Klimatoloji ve Meteoroloji. Prof. Dr. Hasan TATLI #

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Klimatoloji ve Meteoroloji. Prof. Dr. Hasan TATLI #"

Transkript

1 Klimatoloji ve Meteoroloji #

2 Klimatoloji ve Meteoroloji Coğrafya Bölümü Fen Edebiyat Fakültesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 2

3 Ünite 8 Cepheler ve Hava Olayları Not: Buradaki sunum, öğrencilere «Kaynak Kitap» olarak önerilen kitaptan alınmıştır. Kaynak: Murat TÜRKEŞ (2010). Klimatoloji ve Meteoroloji, Kriter Yayınevi, İstanbul. 3

4 Cepheler ve Hava Olayları Yerküre atmosferindeki hidrolojik döngüyü yönlendiren yükselici hareketlerin çoğu, hava sistemleri (atmosferik karışıklıklar) olarak adlandırılan geniş ölçekli dinamik basınç ve rüzgar yapıları ile bağlantılıdır. 4

5 Hava Sistemleri (Atmosferik Karışıklıklar) Coğrafyacılar, hava sistemleriyle, hava koşulları ve buna bağlı olarak da güneşlenme süresi, bulutluluk, ışınım şiddeti, sıcaklık, yağış, rüzgar ve nem gibi önemli iklim öğelerinin dağılışlarının yanı sıra insan yaşamı ve etkinlikleri üzerindeki güçlü etkileri nedeniyle yakından ilgilenir. Meteorologlar ise, daha kısa sürelerde insan yaşamı ve etkinlikleri açısından olumlu ya da olumsuz çok önemli etkileri olan hava olaylarını oluşturdukları için, onları izlemek, gözlemek ve öngörmek amacıyla hava sistemleriyle yakından ilgilenir. 5

6 Hava Sistemleri Hava kütlelerinin orografik yükselmesi dışında, kalın hava kütlelerinin yükselmesini sağlayan başlıca düzenekler atmosferdeki dinamik karışıklıklardır (oluklar, orta enlem siklonları, tropikal siklonlar, vb.). 6

7 Cepheler ve Meteorolojik Özellikleri Orta enlemlerdeki günlük hava koşullarını ve dağılış desenlerini denetleyen en önemli hava olayları üreticisi, orta enlem siklonu olarak adlandırılır. Birkaç günden bir haftaya ya da on güne kadar etkili olabilen orta enlem siklonlarında rüzgar akışı, çevreden merkeze doğru saat akrep ve yelkovanının tersi yöndedir. Rüzgarlar, yüzeye yakın sürtünme katmanında izobarları açıyla keserken, 850 hpa ve daha yukarıdaki jeopotansiyel yükseklik düzeylerinde ise yükseklik konturlarına koşut eser. İyi gelişmiş orta enlem siklonları, oluşumlarının doğası gereği, alçak basınç alanının merkezinden çevreye (yüksek basınca) doğru uzanan bir soğuk cepheye ve bir sıcak cepheye sahiptir. Oluşumunda önemli bir rol oynayan konverjans ve dinamik yükselme, bulutların gelişmesine ve etkili yağışlara neden olur. Orta enlem cephesel yağışları, mevsimine, atmosferin dikine sıcaklık profiline, hava kütlelerinin nem içeriğine ve dağılışına ve kararlılık özelliklerine göre, çeşit ve kuvvet açısından farklılık gösterir. 7

8 Cepheler Orta enlem (dalga) siklonunu olarak adlandırılan alçak basınç sistemlerinin ilk kapsamlı modeli, 1 inci Dünya Savaşı sırasında bir grup Norveçli bilimci tarafından (Norveç Okulu) geliştirildi. İlk Norveçli meteorolog grubu, V. Bjerknes, J. Bjerknes, H. Solberg ve T. Bergeron tan oluşuyordu. J. Bjerknes, 1918 de, kendi siklon oluşumu hipotezini, Gezici Siklonların Yapısı Üzerine (On the Structure of Moving Cyclones) başlıklı makalesinde yayımladı. Polar cephe kuramı olarak da bilinen bu yaklaşım, bir orta enlem siklonunun nasıl geliştiğini iyi açıklayan yararlı bir modeldir. 8

9 Cepheler Cephe, özellikle farklı sıcaklık ve nem özelliklerine sahip olmaları nedeniyle, yoğunlukları farklı iki hava kütlesi arasında beliren karşılaşma ya da süreksizlik yüzeyidir. Bir cephenin hareketi, cephenin soğuk yanındaki havanın hareketi ile yönlendirilir: Soğuk hava yaklaştığında, oluşan cephe soğuk cephe, soğuk hava geri çekildiğinde oluşan, sıcak cephe ve ilerleme ya da geri çekilme göstermeyen soğuk hava ise, stasyoner (duralar) cephe adını alır. Oklüzyon cephe ise, cephe çeşitlerinden biri, başka bir (soğuk ya da sıcak) cephe tarafından kaldırıldığında oluşur. Rüzgar, basınç, nem, sıcaklık, bulut ve yağış gibi hava öğelerinin tümü, cephelerin tanımlanması ve yerlerinin belirlenmesine yardımcı olur. 9

10 Cephe ve atmosferik karışıklıkları sinoptik yüzey hava haritaları üzerinde göstermek için kullanılan simgeler Cephe ve atmosferik karışıklık (renk) Haritadaki simgesi Soğuk cephe (mavi) Sıcak cephe (kırmızı) Duralar cephe (kırmızı ve mavi) Oklüzyon cephe (eflatun) Oluk (turuncu) Sağanak çizgisi (kırmızı) Kuru çizgi (kahverengi) 10

11 Yüzey hava haritası ( , 00:00 GMT. (MGM) 11

12 A :00 GMT METEOSAT 7 Uydu Görüntüsü Avrupa (Infrared Kızılötesi) A Y A Y (b) Normal IR Deniz yüzeyleri İçin_Kara ve bulut yüzeyleri için ( o C) 12

13 Soğuk Cephe Soğuk cephe: soğuk hava kütlesi, sıcak hava kütlesinin kapladığı bir bölgeye belirli bir hızla ilerlediğinde, soğuk ve sıcak hava arasında gelişen süreksizlik yüzeyi. Bir orta enlem siklonunun gelişimi sırasında bir sıcak cephe ile birlikte bulunduklarında, sürtünme etkisi soğuk cephenin yüzeydeki konumunu yukarıdaki konumuna göre yavaşlatır. Ortalama koşullarda, soğuk cephelerin dikliği (eğimi), olasılıkla 1:100 oranı ile sıcak cephelerin yaklaşık iki katıdır. Ortalama bir soğuk cephe yaklaşık 35 km/saat hızla hareket ederken, ortalama bir sıcak cephe, 25 km/saat hızla yol alır. İki cephe arasında cephe yüzeylerinin eğimi ve hareket hızlarından kaynaklanan bu iki belirgin fark, bir sıcak cephede gelişen hava koşullarına göre bir soğuk cepheyle bağlantılı havanın daha şiddetli bir özelliğe sahip olmasının başlıca nedenidir. Cephenin eğimi ya da dikliği, yüksekliğin yatay uzaklığa oranıdır. 13

14 İyi gelişmiş bir soğuk cephenin blokdiyagramı ve cephe yüzeyi boyunca yükselen sıcak havada gelişen kümülüs tipi bulutlardan, kuvvetli sağanak ve gökgürültülü sağanak yağışların oluşması. 14

