YOĞUN BAKIM HEMŞİRESİNİN SORUMLULUKLARI. Uzm.Hemşire K.NİLAY SAĞNAK TÜRK YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİ DERNEĞİ

Transkript

1 YOĞUN BAKIM HEMŞİRESİNİN SORUMLULUKLARI Uzm.Hemşire K.NİLAY SAĞNAK TÜRK YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİ DERNEĞİ

2 YOĞUN BAKIM Clinical (Klinik) Administrative (Yönetim) Research (Araştırma) Education (Eğitim)

3 Yoğun bakım Hemşiresi, karmaşık ve yaşamı tehdit edici problemleri olan hastaların tanılamasını yapmak, izlemek, kaliteli, İleri yoğun bakım ve tedavi girişimleri uygulamak, hasta ve yakınları ile terapötik iletişim kurmak, koruyucu, iyileştirici ve rehabilite edici girişimleri uygulamaktan sorumlu sağlık profesyonelidir.

4 I.Derece Yoğun Bakım Hastaları Fizyolojik olarak stabil olmayıp mekanik ventilasyon ve vazoaktif ilaç uygulaması gibi yoğun tedavi yöntemleri gerektiren hasta grubudur. -postoperatif kardiyotorasik cerrahi, -ileri sepsis -intoksikasyon hastaları

5 II.Derece Yoğun Bakım Hastaları İleri monitörizasyon tekniklerinden yarar görebilecek acil/ yoğun tedavi gerektiren hasta grubudur. -kardiyak, hepatik veya renal yetmezlik -operasyona alınan -mevcut klinik tabloya akut /ciddi bir sistemik patoloji eklenen hastalar

6 III. Derece Yoğun Bakım Hastaları Kötü prognoza sahip bir patolojisi mevcut olan mortalite riski çok yüksek hasta grubudur.

7 SAĞLIK BAKANLIĞI TEDAVĐ HĐZMETLERĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YOĞUN BAKIM HEMŞĐRESĐ GÖREV TANIMLARI Sağlık hizmetlerinde temel insan gücü olarak tanımlanan hemşirelerin hasta bakımı odaklı çalışmaları amaçlanmıştır. Sağlık alanında hızlı bir dönüşümün gerçekleşmekte olduğu günümüzde hemşirelik hizmetlerinin uygulamaya konulması yaşanan dönüşümün başarısını artıracaktır. 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu, 25/4/2007 tarihli ve 5634 sayılı Kanunla değiştirilerek güncellenmiştir. Bu değişiklik kapsamında Hemşirelik Kanununun 4 üncü maddesinde hemşirelerin eğitim durumlarına, çalışma alanlarına ve pozisyonlarına göre görev, yetki ve sorumluluklarının Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmüştür. Yapılan bu düzenleme ile hemşirelerin görev, yetki ve sorumlulukları açık ve kapsamlı bir şekilde belirlenmekte, hemşirelik hizmet birimleri oluşturularak verilen hizmete etkinlik ve profesyonel bir nitelik kazandırılmaktadır.

8 SAĞLIK BAKANLIĞI TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YOĞUN BAKIM HEMŞİRESİ GÖREV TANIMLARI İşin Adı: Yoğun Bakım Hemşiresi Birim ; Yoğun Bakım İşin Özeti; Kurumun ve Başhemşireliğin belirlediği politika, hedef, kural ve düzenlemeler doğrultusunda hemşirelik hizmetlerinin yerine getirilmesini sağlamak.

9 Görev, Yetki ve Sorumluluklar

10 a.başhemşirelik tarafından belirlenmiş, politika, hedef, kural ve düzenlemelere uymak /uyulmasını sağlamak, b. Acil durumları saptayarak kurum politikalarına uygun şekilde girişimde bulunmak, kayıt etmek, acil müdahale malzemelerinin kullanıma hazır tutulmasını sağlamak, c. Yoğun bakım ekibi, hasta ve hasta yakınları ile işbirliği sağlamak ve iletişimi geliştirmek, d. Hastaya güvenli bir ortam sağlamak, e. Yoğun bakım ünitesinde gerekli malzemelerin yeterli ve çalışır durumda olduğunu kontrol etmek,

11 f. Gürültü, ışık, ısınma, havalandırma gibi çevresel uyaranlara kontrol altına almak, g. Hemşirelik öyküsü almak; hemşirelik tanısı koymak; kaydetmek, hemşirelik ekibinin diğer üyeleri ile işbirliği yaparak hasta bakım planını hazırlamak, uygulamak ve uygulanmasını sağlamak, h. Bakım sonuçlarını değerlendirerek gerektiğinde yeni gereksinim ve sorunlara yönelik bakım planını gözden geçirmek ve yeniden düzenlemek, i. Hemşirelik uygulamasının her aşamasını zamanında ve eksiksiz olarak kaydetmek, j. Hekimin yazılı ve imzalı istemini, planlanan tedaviyi Hemşire Gözlem Formuna kaydetmek ve uygulamak, k. İlaçların etki ve yan etkilerini izlemek, kaydetmek,

