EĞİTİM BİLİMLERİ KPSS 2019 KONU KONU DÜZENLENMİŞ. Tamamı Çözümlü SORULAR SON SINAV

Transkript

1 EĞİTİM BİLİMLERİ Tamamı Çözümlü KPSS 2019 KONU KONU DÜZENLENMİŞ ÇIKMIŞ SORULAR 5 SON SINAV

2 Komisyon Öğretmen Adayları İçin KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ KONU KONU DÜZENLENMİŞ TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ÇIKMIŞ SORULAR ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORU- LAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır. 40. Baskı: 2019, Ankara Yayın-Proje: Ümit Dilaver Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı:Tarcan Matbaacılık Yayın. San. - Murat Tarcan İvedik Cad. No: 417 Yenimahalle/Ankara Kızılbey Vd Tel: Faks: Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay/ANKARA Yayınevi: Dağıtım: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net WhatsApp Hattı:

3 Değerli Öğretmen Adayları, KPSS ye hazırlanan öğretmen adaylarımız KPSS de çıkan soruları incelemekte, çözmekte ve kendini geliştirmek, eksiklerini fark edip tamamlamak adına çalışmalarına dâhil etmektedir. Öğretmen adaylarının bu yönde yaptıkları çalışmaların başarı oranları üzerindeki olumlu etkisi göz ardı edilemeyeceğinden kitabımızda 2014 yılından 2018 yılına kadar yapılan KPSS Eğitim Bilimleri alanında yöneltilen tüm sorulara yer verilmiştir. Kitapta; - sorular ilk olarak sekiz ana başlık altında toplanmış (Gelişim Psikolojisi, Öğrenme Psikolojisi, Rehberlik ve Özel Eğitim, Program Geliştirme, Sınıf Yönetimi, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Ölçme ve Değerlendirme), - ardından her bir başlık konularına göre ayrılmış, - sorular yıl yıl sıraya dizilmiş, - her sorunun ayrıntılı çözümlerine yer verilmiştir. Öğretmen adaylarının geleceğe umutla bakabilmeleri, eğitimini aldıkları alanda kendilerini gerçekleştirebilmeleri ve ülkeye, onları bekleyen genç beyinlere ulaşmalarında karşılarına çıkan engelleri aşmalarına yardımcı olması amacıyla hazırlanan KPSS Konu Konu Düzenlenmiş Tamamı Çözümlü Eğitim Bilimleri Çıkmış Sorular kitabı ile sizlere faydalı olacağımızı umuyor ve hepinize başarılar diliyoruz. Pegem Akademi Yayıncılık

4

5 İçindekiler GELİŞİM PSİKOLOJİSİ (ss: 1-31) Gelişimin Temel Kavramları... 3 Gelişimin Temel İlkeleri... 7 Fiziksel ve Psikomotor Gelişim... 8 Bilişsel Gelişim Dil Gelişimi Kişilik Gelişimi Hümanistik Yaklaşım Ahlak Gelişimi ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ (ss: 33 64) Öğrenmenin Tanımı ve Öğrenilmiş Davranışların Özellikleri Öğrenme ile İlgili Temel Kavramlar Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler Öğrenme Kuramları Tepkisel (Klasik) Koşullanma Klasik Koşullanma İlkeleri Bitişiklik Kuramı Bağ Kuramı Edimsel (Operant) Koşullanma İşaret-Gestalt Kuramı Sosyal Öğrenme Kuramı Gestalt Kuramı Bilgi İşleme Kuramı İnsancıl Kuram (Hümanistik) REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM (ss: 65 96) Rehberliğin İlkeleri Çağdaş Eğitim Anlayışı ve Öğrenci Kişilik Hizmetleri Okullarda Rehberlik Hizmetleri Başlıca Rehberlik Türleri Problem Alanlarına Göre Rehberlik Bireyi Tanıma Teknikleri Test Dışı Teknikler Okul Rehberlik ve Psikolojik Danışma Programları Eğitimde Rehberlik Hizmetlerinin Örgütsel Yapısı ve Görevleri İletişim ve İletişim Engelleri Özel Eğitim Mesleki Gelişim Kuramları Rehberlik Modelleri Mesleki Danışma Kuramları Rehberlik Hizmetlerinde Örgütlenme Rehberlik Problem Alanları v

