Turkish Journal of. Weed Science. Volume. E-ISSN : Türkiye Herboloji Derneği Turkish Weed Science Society

Transkript

1 Turkish Journal of Weed Science Volume Issue Year E-ISSN : Türkiye Herboloji Derneği Turkish Weed Science Society

2 (TÜRKİYE HERBOLOJİ DERGİSİ) VOLUME 21*Issue 2* 2018 ISSN: E-ISSN: Sahibi/Owner : Prof.Dr. Işık TEPE (Türkiye Herboloji Derneği Başkanı) Yüzüncü Yıl Üniversitesi Van, TÜRKİYE Baş Editör/ Editor in Chief : Prof.Dr. İzzet KADIOĞLU Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, TÜRKİYE EDİTÖRLER LİSTESİ/EDITORIAL BOARDS İzzet KADIOĞLU Süleyman TÜRKSEVEN Ünal ASAV Shahid FAROOQ Bahadır ŞİN Tolga SARI Baş Editör/Editor in Chief Türkiye Sorumlu Editörler/Managing Editors Türkiye Türkiye Türkiye Teknik Ediörler/Tecnical Editors Türkiye Türkiye Editörler/Editors A. Tansel SERİM Türkiye İlhan KAYA Türkiye Ahmet ULUDAĞ Türkiye İlhan ÜREMİŞ Türkiye Ali Reza TAAB Iran Kassim AL-KHATIB USA Asad SHABBIR Pakistan Mehmet Nedim DOĞAN Türkiye Bekir BÜKÜN Türkiye Mustapha HAIDAR Lebanon Demosthenis CHACHALIS Greece Nihat TURSUN Türkiye Doğan IŞIK Türkiye Onur KOLÖREN Türkiye Eda AKSOY Türkiye Sava VRBNICANIN Serbia Garifalia ECONOMOU Greece Serdar EYMİRLİ Türkiye Giuseppe BRUNDU Italy Shunji KUROKAWA Japan Gonzalez-Moreno PALI UK Sibel UYGUR Türkiye Guang-Xi WANG Japan Şaban KORDALİ Türkiye Hasan DEMİRKAN Türkiye Uwe STARFINGER Germany Hüsrev MENNAN Türkiye Valérie LE CORRE France Inderjit India Yasin Emre KİTİŞ Türkiye İndeksleme : Academic Resource Index (Researchbib), Journal Index, SIS (Scientific Indexing Services), - Factor - Real Time Impact, CiteFactor, Cosmos Impact Factor Kapak Resmi : Bahadır Herboloji Derneği Basım Tarihi:

3 İÇİNDEKİLER : Muş İlinde Buğday Ürününe Karışan Yabancı Ot Tohumları Melike BOZKURT, Nihat TURSUN Şanlıurfa İli Antep Fıstığı Bahçelerinde Yabancı Otlar İle Mücadelede Örtücü Bitki Kullanımının Araştırılması Mehmet Salih GÖKSU, Onur KOLÖREN 1 16 Farklı Su Miktarları ile Uygulanan Organik Herbisitlerin Yabancı Otların Kontrolü Üzerindeki Etkisi 26 Onur KOLÖREN, W. Thomas LANINI Asteraceae Ailesine Ait Farklı Türlerin Antibakteriyel Aktivitesinin Belirlenmesi Dudu Duygu KILIC, Arif AYAR, Ceren BASKAN, Tuba YILDIRIM Türkiye Florası için Yeni Yabancı Ot Türü Kaydı Ipomoea hederifolia L. (Convolvulaceae) Levent Hançerli, Muhammet Uğurcan Ayata, Halil Çakan, Feyzullah Nezihi Uygur, Sibel Uygur Ordu İli Rubus Türlerinin Moleküler Tanısı ve Filogenisi Onur KOLÖREN, Seçil EKER

4 CONTENTS : Weed Seeds Mixed to Wheat Grains in Muş Province Melike BOZKURT, Nihat TURSUN 1 Investigation On Using Cover Crops For Weed Control In Pistachio Orchards In Şanlıurfa Mehmet Salih GOKSU, Onur KOLOREN 16 Effect of Organic Herbicides Applied by Different Water Volume on Weed Control Onur KOLOREN, W. Thomas LANINI Antibacterial Activity Determination of Different Species Belonging to Asteraceae Family Dudu Duygu KILIC, Arif AYAR, Ceren BASKAN, Tuba YILDIRIM A New Weed Species Record for the Flora of Turkey Ipomoea hederifolia L. (Convolvulaceae) Levent Hancerli, Muhammet Ugurcan Ayata, Halil Cakan, Feyzullah Nezihi Uygur, Sibel Uygur Molecular Diagnosis and Phylogeny of the Rubus Species of Ordu Province Onur KOLOREN, Secil EKER

5 Turkish Journal of Weed Science 21(2):2018:1-15 Available at: Turkish Journal of Weed Science Turkish Weed Science Society Araştırma Makalesi / Research Article Muş İlinde Buğday Ürününe Karışan Yabancı Ot Tohumları Melike BOZKURT 1 *, Nihat TURSUN 2 1 İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya 2 Malatya Turgut Özal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Malatya *Sorumlu yazar: melikebozkurt91@hotmail.com ÖZET Bu çalışma Muş ilinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarını belirlemek amacıyla,71 köyden alınan örneklerle 2016 yılında yürütülmüştür. Çalışma sonunda; Muş ilinde buğday ürününe 13 familyadan 23 cinse ait 18 yabancı ot türü tohumunun karıştığı ve örneklerdeki en fazla yabancı ot türünün Apiaceae ve Brassicaceae familyalarından olduğu belirlenmiştir. Muş il genelinde selektörden geçirilmemiş 1 kg buğdaya karışan yabancı ot tohumları arasında 459 adet ile ilk sırayı Sinapis arvensis L. (yabani hardal) almıştır. Bu türü 241, 222, 214 sayıları ile Cephalaria syriaca (L.) Schrad. (pelemir), Polygonum aviculare L. (çoban değneği) ve Caucalis daucoides L. (küçük pıtrak) türleri izlemiştir. Ağırlık ve karışma oranı esasına göre yapılan sıralamada ilk sırayı 4,13 g ve %0,41 ile C. daucoide saldığı hesaplanmıştır. Bu türü sırası ile C. syriaca (3,80 g ve %0,38), Galium aparine L. (dil kanatan) (2,10 g ve %0,21) ve S. arvensis (1,77 g ve %0,18) türleri izlemiştir. Ağırlıklı il ortalaması 1621 adet, ağırlık ve karışım oranı ise 15,79 g ve %1,58 olarak hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Buğday, Muş ili, yabancı ot tohumu, bulaşma. Weed Seeds Mixed to Wheat Grains in Muş Province ABSTRACT This study was carried out to determine the weed seed contamination in the wheat grain with samples from 71 villages in Muş province in As a result, 18 different weed seeds belonging to 23 genus from 13 families werefound mixed to wheat grain in Muş Province and themost widespread weed species in the samples were from Apiaceae and Brassicaceae families. Among the weed seeds mixed to 1 kg of wheat, the highest number of seeds was belong to Sinapis arvensis L. with 459 seeds. This species was followed by Cephalaria syriaca (L.) Schrad., Polygonum aviculare L. and Caucalis daucoides L. with 241, 222, 214 seeds respectively. Based on the highest weight and mixing ratio criteria, C. daucoides ranked first with 4.13 g and 0.41%. This species was followed by C. syriaca (3.80 g and 0.38%), Galium aparine L. (2.10 g and 0.21%) and S. arvensis (1.77 g and 0.18%). The average weight of Muş province was 1621, the average weight and mixing ratio were g and 1.58%. Keywords: Wheat, Muş province, weed seeds, contamination. GİRİŞ Gramineae familyası içerisinde yer alan buğday dünyada ilk kültüre alınan bitkilerden biridir (Sezer ve ark., 1998). Yapılan araştırmalar ışığında buğdayın gen merkezinin Anadolu, Batı İran ve Kafkasya olduğu kabul edilmektedir (Koçyiğit, 2015). Buğday, dünyada ve ülkemizde üretimalanı ve miktarı bakımından önemli bir yer tutmaktadır. Hızla 1

6 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 artan dünya nüfusunun beslenmesinde çok önemli bir yere sahip olan buğday bitkisi adaptasyon kabiliyetinin yüksek ve tarımının makineye dayalı olması nedenleriyle dünyanın her tarafında kolaylıkla üretilebilmektedir. Buğday özellikle ekmeğin hammaddesi olmasının yanında, bulgur, makarna ve bisküvi gibi birçok gıdanın üretiminde kullanılmaktadır. Dünya nüfusunun yaklaşık %35 inin temel besini olan buğday, tüm dünyada besinlerden alınan kalorinin %20 sini sağlamaktadır (Kün, 1996). Dünyada artan nüfusa paralel olarak tarımsal üretim de artış göstermektedir. Tarımsal ürünler içerisinde ise özellikle tahılların ekim alanları artış göstermektedir.genel olarak buğday, mısır, pirinç, arpa, yulaf, çavdar, sorgum gibi ürünlerden oluşan tahıllar aynı zamanda en çok tüketilen gıda ürünlerindendir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) nün verilerine göre dünya buğday üretimi yaklaşık 749 milyon ton olup, buğday üretiminde ilk sırada Çin bulunmaktadır. Bu ülkeyi sırasıyla; Hindistan, Rusya, ABD, Kanada ve Fransa izlemekte ve bu ülkeler dünya üretiminin %52,28 sini gerçekleştirmektedir. Türkiye ise yaklaşık 20 milyon ton yıllık üretim ve %2,75 lik pay ile dünya buğday üretiminde 11. sırada yer almaktadır (Anonim, 2016). Buğday üretimi, ülkemizin her bölgesinde yapılmaktadır. Bu nedenle buğday tarla bitkileri içerisinde ekiliş alanı ve üretim miktarı bakımından ilk sırayı almaktadır. Son 20 yılda buğday ekim alanları milyon dekar arasında; üretimi ise milyon ton arasında değişmiştir (Anonim, 2015). Türkiye İstatistik Kurumu nun 2017 yılı verilerine göre dekar alanda ton buğday üretimi gerçekleştirilmiştir (Anonim, 2017). Muş ilinde 2017 üretim yılı verilerine göre tarla bitkileri içerisinde buğday dekar alanda ton üretim ile ilk sırayı almıştır. Çalışmanın yürütüldüğü 2016 yılı üretim sezonunda ise da alanda ton buğday üretimi gerçekleştirilmiştir (Anonim, 2018). İnsanların yetişmesini istemediği, yarardan çok zararları olan bitkiler olarak tanımlanan yabancı otlar, kültür bitkilerinde doğrudan veya dolaylı yoldan zarara neden olmaktadır. Tarım alanlarında yabancı otlar kültür bitkileri ile besin maddeleri, su ve ışık gibi nedenlerle rekabete girerler. Kültür bitkilerinde zarara yol açan pek çok hastalık etmeni ve böceklere konukçuluk ederler (Tepe, 1997; Özer ve ark., 1998; Güncan, 2006). Yabancı otlar kültür bitkisi ile büyüme faktörleri olan su, besin maddeleri ve ışık yönünden rekabete girerek, kültür bitkisinin gelişmesini engellemekte, ürünün kalite ve veriminin %25-35 oranında düşmesine neden olmaktadır (Özer ve ark., 1998). Bu faktörler bazen tek başına bazen de birlikte etki etmektedirler (Güncan, 1982). Yabancı otlardan dolayı buğdayda meydana gelen verim kaybı %34,4 olarak tespit edilmiştir (Özer,1993). Bolton ve Hepworth (1972) ise,yabancı ot türü ve yoğunluğuna bağlı olarak buğdaydaki verim kaybının %10 50 arasında değiştiğini ve ortalama %27 olduğunu saptamıştır. Türkiye de buğdayda yabancı otlardan dolayı meydana gelen ürün kaybının Ege Bölgesi nde %30 (Bilgir, 1965), Doğu Anadolu Bölgesi nde %22,5, Erzurum da %24 ve Türkiye genelinde %27 olduğu saptanmıştır (Güncan, 1972). Çukurova Bölgesi nde bu kayıp %20 olarak tespit edilmiştir (Uygur ve ark., 1986). Doğu Karadeniz Bölgesi nde yapılan çalışmada ise selektörden geçirilmemiş buğdaya sayısal olarak %0,43, ağırlık olarak ise %0,15 oranında yabancı ot tohumunun karıştığı saptanmıştır (Baş ve ark., 2016). Yabancı ot tohumları kültür bitkisi tohumlarına karışarak bir taraftan besin değerini düşürmekte, diğer taraftan tohumluk kalitesini bozmaktadır. Türkiye genelinde yapılan geniş kapsamlı birçok çalışmada selektörden geçirilmemiş buğdaylarda yabancı ot tohumlarının ülkemiz genelinde buğday ürününe karışma oranları sayısal olarak %1,17, ağırlık olarak %0,41 olarak saptanmıştır (Güncan ve Boyraz, 2001, Güncan, 2002). Bulgulara göre ülkemizdeki buğday üretiminin 20 milyon ton olduğu kabul edilirse, buğday ürününün temizlenmemesi halinde her yıl ton yabancı ot tohumunun bulaştığı ortaya çıkmaktadır. Aynı araştırıcılar söz konusu buğdayın temizlenmeden ekilmesi halinde dekara ortalama yabancı ot tohumunun sadece bulaşık buğday tohumu ile tarlaya taşınacağını belirtmektedir. Bir başka ifadeyle m² ye söz konusu yolla 5-6 yabancı ot tohumu taşınmakta ve bu yolla önemli derecede yabancı ot bulaşması olabilmektedir (Bozkan, 2013). Doğu Anadolu da hububat tohumları içerisine pelemir (Cephalaria syriaca (L.) Schrader), delice (Lolium temulentum L.), arap baklası (Vaccaria pyrimidata Medik), yapışkan otu (Galium tricorne Stokes.), çoban değneği (Polygonum aviculare L.), yabani hardal (Sinapis arvensis L.) ve sarmaşık çoban değneği (Polygonum convolvulus L.) tohumlarının en yüksek oranda karıştığı belirlenmiştir. Bu bölgede 2

7 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 hububat tohumlarının sayısal olarak ortalama %3 ünü, ağırlık olarak %1 ini yabancı ot tohumlarının oluşturduğu saptanmıştır. Bir başka ifadeyle Doğu Anadolu da hububat tohumunun yabancı ot tohumlarından arındırılmadan ekilmesi halinde dekara ortalama adet yabancı ot tohumunun bulaştığı tespit edilmiştir (Güncan, 2001). Yeterince yabancı ot mücadelesi yapılmayan alanlarda hasat edilen buğday tohumluğuna bakıldığında, çok sayıda yabancı ot türüne ait tohum ve/veya bitki kısımlarına rastlanılmaktadır. Bunların bir kısmı tüm alanlarda homojen görülürken bazıları belli alanlara uyum sağlamıştır (Kuntay, 1944). Çalışmanın amacı, buğdayda ürün ve kaliteyi olumsuz etkileyen, verimi azaltan faktörlerden biri olan yabancı otların Muş ilinde buğday üretimi yapılan alanlardan merkez ve ilçe köylerinden buğday numuneleri alınarak, ürüne karışan yabancı ot türlerinin neler olduğu ve karışımın hangi oranlarda gerçekleştiğinin tespit edilmesidir. etiketlere yazılmıştır. Buğday örnekleribölgede ekimi yapılan buğday çeşitlerini temsil edecek şekilde Bezostaja1, Syrena Odeska, Krasunia Odeska ve Nota çeşitlerinden oluşmaktadır. Buğday çeşitlerinin tamamı kışlık olup sulak veya kıraç alanlarda yetişiyor olmaları rastgele olmuştur. Örnekler İnönü Üniversitesi Ziraat Fakültesi Herboloji Laboratuvarı na getirilerek incelenmiştir. Laboratuvara getirilen buğday örnekleri tek tek incelenmiş, içerdikleri yabancı ot tohumları, taş, sürmeli daneler, sap, saman ve sağlam daneler ayrılmıştır. Aynı türe ait tohumların teşhisi ve diğer işlemlerin yapılabilmesi için etiketli özel şişelerde muhafaza edilmiştir (Şekil 1). Örnekler içerisinde bulunan yabancı ot tohumları laboratuvarda morfolojik özelliklerine göre ayrılmıştır. MATERYAL ve YÖNTEM Bu araştırmanın ana materyalini, Muş ili merkez ve ilçe köylerinden tesadüfi olarak alınan buğday örnekleri içerisinde bulunan yabancı ot tohumları oluşturmaktadır. Muş ilinin Bulanık, Hasköy, Korkut, Malazgirt, Merkez ve Varto olmak üzere 6 ilçesi bulunmaktadır. Çalışmada Bulanık tan 7, Hasköy den 7, Korkut tan 8, Malazgirt ten 11 ve Merkez den 38 olmak üzere toplam 71 köyden 1 kg lık örnek alınmıştır (Çizelge 1). Çizelge 1. Muş ili 2016 yılı buğday üretim alanı, miktarı, örnek alınan ilçeler ve örnek sayıları İlçeler Ekim alanı (da) Alınan Örnek Sayısı (1 kg) Bulanık Hasköy Korkut Malazgirt Merkez Varto Toplam Örnek alınan köyler tesadüfi olarak seçilmiştir. Seçilen her köyden yine tesadüfi olarak 1 kg lık örnekler selektör işleminden önce alınıp ağzı kilitli poşetlerde muhafaza edilmiştir. Örnekler alınırken buğdayın alındığı ilçe/köy, zaman ve çiftçi adı Şekil 1. Morfolojik özelliklerine göre ayrılan yabancı ot tohumlarının muhafazası. Ayıklanan yabancı ot tohumlarınınteşhisi İnönü Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nihat TURSUN un yabancı ot tohum koleksiyonunda tanısı yapılmış tohum örneklerinden ve tohum teşhis kitaplarından (Reed, 1977; Özer ve ark., 1999) yararlanılarak yapılmıştır. Ayrılan yabancı ot tohumları içinde çıplak gözle teşhisi yapılamayan tohumlar stereo mikroskop altında incelenmiş ve herboloji laboratuvarında tanısı yapılmış türlerle karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmalar neticesinde yabancı ot tohumlarının hangi türlere ait olduğu belirlenmiştir. Belirlenen yabancı otların Türkçe isimlendirmesi Türkiye nin yabancı otları ve bazı özellikleri (Uluğ ve ark., 1993) adlı esere göre yapılmıştır. Tanısı yapılmış olan yabancı ot tohumları elle sayılıp, hassas terazide tartılarak ağırlıkları kayıt altına alınmıştır. 3

8 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Daha sonra elde edilen veriler örnek alınma miktarına oranlanarak % karışım oranı hesaplanmıştır (Tursun, 1995 ve Kantarcı, 2004). Ayrıca, her bir yabancı ot türüne ait tohumların il içerisindeki rastlama sıklığı (dağılımı, yaygınlıkları) bulunmuştur. Rastlanma sıklığı rastlanan yabancı ot tohumlarının kaç örnekte rastlandığı sayılarak hesaplanıp, bunun belirlenmesinde aritmetik yüzde esas alınmıştır (Baş, 2011). Araştırmada rastlama sıklıkları şu formülle hesaplanmıştır: RS (%)= m/n x 100 RS= Rastlanma sıklığı n = Alınan örnek sayısı m= Yabancı ot türünün rastlandığı örnek sayısı Hesaplanan yabancı ot tohumlarının yaygınlıklarının değerlendirilmesi ise Pamukoğlu (2011) ndan uyarlanan skala ile ifade edilmiştir. ÇY: Çok yaygın % 50.0 Y: Yaygın % 25.0-% 49.9 Ö: Önemli % 10.0-% 24.9 N: Nadir % 9.9 Elde edilen verilere göre Muş il genelinde önemli düzeyde saptanan ilk üç türün dağılımını gösteren harita oluşturulmuştur.türlerin harita üzerinde dağılımında il genel ortalamasındaki miktar ve ağırlıkları göz önünde bulundurulmuştur. Türlerin harita üzerindeki yoğunlukları Paint uygulamasında nokta bazlıçizim tekniği kullanılarak tasarlanmıştır. BULGULAR ve TARTIŞMA 1. Muş İlinde Buğday Ürününe Karışan Yabancı Ot Tohumları Muş ilinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları ilçelerin iklim, yükseklik gibi farklı ekolojik koşullara sahip olması nedeni ile tür, miktar, rastlanma sıklıkları ve karışma oranları bakımımdan farklılık göstermiştir. Yapılan hesaplamalara göre Muş ta 1 kg buğday ürünü içerisinde bulunan yabancı ot tohum miktarı; Bulanık ta 373 adet, Hasköy de 1671 adet, Korkut ta 1417 adet, Malazgirt te 1967 adet ve Merkez de 2677 adet bulunmuştur (Çizelge 2). Buna göre en fazla yabancı ot tohum sayısı Merkez de, en az yabancı ot tohum sayısı ise Bulanık ta tespit edilmiştir. Ağırlıklı il ortalaması 1621 adet yabancı ot tohumudur. Çizelge 2. Muş un ilçelerinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının miktarı ve ağırlıkları İlçeler Miktar (adet) Ağırlık (g) Bulanık 373 4,02 Hasköy ,38 Korkut ,50 Malazgirt ,42 Merkez ,64 Muş İl Geneli ,79 Üzerinde çalışılan 1 kg lık örneklerde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının ağırlığı ve karışım oranı; Bulanık ta 4,02 g ve %0,40, Hasköy de 9,38 g ve %0,94 Korkut ta 9,50 g ve %0,95, Malazgirt te 27,42 g ve %2,74, Merkez de 28,64 g ve %2,86 olarak saptanmıştır (Şekil 2). Buna göre en fazla yabancı ot tohum ağırlığı ve karışım oranı Merkez de, en az yabancı ot tohum ağırlığı ve karışım oranı Bulanık ilçesinde saptanmıştır. İlçelerin ekolojik faktörlerinin ve ürün yetiştirme periyodunda izledikleri yöntemlerin (sulama, gübreleme, ilaçlama vb.) farklı olmasına bağlı olarak buğday ürününe karışan yabancı ot tohum türleri de farklılık göstermiştir. Muş Merkez ve İlçe köylerinde 1 kg buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tür sayıları Muş il genelinde 23, Bulanık ta 13, Hasköy de 10, Korkut ta 13, Malazgirt te 11 ve Merkez de 21 dir. Şekil 3 te Muş il geneli ve ilçelerinde tespit edilen tür sayıları belirtilmiştir. Merkez % 2.86 Yabancı Ot Tohumlarının Ağırlık Oranları Muş İl Geneli % 1.58 Bulanık % 0.40 Hasköy % 0.94 Malazgirt % 2.74 Korkut % 0.95 Şekil 2. Muş un ilçelerinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının ağırlık oranları (%) 4