15 Bir Soğuk Cephenin Fotoğrafı 15

16 Hızlı Hareket Eden Bir Soğuk Cephe Kuşağında Gelişen Cb Bulutu ve Gökgürültülü Fırtına Olayı 16

17 Soğuk Cephenin Başlıca Özellikleri Soğuk cephenin yaklaşması bazen Ac ya da Cc bulutlarının bir meteoroloji istasyonunda gözlenmesi ile anlaşılabilir. Soğuk cephe genellikle siklonun kuzeybatısından yaklaştığı zaman, çeşitli kümülüs bulutları (Cu, Cb, Cu Con, vb.) uzaktan görülebilir. Cephe yüzeyi yakınında, hareketli karanlık bir bulut kuşağının bulunması yaklaşmakta olan bir kötü havanın habercisidir. Belirgin sıcaklık ve basınç düşüşü ile rüzgarın güney ya da güneybatıdan, önce batıya sonra kuzeybatıya doğru hızla değişmesi, genellikle cephenin geçişi ile bağlantılıdır. Soğuk cephenin arkasında, çöken ve görece daha soğuk bir hava kütlesi yer alır. Bu nedenle, soğuk cephe geçer geçmez, bulutlar dağılmaya ve hava açmaya başlar. 17

18 Soğuk Cephenin Başlıca Özellikleri Kışın, bir soğuk cephenin geçişinin ardından bölgeye sokulan bir yüksek basıncın etkisiyle oluşan açık gökyüzü, gece süresince oluşan yüksek ışınımsal soğuma nedeniyle yüzey sıcaklıklarını daha da düşürür. Bir soğuk cephenin arkasında bulunan bir cpk hava, görece sıcak ve nemli bir hava kütlesi alanına doğru hareket ederse, havanın yüzey ısınması bu hava kütlesinin içinde sığ bir konveksiyon ve kararsızlık oluşturur. Sonuç olarak, soğuk cephenin arkasındaki cpku havanın içerisinde, alçak cumulus ya da stratocumulus bulutları oluşabilir. 18

19 Soğuk Cephenin Bir Sinoptik Yüzey Hava Haritasında Görülen Başlıca Özellikleri Değişken ve Olaylar Geçmeden Önce Geçerken Geçtikten Sonra Rüzgar Güney, güneybatı Hamleli; ani hız ve yön değişikliği Batı, kuzeybatı Sıcaklık Görece yüksek ve değişmez ya da biraz yükselir Hızla düşer Düzenli düşer, sonra değişmez ya da biraz yükselir Basınç Düzenli düşer Düşer, sonra hızla yükselir Düzenli yükselir Bulut Artar: sırasıyla, Ci, Cc, Ac ve Cb Çoğunlukla kümülüs tipi (Cb, Cu Con, Cu, Ac,ve Sc), bazen Ns ve Cu con birlikte Cu ve Ac ya da Sc Yağış Kısa süreli yağmur ve/ya da sağanaklar Bazen dolu, gök gürültüsü ve şimşek ile birlikte kuvvetli yağmur ya da sağanaklar Sağanak ve sonra hava açıyor Görüş uzaklığı İyi, pus ile birlikte zayıf Zayıf, sonra iyileşir Sağanak anı dışında, iyi Nemlilik Bağıl nem fazla değişmez ya da düşer (doyma açığı var) Bağıl nem hızla yükselir (T, T d ye çok yaklaşır ya da eşitlenir) Bağıl nem fazla değişmez, sonra düşer 19

20 Sıcak Cephe Sıcak cephe: Bir cephenin yeryüzündeki konumu, bir sıcak hava kütlesinin önceden daha soğuk bir hava kütlesinin bulunduğu bir bölgeyi kaplamasını ya da işgal etmesini sağlayacak şekilde hareket ettiğinde, ortaya çıkan yeni süreksizlik yüzeyi, Türkiye de etkili olan sıcak cepheler, yılın soğuk döneminde özellikle de kış mevsiminde, bir orta enlem ya da Akdeniz siklonuyla doğuya hareket eden bir mtw ya da bir ctw hava, Balkanlar ve Anadolu üzerindeki mpk ya da cpk hava ile karşılaştığında oluşur. Bu sıcak cepheler, orografyanın da katkısı ile, uzun süreli ve etkili yağışlara neden olur. Anadolu daki soğuk hava çok soğuk bir cpks hava özelliğinde ise, yağışlar uzun süreli karla karışık yağmur ve kar ya da uzun süreli yağmur ve çisenti şeklinde düşer. Bir sıcak cephenin eğimi, ortalama koşullarda yaklaşık 1:200 dür. 20

21 İyi gelişmiş bir sıcak cephenin blokdiyagramı ve sıcak cephe yüzeyi boyunca yükselen sıcak hava kütlesinde gelişen St, As ve özellikle Ns bulutlarından, çisenti, hafif-orta kuvvette yağmur ve kar yağışlarının oluşması. 21

22 Sıcak Cephenin Başlıca Özellikleri Sıcak cephelerde, sıcak hava gerileyen soğuk hava kamasının üzerinde yükseldiğinde, adyabatik olarak soğuyarak içerisindeki su buharı yoğunlaşır, bulutlar ve çoğunlukla yağış oluşur. Tipik sıcak cephe bulutları, stratüs tipi bulutlardır (St, Ns, As, Cs, vb.). Bir sıcak cephenin yaklaştığının ilk göstergesi, Ci ve özellikle Cs bulutlarıdır. Bu yüksek düzey bulutları, sıcak havanın soğuk hava kamasının çok yukarısına çıkması ve yoğunlaşması sunucunda, yüzey cephesinin 1000 km kadar önünde oluşabilir. Yaklaşan bir sıcak cephenin bir başka göstergesi, uçak yoğunlaşma izleri olabilir. Yoğunlaşma izleri, jet uçaklarının egzoz salımlarındaki su buharının yoğunlaşması sonucunda oluşan, cirrus bulutları gibi çok ince buz kristali bulutlarıdır. 22

23 Sıcak Cephenin Başlıca Özellikleri Sıcak cephe yaklaştığında, Ci bulutları Cs ye dönüşür. Cs de yoğun As katmanlarına karışır. Sıcak cephenin yaklaşık 300 km önünde, St ve Ns bulutları ortaya çıkar ve büyük olasılıkla yağış gerçekleşir. Sıcak cephe yağışı, yeryüzündeki konumunun önünde oluşur. Yağış çeşidi, yükselen sıcak havanın kararlılığına, nem içeriğine, atmosferin dikine sıcaklık ve nem dağılışına ve mevsime göre değişmekle birlikte, genellikle orta kuvvette ve görece uzun süreli yağış (çisenti, yağmur, kar) sıcak cephenin tanıtıcı özelliğidir. 23

24 Şekil 263: Sıcak cephe yüzeyinin üzerinden donma noktasının altındaki soğuk hava boyunca düşen yağmur damlalarının aşırı soğuyarak donan yağmura dönüşmesini gösteren kararlı bir sıcak cephenin çizimsel kesiti. 24

