SANAYİİ ALT SEKTÖRLERİNDE ENERJİ
|
|
- Volkan Sançar
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 17, Sayı: 58, ss FARKLI İŞYERi BÜYÜKLÜGÜNDEKi imalat SANAYİİ ALT SEKTÖRLERİNDE ENERJİ YOGUNLUGU Müslüme NARİN* ABSTRACT Energy is one of the importallt inputs for econonıic and social development. By this ıvay it plavs a crucial role for inercasing the living standard of society and sustainable development. Energy alsa provides the improvement. Howeve1~ because fossil fuel such as petroleum, natural gas, coal wlıich are the most inıportant, energy resources are quickly being used up and tfıey have been causilıg enviromnental problems, same concepts suc/ı as energy intensity and energy productivity have conıe out. In order to provide the effıcient use of energy nıany differel!t programmes have been being practiced. In this paper, the meaning of energy intensity and energy intensity experiences in Turkey and world are examined. In addition to this, the amaımf of the use of energy per per son, and it s intensity are searclıed for same cowıtries in wfıich energy is used e.ffıciently and productively. Witlı the lıelp of this infomzation the po sitian of Turkey in the world was determined. Alsa energy intensity is calculated for different size conıpanies in the Turkish Manufacfltring Industry. Alsa i11 this paper, same studies related to energy saving in Turkey are examined. GİRİŞ Ekonomik ve sosyal kalkınmanın önemli girdilerden biri olan enerji, bir toplumun yaşam standardının yükseltilmesinde ve sürdürülebilir kalkınmasının sağlanmasında önemli rol oynar. Günümüzde, ekonomisi hızla büyüyen ülkelerin fosil yakıt talepleri de hızla artmaktadır. Ancak, bu rezervler aynı ölçüde Yrd. Doç. Dr. Gazi Üniversitesi, i.i.b.f. İktisat Bölümü Öğretim Üyesi.
2 60 Müslüme NARİN artmamaktadır. Bu yakıt rezervlerinin sınırlı olması nedeniyle, enerjiye yönelik talep artmadan sabit kalsa bile, yakın bir gelecekte tükeneceği tahmin edilmektedir. Enerji rezervlerinin giderek azaldığı, ancak ihtiyacının sürekli arttığı dünyada, enerji kaynaklarının en etkin bir biçimde kullanılması önemli hiile gelmiştir. Enerji yoğunluğu, birim hasıla başına tüketilen enerji miktarını ifade eder. Bu çerçevede, enerjinin tasarruflu kullanılması açısından, bir yandan en az kaynak kullanılarak en çok enerjinin sağlanması, öte yandan aynı enerji kaynağı ile daha çok üretimin sağlanması gerekmektedir. Son yıllarda, özellikle de birinci petrol krizinden sonra, enerjinin etkin ve verimli kullanılmasına yönelik çalışmalar önem kazanmıştır. Bu çalışmalar, daha çok gelişmiş ülkelerde kamu kurumları, büyük şirketler ve üniversiteler tarafından yürütülen programlarla gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, genel olarak enerji yoğunluğunun ne olduğunu incelemek, sonra da çeşitli ülkelerle karşılaştırarak Türkiye imalat sanayiindeki, özellikle farklı işyeri büyüklüğündeki imalat sanayii alt sektörlerinde enerji yoğunluğunu saptamaktır. Bu doğrultuda birinci bölümde enerji yoğunluğu kavramı üzerinde durulacak, ikinci bölümde çeşitli ülkelerde ve Türkiye'de imalat sanayiinde enerji yoğunluğu karşılaştırılacaktır. Üçüncü bölümde ise Türkiye imalat sanayii ile farklı işyeri büyüklüğündeki imalat sanayii alt sektörlerinde döneminde enerji kullanımı, enerji yoğunluğu ve ortalama çalışan başına enerji kullanımı incelenecektir. Ayrıca, Türkiye'de enerji tasarrufuna ilişkin yapılan bazı çalışmalara da yer verilecektir. 1. ENERJİ YOGUNLUGU KA VRAMI Enerji yoğunluğu, birim hasıla başına kullanılan birincil ya da nihai enerji tüketimini gösteren ve tüm dünyada kullanılan bir göstergedir. Bu yoğunluk, birincil ya da nihai enerji tüketiminin gayrisafi yurtıçı hasılaya bölünmesiyle hesaplanmaktadır (IEA, 2005: 64) Uluslararası alanda yapılan çalışmalarda, genellikle 10 ABD dolarlık hasıla başına tüketilen TEPı cinsinden enerji miktarı, enerji yoğunluğu göstergesi olarak kullanılmaktadır. Ülkelerin enerji kullanımıyla ekonomik yapıları arasındaki ilişkinin belirlenmesinde iki temel gösterge esas alınmaktadır. Bunlardan birisi kişi başına enerji tüketimi, diğeri ise birim hasıla başına birincil ya da nihai enerji tüketimi, yani enerji yoğunluğudur. Enerji yoğunluğunun düzeyi ise ekonomik etkinliğin yapısına 1 TEP (ton petrol eşdeğeri); çeşitli enerji kaynaklannın miktarlannı tanımlamak için kullanılmakta ve kg, m 3, ton, kwh gibi farklı birimleri aynı düzlemde ifade etmektedir. 1 TEP, 1 ton petrolün yakılmasıyla elde edilecek enerjiyi vermektedir. Bu enerji, yaklaşık 10 7 Kcal (kilokalori)'ye, 41,8xl0 9 joule'e ve 11,6xl0 3 kwh'a karşılık gelmektedir.
