Türkiye de Aile Hekimliği Geçiş Dönemi Eğitimleri; Çocuk Sağlığı ve Gelişiminin İzlenmesi

Transkript

1 Türkiye de Aile Hekimliği Geçiş Dönemi Eğitimleri; Çocuk Sağlığı ve Gelişiminin İzlenmesi Dr. F. Serdar GÜREL 2. Aşama Koordinatörü Prof. Dr. Süleyman Görpelioğlu Genel Koordinatör Prof. Dr. Füsun Ersoy 1. Aşama Koordinatörü 1

2 GİRİŞ Sağlık Hizmetlerinde reform kararı :2003 2

3 GİRİŞ 15 Eylül 2005 tarihinde ilk defa Düzce de uygulama başladı. 3

4 GİRİŞ Toplam aile hekimi gereksinimi; Nüfus; kişi/aile hekimi 4

5 GİRİŞ Toplam aile hekimi gereksinimi; (24421) AH Nüfus; kişi/ah 5

6 GİRİŞ Aile Hekimine erişmek için geçecek süre; Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi 1250 asistan/yıl; 20 yıl 6

7 GİRİŞ 3 Olasılık; 1. Geçiş dönemi eğitimi 2. Doğrudan aile hekimliği yapma yetkisi 3. Uzmanlık Eğitimi /20 yıl süre T.C. Sağlık Bakanlığı geçiş dönemi eğitimlerinin yapılmasına karar verdi, ayrıca uzmanlık eğitimi sürmektedir. 7

8 GİRİŞ Geçiş Dönemi Eğitimleri; 2 Aşama 1. aşama 2. aşama 8

9 GİRİŞ Aile Hekimliği Eğitim Merkezi oluşturuldu; Personel Geçiş Dönemi Genel Koordinatörü 1. Aşama Koordinatörü 2. Aşama Koordinatörü 9

10 1. Aşama Uyum Eğitimleri 1 hafta (7 gün) Duyuşsal (Tutum) hedefler Temel olarak duyuşsal hedefler Bilişsel hedefler Aile Hekimliği Disiplininin Temel Özellikleri Psikomotor Hedefler Entelektüel beceriler (makale okuma, klinik yöntem vs.) 10

11 1. Aşama Uyum Eğitimleri Duyuşsal (Tutum) Hedefler Katılımcılar kurstan sonra kendisinin Aile Hekimi kimliğini benimser Katılımcılar kurstan sonra aile hekimi olarak bir grup olmayı tercih eder 11

12 1. Aşama Uyum Eğitimleri Hazırlık Dönemi: 1 yıl sürdü Birinci basamak sağlık hizmetlerinin hemen tüm paydaşlarının bir araya geldiği bir süreçle başladı Aile Hekimliği Uzmanları ve Üniversitelerin Aile Hekimliği Anabilim Dallarında görevli öğretim üyelerinden oluşan büyük bir grup eğitim hazırlama görevini üstlendi Hemen tüm Aile Hekimliği Bölümleri grupta yer aldı Eğitimler 2005 te başladı 12

13 1. Aşama Uyum Eğitimleri Uygulama Süreci: Eğitici sağlamak için bir Kaskad sistemi oluşturuldu Bütün 1. aşama kursları kendi içinde bir Eğitici Eğitimi barındırdı Eğitici Eğitimi bölümü her kursun başında 3 gün sürdü bu şekilde kurslar esas olarak (7+3) 10 günden oluştu 13

14 1. Aşama Uyum Eğitimleri Uygulama Süreci : Devam etmekte Yaklaşık hekim 1. aşama eğitimlerine katıldı Kurs programı eğitim süresince alınan geribildirimler ile dinamik bir revizyon sürecinden geçerek küçük değişikliklerle son halini aldı 14

15 1. Aşama Ölçme Değerlendirme: Öntest ve sontest uygulandı; Katılımcı ve program Geribildirim; Eğitici ve Program 15

16 2. Aşama 16

17 2. Aşama Hemen tüm Aile Hekimliği Bölümleri hazırlıkta yer aldı blended learning olarak yapılmasına karar verildi: E-Öğrenme (EL); 37 modül Yüzyüze(F2F); 3 modül (motor ve danışmanlıkiletişim becerileri) 17

18 2. Aşama Bilişsel Hedefler Temel olarak bilişsel hedeflere sahip Duyuşsal Hedefler Aile Hekimliği disiplininin temel yaklaşım özelliklerine yönelik Psikomotor Hedefler İletişim ve Motor hedefler (F2F modüller) (Rektal muayene; 27 motor ve 2 iletişim) 18

19 2. Aşama e-öğrenme modülleri özellikle koruyucu hekimlik, hastalık tanı ve tedavisi ve semptom ayırıcı tanısı başlıklarına odaklanmıştır 19

