DEMİR DEMİR CEVHERLERİ VE ZENGİNLEŞTİRME YÖNTEMLERİ 1. G İR İŞ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DEMİR DEMİR CEVHERLERİ VE ZENGİNLEŞTİRME YÖNTEMLERİ 1. G İR İŞ"

Transkript

1 Prof. Dr. Yaşar Çilingir, Uzm. Dr. Tayfun Çiçek Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fak. Maden müh. Böl. Bornova/Izmir DEMİR DEMİR CEVHERLERİ VE ZENGİNLEŞTİRME YÖNTEMLERİ 1. G İR İŞ Demir toplumların ekonomik ve sosyal gelişmelerinde en büyük katkısı olan elementlerden ve endüstrinin temel girdilerinden biridir yılında 50 bin ton olan dünya çelik tüketimi 1800'lere kadar yavaş yavaş artarak 800 bin tona ulaşmıştır. Bu yıllardan itibaren tüketim artışı hızlanarak 1850 yılında 25 milyon, 1900 yılında 42 milyon, 1950 yılında 208 milyon ton/yıl olmuştur yılları arasında dünya çelik üretimi yıllık % 7 ortalama artiş hızı ile çok büyük bir gelişme kaydetmiştir.batı avrupa ve Japonya daki büyük entegre demir çelik tesislerinin kuruluşları bu dönemin karakteristik endüstriyel yatırımları olmuşlardır.!975 yılından sonra demir çelik endüstrisindeki büyüme azalmış ve yıllık % 0.6 civarında gerçekleşmiştir. Fert başına yıllık demir-çelik tüketimi günümüzde ekonomik ve sosyal gelişmişliğin bir ölçüsü olarak düşünülmektedir. Ülkemizin 1993 yılı demir-çelik tüketimi ton/yıl; dolayısıyla 155 kg/kişi x yıla ulaşabilmiştir. Gelişmiş ileri teknoloji ülkelerinde günümüzde, fert başına demir-çelik tüketinıi kg/kişi x yıl civarındadır. Çizelge 1 de dünya demir cevheri üretiminin, çizelge 2 de demir cevheri tüketimi ve çelik üretiminin ülkelere göre dağılımı verilmiştir. Çizelge 1. Dünya Demir cevheri üretiminin ülkelere göre dağılımı, 1991 ( KÖSE H., ONARGAN T., 1993) Ülkeler Milyon t İsveç 19.9 Fransa 8.7 Türkiye 6.2 Diğer 19.4 Toplam Avrupa 42.3 BDT Doğu Avrupa ülkeleri 7.6 Toplam G. Afrika 30.3 Moritanya 11.4 Diğer 11.2 Toplam Afrika 52.9 ABD 56.4 Kanada 36.4 Toplam K. Amerika 92.8 Brezilya Venezuella 20.1 Diğer 21.1 Toplam G. Amerika Çin Hindistan 53.7 Diğer 16.2 Toplam Asya Avustralya Y. Zelanda 1.3 Toplam Toplam Dünya Çizelge 2. Dünya demir cevheri tüketimi ve çelik üretiminin ülkelere göre dağılımı (PIEPER K.J., 1993) * 2000 * 2000 Ülke Cevher tüketim çelik üretim Cevher tüketim Çelik üretim mily. t mily. t mily. t mily. t AT ABD Japon BDT/ D.Avr Çin Diğer Dünya (* tahmini)

2 1. DEMİR MİNERALLERİ Doğada oksijen, silisyum ve alüminyumdan sonra dördüncü en yaygın element oları demir yer kabuğunun % 5 ini oluşturur. Demirin 300'den fazla çeşitli minerali vardır. Bu kadar çok mineral içerisinden ekonomik demir minerali olarak değerlendirilebilenlerin sayısı 5'i geçmez. Bu ekonomik demir mineralleri ve bunların bazı özellikleri aşağıda Çizelge 3 te verilmektedir. Çizelge 3 : Önemli Demir Mineralleri ve Bazı Özellikleri Demir Mineralleri Formül Yoğunluk (gr/cm 3 ) % Fe Manyetit (Fe304) 4,9-5,2 72,4 Hematit (Fe2O3) 5,2-5,3 70,0 Spekülarit (demir mikası) " " " Limonit (Fe203.nH20) 3,3-3, Götit (FeO.OH) 3,3-4,3 62,85 Siderit (FeCO3) 3,7-3,9 48,3 Aslında demir ham maddesi olmayan. fakat yüksek demir..içeren mineraller: İlmenit FeTiO3 4,7 37,8 (Ti hammaddesi) Pirit FeS2 5,0-5,2 46,0 (S hammaddesi) Pirotin FenSn+1 4,5 61,0 Hematit ve Manyetit mineralleri bugün için en önemli demir mineralleridir.bu iki minerali. Limonit ve siderit izlemektedir. 3. DEMİR CEVHERİ OLUŞUM ŞEKİLLERİ VE CEVHER YATAKLARI TİPLERİ Demir cevherleri; magmatik ortamın erken kristalizasyorı, artık kristalizasyon, hidrometazomatik, hidrotermal safhalarında ayrıca tortul ortamda (denizsel tortul, karasal tortul), metamorfik ortamda çok çeşitli oluşum şekilleriyle ortaya çıkmaktadır. Çeşitli koşullarda oluşan demir cevherlerinde; ana element olan demir mineralleri, faydalı elementler, zararlı elementler, yan kayaç ve serbestlik tane iriliği yönünden büyük farklılıklar görülür. Zenginleştirme yöntemi seçiminde etkileyici faktörler; demir minerali türü, serbestleşme tane iriliği, yan kayaç ve özellikleri, zararlı elementer olarak sıralanabilir. Demir cevherleri cevher zenginleştirme yönünden faydalı demir minerallerine göre; Manyetit cevherleri ( kolay zenginleşebilir), Hematit cevherleri (zenginleşebilir), Manyetit-hematit Cevherleri (zenginleşebilir), Siderit cevherleri (zenginleşebilir), Limonit cevherleri (zenginleşebilir), Titanomanyetit cevherleri (titan- demir) Silikatik-demir cevherleri (değerlendirilmeyen), olarak gruplandırılabilir.jeolojik oluşum şekillerine ve ekonomik önem sırasına göre demir cevherleşmeleri aşağıda verilmektedir Metamorfik Demir Yatakları

3 Fakir, primer demir yataklarının yoğun metamorfizması sonucu oluşan bu yatakların kalınlıkları birkaç metreden 50 metreye kadar ulaşılabilir. Bir yatakta birçok cevherleşme tabakasına rastlanır. Çok geniş ve uzun tabakalar şeklindedirler. Tektonik katlanma ve bindirmeler sonucu büyük kalınlıklara ulaşırlar. Bu nedenle bu yataklarda bazen milyar tonun üzerinde rezervlere rastlanır. Bu yataklarda demir tenörleri % arasında değişir. Daha yüksek tenörlüleri (% Fe) ekonomik olarak tercih edilip işletilenleridir. Bu metamorfik yataklarda ince hematit ve martit tabakaları içeren metrelerce kalınlığında demirli kuvarsit katmanları bulunur. Bu katmanlarda nadiren, siderit, şamozit ve pirite rastlanır. Kuars-kuarsitli bu demir yataklarındaki demir minerallerinin serbestleşme tane irilikleri oldukça küçüktür. Çok ince tanede serbestleşmeleri, ana mineral olarak hematit içermeleri ve demir tenörlerinin az olması dolayısiyle zenginleştirme güçlükleri bu cevherlerin değerlendirilebilirliğini kısıtlamaktadır. Fakat dünyamızın görünür + mümkün demir rezervlerinin % 60 ını bu tip yataklar içermektedir. Yüksek alan şiddetli manyetik seperatörler imalindeki ve demir cevherleri flotasyonundaki gelişmeler bu tip yatakların dünyamızın demir cevheri üretimindeki katkısını giderek arttıracaktır. Bu tip yataklara örnek olarak ABD de Lake Superior, Hindistan'da Bihar ve Orisa, Mançurya ile Brezilya'daki İtabiritler örnek olarak gösterilebilir (JANKOVİC S., 1967). Metazomatik yataklar geleceğin dünya demir cevheri tüketimini karşılayacak en önemli potansiyel rezervlerdir Sedimanter Demir Yatakları Sedimanter yataklar büyük rezervli ve önemli demir yataklarıdır. Oluşum şartlarına bağlı olarak minerolojik yapıları farklılıklar gösterir. Limonit, götit, hematit içeren oksit cevher, şamozit, türingit içeren silikatik cevherler ve siderit içeren karbonat cevherleri olarak bulunurlar. Oksit cevherleri sahile yakın oksijeni bol sularda karbonat cevherleri sahilden uzak derin sularda oluşurlar. Tabaka bağımlı geniş mercekler şeklindedir. Demir tenörleri inhomojendir (% Fe). Mangan ve fosfor tenörleri yüksektir. Kalsit, kalker, silis, jips ve killer yan kayaç olarak bulunur. Birkaç yüz milyon tonluk rezervler oluşturan bu önemli demir yatak tipine Fransa'da Lothringen, Kanada'da Wabana, ABD'de Clinton gibi dünyanın birçok yöresinde rastlanır (JANKOVİC S., 1967). Birkaç metreden on oniki metreye kadar kalınlaşabilen çok geniş uzantılı, tabaka bağımlı mercekler şeklindedir Magmatik Demir Yatakları Magmatik demir yataklarında 10 milyon- 2 milyar ton arasında rezervlere rastlanır. Bu yataklarda faydalı mineraller olarak; manyetit, titonamanyetit, ilmenit, hematit bulunur. Bazen pirit, pirotin, bornit, kalkopirite rastlanır. Yan kayaç olarak ultrabazik magmatik kayaçlardan gabro, nowit, piroksenit bulunur. Cevherlerdeki metal tenörleri; % Fe, % 7-15 Ti02, % 1 e kadar vanadium arasında değişir. Magmatik enjeksiyon yatakları olarak isimlendirilen, yan kayaçların çatlak veya tabakaları arasında oluşan demir cevherleşmelerinde yüksek oranda flor, klor ve fosfora rastlanır. Bu nedenle manyetitapatit yatakları olarak adlandırılırlar. Yukarıdaki yan kayaçlardan başka, skapolit, albit, turmalin ve florapatit gang minerali olarak bulunur. Cevherdeki fosfor tenörleri genelde % 2-4 arasındadır. Büyük rezervli ve yüksek Fe- tenörlü (% Fe) cevherler

4 olmalarına rağmen, yüksek fosfor tenörleri nedeniyle fazla kullanılmazlardı. Fakat özgün zenginleştirme araştırmaları sonucu, zenginleştirilerek değerlendirilebilmektedir Skarn Tipi Demir Yatakları Granitoidlerin yan kayaçlarla (karbonatlar, volkanik kayaçlar) kontağından oluşan skarn yataklar, değerlendirilebilen demir yataklarından biridir. Yatakta genelde manyetit, bazen hematit bulunur. Ayrıca pirit, kalkopirit, bazen arsenopirit ve sfalerit de ortaya çıkabilir. Kalker kontaktlarından yüksek demir tenörlü bazik karekterli cevherleşmeler oluşur. Çatlak emprengnasyonları şeklinde oluşan kısımlarda, Si02 -tenörleri % 20 lere kadar ulaşılabilir. Mercekler, keseler ve çatlak dolguları olarak ortaya çıkan bu yataklarda cevherleşme inhomojendir. Bu tip yataklara Rusya'daki Magnitnaja Gora, ABD de İron Springs-Utah örnek olarak gösterilebilir (JANKOVİC S., 1967) Hidrotermal Demir Yatakları Bu tip demir yatakları milyon ton rezervli küçük yataklardır. Hidrotermal yataklar siderit yatakları, hematit yatakları, manyetit yatakları olarak guruplandırılırlar. Siderit yatakları bazen önemli yataklar olabirler. Bu yatakların mineralojik yapısı ve yatak içindeki dağılımı iyi araştırılmalıdır. Zira yataklarda yalnızca siderite nadiren rastlanır. Sideritle beraber metalsülfürler (galen, sfalerit, kalkopirit, nikel ve cobalt sülfürler) ortaya çıkar. Ayrıca cevherde yüksek mangan tenörlerine rastlanır. Bu yataklara; Türkiye'deki Deveci/Hekimhan, Almanya'daki Siegerland örnek gösterilebilir. Metazomatik siderit yataklarına örnek olarakta Avusturya'daki Erzberg ve İspanya'daki Bilbao yatağı verilebilir. Hidrotermal hematit yatakları küçük rezervli yataklar olmasına rağmen, kaliteli cevherlerdir. Esas demir minerali hematit olup cevherin Fe tenörü % 50-60, fosfor tenörü % 0,05 civarındadır. Çok nadir olarak ortaya çıkan hidrotermal manyetit cevherine Sibirya' da Angora - İlim de rastlanır. Birkaç yüz milyon ton rezervli cevher % Fe, % 0,02-0,5 S, % 1 P, % Ca0 + Mg0 içermektedir Volkanik Sedimanter Demir Yatakları Deniz içerisindeki volkanik oluşmalar şeklinde olan bu yataklar düşük tenörlü ve büyük rezervlidirler. Bulundukları demir minerallerine göre, hematit, siderit, şamozit ve türingit cevherleri olarak adlandırılırlar. Hematit cevheri yüksek demir tenörlü (% 50 Fe), siderit ve şamozit cevherleri fakir (% Fe) cevherlerdir. Almanya'da Lahn-Dil ve Yugoslavya'nın Batı Makedonya bölgesinde rastlanan bu yatakların silisyum tenörleri (% Si0 2 ) oldukça yüksektir Oksidasyon Zonundaki Başkalaşım Yatakları Pirimer, demir sülfürlerin (pirit, pirotin), demir silikatların, sideritin oksidasyon zonunda bozuşarak çözünüp, çökelmesi sonucu oluşan yataklardır. İçerilerinde bozuşmayan sülfür minerallerine, istenmiyen metal minerallerine rastlanır. Bu oluşumlar demir yatakları olarak küçük rezervli yataklardır Laterit Yataklar Ultrabazik kayaçların ve serpantinlerin lateritik bozuşması sonucu oluşurlar. Yüksek oranlı silis ve krom içerirler. Demir tenörleri yönünden fakirdirler. İnhomojen yapıda olan