3 Farklı İşyeri Büyüklüğündeki İmalaf Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yoğunluğu 61 ve farklı enerji kullanımlarındaki verimliliğin düzeyine bağlıdır (Laponche, 1997: 45). Bir ülkenin enerji yoğunluğu ne kadar düşükse, o ülkede birim hfisılayı üretmek için harcanan enerji de o ölçüde düşüktür. Buradan enerjlnın verimli kullanımıyla, enerji yoğunluğu arasında ters yönlü bir ilişkinin olduğu anlaşılmaktadır. Enerji yoğunluğu göstergesinde, ekonomik çıktı, enerji verimliliğindeki ve enerji kaynaklarının ikamesindeki değişmeler birlikte yer almaktadır. Ancak bu değişmelerin tümünün tek bir göstergede incelenmesi olanaksızdır. Buna karşın enerji yoğunluğu göstergesi, enerji verimliliğinin incelenmesinde ve karşılaştırılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır (Keskin ve Gümüşderelioğlu, 1997: 191). Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi, enerji yoğunluğu göstergeleri ve kişi başına enerji tüketimi ile değerlendirilmektedir. Enerji açısından gelişmişliğin göstergesi ise kişi başına enerji tüketiminin yüksek, enerji yoğunluğunun düşük olmasıdır. Enerji yoğunluğunun düşüklüğü, aynı enerji kullanımıyla daha çok katma değer yaratılması anlamına gelir. Kişi başına enerji tüketiminin yüksek olması, hem ekonominin canlandığı, hem de ülkede ulaşım araçları ile elektrikli aletlerin yaygın kullanıldığı ve yüksek konforlu barınma olanaklarının arttığını gösterir (IEA, 2006; 5). 2. TÜRKİYE'DE VE DÜNYADA ENERJİ YOGUNLUGU KARŞlLAŞTlRMASI Genel olarak, kalkınmakta olan ekonomilerde enerji yoğunluğu artmakta, ancak gelişmiş ekonomilerde bu oran azalma eğilimine girmektedir. Düşük gelirli ülkelerde sanayileşme ve kentleşmeyle birlikte, gelir arttığında enerji kullanımı da artmaktadır. Yarı sanayileşmiş ülkelerde enerji kullanımı daha düşük bir gelişme göstermektedir. Sanayileşmiş ülkelerde ise iktisadi yapının daha az enerji kullanan sektörlere doğru yönelmesiyle birlikte, enerji tasarrufu sağlayan teknolojik gelişmeler ortaya çıkmaktadır (Leach vd, 1986: 28; Çermikli, 2005: 59). İktisadi gelişme ile enerji yoğunluğu arasında bazen doğru bazen ters yönlü ilişki olmasına karşın, kişi başına gelirle kişi başına enerji tüketimi arasında doğru yönlü bir ilişki söz konusudur. Tablo-ı' de dünyanın çeşitli bölgeleri, ülkeleri ve Türkiye'deki enerji yoğunluğu ile kişi başına enerji tüketimleri görülmektedir. Bu tablo incelendiğinde; kişi başına enerjinin en çok 4675 kilogram petrol eşdeğeri (KEP) ile OECD ülkelerince tüketildiği görülmektedir. OECD ülkelerini 4039 KEP'le Japonya izlemektedir. Japonya'nın enerji yoğunluğu ise dünya enerji yoğunluğundan düşük, dolayısıyla enerji verimliliği daha yüksektir. Bunu OECD ülkeleri izlemektedir.
