özel Makneler Jenaratörler ve Motorlar Süt Mamüller ve Yumurta Metaldş Maden Mamüller Meslek ve lm Çalşmalar Araç-Gereç ve Chazlar Plastk Dğer Nakl Vastalar Moblya ve Benzer Ev Eşyas Dğer Maddeler ve İçn Kaynak: Bundeststelle für Aussenhandelsnformaton, Temmuz 992 Centraal Bureau voor de Statstek verlerne stnaden hesaplanmştr. () Sralama 99 yl verlerne göre yaplmştr. (2) SITC Sstemnde 89 No'lu Faslda yer alan mallar.

39 DIŞ TABLO : 2 DENGELERDE AKTÜEL GELŞMELER Dş Tcaret Denges () Car şlemler Denges () hracat Artş (Nomnal)(2) hracat Artş (Reel)( 3) thalat Artş (Nomnal)(2) thalat Artş (Reel) (3) hraç Mal Fyatlar (4) thal Mal Fyatlar (4) Dövz Rezervler () (5) (6).3 4.5(6) (6).0(6) 0.9(6) 7.7 Kaynak: OECD, Foregn Trade bay Commodtes 99 Volume, 992 Monthly Statstcs of Foregn Trade, Ekm 992 Economc Outlook 5, Hazran 992 () Mlyar Dolar olarak (2) Dolar baznda yllk yüzde artş (3) Mktar olarak yllk yüzde artş (4) Hollanda Gulden bazna göre hesaplanan yllk yüzde artş (5) lk yar yl (6) Beklenen ylsonu değer

40 TÜRKİYE NİN SENELÜKS ÜLKELERİ İLE DIŞ TCARET Coğraf alan ve sahp olduğu nüfus tbaryle oldukça küçük br bölge oluşturan Benelüks ülkelerne br bütün olarak bakldğnda 99 ylnda Türkye nn hracat çnde% 5.6 payla Almanya, İtalya ve Amerka nn arkasnda 4.srada, Türkye nn thalat çnde se% 5.7 orannda br payla Almanya, Amerka, İtalya, Fransa ve Suud Arabstan dan sonra 6.srada yer alarak dştcaret lşklermz açsndan öneml br konuma sahp olduklar görülmektedr. l992 nn lk on aylk sonuçlarna göre thalatmz bakmndan bu sralamada pek br değşklk olmamş; hracatmzda se Benelüks ülkeler ngltere ve Fransa nn da arkasna düşerek 6.sraya gerlemşlerdr. 3.. TüRKYE-BELÇİKA DIŞ TCARET (l) 3... Türkye nn Belçka ya hracat Dolar cnsnden hesaplanan dştcaret statstklerne göre 99 ylnda Belçka ya hracatmz mlyon dolardr. 992 ylnn lk on ay çnde se mlyon dolar hracat yapldğ görülmektedr yllarn kapsayan son yed yl çnde Belçka ya hracatmz ortalama olarak ylda% 3 artmştr. Bu rakam Türkye nn ayn dönem çndek genel hracat artş ortalamasndan yaklaşk puan yüksek olmakla beraber kaydedlen gelşmelerde yllara göre öneml farkllklar vardr. 987 ylnda % 63.6 gb çok yüksek br yllk genşleme göstererek 39 mlyon dolara çkan hracatmzda sonrak yllarda bu sevyeye br daha ulaşlamamştr. 988 ve 989 yllarnda 26 mlyon dolara kadar gerleyen hracatmzda 987 den sonra, 990 yl dşnda yllk artş sağlanamamştr. 992 ylnn lk on ay çnde geçen yln ayn dönemne göre toplam hracatmz % 0.7 ve Avrupa Topluluğu ülkelerne yönelk hracatmz %.6 orannda artarken Belçka-Lüksemburg a yaplan hracat artşnn% 2.5 sevyesnde kaldğ görülmektedr. (l) Belçka nn dştcaret rakamlar Lüksemburg'un dştcaret verlern de kapsamaktadr.

41 TABLO : 22 TÜRKYE, BELÇKA-LüKSEMBURG DIŞTCARETNN MAL GRUPLAR! TBARYLE DAGILIMI (Bn Dolar Olarak) İthalat İhracat A.S.(l) Mal Grubu ( 2) (2) I ( 0-05) Canl Hayvanlar ve Hayvansal Mamuller. 437' 4.786,9 548,2 45,2 II (06-4) Btksel Maddeler 435,4 79, ,3 2.40,5 III Btksel ve Hayvansal (5) Yağlar ve Mamüller 767,7.880, 282, 549, IV Gda Maddeer,Sanay Mamü- (6-24) ler,içk,meşrubat,tütün , , ,8. 265, o V ( 25-27) Maden Cevherer 8.978,3 5.30, ,6.63,7 VI (28-38) Kmya Sanay Mamüller , , ,7 0.9, VII (39-40) Pastkler,Kauçuk ve Mamüler , ,5.466, ,5 VIII (4-43) Der,Kösele,Kürk ve Mamüller,Bavu,Çanta v.b , , , , IX Tahta ve Tahta Mamüller, (44-46) Mantar,Hasr Mamüller vb ,4 69,4 8,6 X Kağt Hammaddeler,Kağt ve (47-49) Kağt Artklarndan Mamüller, Karton ve Karton Mamüller 6.907, ,3. 246) 6 59,2 XI Tekstl Maddeler,Mamüller, (50-63) Hazr Gym 8.395, , ,0 90.9, o XII ( 64-67) Ayakkab,Şapka,Şemsye, Yapma Ççek 4,3 7,8. 25) 6 324,0 XIII Taşlar,Topraklar,Seramk, (68-70) Cam ve Mamüller , ,0 XIV İnc,Kymetl Taşlar, (7) Mücevher ve Süs Eşyas 946,3 22,5 86,2 220,2 xv Metaller ve Metal Mallar (72-83) 34.94, , , ,8