5 yataklardır. Demir yatakları olarak önemsizdirler. İçerdikleri yüksek oranlı Ni- ve Co tenörleri yönünden ekonomik olabilirler. 4. DEMİR CEVHERLERİ ZENGİNLEŞTİRME YÖNTEMLERİ Demir cevherlerinin zenginleştirilmesindeki amaçlar; Fe- tenörünü yükseltnıek, Konsantredeki zararlı elementleri tamamen arındırmak veya katlanılabilir sınırlara kadar azaltmak, Değerlendirilebilecek Fe-dışı kıymetli elementleri içeren mineralleri ayrı konsantreler haline getirmek olarak sıralanabilir. Fe- tenörünü yükseltmek için zenginleştirme işlemi zengin cevherlere de uygulanmaktadır. Zira konsantrelerin % 60'ın üzerindeki her % 1'lik Fe-tenörü yüksek fırın kapasitesini % 2-3 arttırırken kok tüketimini de % 1-2 arasında azaltmaktadır. Direk redüksiyon yöntemi ile sünger demir üretiminde ise parça cevher ve peletlerdeki Fe- tenörünün % 67 nin üzerinde olması şart koşulmaktadır. Geleceğin demir cevheri ihtiyacını sağlamada cevher zenginleştirme yöntemlerinin önemi zamanla daha da artacaktır. Zira yaklaşık 75 milyar tonluk dünya görünür Fe cevheri rezervinin yaklaşık 40 milyar tonu (% 55'i) ve yaklaşık 100 milyar tonluk dünya mümkün demir cevheri rezervinin yaklaşık 65 milyar tonu fakir cevherlerden oluşmaktadır. Bundan başka gün geçtikçe pahalılaşan enerji (dolayısıyla ulaşım maliyetleri) gelecekti zengin ve fakir cevherleri yerinde zenginleştirmeyi ve hatta izabeyi gerektirecektir. Demir cevherlerini zenginleştirmeyi genelde 3 aşamada düşünmek yerinde olur. Bunlar; Konsantrasyon işlemine uygun hale getirme işlemi, Konsantrasyon işlemi, İzabehanede kullanılır hale getirme işlemi (ufalama ve-veya aglomerasyorı ), olarak sıralanabilir. Demir cevherleri zenginleştirilmesinde uygulanan fiziksel ve fizikokimyasal yöntemleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz : Tavuklama (triyaj), Yapısal mekanik özelliklere göre zenginleştirme, Yoğunluğa göre zenginleştirme, Manyetik alanda zenginleştirme, Flotasyon ile zenginleştirme, Manyetitleştirici kavurma-manyetik seperatör ile zenginleştirme. Ayrıca demir cevherlerine uygulanan zenginleştirme işlemlerini; Zengin demir cevherlerine (Fe-mineralinin teorik demirinin % 80'nin den fazla içeren) uygulanan işlemler, Fakir demir cevherlerine uygulanan işlemler, olarak gruplandırabiliriz.

6 4.1. Zengin Demir Cevherlerine Uygulanan Cevher Hazırlama İşlemleri Bu işlemlerdeki amaç açık ve kapalı işletmelerden gelen, 1 metreden iri olabilen, zengin demir cevherlerini yüksek fırın için gerekli tane iriliklerine koruyucu olarak ufalamaktır. Bunun için cevher kademeli olarak, belirli bir akım şemasına göre kırıcılardan ve eleklerden geçirilir. Genelde cevherdeki faydalı Fe-minerali cinsine göre mm tane sınıfına ufalanır. Ufalama sonucu -10 mm tane sınıfının mümkün olduğu kadar az olmasına dikkat edilir. Ufalanmış üründeki ince tane sınıfının oranı fazla ise; ki bu cevherin oluşumundan da kaynaklanabilir, kırılmış ürün sınıflandırılarak " mm" tane sınıfında sinterlik ürün ve " mm" tane sınıfında peletlik ürün üretilir. Üretilen sınıflandırılnıış parça demir cevherlerini kullanan yüksek fırın maden ocağı yakınında değilse, parça cevherler nakliyatta da kısmen ufalanacağından; fırına beslenmeden önce, tekrar sınıflandırılarak ince tanelerden arındırılırlar. Sinterlik ve peletlik ürünler maden ocağı yakınındaki peletleme veya izabehane yanındaki peletleme-sinterleme tesislerinde değerlendirilirler. Cevherde az miktarda ve iri tanede serbestleşen gang mineralleri varsa ve tesis kapasitesi küçükse, tesisin bulunduğu yörenin işçilik durumu uygun ise, cevherin hazırlama işleminde tavuklama yöntemi uygulanarak parça cevherin Fe-tenörü daha da yükseltilebilir Fakir Demir Cevherlerine Uygulanan Zenginleştirme Yöntemleri Tavuklama ile Demir Cevlıeri Zenginleştirmesi Demir minerallerinin gang minerallerinden farklı renk ve yoğunlukta oluşundan yararlanılır. İri taneli cevherleşme gösteren ve iri tanede serbestleşen yatakların küçük kapasiteli üretiminde uygulanabilir. Günümüzdüki 5-15 bin ton/gün üretim kapasiteli tesislerde uygulama olanağı yoktur Yapısal Mekanik Özellik Farklarına Dayalı Demir Cevheri Zenginleştirilmesi (Ufalama-Sınıflandırma) Demir minerallerinin ufalama işlemlerinde gang minerallerinden farklı davranış gösterip daha iri veya ince kalmaları ve belirli farklı tane sınıflarını tercih etmeleri bu tip zenginleştirmeye olanak sağlamaktadır. Örneğin, Brezilya'da Rio Doce ocağında yapılan 25 milyon ton/yıl üzerindeki fakir hematit cevheri üretimi 40 mm' lik eleklerle elendiğinde 2 milyon ton % 66 Fe-tenörlü + 40 mm iriliğinde parça cevher elde edilir mm tane sınıfı -25 mm' ye kademeli olarak ufalanıp sınıflandırıldığında mm tane sınıfında % Fe tenörlü bir konsantre üretilebilirken yalnızca -0.6 mm tane sınıfı Jones tipi yüksek alan şiddetli yaş manyetik seperatörlerden geçirilerek zenginleştirilmektedir. Bazı demir cevherleri fazlaca kil içerebilirler. Bu killi cevherler yaş skrayberde karıştırılıp sınıflandırılarak killerinden arındırıldıklarında iri ürünün Fe-tenörünün tüvenan üretimindekinin çok üstünde olduğu görülür. Demir minerallerini iri tanede, gang minerallerini ince tanede bulunduran bir demir cevherinin tavuklama-yıkama-sınıflandırma işlemleriyle zenginleştirilmesinin genel akım şeması Şekil 1 de verilmektedir. Coleraine Ocağının takonit cevherlerinde ise sert gang iri tanede kalmakta ve hematit ince taneye geçmektedir. Cevher basit kırma-eleme-yıkama-tavuklama işlemleriyle zenginleştirilebilmektedir (şekil 2).

7 Şekil 1. Demir minerallerini iri taneli olarak içeren bir Fe- cevherinin basit bir tavuklama - yıkama-sınıflandırma zenginleştirilmesi akım şeması (TAGGART A.F., 1968) Mc Kinley ocağında % Fe içeren götit - hematit - limonitten oluşan bir cevher 125 mm'de elendiğinde elek üstündeki iri malın Fe oranı çok düşük olmakta ve artık olarak atılabilmektedir. Elenmiş cevher yıkanarak konsantredeki Fe tenörü % 60'ın üzerine çıkarılabilmektedir (YALÇIN T., ATEŞOK G., 1979) Yoğunluğa Göre Demir Cevheri Zenginleştirmesi Bu yöntem genelde ağır demir minerallerini ve bilhassa hematit içeren cevherlerin zenginleştirilmesinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. İşlemde demir mineralleri ile cevherdeki gang mineralleri arasındaki yoğunluk farkının oldukça fazla olmasından yararlanılmaktadır. Yoğunluk farkına dayalı zenginleştirmenin uygulanabilirliğindeki tek sınır, serbestlik tane iriliğinden gelmekte ve 0,1 mm den iri tane sınıflarında serbestleşen cevherler zenginleştirilebilmektedir. Bu zenginleştirmenin diğer bir olumsuzluğu zenginleştirme verimlerinin % arasında kalmasıdır. Cevherin -0,1 mm tane sınıfı ve yoğunluğa göre zenginleştirme artığı, manyetik alanda zenginleştirildiğinde kayıplar azaltılabilmektedir.

8 Şekil 2. Oliver Iron Mining Co., Coleraine ocağı/abd Fe- Zenginleştirme akım şeması (TAGGART A.F., 1968) Yoğunluğa dayalı zenginleştirmede en yaygın kullanılan konsantratör "Humphrey spiralleri" dir. Bunu önem sırasına göre "ağır ortam yüzdürme batırma konsantratörleri", "Reichert konları", "jigler" ve"sallantılı masalar" izler Humphrey Spiralleri ile Demir Cevheri Zenginleştirmesi mm arasında serbestleşebilen hematit cevherleri %75-85 Fe- verimi ile Humphrey spirallerinde zenginleştirilebilmektedir. Bu cevherler serbestlik tane iriliklerine kademeli olarak, mm tane sınıfı en az olacak şekilde ufalanır. Serbestlik derecesine ufalanmış cevher dar tane sınıflarında sınıflandırılır. Her tane sınıfı, o sınıf için ayarlanmış Humphrey spirallerinde gang, orta ürün ve konsantre olarak üçe ayrılır. Orta ürün tekrar ufalanarak ince tane konsantratörüne beslenir. Spirallerde bilhassa hematit cevherleri zenginleştirilir. Humphrey Spirallerinin kapasiteleri düşük olduğu için (5000 ton/yıl) yüksek kapasiteli tesislerde çok sayıda spiral paralel olarak devreye sokulur. Örneğin, günümüzün 10 milyon ton/yıl kapasiteli bir tesisi için 2000 adet spirale gerek duyulur. Bunun yanında spiral konsantratörlerin bakımları çok kolay, bakım ve işletme masrafları azdır.

9 Ağır 0rtam-Yüzdürme-Batırma-Konsantratörlerinde Demir Gevheri Zenginleştirilmesi nım boyutlarında serbestleşen demir cevherleri (manyetit, hematit) çeşitli yüzdürmebatırma konsantratörleri ile başarılı olarak zenginleştirilebilmektedir. Bu yöntem bir ön zenginleştirme işlemi olarakta kullanılmaktadır. Ön zenginleştirme işlemi olarak kullanıldığında ortam yoğunluğu g/cm 3 olmalıdır. Konsantre üretiminde kullanıldığında kazanılacak minerallerin yoğunluğuna bağlı olarak ortam yoğunluğu g/cm 3 arasında değişir. Ağır ortam malzemesi olarak genelde "Ferrosilis" kullanılır. Artık ve konsantre yüzdürmebatırma işleminden sonra süzme eleklerinde süzülür. Süzüntü alçak alan şiddetli yaş manyetik konsantratörlerden geçirilerek, ferrosilis manyetik üründe tekrar kazanılıp yeniden kullanılmak üzere ağır ortam hazırlama tikinerlerine beslenir. İşlenen cevherin en ince tanesi 0.5 mm'den iri olduğu için şlam etkisi olmayan cevherlerde konsantre ve artık yaş olarak elenerek ferrosilis ince malda tekrar kazanılır (ferrosilis % 90, mm, % mm). Ağır ortam pulpunun katı madde oranı % arasındadır. Serbestleşmenin mm boyutlarında oluştuğu cevherlerde ağır ortam siklonlarından da yararlanılmaktadır. Siklonlardaki ağır ortam yoğunluğu, yüzdürme - batırma konsantratörlerindekinden daha küçük olabilmektedir. Bu nedenle ağır ortam malzemesi olarak ince manyetit kullanılabilir. Alçak alan şiddetli yaş manyetik seperatörlerle artıktaki manyetit geri kazanılır. Siklonlarda zenginleştirilen cevher çok dar sınıflandırılarak her tane sınıfı farklı ayarlanmış siklonlara beslenebilir. Bu işlem için gerekirse mikro elekler kullanılabilir. Siklonların kapasiteleri yüksek ve bakımları kolaydır, fakat bazı parçaları çabuk aşınır Reichert Konileri ile Demir Cevheri Zenginleştirilmesi Reichert konilerı, Humprey spirallerine benzerler. Besleme malı bir konidan diğerine akarken, tekrar tekrar temizlenerek ağır konsantre, orta ürün ve artık olarak ayrılır mm boyutlarında serbestleşen cevherler başarı ile bu konilerde zenginleştirilebilmektedir. Fakat zenginleşmede besleme malındaki şlam sorun yaratmaktadır. Bu nedenle mm tane sınıfı siklonlarla sınıflandırılarak cevher şlamdan arındırılır. Şlamdan arındırılmış cevher konilerde % Fe-verimi ile zenginleştirilebilir. Reichert konilerinin kapasiteleri, sallantılı masalara ve Humphrey spirallerine göre daha yüksektir Jiglerle Demir Cevheri Zenginleştirilmesi Jig zenginleştirilmesi mm tane boyutlarında serbestleşen demir cevherlerine uygulanılır. Cevherin jiglere dar sınıflandırılmış olarak beslenmesi gerekir. ön zenginleştirici olarak kullanılabileceği gibi, konsantre üretimine uygun ise, konsantrenin büyük bir kısmı parça cevher kalitesinde olabileceğinden jigle zenginleştirme tercih edilir. Artıklardaki Fekayıpları diğer konsantratörler yardımıyla kazanılmaya çalışılır Manyetik Alanda Demir Cevheri Zenginleştirilmesi Demir cevherleri manyetik alanda yaygın bir şekilde, yüksek kapasiteli tesislerde kolay ve ucuz olarak zenginleştirilmektedir. Demir cevherlerinin manyetik zenginleştirilnıesinde % arasında değişen metal verimlerine ulaşılabilmektedir. Cevherlerin killerle kirlenmemiş olması ve tam serbestlik tane iriliğine kadar ulaşılması halinde % 95 lik verimlerle, çok yüksek tenörlü konsantreler (% Fe) üretilebilmektedir. Manyetit ve ilmenit manyetik alandan kuvvetle etkilenirken hematit, siderit ve limorıit çok daha az etkilenmektedir. Gang