25 İngiliz Kanalı Üzerinde C H Düzeyinde Oluşan Uçak Yoğunlaşma İzleri 25

26 Çanakkale Üzerinde C H Düzeyinde Oluşan Uçak Yoğunlaşma İzleri 26

27 27 Sıcak Cephenin Bir Sinoptik Yüzey Hava Haritasında Görülen Başlıca Özellikleri Değişken ve Olaylar Geçmeden Önce Geçerken Geçtikten Sonra Rüzgar Güney, güneydoğu Değişken Güney, güneybatı Sıcaklık Serin-soğuk, ısınma yavaş Düzenli yükselir Hızla yükselir, sonra değişmez Basınç Düzenli düşer Düz gider Biraz yükselir, sonra düşer Bulut Artar: sırayla, Ci, Cs, As, Sc, Ns, St, ve sis gözlenir; yazın Cu ve Cb de oluşabilir Çoğunlukla stratüs tipi (As, Sc, Ns ve St) Dağınık Sc ve As lerle birlikte parçalı az bulutlu ve açık; yazın ender olarak Cb oluşur Yağış Hafif orta yağmur, çisenti, karla karışık yağmur ya da kar Çisenti ve hafif yağmur ya da yağış olmaz Genellikle yağış yok, bazen hafif yağmur ya da sağanak Görüş uzaklığı Zayıf Zayıf, ama düzeliyor Puslu, daha iyi Nemlilik Görece yüksek; bağıl nem biraz düşer ya da değişmez Bağıl nem biraz yükselir ya da fazla değişmez Bağıl nem düşer, sonra değişmez

28 Oklüzyon (Kapanmış) Cepheler Yaklaşık olarak 700 hpa düzeyindeki jeostrofik rüzgar hızıyla hareket eden orta enlem siklonlarının soğuk cepheleri, sıcak cephelerinden daha hızlı hareket eder ve sonunda aralarındaki sıcak havayı yukarıya kaldırarak onu yakalar. Bir soğuk cephe, sıcak cepheyi yakalayarak onu yukarıya kaldırır ya da sıcak cephenin önündeki hava görece daha soğuk olduğunda kendisi sıcak cephe yüzeyinin üzerine yerleşirse, bir oklüzyon (kapanma) olayı ve sonuç olarak da oklüzyona uğramış (kapanmış) cephe oluşur. Oklüzyon cephenin yüzey hava haritası üzerindeki konumu, yönü, önündeki soğuk havaya doğru olan yarım daire ve üçgenler ile işaretlenmiş bir çizgidir. Oklüzyon cepheler, hava haritalarında eflatun ya da mor renk ile gösterilir. 28

29 Soğuk Oklüzyon Soğuk oklüzyonda, soğuk cephenin arkasındaki havanın, sıcak cephenin önünde kalan havadan (serin olarak işaretlenir) daha soğuk olduğu gözlenir. Soğuk oklüzyon: Daha soğuk ve bu yüzden ideal gaz yasasına göre daha yoğun olan hava kütlesinin, sıcak sektördeki sıcak hava kütlesini ve sıcak cephenin doğusundaki serin havayı yukarıya zorlaması sonucunda kapanan cephe. Bu oklüzyona, soğuk tip adı verilmesinin nedeni, yüzeydeki yapısının bir soğuk cepheyi çok fazla andırmasıdır. Burada, sıcak cephenin ortadan kalkmadığına, ancak, artık yeryüzünden yukarıda bulunduğuna dikkat edilmelidir. 29

30 9 Şubat 2006 da Orta Avrupa üzerindeki bir oklüzyon cephenin (soğuk tip), yüzey hava haritasındaki konumu 30

31 9 Şubat hpa jeopotansiyel yükseklik haritası (orta troposferde oklüzyon cephenin oluşum koşulları) A A Y Y

32 Soğuk (a) ve Sıcak (b) Tip Oklüzyon Cephelerinin, Örnek Yüzey Sıcaklıklarıyla Birlikte Şematik Kesitsel Gösterimleri (a) Oklüzyona uğramış (kapanmış) bir orta enlem siklonunun kesiti (soğuk tip oklüzyon cephe) (b) Sıcak tip oklüzyon cephe 32

33 Sıcak Oklüzyon Sıcak oklüzyon: Sıcak cephenin önündeki geri çekilen soğuk havanın, soğuk cephenin arkasından yaklaşan yeni soğuk havadan daha soğuk olmasına bağlı olarak oluşan oklüzyon. Sıcak oklüzyonda, yeni soğuk hava kütlesi sıcak sektördeki sıcak havayı yukarıya kaldırmaya ve yolundan uzaklaştırmaya yetecek kadar yoğundur. Ancak, karşılaştığı soğuk havadan daha az soğuk ve bu nedenle de daha az yoğun olduğu için, bu serin hava kütlesi önündeki soğuk havayı kaldırıp yükseltemez. Bunun yerine, bu serin hava, tıpkı bir sıcak cephede olduğu gibi önündeki daha soğuk havanın üzerine tırmanır. 33

34 Sıcak Oklüzyonda (Kapanmış Sıcak Cephede) Hava Bir yöreden geçen sıcak oklüzyonda gözlenen hava olayları dizisini anlamak için, A dan E ye hareket ettiğimizi kabul edelim. A da sıcak cephenin önündeki soğuk havanın en soğuk bölümünde olunur. Yukarıda ise, sıcak hava sıcak cephe yüzeyi boyunca yukarıya doğru yükselerek, Ci ve Cs bulutlarının oluşmasına neden olur. B ye doğru hareket edildiğinde, zamanla bulutlar kalınlaşır ve tipik bir sıcak cephede olduğu gibi alçalır. Sonunda düzenli ve sürekli bir yağış oluşumu gerçekleşir. 34

35 Sıcak Oklüzyonda Hava Yukarıdaki soğuk cephe C noktasından geçerken, soğuk cephe sağanaklarında ve orajlarında olduğu gibi, yağış daha kuvvetli olabilir. Sağanak bulutları, soğuk havanın üzerinde hareket eden sıcak havanın yayılmasıyla oluşan stratus tipi bulutların gizlemesi yüzünden yerden görünmeyebilir. D de, sıcak oklüzyon geçmiş ve öncekine göre daha ılık koşullara girilmiş olunur. Ancak, yeni hava daha fazla sokulduğunda, sıcaklıklar biraz düşer. Sıcak oklüzyonlar, Büyük Okyanus un ve Atlas Okyanusu nun kuzeybatısında, Batı Avrupa da ve Doğu Avrupa Kafkaslar bölgelerinde sıklıkla etkili olur. 35

36 Duralar (İstasyoner) Cephe Stasyoner (duralar) cephe: Bir cephenin iki yanındaki hava akışı ne soğuk hava kütlesine ne de sıcak hava kütlesine doğru olmayıp, yaklaşık olarak cephe çizgisinin uzanışına koşut olduğunda, cephenin yeryüzündeki yeri değişmeden kalıyorsa, ortaya çıkan cephe deseni. Duralar cepheler, yüzey hava haritalarında, cephe çizgisinin bir yanı üçgenlerle öteki yanı yarı çember biçimli simgelerle (soğuk ve sıcak cephe sembolleri) gösterilir. İstasyoner cepheler hareket etmemekle birlikte, üçgenlerin arkasında soğuk hava kütlesinin, yarım dairelerin arkasında ise sıcak hava kütlesinin bulunduğunu anlarız. 36

37 Duralar cepheler, Duralar - yüksek dağ sıralarının etkisiyle, sıradağlarının egemen soğuk hava akımlarının geldiği rüzgar alan yamaçlarının önünde, - bir bölgeye kuzeyden ya da doğudan daha soğuk, güneyden daha sıcak hava taşıyan iki yüksek basınç arasında basıncın görece düşük olduğu bir boyun alanında ya da - bir yüksek basınç ve yavaş hareket eden bir alçak basınç arasında gelişebilir. 37