6 PROGRAM GELİŞTİRME (ss: ) ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ (ss: ) Eğitim Bilimine Giriş-Temel Kavramlar Program Geliştirmeye Giriş Program Geliştirmenin Planlanması Hedefler ve Belirlenmesi İçerik Eğitim Durumları Plan Posner a Göre Program Türleri Yenilenmiş Bilişsel Alan Taksonomisi Program Tasarım Yaklaşımları İçerik Düzenleme Yaklaşımları Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri Öğretim İlkeleri, Kuram-Model ve Yaklaşımları Öğretme-Öğrenme Yaklaşımları-Model Kuramları Öğretim Stratejileri Öğretim Yöntemleri Öğretim Teknikleri Diğer Öğretim Teknikleri Düşünme Biçimleri Liderlik Türleri SINIF YÖNETİMİ (ss: ) ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (ss: ) Temel Kavramlar Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Nitelikler ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI (ss: ) Sınav Türleri Ölçme Sonuçları Üzerinde İstatistiksel İşlemler vi

7 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Gelişimin Temel Kavramları Gelişimin Temel İlkeleri Fiziksel ve Psikomotor Gelişim Bilişsel Gelişim Dil Gelişimi Kişilik Gelişimi Hümanistik Yaklaşım Ahlak Gelişimi

8

9 GELİŞİMİN TEMEL KAVRAMLARI 1. Aşağıdaki tabloda, birlikte ve ayrı büyütülen ikizlerin zekâ düzeyleri arasındaki korelasyon katsayıları (r) verilmiştir. Durum Birlikte büyüyen tek yumurta ikizleri Ayrı büyüyen tek yumurta ikizleri Birlikte büyüyen çift yumurta ikizleri Ayrı büyüyen çift yumurta ikizleri r 0,85 0,67 0,58 0,24 Bu korelasyon katsayıları aşağıdaki etkenlerden hangisinin zekâ gelişiminde daha çok belirleyici olduğunu ortaya koymaktadır? A) Çevre B) Kalıtım C) Beslenme D) Anne baba tutumları E) Olgunlaşma 3. Fatma Hanım, çocukluk döneminde okula gidemediğinden okuma yazma bilmemektedir. Yetişkinlik döneminde fırsat bulup okuma yazma kursuna gitmeye başlamıştır. Ancak Fatma Hanım tüm çabasına rağmen öğrenmede zorluk yaşamaktadır. Fatma Hanım ın öğrenmede zorlanmasının nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır? A) Hazırbulunuşluk B) Büyüme C) Olgunlaşma D) Tarihsel zaman E) Kritik dönem 2. Ukrayna da bir evin bahçesinde köpeklerle birlikte yaşayan 15 yaşında Oksana isimli bir kız bulunmuştur. Oksana nın madde bağımlısı olan anne ve babası onu çok ağlıyor diye bahçelerindeki köpeklerle birlikte yaşamaya terk etmişlerdir. Bulunduğunda, Oksana nın sosyal ve dil gelişimi açısından akranlarının çok gerisinde olduğu gözlenmiştir. Uzun süreli rehabilitasyon desteği almasına rağmen Oksana, akranlarının düzeyine ulaşamamıştır. Oksana nın, aldığı rehabilitasyon desteğine rağmen akranlarından geri kalması aşağıdakilerden hangisiyle en iyi açıklanır? A) Kritik dönem B) Öğrenme C) İlk yaşantılar D) Olgunlaşma E) Yaşantı zenginliği 4. Fırat boş zamanlarında terzi olan babasına yardım etmektedir. Bu yüzden görsel sanatlar dersinde arkadaşlarına göre makası daha iyi kullanmaktadır. Buna göre Fırat ın, makası arkadaşlarından daha iyi kullanması aşağıdaki kavramlardan hangisiyle en iyi açıklanır? A) Gelişim B) Fenotip C) Hazırbulunuşluk D) Büyüme E) Olgunlaşma KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 3

