Isıl işlem prosesiyle fiziksel özelliklerde meydana gelen değişimler
|
|
- Ceren Giray
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Isıl işlem prosesiyle fiziksel özelliklerde meydana gelen değişimler Isıl işlem prosesi sonucu meydana gelen en belirgin değişim saydam camın opak kristalin malzemeye dönüşümüdür. Cam-seramiğin opaklık derecesi, ışığın komşu kristalin ara yüzeyleri üzerindeki saçınımına ve fazların kırılma indisindeki farklar nedeniyle sistem içinde arta kalan cam fazı ve kristaller arasında oluşan ışığın saçınımına bağlıdır. Kristallerin küçük ve değişik fazların birbirine çok yakın olduğu durumlarda, cam-seramik saydam ve yarı saydam olabilmektedir. 1 2 Isıl işlem prosesi sonucu malzemede meydana gelen diğer bir fiziksel değişim yüzey pürüzlülüğü olup, cam-seramikler gözle incelenirse oldukça pürüzsüz olduğu görülür. Ancak elektron mikroskobu ile yapılan incelemelerde yüzeylerin üretildikleri camlar kadar pürüzsüz olmadığı görülmüştür. 3 Yüzey pürüzlülüğünün nedeni, ısıl işlem prosesi sonucu yuvarlak kristal sınırların elde edilmesidir. Bu durum dalgalı bir yüzey oluşturmakta, ayrıca yapıda yüzey seviyesini yansıtan açısal kristallerin olması da yüzey pürüzlülüğüne neden olmaktadır. 4 Isıl işlem prosesi esnasında hacimde meydana gelebilecek küçük değişimler nedeniyle camseramiğin özgül ağırlığı genelde orijinal cama göre değişiklik göstermektedir. Bu değişiklik % 3 ü aşmamaktadır. Oysa geleneksel seramiklerde kurutma ve pişirme işlemleri sonucu meydana gelen hacim değişiklikleri % arasında olabilmektedir.5 Cam-seramiklerde meydana gelen hacim değişiklikleri, orijinal camlar ile oluşan kristal fazların özgül ağırlıklarındaki farkların bir sonucudur. Oluşan kristal fazlar, camdan daha yüksek veya daha düşük yoğunluğa sahip olabilmekte ve bu nedenle de kristalizasyonun net etkisi malzemenin genleşmesine neden olabilmektedir. 6 1
2 Isıl işlem sonucu meydana gelen küçük boyutsal değişimler, boyut toleransları ile üretimi mümkün kılmaktadır. Bu durum cam-seramik malzemelerin geleneksel seramiklere göre diğer üstün bir yanını ortaya koymaktadır. 7 Isıl işlem prosesi sonucu değişen diğer önemli özellik de malzemenin ısıl genleşme katsayısıdır. Oluşan kristal cinslerine bağlı olarak camın kristalizasyonu, ısıl genleşme katsayısının artmasına veya azalmasına neden olmaktadır. 8 Örneğin kristobalit oluşumu malzemeye yüksek ısıl genleşme katsayısı sağlarken, β-spodümen gibi lityum alüminasilikat tipi kristallerin oluşumu da çok düşük ısıl genleşme katsayısı sağlar Isıl işlem prosesi sonucu oluşan diğer bir değişim de malzemelerin refrakterliğinde meydana gelen artıştır. Tablo 2 Cam ve cam-seramiklerin ısıl genleşme katsayıları ve dilatometrik yumuşama sıcaklıkları. Bu özelliği belirlemenin bir çok yolu olmasına karşın en uygun metod, dilatometrik yumuşama sıcaklığının kullanılmasıdır. Kristalizasyon prosesi sonucunda malzemenin refrakterliği önemli ölçüde artmaktadır
3 Isıl işlem prosesi sonucu oluşan en önemli ve göze çarpan özellik, malzemelerin mekanik mukavemetinde meydana gelen artıştır. Camların çoğunun kırılma modülleri MPa arasında bir değer iken, aynı camlardan elde edilen camseramikler için kırılma modülü değerleri MPa arasında olabilmekte ve bazı özel cam-seramiklerde bu değerlerden daha yüksek mukavemet değerlerine de erişilebilmektedir. 13 Cam-Seramik Üretimi Için Cam Seçimi Cam-seramik üretimi için camın belirli bazı özelliklere sahip olması gerekir. Bu özellikler; - Camın ergime ve işlenme özellikleri - Camın kimyasal kararlılığı - Camın kristalizasyon özelliği dir. 14 Camın ergime ve işlenme özellikleri Ergime özellikleri açısından kullanılan camın ekonomik olarak ergitmeye ve döküme uygun olması gerekir. Genel olarak ergime sıcaklığının üst sınırının 1600 C yi geçmemesi gerekir. Çünkü yüksek sıcaklık, uçucu oksit bileşenlerinin kaybına ve cam fırını refrakterleri ile ergimiş cam arasındaki reaksiyon sonucu refrakterlerin aşınmasına ve cam bileşiminin değişmesine neden olur. Ergime sırasında oluşan gaz kabarcıklarının uzaklaştırılması için yapılması gereken rafinasyon için bazı katalistlerin cam harmanına veya banyosuna ilave edilmesi gerekir Camın ergime sıcaklığını ve viskozitesini düşürmek için de belirli oranlarda alkali ilavesi yapılır. Ancak alkali ve toprak alkali oksitler, refrakterler ile reaksiyona girmektedir. Bununla birlikte, TiO 2, FeO, Fe 2 O 3, MoO 3, WO 3 gibi bazı çekirdeklenme elemanları da fırın atmosferine karşı duyarlı olup, redüklenme eğilimi gösterebilmektedir. Bu nedenle camın kontrollü şartlarda ergitilmesi gereklidir. 17 Cam-seramik üretiminde kullanılan camlar, belirli bir sıcaklık aralığında işlenip şekillendirilirler ve bu sıcaklık aralığının da geniş olması arzu edilir. Camın soğutulması sırasında kristallenme eğilimi göstermemesi gereklidir. Kontrolsüz kristalizasyon, iri kristallerin oluşumuna neden olarak cam-seramiğin mekanik özelliklerini düşürür. Ayrıca kristallerin oluşumu viskoziteyi arttırdığından camın işlenme özelliğini bozmaktadır. 18 3
4 Alkali metal oksitleri yüksek oranda bulunduklarında kristallenme eğilimi artmakta; Al 2 O 3, ZnO, B 2 O 3 gibi bazı oksitler ise çok düşük oranlarda bile bu eğilimi bastırmaktadırlar. Camın kimyasal kararlılığı Cam-seramiklerde kimyasal kararlılığı belirleyen, cam-seramikteki kristal fazların türleri ile kalıntı cam fazının hacim oranı ve bileşimidir. Cam-seramiğin üretildiği camın kimyasal kararlılığı yüksek ise cam-seramiğin de kimyasal kararlılığı yüksek olmaktadır Bu yüzden sodyum ve potasyum oksit gibi cam kararlılığını düşüren oksitlerin yüksek oranda yer alması istenmez iken; MgO, CaO gibi toprak alkali oksitler ile Al 2 O 3 ve ZnO camın ve cam-seramiğin kimyasal kararlılıklarını arttırmaktadır. 21 Aynı olumlu etkiyi bor oksit de göstermekte olup, kalıntı cam fazına geçme eğilimi göstermekte ve cam fazının kararlılığını arttırmaktadır. Ancak cam-seramiğin refrakterliğini düşürdüğünden % 2-3 den fazla ilave edilmemelidir. 22 Camın kristalizasyon özelliği Camdan beklenen en önemli özellik uzun kristalizasyon sürelerine ihtiyaç göstermeden uygun özelliklere sahip kristalleri verebilmesidir. Bazı camların kristallenmeleri imkansız olmasa bile çok zor olmakta ve uzun sürelere ihtiyaç göstermektedir. Örneğin potasyum alüminasilikat camlarında K 2 O.Al 2 O 3.6SiO 2 fazının kristallenmesi çok zor olmakta ve bu nedenle cam-seramik üretimi için uygun olmamaktadır. 23 Camın şebeke yapısını modifiye edici oksitler yüksek oranda bulunduklarında kristalizasyon kolaylaşmaktadır. Bu oksitler şebeke yapısındaki köprü yapıcı oksijenleri çıkararak köprü yapmayan oksijenleri sokar ve böylece şebeke yapısını zayıflatırlar. 24 4