4 62 Müslünıe NARİN Tablo-I: Dünyanın Çeşitli Bölgeleri, Ülkeleri ve Türkiye'deki Kişi Başına Enerji Tüketimleri ve Enerji Yoğunluğu (2003 Yılı) Bölgeler Nüfus (Milyon) Tüketilen GSYH Kişi Başına Kişi Başına Enerji Enerji (2000 yılı) Gelir Enerji Yoğunluğu (MTEP) Milyar (Dolar) Tüketimi KEP TEP/Bin Dolar Dünya ,32 OECD ll ,20 Ortadoğu ,66 Eski Sovyet ÜL ,12 OECD-Dışı Avr ,76 Çin ,92 Asya ,72 Latin Amerika ,32 Afrika ,87 Japonya O,ll Türkiye ,38 Kaynak: International Energy Agency, Key World Energy Statistics, OECD/IEA, Paris, 2005a, s.48,52,56, Türkiye'de ise kişi başına enerji tüketimi 1113 KEP olup, Afrika, Asya ve Çin'den daha fazladır. Ancak OECD, Japonya, Ortadoğu, Eski Sovyet Ülkeleri ve OECD dışı Avrupa ülkelerinden daha düşüktür. Türkiye'de enerji yoğunluğu ise 0,38'dir. Japonya ile karşılaştırıldığında, Türkiye'de enerji yoğunluğunun yüksek olduğu, dolayısıyla enerjinin verimli kullanılmadığı anlaşılmaktadır. Öte yandan kişi başına en yüksek gelir Japonya'da olup, bunu sırasıyla OECD ülkeleri izlemektedir. Türkiye'de kişi başına gelirin dünya ortalamasının altında olduğu da tablodan görülmektedir. Bir ülkede enerji, ağırlıklı olarak, sanayi sektöründe kullanjlmaktadır. Türkiye'de enerji tüketiminin yaklaşık % 43 'ü sanayide gerçekleşmekte olduğundan, çalışma sanayi sektörünü kapsayacak biçimde daraltılmıştır. Bir karşılaştırma yapmak amacıyla Türkiye ile Uluslararası Enerji Ajansı (IEA)'nın ll ülkesinin 2 sanayi sektöründeki enerji yoğunluğuna da Tablo-2'de yer verilmiştir. 2 IEA-11 ülkesi; Norveç, Avustralya, Finlandiya, İsveç, ABD, Fransa, Japonya, İngiltere, İtalya, Almanya ve Danimarka'dan oluşmaktadır.
5 Farklı İşyeri Büyüklüğündeki İmafat Sanayii Alt Sektörlerinde Ener:ji Yoğunluğu 63 Tablo-2: Ülkelere Göre Sanayi Toplam Enerji Yoğunluğu (1998 Yılı) Enerji Yoğunluğu Ülkeler MGJ/$ TEP/Bi Norveç 23,3 0,56 Avustralya 19, Kanada 17, İsveç ,34 Finlandiya 14,0 0,33 Hollanda llj 0,27 ABD 9,9 0,24 İngiltere 7,7 0,18 Fransa 7,4 0,18 Japonya 6,7 0,16 İtalya 6,5 OJ6 Almanya 6,5 0,16 Danimarka 6,4 0,15 IEA-11 Ort. 8,5 0,20 Türkiye* 22,2 0,53 Kaynak: International Energy Ageney (IEA) (2005b) 30 Years of Energy Use in lea Countries, OECD/lEA, Paris, s.68, 69, 209. *Kubilay Kavak, "Dünyada ve Türkiye'de Eneıji Verimliliği ve Türk Sanayiinde Eneıji Verimliliğinin incelenmesi'' DIT, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, DIT. Yayın No: 2689, Ankara, 2005, s.l27. Tabloya göre; Türkiye imalat sanayiinde enerji yoğunluğu, gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında çok yüksek olup, Norveç'ten sonra ikinci sırada yer almaktadır. Enerji yoğunluğunun yüksek olduğu ülkeler sırasıyla Norveç, Türkiye, Avustralya, Kanada, İsveç, Finlandiya, Hollanda'dır. Japonya, Almanya gibi gelişmiş ülkelerde ise enerji yoğunluğu düşük olup, bu ülkeler enerjiyi daha etkin ve verimli kullanmaktadırlar. Türkiye'de enerjinin ağırlıklı bölümünün kullanıldığı imalat sanayiinde alt sektörler itibariyle enerji yoğunluğu ve enerji kullanım payı, IEA-11 ülkeleri ile karşılaştırmalı olarak Tablo-3 'de verilmiştir. 3 IEA lukelerine ilişkin en güncel veri 1998 yılına ait olduğundan bu Tablo anılan döneme göre oluşturulmuştur.
