ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜNE. : Lisansüstü Öğrencileri İçin Araştırma Projesi

Transkript

1 ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ KOORDİNATÖRLÜĞÜNE Proje Türü Proje No Proje Yöneticisi : Lisansüstü Öğrencileri İçin Araştırma Projesi : 12L : Prof. Dr. Ayhan BAŞTAN Proje Konusu : Kuru Döneme Çıkarken Enfekte ve Sağlıklı Meme Loblarında California Mastitis Test (CMT) ve Somatik Hücre Sayısı ile Bakteriyolojik Muayene Sonuçlarının Karşılaştırılması Yukarıda bilgileri yazılı olan projemin sonuç raporunun e-kütüphanede yayınlanmasını; İSTİYORUM İSTEMİYORUM Proje Yöneticisi İmza

2 ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ SONUÇ RAPORU Kuru Döneme Çıkarken Enfekte ve Sağlıklı Meme Loblarında California Mastitis Test (CMT) ve Somatik Hücre Sayısı ile Bakteriyolojik Muayene Sonuçlarının Karşılaştırılması Prof. Dr. Ayhan BAŞTAN Vet. Hek. Hasan ALKAN 12L Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Ankara - " 2014 "

3 RAPOR FORMATI I. ÖZET Kuru Döneme Çıkarken Enfekte ve Sağlıklı Meme Loblarında California Mastitis Test (CMT) ve Somatik Hücre Sayısı ile Bakteriyolojik Muayene Sonuçlarının Karşılaştırılması Bu çalışmada kuruya çıkarma sırasında, California Mastitis Test (CMT) sonuçlarının somatik hücre sayımı (SHS) ve bakteriyolojik muayene sonuçları ile karşılaştırılması ve de CMT nin kuru dönem başlangıcında enfekte meme loblarının belirlenmesinde etkinliğinin ortaya konması amaçlandı. Bu amaçla 40 adet Holstein ırkı ineğe ait 157 meme lobu (3 meme lobu kör idi) verileri değerlendirildi. Sağlıklı meme loblarından alınan süt örneklerine son sağım öncesi CMT yapıldı ve sonuçlar aynı kişi tarafından yorumlandı. Bu uygulamadan sonra her bir meme lobundan somatik hücre sayımı ve bakteriyolojik muayene için süt örnekleri toplandı. Somatik hücre sayımı IBC-M Bactoscan ile bakteriyolojik izolasyon ise konvansiyonel yöntemle yapıldı. CMT sonuçları ile SHS ları karşılaştırıldığında, CMT negatif meme loblarında ortalama SHS , şüphelilerde , +1 olanlarda , +2 reaksiyon verenlerde ise hücre/ml olarak belirlendi. Bakteriyolojik açıdan üreme olan meme loblarında somatik hücre sayısı ortalaması iken üreme olmayanlarda ise hücre/ml idi. Enfekte meme loblarının %18,34 ünde S. aureus, %6,4 ünde Bacillus spp., %2,75 inde miks enfeksiyon ve diğer meme loblarında Streptekok spp., E. coli, Klebsiella ve Kandida izole edildi. Üreme olan ve olmayan gruplara ait ortalama somatik hücre sayıları arasındaki fark, istatistiksel açıdan anlamlı değildi (p>0,05). Sonuç olarak kuruya çıkarılan ineklerde; subklinik meme içi enfeksiyonların belirlenmesinde CMT inin tek başına yeterli olmadığı, CMT sonuçlarının bakteriyolojik muayene sonuçları ve SHS ile birlikte değerlendirilmesinin daha sağlıklı sonuç vereceği kanısına varıldı.