5 Köprü yapmayan oksijenlerin miktarı arttıkça zayıflamış şebeke yapısında atomik yeniden düzenlemelerle bunun sonucu kristalizasyon kolaylaşmaktadır. Ancak modifiye edici oksitlerin miktarı camın soğutulması sırasında kontrolsüz kristalizasyona yol açacak kadar olmamalıdır. Li 2 O, ZnO, CaO, BaO, Na 2 O ve K 2 O modifiye edici olarak kullanılırlar. 25 Cam-seramik üretiminde kullanılan çekirdeklendiriciler ve özellikleri Kristalizasyon katalisti veya çekirdeklenme elemanından beklenen özellik, cam içerisinde kolloidal boyutlarda partiküller halinde homojen olarak dağılmasıdır. Bu partiküller kontrollü kristalizasyon sırasında çekirdeklenme merkezi etkisi gösterirler. 26 Cam-seramik üretiminde çekirdeklendirici olarak metaller veya oksitlerin kullanılması ile beraber, metaller daha çok renklendirici olarak camlarda kullanılırlar. Cu, Au, Ag ve Pt grubu metaller bu amaçla kullanılır. 27 Cam içerisinde sıvı durumda iken çözünen metaller hızlı soğutma ile çözeltide atomik boyutlarda kalırlar. Daha sonra camın ısıtılması sırasında difüzyonla yayınan metal atomları bir araya toplanarak Å boyutunda partikülleri oluştururlar. Bu partiküller çekirdeklenme merkezi etkisi gösterirler. 28 Cam-seramiklerde çekirdeklendirici olarak en çok kullanılan oksitler TiO 2, P 2 O 5 ve ZrO 2 olup çekirdeklenme etkileri esas olarak katı halde faz ayrışmasına neden olmalarıdır. TiO 2, P 2 O 5 ve ZrO 2 nin yanısıra bazı sistemlerde Fe 2 O 3, Cr 2 O 3, MoO 3, WO 3 ve Florürler de çekirdeklenme etkisi göstermektedir. Çekirdeklenme elemanının türü ve miktarı cam-seramiklerin özelliklerini etkilemektedir. Diğer dönüşümlerde olduğu gibi camseramik prosesinde de büyük bir enerji homojen çekirdeklenmeye engel olduğundan cam-seramik üretim prosesinde heterojen çekirdeklenme hâkimdir. Ayrıca çekirdek ile çekirdeklendirici arasında ara yüzey boyunca güçlü bir çekim kuvvetine gereksinim vardır
6 Bunun dışında teknolojik açıdan cam-seramik üretiminde çekirdeklendiricilerin önemli üç özelliği de aşağıda verilmiştir. - Cam oluşum sıcaklığında çabuk ergiyebilmelidir, - Çekirdeklenme için gerekli enerji homojen çekirdeklenme durumuna göre daha düşük olmalıdır, - Çekirdeklendirici atom veya iyonlar düşük sıcaklıklarda difüze olabilmelidir. Cam-Seramik Sistemleri 1. Li 2 O-Al 2 O 3 -SiO 2 sistemi (LAS) Bu sistem ticari anlamda en önemli sistemdir. Düşük ısıl genleşme katsayısına sahip cam-seramik malzemelerin üretiminde kullanılır. Düşük ısıl genleşme katsayısının anlamı termal şoka karşı direncin fazla olmasıdır. Çekirdeklenme katalisti olarak TiO 2, ZrO 2 (yüksek Al 2 O 3 lü bileşimlerde) veya P 2 O 5 (düşük Al 2 O 3 lü bileşimlerde) kullanılır. Esas bileşenler olarak Li 2 O- Al 2 O 3 ve SiO 2 nin yanısıra diğer bazı oksitler de yapıda yer alabilir LAS cam-seramik mikro yapıları MgO-Al 2 O 3 -SiO 2 sistemi (MAS) Bu sistemdeki cam-seramiklerin elektrik direnci ve mekanik mukavemeti alkali metal iyonlarını içermediklerinden dolayı oldukça yüksektir. Yüksek mekanik mukavemet kordiyerit fazının (2MgO-2Al 2 O 3-5SiO 2 ) varlığından ileri gelir. Çekirdeklendirici olarak TiO 2 (% 7-15), P 2 O 5 ( % 0,5-6) ve klinoenstatit fazının oluşumu için de genellikle ZrO 2 kullanılır
7 3. Li 2 O-MgO-SiO 2 sistemi MgO Al 2 O 3 SiO 2 cam-seramik mikro yapı fotoğrafları Bazı bileşimlerin ısıl genleşme katsayıları çok yüksek olup 140 X10-7 ye kadar çıkabilmektedir. Metalik fosfatların kristalizasyon katalisti olarak kullanıldığı camların bileşimi; SiO 2 (51-58), MgO (2-27) Li 2 O (9-27) ve P 2 O 5 (0,5-6) ağırlık yüzdesi arasında değişir Alkali içermeyen yüksek ZnO li sistemler (ZnO-Al 2 O 3 -SiO 2 ) ZnO-Al 2 O 3 -SiO 2 sisteminde alkali oksitleri içermeyen cam-seramiklerin bileşimleri SiO 2 nin B 2 O 3 ile kısmen yer değiştirdiği bileşimler akma özelliklerinin uygun olmaları nedeni ile özel kaplamalarda kullanılılırlar Li 2 O-ZnO-SiO 2 sistemi Li 2 O-ZnO-SiO 2 sistemi içinde yer alan camseramikler yüksek mekanik mukavemet, geniş bir aralıkta değişebilen ısıl genleşme özelliklerine sahiptirler. Çekirdeklenme katalisti olarak % 0,5-6 P 2 O 5, % 0,02-0,03 Au, % 0,02-0,03 AgCl veya % 0,5-1 Cu 2 O kullanılabilir
8 BaO Al 2 O 3 SiO 2 Cam-Seramik Sistemi Bu cam-seramik sisteminin bileşimi % BaO, % Al 2 O 3 ve % SiO 2 dir. Çekirdeklendirici olarak TiO 2 nin kullanıldığı bu cam-seramik sisteminde yapıda hâkim olan ana fazlar Selsian ve BaTiO 3 dir. Yüksek mukavemet ve termal şok dirençlerinden dolayı özellikle mutfak eşyalarında tercih edilmektedir. 45 BaO-Al 2 O 3 -SiO 2 Cam cam oluşum bölgesi Değişik alümina silikat sistemlerinden türetilen cam-seramikler Yukarıda açıklanmış bileşimlere ilave olarak diğer değişik oksitleri içeren cam-seramik bileşimleri Tablo 3 de f1-f8 referans numaraları ile gösterilmiştir. Plazma sprey kaplama yöntemiyle kaplanmış BaO Al 2 O 3 SiO 2 cam-seramiklerinin (a) optik mikroskop ve (b) SEM mikroyapı görüntüsü 47 Tablodan görüldüğü üzere bu gruptaki camseramik bileşiminde SiO 2 -Al 2 O 3 oksitlerinin yanısıra CaO, BaO, PbO, CdO gibi toprak alkali oksitler ve çekirdeklendirici olarak da TiO 2 mevcuttur. 48 8