6 Müsliime NARİN Tablo-3: Türkiye ve IEA-11 Üikeieırinde imalat Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yoğımhığu ve Enerji Kullamını (1998 Ydı) İmalat Sanayii Alt ı Alt Sektödenie Enerji Sektörleri Enerji Yoğı.mluğu KullammPay ı IEA-11(1) 1 Türkiye IEA-11 (1) Türkiye (2) ı Kağıt 0, ,0 1 ~ 1 Kimya 0,38 1 0, ,3 Metal dışı mineral 0,52 1, ,8 Atıa metaller (Derrıir-çelik ile demir- çelik dışı) ],03 1, ,1 Gıda 0,17 0,20 8 8,7 Diğer ı O,ü ,1 Tekstil ,5 Orman - 0,18-0,5 1 Metal eş. ve makine - om - 2,0 1 Toplam 0,20 0, ,0 Kaynak: l. International Energy Ageney (lea) 30 Years of Energy Use in TEA Countries, OECD/TEA, Paris. 2005b, s Devlet İstatistik Enstitüsü. imalat Sanayiinde Enerji Tüketimi, 1998, s.s yılı verilerine göre, Türkiye'de ve IEA-11 ülkelerinde aııa metal sanayiinin enerji yoğunluğu ve enerji kullanım payı çok yüksektir. Bu alt sektörü, metal dışı mineraller (taş-toprağa bağlı sanayi) izlemektedir. Metal dışı minerallerin oluşturduğu alt sektörde, enerji yoğunluğu IEA-11 ülkelerindeki ortalamadan yüksek, ancak Türkiye ortalamasından düşüktür. Diğer alt sektörlerde ise enerji yoğunluğu, IEA-l 1 ülkeleri ile Türkiye'de birbirine çok yakındır. Genel olarak bakıldığında, Türkiye'de toplamda enerji yoğunluğunun, IEA-11 ülkelerinden çok yüksek olduğu görülmektedir. Öte yandan Türkiye imalat sanayiindeki döneminde enerji yoğunluğu, farklı işyeri büyüklüğü dikkate alınarak hesaplanmıştır. Alt sektörler itibariyle enerji yoğunluğu ve çalışan başına enerji kullanımı 3. bölümün altında ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
7 Farklı İşyeri Büyüklüğündeki İmalat Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yo,rlunluğu İMALAT SANAYİİNİN FARKLI işyeri BÜYÜKLÜGÜNDEKt ALTSEKTÖRLERDEENERJİYOGUNLUGU Türkiye imalat sanayiinde etkinlik gösteren farklı büyüklükteki işletmelere yönelik enerji yoğunluğuyla ile ilgili herhangi bir çalışma yoktur. Bu durum, düzenli veri setinin bulunmamasından Bu nedenle elde edilebilen verilerle farkli işyeri büyüklüğüne göre oluşturulmuş imalat sanayiinin alt dallarında eneı]ı kullanımı ve enerji yoğunluğundaki gelişmeler araştırılacaktır. Bu çalışmada kullanılacak veriler, Türkiye istatistik Kurumundan (TÜ1K) sağlanmıştn. ı TÜİK'te işyeri büyüklüğüne göre imalat sanayii alt sektörlerine ilişkin veriler uzun bir zaman aralığını kapsamakla beraber, 1994 yılındaki kriz dikkate alınarak 1995 yılından sonraki veriler çalışmaya alınmıştır. alt sektörler itibariyle eneıji verileri dönemi için bulunmaktadır. Bu nedenle çalışmanın kapsamı, dönemini ile sınırlandırılmıştır. TÜİK'ten elde edilen veriler iki farldı sı111flama 5 koduna göre biçimlendirildiğinden. anlamlı sonuç alınabilmesi için bu sınıflamalar birbiriyle uyamlaştınlarak, Usss-2.Rev 'e göre düzenlenmiştir. 6 imalat sanayii verileri; lo ve daha fazla kişi çalıştıran özel sektör ile kamuya ait imalat işyerierini kapsamaktadır. Öte yandan, TÜİK tarafından 1991 yılında uygulanan özel bir anket çaiışmasmda; 1-9 kişi çalıştıran işyerleri küçük, kişi çalıştıran işyerleri küçük kişi çalıştıran işyerleri orta, 100 ve daha fazla kişi çalıştıran işyerleri ise büyük ölçekli imalat sanayii işyerleri olarak tanımlanmıştır. Ancak bu çalışmada 1-49 kişi çalıştıran işyerleri, küçük işyerleri olarak tanımlanmış ve toplulaştmlmıştır. TÜİK tarafından 100 ve daha fazla kişi çalıştıran büyük işyerleri de, , , , 1000 ve daha fazla kişi çalıştıran işyerleri olarak ayrıştırılmış olduğundan, bu büyüklükler dikkate alınarak çalışmada yer verilmiştir. Ayrıca bazı imalat sanayii alt sektörlerine ilişkin verilere ulaşılamamıştır. Çünkü, özel sektörde üçten daha az işçi çalıştıran işyerinin olduğu alt sektörlere ait üretim bilgisi, TÜİK tarafından gizlilik nedeniyle verilmemektir. Benzer biçimde bazı alt sektörlerde bazı yıllara ait verilerin kesiklik veya kopukluk gösterdiği de gözlenmiştir. 4 imalat sanayi alt sektörlerine ilişkin çıktı değcrleıi ve ene~ji kullanımına ilişkin bk. Devlet İstatistik Enstitüsü. Yıllık İmalat Sanayii istatistikleri Yılları. imalat Sanayiinde Enerji Tüketimi, Yılları. 5 Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (Usss-2.Rev) ve (Usss-3.Rev). 6 Usss-3 Rev. Sistemindeki no'lu alt sektörler Usss-2 Rev. da 31, no ıu alt sektörler 32, nolu altsektörler no'lu altsektörler 34, no'lu altsektörler 35,26 no'lu alt sektör 36, 27 no' lu alt sektör no'lu all sektörler ise 38 no'lu alt sektör başlığı altında tcplulaştınlarak çalışmaya alınmıştır.
8 66 Miislüme NARİN Çalışmanın yapıldığı dönemde. imalat sanayiindeki farklı işyeri büyüklüğüne göre çıktı değerlerine ilişkin veriler. en son 2003 yılına kadar bulunmaktadır. Öte yandan, enerji verileri 2001 yılından sonra hazırlanmadığından, çalışmada kullanılan veriler, beş yıl geriden gelmektedir. Elde edilen verilerde belirtilen eksiklikler olmasına karşın, farklı büyüklükteki imalat sanayii alt sektörlerindeki işletmelerin enerji yoğunluğuna ilişkin, genel eğilimi vermesi açısından, mevcut verilerin yeterli olacağı düşünülmektedir. Eneıji yoğunluğunun hesaplamasında kullanılan imalat sanayii alt sektörleri itibariyle yıllara göre çıktı değerleri, fiyat artışlarından anndırılmıştır. Bu işlernde öncelikle temel alınan 1994 yılı imalat sanayiine göre TEFE serisi, 1995 yılı temel olacak biçime dönüştürülmüş ve bu seriyle de indirgenmiştir. Daha sonra 1995 yılına indirgenmiş olan çıktı değerleri, aynı yılın cari ortalama dolar kuruna bölünmek suretiyle, 1995 yılı fiyatlarıyla ABD doları cinsinden hesaplanmıştır. Böylece çıktı değerlerinde görülen yıllık değişimlerde, dolar kurundan kaynaklanan sapmalar ortadan kaldırılmıştır. Farklı işyeri büyüklüğüne göre imalat sanayii alt sektörlerindeki eneıji kullanımının, r~ıktı değerlerine bölünmesiyle hesaplanan enerji yoğunluğunun yıllar içindeki gelişimi. alt sektörler itibariyle aşağıda da ayrıntılı olarak incelenmiştir Gıda, içki ve Tütün Sanayii (31 No'lu Sektör) Genel olarak gıda, içki ve tütün sanayiinde enerji tüketimi ile çıktı değerleri yıllar itibariyle istikrarlı bir biçimde artmıştır. Bu sektörün enerji yoğunluğu Tablo- 4 'te yer almaktadır. Bu tablo incelendiğinde; sektördeki enerji yoğunluk değerlerinin yılları arasında 0,056 ile 0,058 arasında seyrettiği görülmektedir. Bu sanayide eneıji yoğunluğu, imalat sanayii enerji yoğunluğundan daha düşüktür. Ancak, gıda sanayiinin, istikrarlı bir sektör olduğu görülmektedir yılları arasında bu sektörlerde enerji yoğunluğu artmasına karşılık, yıllarında biraz düşerek sabit kalmıştır yılının kriz yılı olmasından dolayı, enerji yoğunluğunun düştüğü gözlenmektedir. İşyeri büyüklüğü dikkate alındığında; ortalama 1-49 arasında işçinin çalıştırıldığı küçük ölçekli işletmelerde enerji yoğunluğunun çok düşük olduğu, yıllar itibariyle bu yoğunlukta inişler çıkışlar bulunduğu da görülmektedir. Ortalama arasında işçinin çalıştırıldığı orta ölçekli işletmelerde ise enerji yoğunluğu, küçük işletmelere göre daha yüksek olmasına karşın, gıda, içki ve tütün sanayii enerji yoğunluğu bakımından düşüktür. Enerji yoğunluğunun en yüksek olduğu grubu ise işçinin çalıştırıldığı büyük işyerleri oluşturmaktadır.
