Ekonomik Özgürlükler ve TÜRK DÜNYASI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Ekonomik Özgürlükler ve TÜRK DÜNYASI"

Transkript

1 Ekonoik Özgrlkler ve TÜRK DÜNYASI -Rapor- Prof. Dr. Mustafa Acar Arş. Gör. Hsn Bilir Ankara, 2014

2 İncelee Araştıra Dizisi YAYIN NO: 17 Ekonoik Özgrlkler ve TÜRK DÜNYASI rapor Yazar Prof. Dr. Mustafa Acar - Arş. Gör. Hsn Bilir Editör Dr. Murat Yılaz Teknik Redaksiyon M. Krşat Birinci Teknik Koordinasyon Halil Ulusoy Tasarı-Baskı SFN Televizyon Tanıtı Tasarı Yayıncılık Ltd. Şti. Tel: Acar, Mustafa Ekonoik Özgrlkler ve Trk Dnyası / Mustafa Acar, Hsn Bilir; editör: Murat Yılaz. - Ankara: Hoca Ahet Yesevi Uluslararası Trk-Kazak Üniversitesi, : 19x27 c. - (Hoca Ahet Yesevi Uluslararası Trk-Kazak Üniversitesi) İncelee-Araştıra Dizisi; Yayın No: 17 ISBN: Ekonoi I. Acar, Mustafa II.Bilir, Hsn III. Yılaz, Murat Baskı Tarihi: 2014 Ahet Yesevi Üniversitesi Mtevelli Heyet Başkanlığı Adres: Çetin Eeç Blv. 4. Cad Sok. No: Aşağı Öveçler Mah. Çankaya/ANKARA Tel: Faks: sde@sde.org.tr Taşkent Cad. Ş. H. Teel Kuğuoğlu Sok. No: Bahçelievler/ANKARA Tel: Faks: Raporda ifade edilen fikir ve görşler sadece yazarlarının olup, Ahet Yesevi Üniversitesi Mtevelli Heyet Başkanlığının görşlerini yansıtazlar.

3 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor İçindekiler Sunuş...6 Özet...7 Giriş...9 B Ekonoik Özgrlkler Ekonoik Özgrlk Nedir? Ekonoik Özgrlk Neden Önelidir? Ekonoik Özgrlk Nasıl Ölçlr? Ekonoik Özgrlk ile İlgili Yapılış Olan Epirik Çalışalar...35 B Trkî Cuhuriyetlerin Ekonoik Özgrlk Perforansı Trkî Cuhuriyetlerin 2013 Yılı Ekonoik Özgrlk Perforansı Genel Bir Değerlendire ve Ön Plana Çıkan Sorunlar Sonuç...57 Kaynaklar...61 EK 1: Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi 2013 Raporu Çerçevesinde Azeraycan ın Perforansı...66 EK 2: Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi 2013 Raporu Çerçevesinde Kazakistan ın Perforansı...67 EK 3: Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi 2013 Raporu Çerçevesinde Kırgızistan ın Perforansı...69 EK 4: Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi 2013 Raporu Çerçevesinde Trkiye nin Perforansı...70 Talolar Talo 1: Kresel Ortalaa ile Bge Puanlarının Karşılaştırılası...25 Talo 2: Avrupa Ülkelerinin Endeks Sıralaası...26 Talo 3: Ekonoik Özgrlk Endeksi Çerçevesinde Trkî Cuhuriyetlerin Duruu...27 Talo 4: Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksinin Alanları, Bileşenleri ve Alt-Bileşenleri Talo 5: Endeksin Teel Alanları ve Reglasyonlar Alanının Bileşenleri İtiariyle Trkiye nin Perforansı...47 Talo 6: Endeksin Teel Alanları ve Reglasyonlar Alanının Bileşenleri İtiariyle Kazakistan ın Perforansı...48

4 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi Talo 7: Endeksin Teel Alanları ve Reglasyonlar Alanının Bileşenleri İtiariyle Kırgızistan ın Perforansı...49 Talo 8: Endeksin Teel Alanları ve Reglasyonlar Alanının Bileşenleri İtiariyle Azeraycan ın Perforansı...50 Talo 9: Ekonoik Özgrlk Endeksi nin Alt Bileşenleri Çerçevesinde Trkî Cuhuriyetlerin Perforansı Grafikler Grafik 1: Uluslararası Mlkiyet Hakları 2013 Endeksi ne Göre En Başarılı 10 Ülke...17 Grafik 2: Uluslararası Mlkiyet Hakları 2013 Endeksi ne Göre En Başarısız 10 Ülke Grafik 3: Uluslararası Mlkiyet Hakları 2013 Endeksi ne Göre Trkî Cuhuriyetler...18 Grafik 4: Uluslararası Mlkiyet Hakları 2013 Endeksi Sıralaasına Göre Ortalaa Kişi Başına GSYH Rakaları (2005 Fiyatlarıyla, SGP, Bin $)...18 Grafik 5: Kresel Bazda Ekonoik Özgrlk Endeksi Puanları...24 Grafik 6: Ekonoik Özgrlk Endeksi ne Göre Özgr Ülkeler...26 Grafik 7: 1980 Yılından İtiaren 101 Ülke İçin Dnya Ekonoik Özgrlk Ortalaa Puanı...40 Grafik 8: Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi 2013 Raporuna Göre En Başarılı 10 Ülke, Grafik 9: Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi 2013 Raporuna Göre Önde Gelen Ülkeler, Grafik 10: Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi 2013 Raporuna Göre En Başarısız 10 Ülke, Grafik 11: Ekonoik Özgrlk ve Kişi Başına Gelir, 2011 (SAGP)...43 Grafik 12: Ekonoik Özgrlk ve Ekonoik Bye (%) ( )...43 Grafik 13: Ekonoik Özgrlk ve En Yoksul %10 luk Kesiin Ortalaa Geliri, Grafik 14: Ekonoik Özgrlk ve Beklenen Ortalaa Yaşa Sresi, Grafik 15: Ekonoik Özgrlk ve Siyasal Haklar ve Sivil Özgrlkler...45 Grafik 16: Trkî Cuhuriyetlerin Perforansı, Grafik 17: Yıllar İtiariyle Trkiye nin Perforansı, Grafik 18: Yıllar İtiariyle Kazakistan ın Perforansı, Grafik 19: Yıllar İtiariyle Kırgızistan ın Perforansı, Grafik 20: Yıllar İtiariyle Azeraycan ın Perforansı, Grafik 21: Yolsuzluk Algı Endeksi ne Göre En Başarılı 10 Ülke, Grafik 22: Yolsuzluk Algı Endeksi ne Göre Trkiye nin Yıllar İtiariyle Perforansı...52 Grafik 23: Yolsuzluk Algı Endeksi Çerçevesinde Trkî Cuhuriyetlerin Perforansı Grafik 24: Rekaet Gc Endeksi ne Göre En Başarılı 10 Ülke, Grafik 25: Rekaet Gc Endeksi Çerçevesinde Trkî Cuhuriyetlerin Perforansı

5 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI özet

6 SUNUŞ SSCB nin dağılası ve Trk Cuhuriyetlerinin ağısızlıklarını kazanasıyla eraer, Trk Cuhuriyetlerinde irçok alanda ciddi reforlar yapılıştır. Ekonoi u reforların yapıldığı aşlıca alandır. Totaliter ir ekonoik rejiden piyasa ekonoisi istikaetinde ilerleyen u lkelerde ekonoik özgrlkler gelişektedir. Trkiye de, u tecrenin heen öncesinde aşlayan ve halen deva eden ekonoik özgrlklerin geliştiği ir refor dönei yaşaaktadır. 6 Son yıllarda ekonoik özgrlk dzeyinin çlesi ve lkeler arasında ekonoik özgrlklerin kıyaslaasının yapılası giderek öne kazanıştır. Ekonoik özgrlkleri çleilir kriterler ekseninde tanılayan, çen ve lkeler arasında kıyaslaa yapan çeşitli endeksler ulunaktadır. Bunlar arasında EFW, IEF, Mlkiyet Hakları Endeksi, İş Yapa Kolaylığı ve Rekaet Gc Endeksi gii endeksler sayılailir. Prof. Dr. Mustafa Acar ve Hsn Bilir in hazırladığı Ekonoik Özgrlkler ve Trk Dnyası adlı çalışada unlardan irçoğunun yardııyla Trkiye, Azeraycan ve Orta Asya Trk Cuhuriyetlerinin ekonoik perforansları irdeleniş, gçl ve zayıf yönler ortaya konuştur. Dnyadaki ekonoik kriz dolayısıyla ekonoinin zerindeki ilginin giderek arttığı ir dönede Ahet Yesevi Üniversitesi ve SDE nin u ortak yayınını kauoyunun ilgisine sunuyoruz. Dr. Murat YILMAZ Ahet Yesevi Üniversitesi Avrasya Çalıªaları Gruu Baªkanı SDE Siyaset Koordinatör

7 Özet Ekonoik özgrlkler gerek ireylerin hayatına anla kata, gerekse lkelerin refah dzeyinin ykselesinde kilit öne taşıaktadır. Son yıllarda önei giderek daha iyi anlaşılan ekonoik özgrlklerin çlesi ve lkelerin u açıdan kıyaslanası dzenli sayısal araştıralara konu olaktadır. Yapılan araştıralar, ekonoik özgrlk derecesi ile teel ekonoik göstergeler (kişi aşına gelir, ekonoik ye, doğrudan yaancı yatırılar, yolsuzluk, gelir eşitsizliği) arasında yakın ir korelasyon (çoğu kez nedensellik ilişkisi) olduğuna işaret etektedir. Bu çalışada, Trkî Cuhuriyetlerin ekonoik özgrlk perforansı incelenektedir. Bu doğrultuda, öncelikle ekonoik özgrlk kavraının felsefi ve iktisadi arka planı incelenekte ve ekonoik özgrlğn ileşenleri kısaca açıklanaktadır. Ardından ekonoik özgrlğn erdelerine ve ekonoik özgrlk dzeyinin nasıl çldğne değinilektedir. Bu kapsada, ekonoik özgrlk derecesini çen iki öneli uluslararası endeks -Kanada kökenli Fraser Institute tarafından yayılanan Dnya Ekonoik Özgrlğ (Econoic Freedo of the World: EFW) endeksi ve ABD kökenli Heritage Foundation ın Wall Street Journal ile irlikte hazırladığı Ekonoik Özgrlk Endeksi (Index of Econoic Freedo: IEF)- çerçevesinde, kresel çekte kısa ir değerlendire yapılaktadır. Daha sonra Dnya Ekonoik Özgrlğ endeksi doğrultusunda Trkî Cuhuriyetlerin perforansları ayrıntılı ir şekilde irdelenektedir. 7 Ekonoik özgrlk perforansı akıından Trkî Cuhuriyetler arasında en aşarılı lkenin Trkiye olduğu görlektedir. Trkiye nin ardından Kazakistan, Kırgızistan ve Azeraycan gelektedir. Ayrıca lkelerin perforanslarının endeksin teel ileşenleri açısından farklılık gösterdiği göze çarpaktadır. Yapılan tahlilden çıkarılailecek en öneli politika önerisi, yoksulluğu ve yolsuzluğu azaltıp refah dzeyini ykseltek isteyen lkelerin ekonoik özgrlklere öne veresi gerektiği; u ağlada lkiyet haklarının korunası, serest ticaret, finansal istikrar, sınırlı devlet ve sağla hukuk sisteinin tesisi gii alanlarda ciddi reforları hayata geçireleri gerektiğidir. Anahtar Kelieler: Ekonoik özgrlkler, Trkî Cuhuriyetler, EFW Endeksi, piyasa ekonoisi, sınırlı devlet, lkiyet hakları, sağla para, sağla hukuk sistei.

8 Astract Econoic freedos are key for oth aking individual s life ore eaningful and increasing econoic prosperity. As the iportance of econoic freedos are etter understood, easuring the level of econoic freedos and cross-country coparisons have een suject to quantitative research in recent years. Epirical findings indicate that there is a close correlation (in ost cases, causation) etween econoic freedo and the ajor econoic indicators such as per capita incoe, econoic growth, foreign direct investents, corruption, and incoe inequality. This study investigates the perforance of Turkic Repulics with respect to the degree of econoic freedo. 8 In this regard, firstly philosophical and econoic ackground of the concept of econoic freedo s are analyzed and coponents of econoic freedos are riefly explained. Then the erits of econoic freedos are explored followed y a discussion on how the degree of econoic freedos can e easured. A general overview of the gloal outlook is done within the fraework of two ajor international indices i.e. Econoic Freedo of the World (EFW) y Canadian-ased the Fraser Institute, and Index of Econoic Freedo (IEF) y US-ased the Heritage Foundation and Wall Street Journal. Then the perforance of the Turkic Repulics in the context of Econoic Freedo of the World index is analyzed in a coprehensive anner. Turkey sees to e the ost successful country aong the Turkic Repulics in ters of econoic freedo perforance followed y Kazakhstan, Kyrgyzstan and Azeraijan. Perforance of the individual countries differs with respect to the ajor coponents of the index. The ost iportant policy suggestion that can e drawn fro the analysis is that those countries which would like to reduce poverty and corruption and reach higher levels of prosperity should enhance the degree of econoic freedos and strengthen the institutions of free trade, property rights, financial staility, liited governent, and sound legal syste. Key Words: Econoic freedos, Turkic Repulics, EFW index, arket econoy, liited governent, property rights, sound oney, sound legal syste.