10 mineralleri de tıemen hemen hiç etkilenmemektedir. Mineral tanelerinin manyetik alan içinde ayrılabirliğini tanelerin boyutu ve minerallerin özgül ağırlıkları da etkiler. Genellikle 5 mm den iri taneler kuru ortamda ve 200 mikrondan ince taneler yaş ortamda ayıklanır. Manyetik alandan çok etkilenen manyetit gibi mineraller zayıf manyetik alanda ( Gauss) zenginleştirilirken, hematit gibi az etkilenen mineraller yüksek alan şiddetli ( Gauss) manyetik ayırıcılarda zenginleştirilirler. Fakat bunların 3 mm den iri olmamaları gerekir. 6 mm'den ince ve 200 mikrondan iri serbestleşen manyetit cevheri yaş veya kuru olarak manyetik alanda zenginleştirilebilir. Manyetik alan konsantratörleri tamburlu veya bandlı olarak çeşitli konstrüksiyonlarda imal edilmişlerdir li yıllara kadar zayıf manyetik minerallerin zenginleştirilmesi güçtü. Zira yüksek alan şiddetli konsantratörlerde çok yüksek manyetik alanlar ( Gausstan fazla) zor üretilebildiği gibi bu konsantratörlerin kapasiteleri de 5-6 ton/saati geçmezdi. Ayrıca çok ince taneler de zor işlenebilirdi. Son yıllarda geliştirilen yüksek alan şiddetli manyetik ayırıcılarla Gaussluk alanlar üretilebilir, 150 ton/saatlik konsantratör kapasitelerine de ulaşılabilmektedir. Jones ayırıcıları çok ince tanelerde serbestleşen düşük tenörlü, büyük rezervli hematit yataklarının işletilmesine olanak vermiştir Kalsinasyon ile Demir Cevheri Zenginleştirilmesi Kalsinasyorı eskiden beri kullanılan bir yöntemdir. Bu işlemde cevherdeki demir karbonatların CO2 i ve demir hidroksitlerin suyu uçurularak Fe-tenörü yükseltilir. Bugün bu tür cevherler sinterlenerek hem kalsine edilmekte hem de boyut ayarlaması yapılmaktadır Seçimli Salkımlaşma -Sedimantasyon ile Demir Cevheri Zenginleştirilmesi Seçimli salkımlaşmaya alınan üründeki minerallerin bir veya birkaçı çeşitli reaktiflerle kendi aralarında topaklandırılarak (salkımlaştırılarak) salkımlaşmayan diğer ince tanelere göre sedimantasyon tikinerinde daha hızlı çökelmeleri sağlanır. Salkımlaştırılmayan minerallerin büyük çoğunluğu pulpta dağılmış olarak pulp akıntısına uyarak üstten tikineri terk eder. Böylece salkımlaştırılan mineral veya mineraller tikinerin alt çıkışından alınırlar. Demir zenginleştirilmesinde ince taneli Fe-mineralleri. bilhassa ince hematit pişmiş mısır nişastası ve kireç etkisiyle topaklandırılıp sedimente edilerek besleme malının zararlı gang şlamı azaltılır ve Fe-tenörü yükseltilir. Bu yöntemle Tilden/ ABD zenginleştirme tesisinde % 65 Fe tenörlü?.10 6 ton/yıl peletlik konsantre üretilmektedir. Bu işlemde cevherin mikronurı altında öğütülmesi gerekmektedir Flotasyonla Deınir Cevheri Zenginleştirilmesi Demir cevherlerinin tüvenan üretiminde gang minerali olarak ekseriya kuvars, kalsit, çört, kil, klorit ve granatlar bulunur. Bunlardan bilhassa kil ve kuvars demir konsantrelerinin kalitesini bozar mikronun altında serbestleşebilen veya öğütme anında bu tane iriliklerine ufalanan cevherin diğer zenginleştirme yöntemleri ile değerlendirilmesi güçleştiğinden flotasyon işlemi uygulanır. Demir cevherlerinde flotasyon aşağıdaki iki nedenle uygulanmaktadır : Diğer yöntemlerle üretilen demir konsantrelerinde kalan zararlı elementleri uzaklaştırmak veya, Diğer yörıtemlerle zenginleşmeyen çok ince taneli cevherleri zenginleştirmek. Demir cevherlerinde flotasyon işlemi;

11 Faydalı demir nıinerallerini yüzdürüp, zararlı mineralleri bastırmak (normal flotasyon), Kuvars, kalsit, kil gibi zararlı mineralleri yüzdürüp, faydalı Fe-minerallerini bastırarak (indirekt flotasyon) birbirinden ayırmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır. Son zamanlarda Fe-minerallerini bastıran doğal ve yapay reaktiflerin saptanması sonucu indirekt flotasyon tercih edilir olmuştur. Her iki flotasyon uygulamasında da gang mineral tanelerinin Fe-iyonları ile kirlenmiş olması flotasyon başarısını olumsuz yönde etkiler. Gangın büyük kısmını kalsit oluşturursa, bazik ortamda çalışmak gerekir. Manyetik alanda zayıf etkilenen Fe-minerallerinin zenginleştirilmesi için geliştirilen Jones ayırıcısının geliştirilip başarıyla uygulamaya konulmasından sonra, burada üretilen konsantreleri iyice arıtarak süper konsantreler üretmek için ters flotasyon uygulaması yaygınlaşmaktadır Demir Mineralleri Flotasyonu Demir minerallerinin yüzdürülüp, gang minerallerinin bastırıldığı bu işlemde nötr veya hafif asit ortamda; silikatlar; sodyumsilikat (Na2Si03) ile, apatit varsa, sodyumflorür veya florosilikatlarla bastırılır. Oleikasit veya diğer doymamış yağ asitleri ile Fe-mineralleri hidrofoblaştırılarak yüzdürülür (ATAK S., 1974). Sülfonat türü toplayıcı reahtiflerle ph de demir mineralleri yüzdürülebilir. Fakat kalsit içeren cevherlerde asit sarfiyatı çok artacağından uygulanmaz Demir Minerallerinin İndirekt Flotasyonu Bu yöntemde Tapioka unu, mısır nişastası, dekstrin gibi reaktiflerin Fe-minerallerini seçimli olarak salkımlaştırıp bastırması, değirmende cevhere ilave edilen NaOH,. polifosfatlar, Na2SiO3 yardımıyla güçlendirilir. Bu son belirtilen reaktifler demir ve gang minerallerinin zeta potansiyelinin oldukça yükselmesine neden olurlar, kuvars tanelerinin ve demir minerali tanelerinin birbirlerinin yüzeylerini kaplamasını önlerler. Az bir miktarda ilave edilen Na 2 Si0 3 bu durumun kararlılığını sağlar. Pulptaki kuvars minerallerini canlandırmak için ph = de CaCl2 ilave edilir. Canlandırılmış kuvars yağ asitleri ile yüzdürülür. Pulpta 30 ppm den fazla Ca+ 2 iyonu bulunması halinde toplayıcılar (yağ asitleri) olumsuz etkilendiğinden Ca+ 2 konsantrasyonunun iyi kontrol edilmesi gerekir. Amerika'da % Fe, % Si02 içeren takonit cevheri bu yolla flote edilerek % 80 verimle % 65 Fe tenörlü ve çok az Si0 2 içeren konsantreler üretilmiştir (BAYRAKTAR İ, DALKILIÇLAR E., 1978). Ca+ 2 iyonu konsantrasyonurıun gerektirdiği özen ve cevherde götit minerallerinin fazla Ca+ 2 soğurması nedeniyle takonitlerin zenginleştirilmesinde toplayıcı olarak katyonik toplayıcılar (aminler) kullanılırlar. 5. DEMİR CEVHERLERİ ZENGİNLEŞTİRİLMESİ UYGULAMALARI Uzun zamandır devam eden yüksek tüketim artışı kolay zenginleştirilebilir demir rezervlerini azaltmıştır. Ayrıca teknolojinin hızlı gelişimi de demir tenörleri oldukça yüksek, zararlı elementleri mümkün olduğu kadar az konsantreler üretmeyi zorlamaktadır. Güç zenginleşebilen cevherlerden böyle yüksek kaliteli konsantreler üreten tesislerin ekonomikliği ise ancak büyük kapasiteli tesisler ve büyük kapasiteli zenginleştirme cihazları ile sağlanabilmektedir.

12 Gauss'un üzerinde alan şiddetleriyle çalışan manyetik ayırıcıların ekonomik olarak hematit zenginleştirilmesinde kullanıldığı günümüzde "Burghardt 0." tarafından teklif edilen akım şemalarına göre alçak - yüksek alanda manyetik separasyon - tersflotasyon yöntemlerinin konbinasyonlarıyla, zor zenginleştirilebilen demir cevherleri de başarılı olarak zenginleştirilebilecektir ( BURGHARDT O., 1979). Bu zenginleştirme işlemi, demir zenginleştirme uygulamalarının verildiği akım şemalarından da görüleceği üzere, ayrıca otojen öğütme, mikro eleme, salkımlaşma - tercihli sedimantasyon işlemleriyle takviye edilmektedir. İnce taneli cevherlerin manyetik seperasyonunun ve flotasyonun başarı ile uygulanmasında, ince taneli gang şlamı olumsuz etki yapmaktadır. Salkımlaşma - sedimantasyon işlemi bu sorunun çözümüne yardımcı olmaktadır. Çok ince tanelerde serbestleşen demir minerallerirıin öğütülmesinde otojen değirmenler büyük ekonomik yararlar sağlamıştır. Ayrıca mekanik klasifikatörler ve hidrosiklonlarla yapılan sınıflandırma, gang ve demir minerallerinin farklı yoğunlukta olmalarından dolayı, istenilen serbestleşmeyi sağlamakta güçlük yaratmıştır. Günümüzde hassas çalışan mikro eleklerin ekonomik uygulanabilirliği bu sorunun çözümüne yardımcı olmuştur. Böylece aşırı öğütmeden doğan teknolojik, ekonomik sorunlar optimize edilmiştir. Bu şekilde çok ince kenetlenmiş cevherden çok temiz konsantreler üretilebilmekte ve bu konsantreler peletleme işlemiyle aglomera edilerek demir-çelik üretiminde kullanılabilmektedir. Günümüzde, demir cevheri zenginleştirilmesini olumlu yönde etkilemek için geliştirilmiş uygulamaları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz : Öğütmede otojen değirmenlerin kullanılması, Manyetik seperatörlere, flotasyon devrelerine beslenen malın üst tane iriliğini iyi ayarlayabilmek için mikro eleklerin kullanılması, Konsantrasyon işlemlerinde ve konsantrelerdeki gang şlamının olumsuz etkisirıi azaltmak içirı salkımlaşma - sedimantasyon işleminin geliştirilmesi, Yüksek alanda yaş manyetik seperasyonun islah edilmesi, Yüksek ve alçak alan manyetik seperatörlerin optimal kapasitelerin artırılması, örneğin tambur çaplarının 1200 mm'ye yükseltilerek 2 metreden uzun alçak alan şiddetli tanburlu manyetik seperatörlerle 600 t/saat lik cevher işleme kapasitesine erişilmesi, Manyetik zenginleştirme ürünlerinin indirekt flotasyonla zenginleştirilerek kalitelerinin yükseltilmesi, Üretilen ince taneli konsantrelerden kaliteli aglomera üretecek tesis ve yöntemlerin geliştirilmesi, İşlenen cevher yapısına bağlı olarak yukarıdaki işlemlerin uygulamasında doğacak maliyet artışlarını azaltmak için yüksek kapasiteli tesislerin kurulması. Çok farklı koşullarda oluşan bazı demir cevheri işletmelerinin zenginleştirme tesislerindeki uygulamalar örnek olarak aşağıda verilmektedir Pueto Viejo / Arjantin Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisleri Pueto Viejo'da türingit ve siderit'ten oluşan oolitik - sedimanter Pirimer demir cevheri metamorfizma geçirerek hematite dönüşmüştür. Heterojen dağılımlı hematit cevherleşmesinde, cevherde serbestleşme tane iriliği mm ye kadar azalabilmektedir. % arasında değişen demir tenörlü yatağın yan kayacını kuars, muskovit ve diğer glimmer mineralleri oluşturmaktadır. Cevherdeki yan kayacın kırılganlığı dikkate alınarak mekanik özellik farkına dayalı, tavuklama destekli bir tesiste % Fe tenörlü parça cevher % Fe-verinıi ile üretilebilmiştir. konsantre tenörü, demir kazanma verimi; yetersiz ve değişken olduğu için; tesis islah edilerek, Şekil 3 teki akım şemasına göre zenginleştirme