9 8 CaO-Al 2 O 3 -SiO 2 Sistemi (CAS) CaO Al 2 O 3 SiO 2 (CAS) sistemi temele silikat sistemlerinden birisidir ve CAS camları yüksek refrakterlik, optik ve mekanik özelliklerinden dolayı endüstrinin birçok alanında yaygın olarak kullanılmaktadır. 49 Bu sistemdeki bazı camlar nükleer atıkların depolanması gibi özel uygulamalara da sahiptir. CAS sistemi camları, uygun ısıl işlem şartlarında kristallendirilerek cam-seramiğe dönüştürülmektedir. CAS sistemi camlarının kristallenme özellikleri birçok araştırmacı tarafından incelenmiştir. 50 Monterio ve arkadaşları, CAS sisteminde SiO 2 nin düşük olması durumunda bütün yapının kristallendiğini tespit etmişlerdir. Kingery nin araştırmaları ise SiO 2 içeriğinin yüksek olması durumunda yüzey kristallenmesinin gerçekleşmesi ile beraber TiO 2, Cr 2 O 3 gibi çekirdeklendiricilerin kullanılmasıyla bütün hacimde kristallenmenin oluştuğunu göstermiştir Atıklardan ve doğal kayaçlardan üretilen cam-seramikler 7.1. Atıklardan üretilen cam-seramikler İğnemsi (a) ve granüler (b) CAS cam-seramik mikroyapıları 53 Yüksek fırın curufları bileşim itibari ile genel olarak büyük oranlarda SiO 2, Al 2 O 3, CaO ve MgO gibi cam yapıcı oksitlerden oluşmaktadır. Yüksek fırın curuflarında kristallenme katalisti olarak TiO 2, Cr 2 O 3, ZrO 2, P 2 O 5 ve Co 2 O 3 kullanılmaktadır. 54 9
10 Petrurcig yöntemi ile kristalizasyon sağlanarak yüksek fırın curufu esaslı Silceram cam-seramikleri üretilebilmektedir. Cam soğutulduktan sonra tekrar yüksek sıcaklıklara ısıtarak ısıl işlem yapmak yerine yüksek sıcaklıktan ısıl işlem sıcaklığına soğutmak (şekil verdikten sonra) daha ekonomiktir ve iki aşamalı ısıl işleme göre % 60 lara varan enerji tasarrufu sağlamaktadır. Ayrıca, çelik üretiminde çıkan sıcak cüruf hammadde olarak kullanıldığı zaman da enerji tasarrufu sağlanabilir. 55 Yüksek sertlik, aşınma ve korozyon dayanımına sahip olan curuf esaslı cam-seramik malzemelerden dekoratif amaçlı dış cephe ve yüzey kaplamaları ile kömür gibi abrasif aşındırıcıların nakil ve depolanmasında kullanılan plaka ve borular üretilebilmektedir. 56 (a) Saf oksitlerden, (b) yüksek fırın cürufundan üretilen Silceram cam- seramiklerin mikroyapıları a) 900 C de, b) 1050 C de ısıl işlem görmüş yüksek fırın curufu esaslı cam-seramik malzemelerin SEM mikroyapıları Toz yöntemleri ile de yüksek fırın curuflarından sinterlenmiş cam-seramikler üretilebilmektedir. Hacim kristalizasyonu ana cam üzerinde curuf ilavesi ile gerçekleşebilmekle beraber, yapılan çalışmalar toz teknolojisi ile üretilen cam seramiklerde yüzey çekirdeklenmesinin daha büyük bir rol oynadığını göstermektedir. 59 Uçucu küllerin kimyasal bileşimleri incelendiğinde genellikle % 85 veya daha fazla miktarının SiO 2, Al 2 O 3, Fe 2 O 3, MgO ve CaO dan meydana geldiği görülmekte olup, bu da cam-seramik üretiminde kullanılabilmelerini mümkün kılmaktadır
11 Farklı sıcaklıklarda sinterlenmiş Tunçbilek termik santrali uçucu külünden üretilmiş cam-seramik mikro yapısıları: (a)1398 C, (b) 1423 C Doğal kayaçlardan üretilen camseramikler Bazaltlar, bazik bileşimli (% SiO 2 ) olup; bazaltik lavlar çatlaklar, yarıklar veya bir volkan bacası aracılığıyla yeryüzüne çıkarak yayınan mağmatik kayaçlardır Cam-seramik malzeme üretiminde kullanılan doğal volkanik kayaç bazaltlar, koyu renkli (grisiyah) ve ince tanelidir. Tipik kimyasal bileşimleri Tablo 5 de verilen bazaltlar esas olarak SiO 2, Al 2 O 3, MgO, CaO ve demir oksitler (FeO ve Fe 2 O 3 ) den meydana gelmektedir. Bu oksitlerden başka, daha az miktarlarda Na 2 O, K 2 O, P 2 O 5, MnO ve TiO 2 de bazaltlarda bulunan kimyasal bileşiklerdir
12 Bazalt cam-seramiklerinin kimyasal dayanımı oldukça yüksektir. Ayrıca 1000 C ye kadar termal kararlılığa sahiptirler. Sertlik değerleri de birçok camlardan ve ticari cam-seramiklerden daha yüksektir Cam-seramiklerin kullanım alanları Cam-seramikleri de içerisine alan seramik malzemeler grubu, genellikle mühendislik uygulamalarında kullanılan malzemelerdir
13 Diğer herhangi bir malzeme grubununkine benzemeyen ve bu malzemelerin karşılayamayacağı sertlik, aşınma direnci, oksidasyona, korozyona ve yüksek sıcaklıklara dayanım, boyutsal kararlılık,optik ve diğer geçirim karakterlerinin yanısıra elektriksel özelliklerinden dolayı özel birtakım uygulamalarda kullanılırlar. Tablo 7 de camseramik sistemleri, genel özellikleri ve uygulama alanları özetlenmiştir Düşük genleşmeli cam-seramikler Bu tür cam-seramikler temel kristal fazları β- spodümen veya β-ökriptit (Li 2 O.Al 2 O 3.2SiO 2 ) olan LAS esaslı cam-seramiklerdir. Bu kristallerin varlığı - 4X10-6 ile 4X10-6 K -1 arasında değişen lineer termal genleşme katsayılarına sahip cam-seramiklerin elde edilmesini sağlar. Düşük genleşmeli şeffaf LAS cam-seramiklerinin uygulama alanlarından birisiısıya dayanıklı sofra gereçleri ile ocak ve fırın üstlerinde kullanılabilmeleridir Altlık ve devre uygulamalarında kullanılan cam-seramikler Geniş alanlı donanımlar için altlık ve devre uygulamalarında kullanılan cam-seramikler geliştirilmiştir. Cam-seramiklerin termal genleşme özellikleri bu tür uygulamalar için uygundur. 77 Bu tip uygulamalarda temel kristal fazın kordierit olduğu MAS esaslı cam-seramikler kullanılır. Bu malzemeler klasik cam-seramik veya şerit döküm yöntemleri ile hazırlanır yaklaşık olarak 900 C de pişirilir. Klasik yöntemle hazırlanan malzemeler, mükemmel yüzey kalitesinin elde edilebilmesinden dolayı ince film devre uygulamaları için daha uygundur
14 Cam-seramiklerinin devre uygulamalarına örnekler On the road to Cerro Paranal, Chile telescope Mirror fabrication in Mainz, Germany Isıya dayanıklı cam-seramikler Si-Al-O-N cam-seramikler, sinterleyici olarak çok az miktarda Al 2 O 3 ilavesi ile silisyum nitrürün pişirilmesi sonucu elde edilir. Seramik sistemleri üzerindeki takip eden çalışmalarla geniş aralıklarda cam ve camseramik bileşimleri hazırlanmıştır. Bunların birçoğu, yüksek sıcaklıkta kararlıdır. Corning s new digital hot plates with Pyroceram TM tops