9 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Tür sayısı (adet) Çalışma Alanı Şekil 3. Muş ilinde buğday ürününe karışan yabancı ot tür sayıları 1.1.Muş il genelinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının türleri, karışma miktarları, karışım oranları ve rastlanma sıklıkları Muş ilinde buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumları 13 familyaya aittir. En fazla yabancı ot türünü içeren familyalar Apiaceae ve Brassicaceae familyalarıdır (Çizelge 3). İçerdiği yabancı ot tür sayısı itibariyle bu familyaları sırasıyla Boraginaceae, Convolvulaceae ve Ranunculaceae familyaları izlemektedir. Ayrıca, Muş ilinde buğday ürününe karışan ve teşhisi yapılan yabancı ot tohumlarının 23 ünün cins ve 18 inin ise tür bazında teşhisi yapılmıştır. Kalan 5 tür ise ait oldukları cinse göre belirtilmiştir. Çizelge 3. Muş il genelinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının ait olduğu familyalar Familya İçerdiği Tür Sayısı Apiaceae 4 Asteraceae (Compositae) 1 Boraginaceae 3 Brassicaceae (Cruciferae) 4 Caryophyllaceae 1 Convolvulaceae 2 Dipsaceae 1 Euphorbiaceae 1 Fabaceae 1 Poaceae (Gramineae) 1 Polygonaceae 1 Ranunculaceae 2 Rubiaceae 1 Toplam 23 Muş il genelinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları içerisinde en fazla tespit edilen tür 459 adet ile Sinapis arvensis L. olmuştur. Bu türü sırasıyla; Cephalaria syriaca (L.) Schrad. (241 adet), Polygonum aviculare L. (222 adet), Caucalis daucoides L. (214 adet) ve Galium aparine L. (192 adet) türlerinin tohumları takip etmektedir (Çizelge 8). 1 kg buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumlarına ağırlık ve karışma oranı olarak bakıldığında ilk sırayı 4,13 g ve %0,41 ile C. daucoides aldığı belirlenmiştir. Bu türü sırası ile; C. syriaca (3,80 g ve %0,38), G. aparine (2,10 g ve %0,21), S. arvensis (1,77 g ve %0,18) ve Ranunculus arvensis L. (0,80 g ve %0,08) türlerinin tohumları izlemiştir. Muş il genelinde 1 kg buğday ürünü içerisine miktar olarak 1622 adet yabancı ot tohumu karıştığı saptanmıştır. Ağırlık ve karışım oranı olarak da 15,80 g ve %1,58 oranında yabancı ot tohumu karıştığı tespit edilmiştir. Ağırlıklı il ortalaması ise 1621 adet, ağırlık ve karışım oranı g ve %1,58 olarak hesaplanmıştır. Bunların yanında Muş ilinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının rastlanma sıklıklarına bakıldığında, alınan örneklerde rastlanma sıklığı %50 nin üzerinde olup çok yaygın (ÇY) türler sırası ile; G. aparine L., Polygonum aviculare L., S. arvensis, C. daucoides, C. syriaca ve R. arvensis L. dir. Muş ilinde tohumları buğday ürününe karışan diğer yabancı ot tohumlarının rastlanma sıklığı %50 nin altındadır. Rastlanma sıklığı %50 nin altında olan ancak örneklerin %25-49,9 unda bulunan yaygın (Y) türler sırasıyla; Convolvulus arvensis L. ve Centaurea cyanus L. tur. 5

10 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Çizelge 4. Muş il genelinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının sayısal, ağırlık, karışım oranı ve yaygınlık değerleri Yabancı Ot Türleri Fam. APIACEAE (Umbellifereae) Bupleurum rotundifolium L. (Değirmi yapraklı tavşan kulağı) Sayı (adet/kg) Ağırlık (g) Karışım Oranı (%) Yaygınlık Rastlanma Skala Değeri Oranı (%) 3,81 0,01 0,001 2,8 N Bupleurum sp. 3,14 0,01 0,001 4,2 N Caucalis daucoides L. (Küçük pıtrak) 214 4,13 0,41 66,2 ÇY Caucalis sp. 27,82 0,49 0,05 12,7 Ö Fam. ASTERACEAE (Compositae) Centaurea cyanus L. (Mavi peygamber çiçeği) 17,75 0,28 0,03 31 Y Fam. BORAGINACEAE Anchusa azurea L. (İtalyan sığır dili) 9,84 0,22 0,02 4,2 N Cardaria draba (L.) Desv. (Yabani tere) 2,32 0,04 0,004 4,2 N Echium sp. 0,19 0,002-1,4 N Fam.BRASSICACEAE (Cruciferae) Alyssum alyssoides (L.) L. (Hakiki kuduz otu) 0,36 0,002-2,7 N Neslia paniculata (L.) Desv. (Toplu iğne hardalı) 7,55 0,04 0,004 50,7 Y Sinapis arvensis L. (Yabani hardal) 459 1,77 0,18 71,8 ÇY Thlaspi arvense L. (Tarla akça çiçeği) 0,40 0,003-1,4 N Fam. CARYOPHYLLACEAE Vaccaria pyramidata Medik. (Arap baklası) 8,03 0,08 0,008 5,6 N Fam. CONVOLVULACEAE Convolvulus arvensis L. (Tarla sarmaşığı) 31,35 0,36 0,04 43,7 Y Convolvulus sp. 63,37 0,39 0,04 12,7 Ö Fam. DIPSACEAE Cephalaria syriaca (L.) Schrad. (Pelemir) 241 3,80 0,38 49,3 Y Fam. EUPHORBIACEAE Euphorbia lathyris L. (Dört çizgili sütleğen) 0,09 0,003-2,8 N Fam. FABACEAE Vicia sp. 14,31 0,32 0,03 23,9 Ö Fam. POACEAE Secale cereale L. (Çavdar) 9,17 0,20 0,02 15,5 Ö Fam. POLYGONACEAE Polygonumn aviculare L. (Çoban değneği) 222 0,73 0,07 80,3 ÇY Fam. RANUNCULACEAE Ranunculus arvensis L. (Tarla düğün çiçeği) 83,74 0,80 0,08 50,7 ÇY Adonis aestivalis L. (Yaz kanavcı otu) 0,25 0,0002-1,4 N Fam. RUBIACEAE Galium aparine L. (Dil kanatan) 192 2,10 0,21 81,7 ÇY Diğerleri 11,20 0,02 0,002 GENEL TOPLAM ,80 1,58 -% 0,0001 den daha küçük değerler (ÇY: Çok yaygın %50,0), (Y: Yaygın %25,0-%49,9) (Ö: Önemli %10,0-%24,9) (N: Nadir %9,9) Muş ilinde buğday ürünü içerisinde önem taşıyan 6 tür sırası ile S. arvensis, C. syriaca, P. aviculare, C. daucoides, G. aparineve R. arvensis türleridir (Şekil 4-9). 6

11 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Şekil 4. Sinapis arvensis L. in tohumları Şekil 7. Caucalis daucoides L. in tohumları Şekil 5. Cephalaria syriaca (L.) Schrad. ın tohumları Şekil 8. Galium aparine L. nin tohumları Şekil 6. Polygonum aviculare L. nin tohumları Şekil 9. Ranunculus arvensis L. in tohumları 7

12 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Buğday ürünü içerisinde önemli düzeyde saptanan ilk üç türün ilçeler bazında dağılımı Şekil de gösterilmiştir. Şekil 12. Muş il genelinde Polygonum aviculare L. nin dağılımı Şekil 10. Muş il genelinde Sinapis arvensis L. nin dağılımı Şekil 11. Muş il genelinde Cephalaria syriaca (L.) Schrad. ın dağılımı 1.2. Bulanık ilçesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının türleri, karışma miktarları, karışım oranları ve yaygınlıkları Muş ili Bulanık ilçesinde buğday ürününe 13 tür yabancı ot tohumunun karıştığı tespit edilmiştir. Çizelge 9 incelendiğinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak en fazla karışan tür 125 adet ile P. aviculare dir. Bu türden sonra en fazla karışan yabancı ot tohum türleri G. aparine (96.60 adet) ve Convolvulus sp. (71.40 adet) dir. Buğday örnekleri ağırlık ve karışım oranına göreincelendiğinde ilk sırayı G.aparine (2,20 g ve % 0,220) almıştır. Bu yabancı ot türünden sonra ağırlık ve karışım oranı en fazla olan Convolvulussp. (0,44 g ve % 0,044) ve C.syriaca(0,43 g ve 0,043) tohumlarıdır. Çizelge 5. Bulanık ilçesinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının sayısal, ağırlık, karışım oranı ve yaygınlık değerleri Yaygınlık Sayı Ağırlık Karışım Yabancı Ot Türleri (adet/kg) (g) Oranı (%) Rastlanma Skala Değeri* Oranı (%) Cardaria draba (L.) Desv. 0,57 0,02 0,002 14,3 Ö Caucalis daucoides L. 14,00 0,31 0,031 28,6 Y Caucalis sp. 1,71 0,03 0,003 42,9 Y Centaurea cyanus L. 4,57 0,05 0,005 71,4 ÇY Cephalaria syriaca (L.) Schrad. 29,10 0,43 0,043 28,6 Y Convolvulus arvensis L. 5,14 0,06 0,006 57,1 ÇY Convolvulus sp. 71,40 0,44 0,044 42,9 Y Euphorbia lathyris L. 0,29 0,01 0,001 14,3 Ö Galium aparine L. 96,60 2,20 0,220 42,9 Y Polygonum aviculare L ,37 0, ÇY Ranunculus arvensis L. 0,86 0,01 0,001 28,6 Y Sinapis arvensis L. 10,90 0,04 0,004 57,1 ÇY Thlaspi arvense L. 2,00 0,02 0,002 14,3 Ö Diğerleri 10,90 0,03 0,003 Toplam 373 4,02 0,40 *: (ÇY: Çok yaygın %50,0), (Y: Yaygın %25,0-%49,9) (Ö: Önemli %10,0-%24,9) (N: Nadir %9,9) 8

13 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Bulanık ilçesinde tohumları buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının rastlanma sıklıkları incelendiğinde, çok yaygın olan yabancı ot türleri sırasıyla; P. aviculare, C. cyanus, C. arvensisve S. arvensis dir. Rastlanma sıklığına göre yaygın olan türler sırasıyla; Caucalis sp., G. aparine, Convolvulus. sp., R. arvensis, C. syriaca ve C. daucoides dir. Diğer yabancı ot tohumlarının yaygınlıkları ise önemli düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bulanık ilçesinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak 373 adet, ağırlık ve karışımoranı olarak da 4,02 g ve %0,40 oranında yabancı ot tohumlarının karıştığı saptanmıştır Hasköy ilçesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının türleri, karışma miktarları, karışım oranları ve yaygınlıkları Muş ili Hasköy ilçesinde buğday ürününe 10 tür yabancı ot tohumunun karıştığı tespit edilmiştir. Çizelge 10 incelendiğinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak en fazla karışan tür 1163 adet ile S. arvensis dir. Bu türden sonra en fazla karışan yabancı ot tohum türleri R. arvensis (206 adet) ve Convolvulus sp. (90,57 adet) dir. Buğday örnekleri ağırlık ve karışım oranına göre incelendiğinde ilk sırayı S. arvensis L. (3,80 g ve %0,380) almıştır. Bu yabancı ot türünden sonra ağırlık ve karışım oranı en fazla olan R. arvensis (1,88 g ve %0,188) ve C. daucoides (1,27 g ve %0,127) tohumlarıdır. Çizelge 6. Hasköy ilçesinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının sayısal, ağırlık, karışım oranı ve yaygınlık değerleri Yabancı Ot Türleri Sayı (adet/kg) Ağırlık (g) Yaygınlık Karışım Oranı (%) Rastlanma Skala Değeri* Oranı (%) Anchusa azurea L. 48,29 1,03 0,104 28,6 Y Caucalis daucoides L. 66,86 1,27 0,127 28,6 Y Convolvulus sp. 90,57 0,65 0,065 28,6 Y Galium aparine L. 19, ,017 87,5 ÇY Neslia paniculata (L.) Desv. 0,57 0,003-14,3 Y Polygonum aviculare L. 43,14 0,27 0,026 87,5 ÇY Ranunculus arvensis L ,88 0,188 87,5 ÇY Sinapis arvensis L ,80 0, ÇY Vaccaria pyramidata Medik. 28,57 0,30 0,030 14,3 Ö Vicia sp. 4,85 0,02 0,002 57,1 Ç Toplam ,38 0,94 -: %0,0001 den daha küçük değerler için kullanılmıştır. *: (ÇY: Çok yaygın %50,0), (Y: Yaygın %25,0-%49,9) (Ö: Önemli %10,0-%24,9) (N: Nadir %9,9) Hasköy ilçesinde tohumları buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının rastlanma sıklıkları incelendiğinde çok yaygın olan yabancı ot türleri sırasıyla; S. arvensis, G. aparine, P. aviculare, R. arvensis ve Vicia sp. dir. Rastlanma sıklığına göre yaygın türler sırasıyla; Convolvulus sp., Anchusa azurea L. ve C. daucoides dir. Diğer yabancı ot tohumlarının yaygınlıkları ise önemli düzeyde olduğu belirlenmiştir. Hasköy ilçesinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak 1671 adet, ağırlıkve karışım oranı olarak da 9,38 g ve %0,94 oranında yabancı ot tohumlarının karıştığı saptanmıştır Korkut ilçesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının türleri, karışma miktarları, karışım oranları ve yaygınlıkları Muş ili Korkut ilçesinde buğday ürününe 13 tür yabancı ot tohumunun karıştığı tespit edilmiştir. Buğday ürününe miktar olarak en fazla karışan tür 491 adet ile S. arvensis olmuştur (Çizelge 7). Bu türden sonra en fazla karışan yabancı ot tohum türleri sırası ile P. aviculare (392 adet), Convolvulus sp. (116 adet) 9

14 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 ve C. syriaca (94,25 adet) türlerinin tohumları izlemektedir. Buğday örnekleri ağırlık ve karışım oranı esasına göre incelendiğinde ilk sırayı ilk sırayı S. arvensis L. (2,13 g ve %0,213) almıştır. Bu yabancı ot türünden sonra ağırlık ve karışım oranı en fazla olan P. aviculare (1,29 g ve %0,129) ve C. daucoides (1,28 g ve %0,128) tohumlarıdır. Çizelge 7. Korkut ilçesinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının sayısal, ağırlık, karışım oranı ve yaygınlık değerleri Yaygınlık Sayı Ağırlık Karışım Yabancı Ot Türleri (adet/kg) (g) Oranı (%) Rastlanma Skala Değeri* Oranı (%) Cardaria draba (l.) Desv. 7,00 0,02 0,002 12,5 Ö Caucalis daucoides L. 62,00 1,28 0,128 87,5 ÇY Caucalis sp. 80,00 1,21 0,121 12,5 Ö Cephalaria syriaca (L.) Schrad. 94,25 1,35 0,315 37,5 Y Convolvulus arvensis L. 18,25 0,19 0,019 37,5 Y Convolvulus sp ,58 0,058 37,5 Y Galium aparine L. 76,25 0,74 0,074 87,5 Y Neslia paniculata (L.) Desv. 4,88 0,02 0,002 37,5 Y Polygonum aviculare L ,29 0,129 62,5 Y Ranunculus arvensis L. 49,50 0,49 0,049 62,5 ÇY Secale cereale L. 2,25 0,08 0,008 12,5 Ö Sinapis arvensis L ,13 0, ÇY Vicia sp. 1,75 0,04 0,004 12,5 Y Diğerleri 22,50 0,09 0,009 Toplam ,50 0,95 *: (ÇY: Çok yaygın %50,0), (Y: Yaygın %25,0-%49,9) (Ö: Önemli %10,0-%24,9) (N: Nadir %9,9) Korkut ilçesinde tohumları buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının rastlanma sıklıkları incelendiğinde çok yaygın olan yabancı ot türleri sırasıyla; S. arvensis, C. daucoides, G. aparine, P. aviculare ve R. arvensis dir. Rastlanma sıklığı yaygın (Y) olan türler sırasıyla; Convolvulus sp., C. arvensis, C. syriaca ve N. paniculata dır. Diğer yabancı ot tohumlarının yaygınlıkları ise önemli düzeyde olduğu belirlenmiştir. Korkut ilçesinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak 1417 adet, ağırlık ve karışım oranı olarak da 9,50 g ve %0,95 oranında yabancı ot tohumlarının karıştığı saptanmıştır Malazgirt ilçesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının türleri, karışma miktarları, karışım oranları ve yaygınlıkları Muş ili Malazgirt ilçesinde buğday ürününe 11 tür yabancı ot tohumunun karıştığı tespit edilmiştir. Malazgirt ilçesinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak en fazla karışan tür 785 adet ile C. daucoides dir (Çizelge 8). Bu türden sonra en fazla karışan yabancı ot tohum türleri sırası ile C. syriaca (343adet), G. aparine (334 adet) ve P. aviculare (264 adet) türlerinin tohumları izlemektedir. Buğday örneklerinde ağırlık ve karışım oranı esasına göre yapılan sıralamada ise ilk sırayı C.daucoides (14,67 g ve %1,467) almıştır. Bu yabancı ot türünden sonra ağırlık ve karışım oranı en fazla olan C. syriaca (5,08 g ve %0,508) ve G. aparine L. (3,11 g ve %0,314) türlerinin tohumlarıdır. 10

15 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Çizelge 8. Malazgirt ilçesinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının sayısal, ağırlık, karışım oranı ve yaygınlık değerleri Yaygınlık Sayı Ağırlık Karışım Yabancı Ot Türleri (adet/kg) (g) Oranı (%) Rastlanma Skala Değeri* Oranı (%) Anchusa azurea L. 0,91 0,03 0,003 9,1 N Caucalis daucoides L ,67 1,467 63,6 ÇY Caucalis sp. 43,82 1,03 0,103 9,1 N Centaurea cyanus L. 69,46 1,18 0,188 72,7 ÇY Cephalaria syriaca (L.) Schrad ,08 0,508 7,7 ÇY Convolvulus arvensis L. 47,46 0,54 0,054 27,2 Y Galium aparine L ,11 0,314 63,6 ÇY Polygonum aviculare L ,83 0,083 72,7 ÇY Ranunculus arvensis L. 12,90 0,13 0,013 9,1 N Sinapis arvensis L. 36,40 0,07 0,007 45,5 Y Vicia sp. 30,91 0,75 0,075 27,2 Y Toplam ,42 2,74 *: (ÇY: Çok yaygın %50,0), (Y: Yaygın %25,0-%49,9) (Ö: Önemli %10,0-%24,9) (N: Nadir %9,9) Malazgirt ilçesinde tohumları buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının rastlanma sıklıkları incelendiğinde çok yaygın olan yabancı ot türleri sırasıyla; C. cyanus, P. aviculare, C. syriaca, G. aparine ve C. daucoides dir.rastlanma sıklığı yaygın olan türlersırasıyla; S. arvensis, C. arvensis ve Vicia sp. dir. Diğer yabancı ot tohumlarının yaygınlıkları ise nadir düzeyde olduğu belirlenmiştir. Malazgirt ilçesinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak 1967 adet, ağırlık ve karışım oranı olarak da 27,42 g ve %2,74 oranında yabancı ot tohumlarının karıştığı saptanmıştır Muş Merkez ilçesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının türleri, karışma miktarları, karışım oranları ve yaygınlıkları Muş ili Merkez ilçesinde buğday ürününe 21 tür yabancı ot tohumunun karıştığı tespit edilmiştir. Merkez ilçesinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak en fazla karışan tür 736 adet ile C. syriaca olmuştur (Çizelge 9). Bu türden sonra en fazla karışan yabancı ot tohum türleri sırası ile S. Arvensis (592 adet) ve G. Aparine (433 adet) tohumlarıdır. Buğday örneklerinde ağırlık ve karışım oranı esasına göre yapılan sıralamada ise ilk sırayı C. syriaca (12,14 g ve %1,214) almıştır. Bu yabancı ot türünden sonra ağırlık ve karışım oranı en fazla olan G. Aparine (4,27 g ve %0,425) ve C. daucoides (3,140 g ve %0,314) tohumlarıdır. 11

16 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Çizelge 9. Merkez ilçesinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının sayısal, ağırlık, karışım oranı ve yaygınlık değerleri Yaygınlık Sayı Ağırlık Karışım Yabancı Ot Türleri (adet/kg) (g) Oranı (%) Rastlanma Skala Değeri Oranı (%) Adonis aestivalis L. 1,26 0,001-2,6 N Alyssum alyssoides (L.) L. 1,79 0,01 0,001 5,3 N Bupleurum rotundifolium L. 19,05 0,07 0,007 5,3 N Bupleurum sp. 15,68 0,06 0,006 7,9 N Cardaria draba (L.) Desv. 0,58 0,001-2,6 N Caucalis daucoides L ,14 0,314 63,2 ÇY Caucalis sp. 13,58 0,21 0,021 10,5 Ö Centaurea cyanus L. 14,74 0,16 0,016 23,7 Ö Cephalaria syriaca (L.) Schrad ,14 1,214 57,9 ÇY Convolvulus arvensis L. 85,90 1,02 0,102 55,3 ÇY Convolvulus sp. 39,11 0,29 0,029 13,2 ÇY Echium sp 0,95 0,01 0,001 2,6 N Euphorbia lathyris L. 0,16 0,01 0,001 2,6 N Galium aparine L ,27 0,427 92,1 ÇY Neslia paniculata (L.) Desv. 32,32 0,13 0,013 47,4 Y Polygonum aviculare L ,89 0,089 81,6 ÇY Ranunculus arvensis L ,51 0,151 57,9 ÇR Secale cereale L. 43,58 0,90 0,090 26,3 Y Sinapis arvensis L ,83 0,283 71,1 ÇY Vaccaria pyramidata Medik 11,58 0,11 0,011 7,9 N Vicia sp. 34,05 0,82 0,082 21,1 Ö Diğerleri 22,58 0,07 0,007 Toplam ,64 2,86 -: %0,0001 den daha küçük değerler için kullanılmıştır. *: (ÇY: Çok yaygın %50,0), (Y: Yaygın %25,0-%49,9) (Ö: Önemli %10,0-%24,9) (N: Nadir %9,9) Merkez ilçede tohumları buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının rastlanma sıklıkları incelendiğinde çok yaygın olan yabancı ot türleri sırasıyla; G. aparine, P. aviculare, S. arvensis, C. daucoides, R. arvensis, C. syriaca ve C. arvensis dir. Rastlanma sıklığı yaygın olan türler ise sırasıyla; Neslia paniculata (L.) Desv. ve Secale cereale L. dir. Diğer yabancı ot tohumlarının yaygınlıkları ise önemli ve nadir düzeyde olduğu belirlenmiştir. Muş ili Merkez ilçesinde 1 kg buğday ürününe miktar olarak 2677 adet, ağırlık ve karışım oranı olarak da 28,64 g ve %2,864 oranında yabancı ot tohumlarının karıştığı saptanmıştır. TARTIŞMA Ülkemizde buğdaya karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi üzerine yapılan değişik çalışmalar bulunmaktadır. Bunlardan, Tursun (1995), Sivas ilinde yaptığı bir araştırmada yabancı ot tohumlarının ağırlık olarak %0,3-2 arasında değiştiğini, Zengin (1996), Erzurum Bölgesi nde yaptığı çalışmada buğday ürünü içerisine 95 tür yabancı ot tohumunun karıştığını ve bu yabancı ot tohumlarının sayısal olarak %7,21, ağırlık olarak ise %2,04 oranında olduğunu saptamıştır. Van da buğday ürününe hangi yabancı otların ne oranda karıştığını belirlemek amacıyla yürütülen çalışmada 1 kg lık ürüne sayısal olarak ortalama 4892 adet, ağırlık olarak ise %13,11 oranında yabancı ot 12