13 yapılmaya başlanmıştır.yeni yöntemde 180 mm ye kırılan cevherin 1,5 mm den ince kısmı artık olarak atılmaktadır. Cevherin (40 mm den) iri kısmı ufalanarak mm tane sınıfı ağır ortam tambur seperatörde ve -10 mm tane sınıfı ağır ortam siklonlarında zenginleştirilmektedir. Ağır ortam tamburu 3.2 g/cm 3 ve ağır ortam siklonu 3.05 g/cm 3 yoğunlukta çalıştırılmaktadır. Ağır ortam malzemesi olarak % 100 ü 100 mikrondan ince ferrosilis kullanılmaktadır (SCHÖNER H., BESSNER M., SAGHEER M., 1980) Quebec Cartier - Gagnon/Kanada Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisi Quebec Cartier - Gagnon zenginleştirme tesisinde yılda ton, % 33 Fe-tenörlü hematit cevheri işlenmektedir (Şekil 4). 2 mm' nin altına ufalanan cevher Humphrey spirallerinde (1536 kaba temizleme spirali) işlenerek yılda yaklaşık ton % 66 Fe-tenörlü demir konsantresi üretilmektedir Lind Greenway/A.B.D. Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisi Lind Greenway tesisinde hematit, götit, limonit içeren iri tanede serbestleşen % 30 Fe-tenörlü cevher zenginleştirilnıektedir. Bu tesis jig ve ağır ortam ünitelerinden oluşmakta ve günde ton cevher işleyerek % 55 Fe-verimiyle % Fe-tenörlü (5800 ton/gün) konsantre üretmektedir (Şekil 5). Cevherin +2.0 cm tane sınıfı jig ünitesinde zenginleştirilmektedir (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985) 5.4. Sishen /güney Afrika Demir cevheri İşletmesi zenginleştirme tesisi Sishen hematit cevheri zenginleştirme tesislerinde yılda t tüvenan cevher işlenmektedir. % 80 e varan ağırlık verimiyle çalışan tesiste mm parça cevherle mm ve - 5 mm lik sinterlik konsantre üretilmektedir. Kırma, eleme, tambur ve spirallerle ağır ortam separasyonu uygulanan tesisin besleme malı tenörü % civarındadır. Elde edilen parça cevherin tenörü % 66 nın üzerinde olup, ince konsantrenin tenörü ise % 65 Fe dir. (ALBERTS B.C., DEETLEFS J.P., RAATS E., 1991) Carol Lake/Kanada Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisi ton/gün kapasiteli Carol Lake zenginleştirme tesisinde manyetit, spekularit, hematitten oluşan ve kuvars, kalsit, bantlı antofilit şistlerle ince taneli kenetlenmiş durumdaki cevher işlenmektedir. Cevher 1.2 mm ye kuru olarak öğütüldükten ve sınıflandırıldıktan sonra; mm tane sınıfı spirallerde mm tane sınıfı Reichert konlarında. zenginleştirilmektedir. Her iki ünitenin artıkları, manyetik seperatörden geçirilip tesisin verimi arttırılmaktadır. % 39 Fe-tenörlü cevherden % 65.5 Fe-tenörlü peletlik konsantre % Fe-verimiyle üretilmektedir (ÇAKIR İ, 1979) (Şekil 6) Erie Mining Co./A.B.D. Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisi Erie Mining Demir İşletmesinde % 23.8 Fe-tenörlü ince tanede serbestleşen manyetit cevheri zenginleştirilmektedir. 72,000 ton/gün lük tuvenan üretim mm ye öğütüldükten sonra alçak alan şiddetli yaş manyetik seperatörlerde kaba zenginleştirilerek iri artık atılır. Bilyalı değirmende mm ye öğütülen konsantre ikinci gurup alçak alan şiddetli yaş manyetik seperatörlerden geçirilerek, bir kısım artık daha uzaklaştırılır. Tenörü yükseltilmiş kaba konsantrenin 44 mikrondan iri kısmı 74 mikrondan ince olacak şekilde öğütülüp alçak alan şiddetli yaş manyetik seperatörlerde temizlenir (Şekil 7). İnce öğütme işlemleri mikro yay

14 eleklerle desteklenir. Tesiste % 90 demir kazanma verimi ile % 63.7 Fe-tenörlü peletlik konsantre üretilir (DEVANEY F.D., WEİSS N.L., 1985). Şekil 3. Pueto Viejo/Arjantin demir cevheri işletmesi akım şeması

15 Şekil 4. Quebec Cartier/Kanada demir işletmesi zenginleştirme tesisi akım şeması (DEVANEY F.D., WEISS N.C., 1985) Şekil 5. Lind-Greenway/ABD demir işletmesi zenginleştirme tesisi akım şeması 5.7. Butler-Cooley/Minnesota-A.B.D. Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisi Butler-Cooley/Minnesota-kuru-yaş alçak alan şiddetli manyetik zenginleştirme tesisinde (Şekil 8) % 21.8 Fe-tenörlü manyetit cevheri zenginleştirilir. Butler-Cooley takonitleri mm ye semi otojen değirmende kuru öğütüldükten sonra alçak alan şiddetli kuru manyetik seperatörlerde kaba konsantre haline getirilir. Süpürme seperatörünün orta ürünü tekrar kuru öğütülerek serbestleştirilir mm lik kaba konsantre bilyalı değirmende yaş öğütüldükten sonra alçak alan şiddetli yaş manyetik seperatörlerde temizlenir. Alçak aları şiddetli yaş seperatör konsantresinin 110 mikrondan iri ürünü istenilen saflıkta olmadığından tekrar bilyalı değirmen devresine beslenir (Şekil 8) ton/gün kapasiteli tesiste % 68 Fe ve % 0.5 Si0 2 - tenörlü peletlik konsantre üretilir (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985) Minntac/A.B.D. Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisi A.B.D. deki Minntac zenginleştirme tesisi yaklaşık ton/yıl tüvenan cevher kapasitesindedir. % 22 Fe-tenörlü manyetit cevheri işlenerek ton/yıl peletlik konsantre üretilir. Manyetit cevheri 53 mikrondan ince olacak şekilde öğütüldükten sonra, alçak alan şiddetli manyetik separatörlerde üç aşamalı olarak zenginleştirilir (şekil 9).

16 Şekil 6. Carol Lake demir cevheri zenginleştirme tesisi akım şeması (ÇAKIR İ., 1979)

17 Şekil 7. Erie Mining Co./ABD demir işletmesi demir cevheri zenginleştirme tesisi akım şeması (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985) Şekil 8. Butler-Cooley/Minnesota/ABD takonit zenginleştirme tesisi akım şeması (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985) 5.9. Divriği-Sivas/Türkiye Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisi % 56 Fe-tenörlü manyetit cevherleşmesi olan Divriği cevherinde limonit ve götit'de bulunmaktadır. Yan kayaç feldspat, biyotit, augit, hornblende ve serpantinden oluşmakta, kontakt zonunda skarn mineralleri artmaktadır. Parça cevher üretimine de uygun cevherleşmeler içeren yataktan yapılan üretimin demir içeriğinin % ı, iki milimetreden ince cevher içinde bulunmaktadır. Demir minerallerinin serbestleşmesi bir kısım cevherde

18 0.100 mm de sağlanabilmektedir. Akım Şeması Şekil 10 da verilen, alçak alan şiddetli kuru ve yaş manyetik separatörlerle yapılan zenginleştirmede % 62 Fe-tenörlü 25-2 mm iriliğinde parça cevher, % 69.9 Fe-tenörlü mm iriliğinde peletlik konsantre üretilmektedir. Tesisin genel demir kazanma verimi % 87 dir (YILDIZ N., 1985) Tilden Mine-Michigan/A.B.D. Demır İşletmesi Zenginleştirme Tesisi Akım Şeması % Fe-tenörlü takonit cevheri demir minerali olarak çörtle sıkı kenetlenmiş martit, hematit, manyetit, götit ile gang alarak çört, kuars ve az miktarda karbonatlar içermektedir mm tane iriliklerinde serbestleşebilen cevher Şekil 11 de akım şeması verilen tesiste zenginleştirilmektedir ton yıl kapasiteli tesiste selektif flokülasyon ve ters flotasyon işlemleriyle yaklaşık % 5 Si02,- % Fe-tenörlü 4.5 milyon ton/yıl peletlik konsantre üretilmektedir. Şekil 9. Minntac/ABD manyetit zenginleştirme tesisi akım şeması (24)

19 (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985) Şekil 10. Divriği-Sivas demir cevheri zenginleştirme tesisi akım şeması (YILDIZ N., 1985) Tüvenan cevher otojen ve çakıl değirmenlerde % 85 i mm olacak şekilde koruyucu olarak öğütülür. Öğütme siklonlarla, hassas mikro eleklerle desteklenir. İnce öğütülmüş cevher Na2Si03 ile disperse edildikten sonra ph de (NaOH 375 g/t), mısır nişastası (180 g/t) ile demir mineralleri selektif flokulasyona uğratılıp, şlam atma tikinerinin altından ön konsantre olarak kazanılır. % 2-3 katı / Sıvı oranındaki yüzen şlam, katyonik polymerflokulant ile çöktürülerek gang şılamının suyu geri kazanılır. Mısır nişastası (400 g/t) ile tekrar kondisyonerde etkilenen demir mineralleri bastırılarak, nötralize edilmiş eter-amin asetat toplayıcısı (150 g/t) ile ph ta gang mineralleri yüzdürülür. Birinci yüzdürme devresinin batanı demir konsantresi olarak kazanılırken, bu devrenin yüzenindeki demir kaçakları 4 aşamalı temizleme devresinde geri kazanılır (JACOBS W., PAPACEK H.G., BRENNECKE K., 1977) Groveland Mine - Michigan /A.B.D. Demir İşletmesi Zenginleştirme Tesisi Groveland Mine demir cevheri zenginleştirme tesisinde; yan kayaç olarak çört, kuars bulunduran, çörtle sıkı kenetlenmiş manyetit, hematit ve demir silikatlar içeren % 34.5 Fetenörlü cevher zenginleştirilmektedir.

20 Şekil 11. Tilden Mine- Michigan/ABD demir cevheri zenginleştirme tesisi akım şeması (24,44) (JACOBS W., PAPACEK H.G., BRENNECKE K., 1977) ton/yıl kapasiteli tesiste yılda, % 64.4 Fe-,% 6.4 Si02-tenörlü, % 70 i mm iriliğinde 2, ton peletlik konsantre üretilir. Zenginleştirme akım şeması Şekil 12 de verilen tesiste alçak alan şiddetli yaş manyetik zenginleştirme, flotasyon, elutriasyon işlemleri kombine olarak uygulanmaktadır. Manyetik zenginleştirme ve flotasyon işlemleri sonucu % 82.7 Fe-verimi ile % 61.2 Fe-, % 9.73 Si02-tenörlü konsantre elde edilmektedir. % 100 ü mm (%70 i mm) ye öğütülen bu konsantre elutriasyon tikinerinden geçirilerek Si02 -tenörü % 6.4 e düşürülür. Tesisin genel Fe-verimi % 79 ağırlık verimi % 42.2 olmaktadır. Flotasyon ünitesinde anyonik toplayıcılardan petrolium sulfanat (300 g/t), yağ asitleri (110 g/t) ile beraber fuel oil (150 g/t), sülfürik asit (375 g/t), sodyum silikat (110 g/t) kullanılarak ph da demir mineralleri yüzdürülür. Bir kaba, üç temizleme işlemi ile manyetik olmayan demir minerallerinin yüzdürülmesinde petrolium sülfonatların ve yağ asitlerinin köpürtücü

21 etkisi yeterli olduğundan; köpürtücü kullanılmamaktadır (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985) Şekil 12. Groveland Mine-Michigan/ABD demir işletmesi zenginleştirme tesisi akım şeması (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985) 6. DEMİR CEVHERİ KONSANTRELERİNDE ARANAN ÖZELLİKLER Demir-çelik üretimi için kullanılan parça cevhere, sinterlik konsantre ve peletlere malzemenin türüne, üretim bölgesindeki enerji sunumuna ve diğer etkenlere bağlı olarak çeşitli yöntemler uygulanır. Burada en önemli yeri yüksek fırında ergitme yöntemi alır. Direk redüksiyon (sünger demir) ve elektrik ark ocaklarında ergitme yöntemi de kullanımı gittikçe artan önemli bir alternatif demir-çelik üretim yöntemidir.. Demir cevherlerinin redüklenmesi işleminde 1 ton ham demir üretimi için kullanılan cevher, kok, kireç taşı, silis ve enerji sarfiyatı cevher kalitesine göre değişir. Kok sarfiyatında tasarruf