4 SUMMARY Comparision of Results of California Mastitis Test, Somatic Cell Counts and Microbiological Examination in Healthy and Infected Quarter in Cows at Dry-Off. The aim of this study was to compare California Mastitis Test (CMT) findings with Somatic Cell Count (SCC) and bacteriological examination at the dry-off, and to investigate the effectiveness of the CMT to detect the infected quarters at the beginning of the dry period. For this purpose, A total of 160 milk samples collected from quarters of 40 Holstein cows. 157 of these quarters were normal and 3 of them were blind. CMT was made before the last milking and the results was interpreted by the same person. After this examination milk samples were collected from each quarter for SCC and bacteriological isolation. Somatic Cell Count was made with IBC-M Bactoscan and isolation of bacteria was made conventionally. The mean SCC were 155,178 cell/ml, 221,750 cell/ml, 635,400 cell/ml, 1782,000 cell/ml, respectively, according to the CMT results. The mean SCC of the quarters that bacteriologic growth was detected were 195,350 cell/ml and the mean SCC of the quarters that bacteriologic growth was not isolated were 304,400 cells/ml. The infected quarters with S aureus (%18,34), with Bacillus spp. (%6,4), and mix infections and one for each quarter was infected with Streptococcus spp., E.coli, Klebsiella, Candida spp. Difference in SCC levels between infected and non-infected groups was not significant statistically (P > 0,05). In conclusion, only CMT was not adequate to determine subclinical intramammary infections at the dry-off cows, and to evaluate the findings of CMT with the results of bacteriological examination and SCC.

5 II. Amaç ve Kapsam Bu çalışmada amaç, kuruya çıkarma sırasında yapılan California Mastitis Test ve somatik hücre sayımını, bakteriyolojik muayene sonuçları ile karşılaştırmak ve bu sonuçlar doğrultusunda kuru dönem başlangıcında enfekte ve enfekte olmayan meme loblarının belirlenmesinde CMT inin etkinliğini değerlendirmektir. Eğer CMT sonuçları ve somatik hücre sayımı ile kuruya çıkan ineklerde meme içi enfeksiyon varlığı tespit edilirse, bu yöntem konvansiyonel yöntemlere göre ucuz ve hızlı bir tanı yöntemi olacak, bu şekilde işletmelerde önemli ekonomik kazanımlar elde edilecektir.

6 III. Materyal ve Yöntem Çalışmada hayvan materyali olarak; Holstein ırkı, yaşları 2-4 arasında değişen, daha önce en az bir kez doğum yapmış, 40 adet Holstein ırkı inek ve bu ineklere ait 160 adet meme lobundan alınan süt örnekleri kullanıldı. İnekler; bir örnek beslenen ve herhangi bir sağlık problemi bulunmayanlar arasından seçildi. Kuruya çıkarılan ineklere California Mastitis Testi uygulandı. Daha sonra her meme lobundan ayrı ayrı tüplere somatik hücre sayımı ve bakteriyolojik muayene için steril süt örnekleri alındı. Bakteriyolojik muayeneler, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı laboratuvarında, somatik hücre sayımları ise Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı Mastitis Laboratuvarı nda gerçekleştirildi. Çalışmaya ilk olarak kuruya ayrılacak olan ineklerin her bir meme lobuna enfekte olup olmadığını belirlemek için CMT yapıldı. CMT yapılmadan önce ön sütün muayenesi yapıldı ve daha sonra CMT için test kaplarına süt örnekleri alındı. Daha sonra süt ile eşit miktarda önceden hazırlanmış olan CMT solüsyonu kabın her bölümüne eklendi. Dairesel hareketler halinde solüsyon ile sütün etkileşime girmesi sağlandı. Daha sonra kapta oluşan jel kıvamına göre CMT sonuçları aynı kişi tarafından subjektif olarak yorumlandı. CMT den sonra bakteriyolojik izolasyon için gerekli süt örnekleri, aseptik şartlarda toplandı. Süt örneklerinin toplanmasına başlamadan önce meme başları sağım öncesi teat -dipping solüsyonlarına daldırıldı ve bir süre beklendi. Daha sonra meme başları tek kullanımlık kağıt havlular ile temizlendi, daha sonra %70 lik alkol kullanılarak meme loblarının asepsisi sağlandı. Asepsi işlemine önce uzak meme lobundan başlandı. Daha sonra yakın meme lobundan başlanarak her meme lobundan 2 tüp süt örneği alındı (bir tüp bakteriyolojik muayene diğeri ise somatik hücre sayımı için) ve uygun şartlarda en kısa sürede laboratuvara ulaştırıldı. Süt örneklerinin bakteriyolojik muayenesi Harmon ve ark., 1990 yılında belirttikleri protokole göre yapıldı. Sütlerin SHS ları flow sitometre ile belirlendi (IBC-M Bactoscan, Bentley İnstruments, USA).