17 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 tohumlarının karıştığı, en fazla karışan yabancı ot türünün çavdar (Secale cereale L.) olduğu, bunun 1 kg lık ürüne sayısal olarak 4270,6 adet ve ağırlık olarak ise %12,44 oranında olduğu belirlenmiştir (Tepe, 1998). Adıyaman ( adet/kg) ve Kahramanmaraş ta ( adet/kg) buğday ürününe en fazla Sinapis arvensis L.'in, Gaziantep'te ( adet/kg) ise Hordeum vulgare L.'nin en fazla ornada karıştığı Kantarcı (2004) tarafından belirlenmiştir. Yine aynı çalışmada, ağırlık olarak en fazla karışım oranı her üç ilde de Hordeum vulgare L.'nin olduğu belirlenmiştir. 1 kg ürününde; Adıyaman ilinde sayısal olarak ortalama adet ve ortalama ağırlık olarak gr, Gaziantep ilinde ortalama adet ve ağırlık olarak gr ve Kahramanmaraş ilinde sayısal olarak ortalama adet ve ağırlık olarak ortalama gr olarak belirtilmiştir (Kantarcı, 2004). Mardin ilinde 1 kg buğday içerisinde ortalama yabancı ot tohum sayısı adet, ağırlık ve karışım oranı ise 15,163 ve %1,516 olarak belirlenmiştir. Tespit edilen yabancı ot tohumları arasında ilk sırayı adet ile A. sterilis almış bunu S. arvensis ( ) in izlediğini tespit edilmiştir (Gökalp, 2015). Buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumlarını belirlemek amacıyla Tokat ilinde yürütülen çalışmada ise ürüne karışan yabancı ot tohumlarının oranı ortalama %0,57 olarak tespit edilmiştir. Karışan yabancı ot tohumları incelendiğinde 16 farklı familyadan 49 farklı yabancı ot türü belirlenmiştir. Çalışma sonucunda en çok karışımın Poaceae familyası üyelerine ait olduğu saptanmıştır (Şin ve ark., 2016). Muş ilinde 1 kg buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarına ait elde ettiğimiz sonuçlar, Kantarcı (2004) Adıyaman, Gaziantep ve Kahramanmaraş illerinde ve Gökalp (2015) Mardin ilinde yaptığı çalışmalarda elde edilen sonuçlarla paralellik gösterdiği görülmektedir. Yürüttüğümüz çalışmada tespit edilen bazı türler, diğer bölgelerde tespit edilen türlerden farklılık göstermiştir. Bu farklılık bölgelerin ekolojik faktörlerinin (iklim, yükseklik, toprak yapısı vb.) farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Bunun yanında her bölge çiftçisinin üretim şekli, uyguladığı tarım yöntemi, hastalık, zararlı ve yabancı otlara karşı mücadele yöntemi, ürün hasat şekli farklı olmasından da bu farklılığın ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu farklılıklar kimi yabancı ot türlerini o bölgede baskı altında tutarken, kimi türleri de yaygın hale getirmektedir. Buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi üzerine yapılan çalışmalarda, buğday ürününe Poaceae familyasına ait türlerin karıştığı tespit edilmiştir. Ancak Muş ilinde Poaceae familyasına ait türlere fazla miktarda rastlanılmamıştır. Bunun nedeni il genelinde tahıllarda dar yapraklı yabancı otlara karşı herbisit kullanımının yaygın olmasının yanında geniş yapraklı yabancı otlara karşı ise herbisit uygulamasının yaygın bir şekilde kullanılmamasından kaynaklanmaktadır. Buna bağlı olarak da çalışmamızın sonucunda geniş yapraklı yabancı otların buğday ürününe fazla miktarda karıştığı belirlenmiştir. SONUÇ Yabancı otlar gerekli bitki besin maddelerine, su, ışık ve yaşama ortamlarına ortak olmaları ile buğdaya doğrudan, ürünün kalitesinin düşmesi, tohumluk değerlerinin azalmasına neden olması ile de dolaylı zararlar vermektedir. Ayrıca, yabancı ot tohumları ile bulaşık tohumluğun tekrar tarlaya ekilmesiyle de yabancı otların daha geniş bir alana yayılmasına neden olunmaktadır. Buğdayda sorun olan yabancı otların mücadelesine yönelik etkin kararlar vermek için buğday üretimi yapılan alanlarda survey çalışmaları ve buğday ürünü içerisine karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesine yönelik çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda Muş ilinde buğday ürününe karışan ürün ve kaliteyi olumsuz etkileyen yabancı ot tohumlarını belirlemek amacıyla çalışma yürütülmüştür. Yürütülen araştırma sonucunda buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarınınil ortalaması 1621 adet, ağırlık ve karışım oranı ise 15,79 g ve %1,58 olarak hesaplanmıştır. Muş ilinde bölgenin sert geçen iklim şartlarına adaptasyonunun iyi olması nedeniyle buğday yetiştiriciliği üretimde önemli bir yer tutmaktadır.üreticilerin çoğunluğunun bayilerden ve tarım kredi kooperatiflerinden sertifikalı tohumluk temin ettikleri, ancak bazılarının kendi elde ettikleri buğday ürününü tohumluk olarak kullandığı belirlenmiştir. Bölge genelinde çiftçilerin yabancı 13

18 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 otları tanımaması ve buna bağlı olarak kalite ve verim kayıpları yaşadıkları tespit edilmiştir. Yabancı ot tohumlarından bazıları zehirli olduklarından buğday ürününe karışarak onların ekmeklik veya yemlik değerini düşürmekte ve içerdikleri toksik madde nedeniyle una karışması durumunda tüketiciler açısından risk oluşturmaktadır. Yapmış olduğumuz çalışmada Muş ilinde buğday ürününe tohumlarının zehirli olduğu bilinen Cephalaria syriaca (L.) Schrad. (pelemir) tohumlarının karıştığı tespit edilmiştir. Bu tür il genelinde buğday ürününe sayısal olarak en fazlakarışan türler arasındadır. Bunun yanında tohumlarının toksik olduğu bilinen Ranunculus arvensis L. (tarla düğün çiçeği) ve Adonis aestivalis L. (yaz kanavcı otu) türlerinin tohumlarının da ürüne karıştığı tespit edilmiştir. Bu nedenle buğday ürününün tohum temizleme makinalarında temizlenmesi önem arz etmektedir. Çalışma Muş il genelinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarını belirlemeye yönelik ilk çalışma olması sebebiyle önem teşkil etmektedir. Bu konu ile ilgili gelecekte il, bölge veya ülkemizde yapılacak çalışmalara yön vermesi mümkün olacaktır. TEŞEKKÜR Bu çalışma İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 2016/110Y.Lisans nosu ile desteklenmiştir. KAYNAKLAR Anonim. (2015). (Erişim tarihi: 13 Haziran, 2018). Anonim. (2016). Foodandagricultureorganization of theunitednations. (Erişim tarihi: 18 Haziran, 2018). Anonim. (2017). Türkiye İstatistik Kurumu. (Erişim tarihi: 1 Haziran, 2018). Anonim. (2018). Muş İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2018 yılı Brifingi. (Erişim tarihi: ). Baş A. (2011). Doğu Karadeniz bölgesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının tespiti ve dağılışları. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya. Baş A., Karaca M., Güncan A. (2016). Doğu Karadeniz Bölgesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının tespiti ve dağılışları. Turkish Journal of Weed Science. 19(2): Bilgir S. (1965). Ege bölgesi hububat tarlalarında görülen önemli yabancı otlar ve savaş imkanları üzerinde bazı incelemeler. Tarım Bakanlığı Yayınları, Teknik Bülten, No: 14, 63s., İzmir. Bolton E.E. and Hepworth H.M. (1972). Tillage research in Turkey. Proc. of Regional wheat workshop Beirut, Lebanon. Bozkan N. (2013). Konya ili un fabrikalarından elde edilen yabancı ot tohumlarının tespiti ve hayvansal besin değerleri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya. Gökalp Ö. (2015). Mardin de buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Hatay. Güncan A. (1972). Türkiye de yabancı ot problemi. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 3: Güncan A. (1982). Erzurum yöresinde buğday ürününe karışan bazı yabancı ot tohumlarının çimlenme biyolojisi üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayın No: 270, Erzurum, 64s. Güncan A. (2001). Anadolu nun doğusunda buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları, bunların yoğunlukları ve önemlilerinin oluşturdukları bitki toplulukları (Assosiation) üzerinde bir araştırma. Konya Ticaret Borsası Dergisi, Konya. Güncan A., Boyraz N. (2001). Anadolu nun batısında buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları ve yoğunlukları, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 15(26), Güncan A. (2002). Anadolu nun doğusunda buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları, bunların yoğunlukları. Konya Ticaret Borsası Dergisi, 5(11): Güncan A. (2006). Yabancı ot mücadelesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları ISBN: , 2006, Konya. Kantarcı Z. (2004). Kahramanmaraş, Adıyaman ve Gaziantep illerinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş. Koçyiğit E. (2015). Buğdayda sorun olan yabancı otlara karşı elektrostatik ilaçlamanın etkinliğinin arttırılması. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Bornova-İzmir. Kuntay S. (1944). Türkiye hububat mahsulü içinde tohumları bulunan yabancı otlar üzerinde araştırmalar. T.C. Ziraat Vekaleti, Neşriyat Müdürlüğü, No: 582, Ankara. Kün E. (1996). Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Üçüncü baskı, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:1451, 431s., Ankara. Özer Z. (1993). Niçin yabancı ot bilimi (herboloji)? Türkiye I. Herboloji Kongresi, 3-5 Şubat 1993, Bildiri Kitabı, Adana,

19 Bozkurt and Tursun Turk J Weed Sci. 2018:21(2):1-15 Özer Z., Kadıoğlu İ., Önen H., Tursun N. (1998). Herboloji (Yabancı Ot Bilimi), Genişletilmiş 2. Baskı. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:20, Kitaplar Serisi No: 10, 403s., Tokat. Özer Z., Önen H., Tursun N., Uygur F.N. (1999). Türkiye nin Bazı Önemli Yabancı Otları (Tanımları ve Kimyasal Savaşımları). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:38, Kitaplar Serisi No:16, Basım sayısı:4, 430s., ISBN: , Tokat. Pamukoğlu Z. (2011). Kahramanmaraş kırmızı biber alanlarında sorun olan yabancı otlar ve bunlarla mücadelede kritik periyodun belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş. Reed F.C. (1977). Economically important foreighn weeds, potential in the United States. Agricultural Reserach Service, USA. Sezer İ., Kurt O., Köycü C. (1998). Samsun ekolojik koşullarında buğdayda verim ve bazı verim unsurlarına farklı ekim sıklıkları ile azotlu gübre doz ve uygulama zamanlarının etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (3): Şin B., Kadıoğlu İ., Kamışlı B. (2016). Tokat ilinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Turkish Journal of Weed Science. 19(2): Tepe I. (1997). Türkiye de Tarım ve Tarım Dışı Alanlarda Sorun Olan Yabancı Otlar ve Mücadeleleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları No:32, Ziraat Fakültesi Yayınları No:18, 235s., Van. Tepe I. (1998). Van da buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının yoğunluk ve dağılımları. Türkiye Herboloji Dergisi, 1 (2): Tursun N. (1995). Sivas yöresinde hasat şekline bağlı olarak buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları üzerinde araştırmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Tokat. Uluğ E., Kadıoğlu, İ., Üremiş, İ. (1993). Türkiye nin yabancı otları ve bazı özellikleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No:78, Adana. Uygur F.N., Koch W., Walter H. (1986). Çukurova Bölgesi Buğday - Pamuk Ekim Sistemindeki Önemli Yabancı Otların Tanımı. F.U.T. Müller-Bader Pres. ÇÜ-Ziraat Fakültesi 165s., Filder Stadt Plattenhardt. Zengin H. (1996). Erzurum ve ilçelerinde yazlık buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları ve yoğunlukları üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(3): Türkiye Herboloji Derneği, 2018 Geliş Tarihi/ Received:Temmuz/July, 2018 Kabul Tarihi/ Accepted: Eylül/September, 2018 To Cite: Bozkurt M. and Tursun N. (2018). Weed Seeds Mixed to Wheat Grains in Muş Province (In Turkish with English Abstract). Turk J Weed Sci, 21(2):1-15. Alıntı için: Bozkurt M. ve Tursun N. (2018). Muş İlinde Buğday Ürününe Karışan Yabancı Ot Tohumları. Turk J Weed Sci, 21(2):

20 Turkish Journal of Weed Science 21(2):2018:16-25 Available at: Turkish Journal of Weed Science Turkish Weed Science Society Araştırma Makalesi / Research Article Şanlıurfa İli Antep Fıstığı Bahçelerinde Yabancı Otlar İle Mücadelede Örtücü Mehmet Salih GÖKSU 1 Onur KOLÖREN 2* Bitki Kullanımının Araştırılması 1 Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Ordu 2 Ordu Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Ordu * Sorumlu Yazar koloren@yahoo.com Tel: /6262 ÖZET Bu çalışmada, örtücü bitki uygulama yöntemlerinin Antep fıstığı bahçelerinde sorun olan yabancı otların kontrolündeki etkinliği araştırılmıştır. Şanlıurfa ili Birecik ilçesinde 10 ve 25 yıllık iki farklı (genç ve yaşlı bahçe) Antep fıstığı bahçesinde yürütülen çalışmada, sıra arasında örtücü bitki Vicia sativa L. (adi fiğ), V. sativa L. (adi fiğ) + Hordeum vulgare L. (arpa), V. villosa Roth. (tüylü fiğ), V. villosa Roth. (tüylü fiğ) + H. vulgare L. (arpa) olmak üzere dört farklı örtücü bitki uygulaması yapılmıştır. Kontrol amaçlı yabancı otlu parsel oluşturulmuştur. Denemede, örtücü bitkilerin yabancı otların kaplama alanına (%), yoğunluğuna (adet/m 2 ), yaş ve kuru ağırlıklarına olan etkisi belirlenmiştir. Denemenin yürütüldüğü bahçelerde 9 farklı familyaya ait 16 yabancı ot türü saptanmıştır. Yabancı ot kaplama alanı (%) uygulamalara göre ortalama değerleri genç bahçede V. sativa + H. vulgare %8,33, V. villosa + H. vulgare %8,92, V. sativa %9,17, V. villosa %11,67, Kontrol %34,42'dir. Yaşlı bahçede ise yabancı ot kaplama alanı (%) V. villosa + H. vulgare %2,83, V. villosa %3,58, V. sativa + H. vulgare %3,75, V. sativa %4,00, Kontrol %17,50'dir. Uygulamada kullanılan örtücü bitkilerin yabancı otların kaplama alanlarını (%) azalttığı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Alternatif mücadele, Antep fıstığı, Örtücü bitki, Yabancı ot Investigation On Using Cover Crops For Weed Control In Pistachio Orchards In Şanlıurfa ABSTRACT In this study, the efficacy of the cover crop method in the control of weeds, which are a problem in pistachio orchards, was investigated. The study was conducted in two different pistachio orchards with 10 and 25 years (Young and Old Garden) in Birecik county of Sanliurfa. Four different cover crops such as Vicia sativa L. (common vetch), V.0sativa (common vetch) + Hordeum vulgare L. (barley), V. villosa Roth. (hairy vetch), V. villosa Roth. (hairy vetch) + H. vulgare L. (barley) were used in the application of cover crops between rows. Weedy parcel was used for control. In the experiment, cover crops effecting on weed coverage (%), density (plant/m 2 ), wet and dry weight of weeds were determined. As a result, 16 weed species were found to be in 9 different families. The average values of the weed coverage area (%) according to the application were found to be 8.33% in V. sativa + H. vulgare, 8.92% for V. villosa + H. vulgare, 9.17 % for V. sativa, 11.67% for V. villosa and 34.42% for the control, respectively in young garden (10 years). In the old garden (25 years), weed coverage area (%) were 2.83% for V. villosa + H. vulgare, 3.58% for V. villosa, 3.75% for V. sativa + H. vulgare, 4% for V. sativa and 17.50% for the control, respectively. All cover crop treatments were reduced the weeds coverage (%). Key Words: Alternative control, pistachio, cover crop, weed 16

21 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 GİRİŞ Antep fıstığı yetişme şartları bakımından yoksul koşullara ve kurak hava şartlarına dayanıklı bir türdür. Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin toprak yapısının tarıma elverişsiz olduğu alanlarda (kayalık ve taşlık, kireçli ve besin elementlerince eksik olan topraklarda), yağışın mm arası olduğu ve sulama imkanın kısıtlı olduğu alanlarda yetiştiriciliği yapılabilmektedir. Türkiye ve diğer Ortadoğu ülkelerinde altın ağacı ya da yeşil altın olarak bilinmektedir (Tekin, 2001) yılındaki genel üretim verilerine göre; dünyada 5 ülke Antep fıstığı üretiminin %97,90 ını gerçekleştirebilmektedir. Bu ülkeler, İran 472 bin ton üretim ile dünya üretiminin %46,95 ini gerçekleştirerek ilk sırada ve en önemli yere, Amerika Birleşik Devletleri 231 bin ton üretimle %22,98 ini ve ikinci sırayı, Türkiye ise 150 bin ton üretimle % 14,92 sini ve üçüncü sırada yer alırken onları, Çin 74 bin ton üretimle %7,36 sını ve Suriye 57,2 bin tonla %5,69 unu üreterek takip etmektedir (Anonim, 2014). Ülkemizde antepfıstığı üretimi; 2016 verilerine göre, dekarda, meyve veren ağaç sayısı ile toplamda 170 bin ton üretimi yapılmaktadır. Bu üretime bağlı olarak; Antep fıstığı yetiştiriciliği konusunda en önemli üretime sahip olan illere göre ise üretimde, Gaziantep, bin ton ile ilk sırada yer alırken Şanlıurfa, bin ton üretim ile ikinci sırada gelerek ülkemizde üretim konusunda önemli bir yere sahiptir (Anonim, 2017). Antep fıstığı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin uygun ekolojik koşullarından dolayı geniş alanlarda yetiştirilebilme imkanı bulan, besin değeri yüksek ve önemli ihraç ürünlerinden birisidir. Ülkemiz için büyük öneme sahip olan Antep fıstığında verim kayıplarına neden olan etmenlerin başında bitki koruma problemleri gelmektedir. Bu etmenler; hastalık, zararlı ve yabancı otlar olup, doğrudan ya da dolaylı olarak ürünü etkilemektedir. Yabancı otlar; besin maddeleri, su ve ışık yönüyle kültür bitkileriyle rekabete girerek verimde ve kalitede kayıplara neden olmakta, toprak işleme, gübreleme, ilaçlama ve hasat gibi tarımsal işlemleri güçleştirmekte, ayrıca hastalık ve zararlılara konukçuluk yapmaktadırlar (Özer ve ark., 2001; Hembree ve Shrestha, 2004). Bu derece önemli bitki koruma sorunu olan yabancı otlar ile mücadele etmek gerekir. Yabancı otlarla mücadelede şekilleri ve en fazla tercih edilen yöntemlerden olan mekanik mücadele ve herbisit uygulamasının dezavantajları düşünüldüğünde, örtücü bitki yetiştirilmesi alternatif olarak fayda sağlayan bir yöntemdir (Kolören, 2004). Örtücü bitkiler; doğal rekabet, mekanik etki ve allelopati yoluyla yabancı otların gelişimini baskı altına alır, toprağın yapısını iyileştirir ve su içeriğini düzenler. Toprağın organik madde miktarını, karbon dinamiklerini ve mikrobiyal fonksiyonlarını artırır. Toprak erozyonunu önler. Baklagil olan türler toprağa azot fikse eder. Birçok faydalı böcek için doğal yaşam alanları olarak kullanılır, toprak solucanlarında olduğu gibi makrofaunayı zenginleştirir (Anonim, 2018). Bazı örtücü bitki çeşitlerinin toprak yüzeyini kaplama özelliklerinden dolayı toprak yüzeyine yansıyan ışığın etkisini azaltarak toprak sıcaklığına olumlu yönde etkileyerek yabancı ot çıkışlarını azaltma yönünde etkilemektedirler (Teasdale ve Mohler, 1993). Geleneksel ve organik tarım yapılan alanlarda kültürel tekniklerin uygulandığı alanlarda, gübreleme ile direkt yabancı ot kontrolünün ürün ve yabancı ot ilişkisi üzerine kıyaslamaların yapıldığı çalışmalarda örtücü bitki uygulamalarının toprak, besin, zararlı ve yabancı ot mücadeleleri üzerinde etkinliğinin önemli düzeyde olduğunu bilinmektedir (Barberi, 2002). Bu çalışmayla; ülkemiz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi için büyük bir öneme sahip olan Antep fıstığı yetiştiriciliği yapılan arazilerde sorun olan yabancı otların kontrolünde üreticilerin mücadelede kullandıkları yöntemlerin yerine kullanabilecek alternatif mücadele yöntemlerinden olan örtücü bitki uygulaması ile yabancı otlara olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. MATERYAL ve YÖNTEM Materyal Araştırma Türkiye nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin Orta Fırat Bölümü nde yer alan Şanlıurfa ili Birecik ilçesinde 10 yaşında (genç bahçe) ve 25 yaşında (yaşlı bahçe) olmak üzere iki farklı fıstık bahçesinde yürütülmüştür. Her iki bahçenin dikim aralığı 7 m 7 m dir. Yöntem Deneme Deseni ve Planı Deneme, Tesadüf Blokları Deneme desenine göre sıra arası örtücü bitki uygulamaları Vicia sativa L. (Fiğ), 17

22 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 V. sativa L. (fiğ) + Hordeum vulgare L. (arpa) karışımı, V. villosa Roth. (tüylü kuş fiği), V. villosa Roth. (tüylü kuş fiği) + H. vulgare L. (arpa) ve kontrol parselleri (yabancı otlu) olacak şekilde 4 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Parsel büyüklüğü 5m x 4m = 20 m 2 olup, parseller arasında 1'er metre boşluk bırakılmıştır. Örtücü Bitkilerin Ekimi Denemeye tarihinde başlanmıştır. Örtücü bitkiler; V. sativa 10 kg/da, V. sativa 6 kg/da + H. vulgare 5 kg/da, V. villosa 8 kg/da, V. villosa 4 kg/da + H. vulgare 5 kg/da olacak şekilde sıra arasına elle serpme şeklinde ekilmiştir (Sağlamtimur ve ark., 1989; Gülcan ve Anlarsal, 2001). Örtücü Bitkilerin Kaplama Alanlarının Belirlenmesi Denemenin kurulduğu bahçelerde örtücü bitkilerin çıkışlarından biçim zamanlarına kadar belirli zamanlarda yapılan sayımlarda örtücü bitkilerin m 2 de sayısı ve kaplama alanları (%) belirlenmiştir (Odum, 1971). Örtücü Bitki Uygulamalarının Yabancı Otlanmaya Olan Etkisinin Belirlenmesi Denemenin kurulduğu Antep fıstığı bahçesinde her parselde 1 adet 1 m x 1 m= 1 m 2 lik çerçeveler sabitlenerek m 2 deki örtücü bitki ve yabancı ot sayıları belirlenerek ve ekim tarihinden sonra çıkışlar takip edilerek periyodik olarak , , tarihleri olmak üzere ölçümler yapılmıştır. Parsellerdeki Genel Yabancı Otlanma değerleri (%) ve m 2 deki yabancı ot sayıları Odum (1971) e göre hesaplanmıştır. Parsellerdeki yabancı otların teşhisleri ise Davis in ( ) Flora of Turkey adlı eserinden yararlanılarak yapılmıştır. Yabancı otların Türkçe isimleri; Tazegül, (1988), Uluğ ve ark., (1993) ve Güner ve ark., (2012) den alınmıştır. Örtücü Bitkilerin Yabancı Otların Biyomasına Etkisinin Araştırılması Parsellerde yabancı ot sayımları yapıldıktan sonra sabitlenen örtücü bitkiler %50 çiçeklendiği zamanda 1 adet 1 m 2 lik çerçeve içerisine giren örtücü bitkiler ve yabancı otlar toprak hizasından hasat edilerek torbalara konularak yaş ve kuru biomasları alınmıştır. Kuru biomas alımı için kuru ağırlık değeri doğal ortamda güneş almayan alanda ağırlık değerleri sabitlenene kadar kurutularak hesaplanmıştır. İstatistiksel Değerlendirme Elde edilen sonuçlara varyans analizi ve LSD çoklu karşılaştırma testi (P 0,05) ANOVA uygulanarak JMP 13 istatistik paket programı kullanılarak ulaşılmış ve Antep fıstığı bahçelerinde yabancı otlarla mücadelede uygulanan yöntemler arasındaki farklar ortaya konulmuştur. BULGULAR ve TARTIŞMA Deneme Alanlarında Saptanan Yabancı Ot Türleri Deneme alanlarında örtücü bitki türlerinin uygulandığı parsellerde ve yabancı otlu kontrol parsellerinde uygulamaların yapıldığı deneme süresince genç bahçede ve yaşlı bahçede toplamda 3 monokotiledon 13 dikotiledon olmak üzere 9 familyaya ait 16 yabancı ot türü saptanmıştır. Cynodon dactylon (L.) Pers., Convolvulus arvensis L., Prosopis farcta (Banks and Sol.) Mac. ve Lactuca serriola L. yabancı ot türleri her iki bahçede de saptanmıştır (Çizelge 1). Genç Bahçeye Ait Bulgular Örtücü Bitkilerin Kaplama Alanları ve Yoğunlukları İlk ölçüm tarihinde kaplama alanları, V. villosa + H. vulgare %14,50, V. villosa %15,00, V. sativa ve V. sativa + H. vulgare %18,75 olarak belirlenmiştir. İstatistiksel olarak örtücü bitki kaplama alanları (%) arasında fark yoktur (P 0,05). Bitkilerin çıkışı yeni başladığından kaplama alanları (%) az olarak saptanmıştır. İkinci ölçümde V. sativa %32,50, V. villosa %47,50, V. villosa + H. vulgare %48,75, V. sativa + H. vulgare %53,75 kaplama alanı (%) sahip olup, V. sativa + H. vulgare uygulaması diğer örtücü bitki uygulamalarından farklı bulunmuştur (P 0,05). Üçüncü ölçümde ise kaplama alanları, V. villosa + H. vulgare %65,00, V. sativa + H. vulgare %67,75, V. sativa %68,75, V. villosa %78,75 olarak belirlenmiştir ve V. villosa uygulaması kaplama alanları bakımından farklı bulunmuştur (P 0,05) (Çizelge 2). Yapılan sayımların ortalamalarına göre genç bahçe örtücü bitki kaplama alanı değerleri, V. sativa %40,00, V. villosa + H. vulgare %42,75, V. sativa + H. vulgare %46,67, V. villosa %47,08'dir (Şekil 1). Örtücü bitki yoğunluklar m 2 'de birinci ölçümde, V. sativa + H. vulgare 86, V. sativa 212, V. villosa 240, V. villosa + H. vulgare uygulamalarında 265 olarak belirlenmiştir. V. villosa, V. villosa + Hordeum vulgare ve V. sativa 18