38 Doğu Akdeniz ve Türkiye nin batısındaki yüksek basınç merkezi ile Doğu Avrupa ovaları ve Hazar Denizi üzerine yerleşik yüksek basınç merkezi arasındaki boyun alanı (alçak basınç) üzerinde gelişen bir duralar cephe

39 Kuramsal Olarak Tasarlanmış Bir Duralar Cephedeki Tanıtıcı Rüzgar ve Hava Koşulları 39

40 Duralar Cephenin Soğuk Yanındaki Hava Koşulları Nasıl Olabilir? Stasyoner (duralar) cephede sıcak hava cepheye doğru estiğine göre, bu durumda neden kuzeye doğru olan bu hava hareketi bir sıcak cephe olarak kabul edilemez? Bunun yanıtı, sıcak havanın soğuk havadan daha az yoğun olmasıdır. Daha yoğun olan soğuk hava, cephenin hareketini denetler. Soğuk hava izin vermedikçe, sıcak hava gün boyunca cepheye doğru esse bile, cepheyi hareket ettirmeyi başaramayabilir. Bunun yerine, sıcak hava soğuk çevresinde, tıpkı bir sıcak cephede olduğu gibi yükselir. Bu bilindiğinde göre, karakteristik bir duralar cephenin soğuk yanındaki hava koşulları olasılıkla kestirilebilir: stratüs tipi bulut katmanları ve oldukça sürekli yağış dönemleri. Cephe duralar olduğu için, bu koşullar uzun sürebilir ve geniş bir kuşakta, günlerce gri ve sıkıcı bir gökyüzü egemen olur. Sonuç olarak, duralar cephedeki hava koşulları, soğuk cephedeki havadan çok sıcak cephedekine benzer. 40

41 Duralar Cephe ve Şiddetli Hava Duralar cepheler, düzenli ve sürekli yağışlarla nitelenmekle birlikte, bazen gökgürültülü fırtınalar da oluşabilir. Hareketsiz soğuk hava kütlesine doğru ilerleyen ve yükselen sıcak hava kararsız ise, bu yükselme nedeniyle gökgürültülü fırtınalar oluşur. Cephenin ve buna bağlı olarak gelişen yağış deseninin bir yerde uzun bir süre kalma eğilimi, taşkınlara neden olan kuvvetli yağmur yağışıyla sonuçlanabilir. Bir sinoptik yüzey hava haritasında duralar bir cephenin geliştiği görüldüğünde, havanın sakin olacağı düşünülmemelidir. 41

42 Hava kütlelerinin kararlılığına bağlı olarak cepheler boyunca bulut tipleri 42

Yüzey ve Yüksek Atmosfer Sinoptik Meteoroloji Kodları ve Çizim Haritaları

Yüzey ve Yüksek Atmosfer Sinoptik Meteoroloji Kodları ve Çizim Haritaları ÇOMÜ Coğrafya Bölümü COĞ227 ve COĞ228 Klimatoloji ve Meteoroloji I ve II Ders Uygulamaları İçin Yüzey ve Yüksek Atmosfer Sinoptik Meteoroloji Kodları ve Çizim Haritaları (2010-2011 ve 2011-2012 Güz-Bahar,

Detaylı

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR

B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR B A S I N Ç ve RÜZGARLAR Havadaki su buharı ve gazların, cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir. Basıncı ölçen alet barometredir. Normal hava basıncı 1013 milibardır.

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJĠ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJĠ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJĠ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 CEPHELER VE OKLÜZYONLAR (Fronts and Occlusions) Cephe çeşitlerini ve karakteristik özellikleri Farklı özelliklerdeki

Detaylı

MET 102 Meteorolojik Gözlem ve Ölçüm Usulleri Ders Notları. 8.) Bulutlar

MET 102 Meteorolojik Gözlem ve Ölçüm Usulleri Ders Notları. 8.) Bulutlar MET 102 Meteorolojik Gözlem ve Ölçüm Usulleri Ders Notları 8.) Bulutlar Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOGY)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOGY) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOGY) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 TROPİKAL OLAYLAR Ekvatoral Trof (ITCZ) Her iki yarım kürede subtropikal yüksek basınçtan nispeten alçak basınca doğru

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 YEREL RÜZGARLAR MELTEMLER Bu rüzgarlar güneşli bir günde veya açık bir gecede, Isınma farklılıklarından kaynaklanan

Detaylı

Yandaki SOS oyununda toplam 100 tane kutu vardır. Bu oyunda en fazla 100 tane harf kullanabiliriz. MAKSİMUM NEM

Yandaki SOS oyununda toplam 100 tane kutu vardır. Bu oyunda en fazla 100 tane harf kullanabiliriz. MAKSİMUM NEM NEMLİLİK VE YAĞIŞ Su buharına nem denir. Miktarı bazen azalan bazen çoğalan ve yağışları oluşturan nem atmosferin en alt katmanı olan troposferde en çok bulunur. Nem le ilgili olarak nem konusunu, yoğunlaşma

Detaylı

METEOROLOJİ SOARING. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi

METEOROLOJİ SOARING. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi METEOROLOJİ SOARING İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi Soaring Soaring yaygın olarak Konvektif sınır tabaka (Baundary layer) içerisinde termal konveksiyon sonucu yükselen hava parsellerinden faydalanılarak

Detaylı

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler :

TÜRKİYE NİN İKLİMİ. Türkiye nin İklimini Etkileyen Faktörler : TÜRKİYE NİN İKLİMİ İklim nedir? Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalaması olarak ifade edilir. Bir yerde meydana gelen meteorolojik olayların toplamının ortalamasıdır.

Detaylı

Hava Kütleleri Cephe Sistemleri

Hava Kütleleri Cephe Sistemleri METEOROLOJİ Hava Kütleleri Cephe Sistemleri Doç. Dr. Alper Serdar ANLI HAVA KÜTLELERİ Meteorolojide Hava Kütlesinin Önemi Meteorolog ve klimatologlar önceden bir yerdeki iklim ve hava olaylarını açıklayabilmek

Detaylı

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 8. Bulutlar

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 8. Bulutlar Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 8. Bulutlar Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü isonmez@omu.edu.tr

Detaylı

(20-21 Ekim 2011 Günleri İçin Kısa Süreli Öznel Hava Tahmini ve Brifingi) Ders Ödev Sunumu Düzenlemesi İçin Örnek

(20-21 Ekim 2011 Günleri İçin Kısa Süreli Öznel Hava Tahmini ve Brifingi) Ders Ödev Sunumu Düzenlemesi İçin Örnek ÇOMÜ Coğrafya Bölümü COĞ435 SİNOPTİK KLİMTOLOJİ VE METEOROLOJİ Uygulama Ödevi (20-21 Ekim 2011 Günleri İçin Kısa Süreli Öznel Hava Tahmini ve Brifingi) Ders Ödev Sunumu Düzenlemesi İçin Örnek Prof. Dr.

Detaylı

NEMLİLİK VE YAĞIŞ Su Döngüsü: döngüsü NEMLİLİK nem

NEMLİLİK VE YAĞIŞ Su Döngüsü: döngüsü NEMLİLİK nem NEMLİLİK VE YAĞIŞ Yeryüzünde yaşamın en önemli öğelerinden biri olan su, atmosferde katı, sıvı ve gaz halinde bulunur. Su, her derecede gaz haline geçebilir. Sıcaklık 0 C nin altına düşünce donarak, katı

Detaylı

Klimatoloji ve Meteoroloji. Prof. Dr. Hasan TATLI

Klimatoloji ve Meteoroloji. Prof. Dr. Hasan TATLI Klimatoloji ve Meteoroloji Klimatoloji ve Meteoroloji Coğrafya Bölümü Fen Edebiyat Fakültesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ünite 9 Orta Enlem Siklonlar ve Antisiklonları Not: Buradaki sunum, öğrencilere

Detaylı

RÜZGARLAR. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır.