20 2. Aşama EL; MODULE 1 Evaluation of the Family and Psycho-Social Environment MODULE 2 Illness, Disability and the Family MODULE 3 Personnel and Services Management MODULE 4 Health Data and their Utilization in Medical Care MODULE 5 Basic Neonatal Care MODULE 6 Healthy Child Follow- Up MODULE 7 Management of Sick Babies and Children MODULE 8 Immunization MODULE 9 Adolescence and Preventive Health Care MODULE 10 Sexually Transmitted Diseases MODULE 11 Pre-Marital and Family Planning Consultancy MODULE 12 Management of Pregnancy and Puerperium in Primary Care MODULE 13 Management of Elderly People in Primary Care MODULE 14 Preventive Health Care, Periodic Health Examination MODULE 15 Medical Records MODULE 16 Inter-Personal Communication and Difficult Patients MODULE 17 Diabetes Mellitus and Long-Term Care 20

21 2. Aşama MODULE 18 Hypertension and Long-Term Care MODULE 19 Chronic Pain MODULE 20 Diarrhea MODULE 21 Headache MODULE 22 Abdominal Pain MODULE 23 Fatigue MODULE 24 Psychiatric Disorders MODULE 25 Chest Pain MODULE 26 Neck, Middle and Lower Back Pain MODULE 27 Symptomatic and Asymptomatic Infections MODULE 28 Management of Stroke in Primary Care MODULE 29 Tumors and Cancers in Primary Care MODULE 30 Urinary Tract Problems in Primary Care MODULE 31 Dyspepsia in primary care MODULE 32 COPD, Chronic Asthma and Respiratory Distress and Pneumonia in Primary Care MODULE 33 Obesity, Nutrition, Exercise and Dislipidemia in Primary Care MODULE 34 Alcoholism, Smoking and Related Problems in Primary Care MODULE 35 Fever in Primary Care MODULE 36 Stress Management MODULE 37 Basic Life Support 21

22 2. Aşama Her Elektronik modül bir grup tarafından hazırlandı Grup; Sorumlu öğretim üyesi/üyeleri; Editör Eğitim tasarımcısı Grafik/seslendirme teknik destek ekibi Modül paketleme ve LMS sunucu grubu 22

23 Eğitim tasarımı Temel Tablo; 2nd Phase Her modülün öğrenim hedefleri modifiye Bloom taxonomisine göre analiz edildi ve eğitim yöntemi belirlendi 23

24 Eğitim Tasarımı Tasarım sanal bir klinik üzerine yapılandırıldı Bahçeler Aile Sağlığı Merkezi Beş hekim, Beş hemşire, Bir sekreter, Bir görevli. 24

25 Eğitim Tasarımı-Bahçeler ASM Dr. Cem Dr. Nilgün Dr. Işık Dr. Toygan Dr. Sevgi ROL MODEL 25

26 Eğitim Tasarımı-Yöntem 26

27 Eğitim Tasarımı-Yöntem 27

28 Eğitim Tasarımı-Yöntem Bilişsel hedefler Yaklaşık Duyuşsal 20% düşük düzey 80 % yüksek düzey Alma, Tepki verme, Değer verme, Düzenleme, Karakter oluşturma Psychomotor Entelektüel Beceriler Olgu temelli öğrenme ve interaktif yöntemler Rol Model ve Yansıtma Beceri kılavuzlarının kullanıldığı interaktif yöntemler 28

29 2. Aşama Modüller birinci basamak yönelimli olarak, biopsikososyal yaklaşım ve klinik yöntem i içerecek şekilde UNICEF Çocuk Sağlığı ile ilgili modüllerin entegrasyonuna Care for Development yaklaşımı temelinde teknik destek sağladı 29

30 Geçiş Dönemi Engeller ve Fırsatlar 30

31 Geçiş zamanı; Engeller Kısa bir sürede uygulamaya geçmenin zorlukları Kısa bir sürede eğitimin zorlukları Geçiş Kapsamı; Eğitimlerin kapsayıcılığı Hekimler Hemşireler (ebeler, sağlık memurları) Yeni iş tanımları 31

32 Engeller/Kapsayıcılık/Eğitim Birinci Basamak Sağlık Hizmetinin değişiminde iki temel parça: Aile hekimi olmak için eğitim alan hekimler, 1 yıl ve 2 aşamalı eğitimler Aile Sağlığı Elemanı : hemşire, ebe and sağlık memurları 3 gün süren eğitimler 32

33 Engeller/Kapsayıcılık/İş Tanımları Doktorlar; yeni iş tanımı New Previous Job Job Daha az parametre Benzer iş yükü ve Göreceli olarak az farklılık Hemşireler; yeni iş tanımı New Previous Job Job Daha az parametre Benzer iş yükü ve Göreceli olarak çok farklılık 33

34 Engeller/Kapsayıcılık/İş Tanımları Doktorlar; yeni iş tanımı New Previous Job Job Hemşireler; yeni iş tanımı New Previous Job Job Daha az parametre Benzer iş yükü ve Göreceli olarak az farklılık Daha az parametre Benzer iş yükü ve Göreceli olarak çok farklılık Fark; Kişi merkezli bakım yaklaşımı İş tanımı; Koruma Tanı Tedavi Rehabilitasyon & Danışmanlık 34