9 Giriş Özgrlk, hayatı anlalı kılan en öneli değerdir. Her şey özgrlkle anla kazanakta, özgr ireyler hayatın tadına varailektedirler. İyilerle kötlerin, çalışkanlarla teellerin, erdelilerle erdeli olayanların anlaşılası, herkesin yaptığının ve rettiğinin karşılığını alası ancak özgr ortalarda kn olaktadır. Özgr toplular da iktisaden daha reffeh ir hayat standardı tuttura şansına kavuşaktadırlar. Dolayısıyla özgrlğ savunanın gerek teorik, gerek pratik sağla teelleri vardır. İnsanoğlu hr yaşaayı ve kararlarını kendisi vereyi keliğe ve aşkalarının oyunduruğunda yaşaaya tercih etektedir. Özgrlğn önesendiği lkelerde ise zenginlik yarata ve refahı ykselte ikanları, özgrlğn önesenediği lkelere kıyasla daha fazla olaktadır. Özgrlkleri en genel anlada ekonoik özgrlkler ve siyasi özgrlkler olak zere iki kategoride toplaak kndr. Siyasi özgrlkler iktidarın arışçı yollardan el değiştiresi, yöneticilerini seçeile, karar ala sreçlerine katılı, dşnce ve ifade, örgtlene, seyahat, gösteri v. gii konularda ireylerin sahip oldukları hareket serestisiyle ilgilidir. Ekonoik özgrlkler ise daha ziyade lkiyet, reti, yatırı, tasarruf, tketi, adele gii iktisadi faaliyetler konusunda ireylerin ne kadar serestçe hareket edeildikleriyle, eeklerinin karşılığına ne kadar hkedeildikleriyle ilgilidir. Esasen ekonoik ve siyasi özgrlkler irirlerinin taalayıcısıdırlar. Biri oladan diğerinin varlığından ta anlaıyla söz edileez. Hangisi diğerinden önce gelir konusu iraz tavuk-yuurta örneğine enzeekte; ekonoik özgrlkler siyasi özgrlkleri, siyasi özgrlkler de ekonoik özgrlkleri esleektedir. Bu çerçevede u çalışada, ekonoik özgrlkler ve Trk dnyasının ekonoik özgrlk perforansı incelenektedir. Bu konu önelidir, çnk lkelerin ekonoik özgrlkler perforansı he kendi refah dzeylerini, he de uluslararası itiarlarını yakından ilgilendirektedir. Çalışanın undan sonraki kısı şu şekilde organize ediliştir. İzleyen de ekonoik özgrlkler konusu teorik ve pratik oyutlarıyla irdelenektedir. Üçnc de Trk dnyasının ekonoik özgrlk perforansı ekonoik özgrlk endeksleri ışığında incelenekte, hangi alanlarda nispeten aşarılı olunduğu, hangi alanlarda daha zayıf ir perforans gösterildiği tespit edilektedir. Son yıllarda u alanda nasıl ir gelişe seyri gösterdiklerine akılakta, perforansın iyileştirilesi için neler yapılası gerektiği konusunda önerilerde ulunulaktadır. 9

10 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi 10 III.

11 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER.BÖLÜMI 11 III. Ekonoik Özgrlkler Nedir? Ekonoik Özgrlk Neden Önelidir? Ekonoik Özgrlk Nasıl Ölçlr?

12 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi 1. EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER 12 I Ekonoik Özgrlk Nedir? Ekonoik özgrlğn tanılanası ve çlesi asit ir esele değildir. Literatre akıldığında, ekonoik özgrlk ile ilgili farklı tanıların yapıldığı görlektedir. Ancak u farklı tanıların zerinde anlaştıkları azı teel noktalar olduğu da göze çarpaktadır. Bu nedenle, öncelikle u tanılara yer verilecek ve u kavraın çeşitli veçheleri gösterilecektir. Ekonoik özgrlk, kısaca, ireylerin dahale olaksızın, diğer ireylerle tketi, reti ve gönll ticaret faaliyetlerinde ulunaileleridir (Lawson, 2011: 67). Diğer ir ifadeyle ekonoik özgrlk, iş yapanın önndeki engellerin kaldırılasıdır (Vukotic, 2008: 115). Lierteryen dşnrlere göre ekonoik özgrlk, her trl reti araçlarına veya özel lkiyete sahip olak ve hiçir kısıtlaa oladan unlardan istifade etek anlaına gelektedir (Kuar, 2011: 8). Yani, ekonoik özgrlk, hket dahalesi oladan, ancak özgrlk için gerekli olan hukukun stnlğ, sağla para ve açık piyasaları kapsayan kurular açısından, hketin desteği ile irlikte, ekonoik işlelere katıla özgrlğ gii ekonoik hakların içsel lieralizasyonunu ifade etektedir (Dreher vd., 2010: 13-14). Diğer ir tanıa göre ekonoik özgrlk, ir ekonoinin ne çde piyasa ekonoisiyle yönetildiğini etileeyi aaçlayan ir ileşidir. Bir aşka deyişle ekonoik özgrlk, piyasa ekonoisinin, -kau lkiyeti, reglasyonlar ve vergiler içiindeki dahalelerin sınırlı olası ile irlikte- sözleşeleri uhafaza eden ve lkiyet haklarını da gvence altına alan istikrarlı ve öngörleilir ir hukukun stnlğ çerçevesinde, gönll sözleşeler yapaile olasılığını ne çde içerdiğini ifade etektedir (Berggren, 2003: 194). Buna göre ekonoik özgrlğn kapsadığı unsurlar şu şekilde sıralanailir (Tyers, 2012: 3): 1) retiin eyvelerinin özel sahipliği, 2) ireysel işçilerin kendi eeklerinin kullanıını kontrol eteleri, 3) fiziksel serayenin sahipliği, 4) rnlerin özgrce alınıp satılası ve reti faktörlerinin özgrce sunulası veya kiralanası, 5) orç ala ve orç vere özgrlğ, dolayısıyla özel servetin irikii. Toparlayacak olursak, ekonoik özgrlğn teel elirleyicileri, kişisel seçi, gönll adele, serest rekaet ve kişilerin ve lkiyetin korunasıdır. Ekonoik özgrlk evcutsa, hangi al ve hizetlerin retileceğini ve u retiin nasıl yapılacağını kişilerin seçileri elirleyecektir. Taii ki ireyler, karşılıklı olarak fayda sağladıkları adele faaliyetlerinde ulunak isteyeceklerdir (Gwartney ve Lawson, 2003: 406).

13 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor Görldğ gii, ekonoik özgrlkler, genellikle, piyasa kuruu içerisinde ireylerin karşılıklı ilişkilerini ağırlıklı olarak yöneten kurallar seti olarak dşnlektedir (Stroup, 2007: 54). Dikkat çeken en öneli nokta ise, ekonoik özgrlğn, her şeyden önce grupların veya toplulukların değil de, ireylerin hakları ile ilgili ir husus olasıdır. Dikkat çeken ir diğer öneli nokta da, heen heen t ekonoik özgrlk savunucularının, lkiyet haklarının iyi ir şekilde tanılandığı, hukukun stnlğ çerçevesinde u hakların garanti altına alındığı ve uygulandığı ir sistei şart koşalarıdır. Bu noktada, tn ekonoik özgrlk tanılarının entellektel anlada John Locke a çok şey orçlu olduğu söyleneilir. Locke lieral sosyal dzenin teeli olarak özel lkiyetin tutarlı ir gerekçelendiresini sağlayan ilk isidir. Ona göre özel lkiyet, insanların doğal olarak sahip oldukları ireysel özgrlğ uhafaza etek ve genişletek için zorunludur. Locke a göre, t insanlar, doğal olarak kendi eylelerini dzenlee ve sahip oldukları şeyleri, istedikleri şekilde, doğa kanunlarına ağlı kalarak ve diğer ireylerin iradelerine ağılı oladan veya onlardan izin aladan kullana konusunda ta özgrdrler (Akt: Raushka, 1993: 27). Ekonoik özgrlklerin teorik teelleri ağlaında değinilesi gereken ir diğer dşnr de David Hue dur. Hayek (1988), ireyler arasındaki işirlikçi ve sosyal olarak faydalı davranışların geliştirilesi için gerekli olan u kurusal karakteristikleri ilk olarak forle eden kişinin David Hue olduğu görşndedir: lklerin ve u lklerin karşılıklı rızaya dayanarak devredilesinin uvazenesi ve ireyler arasında verilen sözlerin yerine getirilesinin teinat altına alınası (Akt: Stroup, 2007: 55). Ekonoik özgrlk fikrinin inşa edilesi konusunda ir diğer öneli dşnr de Murray Rothard dır. Rothard ın özgrlk teorisi, insanın kendi kendisinin sahii olası (selfownership) ve saldırazlık aksiyou (nonaggression axio) kavraları zerine inşa ediliştir (Taner, 2010: 19). Rothard a göre, özgr toplu veya pr 1 özgrlk topluu da, özgr ve gönll adeleye dayanaktadır. Bu nedenle, özgr piyasa ekonoisi, lkiyet haklarının ve sözleşelerinin kesin ir içide elirlendiği özgr ir toplua ağlıdır. Özgrlkç toplu pr özgrlk rejii- lkiyet haklarının (ownership titles) gönlsz ir şekilde dağıtıladığı ir topludur (Raushka, 1993: 31-32). Ekonoik özgrlğn geçtiğiiz yzyıldaki en öneli savunucularından iri de, Friedrich A. Hayek tir. Hayek, özellikle İkinci Dnya Savaşı nın isteneyen sonuçlarının açıklanası konusunda, özgrlğ insanlığın teel değeri olarak değerlendirekte ve hket dahalelerinin ve ekonoik planlaaların, ireylerin özgrce ekonoik kararlar verelerini engellediğini ve hketin artan gcnn vatandaşları keleştireceğini elirtektedir. Lieral siyaset felsefesinin önde gelen savunucularından iri olan Hayek, ekonoik kaynakları planlı ir içide dağıtan hket yetkilileri elinde toplanan siyasal ve ekonoik gcn, ireylerin kendi ekonoik gelişilerini gerçekleştireileleri için çok fazla ir seçenek ve alan ırakayacağını ileri srektedir (Li, 2012: 6). Deokratik ir 13 I. 1 Pure: saf, arı, katışıksız.

14 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi rejide ile, yetkileri sınırsız hket tehlikesine dikkat çeken Hayek, devletin roln şu şekilde izah etektedir (Hayek, 2010: 71): Şphesiz, rekaet ekanizasını işletek kn olayan hallerde, otoritenin dahale etesi icap edecektir; fakat u, rekaetin, işleyeileceği alanlarda dahi ortadan kaldırılası lâzı geldiğini ispat etez. Deek ki devletin yk ve nakaşa götrez ir faaliyet sahası vardır: Rekaeti kn olduğu kadar tesirli kılacak şartları yaratak, rekaetin tesirli olaayacağı yerlerde onun yerine aşka şey ikâe etek Rekaet sisteinin iyi ir şekilde işleesi için önceden gerçekleşesi lzulu şartların en esaslısı olan hile ve dolandırıcılığın (cehaletin istisarı da dâhil olak zere) önlenesi eselesi, yasaa faaliyetine uazza ir vazife ykleektedir. 14 I. Kuşkusuz özgrlğn yirinci yzyıldaki en öneli savunucularından iri de Milton Friedan dır. Friedan, eşiyle irlikte kalee aldıkları Free to Choose (1980) adlı kitaında, ekonoik özgrlğ tanılarken ekonoik özgrlğn esas nn, geliriizi nasıl kullanacağıızı seçe özgrlğ olduğunu elirtekte; geliriizin ne kadarlık ir kısının devlet adına harcanacağının [vergilendirenin] de ekonoik özgrlğn teel ir unsuru olduğunu vurgulaaktadır. Ekonoik özgrlğn diğer ir öneli de, kaynaklarıızı kendi değerleriiz doğrultusunda kullana özgrlğdr. Nihayet kendi lkne sahip ola özgrlğ de, ekonoik özgrlğn ir diğer öneli kısıdır (Akt: Li, 2012: 7). Fridan (2008: 9-12) ekonoik dzenleeler ile özgrlk arasındaki ilişkiyi şu şekilde açıklaaktadır: Ekonoik dzenleeler ise, özgr ir topluun ilerleesinde ikili ir rol oynar. Öncelikle, ekonoik dzenleelerdeki özgrlk geniş anlada özgrlğn taalayıcılarından iridir, u nedenle tek aşına ir aaçtır. İkincisi, ekonoik özgrlk siyasi özgrlğe giden yolda vazgeçilez ir araçtır Siyasi özgrlğe ulaşada ir araç olarak ele alındıklarında ekonoik dzenleelerin önei, gcn toplanası ve yayılasındaki etkilerinden kaynaklanaktadır. Ekonoik özgrlğ doğrudan sağlayan ekonoik örgtlene gc, yani rekaetçi kapitaliz, ekonoik gc siyasi gçten ayırarak, öylece irinin ötekini dengeleesini kn kıldığı için siyasi özgrlğ de geliştirektedir. Friedan (2008: 19) şu noktayı önele vurgulaaktadır: Ekonoik faaliyetlerin piyasa tarafından organize edilesinin teel özelliği, ir takas özgrlğ sağlandığı srece, faaliyetlerin çoğunda ir ireyin ir aşkasına dahale etesini engelleesidir. Ancak serest piyasanın varlığı devlete olan ihtiyacı ortadan kaldıraaktadır: Tersine, devlet he oyunun kuralları nı elirleek için ir foru olarak, he de kararlaştırılan kuralların yorulanası ve uygulanası için ir hake olarak gereklidir. Piyasanın yaptığı şey, siyasi araçlarla karara ağlan-

