87 NO LU SENDİKA ÖZGÜRLÜĞÜ VE SENDİKALAŞMA HAKKININ KORUNMASI SÖZLEŞMESİ

Transkript

1 87 NO LU SENDİKA ÖZGÜRLÜĞÜ VE SENDİKALAŞMA HAKKININ KORUNMASI SÖZLEŞMESİ ILO Sözleşmesi 18 Haziran 2015 Perşembe ILO Kabul Tarihi: 17 Haziran 1948 Kanun Tarih ve Sayısı: 25 Kasım 1992 / 3847 Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 22 Aralık 1992 / mükerrer Bakanlar Kurulu Kararı Tarih ve Sayısı: 8 Ocak 1993 / Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 25 ġubat 1993 / Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Yönetim Kurulu tarafından Sanfransisko'da toplantıya çağrılarak orada 17 Haziran 1948'de otuz birinci toplantısını yapan Uluslararası ÇalıĢma Örgütü büyük Genel Konferansı, Toplantı gündeminin yedinci maddesini oluģturan sendika özgürlüğü ve örgütlenme hakkının korunması konusu ile ilgili çeģitli önerilerin bir sözleģme Ģeklinde kabulüne karar verdikten sonra, Uluslararası ÇalıĢma Örgütü Anayasanın Dibaçe kısmının, çalıģanların durumunun iyileģtirilmesini ve barıģın sağlanmasını mümkün kılacak yollar arasında "örgütlenme özgürlüğü ilkesinin" vurgulamasını da açıklamıģ olduğunu, Filadelfiya beyannamesinin ifade ve dernek kurma özgürlüğünün devamlı bir ilerlemenin gerekli bir koģulu olduğunu yeniden vurgulamıģ ve duyurmuģ bulunduğunu, Uluslararası ÇalıĢma Konferansının otuzuncu toplantısında, Uluslararası düzenin esaslarını oluģturması gereken ilkeleri oybirliği ile kabul ettiğini, BirleĢmiĢ Milletler Genel Kurulu nun, ikinci toplantısında, bu ilkeleri kendisine mal ettiğini ve Uluslararası ÇalıĢma Örgütünü bir veya bir kaç Uluslararası SözleĢmenin kabulüne olanak sağlayacak Ģekilde çabalarını sürdürmeye davet ettiğini, Gözönünde tutarak bin dokuz yüz kırk sekiz yılı Temmuz ayının ĠĢbu dokuzuncu günü sendika özgürlüğüne ve örgütlenme hakkının korunmasına iliģkin 1948 SözleĢmesi adını taģıyacak olan aģağıdaki SözleĢmeyi kabul eder. BÖLÜM I ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ MADDE 1 Hakkında bu SözleĢmenin yürürlükte bulunduğu Uluslararası ÇalıĢma Örgütünün her üyesi aģağıdaki hükümleri yerine getirmeyi üstlenir. MADDE 2

2 ÇalıĢanlar ve iģverenler herhangi bir ayırım yapılmaksızın önceden izin almadan istedikleri kuruluģları kurmak ve yalnız bu kuruluģların tüzüklerine uymak koģulu ile bunlara üye olmak hakkına sahiptirler. MADDE 3 ÇalıĢanların ve iģverenlerin örgütleri tüzük ve iç yönetmeliklerini düzenlemek, temsilcilerini serbestçe seçmek, yönetim ve etkinliklerini düzenlemek ve iģ programlarını belirlemek hakkına sahiptirler. Kamu makamları bu hakkı sınırlayacak veya bu hakkın yasaya uygun Ģekilde kullanılmasına engel olacak nitelikte her türlü müdahaleden sakınmalıdırlar. MADDE 4 ÇalıĢanların ve iģverenlerin örgütleri yönetsel yoldan feshedilme veya faaliyetten menedilmeye tabi tutulamazlar. MADDE 5 ÇalıĢanların ve iģverenlerin örgütler, federasyon ve konfederasyon kurma ve bunlara üye olma ve her örgüt, federasyon veya konfederasyon, uluslararası çalıģanlar ve iģverenler örgütlerine katılma haklarına sahiptirler. MADDE 6 Yukarıda yazılı 2,3 ve 4 üncü maddeler hükümleri çalıģanların ve iģverenlerin örgütlerinin federasyon ve konfederasyonları hakkında uygulanır. MADDE 7 ÇalıĢanların ve ĠĢverenlerin örgütleriyle bunların federasyon ve konfederasyonlarının tüzel kiģilik kazanmaları yukarıda yazılı 2,3, ve 4 üncü maddeler hükümlerinin uygulanmasını sınırlayacak nitelikte koģullara bağlanamaz. MADDE 8 ÇalıĢanlar ve iģverenlerle bunlara ait örgütler bu sözleģme ile kendilerine tanınmıģ olan hakları kullanmada, diğer kiģiler veya örgütlenmiģ topluluklar gibi, yasalara uymak zorundadırlar. Yasalar, bu sözleģme ile öngörülen güvencelere zarar verecek Ģekilde uygulanamaz. MADDE 9 Bu sözleģmede öngörülün güvencelerin silahlı kuvvetlere ve polis mensuplarına ne ölçüde uygulanacağı ulusal mevzuatla belirlenir.