23 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 uygulamaları arasında istatistiksel olarak (P 0,05) fark bulunmamış olup V. sativa + H. vulgare uygulaması farklı bulunmuştur. İkinci ölçümde yoğunluklar m 2 'de, V. sativa + H. vulgare 121, V. villosa + H. vulgare 203, V. sativa 220, V. villosa 244 olarak belirlenmiştir. V. sativa + H. vulgare uygulaması diğer uygulamalara göre farklı bulunmuştur (P 0,05). Üçüncü ölçümde yoğunluklar m 2 'de, V. sativa + H. vulgare 217, V. sativa 253, V. villosa + H. vulgare 272, V. villosa 292 olarak belirlenmiştir (Çizelge 2). Son ölçümde istatistiksel olarak V. sativa + H. vulgare uygulaması diğer uygulamalardan farklı bulunmuştur (P 0,05). Örtücü bitkiler gelişme göstererek hem kaplama alanı (%), hemde m 2 deki yoğunlukları artmıştır. Çizelge 1. Yabancı otların genç ve yaşlı bahçelerde bulunma durumları Yabancı otlar Familya Türkçesi Genç Bahçe Yaşlı Bahçe Amaranthaceae Amaranthus blitoides S. Watson Amaranthaceae Sürünücü horoz ibiği + Chenopodium album L. Amaranthaceae Sirken + Poaceae Avena sterilis L. Poaceae Kısır yabani yulaf + Cynodon dactylon (L.) Pers. Poaceae Köpek dişi ayrığı + + Sorghum halepense (L.) Pers. Poaceae Geliç - Kanyaş + Brassicaceae Capsella bursa- pastoris (L.) Medik. Brassicaceae Çoban çantası + Sinapis arvensis L. Brassicaceae Yabani hardal + Convolvulaceae Convolvulus arvensis L. Convolvulaceae Tarla sarmaşığı + + Fabaceae Glycyrrhiza glabra L. Fabaceae Meyan kökü + Prosopis farcta (Banks and Sol.) Mac. Fabaceae Çeti + + Boraginaceae Heliotropium europaeum L. Boraginaceae Boz ot + Asteraceae Lactuca serriola L. Asteraceae Dikenli yabani marul + + Matricaria chamomilla L. Asteraceae Gerçek papatya + Silybum marianum (L.) Gaerth. Asteraceae Meryem dikeni + Lamiaceae Lamium amplexicaule L. Lamiaceae Ballı baba + Zygophyllaceae Tribulus terrestis L. Zygophyllaceae Demir dikeni + Çizelge 2. Genç bahçede ölçüm tarihlerinde örtücü bitki türlerinin oluşturdukları kaplama alanları (%) ve yoğunlukları (adet/m 2 ) Genç Bahçe Örtücü bitki kaplama alanı (%) Örtücü bitki yoğunluğu (adet/m 2 ) Uygulamalar 1.Sayım Sayım Sayım Sayım Sayım Sayım Vicia sativa 18,75 a* 32,50 b 68,75 ab 212,00 a 220,00 a 253,00 ab Vicia sativa + Hordeum vulgare 18,75 a 53,75 a 67,50 ab 86,00 b 121,00 b 217,00 b Vicia villosa 15,00 a 47,50 ab 78,75 a 240,00 a 244,00 a 292,00 a Vicia villosa + Hordeum vulgare 14,50 a 48,75 ab 65,00 b 265,00 a 203,00 a 272,00 a LSD 8,36 17,12 13,46 106,99 46,38 40,14 * Aynı sütünda yer alan ve aynı harfle gösterilen değerler için P 0,05 seviyesinde fark yoktur. 19

24 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 Örtücü Bitkilerin Yabancı Ot Kaplama Alanına (%) Olan Etkisi Birinci ölçümde örtücü bitki uygulamalarına göre yabancı ot kaplama alanları V. sativa + H. vulgare %8,75, V. sativa %10,00, V. villosa %12,50, V. villosa + H. vulgare %13,00 olarak belirlenmiştir. Kontrol uygulamasında ise yabancı ot kaplama alanı %14,50 tir. Kaplama alanı olarak yabancı otlanma (%) en çok V. villosa + H. vulgare uygulamasında görülmüştür. İstatistiksel açıdan uygulamalar arasında fark bulunmamıştır (P 0,05). İkinci ölçümde yabancı ot kaplama alanları (%), V. sativa + H. vulgare ve V. villosa + H. vulgare %7,50, V. sativa %10,00, V. villosa %12,50 olarak belirlenmiştir. Kontrol uygulamasında yabancı ot kaplama alanı %26,25 tir. Kontrol parselindeki yabancı otlanma ile diğer uygulamalar arasında fark olduğu belirlenmiştir (Çizelge 3). Üçüncü ölçümde yabancı otlanma V. villosa + H. vulgare %6,25, V. sativa %7,50, V. sativa + H. vulgare ve V. villosa %10,00 ve Kontrolde %62,50 olarak saptanmıştır. En yüksek yabancı ot kaplama alanı (%) değeri kontrol parseli olduğu ve kontrol parselindeki yabancı otlanma ile diğer uygulamalar arasında fark olduğu belirlenmiştir. Genç bahçe deneme alanındaki yabancı ot türlerinin örtücü bitki uygulaması yapılan parsellerdeki yabancı ot kaplama alanları (%) ortalamasında V. sativa + H. vulgare %8,75, V. villosa + H. vulgare %8,91, V. sativa %9,00, V. villosa %11,66 ve Kontrol %34,25 olarak belirlenmiştir. Yabancı otlanma oranlarına bakıldığı zaman kontrol parseline göre örtücü bitki uygulamaları yapılan parsellerde yabancı otlanma ortalamalarında düşüş olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak yapılan çalışmada örtücü bitki uygulamalarının yabancı ot kaplama alanını (%) azalttığı belirlenmiştir (Şekil 1). Birinci ölçümde m 2 'de yabancı ot yoğunlukları uygulamalara göre, V. sativa 9, Kontrolde 11, V. sativa + H. vulgare 15, V. villosa 22, V. villosa + H. vulgare 27 olarak belirlenmiştir. En az yabancı ot yoğunluğu V. sativa uygulamasında saptanmıştır. İkinci ölçümde yabancı ot yoğunluğu m 2 'de, V. villosa + H. vulgare 7, V. sativa 13, V. villosa 14, V. sativa + H. vulgare 16, Kontrol parselinde 26 olarak belirlenmiş olup, uygulamalar ile kontrol uygulaması arasında fark tespit edilmiştir (P 0,05). Üçüncü ölçümde ise m 2 'de yabancı ot yoğunluğu V. sativa 36, V. villosa + H. vulgare 40, V. villosa 49, V. sativa + H. vulgare 52, kontrolde 70 olarak belirlenmiştir. V. sativa ile V. villosa + H. vulgare uygulamaları arasında, V. sativa + H. vulgare ile V. villosa uygulamaları arasında fark bulunmamıştır (P 0,05). En yüksek yabancı ot yoğunluğa Kontrol parselinde saptanmıştır (Çizelge 3). Çizelge 3. Genç bahçede ölçüm tarihlerinde örtücü bitki türlerinde saptanan yabancı kaplama alanı (%) ve yoğunlukları (adet/m 2 ) Genç Bahçe Yabancı ot kaplama alanı (%) Yabancı ot yoğunluğu (adet/m2) Uygulamalar 1.Sayım Sayım Sayım Sayım Sayım Sayım Vicia sativa 10,00 a * 10,00 b 7,50 b 9,00 c 13,00 bc 36,00 b Vicia sativa + Hordeum vulgare 8,75 a 7,50 b 10,00 b 15,00 bc 16,00 b 52,00 ab Vicia villosa 12,50 a 12,50 b 10,00 b 22,00 ab 14,00 bc 49,00 ab Vicia villosa + Hordeum vulgare 13,00 a 7,50 b 6,25 b 27,00 a 7,00 c 40,00 b Kontrol 14,50 a 26,25 a 62,50 a 11,00 c 26,00 a 70,00 a LSD 6,52 9,94 5,02 9,61 8,91 29,83 * Aynı sütünda yer alan ve aynı harfle gösterilen değerler için P 0,05 seviyesinde fark yoktur. 20

25 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 * Aynı sütünda yer alan ve aynı harfle gösterilen değerler için P 0,05 seviyesinde fark yoktur. Şekil 1. Genç bahçede örtücü bitki türlerinin oluşturdukları kaplama alanları (%) ve yabancı ot kaplama alanına (%) olan etkileri Örtücü Bitkilerin Yabancı Otların Biyomasına Olan Etkisi Ölçümlerin yapıldığı sabitlenen 1 m 2 lik alanlardaki örtücü bitkilerin yaş ağırlıkları V. villosa + H. vulgare 537,75 g, V.sativa + H.vulgare 599,25 g, V. sativa 733 g, V. villosa 855 g olarak tespit edilmiştir. En yüksek yaş ağırlık değerleri V. sativa ile V. villosa uygulamalarında görülmüştür ve istatistiksel olarak iki uygulama arasında fark bulunmamış olup, V. villosa + H. vulgare ve V. sativa + H.vulgare uygulamalarından farklı bulunmuştur. Yapılan ölçümler sonucunda örtücü bitki kuru ağırlıklar m 2 'de, V. villosa + H. vulgare 168,5 g, V. sativa + H.vulgare 191,25 g, V. sativa 229,5 g, V. villosa 240,75 g, olarak belirlenmiştir. En yüksek kuru ağırlık değerleri sırasıyla V. villosa ve V. sativa uygulamalarında görülmüş olup, istatistik olarak diğer uygulamalar ile arasında fark bulunmamıştır (P 0,05). Yapılan ölçümler sonucunda Genç Bahçe yabancı ot yaş ağırlıkları m 2 'de, V. sativa + H. vulgare 116 g, V. villosa + H. vulgare 116,50 g, V. villosa 150,75 g, V. sativa 179 g, kontrol parselinde 342,5 g olarak belirlenmiştir. İstatistiksel olarak uygulamalar arasında P 0,05 seviyesinde kontrol parselindeki yabancı ot yaş ağırlığı diğerlerinden farklı olarak belirlenmiştir. Yapılan ölçümler sonucunda Genç Bahçede yabancı ot kuru ağırlıkları m 2 'de, V. sativa + H. vulgare 25,25 g, V. villosa + H. vulgare 34,25 g, V. villosa 37 g, V. sativa 47,50 g, kontrol parselinde 95 g olarak belirlenmiştir. Kontrol parselindeki yabancı ot kuru ağırlığı diğer uygulamalardan farklı olarak saptanmıştır. Yaşlı Bahçeye Ait Bulgular Uygulamalarına göre örtücü bitki kaplama alanları (%) V. villosa %16,25, V. sativa %17,00, V. sativa + H. vulgare %21,75, V. villosa + H. vulgare %27,75 olarak belirlenmiştir. İstatistiksel olarak V. sativa + H. vulgare ve V. villosa + H. vulgare uygulamaları diğer uygulamalara göre farklı olduğu tespit edilmiştir (P 0,05). İkinci ölçümde V. sativa %44, V. sativa + H. vulgare ve V. villosa %55,00, V. villosa + H. vulgare %61,25 olarak belirlenmiştir. İkinci ölçümde istatistiksel olarak (P 0,05) seviyesinde uygulamalar arasında fark bulunmamıştır. Üçüncü ölçümde ise örtücü bitki kaplama alanları (%) V. sativa %58,25, V.sativa + H. vulgare %60,00, V. villosa + H. vulgare %61,25, V. villosa %67,75 olarak belirlenmiş olup, V. villosa uygulaması istatistiksel olarak diğer uygulamalara göre farklı bulunmuştur (Çizelge 4). Sayımların ortalamalarına göre yaşlı bahçede örtücü bitki kaplama alanı (%) V. sativa %39,75, V. sativa + 21

26 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 H. vulgare %45,58, V. villosa %46,33, V. villosa + H. vulgare %46,42'dir (Şekil 2). Birinci ölçümde uygulamalarda örtücü bitki yoğunlukları m 2 'de, V. sativa 136, V. sativa + H. vulgare 173, V. villosa + H. vulgare 202, V. villosa 260 dır. V. villosa uygulaması diğer uygulamalara göre fark tespit edilmiştir. İkinci ölçümde yoğunluklar m 2 'de, V. sativa 152, V. sativa + H. vulgare 185, V. villosa + H. vulgare 195 V. villosa 251 saptanmış olup, istatistiksel olarak V. villosa uygulaması ile diğer uygulamalar arasında fark bulunmuştur (P 0,05). Üçüncü ölçümde ise m 2 'de yoğunluklar, V. sativa + H. vulgare 223, V. sativa 234, V. villosa 260, V. villosa + H. Vulgare 242 olarak belirlenmiştir (Çizelge 4). Diğer iki ölçümde olduğu gibi istatistiksel olarak P 0,05 önem derecesinde V. villosa uygulaması ile diğer uygulamalar arasında uygulaması diğer uygulamalara göre fark saptanmıştır. Örtücü Bitkilerin Yabancı Ot Kaplama Alanına (%) Olan Etkisi Birinci ölçümde yabancı ot kaplama alanı (%) V. villosa %1,25, V. sativa %2,25, V. sativa + H. vulgare %3,25, V. villosa + H. vulgare %3,75 olarak belirlenmiştir. Kontrolde ise yabancı ot kaplama alanı %3,75 olarak belirlenmiştir. İkinci ölçümde uygulamalarda saptanan yabancı ot kaplama alanları V. sativa + H. vulgare %1,25, V. sativa %2,25, V. villosa %2,50, V. villosa + H. vulgare %3,75 ve Kontrolde %3,75 tir. İstatistiksel olarak uygulamalar arasında fark bulunmamıştır. Üçüncü ölçümde ise yabancı ot kaplama alanları V. villosa %4,75, V. villosa + H. vulgare %5,50, V. sativa %6,75, V. sativa + H. vulgare %6,25, olarak belirlenmiştir. Kontrol uygulamasında yabancı ot kaplama alanı ise %45 olup, Kontrol hariç uygulamalar arasında fark bulunmamıştır (Çizelge 5). Örtücü bitki uygulaması yapılan parsellerin yabancı ot kaplama alanları (%) ortalamasına göre, V. villosa %2,83, V. sativa + H. vulgare %3,58, V. sativa %3,75, V. villosa + H. vulgare %4,33 ve Kontrolde %17,50 olarak belirlenmiştir. Yabancı otlanmanın en az olduğu parsel V. villosa uygulamasıdır Bahçedeki yabancı otlanma oranları örtücü bitki uygulamalarında düşük değerlerde oldukları saptanmıştır. Örtücü bitki uygulamalarının yabancı ot kaplama alanlarına (%) olan etkisi Şekil 2 de verilmiştir. Birinci ölçümde örtücü bitkilerin m 2 'de yabancı ot yoğunlukları, V. sativa 2, V. villosa 3, V. villosa + H. vulgare 4, V. sativa + H. vulgare 5, kontrol 10 olarak belirlenmiştir. İstatistiksel olarak yabancı ot yoğunluğu bakımından uygulamalar arasında fark saptanmamıştır (P 0,05). İkinci ölçümde yabancı ot yoğunluğu m 2 'de, V. sativa + H. vulgare 3, V. villosa 5, V. sativa ve kontrol parselinde10, V. villosa + H. vulgare 14 olarak belirlenmiştir. Örtücü bitki uygulamaları arasında ise istatistiksel olarak fark görülmemiştir. Üçüncü ölçümde ise m 2 'de yabancı ot yoğunluğu V. villosa + H. vulgare 14, V. villosa 20, V. sativa 28, V. sativa + H. vulgare 37, Kontrol 67 olarak belirlenmiştir (Çizelge 5.). V. sativa ve V. villosa uygulamaları arasında fark bulunmamıştır Kontrol uygulamasının en yüksek yabancı ot yoğunluğa sahip olduğu belirlenmiştir. Çizelge 4. Yaşlı bahçede ölçüm tarihlerinde örtücü bitki türlerinin oluşturdukları kaplama alanları (%) ve yoğunlukları (adet/m 2 ) Yaşlı Bahçe Örtücü bitki kaplama alanı (%) Örtücü bitki yoğunluğu (adet/m2) Uygulamalar 1.Sayım Sayım Sayım Sayım Sayım Sayım Vicia sativa 17,00 b* 44,00 a 58,25 b 136,00 b 157,00 b 234,00 ab Vicia sativa + Hordeum vulgare 21,75 a 55,00 a 60,00 b 173,00 b 185,00 b 223,00 b Vicia villosa 16,25 b 55,00 a 67,75 a 260,00 a 251,00 a 260,00 a Vicia villosa + Hordeum vulgare 24,75 a 53,25 a 61,25 b 202,00 ab 195,00 b 240,00 ab LSD 3,08 12,31 4,97 82,61 54,73 27,40 * Aynı sütünda yer alan ve aynı harfle gösterilen değerler için P 0,05 seviyesinde fark yoktur. 22

27 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 Çizelge 5. Yaşlı bahçede ölçüm tarihlerinde örtücü bitki türlerinde saptanan yabancı kaplama alanı (%) ve yoğunlukları (adet/m 2 ) Yaşlı Bahçe Yabancı ot kaplama alanı (%) Yabancı ot yoğunluğu (adet/m2) Uygulamalar 1.Sayım Sayım Sayım Sayım Sayım Sayım Vicia sativa 2,25 a* 2,25 a 6,75 b 2,00 a 10,00 a 28,00 bc Vicia sativa + Hordeum vulgare 3,25 a 1,25 a 6,25 b 5,00 a 3,00 a 37,00 b Vicia villosa 1,25 a 2,5 a 4,75 b 3,00 a 5,00 a 20,00 bc Vicia villosa + Hordeum vulgare 3,75 a 3,75 a 5,5 b 4,00 a 14,00 a 14,00 c Kontrol 3,75 a 3,75 a 45,00 a 10,00 a 10,00 a 67,00 a LSD 4,55 5,08 5,76 10,43 17,49 18,61 * Aynı sütünda yer alan ve aynı harfle gösterilen değerler için P 0,05 seviyesinde fark yoktur. * Aynı sütünda yer alan ve aynı harfle gösterilen değerler için P 0,05 seviyesinde fark yoktur. Şekil 2. Yaşlı bahçede örtücü bitki türlerinin oluşturdukları kaplama alanları (%) ve yabancı ot kaplama alanına (%) olan etkileri Örtücü Bitkilerin Yabancı Otların Biyomasına Olan Etkisi Yaşlı bahçede örtücü bitki yaş ağırlıkları, m 2 de V. villosa 267,25 g, V. sativa 317,00 g, V. villosa + H. vulgare 326,00 g, V. sativa + H. vulgare 327,25 g olarak belirlenmiştir. En yüksek yaş ağırlık değeri V. sativa + H. vulgare uygulamasında, en düşük yaş ağırlık değeri ise V. villosa uygulamasında görülmesine rağmen istatistiksel açıdan fark saptanmamıştır. Örtücü bitki kuru ağırlıklar ise m 2 de V. villosa 87,00 g, V. sativa 87,75 g, V. villosa + H. vulgare 91,50 g, V. sativa + H. vulgare 115,50 g olarak saptanmış olup, en yüksek kuru ağırlık değeri V. sativa + H. vulgare uygulamasında,, en düşük kuru ağırlık değeri ise V. villosa uygulamasında saptanmıştır. İstatistiksel olarak fark bulunmamıştır. Yaşlı bahçe yabancı ot yaş ağırlıkları m 2 de V. villosa 77,75 g, V. sativa 94,00 g, V. sativa + H. vulgare 94,25 g, V. villosa + H. vulgare 98,25 g, Kontrol 215,75 g olarak belirlenmiştir. Yabancı ot yaş ağırlıklarına göre örtücü bitki uygulamaları arasında fark olmadığı saptanmıştır. Yabancı ot kuru ağırlıkları m 2 de, V. villosa 20,75 g, V. sativa 26,25 g, V. sativa + H. vulgare 29,75 g, V. villosa + H. vulgare 31,75 g, 23