9 Farklı İşyeri Büyüklüğündeki İmalaf Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yoğunluğu 67 Tablo-4: Gıda, içki ve Tütün Sanayii Enerji Yoğunluğu Enerji Yoğunluğu (TEP/Çıktı Bin Dolar) Gıda, İçki ve Tütün Sanayii 0,056 0,065 0,088 0,063 0,063 0,066 0, ,005 0,006 0,005 0,003 0,004 0,003 0, ,040 0,040 0,025 0,024 0,032 0,028 0, ,036 0,053 0,060 0,048 0,045 0,055 0, ,053 0,051 0,054 0,051 0,053 0,061 0, ,102 0,151 0,123 0,098 0,103 0,107 0, ,071 0,081 0,033 0,107 0,093 0,091 0,053 imalat Sanayii Genel 0,134 0,156 0,137 0,136 0,142 0,142 0,131 Toplam Öte yandan farklı işyeri büyüklüğüne göre oluşturulan gıda, içki ve tütün sanayiindeki işyerlerinde ortalama çalışan başına enerji kullanımı da hesaplanmış ve Tablo-S'te gösterilmiştir, Bu tablodan da görüleceği üzere, ortalama çalışan başına enerji kullanımının en fazla, arasında işçi çalıştıran büyük ölçekli işletmeler olduğu dikkati çekmektedil Bu işyerlerini, 1000 ve üstü işçi çalıştıran işyerleri izlemektedir, Kullanımı Tablo-S: Gıda, içki ve Tütün Sanayiinde Ortalama Çalışan Başına Enerji Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı Gıda, İçki ve Tütün 5,703 6,688 7,087 7,426 7,498 7,440 7, ,470 0,562 0,459 0,277 0,376 0,31 ı 0, ,469 4,426 3,370 3,225 3,612 3,034 3, ,674 6,138 6,957 6,280 6,037 6,699 6, ,530 5,232 5,217 5,553 6,174 6,979 6, ,228 15,385 15,650 13,359 14,711 12,313 12, ,424 8,326 2,574 11,463 9,239 11,015 9,886 imalat Sanayii Genel Toplam 13,499 14,718 13,815 13,220 14,015 14,362 13,813 Bu sektörde gerek enerji yoğunluğu gerekse ortalama çalışan başına enerji kullanımı, büyük ölçekli işletmelerde daha fazladır, 3.2. Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sanayii (32 No'lu Sektör) Bu sektörün alt sanayi dallarından biri olan dokuma sanayii, kriz yılları da dahil olmak üzere ihracatı sürekli artan bir sektördül Dolayısıyla 2000 yılı
10 68 Müslüme NARİN dışında, sektörün enerji tüketimi yıllar itibariyle dalgalı bir görüntü vermekle birlikte, artış yoğunluğu eğiliminde olmuştur. Sektörün ve bu sektördeki farklı büyüklükteki işletmelerin enerji Tablo-6'da görülmektedir. Bu tabloya göre; sektördeki enerji yoğunluk değerleri yılları arasında ile 0,037 arasında seyretmektedir yılı dışında sektördeki enerji yoğunluğu yıllar itibariyle artmakla birlikte genel imalat sanayii enerji yoğunluğunun altında kalmıştır. Tablo-6: Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sanayii Enerji Yoğunluğu Eneıji Yoğunluğu (TEP/Çıktı Bin Dolar) Dokuma, Giyim ve Deri Sanayii 0,051 0,050 0,046 0,068 0,060 0,060 0, ,007 0,002 0,005 0,001 0,003 0,002 0, ,050 0,018 0,012 0,012 0,009 0,013 o,oıo ,026 O,ü30 0,026 0,021 0,028 0,020 0, , ,036 0,041 0,068 0, ,072 0,075 0,067 0,058 0,094 0,108 0, ,084 0,099 0,094 0,101 0,125 0,117 0,092 imalat Sanayii Genel Toplam 0,134 0,156 0,137 0,136 0,142 0,142 0,131 Ayrıca farklı işyeri büyüklüğüne göre oluşturulan dokuma, giyim ve deri sanayiindeki işyerlerinde ortalama çalışan başına enerji kullanımı da hesaplanmış ve Tablo-7'de gösterilmiştir. Bu tablodan da görüleceği üzere, ortalama çalışan başına enerji kullanımının en fazla, 1 000' in üstünde işçi çalıştıran çok büyük ölçekli işletmeler olduğu dikkati çekmektedir. Bu işyerlerini, arası işçi çalıştıran işyerleri izlemektedir. Burada dikkat çekici nokta; arası işçi çalıştıran işyerlerinde ortalama çalışan başına enerji kullanımının yıllar itibariyle büyük ölçüde düşmesi. SOO'ün üstünde işçi çalıştıran işyerlerinde ise giderek artmasıdır. Bu verilerden de anlaşılmaktadır ki, sektörde giderek yoğunlaşma artmakta, diğer bir deyişle sektördeki işyerleri giderek daha büyük ölçekli hale gelmektedir.