7 İstatistiksel hesaplamada; alınan süt örneklerine ait somatik hücre sayılarını incelemek için normal dağılıma uygun olmayan veriler logaritmik dönüşüm yöntemiyle normal dağılıma uygun hale getirildi. Kuruya çıkarma esnasında mikrobiyolojik yönden negatif ve pozitif olan örneklerin somatik hücre sayılarının karşılaştırılmasında Independent Sample T-test yöntemi kullanıldı. Bütün istatistiksel hesaplamalar %5 hata payı ile değerlendirildi. Hesaplamada SPSS (version 17.0; SPSS Inc., Chicago, IL, USA) paket program kullanıldı.

8 IV. Analiz ve Bulgular Yapılan çalışmada; 40 adet Holstein ırkı ineğe ait 160 meme lobu verileri değerlendirildi. Bu meme loblarından 157 tanesi sağlıklı ve 3 tanesi ise kör idi. Sağlıklı olan meme loblarından alınan süt örneklerine kuruya çıkarma esnasında CMT yapıldı. Somatik hücre sayımları yapılan meme loblarında CMT sonuçlarına bakılarak, N olarak belirlenen meme loblarında ortalama SHS hücre/ml, T olarak belirlenen meme loblarında hücre/ml, +1 olarak belirlenen meme loblarında hücre/ml ve +2 olarak değerlendirilen meme loblarında SHS ları hücre/ml olarak belirlendi. Meme loblarından alınan süt örneklerinde bakteriyolojik muayene ile, üreme olan ve olmayan meme lobları belirlendi. Örneklerde S. aureus (%18,34), Bacillus spp. (%6,4), miks enfeksiyon (%2,75), Streptekok spp., E.coli, Klebsiella ve Kandida izole edildi. Bakteriyolojik yönden üreme olan ve olmayan meme loblarında somatik hücre sayıları değerlendirildiğinde, üreme olan meme loblarında ortalama somatik hücre sayısı hücre/ml, üreme olmayanlarda ise hücre/ml idi.

9 V. Sonuç ve Öneriler 1) Elde edilen veriler doğrultusunda kuruya çıkarılan ineklerde subklinik enfeksiyonların belirlenmesinde CMT uygulamalarının tek başına yeterli olmadığı, kuruya çıkarma esnasında enfeksiyon varlığının belirlenmesinde; CMT ve SHS uygulamalarına ek olarak bakteriyolojik izolasyonunda yapılması gerektiği kanısına varıldı. VI. Geleceğe İlişkin Öngörülen Katkılar VII. Sağlanan Altyapı Olanakları ile Varsa Gerçekleştirilen Projeler VIII. Sağlanan Altyapı Olanaklarının Varsa Bilim/Hizmet ve Eğitim Alanlarındaki Katkıları VI. Kaynaklar ALAÇAM, E. (1994). Sağlıklı ve Subklinik Mastitisli İneklerde Kuru Dönemde Antibiyotik Uygulamalarının Etkisi. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 18: BAŞTAN, A. (2013). İneklerde Meme Sağlığı ve Sorunları. 2. Baskı. Kardelen Ofset Matbaacılık, Ankara. BHUTTO, A.L., MURRAY, R.D., WOLDEHIWET, Z. (2012). California Mastitis Test Scores as Indicators of Subclinical Intra-Mammary Infections at the End of Lactation in Dairy Cows. Res. Vet. Sci., 92: BRADLEY, A., GREEN, M. (2005). Use and Interpretation of Somatic Cell Count Data in Dairy Cows. In Practice, 27: HARMON, R.J., EBERHART, R.J., JASPER, D.E., LANGLOİS, B.E., WİLSON, R.A. (1990). Microbiological Procedures for Diagnosis of Bovine Udder İnfection. National Mastitis Council Inc., Arlington, VA, USA. KAŞIKÇI, G., ÇETİN, Ö., BİNGÖL, E.B., GÜNDÜZ, M.C. (2012). Relations Between Electrical Conductivity, Somatic Cell Count, California Mastitis Test And Some Quality Parameters In The Diagnosis Of Subclinical Mastitis in Dairy Cows. Turk. J.