28 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 Kontrol 71 g olarak belirlenmiştir. En yüksek yabancı ot kuru ağırlığı Kontrol parselinde saptanmıştır. En düşük yabancı ot kuru ağırlığına sahip olan uygulamalar ise V. sativa ile V. sativa + H. vulgare uygulamalarıdır. Kolören ve Uygur (2006), turunçgil bahçelerinde farklı yabancı otlar ile mücadele yöntemlerini araştırmışlardır. Yaptıkları çalışmalarında; geleneksel toprak işleme, herbisit ve örtücü bitki uygulamaları denemişlerdir, bu uygulamalara göre farklı yabancı ot türlerine karşı en etkili mücadele yöntemleri toprak işleme, örtücü bitki ve herbisit uygulaması olmuştur. Örtücü bitki türü olarak da V. sativa uygulaması kullanılmış, uygulama alanlarında örtücü bitki % kaplama alanları ile yabancı ot kaplama alanları arasında ters orantılı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlar ile benzerlik göstermiştir. Kitiş (2009), örtücü bitki uygulamaları ile malç uygulamalarının turunçgil yetiştiriciliği yapılan alanlarda; yabancı otların kontrolünde mekanik ve kimyasal mücadeleye göre etkinliğini incelemiştir. Sıra arasında örtücü bitki uygulaması olarak adi fiğ (V.sativa) kullanılmış, sıra üzerlerinde ise malç tekstili, polietilen malç, herbisit ve biçme uygulamalarını çalışmışlardır. Çalışmanın sonucuna göre, 0,38, 0,58 ve 0,72 mm kalınlığında uygulanan malç tekstili %100 oranında yabancı otları baskı altına almıştır, Örtücü bitki %45, biçme uygulaması %23, polietilen malç %99 ve herbisit uygulaması %88 oranında baskı altına aldığını belirtmiştir. Kaçan (2014), yapmış olduğu çalışmada organik bağ alanlarında bazı mücadele yöntemlerinin, yabancı otlara karşı etkisini belirlemeyi amaçlamıştır. Mücadele yöntemlerinden tüylü fiğ, arpa-fiğ karışık ekimi, malç tekstili, saman, talaş, yer fıstığı kabuğu, traktör çapası, el çapası, zeytin karasuyu, alevle yakma, ve lahana artıklarını kullanma uygulamalarına yer vermişlerdir. Bu çalışmalar içerisinden malç tekstili uygulamasının yabancı ot mücadelesinde en etkili uygulama yöntemi olduğunu belirlemiştir. Özcan ve ark. (2015), Gaziantep te bağ üreticiliği yapılan alanlarda yabancı ot mücadelesinde toprak işleme yönteminin sürekli olarak tercih edildiğini ve ancak bu yöntemin yoğun olarak ve aşırı bir şekilde toprak işleme yapıldığından; toprak sıkışmasına ve erozyon artışını beraberinde getirdiğini bildirmişlerdir. Bu nedenle, yabancı otların baskı altına alınacağı, toprağın yapısını koruyarak toprağın nemini muhafaza eden ve özelliklede erozyonu önlemeyi amaçlayan alternatif uygulama yöntemlerinin ortaya konulması gerektiğini tespit etmişler ve yürütülen arazi çalışmaları sonucunda da malç tekstili uygulamasının önemli bir alternatif mücadele yöntemi olabileceği belirlemişlerdir. Malç tekstili uygulaması ile bölgede en büyük yabancı ot problemine neden olan; S. halepense, C. arvensis ve C. dactylon gibi çok yıllık yabancı otlara bile %95 üzerinde sonuç almışlardır. Yine Özcan (2016), Şanlıurfa, Adıyaman ve Kahramanmaraş illeri ve bu illerin bazı ilçelerinde Antep fıstığı ve bağlarda sorun olan yabancı otlara karşı alternatif mücadele yöntemlerini yürütmüştür. Yabancı otlar tespit edilmiş ve tespit edilen türler ile alternatif mücadele yöntemleri kullanılarak mücadele etmiştir. Yapılan mücadele yöntemleri; örtücü bitki, herbisit, malç tekstili ve geleneksel toprak işleme - çapa yöntemleri denenmiştir. Denemede örtücü bitki uygulamasında H. vulgare ile V. sativa karışımı, herbisit uygulamasında glyhosate isopropylamine tuzu, toprak işlemede kültüvatör ve malç tekstilinde ise 0,38 mm kalınlığında 50 gr/m 2 ağırlığında malç tekstili ürünü kullanılmıştır. Netice olarak Antep fıstığı bahçelerinde yabancı otlar ile mücadelede malç tekstili ürünü %99,80 oranında, bağda %100 oranında yabancı otları baskı altına aldığını saptamıştır. Yapılan maliyet çalışmalarına göre malç tekstilinin uzun vadede daha ekonomik olduğunu bildirmiştir. SONUÇ Örtücü bitki uygulamaları ile yabancı otların mücadelesi üzerine yürütmüş olduğumuz çalışmada örtücü bitki kaplama alanının (%) arttığı parsellerde yabancı ot kaplama alanının (%) azaldığı tespit edilmiş olup ikisi arasında ters bir orantı olduğu saptanmıştır. Bölgede Antep fıstığı üretimi yapılan alanlarda ağaç aralarının geniş olduğu ve bu alanlarda ürün yetiştiriciliğinin yapılmadığı göz önünde bulundurulduğunda; bölgede hayvan yetiştiriciliği yapan üreticiler için de örtücü bitki türleri kullanılmasının hayvan yemi temininde fayda sağlayacaktır. Kullanılan örtücü bitkiler yabancı ot mücadelesi yanısıra toprak işlemeyi azaltarak toprak erozyonunu ve uzun vade de ürün verimine katkı sağlayacaktır. 24

29 Göksu and Kolören, Turk J Weed Sci. 2018:21(2): 2018:16-25 KAYNAKLAR Anonim. (2014). Food and Agricultural commodities production database, Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). Erişim Tarihi: 8 Kasım Anonim. (2017). Tüik. Antep fıstığı 2016 verileri. İstatistiklerle Türkiye 2016 Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK), Ankara. Anonim. (2018). Örtücü bitkilerin özellikleri Erişim tarihi: Barberi P. (2002). Weed management in organic agriculture: Are we addressing the right issues? Weed Research, 42(3): Davis P.H. ( ). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Volume Edinburgh at the University Press. Gülcan H., Anlarsal A.E. (2001). Yem Bitkileri II (Baklagil Yem Bitkileri) (5. Basım). Adana: Ç.Ü. Ziraat Fak. Yayınları. Güner A., Arslan S., Ekim T., Vural M., Babaç M.T. (edlr.). (2012). Türkiye bitkiler listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul. Hembree K.J., Shrestha A. (2004). UC IPM Pest Management Guidelines: Pistachio. Weeds. (section reviewed 8/04) Color Photo Pest Management I.D. Sheets, California Pistachio Commission. Kaçan K. (2014). Ege Bölgesinde geleneksel ve organik bağ alanlarında bulunan yabancı otların belirlenmesi ile alternatif mücadele yöntemlerinin araştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü/ Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Aydın. Kitiş Y.E. (2009). Çukurova Bölgesi turunçgil bahçelerinde canlı ve cansız malç uygulamarının entegre yabancı ot kontrolü açısından değerlendirilmesi.çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 355s. Kolören O. (2004). Turunçgil bahçelerinde yabancı otlar İle mücadelede örtücü bitkilerin kullanılma olanaklarının araştırılması. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, 173s. Kolören O., Uygur F.N. (2006). The effect of different weed control methods in citrus orchard in Cukurova Region. Türkiye Herboloji Dergisi, 9(1): 9-16s. Odum E.P. (1971). Fundamentals of Ecology. W. B. Saunders Company, Philadelphia, London, Toronto. Özcan S. (2016). Antep fıstığı ve bağ alanlarında sorun olan yabancı otlar ve alternatif mücadele yöntemlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tokat. Özcan S., Önen H., Usanmaz H., Aslan K., Karadağ, S., Çoban N. (2015). Gaziantep ili bağ alanlarında yabancı ot mücadelesinde etkili bir yöntem: Malç Tekstili. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildiri Özetleri (Poster Bildiri): 241: Ağustos, Çanakkale. Özer Z., Kadıoğlu İ., Önen H., Tursun N. (2001). Herboloji (Yabancı Ot Bilim). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:20, Seri No: 10, Tokat. Sağlamtimur T., Şılbır Y., Tansı V., Okan M. (1989). Harran Ovası koşullarında Tüylü Fiğ (Vicia villosa Roth.)'in karışım olarak Yetiştirilme olanakları üzerinde çalışmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (2): Tazegül E. (1988). Dictionary of Agricultural Sciences (Botany-Forestry-Meteorology). Reform Press, İzmir. 1: 818. Teasdale J.R., Mohler C.L. (1993). Light transmittance, soil temperature, and soil moisture under residue of hairy vetch and rye. Agronomy Journal, 85(3): Tekin H. (2001). Antepfıstığı Yetiştiriciliği. Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No:13 Uluğ E., Kadıoğlu İ., Üremiş İ. (1993). Türkiye nin Yabancı Otları ve Bazı Özellikleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, No:78, Adana, 513s. Türkiye Herboloji Derneği, 2018 Geliş Tarihi/ Received:Haziran/June, 2018 Kabul Tarihi/ Accepted: Eylül/September, 2018 To Cite: Goksu M. and Koloren O. (2018). Investigation On Using Cover Crops For Weed Control In Pistachio Orchards In Şanlıurfa (In Turkish with English Abstract). Turk J Weed Sci, 21(2): Alıntı için: Göksu M. ve Kolören O. (2018 Şanlıurfa İli Antep Fıstığı Bahçelerinde Yabancı Otlar İle Mücadelede Örtücü Bitki Kullanımının Araştırılması. Turk J Weed Sci, 21(2):

30 Turkish Journal of Weed Science 21(2):2018:26-30 Available at: Turkish Journal of Weed Science Turkish Weed Science Society Araştırma Makalesi / Research Article Farklı Su Miktarları ile Uygulanan Organik Herbisitlerin Yabancı Otların Kontrolü Üzerindeki Etkisi Onur KOLÖREN 1*, W. Thomas LANINI 2 1 Ordu Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Ordu-Türkiye 2 Kaliforniya Üniversitesi, Bitki Bilimleri Bölümü, Davis, Kaliforniya-Amerika Birleşik Devletleri Sorumlu yazar: Onur KOLÖREN, koloren@yahoo.com ÖZET Organik tarımda yabancı ot kontrolü için organik herbisitlerin kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Bu çalışmada seçici olmayan organik herbisitlerden BioLink (%4, %6 ve %9), Matran EC %15 ve WeedZap %15 konsantrasyonlarına adjuvan olarak BioLink %1, farklı su miktarları (30 gal/a*=28,06 l/da ve 60 gal/a=56,12 l/da) ile uygulamalarının arazi koşullarında yazlık yabancı ot türlerinden geniş yapraklı Amaranthus retroflexus L. (horoz ibiği) ve Portulaca oleracea L. (semiz otu) ile dar yapraklı Cyperus rotundus L. (topalak) un kontrolündeki etkinliği araştırılmıştır. Sonuç olarak bu çalışmada kullanılan geniş yapraklı yabancı ot türlerinin kontrolü dar yapraklı yabancı ot kontrolüne göre daha kolay olduğu saptanmıştır. İlaçların etkinlik değerleri herbisitlerin uygulama gününden sonra gün sayısı arttıkça azalmıştır. Ayrıca kullanılan yüksek su miktarı ilaçların etkinliği arttırmıştır. Her üç yabancı ot türü için BioLink %9 + BioLink %1 adjuvan uygulaması (56,12 l/da) 15.gün sayımında A. retroflexus için %98,75, P. oleracea için %92,00 ve C. rotundus için %40,00 etkili bulunmuş ve istatistiksel olarak diğer uygulamalardan farklı saptanmıştır. * 1 gal/acre : 0,93540 l/da. Anahtar Kelimeler: Organik herbisit, BioLink, Amaranthus retroflexus, Portulaca oleracea, Cyperus rotundus Effect of Organic Herbicides Applied by Different Water Volume on Weed Control ABSTRACT The use of organic herbicides for controlling weeds in organic agriculture is increasing day by day. In this study, non-selective organic herbicides BioLink (4%, 6% and 9%), Matran EC 15% and WeedZap 15% by adjuvant BioLink 1% with using different amounts of water (30 gal/a*=28.06 l/da and 60 gal/a=56.12 l/da) were investigated for the control of broadleaf weeds Amaranthus retroflexus L. (redroot pigweed), Portulaca oleracea L. (Common purslane) and narrowleaf Cyperus rotundus L. (Purple nutsedge) from summer weed species in field conditions. As a result, control of broadleaf weed species was found to be easier than narrowleaf weed control in this research. The efficacy values of herbicides decreased as the number of days increased after the application day of the herbicides. In addition, the amount of high volume water used increased the effectiveness of the herbicides. BioLink% 9 + BioLink%1 adjuvant application (56.12 l/da) for all three weed species was effective at 98.75% for A. retroflexus, 92.00% for P. oleracea and 40.00% for C. rotundus at 15 th day count and statistically different from other applications. * 1 gal/acre : l/da. Key Words: Organic herbicide, BioLink, Amaranthus retroflexus, Portulaca oleracea, Cyperus rotundus 26

31 Koloren and Lanini Turk J Weed Sci. 2018:21(2): GİRİŞ Ekolojik, ekonomik ve sosyal açılardan en mükemmeli hedefleyen Organik Tarım kısaca bütün tarımsal girdilerde kimyasal (sentetik) kullanmadan zirai üretim yapmak demektir. Organik tarımın esas amacı; toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden, çevre-bitki-hayvan-insan sağlığını azami derecede korumaktır. Dünya da 2015 verilerine göre 2,4 milyon organik tarım yapan üretici olup, 50,9 milyon hektarda yaklaşık olarak 81,6 milyar dolar gelir elde etmektedirler (IFOAM, 2017). Ülkemizde ise 2017 verilerine göre gerçek üretici hektar alanda ton ürün elde etmektedirler (Anonim, 2018). Bitki koruma problemlerinden olan yabancı otlar diğer tarımsal zararlı ve hastalıklara göre daha fazla verim kayıbına neden olmaktadır ve kontrolü işgücü bakımından daha pahalı işlemdir (Schonbeck, 2011). Organik tarımda kültürel işlemlerin verim ve kaliteye olduğu kadar hastalık, zararlı böcekler ve yabancı otlar ile mücadelede populasyonu önleyici, azaltıcı ve tedavi edici birçok önemi vardır. Organik tarımda kültürel, mekaniksel, fiziksel, biyolojik yabancı ot mücadelesi yanında organik herbisitlerde kullanılmaktadır. Bütün bunlar organik içerik olarak yağ ve asit gibi doğal bileşiklerdir. Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından minimum riskli pestisitler içerisinde sınıflandırılmaktadır (EPA, 2008). Yine EPA tarafından üç sınıfta toplanan biyopestisitler; çevreye zararının az olması, güvenli bir şekilde kullanılabilirliği, hedef yabancı ot üzerinde etkili olması ve kısa sürede parçalanabilme özelliklerinden dolayı organik tarımda kullanımı tercih edilmektedir (Quarles, 2013; Pacanoski, 2015). Bu çalışmada yabancı otların mücadelesinde kullanılan kontakt etkili organik herbisitlerin farklı uygulama konsantrasyonlarına adjuvan olarak BioLink %1 eklenerek farklı su miktarları ile (28,06 l/da ve 56,12 l/da) yazlık kültür bitkilerinde görülen geniş yapraklı yabancı ot türlerinden Amaranthus retroflexus L. (horoz ibiği), Portulaca oleracea L. (semiz otu) ile dar yapraklı Cyperus rotundus L. (topalak) un kontrolündeki etkinliği araştırılmıştır. MATERYAL ve YÖNTEM Çalışma 2012 yılında Kaliforniya Üniversitesi (Amerika Birleşik Devletleri), Bitki Bilimi Bölümü koyun barınağının güneyindeki uygulama arazisinde, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre her bir uygulama için dört tekerrürlü olacak şekilde kurulmuştur. Kontrol amaçlı ilaçlanmayan parsellerde oluşturulmuştur. Parsel büyüklüğü 2 m x 2 m= 4 m 2 olacak şekilde her parsel arasında 50 cm boşluk bırakılmıştır. Denemede kullanılan organik herbisitler, içerikleri ve uygulama dozları Tablo 1 de verilmiştir. Deneme kollu karbondioksit basınçlı ilaçlama sırt pülverizatörü ile 3 atm basınçta yelpaze tipi meme (8004) ile uygulanmıştır. Uygulama bitkilerin erken gelişme dönemlerinde (3-4 yapraklı) yapılmıştır. Uygulamalar sonrası 1., 5. ve 15. günlerde etkinlik (%) değerleri (0-100 arasında; 0= etkisiz, 100= etkili) ölçülmüştür (Lanini, 2010; Kolören ve Lanini, 2015, Kolören ve Lanini, 2018). Elde edilen sonuçlara Minitab 17 programı kullanılarak tek yönlü varyans (ANOVA) analizi uygulanarak ve ortalamalar arasındaki farklılıklar Duncan Çoklu Karşılaştırma Testi ile belirlenmiştir. Varyans analizi yapılmadan önce % değerler Arcsin Transformasyonu ile düzenlenmiş olup, transforme edilmemiş veriler verilmiştir (Winer, 1971; Mennan ve ark., 2006). 27

32 Koloren and Lanini Turk J Weed Sci. 2018:21(2):26-30 Tablo 1. Denemede kullanılan organik herbisitler, aktif maddeleri ve uygulama dozları Herbisitler Aktif Madde Adjuvanlar Uygulama Dozu BioLink Fatty asit (%8) Organik BioLink (Yukka Ekstraktı %30, Sarımsak Ekstraktı %10) BioLink %4 + Biolink %1 adjuvan BioLink Fatty asit (%8) Organik BioLink (Yukka Ekstraktı %30, Sarımsak Ekstraktı %10) BioLink %6 + Biolink %1 adjuvan BioLink Fatty asit (%8) Organik BioLink (Yukka Ekstraktı %30, Sarımsak Ekstraktı %10) BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan Matran EC Karanfil yağı Organik BioLink (Yukka Ekstraktı %30, Matran EC %15 + (%50) Sarımsak Ekstraktı %10) Biolink %1 adjuvan WeedZap Karanfil yağı (%45) Tarçın yağı (%45) Organik BioLink (Yukka Ekstraktı %30, Sarımsak Ekstraktı %10) WeedZap %15 + Biolink %1 adjuvan BULGULAR ve TARTIŞMA Denemede kullanılan bütün uygulamalarda değerlendirme günleri (1. gün, 5. gün ve 15. gün) mukayese edildiğinde herbisit uygulama gününden sonra günler geçtikçe % etki azalmıştır. Uygulunan su miktarı arttıkça da % etkide artmıştır. Bütün uygulamalar içerisinde BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan (56,20 l/da) uygulaması 15. gün değerlendirmesinde A. retroflexus için %98,75, P. oleracea için %92,00 ve C. rotundus için %40,00 etkili bulunmuştur (Çizelge 2). A. retroflexus bitkisinin kontrolünü en iyi şekilde BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan (56,20 l/da) uygulaması sağlamış iken BioLink %9 + Biolink % 1 adjuvan (28,10 l/da), BioLink %4 + Biolink % 1 adjuvan (56,.20 l/da), Matran EC %15 + Biolink % 1 adjuvan (56,20 l/da) ve WeedZap %15 + Biolink %1 adjuvan (56,20 l/da) uygulamaları 15. Gün değerlendirmelerinde sırasıyla %84,25, %90,00, %82,00 ve %87,00 etkili olmuştur ve istatistiksel olarak aralarında fark bulunmamıştır (Çizelge 2). P. oleracea bitkisi 15. Gün değerlendirmesinde en etkili BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan (56,20 l/da) uygulamasından sonra BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan (28,10 l/da) uygulaması %76,25 ve BioLink %4 + Biolink %1 adjuvan (56,20 l/da) uygulaması %72,50 etkili bulunmuştur ve istatistiksel olarak fark bulunmamıştır. Denemede kullanılan organik herbisitlerin etkisi dar yapraklı yabancı ot türü olan C. rotundus a göre geniş yapraklı yabancı ot türleri olan A. retroflexus ve P. oleracea ya göre daha az olmuştur. BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan (56,20 l/da) ve BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan (28,10 l/da) uygulamaları 15. Gün değerlendirmesinde %40,00 ve %30,00 oranında C. rotundus a etki etmiştir ve istatistiksel olarak aralarında fark bulunmamıştır. Kolören ve Lanini (2018), sera koşullarında farklı organik herbisitlerin geniş yapraklı yabancı otların kontrolü için yaptıkları çalışmalarında 32,74 l/da su miktarı ile BioLink %6 + Biolink %1 adjuvan uygulamasının A. retroflexus % 100, Abutilon theoprastii için %84,83, Solanum nigrum için %100 etkili bulmuşlardır. Barker ve Prostak (2008), yaptıkları çalışmada karanfil yağı ve pelargonik asitin kısa sürede yabancı otları kontrol altına aldıklarını fakat tekrar uygulama gerekliliği olduğunu bildirmişlerdir. Body ve Brennan (2006), yüksek konsantrasyon ve erken gelişme döneminde uygulamaların ilaç etkinliğini arttırdığı bildirmiştir. Yine Smith (2004) ve Lanini (2011), erken dönemdeki küçük otsu geniş yapraklı yabancı otların organik herbisitler ile kontrol edilmesinin kolay olduğunu saptamışlardır. Diğer kontakt etkili herbisitler gibi dar yapraklı yabancı otların kontrolü geniş yapraklı yabancı otların kontrolüne göre daha zordur (James ve ark., 2002; Webber ve Shrefler, 2007; Gunderson ve ark. 2008; Webber ve Shrefler, 2009; Webber ve ark. 2012; Lanini, 2010). Bu da dar yapraklı ile geniş yapraklı yabancı otlar arasındaki farklılıktan olabilir (Lanini, 2010). Abouziena ve ark. (2009), karanfil yağı (%45,60 içerikli) ile yaptıkları çalışmalarında yabancı ot kontrolünün %35 e kadar olduğunu saptamışlardır. Ferguson (2004), Matran II (%45,60 karanfil yağı) %10 ve %20 lik 7,48 l/da su miktarı ile yaptığı çalışmasında %10-40 arasında değişen oranlarda etki saptamıştır. Chase ve ark. (2004), Matran II nin %20 konsantrasyonda uygulamasının geniş yapraklı yabancı otları %70 oranında, Boyd ve ark. (2006) ise %95-97 oranında kontrol ettiğini bildirmişlerdir. Curran (2004), A. retroflexus ve A. theoprastii kontrolü için karanfil yağının %23-47 (28,06 l/da) ve %12-23 (56,12 l/da) uygulama dozlarında %99 kontrol sağladığını belirtmiştir. Diğer çalışmada 33,67 l/da su miktarı ile %10 ve %20 karanfil yağı konsantrasyonlarında sırasıyla %

33 Koloren and Lanini Turk J Weed Sci. 2018:21(2):26-30 ve %97-99,50 oranlarında kontrol sağlanmıştır (Smith, 2004). Boyd ve Brennan (2006), P. oleracea kontrolü için karanfil yağının %10 ve %20 konsantrasyonlarını uyguladığı çalışmasında kontrol oranının az olduğunu ve bununda mumsu kutikuladan kaynaklanabileceğini bildirmiştir. Çalışmada bulunan yüksek su miktarı ile uygulamanın yabancı ot kontrolünü arttırması başka araştırmacılar tarafından da bildirilmiştir (Evans ve Bellinder, 2009; Abouziena ve ark., 2009). Çizelge 2. Organik herbisitlerin yabancı ot türlerine olan etkisi (%) A. retroflexus P. oleracea C. rotundus Uygulamalar Değerlendirme Günleri Değerlendirme Günleri Değerlendirme Günleri 1. Gün 5. Gün 15. Gün 1. Gün 5. Gün 15. Gün 1. Gün 5. Gün 15. Gün BioLink %4 + Biolink %1 adjuvan (28,06 l/da) 76,25 abc* 42,50 cd 32,50 cd 75,00 abc 30,00 d 20,00 fg 30,00 cde 11,25 bc 5,00 c BioLink %6 + Biolink %1 adjuvan (28,06 l/da) 52,50 c 64,25 bc 41,25 c 55,00 c 65,00 bc 37,50 ef 37,50 cd 22,50 b 2,50 c BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan (28,06 l/da) 87,00 a 93,25 a 84,25 ab 81,25 abc 85,00 abc 76,25 ab 50,00 bc 21,25 b 30,00 ab Matran EC %15 + Biolink %1 adjuvan (28,06 l/da) 60,00 bc 17,50 de 33,75 cd 25,00 de 16,25 de 21,25 fg 13,75 def 5,00 c 5,00 c WeedZap %15 + Biolink %1 adjuvan (28,06 l/da) 53,75 c 56,25 c 38,25 c 53,75 cd 66,25 bc 43,75 def 7,50 ef 5,00 c 11,25 c BioLink %4 + Biolink %1 adjuvan (56,12 l/da) 93,75 a 84,00 ab 90,00 ab 91,25 a 83,25 abc 72,50 abc 37,50 cd 26,25 b 7,50 c BioLink %6 + Biolink %1 adjuvan (56,12 l/da) 96,50 a 95,75 a 54,75 bc 87,50 ab 90,00 ab 60,00 bcde 67,50 ab 45,00 a 12,50 bc BioLink %9 + Biolink %1 adjuvan (56,12 l/da) 93,25 a 98,75 a 98,75 a 83,25 abc 97,50 a 92,00 a 76,25 a 60,00 a 40,00 a Matran EC %15 + Biolink %1 adjuvan (56,12 l/da) 79,75 ab 83,75 ab 82,00 ab 60,00 bc 61,25 c 47,50 cdef 38,75 cd 22,50 b 2,50 c WeedZap %15 + Biolink %1 adjuvan (56,12 l/da) 94,00 a 93,75 a 87,00 ab 82,25 abc 89,00 ab 67,50 abcd 27,50 cde 25,00 b 10,00 c Kontrol 0,00 d 0,00 e 0,00 d 0.,00 e 0,00 e 0,00 g 0,00 f 0,00 c 0,00 c * Aynı sütünda aynı harfle gösterilen uygulamalar arasında Duncan testine göre P 0,05 seviyesinde fark yoktur. SONUÇ Sonuç olarak bu çalışma organik tarımda önemli bitki koruma sorunlarından olan yabancı otların mücadelesinde organik herbisitlerin kullanılması için kaynak bir çalışma özelliği taşımaktadır. Bundan sonra yapılacak olan çalışmalarda ilaçların etkinlikleri üzerinde çevresel faktörlerin, yabancı ot türlerinin anatomik-morfolojik farklılıkları ve uygulama tekniklerinden dolayı oluşacak etkilerin belirlenmesi gereklidir. 29