11 Farklı İşyeri Büyüklüğündeki İmcılat Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yoğunluğu 69 Tablo-7: Dokuma, Giyim Eşyası ve Deri Sanayiinde Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullamını Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı (TEP/Ort.Çal.Sayısı) ı Dokuma, Giyim ve Deri 3,066 2,667 2,634 2,496 Sanayii 3,216 3,175 2, ,403 0,094 0,236 0,042 0,187 0,140 0, ,117 0, ,659 0,497 0,694 0, ,529 1,599 1,360 1,150 1,679 1,098 1, , ,273 2,232 3,414 2,828 3, ,505 3,908 3, ,755 5,572 4, ,915 5,338 5,562 6,093 7,026 6,574 6,252 imalat Sanayii Genel Toplam 13,499 14,718 13,815 13,220 14,015 14,362 13, Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayii (33 No'lu Sektör) Orman ürünleri ve mobilya sanayiinin enerji tüketimi yıllar itibariyle düşük düzeyde de olsa dalgalanma göstermektedir. Bu sanayinin çıktı değerlerinde ise 2001 yılı dışında, genel olarak inişli çıkışlı artışlar olmuştur. Bu sanayide enerji yoğunluğu, yılları arasında 0,062 ile 0,051 arasında değişen değerler aldığı Tablo-S'den görülmektedir. Bu sanayide de enerji yoğunluğu, yıllar itibariyle artmakla beraber imalat sanayii enerji yoğunluğunun altında kalmıştır. Tablo-8: Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayii Enerji Yoğunluğu Enerji Yoğunluğu (TEP/Çıktı Bin Dolar) Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayii 0,062 0,055 0,052 0,049 0,049 0,051 0, ,005 0,014 0,001 0,000 0,000 0,068 0, ,088 0,735 0,030 0,035 0, , ,060 0,096 0,013 0,071 0,063 0,116 0, ,057 0,063 0,051 0, , imalat Sanayii Genel Toplam ,156 0,137 0, ,142 O, 131 Farklı işyeri büyüklüğüne göre oluşturulan orman ürünleri ve mobilya sanayiindeki işyerlerinde, ortalama çalışan başına enerji kullanımı da Tablo-9' da gösterilmiştir. Bu tablodan da izleneceği üzere, 1995 yılında ortalama çalışan başına
12 70 Müslüme NARİN eneıji kuilanımının, en fazla arasında işçi çalıştıran işletmelerde olduğu görülmektedir. Ancak zaman içinde bu işyerlerinde ortalama çalışan başına enerji klıllanımı azalmış, işçinin çalıştığı işyerlerinde enerji kullanımı artmıştır. Özellikle ı -49 işçinin çalıştığı küçük ölçekli işletmelerin bulunduğu alt sektörde enerji kullanımının giderek azaldığı. hatta 2001 yılında hiç tüketimin olmadığı da gözlenmektedir. Tabio-9: Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayiinde Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı Ortalama Çalışan Başına ı Enerji Kullanımı (TEP/Ort.Çal.Sayısı ) Orman Ürünleri ve Mobilya Sanayii 3, ,906 2,352 3,056 3,025 3, ,178 0,464 0,033 0,013 0,000 1,357 0,000 4,185 3,834 1,298 1,542 1,5 ı 7 6,034 2,595 6,538 5,613 0,830 4,163 4,720 8,272 5,167 5, ,438 6,758 10,422 0,000 ı 1,284 imalat Sanayii Genel Toplam 13,499 14,7ı8 13,815 ı3,220 14,015 ı4,362 13, Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayii (34 No'lu Sektör) Kağıt-kağıt ürünleri ve basım sanayiinin eneıji tüketimi, 1999 yılı dışında, diğer yıllarda artmış, çıktı değerleri ise giderek azalmıştır. Çıktının azalmasının birinci nedeni, incelenen yıllarda kağıt sektöründe ithalatın giderek artma eğiliminde olmasıdır yılları arasında Türkiye'nin kağıt ithalatı yaklaşık % 30 oranında artış göstermiştir (DTM, 2006). Böylece yurtiçi çıktı için ithalatın payı % l9'dan % 25'e yükselmiştir. İkinci neden ise, ithalat nedeniyle yurtiçi kağıt fiyatlarının fazla yükselmemesidir. Bu durum da çıktı düzeyini olumsuz etkilemiştir. Sektördeki ve farklı büyüklükteki işyerlerinde enerji yoğunluğu Tablo-lO'da görülmektedir. Bu sanayide bir yandan enerji kullanımının artması, öte yandan çıktı değerlerinin giderek düşmesi, eneıji yoğunluğunu artırmıştır. ı yılları arasında sektördeki enerji yoğunluğu% 47 civarında artmış, özellikle 1996 yılından sonraki dönemde ise Türkiye imalat sanayii enerji yoğunluğunun sürekli üstünde seyretmiştir. Farklı büyüklükteki işyerlerinin bulunduğu alt sektörlerde eneıji yoğunluğu. en fazla işçinin çalıştığı işyerlerinde gerçekleşmiştir. B unu takiben sırasıyla ile 1000 işçinin çalıştığı işyerleri gelmektedir.