12 l. Hasta vizitleri yaparak hastaların durumunu izlemek, ekiple ( diyetisyen, fizyoterapist vb.) bilgi alışverişinde bulunmak, m. Tanı ve tedavi amaçlı girişimler için hastayı hazırlamak, ilgili hemşirelik işlevlerini yerine getirmek, işlem sonrası izlemek, n. Yoğun bakım enfeksiyonlarının gelişiminin önlenmesi için gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak, o. İzolasyonu gereken hastalar için gerekli tedbirler almak, p. Hastaya uygulanan bakım ve tedavi ile ilgili uygulamalar ve gözlemlere ilişkin hemşirelik nöbet ve kayıtlarını nöbet değişimlerinde yazılı ve sözel olarak teslim etmek, q. Yoğun bakım ünitelerinde kullanılan skorlama sistemlerini uygulamak ve değerlendirmek,

13 r. Hastaların Hastaların Hastaların Hastaların Hastaların Hastaların Hastaların Hastaların monitörizasyonu, monitörizasyonu, monitörizasyonu, monitörizasyonu, monitörizasyonu, monitörizasyonu, monitörizasyonu, monitörizasyonu, EKG EKG EKG EKG EKG EKG EKG EKG takibi takibi takibi takibi takibi takibi takibi takibi ve ve ve ve ve ve ve ve yorumlaması yorumlaması yorumlaması yorumlaması yorumlaması yorumlaması yorumlaması yorumlaması (aritmi, (aritmi, (aritmi, (aritmi, (aritmi, (aritmi, (aritmi, (aritmi, fibrilasyon, fibrilasyon, fibrilasyon, fibrilasyon, fibrilasyon, fibrilasyon, fibrilasyon, fibrilasyon, extrasistol extrasistol extrasistol extrasistol extrasistol extrasistol extrasistol extrasistol vb vb vb vb vb vb vb vb.), ), ), ), ), ), ), ), acil acil acil acil acil acil acil acil durumlarda durumlarda durumlarda durumlarda durumlarda durumlarda durumlarda durumlarda hekimle hekimle hekimle hekimle hekimle hekimle hekimle hekimle işbirliği işbirliği işbirliği işbirliği işbirliği işbirliği işbirliği işbirliği sağlayarak sağlayarak sağlayarak sağlayarak sağlayarak sağlayarak sağlayarak sağlayarak temel temel temel temel temel temel temel temel / ileri ileri ileri ileri ileri ileri ileri ileri yaşam yaşam yaşam yaşam yaşam yaşam yaşam yaşam desteğinin desteğinin desteğinin desteğinin desteğinin desteğinin desteğinin desteğinin uygulanması uygulanması uygulanması uygulanması uygulanması uygulanması uygulanması uygulanması ve ve ve ve ve ve ve ve uygun uygun uygun uygun uygun uygun uygun uygun hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik aktivitelerinin aktivitelerinin aktivitelerinin aktivitelerinin aktivitelerinin aktivitelerinin aktivitelerinin aktivitelerinin yerine yerine yerine yerine yerine yerine yerine yerine getirilmesini getirilmesini getirilmesini getirilmesini getirilmesini getirilmesini getirilmesini getirilmesini sağlamak, sağlamak, sağlamak, sağlamak, sağlamak, sağlamak, sağlamak, sağlamak, s. Aspirasyon, Aspirasyon, Aspirasyon, Aspirasyon, Aspirasyon, Aspirasyon, Aspirasyon, Aspirasyon, oksijen oksijen oksijen oksijen oksijen oksijen oksijen oksijen tedavisi, tedavisi, tedavisi, tedavisi, tedavisi, tedavisi, tedavisi, tedavisi, kan kan kan kan kan kan kan kan gazı gazı gazı gazı gazı gazı gazı gazı izlemi, izlemi, izlemi, izlemi, izlemi, izlemi, izlemi, izlemi, vücut vücut vücut vücut vücut vücut vücut vücut pozisyonları, pozisyonları, pozisyonları, pozisyonları, pozisyonları, pozisyonları, pozisyonları, pozisyonları, genel genel genel genel genel genel genel genel vücut vücut vücut vücut vücut vücut vücut vücut bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, postural postural postural postural postural postural postural postural drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, aseptik aseptik aseptik aseptik aseptik aseptik aseptik aseptik uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar (sonda (sonda (sonda (sonda (sonda (sonda (sonda (sonda-katater katater katater katater katater katater katater katater bakımı bakımı bakımı bakımı bakımı bakımı bakımı bakımı vücut vücut vücut vücut vücut vücut vücut vücut bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, bakımı, postural postural postural postural postural postural postural postural drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, drenaj, aseptik aseptik aseptik aseptik aseptik aseptik aseptik aseptik uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar uygulamalar (sonda (sonda (sonda (sonda (sonda (sonda (sonda (sonda-katater katater katater katater katater katater katater katater bakımı bakımı bakımı bakımı bakımı bakımı bakımı bakımı vb vb vb vb vb vb vb vb.) gibi gibi gibi gibi gibi gibi gibi gibi temel temel temel temel temel temel temel temel girişimsel girişimsel girişimsel girişimsel girişimsel girişimsel girişimsel girişimsel uygulamalara uygulamalara uygulamalara uygulamalara uygulamalara uygulamalara uygulamalara uygulamalara yönelik yönelik yönelik yönelik yönelik yönelik yönelik yönelik uygun uygun uygun uygun uygun uygun uygun uygun hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik hemşirelik aktivitelerini aktivitelerini aktivitelerini aktivitelerini aktivitelerini aktivitelerini aktivitelerini aktivitelerini planlamak, planlamak, planlamak, planlamak, planlamak, planlamak, planlamak, planlamak, uygulamak uygulamak uygulamak uygulamak uygulamak uygulamak uygulamak uygulamak ve ve ve ve ve ve ve ve değerlendirmek, değerlendirmek, değerlendirmek, değerlendirmek, değerlendirmek, değerlendirmek, değerlendirmek, değerlendirmek,