3 Uluslararası ÇalıĢma Örgütü Anayasasının 19 uncu maddesinin 8 inci paragrafı ile konulan ilkelere uygun olarak; bu SözleĢmenin bir üye tarafından onanması durumuna silahlı kuvvetler ve polis mensuplarına bu SözleĢmede öngörülen güvenceleri sağlayan yürürlükteki herhangi bir yasa, karar, adet veya antlaģmayı etkilemeyecektir. MADDE 10 Bu sözleģmede örgüt terimi, çalıģanların veya iģverenlerin çıkarlarına hizmet ve bu çıkarları savunma amacını güden çalıģanların ve iģverenlerin her türlü kuruluģunu ifade eder. BÖLÜM II ÖRGÜTLENME HAKKININ KORUNMASI MADDE 11 Hakkında bu sözleģmenin yürürlükte bulunduğu Uluslararası ÇalıĢma Örgütünün her üyesi, çalıģanların ve iģverenlerin örgütleme hakkını serbestçe kullanmalarını sağlamak amcıyla gerekli ve uygun bütün önlemleri almakla yükümlüdür. BÖLÜM III ÇEġĠTLĠ HÜKÜMLER MADDE 12 Uluslararası ÇalıĢma Örgütü Anayasası 1946 değiģiklik belgesi ile değiģtirilmiģ bulunan Uluslararası ÇalıĢma Örgütü Anayasasının 35 inci maddesinde sözü edilen fakat bu suretle değiģtirilmiģ adı geçen maddenin 4 üncü ve 5 inci fıkralarında yazılı ülkeler dıģında kalan ülkelerle ilgili olarak, bu SözleĢmeyi onayan örgütün her üyesi, aģağıdaki hususları bildiren bir açıklamayı onama belgesi ile birlikte veya onanmasından sonra mümkün olan en kısa bir süre içinde Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdürüne gönderecektir: Hakkında SözleĢme hükümlerinin hiç bir değiģiklik yapılmadan uygulanacağını taahhüt ettiği ülkeler SözleĢme hükümlerinin değiģikliklerle uygulanacağını taahhüt ettiği ülkeler ve bu değiģikliklerin nelerden ibaret olduğu; SözleĢmenin uygulanamayacağı ülkeler ve bu gibi hallerde sözleģmenin uygulanamamasının nedenleri; Haklarındaki kararını saklı tuttuğu ülkeler. Bu maddenin birinci paragrafının (a) ve (b) bentlerinde sözü edilen taahhütler, onamanın ayrılmaz kısımları sayılacak ve onama kuvvetine sahip olacaktır. Her üye bu maddenin 1 inci paragrafının (b),(c) ve (d) bentleri gereğince daha önce yapmıģ olduğu

4 açıklamada mevcut çekincelerin hepsinden veya bir kısmından, yeni bir açıklama ile vazgeçebilecektir. Her üye 16 ıncı madde hükümlerine uygun olarak bu SözleĢmenin feshedilebileceği süreler zarfında Genel Müdüre, daha önceki herhangi bir açıklamanın hükümlerini baģka herhangi bir bakımdan değiģtiren ve belirli ülkelerdeki mevcut durumu bildiren yeni bir açıklama gönderebilecektir. MADDE 13 Bu SözleĢmede ele alınan konular anavatan dıģı bir ülkenin makamlarının bizzat kendi yetkisi çerçevesi içine girdiği zaman o ülkenin uluslararası iliģkilerinden sorumlu olan üye, adı geçen ülkenin hükümetiyle uyuģarak Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdüre, o ülke adına bu SözleĢmedeki yükümlülükleri kabul ettiğine iliģkin bir açıklama gönderebilecektir. Bu sözleģmedeki yükümlülüklerin kabulünü bildiren bir açıklama Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdürüne: Ortak otoriteleri altında bulunan bir ülke için Örgütün iki veya daha fazla üyesi; BirleĢmiĢ Milletler antlaģması hükümleri yahut 0 ülke hakkında yürürlükte olan herhangi bir diğer hüküm gereğince o ülkenin yönetiminden sorumlu bulunan uluslararası bir makam tarafından gönderilebilir. Bu maddenin yukarıdaki paragraflarındaki hükümler uyarınca Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdürüne gönderilen açıklamalar SözleĢme hükümlerinin ilgili ülkede değiģiklik yapılmadan mı yoksa değiģiklerlemi uygulanacağını bildirecektir; açıklama SözleĢme hükümlerinin değiģiklikler kaydıyla uygulanacağını bildirdiği zaman, bu değiģikliklerin nelerden ibaret olduğunu açık olarak gösterecektir. ilgili üye, üyeler veya uluslararası makam, daha önceki bir açıklamayla bildirilen değiģikliğe baģ vurma hakkından daha sonraki bir açıklamayla tamamen veya kısmen yaz geçebilecektir. ilgili üye, üyeler ve ya uluslararası makam, 16 ncı madde hükümlerine uygun olarak bu SözleĢmenin feshedilebileceği devreler süresince Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdürüne daha önceki herhangi bir açıklamanın hükümlerinin baģka herhangi bir bakımdan değiģtiren ve SözleĢmenin uygulanması bakımından mevcut durumu belirten yeni bir açıklama gönderebilecektir. BÖLÜM IV SON HÜKÜMLER MADDE 14 Bu SözleĢmenin kesin onama belgeleri Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdürüne gönderilir ve onun tarafından kaydedilir.