22 sağlayan; Fe-%'si yüksek, Si02-yüzdesi düşük konsantreler en fazla tercih edilenlerdir. Parça cevherin ve konsantrenin % 60 Fe-oranının üzerindeki her % 1 Fe, fırının üretim kapasitesini % 3 arttırırken kok sarfiyatını % 2 azaltmaktadır. Si02- tenörünün azlığı redükleme işlemini daha da ekonomikleştirir. Zira, yalnızca (Ca0+Mg0)/(Si02+A1203) rasyosu yaklaşık 1'e eşit olan konsantrelerin redüklenmesinde cüruf yapıcı katkı maddelerine gerek duyulnıaz. Bu rasyonun 1'e eşit olduğu konsantrelere nötr, 1'den büyük olduğu konsantrelere bazik 1'den küçük konsantrelere asidik karakterlidir denir. Nötr karakterli konsantrenin düşük Fe-tenörlü olmasına belirli sınırlar içinde toleranslı davranılır. Asidik karakterli konsantreler pek tercih edilmezler. Ayrıca cüruf oluşumunu olumsuz etkiledikleri için bazik eleman olmalarına rağmen K20-,Na20-,BaO -oranlarının çok çok düşük veya hiç olmaması istenir. Bunun yanısıra demir konsantrelerinde (parça cevherlerde, sinterlik konsantrede ve peletlerde) arzulanan yüksek demir tenörü ile birlikte bazı faydalı elementler bulunması halinde prim ödenirken bazı zararlı elementlerin de belirli oranlardan az olması istenir. Bu arzulanan ve arzulanmayan durumlar aşağıda belirtilmektedir Faydalı Elementler Fe-tenörü : Konsantrelerdeki faydalı elementlerin bulunuş oranlarına, asitlik-bazlık rasyosuna ve cevher tiplerine göre demir tenörlerinde toleranslar uygulanır. Öyleki hiçbir zenginleştirme işlemine gerek duyulmadan kullanılan ve yalnızca tane iriliği yönünden bir hazırlama işleminden geçirilen demir cevherleri bulunmaktadır. Bu tarz üretilen parça cevherler zengin cevherler sayılırlar. Fakat genelde zengin cevherler; hakim demir mineralindeki teorik demir yüzdesinin % 80-90' ını içeren cevherlerdir. Buna göre demir konsantrelerinde cevher türüne göre tercih edilen demir tenörleri değişiklikler göstermektedir. Genelde, Manyetit konsantrelerinin % 55-60' ın, Hematit 55-60' ın, Limonit " % 45'in, Siderit % 35' in üzerinde Fe içermesi istenir. Kullanılan konsantrelerde daha yüksek demir tenörleri, daha önce belirtilen nedenlerden tercih sebebi olduğu için zenginleştirme olanağı mevcutsa ve uygulanan işlem ekonomik ise zengin cevherler daha da zenginleştirilmektedir. (Ni), (Mn), (Cr): Bu elementler redükleme işleminde ham demire geçerek belirli yüzde sınırlarında asil çelik oluştururlar. Asil çelik üretiminde kullanılan konsantrelerde bu elementler üretim için gerekli oranlarda mevcut ise alıcı tarafından primlendirilirler. Özel krom-nikel çeliği üretiminde kullanılan konsantredeki Cr/Ni oranı 1,5/1'i aşmamalıdır. Demirçelik üretiminde Cr ve Ni'in % 90'ı ham demire geçtiğinden asil çelik üretiminde kullanılmayacak konsantrelerde Cr-tenörünün % 0,26 dan az, Ni + Co- tenörünün % 0,026 dan az olması istenir ( DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985). Mangan : Konsantredeki manganın % 60-70' i çeliğe geçer. Özel mangan çeliği üretiminde kullanılan konsantreler % 0,5-1,2 Mn bulunması faydalıdır. Prim ödenir. Gri pik üretiminde mangan arzulanmaz ve konsantrede % 0,2 den az mangan bulunması istenir. Vanadium : Az bile olsa demir konsantrelerinde vanadium arzulanan bir malzemedir, % 70-80'i ham demire geçer, ham demirin özelliklerini olumlu yönde etkiler. Vanadium, demir konsantrelerinde % 0,006 dan az olmalıdır Zararlı Elementler Demir-çelik üretiminde etkili olan zararlı elementleri aşağıdaki gibi 3 guruba ayırmakta fayda vardır (JANKOVİC S., 1967). Bunlar;

23 a) Demir-çelik üretiminde metal fazına karışıp üretilen metalin kalitesini bozan elementler (çinko, kalay, bakır sertliği etkiler, Si02,kükürt, arsenik, fosfor kırılgan yapar). b) Üretim işlemini olumsuz etkileyen elementler (Si02, kurşun, çinko, kalay, sodyum, potasyum, titan), c) Üretim nedeni ile çevre kirlenmesine neden olan elementlerdir. (kükürt, arsenik, kurşun) Si02 : Önceden de belirtildiği gibi konsantrenin Si02-%'si ne kadar az ise konsantre o kadar değerlidir. Si02- oranının yüksek olması fazla cüruf yapıcı katkı maddelerini gerektirmekte ve fırın kapasitesini düşürmekte, fazla enerji sarfiyatına neden olmaktadır. Kalsiyum : Cüruf yapıcı olarak her zaman faydalı ve aranan elementtir. Kükürt : Demir konsantrelerindeki katlanılabilir kükürt oranı, yalnızca konsantredeki kükürt tenörüne bağlı olarak değişmez; aynı zamanda demir-çelik üretimi tesisinin kullandığı koktaki kükürt oranına da bağlıdır. Kullanılan kokta yüksek oranda (% 2 den fazla) kükürt varsa kullanılan konsantrelerin % 0,15-0,35'ten fazla kükürt içermemesi istenir. Düşük oranlı kükürt içeren (% 0,5 ten az) kok kullanıldığında; Örneğin, % 50-55'ten fazla Fe içeren konsantrelerin % 0,75-1,0 kükürt içermesine katlanılabilmektedir. Zira konsantredeki kükürtün büyük bir kısmı üretimde metal fazına geçerek üretiminin kalitesini bozmakta ve kalanıda baca gazında S02 olarak çıkarak çevre kirlenmesine neden olmaktadır.. Fosfor : Konsantrelerdeki katlanılabilir fosfor tenörü, uygulanan çelik üretim yöntemine ve kullanılan kokun fosfor oranına göre değişir. Yüksek fırın şarjındaki fosforun % 90-95'i yüksek firında metal fazına geçer. Pik yüksek oranda fosfor içeriyorsa çelik üretiminde Thomas yöntemi ile metal fazından fosfor uzaklaştırılmaya çalışılır. Bu nedenle zenginleştirilerek ayıklanması mümkün ise, demir konsantrelerinin % 0,03'ün altında fosfor içermesi istenir. Demir konsantrelerinde; Bessemer yöntemi ile çelik üretildiğinde fosforun % 0,03'ü ve Siemens-Martin yöntemi ile çelik üretildiğinde % 0,15'i ve Thomas çelik üretim yönteminde de % 1,2'i geçmemesi istenir. Arsenik : Konsantrelerdeki arseniğin yaklaşık % 60'ı metal fazına geçerek çeliğin kırılganlığını arttırmaktadır. Bu nedenle asil çelik üretiminde kullanılan konsantrelerin hemen hemen hiç arsenik içermemesi istenir. Genelde konsantredeki arsenik tenörü % 0,006'dan az olmalıdır (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985). Kalay : Konsantredeki kalay metal fazına geçerek metale istenmeyen kırılganlık verir. Kalaya genelde manyetit konsantrelerinde rastlanır. Konsantrelerdeki kalayın % 0,01'in altında olması istenir (DEVANEY F.D., WEISS N.L., 1985). Kurşun-Çinko : Konsantrelerdeki kurşun-çinko demir-çelik üretimini güçleştiren ve dolayısı ile istenmeyen elementlerdir. Bunların tenörlerinin % 0,03 Zn, % 0,05 Pb nin altında olması istenir. Titan : Konsantrelerdeki binde mertebesindeki Ti02 tenörleri demir-çelik üretimini fazla etkilemez. Fakat % 0,6 dan fazla Ti0 tenörleri demir üretiminde cüruf oluşumunu oldukça güçleştirir. Bakır : Demir konsantrelerinin ancak % 0,06'ya kadar bakır içermesine katlanılabilir. Zira bakır metal fazına geçerek çeliğin kalitesini bozmaktadır Tane Yapısı

24 Demir konsantrelerinde veya parça cevherlerde aranan önemli bir özellikte malzemenin tane yapısı ile ilgilidir. Parça cevherlerin ve konsantrelerin (peletlerin) en az kg/cm 2 lik baskı dayanımına sahip olması gerekir. Parça cevherlerde tercih edilen en iri tane iriliği hakim demir minerali türüne göre değişir. Zira sıkı paketlenmiş bir manyetit tanesindeki ısı ve karbonmonoksit diffüzyonu aynı irilikteki hematit, limonit ve siderit tanelerine göre daha güç olmaktadır. Bu nedenle en iri manyetit parçalarının mm'yi, hematit parçalarının mm'yi, limonit, siderit parçalarının mm'yi geçmemesi istenir. Ayrıca parça cevherlerdeki (-5 mm'den) ince tane oranı % 10-15'i geçmemelidir. Genelde tüm cevher tipleri için arzulanan tane irilikleri 5-60 mm dir. Sert ve sıkı taneli cevherlerde küçük tane boyutları tercih edilir (JANKOVİC S., 1967) Çeşitli yüksek fırın besleme mallarının mukayesesi Yüksek fırına beslenen cevher ve aglomeraların tipik özellikleri göz önüne alınarak, yüksek fırının verimi ve ekonomisi açısından karşılaştırıldıklarında, aşağıdaki tercih sırasını oluştururlar. a) Bazik sinter (CaO/SiO2 = ) yüksek indirgenme, iyi yumuşama ve ergime özellikleri açısından en çok tercih edilen yüksek fırın besleme malıdır. İndirgeme parçalanma endeksi (RDI) kabul edilebilir düzeydedir b) MgO- bazik peletler iyi yumuşama ve ergime özellikleri, iyi gaz geçirgenliği ve yüksek indirgenme özellikleri gösterirler. Ancak yuvarlak oluşları ve kaba yoğunluklarının yüksek olması nedeni ile büyük fırınlarda homojen dağılımda sorun çıkarabilirler. c) CaO- bazik peletler ise MgO- bazik peletlere nazaran daha yüksek şişme ve daha kötü yumuşama ve ergime özellikleri gösterirler. d) Asidik peletler çok iyi gaz geçirgenliği göstermelerine rağmen iyi kalite parça cevherden yumuşama, ergime ve fırında homojen dağılım özellikleri yönünden daha iyi değillerdir. e) Parça cevherler asidik sinterlerden daha iyi indirgenme ve gaz geçirgenliği gösterirler. Bazı parça cevherler asidik peletler kadar iyi indirgenme özelliği gösterebilirler. f) Asidik sinter en düşük gaz geçirgenliği, indirgenme hızı ve düşük yumuşama noktası gösteren yüksek fırın besleme malıdır. Asidik sinter yüksek oranda kok sarfiyatına sebebiyet verir. KAYNAKLAR: ALBERTS B.C., DEETLEFS J.P., RAATS E., The successful application of productivity and quality management ensures SISHEN iron ore marketing survival, Metal bulletin's 7th iron ore symposium, Mandelieu ATAK S. : Flotasyon İlkeleri ve uygulaması, İ.T.Ü. yayımları 101, İstanbul, BAYRAKTAR İ, DALKILIÇLILAR E. : Düşük tenörlü demir cevherlerinin zenginleştirilmesinde köpüklü yüzdürmenin yeri ve konumunun ülkemiz açısından önemi, Madencilik, Ocak 1978.

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt: 12 Sayı: 2 sh. 44-54 Mayıs 2010

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt: 12 Sayı: 2 sh. 44-54 Mayıs 2010 DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt: 12 Sayı: 2 sh. 44-54 Mayıs 2010 BAKIR İÇEREN DEMİR CEVHERİNİN MANYETİK AYIRMA VE FLOTASYON İLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİ (BENEFICIATION OF A COPPER

Detaylı

Pik (Ham) Demir Üretimi

Pik (Ham) Demir Üretimi Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler

Detaylı

322 Cevher Hazırlama Laboratuarı II Yoğunluk Farkına göre Zenginleştirme FALCON KONSANTRATÖR ile ZENGİNLEŞTİRME

322 Cevher Hazırlama Laboratuarı II Yoğunluk Farkına göre Zenginleştirme FALCON KONSANTRATÖR ile ZENGİNLEŞTİRME 1. Giriş 322 Cevher Hazırlama Laboratuarı II Yoğunluk Farkına göre Zenginleştirme FALCON KONSANTRATÖR ile ZENGİNLEŞTİRME Falcon cihazı temel olarak bir ayırma oluğu ile devamlı çalışan bir santrifüjün

Detaylı

KROM ZENGİNLEŞTİRME TESİSLERİ ARTIKLARININ YÜKSEK ALAN ŞİDDETLİ YAŞ MAN YETİ KAYIRMA İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

KROM ZENGİNLEŞTİRME TESİSLERİ ARTIKLARININ YÜKSEK ALAN ŞİDDETLİ YAŞ MAN YETİ KAYIRMA İLE DEĞERLENDİRİLMESİ KROM ZENGİNLEŞTİRME TESİSLERİ ARTIKLARININ YÜKSEK ALAN ŞİDDETLİ YAŞ MAN YETİ KAYIRMA İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Güven ÖNAL* Vecihi GÜRKAN** Neş'et ACARKAN*** ÖZET Bu bildiride, krom zenginleştirme tesislerinin

Detaylı

Seçimli Pb/Zn Folotasyonunda FeS04 /NaCN Kullanımı. /NaCN in Selective Pb/Zn Flotation^)

Seçimli Pb/Zn Folotasyonunda FeS04 /NaCN Kullanımı. /NaCN in Selective Pb/Zn Flotation^) MADENCİLİK ARALIK December 1992 Cilt Volume XXXI Sayı No 4 Seçimli Pb/Zn Folotasyonunda FeS04 Kullanımı Using of in Selective Pb/Zn Flotation^) J. PAVLİCA, D. DRASKIC, N. CAUC(**) Çeviren : Hidayet CEYLAN

Detaylı

Carol Lake İnce Demir Cevherlerinin Başarılı Olarak Gravimetrik Yöntemlerle. Zenginleştirilmesi

Carol Lake İnce Demir Cevherlerinin Başarılı Olarak Gravimetrik Yöntemlerle. Zenginleştirilmesi Carol Lake İnce Demir Cevherlerinin Başarılı Olarak Gravimetrik Yöntemlerle (*> Zenginleştirilmesi Çeviren: Dr. ibrahim ÇAKIR (**) ÖZET Carol Lake (Kanada) demir cevherleri zenginleştirme tesislerinin