10 Gelişimin Temel Kavramları 5. İlkokul birinci sınıf öğretmeni Bahar Öğretmen, okulun ilk günü öğrencileriyle tanıştıktan sonra, daha önceden hazırladığı oyun hamurlarını dağıtmış Haydi bakalım hamurlarla istediğiniz gibi oynayabilirsiniz. Neler yapacaksınız çok merak ediyorum. diyerek çocukları hamurla oynamaya teşvik etmiştir. Bahar Öğretmen bu etkinlikle; I. çocukları oyun aracılığıyla okula alıştırma, II. çocukların bi şeye odaklanıp dikkatlerini sürdürme becerilerini destekleme, III. çocukların küçük kas becerilerini destekleme amaçlarından hangilerini hedeflemiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 6. Çocuğun gelişimini açıklarken; sadece bireysel gelişime ve davranışa odaklanan kuramları eleştiren, aile, okul, medya ve benzeri yapıların çocuk üzerindeki etkisine vurgu yapan, birçok unsurun bütüncül olarak dikkate alınması gerektiğini vurgulayan kuram aşağıdakilerden hangisidir? A) Psikanalitik B) Olgunlaşma C) Bilişsel gelişim D) Ekolojik sistemler E) Davranışçı 4 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

11 GELİŞİMİN TEMEL KAVRAMLARI (ÇÖZÜM) 1. Soruda birlikte ve ayrı büyütülmüş tek yumurta ve çift yumurta ikizlerinin zeka puanları arasındaki korelasyon farklılığına neden olabilecek etken sorulmuştur. Verilere bakıldığında birlikte büyüyen tek yumurta ikizlerinin korelasyon katsayısının r = 0,85 ile çok yüksek bir değere sahipken, ayrı büyütülen tek yumurta ikizlerinin zeka puanları arasındaki korelasyonun r = 0,67 olduğu görülmektedir. Bu farklılık ikizlerin zekaları arasındaki benzerliğin, farklı yerlerde büyüdüklerinde azaldığını göstermektedir. Aynı şekilde çift yumurta ikizlerinde de ayrı büyüyen ikizlerin birlikte büyüyen ikizlere göre zekâ puanı benzerliklerinin düşük olduğu verilen korelasyon katsayılarından anlaşılmaktadır. Şu hâlde zekânın farklılaşmasına neden olan faktör olarak çevre ön plana çıkmaktadır. Zekânın belirleyicisinin kalıtım olması hâlinde korelasyon katsayısının ikizlerin büyüdüğü ortama göre farklılaşması gereklidir. Ancak soruda gözlenen bir durum daha vardır ki o da çift yumurta ikizlerinin tek yumurta ikizlerine göre zekâ benzerliklerinin düşük olmasıdır. Yani tek yumurta ikizlerinde zeka puanları arasındaki benzerlik çok daha yüksektir. Tek Yumurta ikizleri genetik olarak birbirinin kopyasıdır. Zekâlarının kendi içlerinde, çift yumurta ikizlerine göre daha benzer olması zekâda kalıtımın önemli olduğunu anlatır. Yani soruda hem kalıtım hem de zekânın etkisini bulmak mümkündür. Ancak soruda hangi etkenin daha çok etkisinin bulunduğu sorulmuştur. Tek ve çift yumurta ikizleri arasındaki korelasyon katsayısı farklılığı her bir ikiz grubunun farklı yerlerde büyütülmelerinden doğan korelasyon katsayısı fazla olduğundan KALITIM daha büyük bir etken olarak görülmektedir. Cevap B 2. Kritik dönem kavramı, gelişimde bazı gelişmelerin sabit zamanlarda ortaya çıktığını anlatmak için kullanılır. Birey gelişimin belli yönleri için, bilinen önemli ve kısıtlı zaman dilimlerinde çevresel yaşantılara, öğrenmelere çok açıktır. bu önemli zaman dilimlerinde birey uygun yaşantılarla karşılaşmazsa söz konusu gelişmeler daha sonra ya çok zor oluşacak ya da hiç oluşmayacaktır. soruda da uygun koşullarda büyütülmemiş, uygun yaşantıları geçirmemiş olan bir çocuğun daha sonra aldığı desteğe rağmen yaşıtlarından geri kaldığı yani kritik döneminin geçtiği vurgusu yapılmıştır. Soruda öğrenme ve olgunlaşma seçenekleri rahatlıkla elenebilirken, ilk yaşantılar ve yaşantı zenginliği seçenekleri daha zorlayıcı çeldiricilerdir. soru kökünde anlatılan durumun hangi seçenekle en iyi açıklanabileceği sorulmuştur. Kritik dönem, yaşantılar için uygun zaman anlamını taşıdığı için C ve E seçeneğini de kapsayacaktır. Cevap A 3. Kritik dönem, gelişimde bireyin çevresel yaşantılara, öğrenmelere en açık olduğu, sınırlı ve önemli zaman dilimidir. İnsan gelişiminde, gelişimin bazı yönlerinin sabit zamanlarda ortaya çıktığını anlatmak için kritik dönem kavramı kullanılır. Bu önemli zaman dilimlerinde birey uygun yaşantılarla karşılaşmazsa söz konusu gelişmeler daha sonra ya çok zor oluşacak ya da hiç oluşmayacaktır. Soruda da çocukluk döneminde okula gidemediğinden okuma yazma öğrenememiş bir bireyin yetişkin döneminde çok çabalamasına rağmen bu beceriyi kazanmakta çok zorlandığı vurgulanmıştır. Oldukça açık bir kritik dönem sorusudur. Sorunun diğer seçenekleri incelendiğinde büyüme, olgunlaşma ve tarihsel zaman kavramları kolaylıkla elenebilmektedir. Zayıf da olsa tek çeldirici hazırbulunuşluk kavramıdır. Fakat Fatma Hanımın yaşından yola çıkılarak, olgunlaşma ve büyüme düzeyinin, öğrenme çabasından dolayı motivasyonunun yeterli olduğu yani hazırbulunuşluk ile ilgili bir sorununun olmadığı sonucuna varılabilir. Cevap E KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 5