15 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor ası gereken sorunların oranını yk çde azaltarak, devletin oyuna doğrudan katılası gerekliliğini en aza indirektir Öte yandan piyasanın en yk avantajı, geniş çde çeşitliliğe izin veresidir İşte, piyasa ekonoik özgrlk sağlar derken, ahsettiğiiz şey piyasanın u özelliğidir Özgrlğe yönelen en teel tehdit (ise) zor kullana gcdr ve u gç, ister ir onarkın, ir diktatörn, isterse ir oligarşinin ya da o anki çoğunluğun elinde olsun, tehdit olayı srdrr. Özgrlğn korunası için gcn u şekilde yoğunlaşasının kn olduğu kadar engellenesi gerekektedir. Engelleenin kn oladığı noktalarda ise, gcn dağıtılası ve yayılası gerekir Ekonoik faaliyetlerin organizasyonunun siyasi otoritenin denetiinden çıkarılasıyla irlikte piyasa, zor kullana gcnn kaynağını ortadan kaldırır. Böylece piyasa, ekonoik gcn siyasi gc destekleek yerine, denetleesini de kn kılar (Friedan, 2008: 20-21). Görldğ gii, ekonoik özgrlk, teel olarak, devlet veya hket dahalesinden ağısız özel ekonoik girişii vurgulayan laissez-faire [ ırakınız yapsınlar, ırakınız geçsinler ] doktrinine dayanaktadır. Laissez-faire doktrininin öz ise lieralizdir (Li, 2012: 8). Lieraliz, ekonoik siste olarak piyasa ekonoisi ni savunur. Piyasa, kısaca ir alın alı-satıının yapıldığı, alıcı ve satıcıların iraraya gelerek al ve hizet adelesini gerçekleştirdikleri, u suretle fiyatların elirlendiği orta olarak tanılanailir (Deir ve Acar, 2005: 330). Piyasa ekonoisi, özel lkiyet, iras hakkı, sözleşe yapa, teşes ve tercih özgrlğnn hukukî dzenleelerle korunduğu, kârı esas alan, rekaetin ön plâna çıktığı, devletin fiyat ekanizasının işleyişine en az dzeyde dahale ettiği ir ekonoik odeldir. Piyasa ekonoisinde reti, tasarruf, yatırı, tketi ve ş kararları devlet veya ir erkezi otorite tarafından değil, retici, tketici ve girişicilerce alınır. Yayla (2011: 194) da, piyasa ekonoisini şu şekilde tasvir etektedir: Piyasa ekonoisi dediğiiz şey ir vasattır, ir ortadır, ir akıştır, ir harekettir. Piyasa ekonoisi veya piyasalar dediğiiz şey ir özne değildir. Tekil insan gii sout kararlar alailen, irade kullanailen, şunu yapaya veya yapaaya karar veren ir organik varlık değildir. Milyonlarca, ilyarlarca insanın trilyonlarca ağısız ve haersiz işleleriyle doğan ve hiçir zaan statik ir hal alayan ir akış halidir. Piyasa ekonoisi öz itiariyle insanın serest ırakıldığında ortaya çıkacak olan ekonoik sistedir Piyasa ekonoisi rasyonel insanların iktisadi sistei, kendi enfaatlerinin peşinde koşan insanların iktisadi sistei değildir. Piyasa ekonoisi öz itiariyle kendi ilgilerinin, algılarının, zevklerinin, tercihlerinin peşinden koşasına saade edilen insanların icraatlarının koordine edileiş ir şekilde ortaya çıkarttığı iktisadi ortadır. Burada ireylerin hangi iktisadi aaçlar ya da hangi gayri iktisadi aaçlar peşinde koştuğunun ir önei yoktur. Öne- 15 I.

16 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi li olan insanların keyfi dahalelere aruz ırakılaası ve kendi halinde kendi hayatlarının takiini yapalarına izin verilesidir. Piyasa sreçleri, farklı ireyler arasındaki karşılıklı ilişkiyi ve adeleyi ifade etektedir ve eşit ve öngörleilir kurular altında, farklılıkların ille de ir tehdit teşkil etediğini anlaaıza ve anlayışın gçlenesine yol açaktadır: ayrıca firaların kârlarının ve tketicilerin refahının azalasına yol açan dşk verililik dışındaki şeyler yznden insanların reddedilesi anlaında, hoşgörszlğ de aliyetli kılaktadır (Berggren ve Nilsson, 2012: 5). 16 I. Serest ticaretin erdelerinden iri de, ekonoik özgrlğ aksiize etesidir (Raushka, 1993: 103). Serest piyasa sistei veya fiyat ekanizası, al ve hizetlerin fiyatının arz ve talep vasıtasıyla elirlendiğini ifade eder. Kısacası hangi alın retileceğinin, nasıl retileceğinin ve kiler için retileceğinin kararını retici ve tketiciler, yani piyasa karar verir. Serest piyasa halkın isteklerine çauk tepki gösterir; kaynakların optial dağılıını sağlar; yeni teknolojilerin gelişiini teşvik eder ve rekaet aracılığıyla al ve hizet çeşitliliğini sağlar. Piyasa ekonoisine göre en öneli değer ireysel özgrlktr. Serest piyasa ekonoisi de ireysel özgrlğn uygulanaileceği ir orta hazırlar. Çnk piyasadaki tn adeleler gönlllk esasına dayanır (Özgener, 2000: ). Bunun yanı sıra, piyasa ekonoisi ireylere yalnızca ekonoik özgrlk sağlaaz; ayrıca ahlâki, ruhani ve fikri özgrlkler de sağlaaktadır (Greaves, 1990: 9). Serest piyasa sisteinin ve dolayısıyla ekonoik özgrlğn, teel taşlarından irisi de özel lkiyettir. Niteki tarihsel deneyi de, hiçir ulusun özel lkiyet kuruu oladan refaha ve edeniyete erişeediğini gösterektedir (Greaves, 1990: 269). Özel lkiyet, en yalın ifadesiyle, özel kişilerin lk edineile ve edindikleri lk zerinde serestçe tasarrufta ulunaları hakkıdır. Kadın veya erkek, aklı aşında, hr ve reşit olan her ireyin çalışa, rete, alı-satı veya iras yoluyla al sahii ola veya lk edineile hakkı varsa, orada özel lkiyet kuruu evcut deektir (Acar, 2011: 41). Mlkiyet Hakları İttifakı [Property Rights Alliance (PRA)] tarafından hazırlanan Uluslararası Mlkiyet Hakları Endeksi [International Property Rights Index (IPRI)], lkiyet haklarının gelişiş ve edeni ir toplu olanın teel koşullarından irisi olduğunu gözler önne serektedir. 2 Endekse göre, 2013 yılı itiariyle lkiyet hakları açısından en aşarılı lkeler Finlandiya (8.6), Yeni Zelanda (8.4), İsveç (8.4), Norveç (8.3), Hollanda (8.2), İsviçre (8.2), Lkseurg (8.1), Singapur (8.1), Daniarka (8.0) ve Kanada dır (8.0) (Grafik 1). 2 Uluslararası Mlkiyet Hakları Endeksi, he addi he de fikri lkiyet haklarının sağlalığını çek aacıyla yıllık olarak hazırlanan ir çalışadır. Bu endeks, Hukuksal ve Siyasal Orta, Maddi Mlkiyet Hakları ve Fikri Mlkiyet Hakları olak zere ç teel kategori çerçevesinde, 10 faktöre dayanarak lkeleri derecelendirekte ve sıralaaktadır döneini kapsayan 2013 yılı endeksi 131 lkeyi içerektedir.

17 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor Grafik 1: Uluslararası Mlkiyet Hakları 2013 Endeksi ne Göre En Başarılı 10 Ülke Kaynak: erişi tarihi Endeksin en alt asaaklarında yer alan lkeler ise, Yeen (3.1), Burundi (3.4), Nijerya (3.9) gii, genellikle Afrika ve Orta Doğu Bgesi lkeleridir (Grafik 2). Grafik 2: Uluslararası Mlkiyet Hakları 2013 Endeksi ne Göre En Başarısız 10 Ülke 17 I. Kaynak: erişi tarihi Bu endeks çerçevesinde Trkî Cuhuriyetlerin duruu incelediğinde, Trkiye 10 zerinden aldığı 5.7 lik puan ile Trkî Cuhuriyetler arasında en yksek puana sahip lke konuundadır. Ancak Trkiye nin dnya sıralaasındaki yerinin çok da iyi oladığı ve 57. sırada yer aldığı görlektedir. Diğer Trkî Cuhuriyetler arasında yer alan Azeraycan

18 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi ve Kazakistan 4,5 puan ile dnyada 131 lke arasında 101. sırada yer alaktadırlar. Kırgızistan Özekistan ve Trkenistan ise, sıralaada yer alaaktadırlar. 3 Grafik 3: Uluslararası Mlkiyet Hakları 2013 Endeksi ne Göre Trkî Cuhuriyetler Trkiye 5,7 Kazakistan Azeraycan 4,5 4, Kaynak: erişi tarihi I. Ayrıca lkelerin endeks puanları ile ortalaa kişi aşına GSYH rakaları arasında da pozitif yönl ir ilişki ulunduğu görlektedir. Endeksin en st eşte irlik diliinde ulunan lkelerin ortalaa kişi aşına (Satınala Gc Paritesi-SGP cinsinden) GSYH sı, el alttaki eşte irlik dilie kıyasla yaklaşık yedi kat daha fazladır. Grafik 4: Uluslararası Mlkiyet Hakları 2013 Endeksi Sıralaasına Göre Ortalaa Kişi Başına GSYH Rakaları (2005 Fiyatlarıyla, SGP, Bin $) ,287 En Üstteki Beşte Birlik Dili 2. 26,68 Beşte Birlik Dili 15, Beşte Birlik Dili 5,14 4. Beşte Birlik Dili 5,544 En Alttaki Beşte Birlik Dili Kaynak: Di Lorenzo, 2013: 31. Dolayısıyla u endeks, özel (he addi, he de fikri) lkiyet hakları konusunda aşarılı olan lkelerin, gelişişlik dzeyi akıından daha st sıralarda yer aldıklarını ve daha yksek ortalaa kişi aşına GSYH rakalarına sahip olduklarını gösterektedir. Serest piyasa ekonoisinin ayrılaz gerekliliklerinden iri de hukukun stnlğnn yaratılası ve uhafaza edilesidir (Roerts ve Roinson, 2013: 72). Hukukun stnlğ, he ireyleri diğer insanların cezai eylelerinden koruakta, he de siyasi liderlerin, 3 Sıralaada yer alaak genellikle yeterli veri ulunaaası ile irtiatlı olup, ayrıca zerinde dşnlesi gereken ir sorun alanını oluşturaktadır.

19 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor ireysel hakları ihlâl eden ayun iştahlı ve keyfi kararlar verelerini önleektedir. Bireysel ekonoik özgrlk, sözleşelerin kutsallığı ve özel lkiyetin korunası gii teel insani haklar, hukukun stnlğne ağlıdır. Hukukun stnlğ açısından kilit özellik, t insanların yasalardan eşit içide yararlanalarıdır; her irey yasalar önnde eşit uaele görelidir. Aksi takdirde, yasanın oluşturulası, uygulanası ve hk verilesi açısından, ir irey veya sınıf adına ayrıcılık söz konusu olacaktır (Raushka, 1993: 91). Kısacası, ekonoik özgrlk, ir kau alı değildir. Ekonoik özgrlğn uygulanailesi için, uzanlaşış ve profesyonel kurularca idare edilen, ileri derecede edeni davranış ve tutuların varlığını ve faaliyetlerin adilâne, şeffaf ve açık ir içide nasıl yrtleceğini elirleyen reglasyonların varlığına ihtiyaç vardır (Li, 2012: 3). Bu akıdan, kurular ve politikalar da, gönll adele için altyapı tesis ettiklerinde, ireyleri ve ireylerin lkiyet haklarını, kendilerine ait olayan şeylere el koyak aacıyla şiddet, askı ve sahtekârlık yollarına aşvuran tecavizlere karşı koruduklarında, ekonoik özgrlk ile uyuludurlar. Bu nedenle, hukuksal ve parasal dzenleeler son derece önelidir. Hketler, özel lkiyet haklarını koruyan ve adil ir içide sözleşeleri uygulayan ir hukuksal altyapı ve yaptırı sistei tesis ettiğinde, ekonoik özgrlğ destekleektedirler. Sağla para ağlaında azı durularda, hketler paranın değerini sait tutailir, azı durularda ise gçl parayı erteleyen engelleri ortadan kaldırailir (Gwartney ve Lawson, 2003: ). Diğer taraftan, lieral doktrinin laissez-faire ( ırakınız yapsınlar ) ilkesine göre, ekonoinin işleyişinde ir doğal dzen söz konusudur. Dolayısıyla, devlet u işleyen doğal dzene dahale eteeli veya sınırlı azı dahalelerde ulunalıdır (Acar, 2010: 4). Bu doğrultuda, ekonoik özgrlk, hketlerin pek çok faaliyetten çekilesini de gerektirektedir. 4 Hketler, kişisel seçi, gönll adele ve işgc ve al piyasalarına giriş ve rekaet özgrlğne dahalede ulunan faaliyetlerde ulunaalıdır. Vergiler, hket harcaaları ve reglasyonlar, kişisel seçi, gönll adele ve piyasa eşgdnn yerini aldığında, ekonoik özgrlk azalaktadır. Ayrıca iş ve çalışa faaliyetlerine girişi sınırlandıran kısıtlaalar da, ekonoik özgrlğe zarar verektedir (Gwartney ve Lawson, 2003: 407). Bu noktada, vergilendire de aşlı aşına öneli konulardan ir tanesidir. Her hket askeri ve sivil harcaalarını finanse edeilek için gelir elde etek zorundadır. Lâkin diğer taraftan da, vergilee oranı arttıkça, ekonoik özgrlk azalaktadır. Çnk yksek vergi oranları, topludaki ireylerin vergi-sonrası gelirlerini dşrekte ve dolayısıyla seçi ve özgrlğ azaltaktadır. Bu nedenle, vergiler hketin yasal görevlerini yerine getiresine yetecek çde asgari dzeyde olalı ve geliri yeniden dağıtak veya sosyal aaçları gerçekleştirek aacıyla kullanılaalıdır (Raushka, 1993: 94-95). 19 I. 4 Karl Popper a göre de, şiddet ve katliaa aşvuraksızın, refahı arttıracak ir kurusal evri gerçekleştirilesine izin veren tek yöneti içii lieral deokrasidir (Akt: Tyers, 2012: 1).