10 Vet. Anim. Sci., 36: RİŞVANLI, A., KALKAN, C. (2002). The Effect of Age And Breed on Somatic Cell Count and Microbiological Isolation Rates in Milk of Dairy Cows with Subclinical Mastitis. YYÜ. Vet. Fak. Derg., 13: SANFORD, C.J., KEEFE, G.P., SANCHEZ, J., DINGWELL, R.T., BARKEMA, H.W., LESLIE, K.E., DOHOO, I.R. (2006). Test characteristics from latent-class models of the California Mastitis Test. Prev. Vet. Med., 77: SARGEANT, J.M., LESLIE, K.E., SHIRLEY, J.E., PULKRABEK, B.J., LIM, G.H. (2001). Sensitivity and Specificity of Somatic Cell Count and California Mastitis Test for Identifying Intramammary Infection in Early Lactation. J. Dairy Sci., 84: VARATANOVİĆ, N., PODŽO, M., MUTEVELİĆ, T., PODŽO, K., ČENGİĆ, B., HODŽİĆ, A., HODŽİĆ, E. (2010). Use of California Mastitis Test, Somatic Cells Count and Bacteriological Findings in Diagnostics of Subclinical Mastitis. Biotechnology in Animal Husbandry 26: WESEN, D.P., LUEDECKE, L.O., FORSTER, T.L. (1967). Relationship Between California Mastiffs Test Reaction and Bacteriological Analyses of Stripping Samples. J. Dairy Science., 5: VII. Ekler a. Mali Bilanço ve Açıklamaları b. Makine ve Teçhizatın Konumu ve İlerideki Kullanımına Dair Açıklamalar c. Teknik ve Bilimsel Ayrıntılar (varsa Kesim III'de yer almayan analiz ayrıntıları) d. Sunumlar (bildiriler ve teknik raporlar) Alkan, H., Baştan, A., Salar, S., Özdal, M., Kaymaz, M. (2013). Kuruya çıkarma sırasında California Mastitis Test in enfekte meme loblarının belirlenmesinde kullanılabilirliği. V. Veteriner Doğum ve Jinekoloji Kongresi (Uluslararası katılımlı), 31 Ekim-3 Kasım 2013, Antalya-TÜRKİYE. e. Yayınlar (hakemli bilimsel dergiler) ve tezler (Altyapı Projeleri için uygulanmaz) Alkan, H., Baştan, A., Salar, S., Özdal, M., Kaymaz, M. (2014). Kuru döneme çıkarken

11 enfekte ve sağlıklı meme loblarında California Mastitis Test ve somatik hücre sayısı ile bakteriyolojik muayene sonuçlarının karşılaştırılması. Ankara Univ Vet Fak Derg, 61(3): NOT: Verilen sonuç raporu bir (1) nüsha olarak ciltsiz şekilde verilecek, sonuç raporu Komisyon onayından sonra ciltlenerek bir kopyasının yer aldığı CD ile birlikte sunulacaktır. Sonuç raporunda proje sonuçlarını içeren, ISI nın SCI veya SSCI veya AHCI dizinleri kapsamında ve diğer uluslar arası dizinlerce taranan hakemli dergilerde yayınlanmış makaleler, III. Materyal ve Yöntem ve IV. Analiz ve Bulgular bölümleri yerine kabul edilir.