14 t. Sıvı-elektrolit ve asit baz dengesine yönelik mevcut ve olası sorunların dikkate alınarak uygun hemşirelik bakımını planlanmak, uygulamak ve değerlendirmek, u. Bası yaraları, risk faktörleri, prognoz üzerindeki etkilerinin değerlendirilerek gelişiminin önlenmesi için uygun hemşirelik yaklaşımını sağlamak, oluşması halinde uygun hemşirelik bakımını planlamak, uygulamak, değerlendirmek, v. Nörolojik hastalıkları olan (Anevrizma, KİBAS, SVO vb.) ve bilinci kapalı olan (intrakraniyal kanama vb.) hastaların izlemi ve uygun pozisyonunu sağlamak, nörolojik değerlendirmeleri yapmak,

15 w. Hastanın ameliyat sonrası hemşirelik bakımını planlamak, uygulamak ve değerlendirmek, x. Hastanın insizyon bölgesi bakımını yapmak, gelişebilecek komplikasyonların (enfeksiyon, kanama vb.) izlenmesi, alınacak önlemlere ilişkin hemşirelik bakımını planlamak, y. Hastaların beslenme gereksinimlerini belirlemek (enteral ve parenteral beslenme) gereksinimlerine göre hemşirelik bakımını planlanmak ve uygulamak, beslenmede kullanılan cihazların sterilizasyonunun devamlılığını sağlamak, z. Kan ve kan ürünleri transfüzyonunda ürün bilgilerinin kontrolünü sağlamak, komplikasyonlarını izlemek ve alınacak önlemlere ilişkin hemşirelik yaklaşımını geliştirmek,

16 aa. Ekip işbirliği çerçevesinde hasta yakınlarına, sınırları hekimle birlikte önceden belirlenmiş olarak hastalık, tanı ve tedavileri hakkında bilgilendirmek, bb.yoğun bakım hastaları ile hasta yakınlarının psikososyal problemlerine uygun hemşirelik yaklaşımını sağlamak, cc. Tüm uygulamaları etik kurallara uyarak hasta hakları doğrultusunda yapmak, yapılmasını sağlamak, gerekli durumlarda müdahale etmek, dd.terminal dönemdeki hastaya ve ailesine destek sağlamak, ee. Hastanın ölümü halinde hastaya ait ilaç kartlarının, kullanılmamış ilaçların eczaneden iptalini gerçekleştirmek, hazırlığının yapılıp morga gönderilmesini sağlamak,

17 TYBHD GÖREV TANIMLARI ÇALIŞMA GRUBU YOĞUN BAKIM HEMŞİRESİNİN SORUMLULUKLARI Çalıştığı ı birim: Yoğun bakım ünitesi Bağlı bulunduğu u yönetici: Yoğun bakım ünitesi sorumlu hemşiresi Yerine bakacak kişi: i: Yoğun bakım hemşiresi Alması Gereken Eğitimler -CPR ve ileri yaşam am desteği kursu ( Đki yılda bir ) -Enfeksiyon eğitimi, -Her yıl birime özel zorunlu eğitimler.

18 GEREKLİ NİTELİKLER 1.Temel Nitelikler Eğitim: Lisans mezunu Deneyim: 1 yıl yoğun bakım ve benzeri bölümde çalışmış olmalı Özel Sertifika: Mezuniyet sonrası yoğun bakım hemşireliği sertifikası saydığımız tüm özelliklere sahip, kurumun misyon, vizyon, politika ve prosedürlerini benimsemiş, hemşireler arasından hemşirelik hizmetleri müdürü / başhemşire tarafından görevlendirilir.

19 2.Fiziksel / Mental Nitelikler Ekip çalışmasına yatkın, Eğitime ve gelişime açık, Kriz yönetimi yapabilen, Kritik düşünebilen, Hızlı karar verebilen, Hemşirelik sürecini kullanma sahip olabilen, Terapötik iletişim kurabilen, Hasta-aile aile eğitimi yapabilen, Bilgisini uygulamalarınaaktarabilen, yeteneğine Sözlü-yazılı iletişim becerisine sahip olabilen, Hasta / çalışan güvenliğini optimum düzeyde sağlayabilen, Stresli ortamlarda çalışabilen, Hızlı hareket edebilen, Çevresel uyaranları yorumlayabilen, Analitik düşünebilen, Dikkatli olabilen, Araştırma yapma bilgi ve becerisine sahip olabilen kişilerdir.

20 Bakım Vereceği Yaş Grupları Yenidoğan <30 gün Bebek <1 yaş Erken Çocukluk 1-5 yaş Geç Çocukluk 6 yaş -13 yaş Adolesan yaş Erişkin yaş Yaşlı 65 yaş üstü

21 Hizmet Alanında İletişimde Bulunduğu Gruplar Diğer yoğun bakım ünitesi hemşireleri, Hasta ve hasta yakınları, Yoğun bakım sorumlu hemşiresi, Yoğun bakım Sorumlu hekimi ve diğer hekimler Yoğun bakımda çalışan diğer sağlık profesyonelleri Hemşirelik hizmetleri müdürü ve hemşirelik hizmetleri müdür yardımcısı Süpervisor hemşireler Hemşirelik hizmetleri müdürlüğüne bağlı komiteler (enfeksiyon kontrol komitesi vb) Kurum dışı yoğun bakım hemşireleri, yoğun bakım dernekleri Biyomedikal / Satın alma yetkilileri

22 İşin Riskleri Elektrik kaçağı Röntgen Işınları / Elektromanyetik alanlar Monitörler Yüksek volümlü gürültü, ses Kesici-delici alet yaralanmaları Kan ve vücut sıvıları ile bulaşma Vücut mekaniğine uygun olmayan taşıma-kaldırma teknikleri Bulaşıcı hastalıklar Kötü kokulu vücut sıvılarına yoğun şekilde maruz kalma. Uzun süre ayakta kalma Ağır kaldırma Kapalı ortam Uzun ve düzensiz çalışma saati

23 Kullanılan Cihaz ve Ekipmanlar Kişisel isel koruyucu ekipman / malzemeler Birime ait tüm araç-gereçler, tıbbi cihazlar

24 GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR

25 Hemşirelik Süreci-1 1. Yoğun bakım hemşiresi hastayı üniteye kabul eder ve hasta-ailesinin ailesinin üniteye uyumunu sağlar. 2. Verileri uygun tanılama teknikleri kullanarak, sistematik şekilde, sürekli toplanmasını sağlar. 3. Veri toplamaya dayalı olarak, hasta ve ailesinin öncelikli ve acil gereksinimlerini saptar, hemşirelik girişimlerini içeren bakım planını belirler. 4. Hemşirelik tanılarını belirlerken, elde ettiği verileri biyolojik, fiziksel, davranışsal bilimlere yönelik temel bilgileri ile analiz eder. 5. Bağımlı/bağımsız hemşirelik fonksiyonlarını ve uygun terapötik hemşirelik girişimlerini içeren bakım planını uygular. 6. Hemşirelik girişimlerini uygun ve güvenli şekilde kaydeder ve bakımın devamlılığını sağlar.

26 Hemşirelik Süreci-2 7. Hasta tanılama bulgularını, hemşirelik girişimlerini ve bunlara yönelik hasta yanıtlarını kayıt eder. 8. Beklenen bakım hedefleri doğrultusunda hasta bakımının etkinliliğini sürekli ve sistematik şekilde değerlendirir. 9. Hastanın genel durumu hakkında ilgili kişilerle iletişim kurar. 10. Hasta ve ailesi ile diğer sağlık profesyonellerini veri toplamaya katar, belirlediği tanıyı paylaşır, ortaklaşa bakım hedeflerini oluşturur, bakım planını hasta ve ailesinin gereksinimleri doğrultusunda hazırlar, girişimleri belirler, uygular ve sonuçları değerlendirir. 11. Bakım standartlarına göre hemşirelik bakımını verir ve bakımı yönetir. 12. Kalite indikatörlerini belirleme, veri toplama, öncelikleri belirleme, verileri analiz etme ve bakım sonuçlarını iyileştirmeye yönelik öneriler sunma gibi bakım kalitesini geliştirici çalışmalara katılır.

27 Etik Uygulamalar 13. Hasta ve ailesinin bütünlüğüne/haklarına, otonomilerine ve farklılıklarına saygı gösterecek, yargılayıcı ve ayrımcı olmayacak şekilde bakım sağlar. 14. Hasta yararına olan karar ve girişimleri etik ilkeler doğrultusunda belirler. Hastanın mahremiyeti ve gizliliğini sağlar, sürdürür. Hasta haklarını savunur. Hasta ve ailesi ile ilgili kayıtların gizliliğini sürdürür. Etik karar vermeyi kolaylaştıran kaynakları araştırır ve bunlardan yararlanır.

28 Hasta ve Hemşire Güvenliği Risk Önleme 15. Kurumun güvenlik ve risk yönetimi programına katkıda bulunur ve destekler. 16. Hastalar ve çalışanlar için temiz ve güvenli bir çevre sağlar ve sürdürür. 17. Her yaş grubuna özgü alınması gerekli güvenlik önlemlerini bilir ve çevreyi buna göre düzenler. 18. Hemşirelik bakımında gerekli olan asepsi, sterilizasyon ve izolasyon tekniklerine uyar ve uyulmasını sağlar. 19. Aseptik tekniğe uygun şekilde hastanın pansumanlarını, kateter bakımlarını yapar. 20. Hastane enfeksiyonlarına maruz kalan ya da enfeksiyona yatkınlığı olan hastaların bakımında enfeksiyon kontrol programına destekleyici girişimlerde bulunur. 21. Hasta bakımını planlama ve sunmada güvenlik, etkinlik ve maliyetle ilgili faktörleri göz önünde bulundurur.

29 Klinik Uygulamaları Hasta değerlendirmesinde; kurumun benimsediği skorlama sistemleri ve skalalardan yararlanır. 23.Temel ve ileri yaşam desteği protokollerine uygun acil girişimleri başlatır. 24. Acil ilaç seti, tıbbi malzeme ve cihazları kullanıma hazır bulundurur. 25. Hastalıklara yönelik standart bakım ve tedavi yaklaşımlarını bilir ve uygular. 26. Diğer sağlık profesyonelleri ile beraber hasta vizitine katılır, hastanın tedavi ve bakım planının oluşturulmasına katkıda bulunur. 27. Her yaş grubu ile ilgili normal büyüme ve gelişmeyi bilir, izler ve bu bilgiler doğrultusunda bakımı planlayıp uygular.

30 Klinik Uygulamaları Çevresel uyaranları kontrol altına alarak hastaların uyku ve dinlemelerini sağlar. 29.Tedavi amaçlı girişimler için hastayı hazırlar, işlem sırasında destek olur, işlem sonrasında hastayı izler. Hasta ilgili tetkik örneklerin uygun şekilde ve en kısa zamanda yerine ulaştırılmasını sağlar. 30. Hekimin tedaviye ilişkin yazılı direktiflerini 9 Doğru ilkesine göre uygular ve rapor eder. 31. Her yaş grubuna özgü uygulanması gereken ilaç çeşitlerini, farklı dozlarını ve olabilecek yan etkilerini bilir, ilaçları hekimin yazılı istemine uygun şekilde verir. 32. Hastaları, ilaçların yan etkileri yönünden gözler ve gerektiğinde ilgililere rapor eder.

31

32 Klinik Uygulamaları Non-invazif monitörizasyon tekniklerini kullanır. 34. İnvazif girişimlerde hekime asiste eder. 35. Hastaların solunuma ilişkin sorunlarını çözer, ventilatördeki hastaya bakım verir. 36. Hemodinamik parametreleri takip eder ve hesaplar, sonuçları yorumlar, kaydeder ve ilgili sağlık profesyonellerine bildirir. 37. Kardiyak ritmi izler, yorumlar, öldürücü ritimleri tanır ve gerekli acil girişimleri bilir, uygular. 38. Pacemakerlı hastayı izler, bakımını bilir ve uygular. 39. İntra aortik balon pompalı hastayı izler, bakımını bilir ve uygular

33 Klinik Uygulamaları Bası yarası riskini değerlendirir ve önleyici uygulamalar yapar. 41. Hastaya oksijen uygulamasında rol alır. 42. Postural drenaj uygulamalarında rol alır. 43. Aldığı-çıkardığı sıvı takibi, enteral ve Total Parenteral Nutrisyon uygulama ve takibini yapar. 44. Kan ve kan ürünlerinin uygulanması ve takibinde rol alır. 45. Hastanın başka bir bölüme transferinin güvenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. 46.Post- mortem bakımda rol alır. 47. Sağlığın sürdürülmesi, geliştirilmesi, rehabilitasyonu ve risk önlemeye yönelik girişimlerini uygular.