20 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi 20 I Ekonoik Özgrlk Neden Önelidir? Her şeyden önce, ekonoik özgrlk kavraı, koruyucu haklarla yakından ilişkilidir. Koruyucu haklar, ireyleri, diğer ireylerin kendilerine ait olayan şeyleri istila etesinden veya unları ele geçiresinden koruyan haklar olup, t yurttaşlar u haklardan aynı anda yararlanailektedir (Gwartney ve Lawson, 2003: 407). İkinci olarak, özgr ir toplu, lkiyet haklarının değiştirilesinin yalnızca soylular arasında kn olduğu aristokratik ir topluun aksine, her ireyin sözleşe yapa özgrlğne sahip olasını sağlaaktadır. Bu nedenle, ekonoik özgrlk, topluların sosyal duru veya stat teeline dayanan ilişkilerden, sözleşenin evrenselliğine dayanan ilişkilere doğru evrilesiyle pekiştiriliştir (Raushka, 1993: 89). Ekonoik özgrlğn ilk erdei, t ireylerin, kendi işlerini kurarak veya herhangi ir işyerinde istihda edilerek, kendi ekonoik refahlarından sorulu olalarıdır. Diğer ir deyişle, ireylerin aacı ekonoik akıdan gvenliğe erişektir. Ekonoik gvenliğe erişilesi de, ireylerin sosyal gvenliğe erişelerine yardıcı olakta ve dolayısıyla da, ireyler ekonoik olarak kendi ayakları zerinde durailekte ve devlet veya hket desteğine ihtiyaç duyaaktadırlar. Aslında, irey, hkete kazanç ve gelir vergileri ödeyerek, toplua katkıda ulunaktadır. Bu nedenle, ekonoik gvenliğe ve akainde de sosyal gvenliğe ulaşılası, ekonoik özgrlğn ilk öneli sonucudur (Li, 2012: 9). Özgr ir topluda her irey, eeğinin ve girişiinin eyvelerini elde eder. Ayrıca özgr ir topluda, ireyler, ireysel çaa ve yetenekleri teelinde aşarıya ulaşırlar veya aşarısız olurlar; açık ve özgr ir piyasa topluunun kuruları, ireyler arasında ırk, etnik köken, cinsiyet, sınıf, aile ağlantıları veya una enzer diğer faktörler teelinde ir ayrıcılık sergileez. Yine özgr ir topluda, ekonoik karar-vere gc geniş içide yayılıştır ve reti ve tketi kaynaklarının dağıtıı açık rekaet teeline dayanaktadır. Dolayısıyla, ekonoik özgrlğn ç teel ilkesi ireyin yetkilendirilesi, ayrıcılık yapaa ve açık rekaettir (Miller ve Ki, 2014: 79). Ekonoik özgrlğn ir diğer erdei ise, ekonoik fırsatların garanti altına alınası ve genişletilesidir. Aslında, ekonoik gelişe konusundaki asıl kısıt, kaynak kıtlığı değil, fırsat kıtlığıdır. Ekonoik özgrlkle irlikte, fikrî lkiyet haklarının yasal olarak korunduğu ir ortada ireyler, yenilik yapak ve yaratıcı olak konusunda cesaretlenekte ve nihayetinde, yeni endstriler, eslekler, faaliyetler ortaya çıkaktadır. İş ve istihda olanaklarının çeşitlenesi de topluun ekonoik taanını genişletektedir (Li, 2012: 9-10). Ayrıca daha özgr ekonoiler, yani özel lkiyete, serest piyasalara ve serest ticarete dayanan ve yksek vergilerden, reglasyondan ve enflasyondan sakınan lkeler, daha az özgr olan lkelere göre daha hızlı ir şekilde yekte ve daha yksek gelire sahip olaktadırlar (Gwartney ve Lawson, 2004: 2-3).

21 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor Ekonoik özgrlk ile yatırı oranları ve verililik arasında da sıkı ir ağlantı ulunaktadır. Ekonoi politikalarının şeffaf olası, yatırıcılar -özellikle de yaancı yatırıcılar- açısından son derece öneli ir husustur. Bu koşulların eksikliği, firalara, faaliyetler ve hatta azı hket irilerinin gelecek tasarılarına dair ilgi eksikliği ile ağlantılı olarak, ekstra aliyetler ykleektedir (Caetano ve Caleiro, 2009: 66). Gwartney ve Lawson (2004: 8-15) ekonoik özgrlğn diğer erdelerini ise şu şekilde sıralaaktadırlar: Ekonoik özgrlk derecesinin artası, kısa dönede eşitsizliği hafif arttırsa ile, uzun dönede (10 yıldan sonra) eşitliği artıraktadır. Bununla irlikte, ekonoik özgrlk, yaşa eklentisini de ykseltektedir: daha özgr lkelerdeki insanlar, daha uzun sre yaşaaktadır. Ekonoik özgrlk çocukların yaşa koşullarını da iyileştirektedir: daha özgr lkelerde eek oranı da, çocuk işçi çalıştıra oranı da daha dşktr. Daha özgr lkelerin İnsani Gelişe Endeksi nde de daha yksek ir sıralaaya sahip oldukları görlektedir Ekonoik özgrlk derecesi arttıkça, yolsuzluk oranları da dşektedir: daha az özgr lkelerde, yksek vergi oranları ve reglasyonlar ile yzleşen vatandaşlar, genellikle u kısıtlaalardan kurtulak aacıyla resi görevlilerle anlaşa yoluna gitektedirler. Diğer taraftan, Friedan ın (1962) da elirttiği gii, Tarih ize şunu gösterektedir ki, kapitaliz (ekonoik özgrlk için) gereklidir, ancak yeterli ir önkoşul değildir (Akt: McCorick ve Anderson, 2009: 2). Bu akıdan, ekonoik özgrlk ile siyasal ve sivil özgrlklerin genellikle ir arada ulunduklarını dşneiz için de geçerli seepler söz konusudur. Siyasal haklar ve sivil özgrlkler, 5 ir lkenin ye ve kalkına potansiyelinin kullanılası açısından varolan fırsatları gösterdiğinden son derece önelidir (Rajasalu, 2003: 15). Bireyler, geçilerini nasıl sağlayacakları ve gelirlerini nasıl harcayacaklarını seçe konusunda özgr olduklarında, aynı zaanda siyasi yöneticileri seçeye de taaıyla uktedir olduklarına inanaktadırlar. Bu nedenle, ir lkenin ekonoik özgrlğ arttıkça, siyasal özgrlğn gelişesi eğilii ortaya çıkaktadır. Şili, Tayvan ve Gney Kore nin son yıllık sreçte yaşadıkları deneyi, ekonoik özgrlğn artasının siyasal ve sivil özgrlkleri de arttıracağını ortaya koyaktadır (Gwartney ve Lawson, 2003: 409). 21 I. Ayrıca ekonoik özgrlkler deokrasinin kalitesini ve dolayısıyla da kalkına kalitesini gçlendireilektedir. Çnk yeyi desteklee yeteneği, dışlanan grupların (örneğin, kadınların ve yoksulların) okur-yazarlık ikânına, kazançlı ir işe, daha iyi sağlık v. koşullara erişesine yardıcı olaktadır (Bhagwati, 1999: 5-6). Bu noktada ir kez daha vurgulanalıdır ki, özgrlkler, sadece kanunların yapılası ile uygulanaz, ayrıca devlet tarafından da aktif ir şekilde uhafaza edilelidir ve u da 5 Siyasal haklar ve sivil özgrlklerin çlesi konusunda, Freedo House endeksi kullanılaktadır. Bu endekse göre, 1 ile 2.5 arasında ir puana sahip olan lkeler özgr, 3 ile 5.5 arasında ir puana sahip lkeler kısen özgr ve 5.5 ile 7 arasında ir puana sahip olan lkeler de özgr değil olarak tanılanaktadır (Rajasalu, 2003: 16). Yani lkelerin puanları azaldıkça, lkeler daha özgr olaktadırlar.

22 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi lkiyet haklarının korunasını, ulusal sınırların gvenlik altına alınasını ve gvenilir politikalar izlenesini gerekli kılaktadır. Ancak unlar ile kâfi değildir. Mlkiyet hakları sayesinde retilen rnlerin özgr ir şekilde alınıp satılası gerekektedir. Bunun için de, devlet 1) sözleşeleri, şirket yönetiini, patent haklarını ve rekaet kurallarını destekleyen ticaret yasalarını, 2) kalitenin devaını sağlayan ve ticari riski azaltan, rn ve hizet standartlarını uygulaalıdır (Tyers, 2012: 3). Kısacası, son 50 yıllık uluslararası deneyi şunu gerçeği teyit etektedir: Hketlerin piyasaları daha fazla kullandıkları ve yaancı ticaret ve yatırıa daha açık politikalar uygulayan lkeler, yani ekonoik akıdan daha özgr lkeler, daha reffeh ola eğiliindedirler. Aksine, daha içe kapalı ve reti, yatırı ve yenilik konularında söz sahii olan yerel ekonoik aktörler zerinde geniş kapsalı reglasyonlara sahip olan lkeler ise çok da iyi duruda değillerdir (Bhagwati, 1999: 3). 22 I. Ekonoik özgrlk dşncesinin en öneli isilerinden olan Milton ve Rose Friedan ın (1980: ) sözleriyle u konuyu noktalayalı: Özgrlğ ilk sıraya koyan ve u sayede utlu olan ir toplu, daha fazla özgrlk ve daha fazla eşitlik elde eder. Özgrlğn ir yan-rn vasıtasıyla, daha fazla eşitlik ir tesadf değildir. Özgr ir toplu, insanların enerjilerini ve yeteneklerini, aaçlarını gerçekleştireleri doğrultusunda açığa çıkarır. Bazı ireylerin, diğerlerini keyfi olarak askı altına alasını önler. Bazılarının ir takı ayrıcalıklar elde etesini engelleez, ancak özgrlk uhafaza edildikçe, u ayrıcalıkların kurusallaşasını engeller; ayrıcalıklılar diğer yetenekli, hırslı insanların aralıksız saldırılarına aruz kalırlar. Özgrlk, farklılık ve aynı zaanda da hareketlilik ve devingenlik deektir. Bugnn dezavantajlarının, yarının ayrıcalıkları olası fırsatını arındırır ve u sreçte en stten en alta kadar heen heen herkesin daha dolu ve zengin ir hayat sresine olanak sağlar Ekonoik Özgrlk Nasıl Ölçlr? Ekonoik özgrlkler zerine konuşailek ve lkeler azında ir karşılaştıra yapailek için, ekonoik özgrlğn nicel ir içide çleilesi gerekektedir. Ancak ekonoik özgrlğn derecesi, pek çok faktörden etkilendiğinden dolayı, u faktörlerin hepsini ele alailecek ve unlar arasındaki karşılıklı ilişkiyi ta anlaıyla gözler önne sereilecek ir istatistik söz konusu değildir (Gwartney ve Lawson,2003: 426). Bununla irlikte halihazırda, irirlerinden kısen farklı kriterleri kullansalar da, iririyle heen heen aynı ya da çok yakın sonuçlara ulaşan, iki farklı ekonoik özgrlk en-