15 Biyomedikal uygulamalarda kullanılan camseramikler 1. Kemik yerine cam-seramiklerin kullanımı Kemik yerine kullanılabilen cam-seramiklerin en büyük avantajı, biyoaktif malzemeler olarak sahip oldukları potansiyellerindedir. Insan kol ve bacakları ile karşılaştırılabilen mukavemet değerleri, ortalama kristal boyutu 30 µm olan ve ana kristal fazları Na 2 Ca 3 Si 6 O 16 ile Ca 2 P 2 O 5 olan Na 2 O-CaO-P 2 O 5 -SiO 2 bileşimindeki camseramikler ile elde edilmiştir. Silisyumun varlığı, kemiğin minerallenme hızının artmasına ve normal iskeletin gelişimine yol açar. 85 (a) (b) (c) a) 60 yaşında bir bayanda femur kemiği deformasyonu, b) asetablum bölgesinde apatit-volostonit cam-seramik uygulaması (implantasyondan 4 hafta sonra, c) asetablum bölgesinde derformasyonun görülmemesi (implantasyondan 7,6 yıl sonra) Dişcilikte cam-seramiklerin kullanımı Doğal dişlere benzer görünüşde yapılan cam-seramiklerin uyumu kişiden kişiye değişmektedir. Diştacı olarak kullanım için farklı bileşimlerde birçok cam-seramik sistemi çalışılmıştır. 87 Metalik diş protezlerinin üzerine kaplanan potasyum alümina-silikatlar, doğal dişlere benzemesi için renklendirilebilen ve toz yöntemi ile üretilen LAS esaslı camseramikler, hassas dökümle dişlerin şekillendirildiği mika içeren camseramikler ve hassas döküm yöntemi ile de şekillendirilebilmesine rağmen bütün bir dişden ziyade ince bir kaplama şeklinde uygulanan kalsiyum magnezyum fosfor silikat tipi cam-seramikler bu amaçla çalışılan cam-seramik sistemlerine örnek olarak verilebilir. 88 Çürümüş kısmın temizlenmesinden sonra yerine diş dolgusu yapılması dişcilikteki en önemli uygulamalardan birisidir. Bu amaçla yıllardır metal amalgamlar kullanılmakla beraber son zamanlarda cam ve yukarıda bahsedilen bileşimlerdeki cam-seramikler de kullanılmaya başlamıştır. Bu malzemeler, organik bir reçine ile karıştırılmış cam tozları şeklinde kullanılır. Karışımdaki reçine diş oyuklarını kavrar. Camseramiklerin kullanımı ise renklendirmenin yanısıra aşınmaya karşı direnç de sağlar
16 Aşınmaya dayanıklı boru, plaka, pompa ve yataklarda kullanılan cam-seramikler Cam-seramiklerin üstün sertlik ve aşınma dirençleri bu tür malzemelerin pompa, valf, plaka ve boru hatlarında kullanılabilmelerini sağlamaktadır. Yine cam-seramiklerin oldukça iyi kimyasal kararlılığı ve korozyon direnci bunların kimya endüstrilerinde yüksek sıcaklıklarda kimyasal sıvıları taşıyan, ileten, depolayan parça uygulamalarında biçilmiş kaftan yapmaktadır. Bu amaçla üretilen cam-seramik malzemeler daha çok yüksek fırın curuflarından ve doğal volkanik kayaç bazaltlardan yapılmaktadır Boru şeklinde üretilen bazalt cam-seramikleri Plaka, Oluk, ve Dirsek şeklinde üretilen bazalt cam-seramikleri Işlenebilir cam-seramikler Hacim kristallenmesi gösteren fluormika kristallerinin mevcut olduğu cam-seramik sistemleri en iyi işlenebilir cam-seramik grubudur. Mika tipi cam-seramiklerde ana kristal faz fluoflogopit (KMg 3 AlSi 3 O 10 F 2 ) dir. Hassas elektrik izalatörleri, vakum besleme yolları, mikrodalga tüp parçaları için pencereler, alan iyon mikroskopları için numune tutucular, sismograf bobinleri ve γ-ışınlı teleskop iskeletleri gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır
17 97 98 Bağlanma uygulamalarında kullanılan camseramikler Cam-seramiklerin en önemli özelliklerinden birisi de sinterlenmiş seramikler ve metaller gibi diğer malzemelerle bağlanabilme özellikleridir. Böylece yüksek mukavemetli, emniyetli bağlantılar elde edilir. Cam-seramiklerin bağlanmasında geliştirilen temel alanlar aşağıda verilmiştir. - Yüksek kaliteli sızdırmaz bağlantılar elde etmek için cam-seramiklerin metallerle bağlanması - Metallerin kaplanması - Yüksek sıcaklık bağlanma ortamında seramiklerin seramikler veya metallerle bağlanması Motorlarda kullanılan cam-seramikler Cam-seramiklerin genel özellikleri bu malzemelerin dizel motorlarında ve gaz türbinlerinde kullanımına imkan vermektedir. Fakat bu malzemelerin mevcut faydalı birçok özelliğine, yapışkan kaplamalar sağlamasına ve iyi bir şekilde bağlanmış kompozit yapılarına sahip olmasına rağmen cam-seramiklerin bu alanda kullanımına yönelik çok az çalışma yapılmıştır. En önemli cam-seramik gelişmelerinden biri düşük genleşmeli LAS ın döner ısı değiştiricileri olarak kullanılabilmesidir. Giren havanın ısıtılabilmesi için sürekli dönen cihazın kanatları motordan kaynaklanan sıcak gazları ısıtır. Bu amaçla seramik yataklar ve contalar geliştirilmiştir. 101 Korozyon dayanımını arttırmak için nikel esaslı türbin bıçaklarının cam-seramiklerle kaplanması ve cam-seramiklerin silindirlerde kullanılabilmesine yönelik sınırlı sayıda çalışma yapılmıştır. Buna rağmen yakın bir gelecekte cam-seramiklerin dizel motorlarında korozyon dayanımını arttırması ve termal bariyer görevi görmesi amacıyla kullanılması kaçınılmaz olacaktır. Cam-seramiklerin üretim teknikleri ve genel özellikleri bu malzemelerin motorlarda kullanılan çeşitli metal ve alaşımlara yüksek kalitede bağlanabilmesine ve termal genleşme açısından iyi bir uyum sağlayabilmesine olanak vermektedir
18 Lazerlerde kullanılan cam-seramikler LAS esaslı düşük genleşme gösteren transparent cam-seramikler Cr +3, Nd +5 veya Eu +3 iyonları ile dop edilebilir. Bu iyonlar dop edildikleri malzemelerin ayarlanabilir lazerler veya ışık veren solar toplayıcılar olarak kullanılabilmelerini sağlarlar Radyoaktif atıkların depolanmasında kullanılan camseramikler Ağırlıkça % 20 ye kadar nükleer yakıt atıklarının simülasyonu ile hazırlanan malzemeyi içeren Na 2 O-Al 2 O 3 -CaO-TiO 2 -SiO 2 tipi cam-seramikler üretilmiştir. Uranyumun camsı fazda toplandığı bu malzemede geliştirilen temel faz sfin (CaTiSiO 5 ) dir. Nükleer yakıtların depolanmasında bazalt cam-seramiklerinin kullanımına yönelik çalışmalar da yapılmıştır. SiO 2 -Al 2 O 3 -CaO- MgO-Fe 2 O 3 -Na 2 O esaslı bazaltlara ağırlıkça % 50 ye kadar radyoaktif atık simülasyon malzemelerinin ilave edilmesi ile temel kristal fazı ojit (CaFeMg(SiO 3 ) 2 ) olan bazalt cam-seramikleri üretilmiştir. 105 Sfin ve bazalt cam-seramikleri, seramiklere ve camlara (özellikle borosilikat camları) göre daha iyi kimyasal, termal ve mekanik özelliklere sahiptirler. Bu özellikleri ile, radyoaktif atıkların depolanmasında kullanılan borosilikat esaslı camların yerini almaya aday malzemelerdir
19 Camlaştırılmış radyoaktif atıkların konulduğu çelik varil Radioactive wastes solidified in concrete or glass-ceramic Camlaştırılmış radyoaktif atık siloları
9. CAM VE CAM-SERAMİK MALZEMELER
9. CAM VE CAM-SERAMİK MALZEMELER 9.1. Camların Tanımı Camlar, gelişimleri ile beraber çeşitli şekillerde tanımlanmıştır. Bunlardan bazıları; "kristal olmayan katılar", "kristallenme olmaksızın bir sıvının
Detaylı1.2.1.1. Kaba ve İnce Seramikler: Bunlar aralarında gözenekli ve gözeneksiz ürünler olmak üzere ikiye ayrılırlar.