12 Gelişimin Temel Kavramları 4. Soruda Fırat ın geçmiş deneyimleri vurgulanmıştır. Hazırbulunuşluk bireyin büyüme, olgunlaşma, motivasyon ve geçmiş öğrenme deneyimleri ile öğrenmeye hazır oluş düzeyini anlatan kavramdır. Soruda vurgulanan geçmiş deneyimler, seçenekler arasındaki hazırbulunuşluğun cevap olduğuna götürmektedir. Olgunlaşma, önceden belirlenmiş genetik bir plan dahilinde yaşantılardan bağımsız olarak gerçekleşen biyolojik değişmelerdir, bu vurgu olmadığından cevap olamaz. Büyüme, bedendeki nicel artış demektir, cevap olmayacağı açıktır. Fenotip, genotipin gözlenebilen yönüdür, buna dair de soruda vurgu bulunmamaktadır. Gelişim, döllenmeyle başlayıp yaşam boyu devam eden değişmelerdir ki sorudan bu seçeneğe ulaşmak da mümkün değildir. 6. Ekolojik sistem kuramı iç içe geçmiş çevrelerin bireyin gelişimini etkilediği ve bireyin gelişiminde yalnız fiziksel çevrenin değil içinde bulunulan kültür, ekonomik sistem, okul hastane vb. kurumların hepsinin etkisi olduğunu öne sürer. Bütün bu özelliklerin çocuğun gelişimini anlamak için bütüncül bir şekilde ele alınması gerektiğini savunur. Soru kökündeki öncüller ekolojik sistem kuramını tanımlamaktadır. Cevap D Cevap C 5. Sorudaki çocuklar ilk öğretim 1. sınıf öğrencileridir. Bu çocukların ince motor kaslarının gelişmeye başladığı zaman aralığıdır. Öğretmenin hamurla oynama etkinliği ince motor kasların gelişmesine yardımcı olabilecek bir etkinliktir. Buna ek olarak bu etkinlik çocukların sevdikleri oyun ile okula alışmalarını sağlayacak bir etkinliktir. Ayrıca dikkatlerini uzun süre oyun hamuru üzerinde tutarak dikkatin uzun süre bir noktada tutulmasını sağlayacak bir etkinliktir. Cevap E 6 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular