DAVRANIŞ BİLİMLERİ ALGILAMA VE ALGILAMA HATALAR
|
|
- Iskender Bozgüney
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 DAVRANIŞ BİLİMLERİ ALGILAMA VE ALGILAMA HATALAR Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT
2 *Algılama; insanların çeşitli duyuları (görme, işitme, koklama, dokunma ve tatma) yardımıyla çevrelerinden elde ettikleri bilgileri bir araya getirip organize ederek kendileri için anlama ya da yoruma kavuşturmalarına ilişkin süreçlerdir. *Algılama, bireylerin çevrede duyduğu ilgiye göre değişiklik gösterir. Her bireyin ilgi ve dikkatini çeken çevresel olaylar farklıdır. Bireylerin geçmişte algılama süreci yardımı ile oluşturdukları kanaat, varsayım, kuram ve fikirler zaman içinde değişebilir. Çünkü; bireylerde algılama süreci süreklidir. İnsanların geçmişte yaptıkları algılama hatalarının farkına varmalarına ve olgunlaşmalarına da yardımcı olur. 2
3 *Algılama, duyu organları tarafından kaydedilen uyarıcılar üzerine inşa edilmektedir. *Duyular insanın objelerle ilgili fiziksel girdileri diye tanımlanabilir. *Dünyayı sinir uçlarının harekete geçmesiyle anlarız. Elimizi sıcak bir sobaya değdirdiğimizde ya da adımız çağırıldığında sinir sistemimiz harekete geçer ve sinir uçlarımız bu girdileri beynimize gönderir. *Duyu organlarına ulaşan bilgiler algılanmadığı sürece hiçbir anlam ifade etmez. Bu sebeple duyu organlarına ulaşan bilgilerin algılanarak anlamlı hale getirilmesi gerekir. *Bu duyular, görme, işitme, koklama, tat alma ve dokunma şeklinde adlandırılmaktadır. 3
4 *Duyular, vücudun içinden ve dışından birçok uyarının etkisi altındadır. Işık ve ses dalgaları, baskı ve kimyasal enerji dış uyaranlara örnek olarak verilebilir. *İç uyaranlar kaslardan çıkan enerji, sindirim sisteminden, hormonlardan ve benzerlerinden etkilenme biçiminde olabilir. Görüldüğü gibi duyular vücudun fizyolojik işlevlerini gösteren temel davranışla ilgilidir. *İnsanlar yalnızca temel davranışı yönlendiren duyularla davranmazlar, kendi algısal dünyalarında yaşarlar. *Davranışlarını yönlendiren şey, gerçeği algılayış biçimidir. İki kişinin gerçeği aynı biçimde 4 algılaması gerekmez.
5 *Algılama ile birey çevrede ilgi duyduğu hususları seçer. Bazı çevresel bilgilere kayıtsız veya isteksiz yaklaşırken bazı bilgiler ilgi ve merakını cezbeder. Her bireyin ilgi ve dikkatini çeken çevresel olay ve bilgiler farklıdır. Bu farklılığı doğuran insanların birbirlerinden farklı kişilere, ihtiyaçlara, güdülere, değerlere, inançlara ve tecrübelere sahip olmalarıdır. *Bu farklılıklar, bireylerin çevreden ilgi duydukları ve algıladıkları olay ve bilgileri gruplama işleme ve anlama kavuşturmada da farklılıkların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. 5
6 *Bireyin dış dünya ile ilgili olarak elde ettiği organize ettiği, işlediği bilgiler onların yaşadıkları dünya hakkında bir takım kanaate kuramlara, varsayımlara, sabit fikirlere sahip olmalarına, davranış ve tutumlarını bunlara göre oluşturmalarına yol açar. *Ancak bireylerin geçmişte algılama süreci yardımıyla oluşturdukları bu kanaat, varsayım, kuram ve fikirler, zaman içinde değişebilir. Çünkü bireylerde algılama süreci süreklidir. Zaman içinde elde edilen yeni bilgiler bunların işlenmesi ve anlama kavuşturulması, yeni tecrübeler edinilmesine, yeni keşif, inanç, kanaat ve kuramlara neden olur ve eskiden yaptıkları algılama hatalarını farkına varmalarına yardımcı olur. 6
7 Çevresel Uyarı Yakın çevredeki kişi ve nesneler Dış Etmenler Büyüklük Yoğunluk Zıtlık Hareket Tekrarlanma Yenilik Aşinalık Algısal Seçme İç Etmenler Kişilik Öğrenme Güdülenme Yorumlama Algısal Yanılgılar Nedensellik Yükleme Algısal Savunma İç ve Dış Nedenler Kalıp Düşünme Başarı ve Başarısızlık Hale Etkisi Nedenleri Yansıtma Beklenti Etkileri 7 Gözlem Tatma Koklama Duyma Görme Dokunma Algısal Örgütleme Algısal Gruplandırma Süreklilik Tamamlayıcılık Yakınlık Benzerlik Ortak Alanda Bulunma Aşinalık Örtülü Tutumlar Duygular Güdüler Tepki Açık Davranış
8 *Algılamayı anlamanın en iyi yolu, algılama eylemini dünyanın resmini bir bez üzerine resmetme eylemi gibi görmektir. *Resmi yapan, yaptığı resme olayların hangi yönlerini alacağını kendisi belirler. Çoğu zaman ressam olayları gerçekte görüldüğü gibi kaydetmez. Yorumladığı biçimiyle fırçasını çalıştırır. *İşte algılama süreci de bir uyarının, algılayan için bir anlam ifade edecek biçimde seçilmesi ve örgütlenmesidir. Bilginin araştırılması, bulunması ve zihinsel olarak işlenmesi sürecidir. *Farklı kişiler aynı durumu hem seçici olarak algılama anlamında hem de algıladıkları bu şeyleri örgütleme ve onları yorumlama anlamında genellikle farklıdırlar. 8
9 *Algılama sürecini etkileyen Faktörleri üç başlık altında inceleyebiliriz: 1. Algılayan bireyin kişiliği, kişisel özellikleri, geçmiş yıllarda elde ettiği tecrübeleri, 2. Algılanan nesnenin - ki bu nesne, kişi, eşya olay, canlı ve cansız tüm varlıklar olabilir- özellikleri. 3. Algılama ortamı; algılama sürecinin gerçekleştiği fiziksel, sosyal ve örgütsel çevre koşulları 9
10 Algılayan Kişinin Nitelikleri Algılanan Kişi, Nesne veya Olayların Özellikleri Algılama Sürecinin Gerçekleştiği Ortam Algısal Sürecin Evreleri 1- Dikkat ve Seçim 2- Bilgilerin Organizasyonu 3- Bilgilerin Yorumu 4- Tekrar Hatırlama İnanç Duygu Kanaat Değer Oluşumu Davranış ve Tavırların Belirlenmesi Algılayan Kişinin Davranışsal Cevabı 10
11 *Algılamada bilgi işleme evrelerini dört kısımda ele alıp inceleyebiliriz: 1. Algısal seçme, 2. Algısal örgütleme, 3. Organize edilen bilgilerin anlama ve yoruma kavuşturulması, 4. Bilgilerin ihtiyaç duyulduğunda tekrar hatırlanması, 11
12 * Bize erişen veya araştırıp elde ettiğimiz bilgilerin hepsini değil ancak küçük bir kısmını dikkate alırız. Bireylerin veya grupların hangi bilgileri dikkate alacağı, hangi bilgilerle ilgilenmeyeceği hususu, amaçlanarak planlanmış ve kontrol edilmiş faaliyet ve işlemlerden de doğabilir. Bazı hallerde de bireyler zihinleri başka şeylerle meşgulken davranışlarını ilgilendiren ortamlarla ilgili olarak seçimsel algılama ve davranışlarda bulunabilir. 12
13 *Her gün çevremizde binlerce uyarıyla karşı karşıya bulunuruz. Telefonun çalması, kuşların ötmesi, televizyonda haberlerin okunması, mutfaktan pişmekte olan yemeğin kokusu ve daha birçok uyarıcının aynı anda bulunuşu. Bunların hepsine aynı anda cevap verilemez. Bazılarını dikkate alıp bazılarını görmezden gelmekteyiz. *İşte algısal seçme insanların kendileri için önemli uyarılara dikkatini çevirerek diğerlerini bir kenara itmesi sürecidir. 13
14 *İnsan duyularıyla sürekli bilgi bombardımanına tabi tutulur. Bu çevresel bilgi bombardımanında her birey kendine göre seçimsel davranır. Kendisine erişen veya araştırıp elde ettiği bilgilerin hepsini değil ancak küçük bir kısmını dikkate alır. *Örneğin bir öğrenci arabası ile okula giderken, zihni öğretmeninin sınavda soracağı soruları düşünür, ancak bir taraftan da yoldaki trafik lambasının kırmızı ışığını algılar ve bunun gereği frene basarak arabasını durdurabilir. Ancak, zihni meşgul olduğu için aynı yolda giden tanıdık kimselere dikkat kesilip onları görüp algılamayabilir. Bu kontrol edilmiş amaçlanmış zihinsel bir sürecin seçimsel dikkat biçimidir. 14
15 *Algısal seçme süreci bazıları dış çevrede olan, diğer bazıları ise algılayanın kendinden kaynaklanan kimi etmenlere bağlıdır. *Dış Etmenler: Bir uyarının algılanmasını sağlayan özelliklerdir. Algılama ilkeleri de denilen bu etmenler şunlardır: Büyüklük: Büyük şeyler küçük şeylere oranla daha kolay algılanırlar. Yoğunluk: Bir şeyin yoğunluğu arttıkça algılanması da daha kolay olur. Parlak ışık, keskin ter kokusu ve yüksek ses Zıtlık: Bir dış uyarının ortamla zıtlık göstermesi ya da kişilerin beklentileriyle uyum içinde olmaması onun daha kolay algılanmasına neden olur. 15
16 Hareket: İnsanlar görüş alanları içindeki hareketli nesnelere duran nesnelerden daha fazla dikkat ederler. Montaj hattında çalışan işçiler hareket halindeki materyale, çalıştıkları güzel ve hoş ortamdan (pastele boyanmış duvarlar, hoş bir müzik ve klima) daha çok dikkat ederler. Tekrarlanma: Tekrarlanan eylem ya da etmenler tek bir eylem ya da etmenden daha dikkat çekicidir. Reklamda temel ana fikir tekrarlanır Yenilik ve Bildiklik: Çevremizde bize yakın (bildik) ya da yeni bir şey ilgimizi daha fazla çeker. Şehir sokaklarında dolaşan kaplan yavrusu hemen dikkatimizi çeker. İş rotasyonu işçinin görevine ilgisini arttırabilir. 16
17 *İç Etmenler: Bu etmenler algılayanın kendinden kaynaklanır. Algılayanın karmaşık psikolojik durumunun ortaya çıkardığı iç etmenler şunlardır: Kişilik: Bireylerin neyi nasıl algılayacakları konusunda kişiliklerinin önemi büyüktür. Kişiliğin bir yönü olan alan bağımlılığı / bağımsızlığı algılama ile kişilik ilişkisini açıklayan çok iyi bir örnektir. Öğrenme: Öğrenme her şeyden önce kişilerde bir algı düzeninin gelişmesine neden olur. Bir algı düzeni aynı ya da benzer uyarılarla oluşan geçmiş deneyimlere dayalı özel ya da belirli yorumlama beklentisi demektir. 17
18 Güdülenme: Kişilerin çok ivedi istek ve ihtiyaçları da algısal seçimini önemli ölçüde etkiler. Örneğin temel güdülerden cinsellik, açıklığa alışmış toplumlarda bireylerin dikkatini pek çekmez. Algısal bir düzen geliştirmede ikincil güdüler de önemli rol oynar. Örneğin bağlanma güdüsü yüksek olan bir işçi fabrikanın lokantasına girdiğinde boş ya da bir kişinin oturduğu masaları değil arkadaşlarının çoğunlukta olduğu masaları daha kolay algılayacaktır. Güdüleme ile algılama arasındaki ilişkinin önemli bir yönü Polyanna ilkesi olarak bilinir: İnsanlar hoşnutluk sağlayan uyarılara, hoşnutluk sağlamayanlara oranla daha etkili ve daha kesin bir biçimde yanıt verirler.. 18
19 *Algısal Örgütleme bireylerin çevresel uyarıları anlaşılabilir kalıplar içerisine sokabilmeleri sürecidir. Böylelikle seçici algılama yoluyla seçilen uyarılar anlamlı bir bütün haline getirilmiş olur. * Zihinsel organizasyon; bireyin çevreden seçerek kendince filtre ettiği bilgileri anlamı biçimde bir araya getirerek gruplaması olarak tanımlanır. Anlama kavuşturulmuş ya da zihinsel olarak yorumlanmış bilgiler ise bir araya gelerek zihinsel çatıları oluşturur. Bireylerin zihinsel çatıları ise o bireyin kişisel şeması olarak nitelendirilir. *Kişisel şema; benzer nitelik ve özellikteki insanları bu özellikleri bakımından sınıflara ayrılarak çeşitli grupların oluşturulmasıdır. Kişisel şemalar sayesinde insanları zihnimizde çeşitli sınıflara ayırabilir yada bir grubu bir özelliği ile benimseyip o özelliği gruptaki tüm insanlara mâl edebiliriz. 19
20 *Kişisel şemalar, benzer nitelik ve özellikteki insanları bu özellikleri bakımından sınıflara ayrılarak çeşitli grupların oluşturulmasıdır. Genellikle bu durum basmakalıp ve prototip sınıflama şeklinde gerçekleşir. *İnsanlar zihinlerinde oluşturdukları kişilik şemalarına göre, diğer insanları algılar ve değerler. İnsanların mesleklerine, yaşlarına, ırklarına, vb. özelliklerine göre sınıflandırılması basmakalıp (stereotip) sınıflandırılırlar *Amerikalılar maddiyata önem verirler, *Türklerin aile bağları kuvvetlidir *Almanlar disiplinlidirler, *Pazarlamacılar konuşkan ve sıcak kanlı, mühendisler ise içe dönüktür. 20
21 *Diğer bir sınıflandırmada kullanılan kişisel şema, model örnek (prototip) kullanılmasıdır. Model örnek insan zihninde çeşitli özellikleri belirlenmiş başka bir ifade ile standart bir insan, ürün veya eşyadır. *Birey çevreden algıladığı ve bilgileri zihninde oluşturduğu bu şemaya göre sınıflandırır. Örneğin bir bireyin kafasında iyi bir lider profili ve buna göre liderin sahip olması gereken nitelikler vardır. Buna göre diğer insanların liderlik durumunu bu örnek modeline bakarak ve onunla kıyaslayarak kararlaştırır. Şu halde insan kafasında bulunan model veya örneklerle kıyaslama durumu ortaya çıktıkça çevreden algıladığı bilgileri gruplandırır ve organize eder. 21
22 *Algısal Gruplandırma: Bireylerin bir çok uyaran içinden bazılarını seçerek anlamlı bütünler ortaya çıkarma eğilimine Algısal Gruplandırma denilmektedir. Algısal gruplandırmada rol oynayan etmenler şunlardır: Tamamlayıcılık: Geştalt psikolojisinin temel bir ilkesi, insanların bazen gerçekte öyle olmasa bile bütünü algılamalarıdır. Örneğin düzensiz kırık çizgilerle çizilmiş bir nesneyi tamamlayarak onu bir bütünmüş gibi algılarız. Örgütlerde de öyle olmadığı halde bazı şeyleri bir bütün olarak görürüz. Bir bölüm başkanının, bazı üyelerden itiraz gelmesine karşın bir proje üzerinde tam bir anlaşma olduğunu algılaması buna örnek sayılabilir. 22
23 23
24 *Süreklilik: Süreklilik ilkesi, bireylerin nesneleri sürekli çizgilerle algılama eğiliminde olduklarını belirtir. Bu ilke insanları katı ve yaratıcı olmayan düşünceye yönelmelerine neden olabilir. Örneğin iktisat ya da işletme öngörüleründe en çok rastlanan süreklilik yanılgısı, geleceğin şimdiki olay ve eylemleri yansıtacağı varsayımıdır. 24
25 *Yakınlık: Birbirine fiziksel ya da zamansal anlamda yakın duran nesne ya da olayların birlikte bir bütün olarak algılanmasıdır. İşçiler birbirleriyle birlikte gördükleri diğer işçileri, sırf bu fiziksel yakınlık nedeniyle, aynı bölümün, birimin ya da projenin elemanı olarak görürler. 25
26 *Benzerlik: Nesneler ya da fikirler birbirine ne kadar çok benzerse bunların bir bütün olarak algılanması da o denli fazla olur. Örneğin bir örgütte beyaz yakalı çalışanların hepsi, her birinin ayrı ayrı kendine özgü özellikleri olmakla birlikte, ofis personeli olarak görülür. 26
27 *Ortak alanda Bulunma: Aynı bölge ya da alanda bulunan şeyler bir grup halinde algılanır. Bu ilke bizim belli bir ülke, devlet şehir ya da bölgeden olan insanları niçin birer grup olarak algılama eğiliminde olduğumuzu da açıklamaktadır Örneğin, Pakistanlılar, Uzak doğulular, Karadenizliler, İzmirliler gibi 27
28 *Zihin gruplandırma yaparken küçük cisimlerin yanında büyük bir cismi daha abartılı ve büyük algılarken, büyük cisimlerin yanında küçük bir cisim olduğundan daha küçük algılar. Bu küçük cisimlerin ve büyük cisimlerin bir grup olarak insanı etkisi altına almasından kaynaklanmaktadır. 28
29 *Algısal örgütlemede en temel ilkelerden birisi: Algılanan nesneler kendi arka planlarından (fondan) bağımsız olarak görülür. 29
30 *Algılayanın değişen dünyada durağanlık duygusu almasıdır. Bu ilkede öğrenmenin rolü büyüktür. Duyularımız bize ne tür bilgi iletirse iletsin, bir nesnenin rengi, büyüklüğü, şekli, parlaklığı ve yeri değişmez olarak algılanır. Bu o cisimler hakkında bildiğimiz gerçek kalıplar nedeniyledir. *Yerdeki madeni para elips şeklinde ve olduğundan küçük görünse de biz onu daire biçiminde ve o paranın gerçek büyüklüğünde algılarız. *Gece karlı bir tepeye baktığımızda, onu gri değil beyaz görürüz. *Örgütsel yaşamda işçiler uzak mesafeden bir araç seçerken daima doğrusunu seçerler. 30
31 *Bu ilke çevrede bulunan nesneler, olaylar, durumlar ve diğer kişiler gibi basit uyaranlara anlam ve değer yükler. *Örgütsel kültür ve yapı da nesnelere anlam verecek birer bağlam olabilirler. Sözlü bir emir, kısa bir not, yeni bir politika, yukarı kaldırılmış bir kaş iş örgütleri bağlamında özel bir anlam ve değer kazanırlar. 31
32 *Çevreden edindiğimiz bilgi ve izlenimleri gruplayıp anlamlı hale getirdikten sonra bunlar davranışlarımızla aksiyon olarak çevreye yansımaktadır. *Yorumlar her insana göre farklı gerçekleşmekte, davranış ve tutumlar olarak ortaya konulmaktadır. Çünkü her insanın çevreden gelen bilgilere karşı dikkati ve seçiciliği farklıdır. *Her insanın bilgileri gruplandırmada kullandığı kişiler şemalar ile düzen şemaları da birbirinden farklılıklar göstermektedir. Bu durumda aynı kişi, olay ve durumlar karşısında bireylerin yorumları yani davranış ve tutumları da farklı olmaktadır. 32
33 *Algılanan bilgiler, yani seçilen, kişisel şema ve düzen şemaları ile sınıflanan ve yorumlanan bilgiler hafızalardan silinmez ve yeri geldiğinde tekrar hatırlanmak üzere depolanırlar. *Bu bilgiler hem geçmiş tecrübeleri ve bunlardan elde edilen kanaat, inanç ve değerleri oluştururlar ve hem de gerektiğinde, yani yeni algılama süreçleri cereyan ettiğinde karşılaşılan olay, kişi ve nesneler tekrar hatırlanır ve bireyin bunları yorumlamasında ve davranışlarını ortaya koymasında önemli roller oynamaya devam ederler. 33
34 *Algılanan bilgiler, yani seçilen, kişisel şema ve düzen şemaları ile sınıflanan ve yorumlanan bilgiler hafızalardan silinmez ve yeri geldiğinde tekrar hatırlanmak üzere depolanırlar. *Bu bilgiler hem geçmiş tecrübeleri ve bunlardan elde edilen kanaat, inanç ve değerleri oluştururlar ve hem de gerektiğinde, yani yeni algılama süreçleri cereyan ettiğinde karşılaşılan olay, kişi ve nesneler tekrar hatırlanır ve bireyin bunları yorumlamasında ve davranışlarını ortaya koymasında önemli roller oynamaya devam ederler. 34
35 *Algısal yanılgılar içinde en çok bilineni algısal yanılsama (illusion)lardır. Sahne sihirbazları tarafından çokça kullanılarak izleyenleri şaşkına çevirdiği için halk arasında 'göz boy ayıcılık' olarak adlandırılan bu tür yanılsamalar, gerçek dünyadaki nesneler ile bu nesneleri algılamadaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Bu yanılsamalar kimi zaman çevreden, kimi zaman algılama organlarımızdan, kimi zaman da bu algılarımızı düzenleyip yapılandıran beynimizden kaynaklanmaktadır. *Yanılsamalar sanrılardan (hallucination) farklıdır. Yanılsamalarda kişi, uyarıyı gerçekte görüldüğünden farklı bir biçimde algılar. Sanrılarda ise, gerçekte var olmadığı halde bazı nesne ve olayları varmış gibi görür. Örneğin, hiç bir ses olmadığı halde bazı sesler duyar. 35
36 *Algısal yanılsamalar algılama sisteminin her aşamasında olmakla birlikte biz burada yalnızca kısaca görsel yanılsamalara dikkat çekmek istiyoruz: Bu yanılsamaların önemli bir bölümü sinirsel uyarılar beyne ulaşmadan çok önce gözümüzde ortaya çıkar. Örneğin bunlardan bir tanesi göz retinasındaki yatay engellenme ve eş anlı zıtlık etkisi sonucu ortaya çıkan ve Hermann ızgarası diye bilinen yanılsamadır 36
37 37
38 38
39 39
40 40
41 *Algılama sürecini zorlaştıran ve bireyin davranışlarını toplum içinde yanlış yönlendiren bir takım algısal yanılgı ve çarpıtmalar mevcuttur. Bu hususlar, bireylerin davranış ve tutumlarını etkiler, birbirlerinden farklılaşmasına ve birbirleriyle çatışmalarına neden olurlar. Söz konusu algısal çarpıtma ve yanılgılar şu şekilde açıklanabilir. 1. Yargıda kesinlik 2. Basmakalıpçılık (stereotip) 3. Model Örneği Oluşturma (prototip) 4. Hale etkisi 5. Seçici algılama 6. Yansıtma 7. Zıtlık etkileri Beklentiler
42 1.YARGIDA KESİNLİK: Görüldüğü gibi insanların algılarının kesin, yargılarının kusursuz olduğunu söylemek olası değildir. Bu durum örgütsel davranış bakımından çok önemlidir. Örneğin performans değerlemesinde çalışanların özelliklerinin, yeteneklerinin ya da davranışlarının yanlış bir biçimde değerlendirilmesi kesin olmayan sonuçlar verebileceği gibi, çalışanın değerini de yanlış ölçmemize neden olacaktır. *En sık rastlanan görüşme yanılgıları: *Benzerlik yanılgısı. *Zıtlık yanılgısı *Irk, Cinsiyet ve Yaş *İlk İzlenim Yanılgısı. 42
43 2.BASMAKALIPÇILIK: Kalıp düşünce bir bireyin yalnızca üyesi bulunduğu bir sınıf gözönünde bulundurularak ona bazı özellik ve sıfatların yüklenmesidir. Belirli bir grubun ya da sınıfın tüm üyelerinin benzer özellikleri göstereceğine ve benzer davranışlar sergileyeceğine inanırız. Hepimizin kafasında bir doktor, bir mühendis ve bir bilim adamının olumlu özellikler içeren kişiler ya da, alkolik, eski tutuklu ve okumamış kişiler için olumsuz özelliklere sahip kişiler oldukları inancı vardır. Halbuki bu böyle olmayabilir. *Basmakalıpçılık insanları ve nesneleri gruplandırırken zihnimizde oluşturduğumuz kişisel çarpıtmalardan biridir. *Yani insanlar ırklarına, milliyetlerine, mesleklerine vb. Özelliklerine göre sınıflandırılırken bunlara atfedilen bazı nitelikler çok önemli 43 yanılmalara ve zihinsel çarpıtmalara M. neden AKBOLAT-SAU olabilir. İşletme Fakültesi- olur. Davranış Bilimleri Ders Notları
44 3.MODEL OLUŞTURMA: Belli bir konuda kişinin zihninde bir ideal model oluşturması onun bu modele göre insanları, olayları ve nesneleri değerlendirmesi de onu algısal yanılgı çarpıtmalarına götürebilir. *Çünkü insan kendi modeli dışında kalan çok değerli hususların farkına varamaz ve düşük önem atfeder. *Örneğin, yöneticiler işe adam seçme veya elemanlarını değerleme ve motive etmede aşırı zihinsel modelden hareket ederek davranırlarsa, bireysel farklılıkları anlamada güçlük çeker, onların ihtiyaçlarını, tercihlerini ve yeteneklerini sürekli biçimde değerleyerek, onlardan yararlanıp geliştiremezler. 44
45 4.HALE (HALO-HORN-BOYNUZ) ETKİSİ: Algılayan kimsenin bir insanın veya bir olayın etkisinde kalarak diğer insanları veya olayları buna göre değerlemesi durumuna hale etkisi denir. *Günlük hayatımızda hale etkisine sıkça rastlanmaktadır. Örneğin işe adam seçme sürecinde seçim yapan kişinin çok önem verdiği bir niteliği çok iyi olan bir adayın etkisinde kalması, diğer adayların iş için gerekli ve iyi olan başka özelliklerine bakmaksızın seçim yapması hale etkisi doğurur. Ayrıca bir yöneticinin astlarını değerler başarılı bir elemanını değerledikten sonra onun etkisinde kalarak diğer elemanlarını da gereğinden daha iyi değerlendirmesi de hale etkisidir. Her iki olayda algılama sürecini çarpıtarak gerçeklerden uzaklaştırır ve yanılgılara neden olur. 45
46 5.SEÇİCİ ALGILAMA: Algılamayı yapan kimse algılama konusu olan olay, nesne veya kişiyi kendi ihtiyaçlarını, değerleri ve beklentilerini ilgilendiren yönlerini dikkate almasına seçici algılama yanılgısı adı verilmektedir. *Algılayan birey bu durumda seçim yaptığı konu ile ilgili gerçekçi ve nesnel davranmayabilir. Örneğin bir firmanın tepe yöneticisi olan genel müdür pazarlama bölümünden yükselerek bu üst makama gelmiş ise satışlar ve reklam ile ilgili konulara daha ağırlık vererek üretim finansman, araştırma ve geliştirme, insan kaynaklarına vb. işletmecilik sorunlarını ihmal edebilir. *Seçim kampanyalarında seçmenler kendi partilerinin adaylarının iyi yönlerini dikkate alırlar, diğer partilerin çok değerli adaylarını düşünmeme eğilimine yönelirler. 46
47 6. YANSITMA: Bireylerin kendi özelliklerini başkalarında görme eğilimidir. Bir kişinin kendine ait başkaları tarafından hoş karşılanmayan kişisel bir özelliğinin başkalarına yakıştırması durumuna yansıtma (projection) adı verilir. *Bir yönetici sürekli olarak başkalarına çekmecede önemli evraklar olduğunun ve çalınabileceğinden korktuğu için masasının çekmecelerini kilitli tutmaktadır. Ancak, bu yönetici kendisi astlarının ve hatta sekreterinin çekmecelerini karıştırmaktadır. *İşten çıkarılmasından korkan bir kişi, diğer arkadaşlarının bundan çok korktuklarını ve bu yüzden iş verimlerinin düştüğünü yayabilirler. *Şu halde insanlar kendilerinde yetersiz gördükleri bazı özellik ve niteliklerini başkalarına yansıtarak dikkati başka yöne çekebilirler veya bu özelliğin çok da önemli olmadığının herkesle bunun eksikliğinin olduğunu ifade ederek durumunu rasyonalize etmeye 47 çalışabilir.
48 7.BEKLENTİLER: Bir kişinin bir olayda yaşamak istediği bir durumu veya ön planda bulunmasını beklediği bir kişiyi bulma ve yaratma eğilim ve çabalarına beklentiler yanılgısı veya çarpıtması adı verilir. Kuşkusuz yöneticiler planlar programlar yaparak işletmenin erişmek istediği iş ortamı ve bunun neticelerini yaratabilir. *Beklentiler bir takım senaryolar yaratma, planlar yapma uygulamasını sağlayarak insanlara olumlu veya olumsuz sonuçlar sağlayabilir. Çünkü hem insanlar hem de kurum ve kuruluşlar bir takım amaç ve idealleri gerçekleştirmek ümidiyle çalışırlar. Ancak, beklentiler ortam koşullarına ve diğer insanların beklentilerine uygun olmayabilir. Yani beklentiler her zaman gerçekçi ve nesnel olmayabilir. Kişinin ortamını, olayları ve diğer kişileri algılamakta yanılgılara düşürebilir. 48
49 8. ALGISAL SAVUNMA: Algısal Savunma insanların kendilerini tehdit eden fikir, nesne ve durumlardan korunma eğilimidir. *'İnsanlar duymak istediklerini duyarlar, gerisi boş' bu durumu çok iyi ifade etmektedir. *Bireyler genellikle kişisel ya da kültürel anlamda kabul edilemez ve tehdit edici buldukları bir uyarıya ya da durumsal olaylara karşı bir savunma, bir engel geliştirirler ya da kabullenmezler. *Algısal savunma bazen işyerinde olumsuz sonuçlar doğurabilir. İnsanlar genellikle çevrenin rahatsız edici yönlerine karşı kör ve sağırdırlar. İşlerini gerçekten seven ve aldıkları ücretten tatmin olan işçiler genellikle işlerinin olumsuz yönlerini görmezden gelirler. 49
50 50
BÖLÜM Duyum ve Algılama
BÖLÜM - 3 1.5.5. Duyum ve Algılama İnsan çevresinde olup bitenleri duyu organları aracılığıyla fark eder. Duyum bir uyarıcının beyindeki yalın etkisidir. Çevremizdeki nesneleri, sesleri, kokuları ve tüm
DetaylıALGI VE ALGISAL ÖRGÜTLEME YASALARI
ALGI VE ALGISAL ÖRGÜTLEME YASALARI Çevredeki nesneleri ve olayları, tanıma, kavrama ve anlama, etiketleme ve tepki vermeye hazırlanma gibi işlemlerdir. ALGI Duyu organlarıyla gelen bilginin anlamlandırılmasıdır.
DetaylıUzaktan Eğitim. Doç.Dr. Ali Haydar ŞAR
Uzaktan Eğitim Doç.Dr. Ali Haydar ŞAR Kurucuları: Max wertheimer, Wolfgang,Köhler, Kurt Koffka ve Kurt Lewin Gestalt kuramına göre bütün,parçaların toplamından daha fazladır ve birey, bütünü parçalarına
DetaylıGestalt Kuramı. Doç. Dr. Tülin ŞENER
Gestalt Kuramı Doç. Dr. Tülin ŞENER Wertheimer, Köhler ve Koffka nın çalışmaları bu kurama önemli ölçüde katkı getirmiştir. Algıyla ilgili ilk araştırmalar Gestalt psikologları tarafından yapılmıştır.
DetaylıMBA 507 (7) ALGILAMA VE KARAR ALMA
MBA 507 (7) ALGILAMA VE KARAR ALMA Algı Bireylerin çevrelerini anlamlandırabilmek adına duyumsal izlenimlerini düzenleme ve yorumlama sürecine verilen isimdir. davranışlarımız algıladığımız dünyaya göre
DetaylıDAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER
DAVRANIŞ BİLİMLERİ DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN İNCELENDİĞİ SİSTEMLER Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT Davranış Bilimleri I. Fizyobiyolojik Sistem A Biyolojik Yaklaşım II. Psikolojik Sistem B. Davranışçı Yaklaşım C. Gestalt
DetaylıODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ. 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı. Ders Adı : Algı ÇalıĢma Yaprağı: 6
ODTÜ G.V. ÖZEL LĠSESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ZÜMRESĠ 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı Ders Adı : Algı ÇalıĢma Yaprağı: 6 Adı Soyadı : No: Sınıf: 10/ ALGI Duyumlanan uyarıcıların anlamlandırılması, bütünlüklü kavranmasıdır.
DetaylıWertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle "algı" ve "algısal
Gestalt Psikoloji Wertheimer, Köhler ve Kofka tarafından geliştirilmiş bir yaklaşımdır. Gestalt psikolojisi, bilişsel süreçler içerisinde özellikle "algı" ve "algısal örgütlenme" konularında yoğunlaşmış
DetaylıGESTALT KURAMI Gestalt kuramcılarına göre bütün, parçaların toplamından daha anlamlıdır ve farklıdır. Birey herşeyi bir bütün olarak algılama
GESTALT KURAMI Gestalt kuramcılarına göre bütün, parçaların toplamından daha anlamlıdır ve farklıdır. Birey herşeyi bir bütün olarak algılama eğilimindedir. Gestalt kuramcıları Köhler Wertheimmer ve Koffka
DetaylıALGI BİLGİ İŞLEME SÜREÇ VE YAKLAŞIMLARI
ALGI BİLGİ İŞLEME SÜREÇ VE YAKLAŞIMLARI Hesap Yapan Beyin Uyaranların kodlanması, bilgilerin saklanması, materyallerin dönüştürülmesi, düşünülmesi ve son olarak bilgiye tepki verilmesini içeren peş peşe
DetaylıÖğrenme, Örgütsel Öğrenme
Öğrenme, Örgütsel Öğrenme Öğrenme: Kişide istediği sonuca ulaşmak amacıyla hareket etmesini engelleyecek çeşitli eksiklikleri tamamlamasını sağlayacak bir süreç Hayatın her sürecinde öğrenme İşyerinde
DetaylıKullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing,
Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - - Kotler, Philip & Armstrong, Gary (2014), Principles of Marketing, Prentice Hall, Inc., New Jersey, 15 th Edition Tüketici
DetaylıSosyal psikoloji bakış açısıyla İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Kurallara Uyma Durumunun İncelenmesi. Prof. Dr. Selahiddin Öğülmüş
Sosyal psikoloji bakış açısıyla İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Kurallara Uyma Durumunun İncelenmesi Prof. Dr. Selahiddin Öğülmüş Canlılar hayatta kalmak için güdülenmişlerdir İnsan hayatta kalabilmek
DetaylıTÜKETİCİ DAVRANIŞLARI SORU VE CEVAPLARI
TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI SORU VE CEVAPLARI 2014-2015 1 ) Güdülenme süreci aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? İhtiyaç - Dürtü - Davranış - Güdü Güdü - Dürtü - İhtiyaç - Davranış Davranış
Detaylıİlk izlenimler önemli midir? Yoksa, sonraki bilgilerle aslında kolayca değiştirilebilir mi?
İZLENİM OLUŞTURMA İlk izlenimler önemli midir? Yoksa, sonraki bilgilerle aslında kolayca değiştirilebilir mi? Sosyal grupları tanımlayıcı birtakım özelliklere göre mi düşünürsünüz? Yoksa somut bir örneğe
Detaylı10/14/14. Tüketici Davranışı Modeli Tüketici davranışını etkileyen faktörler Tüketici satınalma karar süreci
Tüketici Davranışı Modeli Tüketici davranışını etkileyen faktörler Tüketici satınalma karar süreci Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Kotler, Philip & Armstrong,
DetaylıBilişsel Gelişimle İlgili Kavramlar
Bilişsel gelişimi anlayabilmek için gizil güç, yetenek, algı, dikkat, kavram oluşturma, belek ve hatırlama gücü, akıl yürütme ve problem çözme ile yaratıcılık kavramlarının açıklaması gerekir. Gizil Güç:
Detaylıİnsanlar, tarihin her döneminde olduğu gibi bundan sonra da varlıklarını sürdürmek, haberleşmek, paylaşmak, etkilemek, yönlendirmek, mutlu olmak gibi
İLETİŞİMLETİŞİİŞİM İnsanlar, tarihin her döneminde olduğu gibi bundan sonra da varlıklarını sürdürmek, haberleşmek, paylaşmak, etkilemek, yönlendirmek, mutlu olmak gibi amaçlarla iletişim kurmaya devam
DetaylıGESTALT KURAMıN ORTAYA ÇıKıŞı
GESTALT KURAMI HAYVANLARDA ZE GESTALT KURAMıN ORTAYA ÇıKıŞı Gestalt hareket, 1912 de Almanya Wertheimer in yazdığı bir makale ile başlamıştır. Gestalt kuramının ilkeleri Wertheimer,Köhler ve Koffka tarafından
DetaylıDuyum ve Algı. Prof. Dr. Güler Bahadır Dr. Nilüfer Alçalar İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı
Duyum ve Algı Prof. Dr. Güler Bahadır Dr. Nilüfer Alçalar İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Amaç: Algı ve algının özelliklerini tanımlamak 2 Öğrenim Hedefleri: Öğrenciler; Algı ve duyumu
Detaylı1 YÖNETİM VE ORGANİZASYONLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 YÖNETİM VE ORGANİZASYONLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 11 1.1.Yönetim Kavramı 12 1.1.1Yönetim Kavramının Kapsam ve Önemi 13 1.1.2. Yönetimin Tanımı 15 1.1.3. Yönetim Faaliyetinin
DetaylıYÖNETİCİ DURUMUNDA OLANLARIN
EĞİTİM PSİKOLOJİSİ GİRİŞ En küçüğünden en büyüğüne kadar bütün işyerleri belirli bir örgütlenme ile meydana gelip çalışmaktadır. bu örgütlenmenin temel unsuru olan insan o işyerinde yönetici, iş gören,
DetaylıTüketici Satın Alma Davranışı Tüketici Davranışı Modeli
Bölüm 6 Pazarları ve Satın alma Davranışı Bölüm Amaçları davranış modelinin unsurlarını öğrenmek davranışını etkileyen başlıca özellikleri belirtmek Alıcı karar sürecini açıklamak Satın Alma Davranışı
Detaylıünite1 Fen Bilimleri Beş Duyumuz Beş Duyumuz 3. Burundaki kılları koparmak Çok sıcak cisimlere dokunmak
ünite1 Beş Duyumuz Beş Duyumuz Fen Bilimleri 1. Özgür Selin TEST 1 Kitapları okumamı sağlar. Annemin yaptığı kekin tadını almamı sağlar. Öğrencilerin sözünü ettiği duyu organları hangileridir? Özgür Selin
DetaylıDuyum ve Algı. Fiziksel Uyarandan Anlamlı Algılara Uzanan Bir Süreç
Duyum ve Algı Fiziksel Uyarandan Anlamlı Algılara Uzanan Bir Süreç Duyum Dışarıdan alınan uyaranların sinir sistemine iletilmesi sürecidir. Duyusal uyarılma deneyimidir. Uyaranın sinir sisteminin tanıdığı
DetaylıDAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI
1 DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI Örgütte faaliyette bulunan insan davranışlarının anlaşılması ve hatta önceden tahmin edilebilmesi her zaman üzerinde durulan bir konu olmuştur. Davranış bilimlerinin
DetaylıÖNSÖZ 5 1 İLETİŞİM SÜRECİ VE EĞİTİM...
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 Bölüm 1 İLETİŞİM SÜRECİ VE EĞİTİM... 13 İletişim Sürecinin Ögeleri... 13 İletişim Sürecinin İşleme Süreci... 14 Kod ve Kodlama... 14 Etkili İletişimde Kodlama ve Kod Açımlama... 15
DetaylıALGI. Yard. Doç. Dr. Aybala SARIÇİÇEK İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıbbi Psikoloji Dersi 2012
ALGI Yard. Doç. Dr. Aybala SARIÇİÇEK İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıbbi Psikoloji Dersi 2012 Edgar Müller Escher KONU BAŞLıKLARı Tanımlar Duyum ve algı arasındaki farklar Duyu ve algının nörofizyolojik
DetaylıBEYİN ANATOMİSİ TEMPORAL VE FRONTAL LOB
BEYİN ANATOMİSİ TEMPORAL VE FRONTAL LOB TEMPORAL LOB Üst temporal gyrus Orta temporal gyrus Alt temporal gyrus Temporal loblar; duyusal girdilerin organize edilmesinde, işitsel algılamada, dil ve konuşma
DetaylıÖğretim Materyallerinin Eğitimdeki Yeri ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI. Dr. Ümmühan Avcı Yücel Esin Ergün
ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Dr. Ümmühan Avcı Yücel Esin Ergün Bu bölümü tamamladıktan sonra; Bu bölümü tamamladıktan sonra; Bir öğretim materyali seçerken hangi unsurlara dikkat edilmesi
DetaylıProje 3: Seminer. Planlama Raporu
Proje 3: Seminer Planlama Raporu Seçim Rasyoneli Okul Psikolojik Danışmanı Levent Hocamız ile yaptığımız görüşmede bize okuldaki öğrencilerin bir psikoloji kulübü olduğunu ve semineri bu psikoloji kulübündeki
Detaylı2 İNSAN KAYNAKLARI PLANLANMASI
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TEMEL KAVRAMLAR11 1.1. İnsan Kaynakları 12 1.1.1. Tanımı 12 1.1.2. Kapsamı 13 1.2. İnsan Kaynakları Yönetiminin Tarihçesi 14 1.2.1. Klasik Kuram 14 1.2.2.İnsani İlişkiler
Detaylı4 GİRİŞ BİLİŞ NEDİR?
Bilişsel Öğrenme 2 Öğrenme kuramları, araştırmacılar tarafından öğrenme olgusunu açıklamak üzere ortaya konulmuş açıklamalardır. Bir öğrenme kuramı, organizmanın davranışlarında meydana gelen ve hastalık,
Detaylıkişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler
1 Örgüt Kültürü Örgüt Kültürü kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler bütünüdür. 2 Örgüt kültürü, temel grupsal
DetaylıİÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 : DAVRANIŞ BİLİMLERİ VE YÖNETİM SÜRECİ YÖNETİM
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 : DAVRANIŞ BİLİMLERİ VE YÖNETİM SÜRECİ YÖNETİM SÜRECİ... 1 Klasik Yönetim Anlayışı (1900-1930) İKTİSAT... 2 Neo-Klasik Yönetim Anlayışı (1930-1960) İNSAN... 2 Modern Yönetim Yaklaşımları
DetaylıBölüm 1. İletişimin ve Psikolojinin Gelişimi... 19
5 İÇİNDEKİLER Önsöz... 13 Giriş... 17 Bölüm 1. İletişimin ve Psikolojinin Gelişimi... 19 İletişimin gelişimi... 21 Psikolojinin Gelişimi... 23 Yapısalcılık ve işlevselcilik... 25 Psikodinamik bakış açısı...
DetaylıÖZEL EGEBERK ANAOKULU Sorgulama Programı. Kendimizi ifade etme yollarımız
Disiplinlerüstü Temalar Kim Olduğumuz Bulunduğumuz mekan ve zaman Kendimizi ifade etme Kendimizi Gezegeni paylaşmak Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel,
DetaylıHavacılıkta Ġnsan Faktörleri. Uçak Müh.Tevfik Uyar, MBA
Havacılıkta Ġnsan Faktörleri Uçak Müh.Tevfik Uyar, MBA BÖLÜM 1 Biyolojik Varlık Olarak İnsan Birinci Bölüm: Fiziksel Faktörler ve Algı Geçen Hafta GEÇEN HAFTA İnsan, Fiziksel Faktörler ve İnsan Performansı
DetaylıBilimsel Araştırma Yöntemleri I
İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı Tezli Yüksek Lisans Programları Bilimsel Araştırma Yöntemleri I Dr. M. Volkan TÜRKER 7 Bilimsel Araştırma Süreci* 1. Gözlem Araştırma alanının belirlenmesi 2. Ön Bilgi
DetaylıYönetim ve Yöneticilik
Yönetim ve Yöneticilik Dersin Amaçları Öğrencinin Yönetim kavramını ve sürecini kavramasını Yönetim biliminin özelliklerini anlamasını Yöneticiliğin fonksiyonlarını ve gereklerini anlayıp gerekli bilgi
DetaylıMODELLERDEN ÖĞRENME Enver CANER
MODELLERDEN ÖĞRENME Enver CANER 224-235 Kaynak II; Eğitim Psikolojisi Yazar;B.YEŞİLYAPRAK Hazırlayan;Enver CANER 2005-2006 Ders Sor.; Doç. Dr. Nasip DEMİRKUŞ, 1-Önce Soruları Tıklayın Yanıtlamaya Çalışın.
DetaylıProf. Dr. Münevver ÇETİN
Prof. Dr. Münevver ÇETİN LİDERLİKLE İLGİLİ TANIMLAR Yönetim bilimcilerin üzerinde çok durdukları kavramlardan biri de liderliktir. Warren Bennis in belirttiği gibi, liderlik, üzerinde çok durulan, yazılan
DetaylıLiderlikte Güncel Eğilimler. Konuşan Değil, Dinleyen Lider. Şeffaf Dünyada Otantik Lider. Bahçevan İlkesi. Anlam Duygusu Veren Liderlik
Video Başlığı Açıklamalar Süresi Yetkinlikler Liderlikte Güncel Eğilimler Konuşan Değil, Dinleyen Lider Son on yıl içinde liderlik ve yöneticilik konusunda dört önemli değişiklik oldu. Bu videoda liderlik
Detaylı29.04.2013. Tanışalım, Kaynaşalım GİRİŞİMCİLİK. Arzu Akalın GİRİŞİM GİRİŞİMCİLİK GİRİŞİM? GİRİŞİM NEDİR?
Tanışalım, Kaynaşalım CİLİK Arzu Akalın CİLİK? NEDİR? İŞ 1 GİR GİRİŞ GİRİŞMEK GİRİŞMEK GİDİŞMEK İŞ, GİR, GİRİŞ, GİRİŞMEK GİDİŞMEK 2 CİLİK NEDİR? GERÇEK CİLİK NEDİR? SEZMEK, GÖRMEK EYLEME GEÇMEK GERÇEK
DetaylıYAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ
YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ DOÇ.DR. ZEHRA ALTINAY SINIF YONETIMI Bu derste, Sınıf ortamı ve grup etkileşimi Grup türleri Grup ve lider Liderlik türleri Grup içi etkileşimin hedefleri
DetaylıTEMEL ALGISAL SÜREÇLER VE BİLGİ İŞLEMEDE ALGININ YERİ VE GESTALT PRENSİPLERİ BİLGİ İŞLEME SÜREÇ VE YAKLAŞIMLARI
TEMEL ALGISAL SÜREÇLER VE BİLGİ İŞLEMEDE ALGININ YERİ VE GESTALT PRENSİPLERİ BİLGİ İŞLEME SÜREÇ VE YAKLAŞIMLARI ALGI Dünya ile ilgili tüm bilgilerimiz algısal süreçlere dayanmaktadır. Bu nedenle algı konusu
DetaylıGÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ
GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ MEKANİK DUYULAR İnsanlarda dokunma, basınç, sıcaklık ve ağrı gibi bir çok duyu bulunmaktadır. Bu duyulara mekanik duyular denir. Mekanik duyuların alınmasını sağlayan farklı
DetaylıT.C. İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU AMELİYATHANE HİZMETLERİ PROGRAMI 2. SINIF 1. DÖNEM DERS İZLENCESİ
T.C. İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU AMELİYATHANE HİZMETLERİ PROGRAMI 2. SINIF 1. DÖNEM DERS İZLENCESİ Kodu: KİT201 Adı: Kişilerarası İletişim Teorik + Uygulama: 2+0 AKTS:
DetaylıEĞİTİMDE ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ
Örgütsel Davranışta Bireysel Süreç: Algılama Ünite 2 Eğitim Yönetimi Teftişi Ve Planlaması Tezsiz Yüksek Linsans EĞİTİMDE ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ Doç. Dr. Cevat ELMA 1 Ünite 2 ÖRGÜTSEL DAVRANIŞTA BIREYSEL SÜREÇ:
DetaylıHedef Davranışlar. Eğitim Programının birinci boyutudur. Öğrencilere kazandırılması planlanan niteliklerdir (davranışlar).
Hedef Davranışlar Eğitim Programının birinci boyutudur. Öğrencilere kazandırılması planlanan niteliklerdir (davranışlar). Bu nitelikler bilişsel, duyuşsal ve psikomotordur. 2 aşamada ele alınmaktadır.
Detaylı-DERS PLANI- Görsel Sanatlar Dersi. 2 Ders Saati (40+40dk)
DERS SINIF KONU SÜRE AMAÇLAR HEDEF VE DAVRANIŞLAR DERS İÇERİĞİ VE SÜREÇ Görsel Sanatlar Dersi 9. Sınıf Doku 2 Ders Saati (40+40dk) -DERS PLANI- 1. Işığın etkisiyle objelerin dokusal özelliklerini tanır.
DetaylıCinsiyet ve Toplumsal cinsiyet
Toplumsal Cinsiyet Cinsiyet ve Toplumsal cinsiyet Cinsiyet (sex): kadın ya da erkek olmanın biyolojik yönünü ifade eder ve biyolojik bir yapıya karşılık gelir. Cinsiyet demografik bir kategoridir. Cins?
DetaylıÖğretmen Liderliği ÖĞRETMEN LİDERLİĞİ
Öğretmen Liderliği ÖĞRETMEN LİDERLİĞİ Doç. Dr. Cevat ELMA İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı E-posta: cevat.elma@omu.edu.tr Öğretmen liderliğini etkileyen faktörler: Bilgi kaynaklarının
DetaylıBireysel Farklılıklar, Kişilik, Tutum, Duygu ve Değerler
Bireysel Farklılıklar, Kişilik, Tutum, Duygu ve Değerler 1 KİŞİLİK Tutarlı davranışlar ortaya çıkmasına neden olan özellikler Doğuştan mı, sonradan mı? Çevresel etmenler.. (aile, okul, arkadaş, sosyal
DetaylıBÖLÜM 2 1.5. Organizma ve Çevre İlişkileri 1.5.1. Organizma, Davranış ve Zihinsel Süreçler. 1.5.2. Çevre. 1.5.3. Fizik Çevrenin Organizmayı Etkilemesi
BÖLÜM 2 1.5. Organizma ve Çevre İlişkileri 1.5.1. Organizma, Davranış ve Zihinsel Süreçler İnsan davranışının temelini oluşturan zihinsel süreçleri açıklamadan önce davranış terimini iyi anlamamız gerekir.
Detaylı1. ALGILAMA KAVRAMI VE TANIMI
ALGILAMA 1. ALGILAMA KAVRAMI VE TANIMI Algılama bir çeşit duyumsal bir bilgilenmedir. Böyle bir süreçte, dış dünya dan, duyma, tatma, görme, koklama ve dokunma duyuları yardımı ile bilgiler toplarız. Algılama,
DetaylıTEKNOLOJİ EĞİTİMİ. Hafize KESER* Amaçlan. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Araştırma Görevlisi.
TEKNOLOJİ EĞİTİMİ Hafize KESER* Teknoloji hızla gelişip değişmektedir. Teknolojinin bireysel ve toplumsal yaşam üzerindeki etkisi gün geçtikçe artmaktadır. Çağdaş yaşamda bireyler çeşitli endüstriyel süreçlerle
DetaylıÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı. ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri. ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri
ÜNİTE:1 Psikolojinin Tanımı ve Kapsamı ÜNİTE:2 Psikolojide Araştırma Yöntemleri ÜNİTE:3 Sinir Sisteminin Yapısı ve İşlevleri ÜNİTE:4 Bilişsel Psikoloji 1 ÜNİTE:5 Çocuklukta Sosyal Gelişim ÜNİTE:6 Sosyal
DetaylıGüdülenme. Öğr.Gör. Dr. Şirin KARADENİZ
Güdülenme Öğr.Gör. Dr. Şirin KARADENİZ Maslow un Gereksinimler Hiyerarşisi Güdülenme Nedir? Güdülenme kişinin davranışlarının ve beklentilerinin bütünüdür. Güdülenmişlik, isteklerin sonucunda oluşan davranışları
Detaylıyukarıda olduğu psikolojik bir durumdur.
Stress Yönetimi STRES NEDİR? Bireylerin, fiziksel ve ruhsal sınırlarının tehdit edilmesi veya zorlanması ile ortaya çıkan psikolojik bir durumdur. Kişilerde meydana gelen ve onları normal faaliyetlerinden
DetaylıÖrgütlerde İletişim. Spor Bilimleri Anabilim Dalı
Spor Bilimleri Anabilim Dalı İletişim, bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma sürecidir. 1.Açık iletişim yazılı ve sözlü 2.Açık olmayan iletişim beden dili, ses tonu, mekan 3.Tek yönlü iletişim yukarıdan
DetaylıDAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ
DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ DAVRANIŞIN TANIMI Davranış Kavramı, öncelikle insan veya hayvanın tek tek veya toplu olarak gösterdiği faaliyetler olarak tanımlanabilir. En genel anlamda davranış, insanların
DetaylıPazarlama: Tanım, Tarihçe, Kavramlar
Pazarlama: Tanım, Tarihçe, Kavramlar Umut Al umutal@hacettepe.edu.tr - 1 Pazarlama - Tanımlar Tanım sayısının çokluğu Anlayış farklılıkları Tanımları yapanların özellikleri Dar ve geniş anlamda yapılan
DetaylıGÖKKUŞAĞI KOLEJİ PYP SORGULAMA PROGRAMI
GÖKKUŞAĞI KOLEJİ PYP SORGULAMA PROGRAMI 2017-2018 SINIF / YAŞ haklar ve lar, haklar ve lar 4/5 YAŞ Ailemizi ve kültürlerimizi bilmek kimliğimizi geliştirmemizi sağlar. Aile kültürümüz Aile kültürleri arasındaki
DetaylıBİLGİYİ İŞLEME KURAMI
BİLGİYİ İŞLEME KURAMI HEDEFLER Bilgiyi işleme kuramı ile ilgili temel terimleri kavrayabilme Bilgiyi işleme kuramında yer alan bellek türlerini ve özelliklerini kavrayabilme Bilgiyi işleme kuramına göre
DetaylıGerçekçi (Realistic) görseller, üzerinde durulan gerçek nesneyi gösterir. Örneğin bir arabanın resmi gerçekçi bir görsel öğe olarak kullanılabilir.
GÖRSEL TASARIM UNSURLARI Görsel Unsurlar Sözel Unsurlar Çekicilik Katan Unsurlar Gerçekçi Yazı Tipi Dikkat Çekici Şematik Stil Sayısı Dokunulabilir Benzeşik Büyük Harf Etkileşimli Dr. Sakıp KAHRAMAN Bayburt
DetaylıÜNİTE. ÇOCUK PSİKOLOJİSİ VE RUH SAĞLIĞI Doç. Dr. Ayşe OKANLI İÇİNDEKİLER HEDEFLER DUYUM VE ALGI KAVRAMLARI
HEDEFLER İÇİNDEKİLER DUYUM VE ALGI KAVRAMLARI Duyum, Algı ve Algılama Algının Özellikleri Algıyı Etkileyen Faktörler Algı Yanılması Duyum ve Algı arasındaki farklılıklar ÇOCUK PSİKOLOJİSİ VE RUH SAĞLIĞI
DetaylıTürkiye de obezite. (Kaynak: TÜİK)
Türkiye de obezite WHO Yetişkinlerde obezite oranları E %21.7 K %34.0 Toplam %27.8 (2008 rakamları) 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun %16,9 u obez ve %33 ü fazla kiloludur. (2009 2010 arasındaki dönemde
DetaylıKavram ortak özelliklere sahip birbirine benzeyen nesneleri ya da olayları bir araya getirerek bir ad altına toplamaktır.kavram;
KAVRAM OLUŞTURMA: Kavram ortak özelliklere sahip birbirine benzeyen nesneleri ya da olayları bir araya getirerek bir ad altına toplamaktır.kavram; ağaç,kedi,güzellik,gibi bir nesne ya da bir sembol olabilir.
DetaylıDİKKAT KONTROLLERİ SİSTEMLERİ
DİKKAT KONTROLLERİ SİSTEMLERİ Pek çok çocuk dikkat kontrolleriyle ilgili sorunlar yaşamasına rağmen, her bir çocuk bu konuda zayıf ve güçlü yanlarının oluşturduğu birbirinden farklı değişik modellere sahip
DetaylıGiriş Bölüm 1. Giriş
GİRİŞİMCİLİK Bölüm 1. Giriş scebi@ktu.edu.tr http://scebi.ktu.edu.tr Giriş İşletme Kurma Düşüncesi ÖN ARAŞTIRMA Ekonomik Teknik Mali Yasal Araştırma Araştırma Araştırma Araştırma Ön Proje Yatırım Kararı
DetaylıDENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER
DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER Vücudumuzda, bir dakika içerisinde, sayamayacağımız kadar çok olay gerçekleşir. Duyuları algılamak, düşünmek, yürümek, konuşmak gibi birçok olay aynı anda gerçekleşir.