Detaylı

Özgül Ağırlık Farkı veya Gravite ile Zenginleştirme

Özgül Ağırlık Farkı veya Gravite ile Zenginleştirme 1 Özgül Ağırlık Farkı veya Gravite ile Zenginleştirme 1. Özgül Ağırlık Farkı İle Zenginleştirmenin Genel Tanımı Mineral tanelerinin, aralarındaki özgül ağırlık farklılığının neden olduğu, akışkan ortamlardaki

Detaylı

HEKİMHAN-KARAKUZ DEMİR CEVHERİNDEN KONSANTRE ÜRETİMİ

HEKİMHAN-KARAKUZ DEMİR CEVHERİNDEN KONSANTRE ÜRETİMİ HEKİMHAN-KARAKUZ DEMİR CEVHERİNDEN KONSANTRE ÜRETİMİ CONCENTRATION OF HEKİMHAN-KARAKUZ IRON ORE Hayrünnisa DİNÇERC) Gündüz ATEŞOK(**) Güven ÖNAL(***) Nejet ACARKAN("**) ÖZET Çalışmada öncelikle, T.D.Ç.l.Hekimhan

Detaylı

Teknoloji: Elde bulunan mevcut maddelerden yararlanarak istenilen ürünün elde edilmesi

Teknoloji: Elde bulunan mevcut maddelerden yararlanarak istenilen ürünün elde edilmesi Teknoloji: Elde bulunan mevcut maddelerden yararlanarak istenilen ürünün elde edilmesi Her türlü alet ve ekipman vs kısımlar Mekanik Kimyasal Maddenin iç yapısında bir değişiklik Organik inorganik Hammadde

Detaylı

HASANÇELEBI DEMİR HAM CEVHERLERİNİN TEKNOLOJİK ETÜDÜ*

HASANÇELEBI DEMİR HAM CEVHERLERİNİN TEKNOLOJİK ETÜDÜ* HASANÇELEBI DEMİR HAM CEVHERLERİNİN TEKNOLOJİK ETÜDÜ* Ali AKAR Ahmet COŞKUN Özet Hasançelebi orta tenörlu manyetit yatağı üzerinde bugüne kadar yapılan teknolojik araştırmalar genellikle lâboratuvar ve

Detaylı

NEFELİNLİ SİYENİT Sodyum & Potasyum Feldspat B & S YATIRIM A.Ş. KIRŞEHİR NEFELİN İŞLETMELERİ

NEFELİNLİ SİYENİT Sodyum & Potasyum Feldspat B & S YATIRIM A.Ş. KIRŞEHİR NEFELİN İŞLETMELERİ NEFELİNLİ SİYENİT Sodyum & Potasyum Feldspat B & S YATIRIM A.Ş. KIRŞEHİR NEFELİN İŞLETMELERİ B& S YATIRIM A.Ş. Kırşehir Nefelin İşletmeleri w w w. b s ya t i r i m.co m.t r Ankara Merkez Kırşehir Nefelin

Detaylı

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LABORATUAR FÖYÜ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LABORATUAR FÖYÜ KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LABORATUAR FÖYÜ CEVHER HAZIRLAMA DENEYİ Yrd.Doç.Dr. Fatih ERDEMİR TRABZON 2016 CEVHER HAZIRLAMA DENEYİ DENEYİN

Detaylı

0322 CEVHER HAZIRLAMA LAB. II DÜŞÜK ALAN ŞİDDETLİ KURU ve YAŞ MANYETİK AYIRMA

0322 CEVHER HAZIRLAMA LAB. II DÜŞÜK ALAN ŞİDDETLİ KURU ve YAŞ MANYETİK AYIRMA 0322 CEVHER HAZIRLAMA LAB. II DÜŞÜK ALAN ŞİDDETLİ KURU ve YAŞ MANYETİK AYIRMA 1. DENEYİN AMACI Düşük alan şiddetli manyetik ayırıcıda ferromanyetik bir mineralin diğerlerinden ayrılma işleminin gerçekleştirilmesidir.

Detaylı

DİVRİĞİ MADENLERİ TOZ DEMİR CEVHERLERİNİN ZENGİNLEŞTİRİLMESİ

DİVRİĞİ MADENLERİ TOZ DEMİR CEVHERLERİNİN ZENGİNLEŞTİRİLMESİ DİVRİĞİ MADENLERİ TOZ DEMİR EVHERLERİNİN ZENGİNLEŞTİRİLMESİ Gülhan ÖZAYOĞLU (*) Çetin HOSTEN (*) Güven AKDOĞAN (**) ÖZET u bildiri, Dıvrıgı Madenlerinde üretilen D-kafa ve -plaserı cevherlerinin "toz"

Detaylı

Düşük Tenörlü Oolitik Demir Cevherinin Flotasyon«

Düşük Tenörlü Oolitik Demir Cevherinin Flotasyon« Düşük Tenörlü Oolitik Demir Cevherinin Flotasyon«Gülhan ÖZBAYOĞLU* ÖZET Bu çalışmadan amaç, flotasypn yönteminin oozitik tipli ve düşük tenörlü demir cevherlerinin zenginleştirilmesine olan etkinliğini

Detaylı

Eczacıbaşı Topluluğu

Eczacıbaşı Topluluğu Eczacıbaşı Topluluğu Eczacıbaşı Topluluğu toplam 41 kuruluşu, 12.115 çalışanı ve 2013 sonu itibariyle 6,7 milyar TL cirosu ile Türkiye nin önde gelen sanayi toplulukları arasında yer almaktadır. Eczacıbaşı

Detaylı

BİNGÖL VE BİTLİS APATİTLİ MANYETİT CEVHERLERİNDEN DEMİR VE FOSTATIN KAZANILMASI

BİNGÖL VE BİTLİS APATİTLİ MANYETİT CEVHERLERİNDEN DEMİR VE FOSTATIN KAZANILMASI BİNGÖL VE BİTLİS APATİTLİ MANYETİT CEVHERLERİNDEN DEMİR VE FOSTATIN KAZANILMASI Suna ATAK(*) Yalçın KAYTAZ(**) Nail YAPA(***) ÖZET BingölAvnik ve Bitlisünaldı bölgelerinde 950 Fe ve 8 P s içeren pek çok

Detaylı

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA 17. ZİRKON 17.1. Mineralojik, kimyasal ve fiziksel özellikler Zirkonyum ( Zr ) elementi periyodik cetvelin 4. grubunda olup, atom numarası 40, atom ağırlığı 91.22 dir. Doğada

Detaylı

2. Bölüm: TOPRAK ANA MADDESİ

2. Bölüm: TOPRAK ANA MADDESİ 2. Bölüm: TOPRAK ANA MADDESİ Topraklar, yerküresinin en üst bölümünde bulunan kayalar, mineraller ve organik maddelerin çeşitli doğal faktörlerin etkileriyle parçalanması, ayrışması ve ayrışan bir kısım

Detaylı

ÇAMDAĞ DEMİR CEVHERİNİN ZENGİNLEŞTİRİLMESİ

ÇAMDAĞ DEMİR CEVHERİNİN ZENGİNLEŞTİRİLMESİ ÇAMDAĞ DEMİR CEVHERİNİN ZENGİNLEŞTİRİLMESİ Özet Suna ATAK Doğrudan doğruya izabeye gönderilecek cevherlerin tükenmesi sonucunda, son yıllarda demir cevheri fiatlarmda yükselmeler olmuştur. Zengin demir

Detaylı

K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ

K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ CEVHER ve KÖMÜR HAZIRLAMA ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ DENEY FÖYÜ KAPAĞI AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE OLMALIDIR. T.C. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

Türkoğlu-Şekeroba (Kahramanmaraş, Türkiye) Baritlerinin Flotasyon ile Zenginleştirilmesi

Türkoğlu-Şekeroba (Kahramanmaraş, Türkiye) Baritlerinin Flotasyon ile Zenginleştirilmesi Türkoğlu-Şekeroba (Kahramanmaraş, Türkiye) Baritlerinin Flotasyon ile Zenginleştirilmesi Zehra Altınçelep 1, Oktay Bayat 2, Seda Demirci 3 1 Atatürk Üniversitesi, Maden Mühendisliği Bölümü, Erzurum, Türkiye;

Detaylı

ARALIK DECEMBER. KOYULHİSAR Pb-Cu-Zn CEVHERİNİN SEÇİMLİ FLOTASYONLA ZENGİNLEŞTİRİLMESİNDE OPTİMUM KOŞULLARIN BELİRLENMESİ

ARALIK DECEMBER. KOYULHİSAR Pb-Cu-Zn CEVHERİNİN SEÇİMLİ FLOTASYONLA ZENGİNLEŞTİRİLMESİNDE OPTİMUM KOŞULLARIN BELİRLENMESİ MADENCİLİK ARALIK DECEMBER 1998 CİLTVOLUME SAYI NO 37 4 KOYULHİSAR Cu CEVHERİNİN SEÇİMLİ FLOTASYONLA ZENGİNLEŞTİRİLMESİNDE OPTİMUM KOŞULLARIN BELİRLENMESİ Determination of Optimum Selective Flotation Conditions

Detaylı

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI

KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI KARBONATLI KAYAÇLAR İÇERİSİNDEKİ Pb-Zn YATAKLARI Katman (tabaka) uyumlu Pb-Zn yatakları Cevher, çok kalın karbonatlı istifler içerisinde bulunur. Katman, mercek, damar, karstik boşluk dolgusu şekillidir.

Detaylı

Dünyada ve Türkiye'de Bakır Rezervi

Dünyada ve Türkiye'de Bakır Rezervi Dünyada ve Türkiye'de Bakır Rezervi Asım GÖKTEPELİ (*) Bakır metalinin, fizikî ve kimyevî özelliklerinden dolayı bugün çok geniş bir kullanılma alanı mevcuttur ve gün geçtikçe de bakır tüketimi büyük bir

Detaylı

EMET BOR İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ HİSARCIK BARAJ ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLEBİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

EMET BOR İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ HİSARCIK BARAJ ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLEBİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI EMET BOR İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ HİSARCIK BARAJ ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLEBİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Z.E. ERKAN v e A. AKAR Dokuz Eylül Üniversitesi İZMİR distenebru@hotmail.com, ali.akar@deu.edu.tr M. SAVAŞ

Detaylı

K.T.Ü. MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ ANABĠLĠM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYLERĠ

K.T.Ü. MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ ANABĠLĠM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYLERĠ K.T.Ü. MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ CEVHER ve KÖMÜR HAZIRLAMA ANABĠLĠM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSĠ DENEY FÖYLERĠ DENEY FÖYÜ KAPAĞI AġAĞIDAKĠ ġekġlde OLMALIDIR. T.C. KARADENĠZ TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

Kireçtaşlarından Çöktürülmüş Kalsiyum Karbonat Üretimi Doç. Dr. Özen KILIÇ

Kireçtaşlarından Çöktürülmüş Kalsiyum Karbonat Üretimi Doç. Dr. Özen KILIÇ Kireçtaşlarından Çöktürülmüş Kalsiyum Karbonat Üretimi Doç. Dr. Özen KILIÇ Ç.Ü. Müh. Mim. Fak. Maden Müh. Bölümü e-posta: zenkilic@cu.edu.tr PCC (ÇKK) NEDİR? PCC (Precipitated Calcium Carbonate), çöktürülmüş

Detaylı

METAL ÜRETİM TEKNİKLERİ

METAL ÜRETİM TEKNİKLERİ ÜRETİM YÖNTEMLERİ VE İMALAT TEKNOLOJİLERİ Doç. Dr. Fehmi Nair Erciyes Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Afşın Alper Cerit Erciyes Üniversitesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Bölümü

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu.

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu. TOPRAK ANA MADDESİ Toprak Bilgisi Dersi 2011 2012 Peyzaj Mimarlığı Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Ana Maddesi Topraklar, arz kabuğunu oluşturan kayalar, mineraller ve organik maddelerin

Detaylı

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2016 yılında 142,1 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,7 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %3,1 lik azalışla 3,79 milyar USD olarak

Detaylı

YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR. YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar

YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR. YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar Dokanak başkalaşım kayaçlarında gözlenen ince taneli, yönlenmesiz ve yaklaşık eş boyutlu taneli doku gösteren kayaçlara hornfels denir.