34 Koloren and Lanini Turk J Weed Sci. 2018:21(2):26-30 KAYNAKLAR Abouziena HFH., Omar AAM., Sharma SD, Singh M. (2009). Efficacy comparison of some new natural-product herbicides for weed control at two growth stages. Weed Technology. 23(3): Anonim. (2018). Organik Tarım İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. (Erişim, Barker AV., Prostak RG. (2008). Herbicide alternatives research. Technical Report Document Page. University of Massachusetts, Transportation Center, Boyd NS., Brennan EB. (2006). Burning nettle, common purslane, and rye response to a clove oil herbicide. Weed Technology. 20(3): Chase CA., Scholberg AJM., Macdonald GE. (2004). Preliminary evaluation of nonsynthetic herbicides for weed managemant in organic orange production. Proceedings of the Florida State Horticultural Society. 117: Curran WS. (2004). Weed management in organic cropping systems. Agronomy Facts, 64. EPA. (2008). Inert ingredients eligible for FIFRA 25(b) pesticide products. (Erişim tarihi: ). Evans GJ., Bellinder RR. (2009). The potential use of vinegar and a clove oil herbicide for weed control in sweet corn, potato and onion. Weed Technology, 23(1): Ferguson J. (2004). Evaluation of organic herbicides. Hortscience. 39 (4): 876. Gunderson JJ., Carr PM., Winch T. (2008). An efficacy trial of potential herbicides for use in organic systems. North Dakota State University, Dickinson Research Extension Center, IFOAM. (2017). The World of Organic Agriculture. Statistics and Emerging Trends 2017., FIBL and IFOAM - Organics International. Edit. H. Willer and J. Lernoud. Switzerland. James TK., Rahmani A., Trolove M., Frith H. (2002). Efficacy of a certified organic herbicide based on pine essence. New Zealand Plant Protection. 55: Johnson B. (2010). Organic herbicides becoming more effective, experts say. AgAlert (The weekly newspaper for California agriculture). Koloren O., Lanini T. (2015). Organik herbisitler ve etkinliği, Ekoloji 2015 Sempozyumu, 6-9 Mayıs 2015, Sinop, 333 s. Kolören O., Lanini WT. (2018). Geniş Yapraklı Yabancı Otların Kontrolünde Organik Herbisitlerin Kullanımı. Akademik Ziraat Dergisi, 7(1): Lanini WT. (2010). Organic herbicides - do they work? California Weed Science Society Journal. 6(1): 1-3. Lanini WT. (2011). Organic herbicides and other organic weed control approaches. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri Haziran 2011, Kahramanmaraş. Çağrılı bildiri, sayfa 3. Mennan H., Ngouajiob M., Isık D., Kaya E. (2006). Effects of alternative management systems on weed populations in hazelnut (Corylus avellana L.). Crop Protection 25: Pacanoski Z. (2015). Bioherbicides. Herbicides, physiology of action, and safety. InTech, Chapter Quarles W. (2013). New biopesticides for IPM and organic production. The IPM Practitioner Monitoring the Field of pest Management. Vol. XXXIII, 7/8 July/August Schonbeck M. (2011). Principles of sustainable weed management in organic cropping systems. In Workshop for Farmers and Agricultural Professionals on Sustainable Weed Management, 3rd ed.; Clemson University: Clemson, SC, USA. Smith R. (2004). Post emergence organic weed control in onions and broccoli. Crop Notes Webber CL III., Shrefler JW. (2007). Organic weed control with vinegar:application volumes and adjuvants. Proceedings of Horticultural Industry Show. 26: Webber CL III., Shrefler JW. (2009). Broadcast application of Matran for broadleaf weed control in spring-transplanted onions. In: 2008 Weed Control Report. Brandenberger, L. and Wells, L. (eds.). MP-162: Oklahoma State University, Division of Agricultural Sciences and Natural Resources, Department of Horticulture & Landscape Architecture. Stillwater, OK, USA. Webber CL III., Shrefler JW., Brandenberger LP. (2012). Organic weed control. InTech DOI: / Winer BJ. (1971). Statistical principles and experimental desing. 2nd Edition. McGraw-Hill Book Co. NY: Türkiye Herboloji Derneği, 2018 Geliş Tarihi/ Received:Haziran/June, 2018 Kabul Tarihi/ Accepted: Eylül/September, 2018 To Cite: Koloren O. and Lanini WT. (2018). Effect of Organic Herbicides Applied by Different Water Volume on Weed Control (In Turkish with English Abstract). Turk J Weed Sci, 21(2): Alıntı için: Kolören O. ve Lanini WT. (2018). Farklı Su Miktarları ile Uygulanan Organik Herbisitlerin Yabancı Otların Kontrolü Üzerindeki Etkisi. Turk J Weed Sci, 21(2):

35 Turkish Journal of Weed Science 21(2):2018:31-35 Available at: Turkish Journal of Weed Science Turkish Weed Science Society Araştırma Makalesi / Research Article Antibacterial Activity Determination of Different Species Belonging to Asteraceae Family Dudu Duygu KILIC 1, Arif AYAR 2, Ceren BASKAN 1, Tuba YILDIRIM 1 1 Department of Biology, Faculty of Art and Sciences, Amasya University, Amasya 2 Sabuncuoğlu Şerefeddin Health Services Vocational School, Amasya University, Amasya Corresponding author s ceren.yavuz@amasya.edu.tr; Tel: 0(358) Dahili: 4754 ABSTRACT The use of herbs as alternative medicine has increased dramatically in the last years. In recent years, due to the harmful effects of chemical drugs are frequently observed antioxidant, antibacterial and antifungal properties of extracts which derived from plants and they have been used in medicine. In this study, aim was investigated the antibacterial activities of some weed species which distributed to ecologically for different conditions. The antibacterial activities of Anthemis tinctorial L., Matricaria chamomilla L. and Achillea biebersteinii Afan. which belonging to Asteraceae family from Amasya province were determined by using disc diffusion and micro dilution methods. The methanolic extracts of these weeds were prepared with Soxhlet Extractor. The extracts were tested against standard strains of Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa and Salmonella enteritidis. In this study, it was observed that weed extracts had antibacterial effects when they compared with control antibiotic group. the bacteria to be tested are sensitive to the control group antibiotics. According to the results of disc diffusion method, the highest antibacterial effect was identified A. tinctorial, M. chamomilla and A. biebersteinii respectively. The microdilution method was studied concentration range from to 50 mg/ml. In this context, it can be considered that these weed species are used as an alternative treatment and can lead to later antibacterial studies. Key Words: Asteraceae, Disc diffusion, Micro dilution ÖZET Asteraceae Ailesine Ait Farklı Türlerin Antibakteriyel Aktivitesinin Belirlenmesi Son yıllarda alternatif tıp uygulamalarında bitkilerin kullanımı artmıştır. Sentetik kimyasalların görülen zararlı etkilerinden dolayı tıbbi bitkilerden elde edilen özütlerin antioksidan, antibakteriyel ve antifungal özellikleri araştırılmaktadır. Bu çalışmada, Amasya ilinde farklı ekolojik şartlarda yayılış gösteren bazı bitki türlerinin antibakteriyel aktiviteleri araştırılmıştır. Asteraceae ailesine ait Anthemis tinctorial L., Matricaria chamomilla L. ve Achillea biebersteinii Afan türlerinin metanolik özütleri sokslet cihazı yardımıyla elde edilmiştir. Elde edilen özütlerin antibakteriyal aktivitesi disk difüzon ve mikrodilüsyon yöntemi ile belirlenmiştir. Antibakteriyel aktivite için Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa ve Salmonella enteritidis standart suşları kullanılmıştır. Bu çalışmada, bitki özütleri kontrol olarak kullanılan antibiyotik grubuyla karşılaştırıldığında antibakteriyel etkiye sahip olduğu gözlemlenmiştir. Disk difüzyon yönteminin sonuçlarına göre, en yüksek antibakteriyel etki sırasıyla A. tinctorial, M. chamomilla ve A. biebersteinii olarak belirlenmiştir. Mikrodilüsyon yönteminde bitki özütlerinin konsantrasyon aralığı 6,25-50 mg/ml olacak şekilde ayarlanmıştır. Sonuç olarak çalışmada kullanılan bitki özütlerinin alternatif tedavi amacıyla kullanılabileceği ve daha sonra yapılacak antibakteriyel çalışmalara yön göstereceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Asteraceae, Disk difüzyon, Mikro dilüsyon 31

36 Kilic et al., Turk J Weed Sci. 2018:21(2):31-35 INTRODUCTION Botanicals and medicinal plants in their extracts contain some special ingredients which are therapeutic value and healing effect. They have been widely used from the traditional medicine as remedy for human disease and human food in ancient times (Ong et al., 2006). More recent researches remarked that the medicinal plant based therapy is founded numerous biological effects (Badescu et al., 2015). There are a lot of publications about various medicinal plant species but most of in the world plants are still many under investigated species. It is known to have medicinal importance of family Asteraceae. Based on literature survey Asteraeceae or Composite (commonly referred to as the aster, daisy, composite or sunflower family) is an exceedingly large and widespread family of flowering plants (Emanuel et al., 2011). The numerous properties reported pharmacological effects of different extracts of Asteraceae family is much best known of the potential antimicrobial, antioxidant, antiviral, anticancer, antiinflammatory and, antigenotoxic properties (Applequist and Moerman, 2015). Many members belonging to this family has an economically important properties at the same time (Lu and Wang, 2003). Anthemis tinctoria, Achillea biebersteinii, and Matricaria chamomilla species belonging to Asteraceae family which is one of the largest families of flowering plants are widely used in folk medicine of many nations (Nemeth and Bernath, 2008; Si et al., 2006). The aim of this paper was determination of antibacterial effects of methanol extracts of A. tinctoria, A. biebersteinii and M. chamomilla species against Gram-positive and Gram-negative bacteria. MATERIAL and METHODS Plant Material The plant species were selected based on their biological properties uses reported in available literature (Baytop, 1999). M. chamomilla, A. tinctoria, A. biebersteinii of Asteraceae family were collected from the Amasya province of Turkey in The parts that used for the study were flowers and leaves these weed species. Preparation of Extracts The described extraction was used for the soxhlet methods with slight modifications (Salem et al., 2013). The flowers and leaves of M. chamomilla, A. tinctoria, A. biebersteinii were dried at room temperature, and powdered using a grinder. Methanol (Sigma) were used as solvents. Each powdered plant material (50 g) was extracted with 5000 ml of methanol in a Soxhlet apparatus (Isolab, Turkey) for eight hours. The solvents were removed by rotary evaporator at 40 C and at low pressure. The evaporated extract were dissolved in dimethyl sulfoxide (DMSO, Sigma) at a of 50 mg/ml concentration then filtered through a sterile filter (0.45 µm) and stored at +4 C until use. Disc Diffusion Method The agar well-diffusion method has been used to test the antimicrobial activities of the extracts against reference bacterial strains S. aureus ATCC 25923, E. coli ATCC 35218, P. aeruginosa ATCC 27853, Klebsiella pneumonia ATCC and Salmonella enteriditis ATCC Isolates were incubated at 37 o C overnight on blood agar plates. The concentration of the microorganisms were adjusted using turbidity measurements (0.5 McFarland) using serum physiologic. These suspensions were inoculated over the entire surface of the Mueller-Hinton Agar (MHA) (Oxoid, Hampshire, England) plate by sterile swabbing. Substances were dissolved in DMSO and 20 µl of these solutions were added to the blank paper discs (Oxoid, UK). The discs were placed on a MHA medium. Later the plates were incubated at 35 o C overnight. After the incubation, the inhibitory zone diameters were measured in millimeters. All the experiments were repeated three times and the averages of the three obtained data points were reported (CLSI, 2010). Determination of Antibacterial Activity with Microdilution Antibacterial activities of the weed extracts were determined by broth microdilution method according to Clinical and Laboratory Standards Institute Protocols (CLSI). In this study, S. aureus ATCC 25923, E. coli ATCC 35218, P. aeruginosa ATCC 27853, Klebsiella pneumonia ATCC and Salmonella enteriditis ATCC standard strains 32

37 Kilic et al., Turk J Weed Sci. 2018:21(2):31-35 were tested. Weed extracts were dissolved in DMSO (Sigma, Steinheim, Germany) and sterilized by membrane filter. Extracts were tested at 1.56, 3.125, 6.25, 12.5, 25, 50 mg/ml concentrations. Standard strains were incubated on blood agar plates at 37 o C for 24 h. After incubation, bacterial suspensions were adjusted to a turbidity of 0.5 McFarland and diluted 1:100 in Mueller Hinton Broth (MHB) (Oxoid, Hampshire, England). Inoculum of 100 ml were inoculated into each well. The plates were incubated at 35 o C for 24 h. All tests were performed on two replicate. Minimum inhibitory concentration were defined as the lowest concentrations of derivatives that inhibited growth of bacteria (CLSI, 2010). RESULTS and DISCUSSION Antimicrobial activities of three weed species belonging to Asteraceae family were determinated in vitro against five bacterial species. Crude weed extracts were obtained from the flowers and leaves of A. tinctoria, M. chamomilla and A. biebersteinii using methanol as solvent. From the results it was observed that all weed species tested in this study showed antimicrobial activity against some of the test microorganisms, with inhibition zones that ranged from 8 to 14 mm (Table 1). Several previous studies on antimicrobial activity of weed extracts reported that Gram negative bacteria were the more sensitive than Gram positive (Borkataky et al., 2013). These differences may be attributed to the fact that the cell walls of Gram positive bacteria consist of a single layer, whereas those of Gram negative are multilayered structures and are quite complex (Farbood et al., 1976; Ulukanli et al., 2005). The another study reported that the most active extracts were determined as methanol to obtain from plant (Borkataky et al., 2013). Our results showed that especially A. tinctoria methanol extracts were mostly active on Gram negative bacteria. Moreover, methanol extracts possess the ability to dissolve and diffuse in wide variety of media. The methanol extracts of the A. tinctoria, M. chamomilla and A. biebersteinii displayed promising antimicrobial effects on some pathogens tested in this study such as K. pneumoniae. The sensitivity of Gram negative bacteria to extract of A. tinctoria, M. chamomilla and A. biebersteinii was in the order of K. pneumoniae > P. aeruginosa > E. coli > S. enteritidis. A. biebersteinii did not exert any antimicrobial activity against E. coli, S. enteritidis and P. aeruginosa. However, it showed antibacterial activity against other test organisms (Table 1). DMSO used as negative control had no antimicrobial effect on the microorganisms tested. Moreover Gentamisin and Ceftriaxone as positive control antibiotics had antimicrobial effect on the microorganisms tested (Kianbakht and Jahaniani, 2003). Determined the MIC value for same bacteria as 50 mg/ml which is similar to that obtained in our study. The microdilution method was studied concentration range from to 50 mg/ml. MIC of the most effective A. tinctoria plant extract were 12.5 mg/ml for K. pneumoniae and P. aeruginosa; 25 mg/ml for S. aureus and E. coli; 25 mg/ml for S. enteritidis. The MIC of the most effective M. chamomilla plant extract were 25 mg/ml for K. pneumoniae, E. coli, S. enteritidis and P. aeruginosa; 50 mg/ml for S. aureus. The MIC of the most effective A. biebersteinii plant extract were 25 mg/ml for K. pneumoniae; 50 mg/ml for E. coli and P. aeruginosa; 12.5 mg/ml for S. aureus; 50 mg/ml for S. enteritidis (Table 2). On the other hand in our study, methanol extracts of A. tinctoria, M. chamomilla and A. biebersteinii showed notable antimicrobial activity against two pathogens as K. pneumoniae and P. aeruginosa (Table 2). MIC results were the same of disc diffusion method. Similar studies confirm this finding (Borkataky et al., 2013). 33

38 Kilic et al., Turk J Weed Sci. 2018:21(2):31-35 Table 1. Results of the screening of three weed extracts belonging to asteraceae family by means of the disc diffusion method. *Zone of Inhibitions (mm) ** Microorganisms Weed extracts ** St. a. ** E. c. ** K. p. ** P. a. ** S. ent. Anthemis tinctoria Matricaria chamomilla Achillea biebersteinii ***Gentamicin ***Ceftriaxone ****DMSO : No activity. * Zone of inhibition, including the diameter of the filter paper disc (6 mm, 10 mg of extract in a disc), **Microorganisms: St.a.; Staphylococcus aureus, E.c.: Escherichia coli, K.p.: Klebsiella pneumoniae, P.a.: Pseudomonas aeruginosa, S.ent.: Salmonella enteritidis, DMSO: Dimethyl sulfoxide, ***30 μg Gentamicin and 30 μg Ceftriaxone as control antibiotics. **** DMSO as solvent. Table 2. Determination of the minimum inhibitory concentrations of methanolic extracts of weed species belonging to the family asteraceae (MIC mg/ml) *Microorganisms Plant extracts ** MIC (mg/ml) St. a. E. c. K. p. P. a. S. ent. Anthemis tinctoria Matricaria chamomilla Achillea biebersteinii *Microorganisms: St.a.; Staphylococcus aureus, E.c.: Escherichia coli, K.p.: Klebsiella pneumoniae, P.a.: Pseudomonas aeruginosa, S.ent.: Salmonella enteritidis. CONCLUSIONS The present work has shown that most of the used plants are good antimicrobial agents against pathogenic bacteria. But we think it would be more useful to know the chemical composition responsible for the antimicrobial effects of these plants. In this context, it can be considered that these plant species are used as an alternative treatments and can lead to later studies. ACKNOWLEDGEMENT This study was supported by the Amasya University Research Foundation (Project Code: FMB-BAP ). REFERENCES Applequist WL., Moerman DE. (2011). Yarrow (Achillea millefolium L.): a neglected panacea. A review of ethnobotany, bioactivity, and biomedical research. Economic Botany, 65: Badescu M., Badulescu O., Badescu L., Ciocoiu M. (2015). Effects of Sambucus nigra and Aronia melanocarpa extracts on immune system disorders within diabetes mellitus. Pharmcology Biology, 53: Baytop T. (1999). Therapy with Plants in Turkey; Past and Present. 2nd ed., Nobel Tıp Press, Istanbul (in Turkish). Borkataky M., Kakoty BB., Saikia LR. (2013). Proximate analysis and antimicrobial activity of Eclipta alba (l.) hassk. - a tradıtıonally used herb. International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences. 5: Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI) (2010). Performance Standards for Antimicrobial Susceptibility Testing; Twentieth Informational Supplement. M100-S20, Vol:30 No: 1. Emanuel V., Adrian V., Sultana N., Svetlana C. (2011). Antioxidant and Antimicrobial Activities of Ethanol Extracts of Cynara Scolymus (Cynarae folium, Asteraceae Family). Tropical Journal of Pharmaceutical Research, 10: Farbood MI., Mac NJH., Ostavar K. (1976). Effects of rosemary spice extractive on growth of microorganisms in meats. Journal Milk Food Technology, 39:

39 Kilic et al., Turk J Weed Sci. 2018:21(2):31-35 Kianbakht S., Jahaniani F. (2003). Evaluation of antibacterial activity of Tribulus terrestris L. growing in Iran. Iran Journal Pharmacolgy Therapeutics. 2: Lu XM., Wang JX. (2003). Research advancement on Bergenia genus plants. Journal China Medical Mater, 26: Nemeth E., Bernath J. (2008). Biological activities of yarrow species (Achillea spp.). Current Pharmceutical Design, 14: Ong ES., Cheong JSH., Goh D. (2006). Pressurized hot water extraction of bioactive or marker compounds in botanicals and medicinal plant materials. Journal of Chromatography A, 1112: Salem MZM., Ali HM., El-Shanhorey NA., Ahmed AM. (2013). Evaluation of extracts and essential oil from Callistemon viminalis leaves: Antibacterial and antioxidant activities, total phenolic and flavonoid contents. Asian Pacific Journal of Tropical, Si XT., Zhang ML., Shi QW., Kiyota H. (2006). Chemical constituents of the plants in the genus Achillea. Chemical Biodiversity, 3: Ulukanli Z., Ulukanli S., Ozbay H., Ilcim A., Tuzcu M. (2005). Antimicrobial activities of some plants from the Eastern Anatolia region of Turkey. Pharmacology Biology, 43: Türkiye Herboloji Derneği, 2018 Geliş Tarihi/ Received:Temmuz/July, 2018 Kabul Tarihi/ Accepted: Kasım/November, 2018 To Cite: Kilic DD., Ayar A., Baskan C. and Yildirim T. (2018). Antibacterial Activity Determination of Different Species Belonging to Asteraceae Family (In Turkish with English Abstract). Turk J Weed Sci, 21(2): Alıntı için: Kılıç DD., Ayar A., Başkan C. ve Yıldırım T. (2018). Asteraceae Ailesine Ait Farklı Türlerin Antibakteriyel Aktivitesinin Belirlenmesi. Turk J Weed Sci, 21(2):

40 Turkish Journal of Weed Science 21(2):2018:36-38 Available at: Turkish Journal of Weed Science Turkish Weed Science Society İlk Kayıt/First Report Türkiye Florası için Yeni Yabancı Ot Türü Kaydı Ipomoea hederifolia L. (Convolvulaceae) Levent Hançerli 1*, Muhammet Uğurcan Ayata 1, Halil Çakan 2, Feyzullah Nezihi Uygur 1, Sibel Uygur 1 1 Çukurova University, Agriculture Faculty, Department of Plant Protection, Adana, Turkey 2 Çukurova University, Faculty of Arts and Sciences, Department of Biology, Adana, Turkey *Correspondence author: leventhancerli@hotmail.com Tel: ÖZET Yeni kayıt edilen tür Adana ilinde toplanmış ve Ipomoea hederifolia L. (Convolvulaceae) olarak tanılanmıştır. Ipomoea cinsine ait birçok tür kayıtlı olmasına rağmen bu yabancı ot türü Türkiye Florası için ilk defa tanılanmıştır. Bu yeni tanılanan yabancı ot türü Çukurova Bölgesi nde mısır üretimi için önemli bir tehtidtir. Anahtar Kelimeler: Flora, Türkiye, Yabancı Ot, Ipomoea hederifolia A New Weed Species Record for the Flora of Turkey Ipomoea hederifolia L. (Convolvulaceae) ABSTRACT A new recorded species were collected and identified as Ipomoea hederifolia L. (Convolvulaceae). Although there are many weed species belonging to the same genus, Ipomoea, this weed was determined as a new species for the flora of Turkey. This species is one of the major threats for maize production nowadays in Çukurova Region. Key words: Flora, Turkey, Weed, Ipomoea hederifolia INTRODUCTION Because of its Mediterranean climate and fertile soils, the agriculture has a major importance in Çukurova Region. Therefore, many plant species or plant materials may continuously be introduced and/or taken out of this region. Adana province is located in the center of the Çukurova Region, where the most field crops, especially wheat and maize, are cultivated in Turkey (Anonymous, 2017). Sarıçam district, which located in the middle part of Adana province, has some productive fields. A new weed species causes important problems in maize growing areas in that region and farmer complaints about this weed have increased recently. In weed surveys conducted through the growing season in Çukurova Region, species belonging to the Ipomoea genus were the most widespread weeds in maize (Hançerli and Uygur, 36