35 Engeller/Kapsayıcılık/İş Tanımları Doktorlar; yeni iş tanımı Genellikle Paylaşılan İş Tanımları New Previous Job Job Hemşireler; yeni iş tanımı New Previous Job Job İş Tanımı; Hekimler STE gereksinimi Koruma Tanı Tedavi Rehabilitasyon Hemşireler Ek Eğitimler & & STE Danışmanlık 35

36 Yeni Çabalar İçin Fırsatlar; sistem hazır oluşu ve değişim, gelişim gereksinimi 1.Yasal düzenlemeler; 2.Eğitim deneyimi; 3.Çalışanların değişime hazır oluşu; 4.IT Teknolojisi; 5.Yönetimin kararlılığı; 36

37 Sistem Hazır Oluşu ve Değişim, Gelişim Gereksinimi Ortaya çıkan gereksinim; Hemşireler; Ek Eğitimler & STE 37

38 Hemşirelerin Ek Eğitimleri için Yeni pozisyon Fırsatlar; Yeniden yapılmış iş tanımı Yeni bir motivasyon durumu Maliyet etkili bir BB Ekibi gereksinimi 38

39 Yeni Pozisyon Yeni İş Tanımı, hemşirelerin büyük bölümü yen yükümlülüklerin yerine getirilmesi Yeni eğitimin gerekliliği düşüncesi Aile Sağlığı Elemanı yerine bu görevi daha iyi tanımlayan yeni bir isimlendirme certified nurse, certified midwife, certified health officer 39

40 Netleştirilmiş İş Tanımı Aile hekimlerinin mevzuatla ve iş gereksinimleri ile oluşan iş yükü hemşirelerin iş tanımlarının netleştirilmesini fırsatını oluşturmuştur; out-reach/mobile services, community health education/counseling, preventive services, mother and child care services, family planning services. 40

41 Yeni Motivasyon Durumu Hemşirelerin yeni rolü işin bağımsız bir profesyonel olarak yapılması gereğini ortaya koyuyor. Hekime bağımlı bir pozisyon hemşirelerin akademik ve profesyonel gelişimlerini sınırlayabiliyor. Takımın eşit bir parçası olmak noktasında hemşirelerin eğitim gereksinimi konusunda motivasyonlarına olumlu etki edebilir. 41

42 Cost-effective takım gereksinimi Türkiye; en düşük /Hemşire/hekim oranı OECD 2006: 1.4 OECD ortalaması 3.1. Hemşire sayısı hekimlere göre daha az artmakta; son 15 yıl Hemşirelerin eğitim maliyetleri daha düşük İyi tanımlanmış bir hemşire hekim iş tanımı daha düşük maliyetli bir hizmet ile sonuçlanabiliyor. 42

43 Hemşire Eğitiminde Fırsatlar Amaç: Hemşirelerin özellikle koruyucu hizmetlerdeki iş tanımlarını netleştirerek ve yeterliklerini bu doğrultuda destekleyerek daha düşük maliyet etkili bir Aile Sağlığı Takımı oluşturmak; out-reach/mobile services, community health education/counseling, preventive services, mother and child care services, family planning services. 43

44 Hemşire Eğitiminde Fırsatlar Olası Müdahale: On-job eğitim 44

45 Olası müdahalenin Detayları 1. Hemşire eğitiminde öne çıkan yaklaşım, 2. Dinamik müfredatın özellikleri, 3. Proagramın yönetilmesi ve uygulanması, 4. Programla ilgili projeksiyon 45

46 Öne çıkan yaklaşım rol modeller E-öğrenme modülleri F2F modüller 46

47 Dinamik Müfredatın Yöntemi İş tanımının detaylı olarak yapılması Bulunulan yeterli düzeyleri ile beklenen rasındaki farkın ortaya konması için yapılacak eğitim gereksinimi araştırması; Amaç ve hedeflerin belirlenmesi Hedeflere göre yöntem seçilmesi Programın yaygınlaştırılması sürecine tam katılımın sağlanması Uygulama (including monitoring/certification); Program ve çıktı değerlendirmesi. 47

48 Uygulamanın Yönetimi Sağlık Bakanlığı, Üniversiteler Hemşireler, Hekimler, 48

49 Eğitimin Projeksiyonu Mezuniyet öncesi eğitimin gereksinimlere ve bu eğitimin çıktılarına göre tekrar gözden geçirilmesi. 49

50 Diğer Çabalar Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitiminin tek yeterlik halinde yaygınlaştırılması Aim of Trainings; Mezuniyet öncesi hemşire eğitiminin programının gözden geçirilmesi Sürdürülebilir Maliyet Etkili Aile Sağlığı Takımı Sürdürülebilir bir Maliyet etkili Aile Sağlığı takımı anlayışı 50

51 Teşekkürler Dr. F. Serdar GÜREL Turkish Ministry of Health Family MedicineTraining Center 2nd Phase Training Coordinator 51