RÜZGARLAR. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır. RÜZGARLAR Yüksek basınçtan alçak basınca doğru olan hava hareketidir. Birbirine yakın iki merkezde sıcaklık farkı oluşması durumunda görülecek ilk olay rüzgarın esmeye başlamasıdır. Rüzgarın Hızında Etkili

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 EUROPE Avrupa ikliminin olusmasında ana faktör hava olaylarına sebebiyet veren Atlantik kaynaklı ve bütün Avrupayı gezen alcak

Detaylı

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç

Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Ağır Ama Hissedemediğimiz Yük: Basınç Atmosfer çeşitli gazlardan oluşmuştur ve bu gazların belirli bir ağırlığı vardır. Havada bulunan bu gazların ağırlıkları oranında yeryüzüne yaptığı etkiye atmosfer

Detaylı

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK

İKLİM ELEMANLARI SICAKLIK İKLİM ELEMANLARI Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. Bu elemanların yeryüzüne dağılışını etkileyen enlem, yer şekilleri, yükselti,

Detaylı

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri Türkiye de Sıcaklık Türkiye de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Türkiye haritası incelendiğinde Yükseltiye bağlı olarak

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 Cephesel olmayan Basınç sistemleri hava basıncı yer yüzü üzerindeki konumlara göre oldukça farklılık gösterir. Bu basınç

Detaylı

Klimatoloji ve Meteoroloji

Klimatoloji ve Meteoroloji Klimatoloji ve Meteoroloji Prof. Dr. Hasan TATLI Coğrafya Bölümü Fen Edebiyat Fakültesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ünite 5 Yüksek Atmosfer Batı Rüzgarları ve Jet Akımları Not: Buradaki sunum,

Detaylı

TEMEL METEOROLOJİ BİLGİSİ BAHAR 2018

TEMEL METEOROLOJİ BİLGİSİ BAHAR 2018 TEMEL METEOROLOJİ BİLGİSİ BAHAR 2018 TEMEL METEOROLOJİ BİLGİLERİNE NEDEN SAHİP OLMALIYIZ? GEZİLERDE Güvenli ve konforlu seyirler için. YARIŞLARDA Güvenli ve hızlı seyirler için. İyi denizci, ne zaman denize

Detaylı

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular. 1- Şekilde Dünya nın uzaydan görünümü gösterilmiştir. Güneş ışınları Dünya bu konumda iken gündüzlerin en uzun olduğu

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) World Climatology

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) World Climatology JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) World Climatology Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 Climate - İklim Geniş sahalarda uzun yıllar hava şartlarının ortalamalarıdır. Hava durumu, anlık hava şartlarını

Detaylı

Muson Yağmurlarını Atlatmak Kelsey, Dylan, and Trevor Bölüm 1 Fen Bilimleri

Muson Yağmurlarını Atlatmak Kelsey, Dylan, and Trevor Bölüm 1 Fen Bilimleri Muson Yağmurlarını Atlatmak Kelsey, Dylan, and Trevor Bölüm 1 Fen Bilimleri Hedefimiz Arizona, Phoenix te yaşayan sizleri büyük Phoneix bölgesindeki musonların olası riskleri hakkında bilgilendirmek. Bir

Detaylı

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi. Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yvzkymkc@gmail.com 2 Atmosferi hangi coğrafya dalı inceler? Klimatoloji 4 Asal Gazlar 0,96% Oksijen 20,95% Azot 78,07% ASAL GAZLAR

Detaylı

Atmosferin Genel Sirkülasyonunu Etkileyen Faktörler

Atmosferin Genel Sirkülasyonunu Etkileyen Faktörler TMOSFERİK SİRKÜLSON Uzun bir periyod içerisinde atmosferin ortalama hareketine atmosferik sirkülasyon denir. tmosferdeki bu hareketin en önemli sebebi Ekvator bölgesinin aşırı derecede ısınması ile kutup

Detaylı

8. Mevsimler ve İklimler

8. Mevsimler ve İklimler Fen Bilimleri 8. Mevsimler ve İklimler Adı ve Soyadı: Sınıf ve No: 1. Arda defterine hava olaylarının etkileyen etmenleri daha iyi anlamak için aşağıdaki şekli çizmiştir. 3. Melih Ocak ayında Brezilya

Detaylı

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 9. Rüzgar

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 9. Rüzgar Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 9. Rüzgar Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü isonmez@omu.edu.tr

Detaylı

MEVSİMLERİN OLUŞUMU. Halil KOZANHAN EKSEN EĞİKLİĞİ DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ,

MEVSİMLERİN OLUŞUMU. Halil KOZANHAN EKSEN EĞİKLİĞİ DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ, MEVSİMLERİN OLUŞUMU DÜNYA NIN KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ HAREKETİYLE GECE-GÜNDÜZ, GÜNEŞ ETRAFINDAKİ HAREKETİ SONUCU İSE MEVSİMLER OLUŞUR. DÜNYANIN EKSEN EĞİKLİĞİ (23 27 ) SONUCU GÜNEŞ IŞINLARINI DİK OLARAK

Detaylı

İKLİM BİLGİSİ - 5 BASINÇ VE RÜZGARLAR - 1. cografya cepte 14 TON. Basınç Dağılışını Etkileyen Faktörler BASINÇ. cografya CEPTE

İKLİM BİLGİSİ - 5 BASINÇ VE RÜZGARLAR - 1. cografya cepte 14 TON. Basınç Dağılışını Etkileyen Faktörler BASINÇ. cografya CEPTE cografya cepte BASINÇ İKLİM BİLGİSİ 5 BASINÇ VE RÜZGARLAR 1 Basınç Dağılışını Etkileyen Faktörler 14 TON Atmosfer basıncıyla, ortalama fiziğe sahip bir insanın üstüne 14 ton ağırlık yüklenmiş gibidir.

Detaylı

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA CEVAP 1: (TOPLAM 10 PUAN) 1.1: 165 150 = 15 meridyen fark vardır. (1 puan) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat fark vardır. (1 puan) 12 + 1 = 13 saat 13:00 olur. (1 puan) 1.2:

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 Hava Kütleleri Hava kütlesi özellikle sıcaklık ve nem bakımından iyi belirmiş fiziksel özelliklere sahip olan ve bu

Detaylı

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 11. Buzlanma

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 11. Buzlanma Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 11. Buzlanma Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü isonmez@omu.edu.tr

Detaylı

METEOROLOJİ SICAKLIK. Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi

METEOROLOJİ SICAKLIK. Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi METEOROLOJİ SICAKLIK İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü Sıcaklık havacılıkta büyük bir öneme sahiptir çünkü pek çok hava aracının performans parametrelerinin hesaplanmasına

Detaylı

İklim---S I C A K L I K

İklim---S I C A K L I K İklim---S I C A K L I K En önemli iklim elemanıdır. Diğer iklim olaylarının da oluşmasında sıcaklık etkilidir. Güneşten dünyamıza gelen enerji sabittir. SICAKLIK TERSELMESİ (INVERSİON) Kışın soğuk ve durgun

Detaylı

Ozan Mert Göktürk İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü (Bu yazı Şubat 2005 te Cumhuriyet Bilim Teknik dergisinde yayınlanmıştır.)