34 Terapötik Đletişim ve Profesyonel Đlişkiler Bakım verirken hasta, ailesi ve sağlık profesyonelleri ile işbirliği içinde çalışır. Her yaş grubuna uygun iletişim gereksinimlerini bilir.iletişim tekniklerini ve terminolojisini buna göre kullanır. Hastaya bakım verirken ortaya çıkan kendi uzmanlık sınırları dışında olan sorunların çözümünde, ilgili uzmanlık alanlarındaki sağlık profesyonelleri ile iletişime geçer. Çalıştığı vardiyalarda gerektiğinde hasta durumunu ilgili kişilere rapor eder. Hastayla ilgili bilgileri, bir sonraki vardiyada çalışacak hemşireye vardiya bitiminde sözlü ve yazılı olarak teslim eder.

35 Eğitim 53.Hasta ve ailesinin eğitimlerinde, onların geleneksel ve kültürel özelliklerini dikkate alır. 54.Yoğun bakım hemşireliği ile ilgili bilgi, beceri güncelleştirir. Klinik becerilerini artırabileceği kazanabileceği eğitim fırsatlarını araştırır. ve yetkinliklerini ve deneyim 55.Akranlarının, meslektaşlarının ve diğer sağlık görevlilerinin profesyonel gelişimlerine katkıda bulunur. 56.Öğrenci hemşirelerin klinik eğitimleri için öğretici ortamın yaratılmasına katkıda bulunur.

36 Sürekli Araştırma ve Geliştirme 57. Araştırma bulgularını, yenilikleri yoğun bakım uygulamalarına yansıtır. 58. Uygulamalarında kanıta dayalı araştırma sonuçlarından yararlanır.

37 tarih ve (2008//25) sayılı Genelge. Ülkemizde mevcut yoğun bakım hizmetlerinin iyileştirilmesi, yetersiz yatak kapasitesinin ihtiyaca cevap verebilecek düzeye çıkarılması ve bu vesile ile yoğun bakım ünitelerinin, nitelik, personel ve donanım imkânları ile hizmet verdikleri hastane ve bölgenin şartlarına göre yeniden yapılandırılması hedeflenmiş ve tarih ve (2008//25) sayılı Genelge ile yoğun bakım üniteleri standartlarına ilişkin esaslar belirlenmiştir. Yataklı tedavi kurumları genel ve özel dal yoğun bakım ünitelerinde ilgi genelge ile belirlenen standartlara uygun olarak görev alacak sağlık personelinin eğitimi ve sertifikalandırılması ile eğitim merkezlerinin tespitine ve taşıması gereken niteliklere ilişkin usul ve esaslarının yeniden belirlenmesine ihtiyaç duyulmuştur.

38 Bu amaçla hazırlanan ekteki Yoğun Bakım Hemşireliği Eğitim Programı Uygulama Yönergesi nin yürürlüğe konulması ve 10/01/2003 tarihli ve 372 sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe giren Yoğun Bakım Ünitelerinde Görev Yapan Sağlık Personelinin Eğitimine ve Sertifikalandırılmasına Dair Yönerge nin yürürlükten kaldırılması hususlarını;

39 Amaç Madde 1 (1) Bu Yönergenin amacı; yataklı tedavi kurumları genel ve özel dal yoğun bakım ünitelerinin ihtiyacı olan hemşirelerin ve hemşireliğe eş değer sağlık memurlarının eğitimi ve sertifikalandırılması ile eğitim merkezlerinin tespitine ve taşıması gereken niteliklere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

40 Madde 4 Bu Yönergede geçen; Bakanlık: Sağlık Bakanlığını, Eğitim Merkezi: Bakanlık tarafından yoğun bakım eğitimi vermek üzere yetkilendirilmiş olan eğitim merkezlerini, Eğitim Programı: Eğitim merkezinde uygulanan teorik ve pratik eğitim programını, Eğitimci: Eğitim merkezlerinde yoğun bakım eğitimini verecek kişiyi, Kursiyer: Eğitim merkezlerinde yoğun bakım eğitimi verilecek olan kişiyi, Sertifika: Eğitim programı sonucunda yapılacak sınavda başarılı olan kursiyerlere verilen belgeyi ifade eder.