41 Hancerli et al., Turk J Weed Sci. 2018:21(2): ). Other species belonging to the genus Ipomoea were also previously identified in the region. Five species have identified so far for the flora of Turkey belonging to the Ipomoea genus; I. sagittata, I. stolonifera, I. purpurea, I. hederecea and I. triloba were recorded by different researchers (Davis, 1978; Gönen and Uygur, 1999; Yazlık et al., 2017), However the new species seems to be different from other known Ipomoea species in Turkey, especially with its red flowers and hairy seeds. Therefore it was aimed in this study to identify this weed on a species basis. MATERIALS and METHODS This new weed species was first collected from maize fields in Sarıçam/Adana (37 o N and 35 o E) in the east Mediterranean part of Turkey. In 2016, herbarium specimens and seed samples were collected for the identification of this weed. During the next growing season, seeds were sown in pots (3 seeds per pot) under greenhouse conditions with four replications. Eventually, all growth stages were thoroughly examined and photographed. Later, specimens were collected from greenhouse and field and brought to the laboratory for detailed examination. The genus Ipomoea L. is a member of the Convolvulaceae family, which are generally shrub or herbs and their stems are frequently climbing or trailing. Flowers are both hermaphrodite and actinomorphic. There are five separate, imbricate sepals. Corolla consists of, trumpet-shaped five united petals. Fruits are capsule type. The species in genus Ipomoea are generally herbaceous, climbing annuals or perennials. Leaves are alternate, asymmetric or symmetric, ovate, about 8.6 cm in length and 10.8 cm width (Lowel and Lucansky, 1986). Flowers are axillary, usually solitary. Bracteoles do not conceal calyx. Corolla glabrous. Ovary is made up of 2-4 locular and each ovule has 2 loculus. Stigma has 1-3 globose lobes. (Davis, 1978). RESULTS Plant samples were identified based on their morphological characters. According to the Turkey grid system, the area where the species were collected is located in the C 5 location (Figure 1). Figure 1. The location of scarlet morning glory (Ipomoea hederifolia L.) according to the grid system. Sample plants had different shapes and structures. Therefore, it may seem similar to the other Ipomoea species found in the region and can be confused easily especially with Ipomoea triloba. Nevertheless, the shape and color of the flower and the bunch of fruit is another important difference. In addition I. hederifolia differs from I. triloba by its hairy seed surface, while I. triloba has globrous smooth surface. All Ipomoea L. species were searched and scanned in literature. Research established on leaf, seed and flower structure. After all examined studies and cheking other plant specimens show that the sample plant is Ipomoea hederifolia L. that has a common name Scarlet Morning Glory. Scarlet morning glory (I. hederifolia L.) is a species of annual herbaceous, climbing or creeping plant. Leaves are alternate, heart-shaped, lobed or unlobed (Fig. 2. c-e). Interestingly, young plant leaves are generally unlobed in the early growing season, while mature plants produce both trilobed and unlobed leaves in the end of the season. In Adana climate conditions, flowers open in autumn, varying from orange to red color (Figure 2.d). There are five petals, five separate sepals, five stamens and one ovary in the flower. The flower from above, it show 5 lines that give a star shape on the petal (Figure 2.d). For this reason, this genus is called Yıldız Sarmaşığı in Turkish, which mean The Star Ivy, whilst the I. hederifolia L. is also called Kırmızı Çiçekli Yıldız Sarmaşığı, which mean Red Flower Star Ivy because of the red flowers. When the fruits are ripened, it turns brown and contains approximately 1-4 seeds. The seed color can vary from dark brown to black with intensively hairy surface. Seeds are about 5 mm long and 3 mm width (Figure 2. a). Taxonomy: Family: Convolvulaceae Genus: Ipomoea L. Species: Ipomoea hederifolia L. 37

42 Hancerli et al., Turk J Weed Sci. 2018:21(2):36-38 DISCUSSION The species originally from tropical America and eventually spread around the world as a weed. In Turkey, it is believed that this plant might have been introduced deliberately for the purpose of ornamentation or accidentally with impure crop seeds and later escaped and became weedy. Nowadays, the population size of this weed is expanding and increasing rapidly in Çukurova Region, causing remarkable yield losses in maize productivity. Although many species in this genus, Ipomoea, are considered invasive weeds in many parts of the world, there is no effective herbicide or any other management method for this weed in Turkey. Therefore, more studies focusing on possible management strategies and tactics for this species are greatly needed. Figure 2. Growth stages of scarlet morning glory (Ipomoea hederifolia L.), (a) seed (b) basal leaves (c) mature plant (d, e) flower (f) fruit. REFERENCES Anonymous. (2017). Turkish Statistical Institute [online]. Website [accessed 10 October 2017]. Davis PH. (1978). Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol.6 Edinburgh University Press pp Gönen O., and Uygur FN. (1999). Determination of Germination Biology and Morphologic Characteristic to Use Practical Identification with Computer of Summer Growing Weed Species in Çukurova Region of Turkey. Department of Plant Protection Institute of Naturel and Applied Sciences University of Cukurova, PhD Thesis, Adana. Hancerli L. and Uygur FN. (2017). Weed Species Infesting Corn Growing Areas in Çukurova Region (In Turkish with English Abstract). Turk J Weed Sci, 20(2): Lowell C. and Lucansky TW. (1986). Vegetative Anatomy and Morphology of Ipomoea hederifolia (Convolvulaceae). Bulletin of the Torrey Botanical Club, Vol. 113, No. 4 (Oct. - Dec., 1986), pp Yazlık A., Üremiş İ., Uludağ A., Uzun K., Şenol SG. and Keskin İ. (2014). A New Alien Plant Species in Turkey: Ipomoea triloba L. 8th International Conference on Biological Invasions, Abstract Book, November 2014, Antalya, Turkey. Türkiye Herboloji Derneği, 2018 Geliş Tarihi/ Received:Ağustos/Agust, 2018 Kabul Tarihi/ Accepted: Kasım/November, 2018 To Cite: Hancerli L., Ayata MU., Cakan H., Uygur FN. and Uygur S. (2018). A New Weed Species Record for the Flora of Turkey Ipomoea hederifolia L. (Convolvulaceae) (In Turkish with English Abstract). Turk J Weed Sci, 21(2): Alıntı için: Hançerli L., Ayata MU., Çakan H., Uygur FN. ve Uygur S. (2018). Türkiye Florası için Yeni Yabancı Ot Türü Kaydı Ipomoea hederifolia L. (Convolvulaceae). Turk J Weed Sci, 21(2):

43 Turkish Journal of Weed Science 21(2):2018:39-46 Available at: Turkish Journal of Weed Science Turkish Weed Science Society Araştırma Makalesi / Research Article Onur KOLÖREN 1, Seçil EKER 2 * Ordu İli Rubus Türlerinin Moleküler Tanısı ve Filogenisi 1 Ordu Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Ordu 2 Ordu Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Ordu * Sorumlu yazar secileker@odu.edu.tr Tel: ÖZET Bu çalışmanın amacı, Doğu Karadeniz Bölgesi Ordu ilinin fındık ve boş alanlarında yaygın olarak bulunan yabancı ot türlerinden biri olan Rubus spp. nin filogenetik farklılıklarını Ribozomal RNA (rrna) Internal Transcribed Spacer (ITS) gen bölgelerini kullanarak belirlemektir. Çalışma için, Ordu ilinden 30 Rubus spp. örnekleri toplanmıştır. DNA izolasyon prosedürü olan Haymes (1996) CTAB (hexadecyl-trimethyl-ammonium bromide) protokolü modifiye edilerek uygulanmıştır. Ribozomal RNA (rrna) ITS gen bölgesi için, GenBankasından temin edilen referans sekans dizileri ile çalışmada elde edilen sekans sonuçları karşılaştırılmıştır. Dizilerin genetik uzaklıkları MEGA6 paket programı kullanılarak hesaplanmış ve bu veri setleri ile filogeni ağaçlarının çizimi yapılmıştır. Örnekler arasından (Fatsa 3-F3, Fatsa 6-F6, Perşembe 2-P2, Perşembe 5-P5, Çamaş 3-CM3, Ordu 1-O1, Saraycık 1-S1, Çatalpınar 1-CT1, Çatalpınar 2-CT2 ve Çatalpınar 3-CT3) on Rubus türü tespit edilmiştir. Örneklerimizden 6 tane haplotip sonucu çıkmıştır. Bunlardan; Haplotip 1 (F3), Haplotip 3 (P2), Haplotip 4 (P5), Haplotip 5 (CM3, S1) ve Haplotip 6 (O1, CT1, CT2, CT3) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından sırasıyla R. sanctus (KM037599), Rubus sp. (KM037207), R. divaricatus (KM037293), R. conothyrsoides (KM037285) ve R. capricollensis (KM037256) ile yakın akraba olarak belirlenmiştir. Haplotip 2 (F6) ise, %99,8 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. silvativus (KM037557) ile yakın akraba olarak görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Doğu Karadeniz Bölgesi, ITS (internal transcribed spacer), PZR (polimeraz zincir reaksiyonu), Rubus spp., Yabancı Ot Molecular Diagnosis and Phylogeny of the Rubus Species of Ordu Province ABSTRACT The aim of this study; identify phylogenetic differences of Rubus spp., which are one of the most common weed species in the hazelnut and untreated areas of Ordu province in the Eastern Black Sea Region of Turkey, by ITS intergenic spacer. For this study, 30 population samples were collected from the hazelnut gardens and untreated areas in the Ordu province. DNA extraction was made by modifying the CTAB (hexadecyl-trimethyl-ammonium bromide) protocol as described by Haymes (1996). The sequence results in this study were compared with reference sequences from GenBank for the ribosomal RNA ITS intergenic spacer. Genetic distances for sequences were calculated using MEGA6 packet program and phylogeny trees were drawn using this date sets. We determined ten Rubus species among our samples (Fatsa 3-F3, Fatsa 6-F6, Persembe 2- P2, Persembe 5-P5, Camas 3-CM3, Ordu 1-O1, Saraycik 1-S1, Catalpinar 1-CT1, Catalpinar 2-CT2 ve Catalpinar 3-CT3). Six haplotype were determined. Haplotype I (F3), Haplotype III (P2), Haplotype IV (P5), Haplotype V (CM3, S1) ve Haplotype VI (O1, CT1, CT2, CT3) appeared as sister R. sanctus (KM037599), Rubus sp. (KM037207), R. divaricatus (KM037293), R. conothyrsoides (KM037285) and R. capricollensis (KM037256) with 100% nucleotide sequence similarity. The nucleotide sequence similarity between Haplotype II (F6) with R. capricollensis (KM037256) were 100%. Key words: Eastern Black Sea Region, ITS (internal transcribed spacer), PCR (polymerase chain reaction), Rubus spp., Weed 39

44 Koloren and Eker Turk J Weed Sci. 2018:21(2):39-46 GİRİŞ Rosales takımının Rosaceae familyası, Rosoideae alt familyası, Rubus cinsi ve Eubautus alt cinsinde yer alan böğürtlen, zengin vitamin ve mineral madde içerikleri, yine zengin antioksidan kapasitesi ile son yıllarda özel bir önem kazanan meyve türlerinden biridir (Karakoç, 2011). Bu bitkiler iki yıldan fazla yaşayan çalı formundaki bitkilerdir ve herdem yeşil bitkiler değillerdir. Sürgünleri iki, kökleri ise çok yıllıktır. Kök boğazında bulunan adventif tomurcuklardan sürerler, önce otsu karakterde gelişirler, daha sonra odunlaşırlar. Bunların gelişimi ilkbahardan sonbahara kadar devam eder. Çeşide bağlı olarak sürgünler ve yapraklar üzerinde az veya çok kalın ve değişik uzunlukta dikensi tüyler bulunmaktadır (Ağaoğlu, 1986). Ülkemiz böğürtlen meyve türünün anavatanıdır. Halen bir çok bölgemizin doğal florasında özellikle Karadeniz sahil ve geçiş bölgelerinde yaygın olarak yetişmektedir. Bu türün yabani formlarının ülkemizin diğer bölgelerinde de geniş alanlarda ve yoğun olarak bulunmaları, bunların değerlendirilmelerini kolaylaştırmış, bu nedenle çeşit ıslahı çalışmaları diğer birçok meyve türüne göre daha geç başlamıştır (Onur, 2006). Böylesine yaygın olan bu türlerle yapılacak olan genetik karakterizasyon çalışmaları genetik materyallerin değerlendirilmesi açısından son derece önem taşımaktadır. Çeşitli bitki gruplarındaki filogenetik ilişkilerin tespit edilmesinde iki gen bölgesi (Kloroplast trnl-f ve ITS) çok sık olarak kullanılmaktadır (Brouat ve ark., 2001; Soejima ve Nagamasu, 2004). Bu çalışmanın amacı; Doğu Karadeniz Bölgesi Ordu ilinin fındık ve boş alanlarında en yaygın yabancı ot türlerinden biri olan Rubus spp. nin filogenetik farklılıklarını Ribozomal RNA (rrna) Internal Transcribed Spacer (ITS) gen bölgelerini kullanarak belirlemektir. Türkiye de başta Karadeniz Bölgesi olmak üzere tarla, yol ve orman kıyılarında en çok rastlanan yabancı ot türlerinden biri olan Rubus türleri ile ilgili ITS gen bölgeleri kullanılarak yapılan bu moleküler çalışma, morfolojik olarak çok benzer görülen türler arasında farklı türler olabilir mi sorusunun cevabını verecektir. MATERYAL ve YÖNTEM Bitki Materyali Ordu ilinde sıklıkla bulunan Rubus türlerinin genetik farklılıklarının PZR tekniği kullanılarak belirlenmesi amaçlanan bu çalışma için, Ordu ili ve ilçelerinin fındık bahçeleri ve boş alanlarından 30 adet Rubus cinsine ait bitki örneği toplanmıştır. Toplanan bitki örneklerinin genç yaprakları DNA izolasyonu için küçük poşetlere alınarak buz kapları yardımıyla laboratuvara taşınmış ve -80 C de muhafaza edilmiştir. Bitki örneklerinin alındığı konumlar GPS cihazı ile kaydedilmiştir (Çizelge 1). DNA İzolasyonu ve PZR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) Aşamaları DNA izolasyonu Haymes, (1996) CTAB (hexadecyltrimethyl-ammonium bromide) protokolü modifiye edilerek uygulanmıştır. Laboratuvarda -80 de muhafaza edilen bitki örneklerinden DNA elde etmek için sıvı azot ile öğütme işlemi yapılmıştır. Bitkiyi bir havan yardımıyla ezme işleminin hemen ardından Haymes in CTAB protokolünde olduğu gibi ekstraksiyon çözeltisi, kloroform/izoamil alkol (24/1) ve etil alkol/asetat (96/4) kimyasalları uygulanmıştır. Bu aşamalardan sonra elde edilen DNA -20 C de muhafaza edilmiştir. PZR reaksiyon hacmi 25μl ve içindeki maddeler şu şekildedir; 16.6 μl NFW, 2.5 μl 1 PZR buffer, 0,4 μl 10 mm dntps, 3 μl 2.5 mm MgCl 2, 0,5 er μl 10 mm ITS1 ve 10 mm ITS4 primeri (Çizelge 2), 0,5 μl 5U Taq polimeraz (Thermo Scientific, Maxima Hot Start) ve 1 μl DNA. PZR döngü parametreleri ise; 95 C de 15 dk, sonrasında 35 döngü; 94 C de 1 dk, 51 C de 1dk ve 72 C de 2 dk ve en sonunda ise reaksiyon 72 C de 10 dk inkübe edilmiştir. PZR çalışmalarında kullanılan ITS1 ve ITS4 primerlerine ait bilgiler Çizelge 2 de verilmiştir. PZR ürünlerinden pozitif bant görüntülerini elde edebilmek için ürünler %1,5 lik agaroz jel TAE tampon çözeltisinde (0.04 M Tris-acetate, 1Mm EDTA, Ph=8) 100 V da 60 dk elektroforez ile yürütülmüştür. Jelde oluşan DNA bantları Quantum ST5 (Vilber Lourmat) jel dokümantasyon sistemi kullanılarak görüntülenmiştir. 40

45 Koloren and Eker Turk J Weed Sci. 2018:21(2):39-46 Çizelge 1. Rubus spp. örneklerinin Ordu ilinden toplandığı yerlere ait coğrafik bilgileri Populasyon No Yer Enlem Boylam 1 Çatalpınar 1 40,52', 56" 37, 27', 21" 2 Çatalpınar 2 40, 53', 30" 37, 27', 35" 3 Çatalpınar 3 40, 53', 08" 37, 29', 09" 4 Çatalpınar 4 40, 53', 06" 37, 29', 10" 5 Ünye 1 41, 10', 22" 37, 39', 54" 6 Ünye 2 41, 14', 25" 37, 16', 46" 7 Çamaş 1 40, 54', 47" 37, 28', 28" 8 Çamaş 2 40, 56', 08" 37, 29', 11" 9 Çamaş 3 40, 56', 47" 37, 29', 47" 10 Fatsa 1 40, 57', 34" 37, 30', 09" 11 Fatsa 2 40, 58', 13" 37, 30', 19" 12 Fatsa 3 40, 57', 59" 37, 30', 16" 13 Fatsa4 40, 58', 39" 37, 29', 42" 14 Fatsa5 40, 59', 42" 37, 30', 10" 15 Fatsa 6 40, 58', 26" 37, 28', 31" 16 Perşembe 1 41, 01', 14" 37, 49', 34" 17 Perşembe 2 41, 01', 15" 37, 49', 35" 18 Perşembe 3 41, 03', 09" 37, 47', 01" 19 Perşembe 4 41, 06', 51" 37, 46', 50" 20 Perşembe 5 41, 06', 49" 37, 42', 15" 21 Ordu 1 40, 58', 17" 37, 57', 17" 22 Ordu 2 40, 56', 35" 37, 53', 22" 23 Ordu 3 40, 54', 18" 37, 49', 42" 24 Ordu 4 40, 55', 37" 37, 52', 58" 25 Ulubey 1 40, 52', 29" 37, 49', 05" 26 Ulubey 2 40, 50', 14" 37, 49', 22" 27 Gülyalı 1 40, 58', 36" 37, 59', 27" 28 Gülyalı 2 40, 57', 05" 38, 00', 23" 29 Gülyalı 3 40, 58', 04" 38, 03', 04" 30 Saraycık 1 40, 93', 23" 37, 97', 68" Çizelge 2. PZR çalışmalarında kullanılan ITS primerlerine ait bilgiler Primer Baz dizisi pmol/μl ITS1 5' AATGCGTGTTT 3' 100 pmol/μl ITS4 5' GTCTAGTTCAG 3' 100 pmol/μl 41

46 Koloren and Eker Turk J Weed Sci. 2018:21(2):39-46 Sekans Analizi ve Filogeni Ağacının Çizimi Türkiye nin Doğu Karadeniz Bölgesinin Ordu ilinden toplanan Rubus spp. örneklerinin PZR ürünleri ile ITS1 ve ITS4 primerleri sekans analizi için Macrogen e (Amsterdam, Hollanda) gönderilmiştir. Sekans analizine gönderilen ITS gen bölgesi PZR ürünlerinin nükleotid verileri, BioEdit (Hall, 1999) programı kullanılarak ham diziler hizalanmıştır. ITS gen bölgesi için GenBankasından temin edilen referans türlerin (Çizelge 3) sekans dizileri ile çalışmada elde edilen sekans sonuçları ClustalW (Thompson ve ark., 1997) modülü kullanılarak karşılaştırılmıştır. Elde edilen baz dizileri MEGA6 versiyon (Tamura ve ark., 2013) paket programı kullanılarak, Neighbor-Joining (NJ; Saitou ve Nei, 1987), Maximum-Parsimony (MP; Eck ve Dayhoff, 1966; Fitch, 1977) ve Maximum-Likelihood (ML) algoritmalarından oluşan filogeni ağaçlarının çizimi yapılmıştır. Tüm sekans dizilerinin % nükleotid benzerlik oranları ve evrimsel genetik uzaklıkları da hesaplanmıştır. Çizelge 3. Gen Bankasından elde dilen Rubus spp. nin referans numaraları Referans No KM KM KM KM KM KM BULGULAR ve TARTIŞMA Tür Adı Rubus conothyrsoides Rubus sp. Rubus silvaticus Rubus sanctus Rubus divaricatus Rubus capricollensis Sonuç olarak Jel görüntülerine bakıldığında 3. (Fatsa 3-F3), 6. (Fatsa 6-F6), 8. (Perşembe 2-P2), 9. (Perşembe 3-P3), 10. (Perşembe 4-P4), 11. (Perşembe 5-P5), 13. (Çamaş 2-CM2), 14. (Çamaş 3-CM3), 16. (Ünye 2-U2), 17. (Ordu 1-O1), 21. (Saraycık 1-S1), 24. (Çatalpınar 1-CT1), 25. (Çatalpınar 2-CT2) ve 26. (Çatalpınar 3-CT3) nolu örneklerin Rubus türü olduğu tespit edilmiştir. Agaroz jelde görüntülenen 14 örneğin 10 u sekans analizinde sonuç vermiştir. Bu veriler yardımı ile bitkilere ait soy ağaçları oluşturulmuştur. Örneklerden 6 tane haplotip sonuç çıkmıştır. Bunlardan; Haplotip 1 (F3) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. sanctus'un (KM037599) yakın akrabası olarak varsayılmıştır. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %90, %89 ve %91 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 2 (F6) %99,8 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. silvaticus'un (KM037557) yakın akrabası olarak varsayılmıştır. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %87, %86 ve %88 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 3 (P2) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından Rubus. sp. nin (KM037207) yakın akrabası olarak varsayılmıştır. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %64, %69 ve %68 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 4 (P5) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. divaricatus un (KM037293) yakın akrabası olarak varsayılmıştır. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %61, %69 ve %66 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 5 (CM3, S1) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. conothyrsoides in (KM037285) yakın akrabası olarak varsayılmıştır. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %72, %0 ve %0 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 6 (O1, CT1, CT2, CT3) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. capricollensis in (KM037256) yakın akrabası olarak varsayılmıştır. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %64, %71 ve %68 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. GenBankasında yer alan referans Rubus türleri ile çalışmada elde edilen haplotipler arasındaki filogenetik ilişki (Çizelge 4) ve genetik mesafeler (Şekil 2) verilmiştir. Rubus spp. büyük bir taksondur. Bu yüzden, taksonomistler hala pek çok farklı türün sınıflandırılmasında olduğu gibi Rubus türlerinin de sınıflandırılması ile ilgili problemlerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Sadece morfolojik yöntemlerin yeterli olmadığı böyle zor durumlar karşısında moleküler yöntemler farklı türler arasındaki filogenetik ilişkileri belirlemede bizlere destekleyici verilerle yardımcı olmaktadır. Bothmer ve ark. (1991); doğadaki yabani tür ve varyetelerin toplanması ve moleküler düzeyde tanımlanması ekonomik değeri olan çeşitlere yeni ve üstün özellikler kazandırılması açısından önemli olduğunu bildirmiştir. 42