Ozan Mert Göktürk İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü (Bu yazı Şubat 2005 te Cumhuriyet Bilim Teknik dergisinde yayınlanmıştır.) GÖL VE DENİZ ETKİSİYLE OLUŞAN KAR YAĞIŞLARI Ozan Mert Göktürk İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü (Bu yazı Şubat 2005 te Cumhuriyet Bilim Teknik dergisinde yayınlanmıştır.) Başta İstanbul olmak üzere Marmara

Detaylı

5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI

5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI 5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI MADDENİN DEĞİŞMESİ VE TANINMASI Yeryüzündeki sular küçük damlacıklar halinde havaya karışır. Bu damlacıklara su buharı diyoruz. Suyun küçük damlacıklar halinde havaya

Detaylı

B- Türkiye de iklim elemanları

B- Türkiye de iklim elemanları B- Türkiye de iklim elemanları Sıcaklık Basınç ve Rüzgarlar Nem ve Yağış Sıcaklık Türkiye de yıllık ortalama sıcaklıklar 4 ile 20 derece arasında değişmektedir. Güneyden kuzeye gidildikçe enlem, batıdan

Detaylı

YANLIŞ METEOROLOJİ (2): Bulutların Oluşum Nedeni: Soğuk havanın sıcak hava kadar su buharı tutamaması değildir* Nemli hava soğuyunca bulut oluşabilir. Evet, bu doğru. Değişik soğuma işlemleri, aşağıda

Detaylı

1 SU HALDEN HALE GİRER

1 SU HALDEN HALE GİRER 1 SU HALDEN HALE GİRER Atmosferde yükselen buhar soğuk hava tabakasıyla karşılaştığında yoğuşur. Gaz halindeki madde dışarıya ısı verdiğinde sıvı hale geçiyorsa bu olaya yoğuşma denir. Deniz, göl, nehir

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 Yüksek Seviye Rüzgarları (Upper Winds) İzobarlar düz ve paralel ise yüzey sürtünmesinin etkisinden uzak serbest atmosferdeki

Detaylı

Rüzgar Çeşitleri. Rüzgar Nedir?

Rüzgar Çeşitleri. Rüzgar Nedir? Özel Bölümü Nedir? Çeşitleri 1 - Sürekli lar Alizeler Batı ları Kutup ları 2 - Mevsimlik Devirli lar (Musonlar) Yaz Musonu Kış Musonu 3 - Yerel lar 3.1 Meltemler (Günlük Devirli lar) a) Kara ve Deniz Meltemleri

Detaylı

Klimatoloji ve Meteoroloji. Prof. Dr. Hasan TATLI

Klimatoloji ve Meteoroloji. Prof. Dr. Hasan TATLI Klimatoloji ve Meteoroloji Prof. Dr. Hasan TATLI Klimatoloji ve Meteoroloji Prof. Dr. Hasan TATLI Coğrafya Bölümü Fen Edebiyat Fakültesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 2 Ünite 10 Gökgürültülü Fırtınalar

Detaylı

25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*)

25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*) 25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*) Yusuf ULUPINAR 1, Seyfullah ÇELİK 2, Alaattin UĞURLU 3 Anahtar Kelimeler: Dolu, konvektif

Detaylı

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı METEOROLOJİ IV. HAFTA: Hava basıncı HAVA BASINCI Tüm cisimlerin olduğu gibi havanın da bir ağırlığı vardır. Bunu ilk ortaya atan Aristo, deneyleriyle ilk ispatlayan Galileo olmuştur. Havanın sahip olduğu

Detaylı

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Meteoroloji Meteoroloji, içinde yaşadığımız atmosfer tabakasının

Detaylı

Hava içindeki su buharı miktarı, basınç ve sıcaklıktan başka, su buharı kazancına da bağlıdır.

Hava içindeki su buharı miktarı, basınç ve sıcaklıktan başka, su buharı kazancına da bağlıdır. HAVA NEMLİLİĞİ VE YAĞIŞLAR Hidrometeorları Şu bölümde inceleyebiliriz. 1- Atmosferde ki Su Buharı 2- Atmosferde ki yoğunlaşmış su; Sis ve Bulutlar 3- Yağışlar ATMOSFERDE Kİ SU BUHARI Mutlak Nem: 1 m3 hava

Detaylı

DÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI

DÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI 0 DÜNYA NIN ŞEKLİ ve BOYUTLARI Dünya güneşten koptuktan sonra, kendi ekseni etrafında dönerken, meydana gelen kuvvetle; ekvator kısmı şişkince, kutuplardan basık kendine özgü şeklini almıştır. Bu şekle

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış. 2.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT

HİDROJEOLOJİ. Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış. 2.Hafta. Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT HİDROJEOLOJİ 2.Hafta Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-Yağış Prof.Dr.N.Nur ÖZYURT nozyurt@hacettepe.edu.tr Hidrolojik Çevrim Bileşenleri Buharlaşma-terleme Yağış Yüzeysel akış Yeraltına süzülme

Detaylı

SU HALDEN HALE GİRER. Nazife ALTIN. Fen ve Teknoloji

SU HALDEN HALE GİRER. Nazife ALTIN. Fen ve Teknoloji SU HALDEN HALE GİRER SU DÖNGÜSÜ Güneş, yeryüzündeki karaları ve suları ısıtır. Havayı ise yeterince ısıtamaz. Havanın bir kısmı dolaylı yoldan ısınır. Karalar ve suların ısınması sırasında bunlarla temas

Detaylı

MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI

MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI SU HALDEN HALE GİRER Su 3 halde bulunur: Katı, sıvı ve gaz. * Gaz halindeki bir maddenin sıvı hale geçmesine YOĞUŞMA denir. * Kar kışın yağar. Yağmur ise daha çok ilkbahar mevsiminde yağar. * Yeryüzündeki

Detaylı

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI

COĞRAFİ KONUM ÖZEL KONUM TÜRKİYE'NİN ÖZEL KONUMU VE SONUÇLARI COĞRAFİ KONUM Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana coğrafi konum denir. Özel ve matematik konum diye ikiye ayrılır. Bir ülkenin coğrafi konumu, o ülkenin tabii, beşeri ve ekonomik özelliklerini

Detaylı

Ünite 5. Doç. Dr. Hasan TATLI

Ünite 5. Doç. Dr. Hasan TATLI Ünite 5 Doç. Dr. Hasan TATLI DİNAMİK 117 BAZI KUVVETLER Kuvvetler ile rüzgarlar arasındaki bağıntılar, Atmoser Dinamiği olarak adlandırılır. Basınç, sürtünme ve adveksiyon yatayda etkili olan belli başlı

Detaylı

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2.