Detaylı

BURSA-ULUDAĞ SKARN ve MANYETİTLİ SELİT CEVHERLERİNİN LABORATUVAR ve TESİS PİLOT ÇAPTA MANYETİK SEPERASYONU OPTİMAL KOŞULLARININ SAPTANMASI

BURSA-ULUDAĞ SKARN ve MANYETİTLİ SELİT CEVHERLERİNİN LABORATUVAR ve TESİS PİLOT ÇAPTA MANYETİK SEPERASYONU OPTİMAL KOŞULLARININ SAPTANMASI BURSA-ULUDAĞ SKARN ve MANYETİTLİ SELİT CEVHERLERİNİN LABORATUVAR ve TESİS PİLOT ÇAPTA MANYETİK SEPERASYONU OPTİMAL KOŞULLARININ SAPTANMASI Ali AKAR (*) Ümit CÖCEN (**) ÖZET Bursa - Uludağ skarn ve manyetitli

Detaylı

DEMİR - ÇELİK ÜRETİMİ

DEMİR - ÇELİK ÜRETİMİ DEMİR - ÇELİK ÜRETİMİ Demir üretiminde, yaklaşık olarak bir ton demir üretmek için yedi ton hammadde gerekmektedir: 2.0 ton demir cevheri 1.0 ton kok 0.5 ton kireç taşı 3.5 ton gaz Temel olarak çelik

Detaylı

Bölüm 7 HİDROTERMAL EVRE MADEN YATAKLARI

Bölüm 7 HİDROTERMAL EVRE MADEN YATAKLARI Bölüm 7 HİDROTERMAL EVRE MADEN YATAKLARI HİDROTERMAL YATAKLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ Hidrotermal yataklar sıcak çözeltilerin neden olduğu oluşumlardır.mağmanın ayrımlaşması esnasında oluşan fazların en son

Detaylı

K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ

K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ K.T.Ü. MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ CEVHER ve KÖMÜR HAZIRLAMA ANABİLİM DALI CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVAR DERSİ DENEY FÖYLERİ DENEY FÖYÜ KAPAĞI AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE OLMALIDIR. T.C. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

ÇİNKUR TESİSLERİNDE ELDE EDİLEN LİC ARTIKLARININ ZENGİNLEŞTİRİLMESİ

ÇİNKUR TESİSLERİNDE ELDE EDİLEN LİC ARTIKLARININ ZENGİNLEŞTİRİLMESİ ÇİNKUR TESİSLERİNDE ELDE EDİLEN LİC ARTIKLARININ ZENGİNLEŞTİRİLMESİ M. Zeki DOĞAN (*) Gülhan ÖZBAYOĞLU (**) Ümit ATALAY (***) ÖZET Bu çalışmada Çinkur tesislerinin liç sistemi artıklarında bulunan kurşunu,

Detaylı

SEDİMANTER MADEN YATAKLARI

SEDİMANTER MADEN YATAKLARI SEDİMANTER MADEN YATAKLARI Her hangi bir çökel havzasında, kimyasal veya klastik olarak oluşan malzemenin tortulaşması ile oluşan maden yataklarıdır. Daha çok demir ve mangan yatakları için önemlidir.

Detaylı

Dünyada En Çok Üretilen Metal: Demir

Dünyada En Çok Üretilen Metal: Demir DOSYA KONUSU: DEMIR, NIKEL, BOKSIT Dünyada En Çok Üretilen Metal: Demir Metaller arasında en çok kullanılan ürün olan demir, çelik üretiminin ana girdisi olarak ön plana çıkmaktadır. Geçmiş dönemlerde

Detaylı

2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU

2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU 2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Binler MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2017 yılında 156,7 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %3 pay alan madencilik

Detaylı

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ 1. AMAÇ Zenginleştirme işlem(ler)inin seçimine ışık tutacak biçimde bir cevherdeki değerli ve değersiz minerallerin

Detaylı

ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI

ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE Türkiye önümüzdeki yıllarda artan oranda enerji ihtiyacı daha da hissedecektir. Çünkü,ekonomik kriz dönemleri

Detaylı

Bakır Zenginleştirme Teknolojisinin Tarihsel Gelişimi

Bakır Zenginleştirme Teknolojisinin Tarihsel Gelişimi Bakır Zenginleştirme Teknolojisinin Tarihsel Gelişimi H. Avni YAZAN (*) AU AKAR (**) Levent ÖZMERİH (***) Tarih devirlerinden birine adını veren bakır, insanoğlu tarafından bulunup işlenen en eski metallerden

Detaylı

MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ

MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Yapılar zemin veya kayalardan oluşan bir temel üzerine oturtulur. Kum, çakıl, şilt ve kil gibi malzemeler ve ayrık tortul kayaçlar zemin ortamını, KAYA Diyajeneze

Detaylı

YÜZEYSEL AYRIŞMAYA BAĞLI MADEN YATAKLARI

YÜZEYSEL AYRIŞMAYA BAĞLI MADEN YATAKLARI YÜZEYSEL AYRIŞMAYA BAĞLI MADEN YATAKLARI Lateritik yataklar... Kimyasal ayrışma sonucunda oluşurlar ve oluşmaları için yağış oranı yüksek ortamlar gereklidir. Bu nedenle, kimyasal ve biyolojik ayrışmanın

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

LİNYİTLERİMİZDEN DAHA FAZLA VE DAHA TEMİZ ENERJİ ÜRETİMİNİ GERÇEKLEŞTİRDİK. LAVVAR ARTIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE TESİS UYGULAMALARI

LİNYİTLERİMİZDEN DAHA FAZLA VE DAHA TEMİZ ENERJİ ÜRETİMİNİ GERÇEKLEŞTİRDİK. LAVVAR ARTIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE TESİS UYGULAMALARI LİNYİTLERİMİZDEN DAHA FAZLA VE DAHA TEMİZ ENERJİ ÜRETİMİNİ GERÇEKLEŞTİRDİK. LAVVAR ARTIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE TESİS UYGULAMALARI Ayşe ERDEM*,Akan GÜLMEZ*, Oğuz ALTUN*, Selami TOPRAK* *MTA Genel

Detaylı

Yozgat-Akdağmadeni Pb-Zn Madeni Arazi Gezisi

Yozgat-Akdağmadeni Pb-Zn Madeni Arazi Gezisi Yozgat-Akdağmadeni Pb-Zn Madeni Arazi Gezisi Yozgat-Akdağmadeni Akdağmadeni Yozgat'ın doğusunda bir ilçedir. Doğuda Sivas'ın Şarkışla İlçesi, güneyde Çayıralan, batıda Sarıkaya ve Saraykent, kuzeyde ise

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 00322 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI ll YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYİ

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 00322 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI ll YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 00322 CEVHER HAZIRLAMA LABORATUVARI ll YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYİ ARAŞTIRMA-TARTIŞMA SORULARI i) Zenginleştirme kriteri (Taggart Kriteri) nedir? Ne amaçla kullanılır?

Detaylı

EMET KONSANTRATÖR ATIK BARAJINDAKİ ARSENİK VE KOLEMANİTLERİ SEÇİMLİ OLARAK KAZANMA İMKANLARI

EMET KONSANTRATÖR ATIK BARAJINDAKİ ARSENİK VE KOLEMANİTLERİ SEÇİMLİ OLARAK KAZANMA İMKANLARI EMET KONSANTRATÖR ATIK BARAJINDAKİ ARSENİK VE KOLEMANİTLERİ SEÇİMLİ OLARAK KAZANMA İMKANLARI 4 _ - > M ^ ^ M - M THE SELECTIVE RECOVERING POSSIBILITIES OF THE COLEMANITE AND ARSENIC MINERALS FROM EMET

Detaylı

Karadeniz Bakır İşletmesi Murgul Konsantratörü ve Samsun İzabe Tesisleri Çalışma Prensipleri

Karadeniz Bakır İşletmesi Murgul Konsantratörü ve Samsun İzabe Tesisleri Çalışma Prensipleri Karadeniz Bakır İşletmesi Murgul Konsantratörü ve Samsun İzabe Tesisleri Çalışma Prensipleri Yavuz AYTEKİN* 1. Murgul Konsantratörü Önce çeneli kırıcılarda 200 mm. ye kadar öğütülen cevher 100 mm. açıklığında

Detaylı

III VE IV.GRUP MADENLER 2017 YILI OCAK BAŞI SATIŞ FİYATLARI A. IV-B GRUBU MADENLER

III VE IV.GRUP MADENLER 2017 YILI OCAK BAŞI SATIŞ FİYATLARI A. IV-B GRUBU MADENLER III VE IV.GRUP MADENLER 2017 YILI OCAK BAŞI SATIŞ FİYATLARI A. IV-B GRUBU MADENLER KÖMÜR VE ASFALTİT 1. Termik santral, sanayi, ısınma amaçlı olarak satışı yapılan Kömür / Asfaltit için ocak başı satış

Detaylı

ANAKAYALARIN TOPRAK VERME ÖZELLĠKLERĠ ve AĞAÇLANDIRMA AÇISINDAN YORUMLANMASI. AGM Etüt ve Proje ġube Müdürlüğü

ANAKAYALARIN TOPRAK VERME ÖZELLĠKLERĠ ve AĞAÇLANDIRMA AÇISINDAN YORUMLANMASI. AGM Etüt ve Proje ġube Müdürlüğü ANAKAYALARIN TOPRAK VERME ÖZELLĠKLERĠ ve AĞAÇLANDIRMA AÇISINDAN YORUMLANMASI AGM Etüt ve Proje ġube Müdürlüğü Anakayalar oluşum şekline göre 3 gurupta toplanır. 1 Püskürük (Volkanik) Anakayalar 2 Tortul

Detaylı

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ

CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI Microbiologist KADİR GÜRBÜZ Bileşimlerinde en az % 12 krom bulunan çelikler paslanmaz çeliklerdir.tüm paslanmaz çeliklerin korozyon direnci, çok yoğun ve koruyucu krom oksit ince

Detaylı

FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ 3. SINIF EKSTRAKTİF METALURJİ DERSİ VİZE SINAV SORULARI CEVAP ANAHTARI

FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ 3. SINIF EKSTRAKTİF METALURJİ DERSİ VİZE SINAV SORULARI CEVAP ANAHTARI FIRAT ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ 3. SINIF EKSTRAKTİF METALURJİ DERSİ VİZE SINAV SORULARI CEVAP ANAHTARI ---------------------------------------Boşluk Doldurma Soru

Detaylı

KAYSERİ ZAMANTI BÖLGESİ KARBONATLI ÇİNKO-KURŞUN CEVHERİNİN FLOTASYON İLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİ

KAYSERİ ZAMANTI BÖLGESİ KARBONATLI ÇİNKO-KURŞUN CEVHERİNİN FLOTASYON İLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİ KAYSERİ ZAMANTI BÖLGESİ KARBONATLI ÇİNKO-KURŞUN CEVHERİNİN FLOTASYON İLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİ FLOTATION OF LEAD-ZINC CARBONATE ORE OF KAYSERİ - ZAMANTI DISTRICT Bülent ŞENTÜRK W Gülhan ÖZBAYOĞLU ÜmitATALAY

Detaylı

MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ Ülkemizin karmaşık jeolojik ve tektonik yapısı çok çeşitli maden yataklarının bulunmasına olanak sağlamıştır. Günümüzde dünyada yaklaşık 90 çeşit madenin üretimi yapılmaktayken ülkemizde

Detaylı

3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^

3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^ 3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^ Dünya ve Türkiye Madenciliğine Toplu Bakış, Aralık, 1983 Madencilik Özel Sayısında 1982 yılına kadar verilen dünya mineral istatistiklerine kalındığı yerden devam

Detaylı

2015 Yılında Dünyada En Çok Altın Üretilen İlk 10 Maden

2015 Yılında Dünyada En Çok Altın Üretilen İlk 10 Maden araştırma 2015 Yılında Dünyada En Çok Altın Üretilen İlk 10 Maden Grasberg Madeni - Endonezya Binlerce yıldır insanoğlunun bıkmadan usanmadan ulaşmaya çalıştığı, bu uğurda toprakları aşındırdığı altın,

Detaylı

M 2. Doğan, Y. Kaytaz, G. Önal, ve K.T. Perek I T.Ü. Maden Fakültesi, istanbul

M 2. Doğan, Y. Kaytaz, G. Önal, ve K.T. Perek I T.Ü. Maden Fakültesi, istanbul 2. Endüstriyel Haaddeler Sempoşnımu, 16-17 Ehm 1997 İzmir Türkiye Bigadiç ve Kestelek Bor larının Isıl İşlem, Elektrostatik Ayırma ve Flotasyon ile Zenginleştirme Olanaklarının Araştırılması M 2. Doğan,

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering AKÜ FEMÜBİD 13 (2013) 025803 (11-18) AKU J. Sci. Eng. 13 (2013) 025803 (11-18)

Detaylı

Yolculuğumuz. Kuruluş. Türkiye nin İlk. Çine Kuvars Tesisi. Feldspat Flotasyon. Esan Italy. Tesisi. Türkiye nin İlk Kil Zenginleştirme Tesisi

Yolculuğumuz. Kuruluş. Türkiye nin İlk. Çine Kuvars Tesisi. Feldspat Flotasyon. Esan Italy. Tesisi. Türkiye nin İlk Kil Zenginleştirme Tesisi Yolculuğumuz Kuruluş Türkiye nin İlk Feldspat Flotasyon Tesisi Esan Italy Çine Kuvars Tesisi Türkiye nin İlk Kil Zenginleştirme Tesisi Esan Ukraine LLC Esan Çin Ofisi Esanmet Portekiz Türkiye nin İlk Birincil

Detaylı

Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu

Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve ve Sebze suyu ve pulpunun konsantrasyonu Meyve suları genel olarak %80-95 düzeyinde su içerirler. Çok iyi koşullarda depolansalar bile, bu süre içinde gerçekleşen kimyasal reaksiyonlar ürünün kalitesini

Detaylı

MANGANEZ OKSİT CEVHERLERİNİN FLOTASYON YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

MANGANEZ OKSİT CEVHERLERİNİN FLOTASYON YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ MANGANEZ OKSİT CEVHERLERİNİN FLOTASYON YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Gündüz ATEŞOK (*) ÖZET Bu bildiride, dünyada şimdiye kadar rezervleri ve özellikleri saptanılmış manganez cevherlerinin bir gruplandırılması

Detaylı

2. MİKRO İNCELEME ( PETROGRAFİK-POLARİZAN MİKROSKOP İNCELEMESİ)

2. MİKRO İNCELEME ( PETROGRAFİK-POLARİZAN MİKROSKOP İNCELEMESİ) SVS Doğaltaş Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. uhdesinde bulunan Sivas İli, İmranlı İlçesi sınırları dahilindeki 20055289 (ER: 3070586), 20055290 (ER: 3070585), 20065229 (ER: 3107952) ruhsat numaralı II.B

Detaylı

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Bitlis ili, Doğu Anadolu Bölgesinde yer almakta olup, engebeli bir topoğrafyaya sahiptir. Ahlat Ovasıyla, bir düzlük gibi Bitlis in kuzeydoğusundan Van Gölüne doğru

Detaylı

Harici Yanma Tesisi. Enerji Üretim ve Dağıtım Müdürlüğü. Özgür AKGÜN

Harici Yanma Tesisi. Enerji Üretim ve Dağıtım Müdürlüğü. Özgür AKGÜN Harici Yanma Tesisi Enerji Üretim ve Dağıtım Müdürlüğü Özgür AKGÜN 05.06.2015 Şirket Tanıtımı Alanı 4.2 km² 3 05.06.2015 Şirket Tanıtımı Ülkemizin en büyük ve tek entegre yassı çelik üreticisi 9 milyon

Detaylı

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Oluşumunda Kimyasal Ayrıştırma Etmenleri Ana kayanın kimyasal bileşimini değiştirmek

Detaylı

VIA GRUBU ELEMENTLERİ

VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bölüm 8 VIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. O, S, Se, Te, Po O ve S: Ametal Se ve Te: Yarı metal Po: Metal *Oksijen genellikle bileşiklerinde

Detaylı

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2014 yılında 157,6 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,9 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %7,7 azalışla 4,6 milyar USD olarak Tablo

Detaylı

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ

MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 0321 CEVHER HAZIRLAMA LAB. I SERBESTLEŞME TANE BOYU SAPTANMASI DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Zenginleştirme işlem(ler)inin seçimine ışık tutacak biçimde bir cevherdeki değerli ve değersiz

Detaylı

ENCON LABORATUVARI MADEN VE AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ.