23 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor deksi ulunaktadır. 6 Bunlardan irincisi, Kanada Vancouver kökenli Fraser Institute adlı uluslararası sivil toplu kuruluşu tarafından yayınlanan Dnya Ekonoik Özgrlğ (Econoic Freedo of the World: EFW) adlı endekstir. İkincisi ise, ABD Washington D. C. kökenli Heritage Foundation ın Wall Street Journal ile irlikte hazırladığı Ekonoik Özgrlk Endeksi (Index of Econoic Freedo: IEF) dir (Acar, 2010: 10-11). Bu iki kuru, elli teel özellikler çerçevesinde ulusal azda ekonoik özgrlk perforansını çek aacıyla, dnya çapında ir ekonoik özgrlk endeksi hazırlaakta ve dnya ekonoilerini ekonoik özgrlk akıından yıllık olarak sıralaaktadırlar. Bu endeksler sayesinde, ekonoik özgrlğn farklı ileşenlerinin ekonoik faaliyet zerindeki etkilerinin dnya genelinde incelenesi kn olaktadır (Sonora, 2008: 4). Bu çalışada Dnya Ekonoik Özgrlğ Endeksi esas alınış ve lke inceleeleri, u endeks çerçevesinde hazırlanıştır. Bu de, öncelikle Ekonoik Özgrlk Endeksi hakkında kısaca ilgi verilecek, daha sonra ise Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi ayrıntılarıyla ele alınacaktır Ekonoik Özgrlk (IEF) Endeksi Ekonoik Özgrlk Endeksi ni Wall Street Journal ın desteğiyle yayınlayan Heritage Foundation, ekonoik özgrlğ şu şekilde tarif etektedir (Li, 2012: 13-14): ekonoik özgrlk, utlak anlada özel lkiyet hakkını, işgcnn, serayenin ve alların özgr ir içide dolaşıını ve -vatandaşların kendi özgrlklerini elde ete ve korua gereğinin ötesinde- her trl askı veya ekonoik özgrlk kısıtının taaen ortadan kaldırılasını sağlaaktadır. Ekonoik Özgrlk Endeksi, ekonoik özgrlğn 10 farklı alanı çerçevesinde lke perforanslarının kapsalı ve karşılaştıralı ir analizini sunaktadır. Bu 10 farklı alandan her irine, 0 dan 100 e kadar puan verilektedir. Bir lkenin genel ekonoik özgrlk puanı da, u farklı alanların ortalaası alınarak hesaplanaktadır. Esasında sözkonusu 10 ekonoik özgrlk alanı, 4 teel kategoriye ayrılailir (Miller ve Ki: 2014: 81): 23 I. 6 Bu iki endeksin yanı sıra, aşka ekonoik özgrlk endeksleri de ulunaktadır. Örneğin, Scully ve Slottje (1991), ekonoik özgrlğn sisteatik ir çn ilk geliştirenlerdir ve önc çalışaları daha sonraki araştıralar açısından ir teel teşkil etiştir. Ayrıca aralarında etodolojik farklılıklar ulunasına rağen, Hanke ve Walters (1997) tarafından yapılan analiz de, Ekonoik Özgrlk Endeksi ve Dnya Ekonoik Özgrlğ Endeksi nin lke sıralaalarının yk çde ağlantılı olduğunu gösteriştir. Diğer taraftan, Messick (1996) tarafından da Freedo House için hazırlanan ir ekonoik özgrlk endeksi ulunaktadır (Gwartney ve Lawson, 2003: 406).

24 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi Hukuk Devleti - Mlkiyet Hakları - Yolsuzluktan Uzaklık Devletin Byklğ - Mali Özgrlk - Kau Harcaa Reglasyonların Etkinliği - İş Yapa Özgrlğ - İşgc Özgrlğ - Parasal Özgrlk Piyasa Açıklığı - Ticaret Özgrlğ - Yatırı Özgrlğ - Finansal Özgrlk Bu endekse göre, 100 aksiu özgrlk derecesini ifade etektedir; dolayısıyla endeks puanı ykseldikçe, lkelerin ekonoik özgrlk derecelerinin arttığı söyleneilir. 24 I. Ekonoik Özgrlk Endeksi 2014 yılı raporu incelenerek, kresel çekte ekonoik özgrlk derecesi ile ilgili ir fikir edinek kndr. Niteki altı gedeki 186 lkeyi kapsayan u rapor, dnya genelinde ekonoik özgrlğn arttığını gözler önne serektedir. Örneğin, kresel ortalaa ekonoik özgrlk puanı, 2014 yılında, endeksin 20 yıllık tarihindeki en yksek rakaa ulaşış ve 60.3 oluştur. Bu raka geçtiğiiz yılın rakaının 0.7 puan zerinde olup, 1995 yılına kıyasla 2.7 puanlık ir artışa karşılık gelektedir (Grafik 5). Sayısal olarak derecelendirilen 178 lkeden 6 tanesi 80 nin zerinde puan alıştır ve u lkeler özgr olarak nitelendirilektedirler arası puan alan sonraki 28 lke ise çoğunlukla özgr olarak değerlendirilektedir arası puana sahip 56 lke kısen özgr ; arası puana sahip 61 lke ise çoğunlukla özgr olayan lke olarak nitelendirilektedir. 50 nin altında puana sahip 27 lke ise askı altında dır (Miller ve Ki, 2014: 21). Grafik 5: Kresel Bazda Ekonoik Özgrlk Endeksi Puanları ,2 59,,6 60,2 59,4 60, ,6 57,1 58, Kaynak: erişi tarihi

25 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor IEF 2014 Raporunda ön plana çıkan noktaların şu şekilde özetlenesi kndr: * * * Genel olarak akıldığında, 10 ekonoik özgrlk alanından 8 tanesinde ilerlee kaydedildiği ve en yk ilerleenin de, ortalaa 3.3 puanlık gelişe kaydeden yatırı özgrlğ alanında yaşandığı görlektedir. İşgc özgrlğ ve kau harcaaları puanları da, ortalaa 1.0 puanlık ir gelişe sergileiştir. Yalnızca hukuk devleti alanında ortalaa puanda ir dşş yaşanış ve lkiyet hakları ile yolsuzluktan uzaklık alanlarında 0.3 er puanlık kayıplar eydana geliştir. 114 lkede ekonoik özgrlk derecesi ykselirken, 4 lkenin puanında ir değişe yaşanaış; 59 lkede ise ekonoik özgrlk açısından ir gerilee eydana geliştir. Dnya genelinde, aralarında Singapur, İsveç, Koloiya, Polonya, Cape Verde ve Trkiye nin de ulunduğu 43 lke, 2014 endeksi itiariyle tarihlerinin en yksek ekonoik özgrlk puanını elde etişlerdir. * Ortalaa ekonoik özgrlk dzeyi, Kuzey Aerika ve Orta Doğu/Kuzey Afrika hariç, t gelerde yksele gösteriştir. En yk ilerlee ise, Bura, Malezya ve Saoa önderliğindeki Asya-Pasifik gesinde gerçekleşiştir. Bgelerin ekonoik özgrlk perforansları açısından duruları Talo 1 de görlektedir. Talo 1: Kresel Ortalaa ile Bge Puanlarının Karşılaştırılası Kuzey Aerika Avrupa Orta Doğu/ Kuzey Afrika Gney ve Orta Aerika/ Karayipler Asya- Pasifik Sahra- Altı Afrika Kresel Ortalaa Genel 74,1 67,1 61,5 59,7 58,5 54,6 60,3 Mlkiyet Hakları 73, , ,2 30,5 43,1 Yolsuzluktan Uzaklık 63,2 55,5 41,7 38,3 35,8 29,3 40,3 Mali Özgrlk 75,5 71,8 88,3 78,3 80,2 75,3 77,3 Kau Harcaası 58,1 41,7 66,1 69,6 66,6 73,5 62,7 İş Yapa Özgrlğ 85,1 78,1 67,6 61,6 65,5 51,8 64,9 İşgc Özgrlğ 79,5 62,1 62,6 59,4 67,2 55,9 61,6 Parasal Özgrlk 76,4 77,2 72,5 74,5 72,6 72,7 74,2 Ticaret Özgrlk 86,9 86,3 72,4 73,7 71,3 67,9 74,8 Yatırı Özgrlğ 73, ,3 54,3 44,3 49,3 55,5 Finansal Özgrlk ,7 47,2 43,3 40,2 48,9 Kaynak: Miller ve Ki, 2014: I. * * Ancak kresel çekteki u ilerleeye karşın, ekonoik anlada özgr olayan lkelerde yaşayan insan sayısı hâlâ son derece yksektir: 4.5 ilyar. Bu raka dnya nfusunun %65 ine karşılık gelekte olup, u nfusun yarıdan fazlası Çin ve Hindistan da yaşaaktadır. Hong-Kong, 20 yıldır olduğu gii, dnyanın en özgr lkesi konuundadır; ikinci sırada ise Singapur ulunaktadır. Bu lkelerin yanı sıra, Avustralya, İsviçre, Yeni Zelanda ve Kanada özgr olarak nitelendirilen lkeler arasındadır (Grafik 6).

26 hoca ahet yesevi uluslararası trk-kazak niversitesi Grafik 6: Ekonoik Özgrlk Endeksi ne Göre Özgr Ülkeler Hong Kong Singapur 90,1 89,4 Avustralyaa İsviçre Yeni Zelandaa Kanadaa 82 81,6 81,2 80, Kaynak: erişi tarihi I. * * Kçk fakat refor-odaklı lkeler olan Şili ve Mauritus, en yksek puana sahip gelişekte olan lkeler olarak ön plana çıkaktadırlar. Bu iki lke, hukuk devletine, sınırlı hket yapısına, dzenleyici etkinliğe ve açık piyasalara ağlılıklarını her zaan için srdrektedirler. Avrupa lkelerine akıldığında ise, Alanya, İsveç, Litvanya, Grcistan, Avusturya, Çek Cuhuriyeti, Norveç, Makedonya, Letonya, Polonya, Bulgaristan ve Roanya nın dahil olduğu 18 lkenin 2014 yılı itiariyle en yksek ekonoik özgrlk puanlarına eriştikleri görlektedir. Yunanistan, İtalya, Fransa, Kırıs ve İngiltere ise, endeksin yayılanaya aşladığı yıldan eri en dşk ekonoik özgrlk puanları kaydediliştir. Talo 2: Avrupa Ülkelerinin Endeks Sıralaası Ülke Dnya Sıralaasındaki Yeri Bge Sıralaasındaki Yeri Genel Puanı İsviçre İrlanda Daniarka Estonya İngiltere Hollanda Lkseurg Alanya Finlandiya İsveç Kaynak: Miller ve Ki, 2014: 34.

27 EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER VE TÜRK DÜNYASI rapor * Son olarak, u endeks çerçevesinde Trkî Cuhuriyetlerin duruuna akıldığında, u lkeler arasında en yksek puana sahip olan lkenin 64.9 puan ile Trkiye olduğu görlektedir. Ancak Trkî Cuhuriyetler arasında en yksek puana sahip olan Trkiye nin ile dnya sıralaasında 64. sırada yer aldığı göz önnde ulundurulduğunda, u lkelerin ekonoik özgrlk açısından aşarılı ir perforansa sahip oldukları söyleneez. Talo 3, Trki Cuhuriyetlerin ekonoik özgrlkler açısından duruunu özetleektedir. Talo 3: Ekonoik Özgrlk Endeksi Çerçevesinde Trkî Cuhuriyetlerin Duruu Ülke Dnya Sıralaasındaki Yeri Genel Puanı Derecesi Trkiye Çoğunlukla Özgr Kazakistan Çoğunlukla Özgr Azeraycan Çoğunlukla Özgr Kırgızistan Çoğunlukla Özgr Özekistan Baskı Altında Trkenistan Baskı Altında Kaynak: erişi tarihi Dnya Ekonoik Özgrlğ (EFW) Endeksi Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi ni hazırlayan Fraser Institute adlı kuruluş, ekonoik özgrlğ şu şekilde tanılaaktadır (Gwartney vd., 1992: 154, 156): Basitçe söyleyecek olursak, insanlar ve onların yasal olarak sahii oldukları lkleri, diğer ireylerin saldırı ve tacizlerinden korunduğunda, ekonoik özgrlk 7 var deektir. Bu tanı teelinde hazırlanan Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi ilk olarak 1996 yılında yayınlanıştır ve u tarihten itiaren de 100 den fazla lke için ekonoik özgrlk derecesini çektedir. Araştıranın kapsadığı lke sayısı zaanla artış, en son 150 lkeye ulaşıştır. Fraser Institute un kurucusu olan Michael Walker ve Noel ödll iktisatçı Milton Friedan, 1986 yılından aşlayarak, ekonoik özgrlğn çlesine odaklanan ir dizi konferans dzenleişlerdir. Noel ödll Gary Becker ve Douglas North gii aşka pek çok iktisatçı 8 da, u konferanslara katılışlardır. Bu konferanslar neticesinde şekillenen Dnya Ekonoik Özgrlk Endeksi nin oluşturulasında, 60 kadar iktisatçının katkısı oluştur (Gwartney ve Lawson, 2003: 405). 27 I. 7 Bu endekste, ekonoik özgrlk ir negatif özgrlk olarak tasavvur edilektedir; yani, ekonoik özgrlk, ireylerin, erişeilir olduğu kaynaklarla girişeileceği faaliyetlerde ulunasını engelleyen dışsal engellerin yokluğu olarak tanılanaktadır (Hall vd., 2008: 261). 8 Bu konferansların ilk katılıcıları arasında ulunan diğer isiler ise, Mike Walker, Rose Friedan, Lord Peter Bauer, Aren Alchain, Arnold Harerger, Alvin Raushka, Gordon Tullock ve Sir Alan Walters dır (Gwartney ve Lawson, 2003: ).