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Herhangi bir noktanın dünya üzerinde bulunduğu yere COĞRAFİ KONUM denir. Coğrafi konum ikiye ayrılır. 1. Matematik Konum 2. Özel Konum 1. Türkiye nin Matematik (Mutlak) Konumu Türkiye nin Ekvatora ve başlangıç

Detaylı

METEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık

METEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık METEOROLOJİ III Hafta: Sıcaklık SICAKLIK Doğada 2 tip denge var 1 Enerji ve sıcaklık dengesi (Gelen enerji = Giden enerji) 2 Su dengesi (Hidrolojik döngü) Cisimlerin molekülleri titreşir, ancak 273 o C

Detaylı

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 7. Yağış

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 7. Yağış Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 7. Yağış Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü isonmez@omu.edu.tr

Detaylı

METEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem

METEOROLOJİ. VI. Hafta: Nem METEOROLOJİ VI. Hafta: Nem NEM Havada bulunan su buharı nem olarak tanımlanır. Yeryüzündeki okyanuslardan, denizlerden, göllerden, akarsulardan, buz ve toprak yüzeylerinden buharlaşma ve bitkilerden terleme

Detaylı

MEVSİMLER VE İKLİM A. MEVSİMLERİN OLUŞUMU

MEVSİMLER VE İKLİM A. MEVSİMLERİN OLUŞUMU MEVSİMLER VE İKLİM Ülkemizde hepimizinde bildiği gibi dört mevsim yaşanmaktadır. Bu mevsimler ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimleridir. Peki ilkokuldan beri özellikleriyle beraber öğrendiğimiz bu mevsimler

Detaylı

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük

Detaylı

Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Etmenler

Yeryüzünde Sıcaklığın Dağılışını Etkileyen Etmenler İklimin Temel Elemanı: Sıcaklık İklim elemanları içinde en önemlisi sıcaklıktır. Çünkü diğer iklim elemanları sıcaklığın kontrolündedir. Sıcaklık; cisimlerin kütlesi içinde bulunan potansiyel enerjinin

Detaylı

Diğer sayfaya geçiniz YGS / SOS

Diğer sayfaya geçiniz YGS / SOS 18. Doğal ve beşerî unsurlar birbirleriyle karşılıklı etkileşim içindedir. 19. Arazide yön ve hedef bulma sporlarında pusula ve büyük ölçekli haritalar sporcuların en önemli yardımcılarıdır. Sporcular

Detaylı

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI 1. Dünya mızın şekli neye benzer? Dünyamızın şekli küreye benzer. 2. Dünya mızın şekli ile ilgili örnekler veriniz.

Detaylı

Meteoroloji ve Klimatoloji 2009 Final Soruları

Meteoroloji ve Klimatoloji 2009 Final Soruları Meteoroloji ve Klimatoloji 2009 Final Soruları 1) Basınç merkezleri arasındaki farka ne denir? a) Sıcaklık gradyanı b) Basınç gradyanı c) Basınç eğimi d) Baro metrik eğim e) B ve D 2) Kara meşeli tropikal

Detaylı

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 3. Atmosferin tabakaları

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 3. Atmosferin tabakaları Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 3. Atmosferin tabakaları Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü

Detaylı

5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ

5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ SU SU HALDEN HALDEN HALE HALE GİRER GİRER 5.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ KİMYA KONULARI SUYUN SERÜVENİ Su; katı, sıvı, gaz olmak üzere üç halde bulunur. Bulutta suyun gaz hali olan su buharı bulunmaktadır.

Detaylı

DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ

DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ Mahmut KAYHAN Meteoroloji Mühendisi mkayhan@meteoroloji.gov.tr DENİZLERDE BÖLGESEL SU ÇEKİLMESİNİN METEOROLOJİK ANALİZİ Türkiye'de özellikle ilkbahar ve sonbaharda Marmara bölgesinde deniz sularının çekilmesi

Detaylı

COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA

COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA COĞRAFİ KONUM COĞRAFYA YEREL COĞRAFYA GENEL COĞRAFYA Yeryüzünün belli bir bölümünü FİZİKİ coğrafya BEŞERİ ve gösterir. EKONOMİK -Doğa olaylarını -Kıtalar coğrafya konu alır. -Ülkeler -İnsanlar ve -Klimatoloji

Detaylı

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE SEL FELAKETİNE NEDEN OLAN SİNOPTİK MODELLERİN TAHMİN TEKNİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİNE DÖNÜK KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE SEL FELAKETİNE NEDEN OLAN SİNOPTİK MODELLERİN TAHMİN TEKNİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİNE DÖNÜK KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA TMMOB FET SEMPOZUMU 133 DOĞU KRDENİZ BÖLGESİNDE SEL FELKETİNE NEDEN OLN SİNOPTİK MODELLERİN THMİN TEKNİĞİ ÇISINDN İNCELENMESİNE DÖNÜK KRŞILŞTIRMLI BİR RŞTIRM Ümit Turgut 1 1. GİRİŞ: Doğu Karadeniz; Ordu

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 ATMOSFER Atmosfer, yerçekimi ile dünyanın çevresinde duran ve dünyayı çepeçevre saran gazlar topluluğudur. Bu gazlar dünya ile

Detaylı

8. Sınıf 1. Ünite Çıkmış Sorular Testi (8.1.) 1. Ünite: Mevsimler ve İklim. Soru-4-) Soru-5-)

8. Sınıf 1. Ünite Çıkmış Sorular Testi (8.1.) 1. Ünite: Mevsimler ve İklim. Soru-4-) Soru-5-) Öğrencinin Adı-Soyadı: Sınıfı: 8 / _ No su: Sayfa 1 / 4 8. Sınıf 1. Ünite Çıkmış Sorular Testi (8.1.) 1. Ünite: Mevsimler ve İklim Soru-1-) Soru-4-) Soru-5-) Soru-2-) Soru-3-) Soru-6-) Hazırlayan: Mehmet

Detaylı

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM Rehber Öğretmen : Şule Yıldız Hazırlayanlar : Bartu Çetin Burak Demiral Nilüfer İduğ Esra Tuncer Ege Uludağ Meriç Tekin 2000-2001 İZMİR TEŞEKKÜR Bize bu projede yardımda bulunan başta

Detaylı

GÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi

GÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi GÜNEŞİMİZ Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Genel Özellikleri Çapı ~ 700000 km Yer in çapının 109 katı Kütlesi: 1.99x10 33 gram Yer in kütlesinin 333000 katı Gaz yapılıdır (Ort. yoğunluk = 1.4 g/cm

Detaylı

Test. Yerküre nin Şekli ve Hareketleri BÖLÜM 4

Test. Yerküre nin Şekli ve Hareketleri BÖLÜM 4 Yerküre nin Şekli ve Hareketleri 1. Dünya ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden yanlış olan hangisidir? A) Dünya, ekseni etrafındaki bir turluk dönüş hareketini 24 saatte tamamlar. B) Dünya ekseni etrafındaki

Detaylı

Su, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır.

Su, yaşam kaynağıdır. Bütün canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su oluşturur.yeryüzündeki su miktarının yaklaşık % 5 i tatlı sulardır. DOĞADA SU DÖNGÜSÜ Yaşama birliklerinde ve onun büyütülmüşü olan tabiatta canlılığın aksamadan devam edebilmesi için bazı önemli maddelerin kullanılan kadar da üretilmesi gerekmektedir.doğada ekolojik önemi

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Ülkemiz genelinde parçalı yer yer çok bulutlu bir hava hakim olacak. Yer yer sağanak ve gök gürültülü sağanak yağış var. Sıcaklıklar mevsim normallerinin üzerinde

Detaylı

Prof.Dr. Tolga ELBİR. Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, Buca/İzmir.

Prof.Dr. Tolga ELBİR. Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, Buca/İzmir. Prof.Dr. Tolga ELBİR Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : tolga.elbir@deu.edu.tr Meteoroloji Bilim Dalı Atmosferde meydana gelen hava olaylarının

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Batı da sıcaklık 2-4 derece arasında düşerken, iç ve doğu kesimlerde 2-4 derece artacak. Çanakkale ve Balıkesir çevrelerinde ise kuvvetli yağış beklentisi var. Yayın

Detaylı

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz.