1. SERAMİKLER 1.1.Tanım: En genel anlamda seramik, anorganik maddelerin herhangi bir usul ile şekillendirilip pişirilmesi ile meydana gelen ürüne denir. Diğer bir tanımlamaya göre ise seramik, organik
DetaylıYAPISAL SERAMİK MALZEME TEKNOLOJİSİ 1 MTM 545
YAPISAL SERAMİK MALZEME TEKNOLOJİSİ 1 MTM 545 İleri teknolojik seramiklere giriş ve sınıflandırılması 1 Yrd. Doç. Dr. Nuray Canikoğlu DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ SAYISI KATKI PAYI Ara Sınav 1 40
DetaylıMETALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010
METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler
DetaylıİLERİ SOL JEL PROSESLERİ
İLERİ SOL JEL PROSESLERİ Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Kaplama ve İnce Filmler Sol-jel kaplamalar birçok fonksiyona sahiptir. Bunlardan en belli başlı olanı, görünür ışık dalga boyunda transparan oksitlerin
DetaylıYrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sol-jel Prosesleri Ders Notları
Alüminyum Alkoksit ve Alümina Üretimi Alüminyum metalinin alkolle reaksiyonu sonucu alkoksit oluşturulması ve bundan elde edilecek jelinde öğütülüp kalsine edildikten sonra alüminaya dönüşmesi beklenmektedir.
DetaylıSinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır.
SinterlenmişKarbürler Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır. Seramikler 3 Katogoride Toplanır: 1) Alumina (Al2O3) 2) Alumina
Detaylı13.11.2015 CAM SERAMİKLER. Cam-seramikler, kristallenmeye uygun camların kontrollü kristalizasyonu ile üretilen çok kristalli malzemelerdir.
CAM SERAMİKLER Cam-Seramiklerin Tanımı Cam-seramikler, kristallenmeye uygun camların kontrollü kristalizasyonu ile üretilen çok kristalli malzemelerdir. Kristalizasyon, cam içerisinde kristal fazların
DetaylıMetalurji Mühendisliğine Giriş. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU
Metalurji Mühendisliğine Giriş Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Seramik bir veya birden fazla metalin, metal olmayan element ile birleşmesi sonucu oluşan inorganik bileşiktir. Seramik grubuna oksitler, nitrürler,
DetaylıPik (Ham) Demir Üretimi
Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler
DetaylıPÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION)
PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) Püskürtme şekillendirme (PŞ) yöntemi ilk olarak Osprey Ltd. şirketi tarafından 1960 lı yıllarda geliştirilmiştir. Günümüzde püskürtme şekillendirme
Detaylı3/20/2018. Puzolan malzemelerin sınıflandırılması:
PUZOLAN MALZEMELER: Puzolanmaddelerin kullanımı binlerce yıl öncesine kadar gitmektedir. Eski Romalılar, Pozzuolikasabasının civarında volkanik kül ile söndürülmüş kirecin suyla birlikte karıştırılmasıyla
DetaylıBÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ
BÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ Yüzey Teknikleri Hakkında Genel Bilgiler Gelişen teknoloji ile beraber birçok endüstri alanında kullanılabilecek malzemelerden istenen ve beklenen özellikler de her geçen gün artmaktadır.
DetaylıMİKRO ARK OKSİDASYON TEKNİĞİ
MİKRO ARK OKSİDASYON TEKNİĞİ 1 MİKRO ARK OKSİDASYON İŞLEMİ Mikro Ark Oksidasyon İşleminin Tarihçesi Mikro ark oksidasyon (MAO) işlemi, yaklaşık 40 yıl önce Sovyetler Birliği'nde, önceleri akademik, sonraki
DetaylıMMM291 MALZEME BİLİMİ
MMM291 MALZEME BİLİMİ Ofis Saatleri: Perşembe 14:00 16:00 ayse.kalemtas@btu.edu.tr, akalemtas@gmail.com Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Metalurji ve Malzeme
DetaylıMMT113 Endüstriyel Malzemeler 8 İleri Teknoloji Seramikleri. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı
MMT113 Endüstriyel Malzemeler 8 İleri Teknoloji Seramikleri Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı Balistik korunma Uzay mekiği ısı koruma plakaları Fren diskleri (SGL Karbon AG) İleri Teknoloji
DetaylıMMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı
MMT113 Endüstriyel Malzemeler 7 Seramikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı Aşınmaya dayanıklı parçalar Kesici takımlar Dekorasyon ve sanat Yalıtkan malzemeler Elektronik http://www.flickr.com
DetaylıTERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA)
TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) Deneyin Amacı: Demir esaslı bir malzemenin borlanması ve borlama işlemi sonrası malzemenin yüzeyinde oluşan borür tabakasının metalografik açıdan incelenmesi. Teorik
DetaylıSİLİSYUM ESASLI İNTERMETALİK BİLEŞİKLER
SİLİSYUM ESASLI İNTERMETALİK BİLEŞİKLER İntermetalikler içerisinde silisyum içeriğine sahip olan ileri teknoloji malzemeleri Silisitler olarak adlandırılmaktadır. Silisitler, yüksek sıcaklıklarda yüksek
DetaylıSÜPER ALAŞIMLAR Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER
Süper alaşım; ana yapısı demir, nikel yada kobalt olan nisbeten yüksek miktarlarda krom, az miktarda da yüksek sıcaklıkta ergiyen molibden, wofram, alüminyum ve titanyum içeren alaşım olarak tanımlanabilir.
DetaylıİÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Malzeme Seçiminin Temelleri... 1 1.1 Giriş... 2 1.2 Malzeme seçiminin önemi... 2 1.3 Malzemelerin sınıflandırılması... 3 1.4 Malzeme seçimi adımları... 5 1.5 Malzeme seçiminde dikkate
DetaylıMMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı
MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Güz Yarıyılı Sıcaklık, K Sıcaklık, C 4000 W Ergiyik Ta 3000 T m Mo Nb Hf 2000
DetaylıÇimento Fazları ve Etkileri
Çimento Fazları ve Etkileri Çimsa Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Ocak, 2017 Kalsiyum Alüminat / Portland Çimentosu - Faz Yapıları ve Etkileri 1. Kalsiyum Alüminat Çimentosu Fazları ve Etkileri 2.
DetaylıTozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme. Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU
Tozların Şekillendirilmesi ve Sinterleme Basınç ve sıcaklık farklı iki süreç olarak parça üretimine dahil edildiğinde teorik yoğunluğa ulaşmak neredeyse imkansızdır. Basınç ve sıcaklık farklı iki süreç
Detaylı1/26 KARBON-KARBON KOMPOZİTLERİ
1/26 KARBON-KARBON KOMPOZİTLERİ Karbon-Karbon Kompozitlerin Genel Özellikleri Yüksek elastik modül ve yüksek sıcaklık mukavemeti (T > 2000 o C de bile mukavemet korunur). Sürünmeye dirençli Kırılma tokluğu
Detaylı2. MİKRO İNCELEME ( PETROGRAFİK-POLARİZAN MİKROSKOP İNCELEMESİ)
SVS Doğaltaş Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. uhdesinde bulunan Sivas İli, İmranlı İlçesi sınırları dahilindeki 20055289 (ER: 3070586), 20055290 (ER: 3070585), 20065229 (ER: 3107952) ruhsat numaralı II.B
DetaylıMMT113 Endüstriyel Malzemeler 6 Nikel, Titanyum ve Kobalt alaşımları. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-20123Güz Yarıyılı
MMT113 Endüstriyel Malzemeler 6 Nikel, Titanyum ve Kobalt alaşımları Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-20123Güz Yarıyılı Nikel ve Alaşımları: Ticari Saf Nikel Nikel-Bakır Alaşımları (Monel) Nikel-Krom Alaşımları
DetaylıİLERİ YAPI MALZEMELERİ-4-2016 DOĞAL TAŞLAR,KİLLER,SERAMİKLER
İLERİ YAPI MALZEMELERİ-4-2016 DOĞAL TAŞLAR,KİLLER,SERAMİKLER Doğal Taşlar Doğal taş çeşitleri Oluşum Şekillerine göre Magmatik (Kökeni mağma olan kayaçlardır) Sedimanter ( Sedimanter kayalar kum, çakıl
DetaylıZnS (zincblende) NaCl (sodium chloride) CsCl (cesium chloride)
Seramik, sert, kırılgan, yüksek ergime derecesine sahip, düşük elektrik ve ısı iletimi ile iyi kimyasal ve ısı kararlılığı olan ve yüksek basma dayanımı gösteren malzemelerdir. Malzeme özellikleri bağ
DetaylıDOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR
KURŞUN ve ALAŞIMLARI DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR 1 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Romalılar kurşun boruları banyolarda kullanmıştır. 2 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Kurşuna oda sıcaklığında bile çok düşük bir gerilim
DetaylıMMM291 MALZEME BİLİMİ
MMM291 MALZEME BİLİMİ Ofis Saatleri: Perşembe 14:00 16:00 ayse.kalemtas@btu.edu.tr, akalemtas@gmail.com Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Metalurji ve Malzeme
Detaylı6.WEEK BİYOMATERYALLER
6.WEEK BİYOMATERYALLER Biyomedikal Uygulamalar İçin Malzemeler Doç. Dr. Ayşe Karakeçili 3. BİYOMATERYAL TÜRLERİ METALİK BİYOMATERYALLER Hard Tissue Replacement Materials Metalik materyaller, biyomateryal
Detaylı6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ
6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ Kemal Örs ve Yücel Birol ASAŞ Alüminyum Malzeme Enstitüsü MAM TUBİTAK Maksimum billet uzunluğu :7.300mm, ve152,178,203,254,355mm
DetaylıENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA
ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA 17. ZİRKON 17.1. Mineralojik, kimyasal ve fiziksel özellikler Zirkonyum ( Zr ) elementi periyodik cetvelin 4. grubunda olup, atom numarası 40, atom ağırlığı 91.22 dir. Doğada
DetaylıBARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ
BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ Gelişen teknoloji ile beraber birçok endüstri alanında kullanılabilecek
Detaylıİki malzeme orijinal malzemelerden elde edilemeyen bir özellik kombinasyonunu elde etmek için birleştirilerek kompozitler üretilir.
KOMPOZİTLER Kompozit malzemeler, şekil ve kimyasal bileşimleri farklı, birbiri içerisinde pratik olarak çözünmeyen iki veya daha fazla sayıda makro bileşenin kombinasyonundan oluşan malzemelerdir. İki
DetaylıDoç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME
Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME SÜRÜNME Malzemelerin yüksek sıcaklıkta sabit bir yük altında (hatta kendi ağırlıkları ile bile) zamanla kalıcı plastik şekil değiştirmesine sürünme denir. Sürünme her ne kadar
DetaylıKonu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik Kalıplarının Üretiminde Kullanılan Takım Çelikleri ve Üretim Prosesleri
Nurettin ÇALLI Fen Bilimleri Ens. Öğrenci No: 503812162 MAD 614 Madencilikte Özel Konular I Dersi Veren: Prof. Dr. Orhan KURAL İTÜ Maden Fakültesi Konu: Yüksek Hassasiyetli Yağ Keçelerinin Takviye Bilezik
DetaylıMMM 2011 Malzeme Bilgisi
MMM 2011 Malzeme Bilgisi Yrd. Doç. Dr. Işıl BİRLİK Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü isil.kayatekin@deu.edu.tr Materials Science and Engineering: An Introduction W.D. Callister, Jr., John Wiley
DetaylıZnS (zincblende) NaCl (sodium chloride) CsCl (cesium chloride)
Seramik, sert, kırılgan, yüksek ergime derecesine sahip, düşük elektrik ve ısı iletimi ile iyi kimyasal ve ısı kararlılığı olan ve yüksek basma dayanımı gösteren malzemelerdir. Malzeme özellikleri bağ
DetaylıAlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK
AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM PARAMETRELERİNİN MEKANİK DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK DÖKÜMCÜLÜK İSTENEN BİR ŞEKLİ ELDE ETMEK İÇİN SIVI METALİN SÖZ KONUSU
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Şerifali Çiftliği Hendem cad. No:58 Kat:1 Yukarıdudullu Ümraniye 34775 İSTANBUL / TÜRKİYE Tel : 0 216 420 47 52 Faks : 0 216 466 31
DetaylıMalzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / bahar
Malzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / 2016-2016 bahar yüzey mühendisliği Prof. Dr. Gökhan Orhan istanbul üniversitesi / metalurji ve malzeme mühendisliği bölümü Ders İçeriği ve Konular 1 Ders içeriğ-amaç/yöntem
DetaylıATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM
ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM 1. Giriş Malzemelerde üretim ve uygulama sırasında görülen katılaşma, çökelme, yeniden kristalleşme, tane büyümesi gibi olaylar ile kaynak, lehim, sementasyon gibi işlemler
DetaylıAkreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : Şerifali Mah. Hendem cad. No:58 Kat:1 Yukarıdudullu Ümraniye 34775 İSTANBUL/TÜRKİYE Tel : 0 216 420 47 52 Faks : 0 216 466 31 52 E-Posta
DetaylıToz Metalurjik Malzemeler Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU
Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Mikroyapı Kontrolü Tozlar, her taneciğin içerisinde fazların kontrolüne imkan tanıyan küçük boyutlardadır. Tozlar alışılagelmiş büyük cisimlerde ulaşılamayan yeni atomik
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 01330 ADANA
Sayı:B30.2.ÇKO.0.47.00.05/ 488 Tarih:19.06.2009 EMRE TAŞ ve MADENCİLİK A.Ş. TARAFINDAN GETİRİLEN 3114780 ERİŞİM NOLU VE 20068722 RUHSAT NOLU SAHADAN ALINAN BAZALT LEVHALARININ VE KÜP ÖRNEKLERİNİN MİNEROLOJİK,
DetaylıFaz ( denge) diyagramları
Faz ( denge) diyagramları İki elementin birbirleriyle karıştırılması sonucunda, toplam iç enerji mimimum olacak şekilde yeni atom düzenleri meydana gelir. Fazlar, İç enerjinin minimum olmasını sağlayacak
DetaylıSERAMİK MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER ve ÜRETİMİ
SERAMİK MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER ve ÜRETİMİ Seramik Matrisli Kompozitler Seramik malzemeler, yüksek sıcaklığa dayanıklı ve hafif oldukları (d= 1,5-3,0 gr/cm3) için oldukça çekicidir. Seramik matrisli
DetaylıBÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)
BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda
DetaylıPLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ
PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Metalik malzemelerin geriye dönüşü olmayacak şekilde kontrollü fiziksel/kütlesel deformasyona (plastik deformasyon) uğratılarak şekillendirilmesi işlemlerine genel olarak
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI Yüzey Mühendisliği Malzemelerin yüzey özelliklerini değiştirerek; yeni mühendislik özellikleri kazandırmak ya da dekoratif açıdan çekici kılmak, insanoğlunun eski çağlardan
DetaylıELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI
ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 1 ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 2 Elektrik ışığı ilk kez halka tanıtıldığında insanlar gaz lambasına o kadar alışkındı ki, Edison Company talimat ve güvenceleri
DetaylıAyrıca, bu kitapta sunulan bilgilerin İnşaat Mühendislerine de meslek yaşamları boyunca yararlı olacağı umulmaktadır.