47 Koloren and Eker Turk J Weed Sci. 2018:21(2):39-46 Çizelge 4. Belirlenen rdna-its haplotipler (Fatsa 3-F3, Fatsa 6-F6, Perşembe 2-P2, Perşembe 5-P5, Çamaş 3-CM3, Ordu 1-O1, Saraycık 1-S1, Çatalpınar 1-CT1, Çatalpınar 2-CT2 ve Çatalpınar 3-CT3) ile GenBankasından temin edilen referans türler arasındaki DNA dizilerinin yüzde nükleotit (%) benzerlikleri ve tahmini evrimsel genetik uzaklıkları. 43

48 Koloren and Eker Turk J Weed Sci. 2018:21(2):39-46 Ericksson ve ark. (1998); Potentilla (Parmakotu) ve ilgili türlerin filogenetik ilişkilerini nüklear ribozomal internal transcribed spacer (ITS) DNA dizilerini kullanarak belirlemişlerdir. Prunus'u dış grup olarak kullanmışlardır, çalıştıkları 14 türü Potentilla türüne dahil etmişlerdir. Çeşitli morfolojik özellikler, şişen hazne (çilek) ve tematik yapraklar da dahil olmak üzere ortaya çıkmış şekilde görünmektedir. Daha önceki çalışmalarda Duchesnea, Horkelia ve Ivesia gibi diğer tanınmış türler Potentilla'ya dahil edilirken aslında birkaç cinse ayrılması gerektiğini düşünmektedirler. Aynı çalışmada, yeni bir filogenetik isimlendirmenin daha iyi bir çözüm olabileceğini bildirmektedirler. Ericksson ve ark. (2003); Rosoideae filogenisini trnl-f ve ITS gen bölgelerini kullanarak, 44 bitki örneği ile araştırmışlardır. Kullanılan Duchesnea (Potentilla indica), Horkelia ve Ivesia nın, Potentilla içinde bulunduğu kuvvetle desteklenmiştir. Ericksson ve arkadaşlarına göre; Rubus'un pozisyonu hala güvenli bir şekilde çözümlenmemiştir. Potter ve ark. (2007); Rosaceae cinsinden 88 örneğin filogenetik ilişkilerini 18S, gbssi1, gbssi2, ITS, pgip, ppo, matk, ndhf, rbcl ve trnl-trnf gen bölgelerini kullanarak araştırmışlardır. Rosaceae'yı üç alt familya şeklinde bildirmişlerdir: Rosoideae, Dryadoideae ve Spiraeoideae. Longhi ve ark. (2014); Rosoideae, yumuşak meyveler de dahil olmak üzere bir dizi ekonomik öneme sahip olan Rosaceae'nın bir alt familyasıdır. Bu türler; çilek (Fragaria), kırmızı ahududu (Rubus idaeus) ve siyah ahududu (Rubus occidentalis), böğürtlen (Rubus spp.) ve ekonomik açıdan en önemli kesme çiçek cinslerinden biri olan güllerdir (Rosa spp.). Moleküler genetik ve genomik kaynak çalışmaları Rosoideae alt familyası için, son yirmi yılda hızla gelişmiştir, bir dizi gelişim ve uygulamanın başlangıcı olarak restriksiyon fragment uzunluğu polimorfizmleri (RFLP), amplifiye fragment uzunluk polimorfizmleri (AFLP) ve mikrosatellitler örnek verilebilir. Bu araçlar, ekonomik öneme sahip özellikleri kontrol eden genleri ve diğer fonksiyonel öğeleri tanımlamak için kullanılmıştır. Aynı çalışmada son 20 yılda moleküler genetik alanında meydana gelen gelişmelerin, Rosoideae içinde kazanılan yapısal genomik bilginin etkinliğini nasıl artıracağını açıklamaktadır. Sochor ve ark. (2015); Rosaideae familyasına ait olan Rubus türlerinin Avrupa daki dağılımını ITS (internal transcribed spacer) ve cpdna (kloroplast DNA) gen bölgelerini kullanarak belirlemişlerdir. Bu türlerin Avrupa da görülen geniş dağılımlarına iklim dalgalanmalarının sebep olabileceğini bildirmişlerdir. Şekil 1. Ordu ilinden toplanan Rubus spp. örneklerinin ITS gen bölgesinin agaroz jel içindeki görüntüsü. M: 100bp (Base Pair) ladder, 1: Fatsa 1, 2: Fatsa 2, 3: Fatsa 3, 4: Fatsa 4, 5: Fatsa 5, 6: Fatsa 6, 7: Perşembe 1, 8: Perşembe 2, 9: Perşembe 3, 10: Perşembe 4, 11: Perşembe 5, 12: Çamaş 1, 13: Çamaş 2, 14: Çamaş 3, 15: Ünye 1, 16: Ünye 2, 17: Ordu 1, 18: Ordu 2, 19: Ordu 3, 20: Ordu 4, 21: Saraycık 1, 22: Ulubey 1, 23: Ulubey 2, 24: Çatalpınar 1, 25: Çatalpınar 2, 26: Çatalpınar 3, 27: Çatalpınar 4, 28: Gülyalı 1, 29: Gülyalı 2, 30: Gülyalı 3 Doğu Karadeniz Bölgesi Ordu ilinden toplanan 30 adet Rubus spp. örneklerinin ITS gen bölgelerinin agaroz jel içindeki görüntüsüne bakıldığında; 3, 6, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 16, 17, 21, 24, 25 ve 26. kuyucuklarda pozitif bantlar görülmektedir. Bunlar; 3. Fatsa 3, 6. Fatsa 6, 8. Perşembe 2, 9. Perşembe 3, 10. Perşembe 4, 11. Perşembe 5, 13. Çamaş 2, 14. Çamaş 3, 16. Ünye 2, 17. Ordu 1, 21. Saraycık 1, 24. Çatalpınar 1, 25. Çatalpınar 2 ve 26. Çatalpınar 3 DNA sıdır. Jel görüntüsü şunu ifade etmektedir; Çalışmamızda kullanılan Rubus spp. örneklerinin elde edilen DNA ları ITS gen bölgeleri yardımı ile çoğaltılabilmiştir (Şekil 1). Jel görüntüsünde de görüldüğü üzere pozitif bant elde ettiğimiz 14 tane örneğin Rubus türleri ile arasındaki DNA dizilerinin yüzde (%) nükleotit benzerlikleri ve tahmini evrimsel genetik uzaklıkları Çizelge 4 de verilmiştir. GenBankasından referans olarak alınan Rubus türleri ile çalışmada elde edilen haplotipler (Fatsa 3-F3, Fatsa 44

49 Koloren and Eker Turk J Weed Sci. 2018:21(2): F6, Perşembe 2-P2, Perşembe 5-P5, Çamaş 3-CM3, Ordu 1-O1, Saraycık 1-S1, Çatalpınar 1-CT1, Çatalpınar 2-CT2 ve Çatalpınar 3-CT3) arasındaki filogenetik ilişkiyi gösteren NJ, ML, MP filogeni ağacı Şekil 2 de gösterilmiştir. Şekil 2. GenBankasından referans alınan Rubus türleri ile çalışmada elde edilen haplotipler (Fatsa 3-F3, Fatsa 6-F6, Perşembe 2-P2, Perşembe 5-P5, Çamaş 3-CM3, Ordu 1-O1, Saraycık 1-S1, Çatalpınar 1-CT1, Çatalpınar 2-CT2 ve Çatalpınar 3-CT3) arasındaki filogenetik ilişkiyi gösteren NJ, ML, MP filogeni ağacı SONUÇ Çalışmanın sonucunda örneklerimizden 6 adet haplotip sonucu çıkmıştır. Bunlardan; Haplotip 1 (F3) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. sanctus'un (KM037599) yakın akrabası olarak görülmüştür. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %90, %89 ve %91 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 2 (F6) %99,8 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. silvaticus'un (KM037557) yakın akrabası olarak görülmüştür. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %87, %86 ve %88 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 3 (P2) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından Rubus. sp. nin (KM037207) yakın akrabası olarak görülmüştür. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %64, %69 ve %68 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 4 (P5) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. divaricatus un (KM037293) yakın akrabası olarak görülmüştür. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %61, %69 ve %66 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 5 (CM3, S1) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. conothyrsoides in (KM037285) yakın akrabası olarak görülmüştür. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %72, %0 ve %0 algoritma değerleri ile desteklenmiştir. Haplotip 6 (O1, CT1, CT2, CT3) %100 nükleotid dizisi benzerliği bakımından R. capricollensis in (KM037256) yakın akrabası olarak görülmüştür. Bu ilişkiler sırasıyla NJ, MP ve ML ağaçlarında yer alan %64, %71 ve %68 algoritma değerleri ile desteklenmiştir (Şekil 2). Netice olarak bu çalışma ile Doğu Karadeniz Bölgesi Ordu ilinde bulunan Rubus türlerinin ribozomal RNA ITS gen bölgeleri kullanılarak genetik çeşitlilikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Örneklerimiz arasından 6 adet Rubus haplotipi belirlenmiştir. Türkiye de başta Karadeniz Bölgesi olmak üzere tarla, yol ve orman kıyılarında en çok rastlanan yabancı ot türlerinden biri olan Rubus türleri ile ilgili ITS gen bölgeleri kullanılarak yapılan bu moleküler çalışma morfolojik olarak çok benzer görülen türler arasında farklı türler olabilir mi sorusunun cevabını bize vermiştir. Daha önceki yapılan çalışmalara nazaran çalışmamızda farklı Rubus türleri bulunmuştur (Rubus aff. clusii (KM037260) gibi). Türler arasındaki akrabalıkları belirlemek genetik karakterizasyon çalışmalarına ve bu genetik materyallerin değerlendirilmesine büyük oranda katkı sağlamaktadır. Bu çalışmanın; Rubus spp. ye ait ileride yapılacak olan filogenetik çalışmalara katkı sağlayacağını düşünmekteyiz. 45

50 Koloren and Eker Turk J Weed Sci. 2018:21(2):39-46 KAYNAKLAR Ağaoğlu YS. (1986). Üzümsü Meyveler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 984 Ders Kitabı No: 290, 377s. Bothmer RV., Jacobsen N., Baden C., Jbrgensen RB., Linde-Laursen I. (1991). An ecogeographical study of the genus Hordeum. Systematic and Ecogeographic Studies on Crop Genepools 7, IBPGR, Rome, 126 pp. Brouat C., Gielly L., Mckey D. (2001). Phylogenetic relationships in the genus Leonardoxa (Leguminosae: Caesalpinioideae) inferred from chloroplast trnl intron and trnl-trnf intergenic spacer sequences. American Journal of Botany, 88: Eck RV., Dayhoff MO. (1966). Atlas of protein sequence and structure. National Biomedical Research Foundation, Silver Spring. Eriksson T., Hibbs MS., Donoghues MJ. (1998). Phylogenetic analysis of Potentilla using DNA sequences of nuclear ribosomal internal transcribed spacers (ITS), and implications for the classification of Rosoideae (Rosaceae). Plant Systematics and Evolution, 211: Eriksson T., Hibbs MS., Yoder AD., Delwiche CF., Donoghues MJ. (2003). The Phylogeny of Rosoideae (Rosaceae) based on sequences of the internal transcribed spacers (ITS) of nuclear ribosomal DNA and the trnl/f region of choloroplast DNA. International Journal of Plant Sciences, 164(2): Fitch W. (1977). On the problem of discovering the most parsimonious tree. American Naturalist, 111: Hall TA. (1999). BioEdit: a user-friendly biological sequence alignment editor and analysis program for windows 95/98/NT. Nucleic Acids Symposium Series, 41: Haymes KM. (1996). Mini-prep method suitable for a plant breeding program. Plant Molecular Biology Reporter, 14 (3): Karakoç D. (2011). Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi Doğal Florasındaki Böğürtlen Genotipleri Arasındaki Biyoçeşitliliğin Moleküler Belirteçlerle Saptanması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Tokat. Longhi S., Giongo L., Buti M., Surbanovski N., Viola R., Velasco R., Ward JA., Sargent DJ. (2014). Molecular genetics and genomics of the Rosoideae: state of theart and future perspectives. Horticulture Research, 1, /14. Onur C. (2006). Üzümsü meyveler ıslah programından sempozyumlara. II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Eylül 2006, Tokat. Potter D., Eriksson T., Evans RC., Oh S., Smedmark JEE., Morgan DR., Kerr M., Robertson KR., Arsenault M., Dickinson TA., Campbell, CS. (2007). Phylogeny and classification of Rosaceae. Plant Systematics and Evolution, 266: Saitou N., Nei M. (1987). The Neighbor-Joining method: a new method for reconstructing phylogenetic trees. Molecular Biology Evolution, 4: Sochor M., Vasut RJ., Sharbel TF., Travnicek B. (2015). How just a few makes a lot: speciation via reticulation and Apomixis on example of European Brambles (Rubus subgen. Rubus, Rosaceae). Molecular Phylogenetics and Evolution, 89: Soejima A., Nagamasu H. (2004). Phylogenetic analysis of Asian Symplocos (Symplocaceae) based on nuclear and chloroplast DNA sequences. Journal of Plant Research, 117(3): Tamura K., Stecher G., Peterson, D. Filipski A., Kumar S. (2013). MEGA6: molecular evolutionary genetics analysis version 6.0. Molecular Biology Evolution, 30: Thompson JD., Gibson TJ., Plewniak F., Jeanmougin F., Higgins DG. (1997). The clustal x-windows interface: flexible strategies formul tiple sequence alignmentaided by quality analysis tools. Nucleic Acids Research, 25: Türkiye Herboloji Derneği, 2018 Geliş Tarihi/ Received:Ağustos/Agust, 2018 Kabul Tarihi/ Accepted: Kasım/November, 2018 To Cite: Koloren O. and Eker S. (2018). Molecular Diagnosis and Phylogeny of the Rubus Species of Ordu Province (In Turkish with English Abstract). Turk J Weed Sci, 21(2): Alıntı için: Kolören O. ve Eker S. (2018). Ordu İli Rubus Türlerinin Moleküler Tanısı ve Filogenisi. Turk J Weed Sci, 21(2):

51 Yazar makaleyi adresine gönderir Makale ön incelemeye alınır Şekil/içerik yönünden uygun bulunmayan makale iade edilir Uygun bulunan makale editöre tayin edilir Editör, değerlendirme formu ile makale hakkındaki (hakem görüşleriyle beraber) gerekçeli kararını baş editöre bildirir Editör, 3 hakemden (Metin düzeltmeleri + Değerlendirme formu) görüş alır Baş Editör nihai kararı sorumlu yazara iletir Basıma uygun bulunmayan makale iade ediir Sorumlu yazarca makale düzeltilir ve dergi formatına getirilir. Devir hakları sözleşmesi imzalanır. Sözleşme mail ve posta yoluyla tarafımıza* gönderilir Uygun bulunan makale düzeltme ve düzenleme için sorumlu yazara gönderilir Makale teknik açıdan kontrol edilir. Son kontrollerden sonra derginin web sayfasında yayına alınır * Devir Hakkı Sözleşmesi için iletişim ve posta adresleri: turkishweedscience@gmail.com Adres: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Arş. Gör. Bahadır ŞİN

52 Makele Hazırlama Turkish Journal of Weed Science Makale Yazım Kuralları Dergiye gönderilecek olan makale A4 sayfa boyutunda Times New Roman yazı tipinde 12 punto yazı boyutunda, satırlar arası boşluklar 1.15 olarak ayarlanması gerekmektedir. Sayfa kenar boşlukları 2.5 cm olacak şekilde ayarlanmalı, basım sırasında makaleler ikili sütun formatında basılacağından iki sütun arasında ise 1.0 cm boşluk bırakılmalıdır. Her sayfanın sonunda ortalanmış şekilde sayfa numarası verilmelidir. Yazım formatı ise iki yana yaslı şekilde yapılması gerekmektedir. Ayrıca her bir paragrafta 0.5 cm paragraf girintisi yapılmalıdır. Yazım dili Türkçe ya da İngilizce olmalıdır. Yazar isimleri açık şekilde Times New Roman yazı karakterinde kalın ve 12 punto olarak, isimlerin ilk harfi büyük geriye kalanı küçük, soyadlarında ise tüm harfler büyük olarak yazılmalıdır. Sorumlu yazarı tanıtırken soyadından sonra üstsimge şeklinde * işareti konulmalıdır. Yazarların adresleri yazılır iken 10 punto olacak şekilde 1 satır aralığı bırakılarak yazılması gerekmektedir. Sorumlu yazar iletişim kısmına ise geçerli bir e-posta adresi yazılması zorunludur. İncelenmek üzere gönderilen makalelerin satırları numaralandırılmalıdır. Dergiye yollanan makaleler şu ana başlıklardan oluşmalıdır; Özet, Abstract, Giriş, Materyal ve Yöntem, Bulgular, Tartışma (Bulgular ve Tartışma birlikte yazılabilir), Sonuç, Teşekkür (var ise) ve Kaynaklar. Belirtilen bu ana başlıklar kalın 12 punto olacak şekilde büyük harfler ile yazılmalı, ana başlıklar öncesi ve sonrasında 12 nk boşluk bırakılmalıdır. Alt bölüm başlıkları ise kalın italik formatta 10 punto olarak yazılmalı, alt bölüm başlıklarının öncesinde ve sonrasında ise 6 nk boşluk bırakılmalıdır. Başlık: Yapılan makalenin başlığı makaleyi en iyi şekilde anlatacak kelimelerden seçilmesi gerekmekte olup 20 kelimeyi geçmeyecek şekilde yazılmalıdır. Makalenin başlığı Times New Roman formatında 14 punto büyüklüğünde ve kalın yazılmalıdır. Özet: Hem Türkçe hem de İngilizce özet 200 kelimeyi geçmeyecek şekilde yazılmalıdır. Yazım formatı Times New Roman olup 10 punto harf büyüklüğünde yazılması gerekmektedir. Her bir satır arası boşluk ise 1 olacaktır. İngilizce gelecek olan makalelerde Türkçe özet zorunluluğu yoktur. Anahtar Kelimeler: En fazla 6 tane olacak şekilde alfabetik olarak sıralanmış Türkçe ve İngilizce olarak verilmelidir. Giriş: Bu bölüm çalışmanın neden yapıldığını ve önemini iyi bir şekilde ifade edecek düzeyde yazılmalıdır. Bunu yaparken daha önceden bu konu ile ilgili yapılmış olan özellikle son yıllardaki çalışmalardan bahsedilmeli ve çalışmanın amaçları açık bir şekilde belirtilmelidir. Materyal ve Yöntem: Bu bölümde kullanılan bütün materyal belirtilmeli, kullanılan yöntemler ve istatistik programları detaylı bir biçimde açıklanmalıdır. Bulgular: Çalışma sonucunda elde edilen bulgular ve veriler çizelge, grafik, şekil vb. ifadeleri içerecek şekilde açıklamalı olarak verilmelidir. Tartışma: Çalışmada elde edilen veriler daha önceden yapılmış çalışma sonuçlarına göre kıyaslanmalı ve irdelenmelidir. Aradaki benzerlik ve farklılıklar tartışılmalıdır. Sonuç: Çalışmada elde edilen sonuçların kullanımı ve ne gibi yenilikler-kolaylıklar kattığı ile ilgili bilgi verilmelidir. Teşekkür: Çalışmanın yapılması sırasında katkıda bulunan kişi, kurum ya da kuruluşlara bu kısımda yer verilebilinir. Çizelgeler: Makale içerisinde yer alacak olan bütün çizelgeler 9 punto olarak yazılacaktır.

53 Şekiller: Makale içerisinde bulunan şekillerin hepsi 9 punto olarak yazılacaktır. Kısaltmalar: Kısaltmaların uzun hali kısaltmanın ilk geçtiği yerde parantez içinde yazılı şekilde verilmesi gerekmektedir. Kaynaklar: Makale içerisinde tek yazar tarafından yazılmış bir kaynağa cümle sonunda atfedilir iken yazarın soyadı ve yayınlanma tarihi (Kadıoğlu, 2016) şeklinde iki yazarlı yayınlarda ise yazarların soyadları arasında ve kullanılarak yazılmalıdır (Kadıoğlu ve Yılar, 2015). Yazar sayısı 3 ve üzerinde bir sayıda ise ilk yazarın soyadı yazıldıktan sonra ve ark. kısaltması ile diğer yazarlar belirtilmeli ve ardından yayın tarihi verilmelidir (Kadıoğlu ve ark., 2015). Eğer kaynak cümle başında atfedilecek ise sadece yayın yılı parantez içerisine alınmalıdır Kadıoğlu ve Şin, (2016). Aynı isimli yazarın aynı tarihte birden çok yayını var ise atıfta bulunulacak olan yayına yazar ismi ve tarihten sonra a, b, c gibi harflendirmelerin yapılması gerekmektedir. Makalenin sonunda kaynakça yazılır iken Times New Roman yazım formatında 1 satır boşluğunda ve 10 punto değerinde kaynakçaların yazılması gerekmektedir. Kaynaklar alfabetik ve kronolojik sıraya göre verilmelidir. Kaynakçalar yazılırken iki yana yaslı şekilde yazılmalı ve alt satırlara geçildiğinde ise 1 cm satır içi girinti yapılmalıdır. Kadıoğlu İ., Uluğ E., Üremiş İ., Uygur FN., Boz Ö. (1993). Çukurova buğday ekim alanlarında görülen Yabani Yulaf (Avena sterilis L.) ın ekonomik zarar eşiği üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Herboloji Kongresi 3-5 Şubat 1993, Bildiri Kitabı, Adana, Yararlanılan kaynakların kaynakçaya eklenme şekli aşağıdaki şekilde yapılması gerekmektedir. Dergi Makaleleri Aligiannis N., Kalpoutzakis E., Mitaku S., Chinou IB. (2001). Composition and antimicrobial activity of the essential oils of two Origanum species. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 49 (9): Mennan H. (2003). Economic thresholds of Sinapis arvensis (Wild Mustard) in winter wheat fields. Pakistan Journal of Agronomy, 2 (1): Kitap Hanf M. (1983). The Arable Weeds of Europe with Their Seedlings and Seeds. Basf Aktiengesellschaft, s 494., D-6700 Ludwigshafen Özer Z., Kadıoğlu İ., Önen H., Tursun N. (2001). Herboloji (Yabancı Ot Bilimi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:20 Kitap Serisi No:10, 3. Baskı, 403 s., Tokat Kitap Bölümü Şin B., Önen H. (2015). Solidago canadensis L. Ed. H. Önen, Türkiye İstilacı Bitkiler Kataloğu. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. TAGEM, Bitki Sağlığı Araştırma Daire Bakanlığı, s , Ankara. ISBN: Bildiri Kadıoğlu İ., Uluğ E., Üremiş İ., Uygur FN., Boz Ö. (1993). Çukurova buğday ekim alanlarında görülen yabani yulaf (Avena sterilis L.) ın ekonomik zarar eşiği üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Herboloji Kongresi 3-5 Şubat 1993, Bildiri Kitabı, Adana, Aksoy A, Mennan H, Şimşek M, Büschbell T. (2004). Yabani yulaf (Avena sterilis L.) ve Tilki Kuyruğu (Alopecurus myosuroides Huds.) nun farklı herbisitlere karşı dayanıklılığı üzerine çalışmalar. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildiri Özetleri, 8-10 Eylül 2004, Samsun, 228 s.

54 Yazarı Belli Değil ise Anonim (2008). Zirai mücadele teknik talimatları, Cilt 6, Gida Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 296 s. İnternet Sitesi FAO (2008). Top Production Turkey 2008 Food And Agriculture Organization of The United Nations, (Erişim tarihi: 20 Ocak 2011). Anonim (2016). The International survey of herbicide resistant weeds Online. (Son Erişim Tarihi: 30 Mart 2016). Anonim (2016). Botrytis cinerea, Kurşuni Küf. (Erişim tarihi ). Tezler Sırma M. (1995). Tokat yöresinde buğday alanlarında sorun oluşturan yabancı otlar, önemlilerinden bazılarının topluluk oluşturma durumları ve topraktan kaldırdıkları N,P,K miktarı üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Konya.