41 Eğitim merkezleri ve eğitimciler Madde 5- (1) Eğitim merkezleri, üniversitelere ait hastaneler, Bakanlığa bağlı genel ve özel dal eğitim ve araştırma hastanelerinden Bakanlıkça seçilerek yetkilendirilen III. Düzey yoğun bakım üniteleridir. (2) Eğitimciler; uzman hekimler ve en az üç yıl yoğun bakım ünitesinde çalışmış dört yıllık yüksek okul mezunu hemşirelerdir.

42 Eğitim Programı Madde 6- (1) Eğitim programı, teorik ve pratik eğitim programı olmak üzere iki kısımda yürütülür. Sertifikalandırmaya esas eğitim programının süresi toplam iki aydır. (2) Eğitim programı, aşağıda belirtilen teorik ve pratik konuları kapsar. Özel dal yoğun bakım hemşireliği eğitimi veren merkezler ilgili dala özel teorik ve pratik konuları programa ilave edebilir. Bakanlık tıbbî gelişmelere paralel olarak eğitim programını değiştirebilir.

43 A) Teorik Eğitim Konuları 1) Hasta, hekim, hasta yakınları ve diğer yoğun bakım personeli ile iletişim, 2) Yoğun bakım hastaları ve hasta yakınlarının psikolojik problemlerinde hemşirenin yaklaşımı, 3) Etik ve hasta hakları, 4) Yoğun bakım ünitelerinin sınıflandırılması ve fiziksel özellikler, 5) Yoğun bakım hemşirelerinin özellikleri, sorumlulukları ve görevleri, 6) Yoğun bakım personeli (tabip, hemşire, personel, fizyoterapist, radyoloji teknisyeni gibi) arasında olağan ve acil durumlarda iş bölümü, 7) Yoğun bakım ünitesi enfeksiyonları: Enfeksiyonların patogenezi ve önlemler, 8) Yoğun bakım ünitelerinde kullanılan skorlama sistemi, 9) Bitkisel hayat, beyin ölümü ve organ transplantasyonunda yoğun bakımın önemi,

44 10) Yoğun bakım hastalarında invaziv ve noninvaziv monitorizasyon yöntemleri, a) Elektrokardiyografi, b) Hemodinamik monitorizasyon; Arterial kateterizasyon - Santral venöz kateterizasyon, - Pulmoner arter kateterizasyonu, - Noninvaziv / invaziv kan basıncı monitorizasyonu, - Noninvaziv / less invaziv / invaziv kardiyak output ve diğer hamodinamik parametrelerin monitorizasyonu, c) Pulse oksimetri, ç) Kapnografi, d) Solunumsal monitorizasyon,

45 11) Solunum yetmezlikleri: a) Hipoksemik solunum yetmezlikleri, b) Hiperkapnik solunum yetmezlikleri, c) ALI (Akut Akciğer Hasarı) / ARDS (Akut Solunum Güçlüğü Sendromu), 12) Bası yaraları, risk faktörleri, skorlama sistemleri, prognoz üzerindeki etkileri ve gelişiminin önlenmesi, 13) Yoğun bakım hastalarında beslenme: Malnütrisyon, gereksinimlerin belirlenmesi, parenteral ve enteral beslenme, parenteral ve enteral beslenme yolları, komplikasyonlar, beslenmede hemşirenin rolü ve sorumlulukları,

46 14) Kan ve kan bileşenleri: Ürün bilgisi, endikasyon, uygulaması, komplikasyonları ve alınacak önlemler, 15) SIRS (Sistemik İnflamatuar Reaksiyon Sendromu), sepsis, MODS da (Multiple Organ Disfonksiyon Sendromu) terminoloji ve tanı kriterleri, 16) Akut böbrek yetmezliği, Diüretik tedaviler, Hemofiltrasyon- Hemodiafiltrasyon da temel ilkeler ve hasta takip ilkeleri, 17) DIC (Yaygın Damar İçi Pıhtılaşma Bozukluğu), 18) Tromboemboli profilaksisi, 19) Sıvı- elektrolit dengesi, tedavi ilkeleri, hemşirelik yaklaşımı.

47 B) Pratik Eğitim Konuları 1) Yoğun bakım ünitesinin ve kullanılan cihazların dezenfeksiyonu, 2) Yoğun bakımda verilerin kaydı, saklanması ve değerlendirilmesi, 3) İnvaziv ve noninvaziv monitorizasyonda kullanılan malzemeler, line, üçlü musluk, tübing sistem, bakteri filtresi gibi malzemelerin değişimi, temizliği, sterilizasyonu veya dezenfeksiyonu, 4) EKG çekilmesi, EKG monitorizasyonu, yoğun bakım ünitesinde sık görülen aritmiler, iskemide EKG, elektrolit inbalansları ve EKG, 5) Tansfüzyon pratiği, Plazmaferez, 6) Kateter bakımı (Arterial, venöz, santral venöz, üriner sistem kateterleri) ve değişimi, 7) Arterial kan gazı için numune alınması, kan gazı cihazı, kan gazı analizi yapılması, 8) Asit- baz dengesinin değerlendirilmesi ve hemşirelik yaklaşımı, 9) Kardiyopulmoner resusitasyon, Primer ve sekonder survey, 10) Defibrilasyon, kardiyoversiyon, 11) Oksijen tedavisi uygulama yöntemleri,