Önsöz Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, İNŞ 2023 Yapı Malzemesi I (3+0) dersinde kullanılmak üzere hazırlanan bu kitap, İNŞ 2024 Yapı Malzemesi II dersinde kullanılan
DetaylıMALZEMENİN İÇ YAPISI: Katılarda Atomsal Bağ
MALZEMENİN İÇ YAPISI: Katılarda Atomsal Bağ Bölüm İçeriği Bağ Enerjisi ve Kuvveti Atomlar arası mesafe, Kuvvet ve Enerji İlişkisi Atomlar arası Mesafeyi Etkileyen Faktörler. Sıcaklık, Iyonsallik derecesi,
DetaylıKristalizasyon Kinetiği
Kristalizasyon Kinetiği İçerik Amorf malzemeler amorf kristal Belirli bir kristal yapısı yoktur Atomlar rastgele dizilir Belirli bir kristal yapısı vardır Atomlar belirli bir düzende dizilir camlar amorf
DetaylıMonolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması
Monolitik Refrakter Malzemelerde Temel Özelliklerin Detaylandırılması 1.Giriş Monolitik Refrakter Malzemelerin Teknik Bilgi Formları (Data Sheet) malzemelerin laboratuar koşullarında Standardlara uygun
DetaylıFaz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği
Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği Faz dönüşümleri 1. Basit ve yayınma esaslı dönüşümler: Faz sayısını ve fazların kimyasal bileşimini değiştirmeyen basit ve yayınma esaslı ölçümler.
DetaylıProf. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ
KAYNAK KABİLİYETİ Günümüz kaynak teknolojisinin kaydettiği inanılmaz gelişmeler sayesinde pek çok malzemenin birleştirilmesi artık mümkün hale gelmiştir. *Demir esaslı metalik malzemeler *Demirdışı metalik
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 2 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net
MALZEME BİLGİSİ DERS 2 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net DERSİN AMACI: Malzeme Biliminde temel kavramları tanıtmak ÖĞRENECEKLERİNİZ: Malzeme yapısı Yapının özelliklere olan etkisi Malzemenin
DetaylıKOMPOZİTLER Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği
Başlık KOMPOZİTLER Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Tanım İki veya daha fazla malzemenin, iyi özelliklerini bir araya toplamak ya da ortaya yeni bir özellik çıkarmak için, mikro veya makro seviyede
DetaylıBA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler.
MALZEMELER VE GERĐLMELER Malzeme Bilimi mühendisliğin temel ve en önemli konularından birisidir. Malzeme teknolojisindeki gelişim tüm mühendislik dallarını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.
DetaylıDökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER
Dökme Demirlerin Korozyonu DÖKME DEMİR %2,06-%6,67 oranında karbon içeren Fe-C alaşımıdır. Gevrektirler. İstenilen parça üretimi sadece döküm ve talaşlı şekillendirme ile gerçekleştirilir. Dayanım yükseltici
DetaylıIsıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan
ISIL İŞLEMLER Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ısıtma ve soğutma işlemleridir. İşlem
DetaylıSerüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM. Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması
Serüveni 2.ÜNİTE:ATOM VE PERİYODİK SİSTEM Elementlerin periyodik sistemdeki yerlerine göre sınıflandırılması METALLER Metaller doğada..atomlu halde ya da bileşikleri halinde bulunur. Oda sıcaklığında..hariç
DetaylıMALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ
MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ Bir fikre ya da ihtiyaç duyulan bir pazara ait ürünün nasıl üretileceğine dair detaylı bilgilerin ortaya çıkma sürecidir. Benzer tasarımlar Müşteri istekleri
DetaylıASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ
ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ İlyas CAN*, İbrahim BÜYÜKÇAYIR* *Durer Refrakter Malzemeleri San. Ve
Detaylı2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI
a) Kullanış yeri ve amacına göre gruplandırma: 1) Taşıyıcı malzemeler: İnşaat mühendisliğinde kullanılan taşıyıcı malzemeler, genellikle betonarme, çelik, ahşap ve zemindir. Beton, çelik ve ahşap malzemeler
DetaylıYAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI
YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI YAPI MALZEMELERİ Herhangi bir yapının projelendirmesi ve inşaatı aşamasında amaç aşağıda belirtilen üç koşulu bir arada gerçekleştirmektir: a) Yapı istenilen işlevi yapabilmelidir,
DetaylıTEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR
www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (4) 41-45 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Soner BUYTOZ, İlyas SOMUNKIRAN Fırat Üniversitesi, Teknik Eğitim
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI Plazma Sprey Kaplama Maddenin katı, sıvı ve gaz hâlinden başka çok yüksek sıcaklıklarda karşılaşılan, plazma olarak adlandırılan dördüncü bir hâli daha vardır. Langmuir'e
DetaylıMALZEME BİLİMİ Bölüm 1. Malzeme Bilimi ve Mühendisliğine Giriş Hazırlayan Doç. Dr. Özkan Özdemir
MALZEME BİLİMİ Bölüm 1. Malzeme Bilimi ve Mühendisliğine Giriş Hazırlayan Doç. Dr. Özkan Özdemir BÖLÜM 1. HEDEFLER Malzeme Bilimi ve Mühendislik Alanlarını tanıtmak Yapı, Özellik ve Üretim arasındaki ilişkiyi
DetaylıCERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ
CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI Microbiologist KADİR GÜRBÜZ Bileşimlerinde en az % 12 krom bulunan çelikler paslanmaz çeliklerdir.tüm paslanmaz çeliklerin korozyon direnci, çok yoğun ve koruyucu krom oksit ince
DetaylıAkımsız Nikel. Çözeltideki tuzları kullanarak herhangi bir elektrik akım kaynağı kullanılmadan nikel alaşımı kaplayabilen bir prosestir"
Akımsız Nikel Eğitimi Akımsız Nikel Çözeltideki tuzları kullanarak herhangi bir elektrik akım kaynağı kullanılmadan nikel alaşımı kaplayabilen bir prosestir" Akımsız Nikel Anahtar Özellikler Brenner &
DetaylıTOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN
TOKLUK VE KIRILMA Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK Tokluk bir malzemenin kırılmadan önce sönümlediği enerjinin bir ölçüsüdür. Bir malzemenin kırılmadan bir darbeye dayanması yeteneği söz konusu olduğunda önem
DetaylıİSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ POTASYUM MİKASI VE KORDİERİT İÇEREN İŞLENEBİLİR CAM SERAMİKLERE ÇEKİRDEKLENME KATALİSTİ (TiO 2 ) İLAVESİNİN KRİSTALİZASYON DAVRANIŞI VE ELEKTRİKSEL
DetaylıAFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI
BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL MLZ-6501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 MLZ-6601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 MLZ-6001 MÜHENDİSLİK MATEMATİĞİ *** Z 3 0 3 3 5 20 1 21 12 30 ***: Yüksek Lisansta Mühendislik