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz. 17. 18. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti sadece iki şeye güvenir. Biri millet kararı, diğeri en elim ve güç şartlar içinde dünyanın takdirlerine hakkıyla layık olan ordumuzun kahramanlığı; bu iki şeye güvenir.

Detaylı

Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma

Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma MADDE VE ISI Maddenin Isı Etkisi İle Değişimi a)isınma-soğuma Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar. Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir. Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde

Detaylı

Bugün hava nasıl olacak?

Bugün hava nasıl olacak? On5yirmi5.com Bugün hava nasıl olacak? Ülke genelinde 1 ila 3 derece artacağı tahmin ediliyor. Yayın Tarihi : 23 Aralık 2016 Cuma (oluşturma : 1/15/2017) Yapılan son değerlendirmelere göre, ülkemiz genelinin

Detaylı

HORTUM. Gelişmiş bir oraj bulutu, kümülonimbus

HORTUM. Gelişmiş bir oraj bulutu, kümülonimbus HORTUM Dar bir alandaki ani basınç değişikliğiyle meydana gelen hortumlar, girdap şeklindeki çok şiddetli rüzgarlardır. Atmosferde ani basınç değişikliğine sebep olan, sıcak havanın çok büyük bir hızla

Detaylı

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ)

JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) JAA ATPL Eğitimi (METEOROLOJİ) Hazırlayan: Ibrahim CAMALAN Meteoroloji Mühendisi 2012 Sinoptik Haritalar Geniş bir saha üzerinde, önceden tayin edilmiş olan zamanda yapılan rasatlardaki meteorolojik elemanların

Detaylı

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER

Bölüm 7. Mavi Bilye: YER Bölüm 7 Mavi Bilye: YER Japon uzay ajansının (JAXA) AY yörüngesinde bulunan aracı KAGUYA dan Yer in doğuşu ilk defa yüksek çözünürlüklü olarak görüntülendi. 14 Kasım 2007 Yeryüzü: Okyanus tabanındaki büyük

Detaylı

Test. Atmosfer - Sıcaklık BÖLÜM Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

Test. Atmosfer - Sıcaklık BÖLÜM Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? BÖLÜM 5 Atmosfer - Sıcaklık 1. Aşağıdaki tabloda gösterilen neden sonuç ilişkisi eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? Neden A) Yer çekimi B) Su buharı Sonuç Atmosferin yoğunluğu yerden yükseldikçe azalır.

Detaylı

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Kaynak: YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE TEKNOLOJİLERİ

Detaylı

ERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME

ERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME ERİME DONMA KAYNAMA YOĞUNLAŞMA SÜBLİNLEŞME HAL DEĞİŞİMİ Katı eriyerek sıvıya, süblimleşerek gaza dönüşür. Sıvı buharlaşarak gaza, donarak katıya dönüşür. Gaz yoğunlaşarak sıvıya, depozisyon ile ise katıya

Detaylı

Fotovoltaik Teknoloji

Fotovoltaik Teknoloji Fotovoltaik Teknoloji Bölüm 3: Güneş Enerjisi Güneşin Yapısı Güneş Işınımı Güneş Spektrumu Toplam Güneş Işınımı Güneş Işınımının Ölçülmesi Dr. Osman Turan Makine ve İmalat Mühendisliği Bilecik Şeyh Edebali

Detaylı

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014

BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 26 ŞUBAT 2014 BİNA BİLGİSİ 2 ÇEVRE TANIMI - İKLİM DOÇ. DR. YASEMEN SAY ÖZER 26 ŞUBAT 2014 1 19.02.2014 TANIŞMA, DERSLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER, DERSTEN BEKLENTİLER 2 26.02.2014 ÇEVRE TANIMI - İKLİM 3 05.03.2014 DOĞAL

Detaylı

Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su

Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine su döngüsü denir. Su döngüsünü harekete geçiren güneş, okyanuslardaki

Detaylı

Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji

Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji Bölüm 1: İklim değişikliği ve ilgili terminoloji Neden Sera gazlarını izliyor ve raporluyoruz? Küresel İklim Değişikliği Nedir Küresel İklim Değişikliği

Detaylı

COĞRAFYA DERSİ 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILISI SORULARI (1) (CEVAP ANAHTARLI)

COĞRAFYA DERSİ 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILISI SORULARI (1) (CEVAP ANAHTARLI) COĞRAFYA DERSİ 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILISI SORULARI (1) (CEVAP ANAHTARLI) 2013-2014 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI.. OKULU 2.DÖNEM 9/ SINIFI COĞRAFYA DERSİ 1. YAZILISI ADI SOYADI:...SINIF NO..PUAN 1. Yukarıdaki

Detaylı

GÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM

GÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM GÜNEŞ ENERJİSİ II. BÖLÜM Prof. Dr. Olcay KINCAY GÜNEŞ AÇILARI GİRİŞ Güneş ışınları ile dünya üzerindeki yüzeyler arasında belirli açılar vardır. Bu açılar hakkında bilgi edinilerek güneş enerjisinden en

Detaylı

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ Bilim adamlarınca, geçtiğimiz yıllarda insan faaliyetlerindeki artışa paralel olarak, küresel ölçekte çevre değişiminde ve problemlerde artış olduğu ifade edilmiştir. En belirgin

Detaylı

TEBLİĞ 1948 NİSANININ SON HAFTASINDA YAĞAN KAR ÜZERİNDE FERRUH SANIR

TEBLİĞ 1948 NİSANININ SON HAFTASINDA YAĞAN KAR ÜZERİNDE FERRUH SANIR TEBLİĞ 1948 NİSANININ SON HAFTASINDA YAĞAN KAR ÜZERİNDE FERRUH SANIR Coğrafya Doçenti Anadolu'nun iç bölümlerinde, bahar ortalarında, kış günlerinin dönüp geldiği seyrek görülen hallerden değildir; nitekim

Detaylı

EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz.

EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz. EVREN VE DÜNYAMIZIN OLUŞUMU Evrenin ve Dünyanın oluşumu ile ilgili birçok teori ortaya atılmıştır. Biz bunların sadece ikisinden bahsedeceğiz. 1. Hareketsiz ve başlangıcı olmayan evren teorisi 2. Büyük

Detaylı

5. Bir dağ yamacı boyunca yükselirken veya Ekvator a doğru. Palme Yayıncılık. 6. Atmosfer basıncının düştüğü yerlerde hava bulutlu veya

5. Bir dağ yamacı boyunca yükselirken veya Ekvator a doğru. Palme Yayıncılık. 6. Atmosfer basıncının düştüğü yerlerde hava bulutlu veya ÖLÜM 5 asınç - Rüzgârlar 1. Atmosfer basıncı yere ve zamana bağlı olarak değişir. una göre, aşağıdakilerden hangisi atmosfer basıncının değişimi ve dağılışı üzerinde etkili değildir? A) Yer çekimi ) Sıcaklık

Detaylı

SU HALDEN HALE G İ RER

SU HALDEN HALE G İ RER SU HALDEN HALE GİRER Doğada Su Döngüsü Enerji Kaynağı Güneş Suyun yeryüzünde, buharlaşma, yağış, yeraltına süzülme, kaynak ve akarsu olarak tekrar çıkma, bir göl veya denize akma vs gibi hareketlerine

Detaylı