Küresel Ekonomik Krizin Türkiye ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri nde Ekonomik Büyüme, İşgücü Piyasası ve Yoksullukla Mücadele Süreci Üzerine Etkileri

Küresel Ekonomik Krizin Türkiye ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri nde Ekonomik Büyüme, İşgücü Piyasası ve Yoksullukla Mücadele Süreci Üzerine Etkileri Kresel Ekonoik Krizin Trkiye ve Orta Asya Trk Cuhuriyetleri nde Ekonoik Bye, İşgc Piyasası ve Yoksullukla Mcadele Sreci Üzerine Etkileri -Rapor- Dr. Dilek Yiğit Ankara, 2013 İncelee Araştıra Dizisi YAYIN

Detaylı

Enerji İlişkileri Bağlamında Türkiye ve Orta Asya Ülkeleri

Enerji İlişkileri Bağlamında Türkiye ve Orta Asya Ülkeleri Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılı vesilesiyle Enerji İlişkileri Bağlaında Trkiye ve Orta Asya Ülkeleri -Rapor- Yusuf Yazar Ankara, 2011 İncelee Araştıra Dizisi enerji ilişkileri ağlaında

Detaylı

ALFABE TARTIŞMALARI BİTMEYEN ÖYKÜ: Prof. Dr. Nurettin DEMİR. Prof. Dr. Emine YILMAZ. Prof. Dr. Nurettin Demir Prof. Dr.

ALFABE TARTIŞMALARI BİTMEYEN ÖYKÜ: Prof. Dr. Nurettin DEMİR. Prof. Dr. Emine YILMAZ. Prof. Dr. Nurettin Demir Prof. Dr. BİTMEYEN ÖYKÜ: Prof. Dr. Nurettin DEMİR ALFABE TARTIŞMALARI Hacettepe Üniversitesi Edeiyat Fakltesi Çağdaş Trk Lehçeleri ve Edeiyatları B Öğreti yesidir. Selçuk Üniversitesi Fen-Edeiyat Fakltesi Trk Dili

Detaylı

T. C. DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ

T. C. DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ T. C. DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ DIŞ İLİŞKİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ 2015 2016 AKADEMİK YILI (GÜZ/BAHAR) ERASMUS+ ÖĞRENCİ ÖĞRENİM HAREKETLİLİĞİ BAŞVURU DUYURUSU Öneli!!! Lütfen aşağıda yazan bilgileri dikkatle

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI 1- KONTROL ORTAMI STANDARTLARI

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI 1- KONTROL ORTAMI STANDARTLARI art Kau İç Kontrol Standardı ve Genel Şartı İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İÇ KONTROL STANDARTLARI EYLEM PLANI 1- KONTROL ORTAMI STANDARTLARI Mevcut Duru Öngörülen veya ler veya Taala Açıklaa Uygulaa Sonucu (*),

Detaylı

Çin in Orta Asya Politikaları

Çin in Orta Asya Politikaları Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılında Çin in Orta Asya Politikaları -Rapor- Doç.Dr. Erkin Ekre Ankara, 2011 İncelee Araştıra Dizisi Çin in Orta Asya Politikaları rapor YAYIN NO: 04 Yazar Doç.Dr.

Detaylı

TÜRKİYE DE TURİZM GELİRLERİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ ( )

TÜRKİYE DE TURİZM GELİRLERİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ ( ) SÜ İİBF Sosyal ve Ekonoik Araştıralar Dergisi 63 TÜRKİYE DE TURİZM GELİRLERİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ (992-23) Doğan UYSAL * Savaş ERDOĞAN ** Mehet MUCUK *** Özet Bu çalışa turiz gelirleri

Detaylı

Amerika Birleşik Devletleri'nin Orta Asya Politikaları

Amerika Birleşik Devletleri'nin Orta Asya Politikaları Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılında Aerika Birleşik Devletleri'nin Orta Asya Politikaları -Rapor- M. Akif Kireçci Ankara, 2011 İncelee Araştıra Dizisi aerika irleşik devletleri'nin orta

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü

DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail ÜNVER Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü KONYA ÖZELİNDE YABANCI SERMAYELİ FİRMALARIN ÜLKE BAZLI ANALİZİ 06.08.2014 1 DEĞERLENDİRME NOTU: İsmail

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BÜYÜME İLE İŞSİZLİK ORANLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BÜYÜME İLE İŞSİZLİK ORANLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ Ekonoetri ve İstatistik Sayı:2 2005-11-29 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BÜYÜME İLE İŞSİZLİK ORANLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ Dr.

Detaylı

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ 2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ DÜNYA TUTARI DÜNYADAKİ 1.264.850 452.261 36% DÜNYA 1 1 Amerika Birleşik MEVCUT YE TUTARI NİN NİN DÜNYA MEVCUT DEKİ LAR TUTAR TUTAR

Detaylı

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ 2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK MERMER TRAVERTEN DIŞ TİCARET VERİLERİ TUTAR 1000$ 'NİN DAKİ 1.203.101 466.269 38,756% YE 'NİN TUTAR BİRİM TUTAR 1 1 Çin 755.033 399.367 62,7572% Dünya 755.033 3.857.570 196

Detaylı

Genel olarak ticaret ve işbölümü ne kadar fazla serbest olursa ve rekabet mevcut ise halk o ölçüde fazla fayda sağlar. Adam Smith

Genel olarak ticaret ve işbölümü ne kadar fazla serbest olursa ve rekabet mevcut ise halk o ölçüde fazla fayda sağlar. Adam Smith C.Can Aktan (Ed.), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak- İş Konfederasyonu Yayını, 2002. NİÇİN BAZI MİLLETLER ZENGİN, BAZILARI YOKSUL? Genel olarak ticaret ve işbölümü ne kadar fazla serbest

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 27 Şubat 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 27 Şubat 2018 Pazar 2017 yılı Aralık ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 4,2 azalarak 213 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

Rusya nın Orta Asya Politikaları

Rusya nın Orta Asya Politikaları Rusya nın Orta Asya Politikaları Dr. İlyas Kaalov Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılında Rusya nın Orta Asya Politikaları -Rapor- Dr. İlyas Kaalov Ankara, 2011 İncelee Araştıra Dizisi rusya'nın

Detaylı

TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI

TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI Sektörlerindeki ürünlerin, en son teknolojik gelişmelerin, dünyadaki trendlerin ve son uygulamaların sergilendiği, 25-28 Eylül 2014 tarihleri arasında

Detaylı

MEVDUAT BANKACILIĞINDA KARLILIK VE MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLER İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA

MEVDUAT BANKACILIĞINDA KARLILIK VE MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLER İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA Atatürk Ü. İİBF Dergisi, 10. Ekonoetri ve İstatistik Sepozyuu Özel Sayısı, 2011 243 MEVDUAT BANKACILIĞINDA KARLILIK VE MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLER İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA Fata GÜNDOĞDU 1 Hayati

Detaylı

A.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123

A.ERDAL SARGUTAN EK TABLOLAR. Ek 1. Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1: Ek Tablolar 3123 Ek 1 EK TABLOLAR Tablolar, - (129) Dünya Sağlık Örgütü: WHO Dünya Sağlık Raporu - (123) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı: UNDP İnsani Gelişme Raporu - (128) Dünya Bankası: WB

Detaylı

JAPONYA'NIN ORTA ASYA POLİTİKALARI

JAPONYA'NIN ORTA ASYA POLİTİKALARI Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılında JAPONYA'NIN ORTA ASYA POLİTİKALARI -Rapor- Doç. Dr. A. Merthan Dndar Ankara, 2011 İncelee Araştıra Dizisi japonya'nın orta asya politikaları rapor YAYIN

Detaylı

Japonya nın Orta Asya Politikaları

Japonya nın Orta Asya Politikaları Japonya nın Orta Asya Politikaları Doç. Dr. A. Merthan Dndar Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılında JAPONYA'NIN ORTA ASYA POLİTİKALARI -Rapor- Doç. Dr. A. Merthan Dndar Ankara, 2011 İncelee

Detaylı

ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 21 24 Nisan 2012

ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 21 24 Nisan 2012 ZİYARETÇİ ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI 21 24 Nisan 2012 29. Uluslararası Tekstil Makineleri Fuarı 4. İstanbul Teknik Tekstiller ve Nonwoven Fuarı 9. Uluslararası İstanbul İplik Fuarı Hazırlayan TEKNİK Fuarcılık

Detaylı

Kırım'ın Kısa Tarihi. M. Akif Kireçci Selim Tezcan YAYIN NO 24

Kırım'ın Kısa Tarihi. M. Akif Kireçci Selim Tezcan YAYIN NO 24 Kırı'ın Kısa Tarihi M. Akif Kireçci Seli Tezcan YAYIN NO 24 Ankara, 2015 İncelee Araştıra Dizisi YAYIN NO: 24 0312 472 37 73 kırı'ın kısa tarihi Yazar M. Akif Kireçci - Seli Tezcan Çeviri Can Eyp Çekiç

Detaylı

KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16 (27): 87-103, 2014 ISSN: 2147-7833, www.kmu.edu.tr

KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16 (27): 87-103, 2014 ISSN: 2147-7833, www.kmu.edu.tr 29 KMÜ Sosyal ve Ekonoik Araştıralar Dergisi 16 (27): 87-103, 2014 ISSN: 2147-7833, www.ku.edu.tr Karaanoğlu Mehetbey Üniversitesi (KMÜ) Öğrencilerinin Barına Sorunlarının Tespiti ve Değerlendirilesi *

Detaylı

GTİP 580610 KADIFE, PELUS VE TIRTIL MENSUCAT, DOKUNABILIR MADDELERDEN KURDELE

GTİP 580610 KADIFE, PELUS VE TIRTIL MENSUCAT, DOKUNABILIR MADDELERDEN KURDELE Avrupa İşletmeler Ağı İstanbul ULUSLARARASI TİCARET MERKEZİ (ITC) ÜRÜN ANALİZLERİ GTİP 580610 KADIFE, PELUS VE TIRTIL MENSUCAT, DOKUNABILIR MADDELERDEN KURDELE MAYIS 2012 Hazırlayan: ÖZGE SARIÇAY İSTANBUL

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 21 Mayıs 2018 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 21 Mayıs 2018 Pazar 2018 yılı Mart ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2017 yılı aynı ayına göre yüzde 2,8 azalarak 268 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI. İthalat Miktar Kg. İthalat Miktar m2

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI. İthalat Miktar Kg. İthalat Miktar m2 690721 ABD 121.201.978 5.919.468 183.351 9.561 36.358.373 33.291.590 60.931 55.611 690722 ABD 2.013.654 112.572 67.890 3.140 654.446 609.369 82.674 78.128 690723 ABD 2.805.625 204.888 17.952 1.700 1.092.601

Detaylı

ÇORAP SEKTÖRÜ 2016 YILI VE 2017 OCAK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU

ÇORAP SEKTÖRÜ 2016 YILI VE 2017 OCAK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU ÇORAP SEKTÖRÜ YILI VE OCAK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON ARGE ŞUBESİ Şubat ÇORAP SEKTÖRÜNÜN YILI VE OCAK AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

Detaylı

Karayolları Genel Müdürlüğü Sanat Yapıları Daire Başkanlığı Tüneller Şubesi Müdürlüğü OCAK 2013

Karayolları Genel Müdürlüğü Sanat Yapıları Daire Başkanlığı Tüneller Şubesi Müdürlüğü OCAK 2013 Karayolları Genel Müdürlüğü Sanat Yapıları Daire Başkanlığı Tüneller Şubesi Müdürlüğü OCAK 2013 TÜNELLER ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞ AMACI 1-Yapılacak tünellerin, projelendire kriterlerini belirleek ve teknik

Detaylı

BETON SANTRALİ SEKTÖRÜ NOTU

BETON SANTRALİ SEKTÖRÜ NOTU BETON SANTRALİ SEKTÖRÜ NOTU Bu çalışmada beton santrali sektörü olarak GTIP tanımları aşağıda belirtilen kalemlerin toplamı olarak ele alınmıştır. GTIP GTIP TANIMI 847431 BETON/HARÇ KARIŞTIRICILAR 847490

Detaylı

Sayfa 1 Kasım 2016 ULUSLARARASI SIRALAMALARINDA BELARUS UN YERİ

Sayfa 1 Kasım 2016 ULUSLARARASI SIRALAMALARINDA BELARUS UN YERİ Sayfa 1 Kasım 2016 ULUSLARARASI SIRALAMALARINDA BELARUS UN YERİ Dünya Bankası tarafından yayınlanan İş Yapma Kolaylığı (Doing Business) 2017 yılı raporuna göre Belarus, iş yapma kolaylığı açısından 190

Detaylı

SAHA RATING, DÜNYA KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ Nİ GÜNCELLEDİ

SAHA RATING, DÜNYA KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ Nİ GÜNCELLEDİ SAHA RATING, DÜNYA KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ Nİ GÜNCELLEDİ 21.07.2017 Saha Rating güncellenmiş Dünya Kurumsal Yönetim Endeksi (DKYE) çalışmasını tamamladı. Saha nın çalışması sonucunda, endekse giren ülkelerin

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Mayıs - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİLERİN

Detaylı

İFLASLAR DAHA AZ, DAHA BÜYÜK ÇAPLI İFLASLAR. Şubat Genel iflas sayısı azılırken, büyük çaplı iflas sayısı artıyor. Ekonomik Araştırmalar

İFLASLAR DAHA AZ, DAHA BÜYÜK ÇAPLI İFLASLAR. Şubat Genel iflas sayısı azılırken, büyük çaplı iflas sayısı artıyor. Ekonomik Araştırmalar Ekonomik Araştırmalar İFLASLAR Şubat 201 Photo by Jose Fontano on Unsplash DAHA AZ, DAHA BÜYÜK ÇAPLI İFLASLAR Genel iflas sayısı azılırken, büyük çaplı iflas sayısı artıyor. 0 Küresel Tahmin: Daha Az İflas,