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III BÖLÜM 1 SOSYAL PSİKOLOJİNİN KONUSU VE GELİŞİMİ 1.1.Sosyal Psikolojinin Konusu ve Alanı 1.2.Sosyal Psikolojinin Bilim Olarak Ortaya Çıkışı 1.3.Sosyal Psikolojinin Gelişimi BÖLÜM 2
DetaylıPerformans Değerlendirme
Performans Değerlendirme Doç. Dr.Ersin KAVİ Performans Nedir? Aynı okuldan mezun olan, aynı eğitimi alan, aynı yaştaki, aynı zamanda aynı mesleğe atanan kişilerin bir süre sonra yolları ayrılmakta, birisi
DetaylıİŞLETME YÖNETİMİ. Yönetim İşlevleri. Yürütme Süreci. Yürütme Süreci. Yönetim İşlevleri. Yürütme. Yöneticilerin Yürütme Süreci ile İlgili Sahaları
İşlevleri İŞLETME ÖNETİMİ İşlevleri ürütme Girdiler Kontrol Planlama Organize etme ürütme Çıktılar Prof.r.Hayri ÜLGEN ürütme Süreci Çalışanları etkileyerek harekete geçirerek işletme amaçlarını sağlamaya
DetaylıTasarım Psikolojisi (GRT 312) Ders Detayları
Tasarım Psikolojisi (GRT 312) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Tasarım Psikolojisi GRT 312 Bahar 2 0 0 2 3 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili
DetaylıDARICA ANADOLU LİSESİ 9. SINIF REHBERLİK PLANI
OCAK ARALIK KASIM EKİM EYLÜL AY HAFTA DARICA ANADOLU LİSESİ 9. SINIF REHBERLİK PLANI ETKİNLİKLER YETERLİK ALANLARI KAZANIM NUMARASI VE KAZANIMLAR UYGULAMA Öğrencilerle tanışılması, okulun tanıtılması,
DetaylıMateryal Çeşitleri. koninin dayandığı ilkeler, Çilenti (1984:57) tarafından şu şekilde açıklanmıştır:
Materyal Çeşitleri Yaşantı Konisi (Dale) Farklı öğretim materyallerinin, öğretim ortamındaki işlevleri ve önemi, Edgar Dale tarafından oluşturulan yaşantı konisinde gösterilmektedir.(1969) Bu koninin dayandığı
DetaylıÖRGÜTSEL DAVRANIŞ. Liderlik ve Liderlik Teorileri YRD.DOÇ.DR. ÖZGÜR GÜLDÜ
ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ Liderlik ve Liderlik Teorileri YRD.DOÇ.DR. ÖZGÜR GÜLDÜ Örgütlerin geçmişin geleneksel kalıplarından kurtularak geleceğe yönelmelerinde önemli stratejik araçlarından biri, insan unsuruna
DetaylıEğitimin Psikolojik Temelleri
Eğitimin Psikolojik Temelleri Eğitim sürecinin daima iki boyutu olmuştur. Bunlardan birincisi yukarıda değindiğimiz toplumsal ya da sosyal boyut, diğeri ise bireysel boyuttur. Eğitim ne kadar sosyal amaçlarla
DetaylıİNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ T.C. Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi vturker@marmara.edu.tr 1.DERS İnsan Kaynakları Yönetimine Giriş İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ NEDİR? İŞLETMENİN FONKSİYONLARI Pazarlama
DetaylıİNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ NEDİR? İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ T.C. Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi vturker@marmara.edu.tr En temel ifade ile İnsan Kaynakları Yönetimi, İŞLETMENİN FONKSİYONLARINDAN
DetaylıREHBERLİK VE İLETİŞİM 5
REHBERLİK VE İLETİŞİM 5 Yrd. Doç. Dr. M. İsmail BAĞDATLI mismailbagdatli@yahoo.com İletişim Süreci KAYNAK Kodlama MESAJ KANAL Geri Besleme Kod Açma ALICI MESAJ Mesaj nedir? Mesaj; Kaynağın alıcısı ile
Detaylı1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii YAZARLAR HAKKINDA... iv 1. ÜNİTE EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1 Giriş... 2 Eğitim Psikolojisi ve Öğretmen... 3 Eğitim Psikolojisi... 3 Bilim... 6 Psikoloji... 8 Davranış... 9 Eğitim...
DetaylıÇALIŞAN MEMNUNİYETİ VE MOTİVASYON ELİF SANDAL ÖNAL
ÇALIŞAN MEMNUNİYETİ VE MOTİVASYON ELİF SANDAL ÖNAL ÇALIŞAN MEMNUNİYETİ VE MOTİVASYON Bireylerin günlük hayatlarının yaklaşık üçte birini geçirdikleri işyerleri, kişi için önemli bir ortamdır. İşyerlerinde
DetaylıSINIF REHBERLĠĞĠ PROGRAMI. Prof. Dr. Serap NAZLI
SINIF REHBERLĠĞĠ PROGRAMI Prof. Dr. Serap NAZLI Tam Öğrenme Modeli Tam öğrenme modeli, bütün öğrencilerin okullarda öğretileni öğrenebilecekleri varsayımına dayanır. Bloom işin başından beri olumlu öğrenme
DetaylıDavranışı başlatma Davranışların şiddet ve enerji düzeyini saptama Davranışlara yön verme Devamlılık sağlama
1 İnsan organizması güdüler ile harekete geçer İnsan davranışlarını yönlendiren dürtü ya da itici güç Davranış çeşitli gereksinimler sonucu oluşabilir Güdülerin işlevleri: Davranışı başlatma Davranışların
DetaylıDENEME SINAVI A GRUBU / İŞLETME
DENEME SINAVI A GRUBU / İŞLETME 2 1. Bütünün kendisini oluşturan parçaların tek başlarına yaratabilecekleri değerlerin toplamından daha fazla bir değer yaratması durumuna sinerji denir. Sinerji ile işletmelerin
DetaylıGÜDÜLENME. Doç.Dr. Hacer HARLAK - Psikolojiye Giriş I
GÜDÜLENME Dersin konuları Güdülenme ile ilişkili kavramlar Güdülenme kuramları Biyolojik kuramlar İçgüdü Dürtü-azaltma Uyarılma Psikososyal Kuramlar Özendirici Bilişsel Biyopsikososyal kuram Maslow un
DetaylıAKTIF (ETKİN) ÖĞRENME
AKTIF (ETKİN) ÖĞRENME 2 AKTIF (ETKİN) ÖĞRENME Aktif öğrenme, bireyin öğrenme sürecine aktif olarak katılımını sağlama yaklaşımıdır. Bu yöntemle öğrenciler pasif alıcı konumundan çıkıp yaparak yaşayarak
Detaylı21.10.2009. KIŞILIK KURAMLARı. Kişilik Nedir? Kime göre?... GİRİŞ Doç. Dr. Halil EKŞİ
KIŞILIK KURAMLARı GİRİŞ Doç. Dr. Halil EKŞİ Kişilik Nedir? Psikolojide kişilik, kapsamı en geniş kavramlardan biridir. Kişilik kelimesinin bütün teorisyenlerin üzerinde anlaştığı bir tanımlaması yoktur.
DetaylıAna fikir: Oyun ile duygularımızı ve düşüncelerimizi farklı şekilde ifade edebiliriz.
2018-2019 Eğitim- Öğretim Yılı Özel Ümraniye Gökkuşağı İlkokulu Sorgulama Programı Kim Olduğumuz Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal
Detaylıhızlıdır. İletişim çoğunlukla sözlüdür. Yanlışlık ve eksiklikler genellikle önemli konulara ilişkindir. Organizasyonların başlıca özellikleri:her
ÖRGÜTSEL İLETİŞİM Üniversitede ekonomi eğitimi gören bir öğrencinin, televizyon ve gazete haberlerinde sadece ekonomi ile ilgili olanlar dikkatini çekmektedir. Bu durum algılama sürecinin "Algılamada seçicilik"
DetaylıİSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU PDR BÖLÜMÜ 2013-2014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İSTEK ÖZEL ACIBADEM İLKOKULU Yaş Dönem Özellikleri BÜYÜME VE GELİŞME Gelişme kavramı düzenli, sürekli ve uyumlu bir ilerlemeyi dile
DetaylıBeyin Temelli ve Basamaklı Öğrenme S
Beyin Temelli ve Basamaklı Öğrenme S.240-247 Kaynak II; Eğitimde Program Geliştirme Yazar;Ö.DEMİREL Hazırlayan; Abdurrahman İNAN 2005-2006 Ders Sor.; Doç. Dr. Nasip DEMİRKUŞ, 1-Önce Soruları Tıklayın Yanıtlamaya
DetaylıLiderlik Yaklaşımları ve Spor Yönetimi İlişkisi. Spor Bilimleri Anabilim Dalı
Liderlik Yaklaşımları ve Spor Yönetimi İlişkisi Spor Bilimleri Anabilim Dalı Liderlik ve Spor Yönetimi Spor Yönetim Prensipleri Tarafsızlık Yeterlik (Bireylerin neyi en iyi yapabileceklerini bilmek ve
DetaylıEconomic Policy. Opening Lecture
Economic Policy Opening Lecture Neden buradasın? economic policy iktisat üniversite Neden buradasın? iktisat öğrenmek (varsayalım!) geleceğin için üniversite diploma bilgi Neden buradasın? bilgi bilmek
DetaylıDUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR
DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR Duyu Algılama, Tepki Verme ve Beyin Algılama beyinsel analiz tepki Sıcaklık, ışık, ses, koku duyu reseptörleri: elektriksel uyarılara dönüşür Uyarı beyin korteksindeki talamus
DetaylıYÖNETİM Sistem Yaklaşımı
YÖNETİM Sistem Yaklaşımı Prof.Dr.A.Barış BARAZ 1 Modern Yönetim Yaklaşımı Yönetim biliminin geçirdiği aşamalar: v İlk dönem (bilimsel yönetim öncesi dönem). v Klasik Yönetim dönemi (bilimsel yönetim, yönetim
Detaylı