DetaylıMETAL MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER
Prof.Dr.Ahmet Aran - İ.T.Ü. Makina Fakültesi METAL MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELER METAL MATRİSLİ KOMPOZİTLER KARMA MALZEMELER METAL MATRİSLİ KARMA MALZEMELER MMK ÜRETİM YÖNTEMLERİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ Metal,
DetaylıPortland Çimentosu ve Kalsiyum Alüminat Çimentosu Mineral Fazlarının Yapı Kimyasalı Ürünlerinin Performansına Etkileri. Eylül,2017 İstanbul
1 2 Portland Çimentosu ve Kalsiyum Alüminat Çimentosu Mineral Fazlarının Yapı Kimyasalı Ürünlerinin Performansına Etkileri Eylül,2017 İstanbul 3 Düşünmek bilmekten daha ilginçtir; ama incelemekten daha
DetaylıCamlaşma Kabiliyeti; 2. HAFTA
2. HAFTA 26.09.2013 Camlaşma Kabiliyeti; Eriyik bir malzeme soğutulduğu zaman, kendiliğinden kristal çekirdeklenmesi ve büyümesinin meydana geldiği ve malzemenin kristal duruma hızlıca katılaştığı bir
DetaylıÖn Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz Çevirenin Ön Sözü 1 Sinterleme Bilimine Giriş 2 Sinterleme Ölçüm Teknikleri xiii
Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz ix Çevirenin Ön Sözü xi 1 Sinterleme Bilimine Giriş 1 Genel bakış / 1 Sinterleme tarihçesi / 3 Sinterleme işlemleri / 4 Tanımlar ve isimlendirme / 8 Sinterleme
DetaylıELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİNDE MALZEME
Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİNDE MALZEME Yrd. Doç. Dr. H. İbrahim OKUMU E-mail : okumus@ktu.edu.tr WEB : http://www.hiokumus.com 1 İçerik Giriş
DetaylıMALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ. Doç.Dr. Salim ŞAHİN
MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ Doç.Dr. Salim ŞAHİN MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ Günümüzde 70.000 demir esaslı malzeme (özellikle çelik) olmak üzere 100.000 den fazla kullanılan geniş bir
DetaylıBOR ESASLI SERAMİKLER (BOR NİTRÜR) Savunma Sanayide Borun Kullanımı ÇalıĢtayı 14.06.2011 Savunma Sanayi MüsteĢarlığı ANKARA
BOR ESASLI SERAMİKLER (BOR NİTRÜR) Savunma Sanayide Borun Kullanımı ÇalıĢtayı 14.06.2011 Savunma Sanayi MüsteĢarlığı ANKARA 250 çeşit bor bileşiği Bor Ürünleri Bor oksit, borik asit ve boratlar Borik asit
DetaylıÇimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler
Çimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler Çimsa Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Mayıs, 2017 Çimento Üretimi ve Enerji Kullanımı Çimento üretimi, enerji kullanımının yoğun
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,
DetaylıProf. Dr. Erdem DEMİRKESEN
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ B 2 O 3 İLAVESİNİN LİTYUMALÜMİNASİLİKAT CAM SERAMİĞİNİN KRİSTALLEŞME DAVRANIŞLARI VE ISIL GENLEŞME ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Jeo. Müh.
Detaylıİzolatör başlıca beş kısımdan oluşur: Gövde: İletkenin ve mesnet demirinin tutturulduğu kısımdır. Tutturma yuvası: İzolatör demirinin izolatöre
6. İZOLATÖRLER İzolatörler, hava hattı iletkenlerini direkler üzerinde taşımaya ve/veya faz iletkenlerini topraktan yalıtmaya yararlar. Bir izolatör aşağıdaki temel özellikleri taşımalıdır: Elektriksel
DetaylıSeramik Biomalzemeler (Bioseramikler)
Seramik Biomalzemeler (Bioseramikler) Kas iskelet sisteminin hasar görmüş parçaları ve hastalıklı parçaların yer değiştirilmesi ve onarılması için kullanılan seramik grubunun adı bio seramikler olarak
DetaylıMMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı
MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Al Aluminium 13 Aluminyum 2 İnşaat ve Yapı Ulaşım ve Taşımacılık; Otomotiv Ulaşım ve Taşımacılık;
DetaylıKONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER. Taşın Hammadde Olarak Kullanımı
KONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER Taşın Hammadde Olarak Kullanımı Odun ve kemik gibi, taş da insanın varlığının ilk evrelerinden bu yana elinin altında bulunan ve doğanın ona verdiği
DetaylıDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: MME 5009
Dersi Veren Birim: Fen Bilimleri Enstitüsü Dersin Adı: İleri Refrakter Malzemeler Dersin Düzeyi:(Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) Yüksek Lisans Dersin Kodu: MME 009 Dersin Öğretim Dili: Türkçe
DetaylıKompozit Malzemeler. Polimer kompozit malzemeler reçine (Matrix) ve takviye (Reinforcement) bileşenlerinden oluşur.
Kompozit Malzemeler Kompozit malzeme tanımı, temel olarak iki veya daha fazla malzemenin bir arada kullanılmasıyla oluşturulan ve meydana geldiği malzemelerden farklı özelliklere sahip yeni tür malzemeleri
DetaylıÇorum Yöresi Tuğla Topraklarındaki Çözünebilir Alkali Tuzların Olumsuz Etkilerinin BaCO 3 ve SrCO 3 ile Giderilmesi
Çorum Yöresi Tuğla Topraklarındaki Çözünebilir Alkali Tuzların Olumsuz Etkilerinin BaCO 3 ve SrCO 3 ile Giderilmesi Atilla Evcin a *, Mürüvvet Bıyık a, Abdullah Küçük a ÖZET a Afyon Kocatepe Üniversitesi,
DetaylıİNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4)
İNTERMETALİK MALZEMELER (DERS NOTLARI-4) Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR BERİLYUM: Kimyasal özellikler bakımından alüminyuma benzer. Periyodik çizelgenin II A grubunun birinci elementidir ve metallere özgü özelliklerin
DetaylıİNTERMETALİKLERE GİRİŞ
İNTERMETALİKLERE GİRİŞ Çözünen elementin miktarı katı çözünürlük sınırından daha fazla olduğunda, ikinci katı da birinci katı çözeltiden ayrı olarak ortaya çıkar. Oluşan ikinci faz, bir ara fazdır. İki
DetaylıProf.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU
. Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU Su atomizasyonu, yaklaşık 1600 C nin altında ergiyen metallerden elementel ve alaşım tozlarının üretimi için en yaygın kullanılan tekniktir. Su atomizasyonu geometrisi
DetaylıEczacıbaşı - Lincoln Electric ASKAYNAK. Düşük Alaşımlı Yüksek Dayanımlı Çelikler İçin MIG/TIG Kaynak Telleri
Eczacıbaşı - Lincoln Electric ASKAYNAK Düşük Alaşımlı Yüksek Dayanımlı Çelikler İçin MIG/TIG Kaynak Telleri Düşük Alaşımlı Yüksek Dayanımlı Kaynak Teli Ürün Ailesi Genel Ürün Özellikleri Kararlı ark ve
DetaylıSÜPERALA IMLAR. Yüksek sıcaklık dayanımı
SÜPERALA IMLAR SÜPERALA IMLAR Nikel ve Kobalt alaşımları: Korozyon dayanımı ve yüksek sıcaklık dayanımı için kullanılırlar. Yüksek ergime sıcaklığına ve dayanıma sahiptirler.. Süperalaşımlar: Nikel bazlı
DetaylıPaslanmaz Çelik Sac 310
Paslanmaz Çelik Sac 310 310 kalite paslanmaz çelik stoklarımızda 0,60mm'den 25mm'ye kadar mevcut bulunmaktadır. Bu kalite tipik ateşte 1250 C'ye kadar oksidasyona dayanıklıdır. 800 C'ye kadar sürtünme
Detaylı