48 12) Mekanik ventilasyon a)negatif basınçlı ventilasyon / pozitif basınçlı ventilasyon, invaziv/ noninvaziv ventilasyon, ventilatör üzerinde ayarlanan parametreler, solunum modları, alarmlar, acil durumlarda yapılacaklar alarm, hastanın sistemden ayrılması, obstrüksiyon, acil hasta alımı, kardiyopulmoner arrest), b) Mekanik ventilasyon endikasyonları ve klasik mekanik ventilasyon yaklaşımı, c) Noninvaziv mekanik ventilasyon, ç) İnspiratuvar gazların ısıtılması ve nemlendirilmesi, HMEF ler (ısı- nem değişim filtresi) ve HH ler (ısıtmalı nemlendirici).

49 13) Bası yaralarının bakımı, 14) Beslenme amacı ile kullanılan cihazlar (beslenme pompaları, infüzyon pompaları gibi), kullanımı, beslenmede kullanılan setler, beslenmede kullanılan ekipmanın kullanımı, değişimi, temizlenmesi, sterilizasyonu, 15) Genel vücut temizliği, 16) Trakeal aspirasyon: Kapalı ve açık teknikler, 17) Hasta pozisyonları ve mobilizasyonu: Teknikler, sebepleri ve sonuçları, 18) Stomalı hastalarda bakım, 19) Yoğun bakım hastalarında sedasyon ve analjezi, 20) Antikoagulan, trombolitik tedavi uygulamaları,

50 21) Vazoaktif ilaç infüzyonları: Endikasyon, hazırlanma, doz, uygulama, yan etki ve komplikasyonları, Maket/ model üzerinde eğitim: 1) Havayolu açılması; a) Üçlü manevra, b) Airway yerleştirilmesi, c) Laringeal maske yerleştirilmesi, ç) Endotrakeal entübasyon, 2) Suni solunum 3) Kalp masajı.

51 Eğitim Programına Başvuru ve Kabul Koşulları Madde 7- Bu Yönerge kapsamında eğitime alınacak olan kursiyerler, her eğitim döneminde eğitim alacakları yoğun bakım türüne göre Bakanlıkça ilan edilen başvuru formları ve istenen belgeleri görev yaptıkları kurumları aracılığı ile İl Sağlık Müdürlüklerine başvururlar. İl Sağlık Müdürlükleri başvuru belgelerini inceleyerek eksikliği bulunmayan başvuruları Bakanlığa gönderir. Madde 8- Kursa katılacak kursiyer kontenjanı Bakanlık hastaneleri için % 60, üniversitelere bağlı hastaneler için % 30 ve özel hastaneler için % 10 olup, başvuru değerlendirmesi bu oranlar doğrultusunda yapılır. Bakanlık mevcut ihtiyaçlar ve başvurulara göre gerekli durumlarda bu dağılımda değişiklik yapar.

52 Madde 9- Eğitim programına Bakanlıkça yapılacak planlamaya uygun olarak devam edilmesi esastır. Sadece mazeret veya hastalık izni sebebiyle eksik kalan süreler eğitim süresine eklenir. Mazeretsiz olarak % 10 teorik veya pratik eğitime katılmayan kursiyere sertifika verilmez ve daha sonra kurs programlarına katılma talepleri değerlendirmeye alınmaz. Madde 10- Eğitim programına katılan kursiyerlerin başarılı sayılarak sertifikalandırılması için eğitim merkezinde yapılacak teorik ve pratik sınavlarda alınan notların ağırlıklı ortalamasının 100 üzerinden( teorik %50, pratik %50 olarak ) 70 ve üzeri olması gereklidir. Yapılacak itirazlar eğitim merkezi tarafından değerlendirilir.

53 Madde 11- Teorik ve pratik sınavlar sonucunda başarılı olan kursiyerlerin eğitim çalışmalarına dair uygulama ve müfredat programı ile bilgi ve becerileri değerlendirilerek başarı durumlarını gösteren belgeler bir dosya halinde Bakanlığa gönderilir. Eğitim merkezince düzenlenen dosya Bakanlıkça değerlendirilir ve kursiyere eğitim aldığı yoğun bakım türüne göre Bakanlık tarafından sertifika düzenlenir.

54 TEŞEKKÜRLER