Detaylı

SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI

SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en

Detaylı

TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN 2009 YILI EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME 2009 Ocak Ekim On Aylık Tekstil İhracatı Türkiye nin tekstil ihracatı, 2009 yılının Ocak Ekim döneminde geçen yılın

Detaylı

Deri ve Deri Ürünleri Sektörü 2016 Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu

Deri ve Deri Ürünleri Sektörü 2016 Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu Deri ve Deri Ürünleri Sektörü Mayıs Ayı İhracat Bilgi Notu TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜMÜZÜN YILI MAYIS AYI İHRACAT PERFORMANSI yılı mayıs ayında, Türkiye

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI ve ye göre dış ticaret İhracat İhracat İhracat 690721 ABD 205.907.319 10.016.491 545.647 26.090 61.237.372 54.367.866 442.498 388.194 690722 ABD 3.805.776 224.607 67.890 3.140 1.177.009 1.052.756 82.674

Detaylı

Mesleki ve Teknik Eğitimin Finansmanı

Mesleki ve Teknik Eğitimin Finansmanı Mesleki ve Teknik Eğitiin Finansanı 27 Dç. Dr. Haydar TAYMAZ (*) Türk eğiti sistei, uygulanan prgralar açısından genel ile esleki ve teknikeğitı alt sistelerinden luşaktadır. Mesleki ve teknik eğiti alt

Detaylı

DEĞİŞEN DÜNYA-DEĞİŞEN ÜNİVERSİTE:YÜKSEKÖĞRETİMİN GELECEĞİ TÜRKİYE İÇİN BİR ÖNERİ

DEĞİŞEN DÜNYA-DEĞİŞEN ÜNİVERSİTE:YÜKSEKÖĞRETİMİN GELECEĞİ TÜRKİYE İÇİN BİR ÖNERİ DEĞİŞEN DÜNYA-DEĞİŞEN ÜNİVERSİTE:YÜKSEKÖĞRETİMİN GELECEĞİ TÜRKİYE İÇİN BİR ÖNERİ Kemal Gürüz Atılım Üniversitesi 12 Mart 2012 Yirmi beş yaş üstü nüfus içinde ortaöğrenim görmüş olanların oranı, %. 2007.

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI Rapor tarihi:11/02/2016 Yıl 2015 YILI (OCAK-ARALIK) HS6 ve Ülkeye göre dış ticaret

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI Rapor tarihi:11/02/2016 Yıl 2015 YILI (OCAK-ARALIK) HS6 ve Ülkeye göre dış ticaret Rapor tarihi:11/02/2016 ABD 1.213.773 78.470 109 5 869.143 775.224 511 467 690810 ABD 2.411 139 100 5 2.074 1.841 3.205 2.844 ABD 153.405.707 7.747.676 77.068 3.951 52.525.397 47.327.904 75.673 67.506

Detaylı

DOĞRUSAL PROGRAMLAMANIN TEMEL EŞİTLİKLERİ VE GEOMETRİK ÇÖZÜMLER

DOĞRUSAL PROGRAMLAMANIN TEMEL EŞİTLİKLERİ VE GEOMETRİK ÇÖZÜMLER 2 DOĞRUSAL PROGRAMLAMANIN TEMEL EŞİTLİKLERİ VE GEOMETRİK ÇÖZÜMLER Birinci ölüde doğrusal progralaanın teel öğeleri olan aaç fonksiyonunu, üreti faaliyetlerini ve kaynak sınırlılıklarını inceledik, doğrusal

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI. İthalat İthalat Ulke adı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI. İthalat İthalat Ulke adı 691010 ABD 355 2.625 1.691 1.530 35.205 31.976 691090 ABD 2.525.971 116 5.177.455 4.765.696 491 465 TOPLAM 2.526.326 2.741 5.179.146 4.767.226 35.696 32.441 691090 Afganistan 1.230 0 2.570 2.376 691010

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 1 2007-2008-2009-2010-2011 Yılları Yassı Ürünler İthalat Rakamları. 2 2007-2008-2009-2010-2011 Yılları Yassı Ürünler İhracat Rakamları

İÇİNDEKİLER. 1 2007-2008-2009-2010-2011 Yılları Yassı Ürünler İthalat Rakamları. 2 2007-2008-2009-2010-2011 Yılları Yassı Ürünler İhracat Rakamları İÇİNDEKİLER 1 2007-2008-2009-2010-2011 Yılları Yassı Ürünler İthalat Rakamları 2 2007-2008-2009-2010-2011 Yılları Yassı Ürünler İhracat Rakamları 3 2007-2008-2009-2010-2011 Yılları çelik borular İthalat-İhracat

Detaylı

DIŞ TİCARETİN SERBESTLEŞMESİ ve EKONOMİK BÜYÜME

DIŞ TİCARETİN SERBESTLEŞMESİ ve EKONOMİK BÜYÜME Cilt, Sayı 1, 1 ISSN: 139-8 (Online) DIŞ TİCARETİN SERBESTLEŞMESİ ve EKONOMİK BÜYÜME Aslı YENIPAZARLI Adnan Menderes Üniversitesi Nazilli İ.İ.B.F. İktisat Bölüü İsabeyli Yerleşkesi- Nazilli E-posta: ayenipazarli@adu.edu.tr

Detaylı

Rapor tarihi:13/06/ HS6 ve Ülkeye göre dış ticaret. İhracat Miktar 1. İhracat Miktar 2. Yıl HS6 HS6 adı Ulke Ulke adı Ölçü adı

Rapor tarihi:13/06/ HS6 ve Ülkeye göre dış ticaret. İhracat Miktar 1. İhracat Miktar 2. Yıl HS6 HS6 adı Ulke Ulke adı Ölçü adı TÜRKİYE İSTATİ DIŞ TİCARET İSTATİST Rapor tarihi:13/06/ 2017 HS6 ve Ülkeye göre dış ticaret Yıl HS6 HS6 adı Ulke Ulke adı Ölçü adı İhracat Miktar 1 İhracat Miktar 2 2017 690721 Seramikten döşeme veya kaplama

Detaylı

Büyüme Rakamları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Tablo 1. En hızlı daralan ve büyüyen ekonomiler 3. 2009'da En Hızlı Daralan İlk 10 Ekonomi

Büyüme Rakamları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Tablo 1. En hızlı daralan ve büyüyen ekonomiler 3. 2009'da En Hızlı Daralan İlk 10 Ekonomi POLİTİKANOTU Mart2011 N201126 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Ayşegül Dinççağ 2 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri Büyüme Rakamları Üzerine

Detaylı

Milli geliri yükselterek, döviz rezervlerini artırarak, her yıl ortalama yüzde 5 büyüyerek bir ülkeyi değiştirmek mümkün olmuyormuş!

Milli geliri yükselterek, döviz rezervlerini artırarak, her yıl ortalama yüzde 5 büyüyerek bir ülkeyi değiştirmek mümkün olmuyormuş! Yaprak Özer İndeks İçerik İletişim Danışmanlık CEO Her şey para değil Milli geliri yükselterek, döviz rezervlerini artırarak, her yıl ortalama yüzde 5 büyüyerek bir ülkeyi değiştirmek mümkün olmuyormuş!

Detaylı

Deri ve Deri Ürünleri Sektörü

Deri ve Deri Ürünleri Sektörü Deri ve Deri Ürünleri Sektörü Aralık Ayı İhracat Bilgi Notu TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ YILI AYI İHRACAT PERFORMANSI yılı Aralık ayında, Türkiye nin

Detaylı

1/11. TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI Rapor tarih 30/03/2018 Yıl 01 Ocak - 28 Subat 2018

1/11. TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI Rapor tarih 30/03/2018 Yıl 01 Ocak - 28 Subat 2018 ve ye göre dış ticaret Miktar m2 Miktar m2 690721 ABD 29.636.682 1.428.016 0 0 8.481.569 6.912.337 690722 ABD 226.394 13.790 0 0 68.891 55.759 690723 ABD 826.034 61.902 0 0 349.614 285.071 690730 ABD 88.188

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ NİN Orta Asya Politikaları

AVRUPA BİRLİĞİ NİN Orta Asya Politikaları AVRUPA BİRLİĞİ NİN Orta Asya Politikaları Dr. M. Murat Erdoğan Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılında AVRUPA BİRLİĞİ NİN ORTA ASYA POLİTİKALARI -Rapor- Dr. M. Murat Erdoğan Ankara, 2011 İncelee

Detaylı

MÜCEVHER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ MAL GRUBU ÜLKE RAPORU (TÜRKİYE GENELİ) - (KÜMÜLATİF)

MÜCEVHER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ MAL GRUBU ÜLKE RAPORU (TÜRKİYE GENELİ) - (KÜMÜLATİF) ALTINDAN MAMUL MÜCEVHERCİ VE KUYUMCU EŞYASI 1 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİ 269.665.223,68 305.580.419,69 13,32 ALTINDAN MAMUL MÜCEVHERCİ VE KUYUMCU EŞYASI 2 IRAK 155.240.675,64 92.044.938,69-40,71 ALTINDAN MAMUL

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL

UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD DÜNYA YATIRIM RAPORU 2015 LANSMANI 24 HAZİRAN 2015 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü nün (UNCTAD) Uluslararası Doğrudan Yatırımlar

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 2 Ekim 2017 Pazar 2017 yılı Ağustos ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 0,3 artarak 159 bin adet seviyesinde gerçekleşti.

Detaylı

Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği

Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği Amaç İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye deki İSG durumu hakkında bilgi sahibi olmak. 2 Öğrenim hedefleri ILO İSG verileri, WHO meslek

Detaylı

HABER BÜLTENİ Sayı 21. Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçe yıla göre düştü:

HABER BÜLTENİ Sayı 21. Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçe yıla göre düştü: HABER BÜLTENİ 03.07.2015 Sayı 21 Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçe yıla göre düştü: Konya Hizmetler Sektörü Güven E deksi, geçe aya ve geçe yıla göre düştü. Konya Hizmetler Sektörü

Detaylı

Kritik kavşağa ilerlerken

Kritik kavşağa ilerlerken Kritik kavşağa ilerlerken Ülkemiz, tarihinin en kritik kavşaklarından birine doğru hızla ilerliyor. 16 Nisan 2017 tarihinde milletimiz hem kendisinin hem de çocuklarının ve torunlarının geleceği için hayati

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU. TARTIŞMA METNİ 2010/10 http ://www.tek. org.tr

TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU. TARTIŞMA METNİ 2010/10 http ://www.tek. org.tr TÜRKİYE EKONOMİ KURUMU TARTIŞMA METNİ 2010/10 http ://www.tek. org.tr GELİŞMEKTE OLAN EKONOMİLERDE YENİDEN YAPILANMA STRATEJİSİ OLARAK ÖZELLEŞTİRME: TÜRKİYE ÖRNEĞİNİ REFERANS ALAN BİR DENEME Recep Kök,

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI ve Ülkeye göre dış ticaret İhracat Dolar İhracat Euro İthalat Dolar İthalat Euro 691010 ABD 0 2.595 0 0 100.977 91.002 ABD 5.202.084 16.444 10.298.622 9.300.856 138.768 126.892 TOPLAM 5.202.084 19.039

Detaylı

TÜİK VERİLERİNE GÖRE ESKİŞEHİR'İN SON 5 YILDA YAPTIĞI İHRACATIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (ABD DOLARI) Ülke

TÜİK VERİLERİNE GÖRE ESKİŞEHİR'İN SON 5 YILDA YAPTIĞI İHRACATIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (ABD DOLARI) Ülke TÜİK VERİLERİNE GÖRE ESKİŞEHİR'İN SON 5 YILDA YAPTIĞI İHRACATIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI (ABD DOLARI) Ülke 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı 2011 Yılı 2012 Yılı Sayısı Ulke adı İhracat Ulke adı İhracat Ulke

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2017 HALI SEKTÖRÜ Nisan Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2017 NİSAN AYI İHRACAT PERFORMANSI 2017 yılı Ocak-Nisan döneminde Türkiye nin toplam

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Rapor tarihi:10/02/2014 İhracat Miktar Miktar İhracat İhracat Euro 250610 Kuvars 3 Hollanda 0 490.700 0 0 180.149 136.413 4 Almanya 429.387 336.598 64.931 47.605 173.941 131.141 5 İtalya 18.984.512 23.250

Detaylı

GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM FİNANSAL KRİZ KAVRAMI VE FİNANASAL KRİZLERİN TEORİK ÇERÇEVESİ

GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM FİNANSAL KRİZ KAVRAMI VE FİNANASAL KRİZLERİN TEORİK ÇERÇEVESİ Sosyal Bililer Dergisi 2007, (2), 35-60 Araş. Gör. M. Büşra ENGİN İstanbul Üniversitesi Sosyal Bililer Meslek Yüksek kulu Dış Ticaret ve Avrupa Birliği Prograı ÖZET 1980'li yıllardan ifibaren uygulanan

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Ekim - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İÇİNDEKİLER 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1.TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

2016 YILLIK İŞ PLANI

2016 YILLIK İŞ PLANI YILLIK İŞ PLANI Sayfa No: / 3 SU AMAÇ HEDEF. HİZMET ALANIMIZDA BULUNAN EDREMİT, AKÇAY, ALTINOLUK VE HAVRAN İLÇELERİNDE ÜYELERİMİZ VE HALKLA İLETİŞİMİMİZİ GÜÇLENDİRMEK ÜYELERİMİZİN ODAMIZA BAKIŞ AÇILARINI