5 MADDE 15 Bu SözleĢme ancak onama belgeleri Genel Müdür tarafından kaydedilmiģ olan Uluslararası ÇalıĢma Örgütü üyelerini bağlar. Bu SözleĢme, iki üyenin onama belgesi Genel Müdür tarafından kaydedildiği tarihten on ikiay sonra yürürlüğe girer. Daha sonra bu SözleĢme, onu onayan her üye için, onama belgesi kaydedildiği tarihten on ikiay sonra yürürlüğe girer. MADDE 16 Bu sözleģmeyi onayan her üye ilk yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on yıllık bir süre sonunda Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdürüne göndereceği bu müdürün kaydedeceği bir belge ile feshedebilir. Fesih, kayıt tarihinden ancak bir yıl sonra geçerli olur. Bu sözleģmeyi onamıģ olup da onu bundan önceki fıkrada sözü edilen on yıllık sürenin bitiminden itibaren bir yıllık süre içinde bu madde gereğince feshetmek seçeneğini kullanmayan her üye yeniden on yıllık bir süre için bağlanmıģ olur ve bundan sonra bu sözleģmeyi, her on yıllık süre bitince, bu maddenin içerdiği koģullar içinde feshedebilir. MADDE 17 Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdürü, Örgüt üyeleri tarafından kendisine bildirilen, bütün onama ve fesihlerin kaydedildiğini Uluslararası ÇalıĢma Örgütünün bütün üyelerine duyurur. Genel Müdür kendisine gönderilen SözleĢmenin Ġkinci onama belgesinin kaydedildiğini örgüt üyelerine duyururken bu sözleģmenin yürürlüğe gireceği tarih hakkında örgüt üyelerinin dikkatini çeker. MADDE 18 Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Genel Müdürü, yukarıdaki maddeler gereğince kaydetmiģ olduğu bütün onama ve fesihlere iliģkin tam bilgileri, BirleĢmiĢ Milletler AntlaĢmasının 102 nci maddesi uyarınca kaydedilmek üzere BirleĢmiĢ Milletler Genel sekreterine ulaģtırır. MADDE 19 Uluslararası ÇalıĢma Bürosu Yönetim Kurulu, gerekli gördüğü zaman bu sözleģmenin uygulanması hakkındaki bir raporu Genel Konferansa sunar ve onun tamamen veya kısmen değiģtirilmesi konusunun Konferans gündemine alınması gereği hakkında karar verir. MADDE 20 Konferansın bu SözleĢmeyi tamamen veya kısmen değiģtiren yeni bir SözleĢme kabul etmesi halinde ve yeni sözleģme aksini öngörmediği takdirde:

6 DeğiĢtirici yeni sözleģmenin bir üye tarafından onanması durumu yukarıdaki 16 ncı madde dikkate alınmaksızın ve değiģtirici yeni SözleĢme yürürlüğe girmiģ olmak kayıt ve Ģartı ile, bu SözleĢmenin derhal ve kendiliğinden feshini gerektirir. DeğiĢtirici yeni SözleĢmenin yürürlüğe girmesi tarihinden itibaren bu SözleĢme üyelerin onamasına artık açık bulundurulamaz. Bu sözleģme, onu onayıp da DeğiĢtirici SözleĢmeyi onamamıģ bulunan üyeler için, herhalde Ģimdiki Ģekli ve içeriği olmakta devam eder. MADDE 21 Bu SözleĢmenin Fransızca ve Ġngilizce metinleri aynı Ģekilde geçerlidir. Kapsanan bölgeler ve ülkeler: Türkiye