ENCON LABORATUVARI MADEN VE AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ. ENCON LABORATUVARI MADEN VE ENCON ÇEVRE DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ. AKD ANALİZLER VE FİYAT LİSTESİ (2019) JEOKİMYA NUMUNE HAZIRLAMA Kod Parametre Ücret ENC-01 Kırma 20 ENC-02 Öğütme 30 ENC-03 Kurutma 25 ENC-04

Detaylı

Prof. Dr. Hayrünnisa DİNÇER ATEŞOK

Prof. Dr. Hayrünnisa DİNÇER ATEŞOK Öğretim Üyesi Bitirme Tez Konuları Prof. Dr. Gündüz ATEŞOK Bitümlü Kömürlerin Optik ve X-Ray yöntemleriyle kuru olarak zenginleştirilmesi KKTC Lefke eski Bakır madeni flotasyonu artıklarından durgun ve

Detaylı

YEŞİLDAĞ (BEYŞEHİR-KONYA) KROMİT CEVHERİNİN FLOTASYON İLE ZENGİNLEŞTİRİLME OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI

YEŞİLDAĞ (BEYŞEHİR-KONYA) KROMİT CEVHERİNİN FLOTASYON İLE ZENGİNLEŞTİRİLME OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., c.21, s.1-2, 2006 J. Fac.Eng.Arch. Selcuk Univ., v.21, n.1-2, 2006 YEŞİLDAĞ (BEYŞEHİR-KONYA) KROMİT CEVHERİNİN FLOTASYON İLE ZENGİNLEŞTİRİLME OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI Tevfik

Detaylı

CEVHER ZENGİNLEŞTİRME YÖNTEMLERİ

CEVHER ZENGİNLEŞTİRME YÖNTEMLERİ YÖNTEMLERİ Istanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Maden Müh. Böl., 34320, Avcılar, İstanbul sgozkan@istanbul.edu.tr Mineral: Belirli bir iç atomik yapısı olan doğal, homojen, katı; genellikle inorganik

Detaylı

MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1

MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1 MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1 Gökçe, A., 2000. Maden Yatakları. İkinci Baskı, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, No:85, Sivas, 335 s. Temur, S., 2001. Endüstriyel Hammaddeler. Üçüncü baskı,

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi Müh. Fak Maden Müh. Bölümü Bornova-İzmir

Dokuz Eylül Üniversitesi Müh. Fak Maden Müh. Bölümü Bornova-İzmir 3.EndUstrtyel Hammaddeler Sempozyumu /14-15 Ekim 1999, Izmir, Türkiye Muğla - Milas Grafit Cevherinin Flotasyon Yöntemi De Zengmleşebilirliğinin Araştırılması U. Malayoğlu, T. Çiçek, A. Akar Dokuz Eylül

Detaylı

SOMA BURUYAR ŞİRKETİNİN AGIR-ORTAM TAMBURU VE SİKLONUNDA KÖMÜR YIKAMA PERFORMANS ÇALIŞMASI

SOMA BURUYAR ŞİRKETİNİN AGIR-ORTAM TAMBURU VE SİKLONUNDA KÖMÜR YIKAMA PERFORMANS ÇALIŞMASI Türkiye 14 Komur Kongresi Bildiriler Kitabı, 2-4Hazıran 24, Zonguldak, Türkiye Proceedings of the 14 th Turkey Coal Congress, June 2-4, 24, Zonguldak, Turkey SOMA BURUYAR ŞİRKETİNİN AGIR-ORTAM TAMBURU

Detaylı

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I KAYAÇ ÇEŞİTLERİ VE OLUŞUMLARI soğuma ergime Mağmatik Kayaç Aşınma ve erosyon ergime Sıcaklık ve basınç sediment

Detaylı

DEMİR CEVHERLERİNİN SINIFLANDIRILMASI

DEMİR CEVHERLERİNİN SINIFLANDIRILMASI DEMİR CEVHERLERİ Demir ve çelik yapımı için kullanılan birçok tabii ham madde içerisinde tonaj ve değer itibariyle en önemlisi demir cevheridir. Yer kabuğunun yaklaşık % 5 ini oluşturan demir, çok geniş

Detaylı

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2015 yılında 143,7 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,7 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %16 lık azalışla 3,9 milyar USD olarak

Detaylı

3/25/2016 YÜKSEK FIRIN REAKSİYONLARI

3/25/2016 YÜKSEK FIRIN REAKSİYONLARI YÜKSEK FIRIN REAKSİYONLARI Demir oksitler hematit (Fe 2 O 3 ), magnetit (Fe 3 O 4 ) ve wüstit (FeO) olmak üzere 3 çeşittir. Bu oksitler fırın içerisinde kısımlar halinde indirgenirler. Yüksek fırın ters

Detaylı

TOPRAKTEPE-BEYŞEHİR (KONYA) KROMİTLERİNİN YÜKSEK ALAN ŞİDDETLİ YAŞ MANYETİK AYIRMA İLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİ

TOPRAKTEPE-BEYŞEHİR (KONYA) KROMİTLERİNİN YÜKSEK ALAN ŞİDDETLİ YAŞ MANYETİK AYIRMA İLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİ S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Derg., c.19, s.2, 2004 J. Fac.Eng.Arch. Selcuk Univ., v.19, n.2, 2004 TOPRAKTEPE-BEYŞEHİR (KONYA) KROMİTLERİNİN YÜKSEK ALAN ŞİDDETLİ YAŞ MANYETİK AYIRMA İLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİ Tevfik

Detaylı

Spekülarit Cevherinin Kalite Özelliklerinin İyileştirilmesi

Spekülarit Cevherinin Kalite Özelliklerinin İyileştirilmesi Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 31(1), 293-300 ss., Haziran 2016 Çukurova University Journal of the Faculty of Engineering and Architecture, 31(1), pp. 293-300, June 2016

Detaylı

Amacımız; Misyon; Vizyon;

Amacımız; Misyon; Vizyon; Grindballs Çelik Bilya San. ve Tic. A.Ş., Türkiye de ve dünyada vasıflı çelik çubuk üretimi ve satış & dağıtımı konusunda sektörün lider firmalarını bünyesinde bulunduran Faydasıçok Holding'e bağlı şirketler

Detaylı

BURSA - ORHANELİ - YEŞİLLER SİYENİTLERİNİN LABORATUVAR ÖLÇEKLİ ZENGİNLEŞTİRME ÇALIŞMALARI

BURSA - ORHANELİ - YEŞİLLER SİYENİTLERİNİN LABORATUVAR ÖLÇEKLİ ZENGİNLEŞTİRME ÇALIŞMALARI BURSA - ORHANELİ - YEŞİLLER SİYENİTLERİNİN LABORATUVAR ÖLÇEKLİ ZENGİNLEŞTİRME ÇALIŞMALARI BENEFICIATION STUDIES OF BURSA - ORHANELİ - YEŞİLLER SYENITE IN LABORATORY SCALE Tufan GÖKALP W Emin ULU (* ) ANAHTAR

Detaylı

ELAZIĞ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

ELAZIĞ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI ELAZIĞ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Elazığ ili Doğu Anadolu Bölgesinin güneybatısında, Yukarı Fırat havzasında yer almakta ve Doğu Anadolu Bölgesini batıya bağlayan yolların kavşak noktasında bulunmaktadır.

Detaylı

ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ MADEN VE CEVHER HAZIRLAMA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ CEVHER VE KÖMÜR HAZIRLAMA LABORATUVARI CİHAZ KATALOĞU

ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ MADEN VE CEVHER HAZIRLAMA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ CEVHER VE KÖMÜR HAZIRLAMA LABORATUVARI CİHAZ KATALOĞU ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ MADEN VE CEVHER HAZIRLAMA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ CEVHER VE KÖMÜR HAZIRLAMA LABORATUVARI CİHAZ KATALOĞU 1 CİHAZLAR Çeneli Kırıcı (Büyük)... 3 Çeneli Kırıcı (Küçük)...

Detaylı

2. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, Ekim 1997 izmir Türkiye

2. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, Ekim 1997 izmir Türkiye 2. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, 16-17 Ekim 1997 izmir Türkiye Bilecik (Söğüt) Yöresi Killerin AKW Hidrosiklonu ile Zenginleştirilmesi N. DAY MATEL, BİLECİK İ.TOROGLU Zonguldak Karaelmas Üniversitesi,

Detaylı

KÖMÜR YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYLERİ

KÖMÜR YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYLERİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KÖMÜR HAZIRLAMA DERSİ KÖMÜR YÜZDÜRME-BATIRMA DENEYLERİ Doç. Dr. Kenan ÇİNKU Araş. Gör. Dr. İsmail DEMİR Kömür Temiz Kömür (Organik Malzeme) Nem İnorganik

Detaylı

Beyşehir Baritlerinin Flotasyonla Zenginleştirme Olanaklarının Araştırılması

Beyşehir Baritlerinin Flotasyonla Zenginleştirme Olanaklarının Araştırılması 5. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, 1314 Mayıs 2004, izmir, Türkiye Beyşehir Baritlerinin Flotasyonla Zenginleştirme Olanaklarının Araştırılması Ş. G. Özkan, İ. Kurşun, K. Çinku, M.F. Eskibalcı & A.

Detaylı

1975 yılında kurulan firmamız Hoffman ve Tunel fırınlarının mekanik aksamları pişirme ekipmanları imalatı ile toprak sanayide hizmete başlamıştır.

1975 yılında kurulan firmamız Hoffman ve Tunel fırınlarının mekanik aksamları pişirme ekipmanları imalatı ile toprak sanayide hizmete başlamıştır. Hakkımızda 1975 yılında kurulan firmamız Hoffman ve Tunel fırınlarının mekanik aksamları pişirme ekipmanları imalatı ile toprak sanayide hizmete başlamıştır. Daha sonraki yıllarda tünel kurutma ve tünel

Detaylı

KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Kırklareli ili Marmara Bölgesinin kuzeybatısında yer almakta olup, Dereköy sınır kapısıyla Türkiye yi Bulgaristan a bağlayan geçiş yollarından birine sahiptir.

Detaylı

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ. 1 ph 14,00. 2 Elektriksel İletkenlik 14,00

ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ. 1 ph 14,00. 2 Elektriksel İletkenlik 14,00 ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ/İSTASYONLARI MÜDÜRLÜKLERİ DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ 2014 YILI BİRİM FİYAT LİSTESİ Sıra No: SULAMA SUYU ANALİZLERİ: 2014 FİYATI 1 ph 14,00 2 Elektriksel İletkenlik 14,00 3 Sodyum (Na)

Detaylı

Kimyasal Metalürji (II) (MET312)

Kimyasal Metalürji (II) (MET312) KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Kimyasal Metalürji (II) (MET312) Dersin Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Saeid Pournaderi 2016 2017 Eğitim Yılı Bahar Dönemi Flaş-Fırın Mat

Detaylı

Atlas Copco dan Madencilik Sektörüne Yönelik Dayanıklı ve Emniyetli Çözümler

Atlas Copco dan Madencilik Sektörüne Yönelik Dayanıklı ve Emniyetli Çözümler ISSN 1309-1670 Fiyat 8 TL 1 Eylül 2014 Yıl 5 Sayı 41 www.madencilik-turkiye.com Atlas Copco dan Madencilik Sektörüne Yönelik Dayanıklı ve Emniyetli Çözümler Maden Atıkları Yönetmeliği Taslağı Madencilerin

Detaylı

SERAMİK SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

SERAMİK SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi SERAMİK SANAYİİ Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TÜRKİYE DE ÜRETİM Türkiye'de seramik ve çini yapımı, kökleri 8000 yıl öncesine uzanan

Detaylı

Soylu Endüstriyel Mineraller A.Ş.'nin Pomza Zenginleştirme Tesisindeki Jig Performanslarının Değerlendirilmesi

Soylu Endüstriyel Mineraller A.Ş.'nin Pomza Zenginleştirme Tesisindeki Jig Performanslarının Değerlendirilmesi 5 Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, 13-14 Mayıs 24, izmir, Türkiye Soylu Endüstriyel Mineraller A.Ş.'nin Pomza Zenginleştirme Tesisindeki Jig Performanslarının Değerlendirilmesi V. Deniz & Y. Umucu Süleyman

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Al Aluminium 13 Aluminyum 2 İnşaat ve Yapı Ulaşım ve Taşımacılık; Otomotiv Ulaşım ve Taşımacılık;

Detaylı