Detaylı

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ

01/05/ /05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ 01/05/2016 31/05/2016 TARİHLERİ ARASINDAKİ EŞYA TAŞIMA GEÇİŞLERİ Geçici Plaka İzni Geçiş Abd Minor Outlying Adaları 03 08 03 Almanya 03 03 02 18 26 93 50 53 89 Arnavutluk 02 Avusturya 02 03 01 02 Belçika

Detaylı

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 55, Ekim 2017, s

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 55, Ekim 2017, s Akadeik Sosyal Araştıralar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 55, Eki 2017, s. 163-174 Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlana Tarihi / The Publication Date 20.08.2017 20.10.2017 Yrd. Doç. Dr. Ayhan DEVER

Detaylı

SESSION 1. Ahmet Kamacı (Artvin Çoruh University, Turkey) Yener Oğan (Artvin Çoruh University, Turkey) Abstract

SESSION 1. Ahmet Kamacı (Artvin Çoruh University, Turkey) Yener Oğan (Artvin Çoruh University, Turkey) Abstract SESSION 1 Turiz Gelirlerinin Ekonoik Büyüe Üzerine Etkileri: Panel Eşbütünleşe ve Nedensellik Analizi The Affects of Touris Revenues on Econoic Growth: A Panel Cointegration and Causality Analysis Ahet

Detaylı

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ

2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ 2017 YILI İLK İKİ ÇEYREK BLOK GRANİT DIŞ TİCARET VERİLERİ DÜNYA DÜNYA PAZARINDA 1.406.544 2.178 0,155% DÜNYA ÇI ÇI NİN MEVCUT YE ÇI NİN DÜNYA INDAKİ ÇI MEVCUT DEKİ RAKİP ÇILAR MİKTAR 1 - Çin 521.837 0

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2011/2012 Ekim) Rapor No: 212/23 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (211/212 Ekim) Kasım 212 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB (27) ve EFTA Ülkeleri nde otomobil pazarı 211 yılı

Detaylı

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete

YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI. ( tarihi İtibariyle) Yayımlandığı Resmi Gazete YÜRÜRLÜKTE BULUNAN ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI (21.01.2016 tarihi İtibariyle) Taraf Devlet Anlaşmanın İmza Edildiği Tarih Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih No Yürürlük Tarihi Vergiler Açısından

Detaylı

DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV

DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU 2016 PAGEV 1. DÜNYA PLASTİK MAMUL SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER 1.1. DÜNYA PLASTİK MAMUL ÜRETİMİ Yüksek kaynak verimi, düşük üretim ve geri kazanım maliyeti ve tasarım ve uygulama zenginliği

Detaylı

TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris)

TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris) TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris) Dr. A. Alev BURÇAK Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Sunu Planı OECD Hakkında

Detaylı

İthalat Miktar Kg. İthalat Miktar m2

İthalat Miktar Kg. İthalat Miktar m2 ve ye göre dış ticaret Miktar Euro 690710 ABD 1.019 74 0 0 1.880 1.707 690790 ABD 3.197.164 190.462 0 0 1.422.439 1.299.514 Euro 690810 ABD 78.284 3.850 1.848 118 43.314 38.735 5.575 5.168 690890 ABD 178.045.692

Detaylı

2015 YILLIK İŞ PLANI

2015 YILLIK İŞ PLANI Sayfa No: / 6 AMAÇ HEDEF. HİZMET ALANIMIZDA BULUNAN EDREMİT, AKÇAY, ALTINOLUK VE HAVRAN İLÇELERİNDE ÜYELERİMİZ VE HALKLA İLETİŞİMİMİZİ GÜÇLENDİRMEK ÜYELERİMİZİN ODAMIZA BAKIŞ AÇILARINI OLUMLU HALE GETİRMEK

Detaylı

Cumhuriyet Halk Partisi

Cumhuriyet Halk Partisi 1 Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran: Türkiye ile AB arasındaki gelir uçurumu azalmadı arttı Tarih : 14.12.2012 2011 DE HIZLI KALKINMA MASALINA ULUSLARARASI YALANLAMA TÜİK, EUROSTAT ve OECD işbirliğiyle

Detaylı

AĞAÇ İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU

AĞAÇ İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU AĞAÇ İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NOTU Bu çalışmada ağaç işleme makineleri sektörü olarak GTIP tanımları aşağıda belirtilen kalemlerin toplamı olarak ele alınmıştır. 8465 GTIP GTIP TANIMI Ağaç, mantar, kemik,

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Ekim Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Ekim Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2015 HALI SEKTÖRÜ Ekim Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2015 EKİM AYI İHRACAT PERFORMANSI Ülkemizin halı ihracatı 2014 yılını % 7,3 oranında

Detaylı

ORTA ASYA İLE GÜNEY ASYA ARASINDA MODERN İPEK YOLU PROJESİ

ORTA ASYA İLE GÜNEY ASYA ARASINDA MODERN İPEK YOLU PROJESİ ORTA ASYA İLE GÜNEY ASYA ARASINDA MODERN İPEK YOLU PROJESİ Doç. Dr. Fırat Purtaş Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılında Orta Asya ile Gney Asya Arasında Modern İpek Yolu Projesi afganistan,

Detaylı

İran ın Orta Asya Politikaları

İran ın Orta Asya Politikaları İran ın Orta Asya Politikaları Dr. Kaan Dilek Trk Cuhuriyetleri'nin ağısızlıklarının 20. yılında İran ın Orta Asya Politikaları -Rapor- Dr. Kaan Dilek Ankara, 2011 İncelee Araştıra Dizisi iran'ın orta

Detaylı

OECD VE AB KAPSAMINDA EN ELVERİŞSİZ YATIRIM ORTAMI TÜRKİYE DE TABLO 1

OECD VE AB KAPSAMINDA EN ELVERİŞSİZ YATIRIM ORTAMI TÜRKİYE DE TABLO 1 OECD VE AB KAPSAMINDA EN ELVERİŞSİZ YATIRIM ORTAMI TÜRKİYE DE TABLO 1 OECD VE AB ÜLKELERĠNDE YATIRIM ORTAMININ ÇEKĠCĠLĠK SIRALAMASI, 2005 Yeni Zelanda ABD Kanada Norveç Avusturalya Danimarka İngiltere

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 16 Ekim 2016 Pazar 2016 yılı Ağustos ayında AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı 2015 yılı aynı ayına göre yüzde 31,2 artış göstererek 157 bin adet seviyesinde

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 3 Ocak 2017 Pazar 2016 yılı Kasım ayında AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı 2015 yılı aynı ayına göre yüzde 12,8 artış göstererek 211 bin adet seviyesinde

Detaylı

Kamu Yatırımları ve Yeni Firma Oluşumu Arasındaki edensel Đlişkiler: Türkiye nin Đlleri Üzerine Dinamik Panel Veri Analizleri *

Kamu Yatırımları ve Yeni Firma Oluşumu Arasındaki edensel Đlişkiler: Türkiye nin Đlleri Üzerine Dinamik Panel Veri Analizleri * Kau Yatırıları ve Yeni Fira Oluşuu Arasındaki edensel Đlişkiler: Türkiye nin Đlleri Üzerine Dinaik Panel Veri Analizleri * Đbrahi Al ** - M. Keal Değer *** - Murat Can Genç **** Özet: Bu çalışa, Türkiye

Detaylı

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VERİ TABANI 691010 ABD 0 463 0 0 9.273 7.644 691090 ABD 783.096 190 1.634.689 1.330.333 3.869 3.102 TOPLAM 783.096 653 1.634.689 1.330.333 13.142 10.746 691090 Afganistan 6.557 0 24.223 19.558 691010 Almanya 885 1.068

Detaylı

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos)

Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (2012/2013 Ağustos) Rapor No: 213/18 Avrupa Ve Türkiye Araç Pazarı Değerlendirmesi (212/213 Ağustos) Ağustos 213 OSD OICA Üyesidir OSD is a Member of OICA 1. Otomobil Pazarı AB () ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarı 212 yılı

Detaylı

Para Politikaları ve Finansal İstikrar

Para Politikaları ve Finansal İstikrar Para Politikaları ve Finansal İstikrar Ekonomi Yaz Seminerleri 211 Pamukkale Üniversitesi Doç. Dr. Erdem Başçı Başkan 22 Temmuz 211 Denizli 1 Sabit mi, değil mi? Sabit Kur Rejimleri Sabit Getirili Borç

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Ocak Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Ocak Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2018 HALI SEKTÖRÜ Ayı İhracat Bilgi Notu TDH AR&GE ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2018 OCAK AYI İHRACAT PERFORMANSI 2017 yılında Türkiye nin toplam ihracatı 2016 yılına kıyasla

Detaylı

İNSANİ GELİŞMEYİ SÜRDÜRMEK:! EĞİTİM VE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ İTİBARİYLE TÜRKİYE NİN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ!

İNSANİ GELİŞMEYİ SÜRDÜRMEK:! EĞİTİM VE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ İTİBARİYLE TÜRKİYE NİN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ! İNSANİ GELİŞMEYİ SÜRDÜRMEK:! EĞİTİM VE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ İTİBARİYLE TÜRKİYE NİN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ!! IŞIL KURNAZ" GAZİ ÜNİVERSİTESİ UNDP 2014 İNSANİ GELİŞME RAPORU# TÜRKİYE TANITIM

Detaylı

Ekonomik Araştırmalar ÖDEME DAVRANIŞLARI. Mayıs Şirketlerin işletme sermayesi ihtiyaçları için iyi stok yönetimi çok önemli

Ekonomik Araştırmalar ÖDEME DAVRANIŞLARI. Mayıs Şirketlerin işletme sermayesi ihtiyaçları için iyi stok yönetimi çok önemli Ekonomik Araştırmalar ÖDEME DAVRANIŞLARI Source: Pexels Şirketlerin işletme sermayesi ihtiyaçları için iyi stok yönetimi çok önemli Ödeme Davranışları, Euler Hermes Ekonomik Araştırmalar YÖNETİCİ ÖZETİ

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 22 Aralık 2015 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 22 Aralık 2015 Pazar 2015 yılı Ocak-Kasım döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı yüzde 12 artış göstererek 1 milyon 956 bin adet seviyesine ulaştı.

Detaylı

HALI SEKTÖRÜ. Eylül Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1

HALI SEKTÖRÜ. Eylül Ayı İhracat Bilgi Notu. TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği. Page 1 2015 HALI SEKTÖRÜ Eylül Ayı İhracat Bilgi Notu TDH Ar&Ge ve Mevzuat Şb. İTKİB Genel Sekreterliği Page 1 HALI SEKTÖRÜ 2015 EYLÜL AYI İHRACAT PERFORMANSI Ülkemizin halı ihracatı 2014 yılını % 7,3 oranında

Detaylı

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ

AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 30 Mart 2016 Pazar 2016 yılı Ocak-Şubat döneminde AB ve EFTA ülkeleri toplamına göre ticari araç pazarı, 2015 yılındaki pozitif performansını sürdürdü ve yüzde 15 artış

Detaylı

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017

Pazar AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ. 14 Temmuz 2017 AVRUPA TİCARİ ARAÇ SEKTÖR ANALİZİ 14 Temmuz 2017 Pazar 2017 yılı Mayıs ayında, AB ve EFTA ülkeleri toplamında ticari araç pazarı 2016 yılı aynı ayına göre yüzde 9,4 artış göstererek 213 bin adet seviyesinde

Detaylı

24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL

24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL 24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü «UNCTAD» ın Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin olarak hazırladığı Dünya Yatırım

Detaylı

Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar

Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Üzerine Notlar Recep Kapar Muğla Üniversitesi recepkapar@sosyalkoruma.net www.sosyalkoruma.net Sosyal Güvenlik Harcamaları Yüksek Değildir Ülke İsveç Fransa Danimarka Belçika

Detaylı

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama

Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama Reel Efektif Döviz Kuru Endekslerine İlişkin Yöntemsel Açıklama İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü İçindekiler I- Yöntemsel Açıklama... 3 2 I- Yöntemsel Açıklama 1 Nominal efektif döviz

Detaylı

İçindekiler İçindekiler... 2 Şekil Listesi Bağ Ve Bağ Ürünleri Sektörü Dünya da Bağ ve Bağ Ürünleri Sektörü Bağ Alanı...

İçindekiler İçindekiler... 2 Şekil Listesi Bağ Ve Bağ Ürünleri Sektörü Dünya da Bağ ve Bağ Ürünleri Sektörü Bağ Alanı... 1 İçindekiler İçindekiler... 2 Şekil Listesi... 3 1. Bağ Ve Bağ Ürünleri Sektörü... 4 2. Dünya da Bağ ve Bağ Ürünleri Sektörü... 4 2.1. Bağ Alanı... 4 2.2. Üzüm Üretimi... 5 2.3. Üzüm Üretimi Verimi...

Detaylı

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 33, Ağustos 2012 67

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 33, Ağustos 2012 67 Dulupınar Üniversitesi Sosyal Bililer Dergisi, Sayı 33, Ağustos 2012 67 TÜRKİYE DE PARA TALEBİ İSTİKRARLILIĞININ TESTİ: KAYAN PENCERELERDE SINIR TESTİ YAKLAŞIMI Veli Yılancı, Arş.Grv., İstanbul Üniversitesi,

Detaylı