13 Farklı İşyeri Büyüklüğündeki İmafat Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yoğunluğu 71 Tablo-10: Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayii Enerji Yoğunluğu 1 Eneıji Yoğunluğu (TEP/Çıktı B in \Dolar) ı997 ı998 \ Kağıt-Kağıt Ür. ve Basım Sanayii 0,129 0,164 O, 148 0,157 0,156 0,168 0, ,015 0, ,004 0, ,040 0,027 0,016 0,036 0,051 0,064 0, ,04110,047 0,058 0,090 0,073 0, Wc ,110 0,163 0,704 0,390 0,230 0,250 0, ,572 0,919 1,45 ı 1, ı,365 1 ı, ,184 0,056 0,847 0,076 1,293 0,679 0,814 imalat Sanayii Genel Toplam 0,134 0,156 0,137 0,136 0,142 0,142 0,131 imalat sanayiindeki ve farklı büyüklükteki işyerlerinde ortalama çalışan başına eneıji kullanımı ise Tabio-l 1 'de görülmektedir. Tablodan da görüleceği üzere, ortalama çalışan başına eneıji kullanımının en yoğun olduğu işyerleri, arasında işçi çalıştıran büyük ölçekli işyerleridir. Bu işyerlerini, arası işçi çalıştıran işletmeler izlemektedir. Ortalama çalışan başına enerji kullanımının en düşük düzeyde bulunduğu işyerlerinin ise 1-49 arası işçinin çalıştığı işletıneler olduğu yine tablodan görülmektedir. Tablo-U: Kağıt-Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayinde Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı (TEP/Ort.Çal.Sayısı) Kağıt-Kağıt Ür. ve Basım Sanayii 13,624 15,932 17,612 16,970 17,296 19,568 21, , , ,415 1, , ,545 3,372 5,215 5,057 4, , ,260 10, ,133 10, ,793 17,954 18,656 34, ,675 46,268 65,917 69,631 72, , ,298 6,241 23,389 2, ,470 18, imalat Sanayii Genel Toplam 13, ,815 13, ,813
14 72 Müslüme NARİN 3.5. Kimya-petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Ürünleri Sanayii (35 No'hı Sektör) Enerjinin en yoğun kullanıldığı sektörlerden biri olan kimya-petrol, kömür, kauçuk ve petrol ürünleri sanayiinin enerji tüketimi 1996 yılından itibaren sürekli azalmış, ı yılları arasında ise fazla değişmemiştir. Sektördeki çıktı değerinde ise döneminde önemli bir değişiklik olmamasına karşın, yaşanan krizin etkisiyle 200ı yılında düşmüştür. Tablo-12 'den de görüleceği üzere; bu sanayinin enerji yoğunluğu dalgalanarak 1998 yılına kadar artış göstermiş, sonra da azalmıştır. Ancak bu sektörün enerji yoğunluğu, Türkiye imalat sanayii enerji yoğunluğunun altında kalmıştır. Farklı büyüklükteki işyerlerinde de benzer durum görülmektedir. Enerjinin en yoğun kullanıldığı arasında işçi çalıştıran işyerlerinde, bu pay giderek azalmıştır ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde ise bunun aksine yıllar itibariyle artış gözlenmektedir arası işçinin çalıştığı işyerlerinde enerji kullanımı hem çok düşük düzeyde gerçekleşmiş, hem de yıllar itibariyle giderek düşmüştür. Tablo-12: Kimya-petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Ürünleri Sanayii Enerji Yoğunluğu ı Enerji Yoğunluğu (TEP/Çıktı Bin ı !Dolar) Kım-pet, Kom., Ka. Pla. Ur. Sanayıı o,ıoılo,157'o,ı29 0,133 0,109 0,102 0,085 1 ı-49 0,038 o.oıı , ı 0,011 0, ,055 0,012 0,012 0,016 0, , ,026 0,048 0,058 0,047 0,047 0,033 0, ,036 0,049 0,049 0,057 0,048 0,049 0, ,201 0,267 1,229 0,998 1,047 0,161 0,133 ıooo+ 0,107 0,203 0,149 1,076 0,159 0,137 0,488 İmalat Sanayii Genel Toplam 0,134 0,156 0,137 0,136 0,142 0,142 0,131 Öte yandan sektördeki ve farklı büyüklükteki işyerierindeki ortalama çalışan başına enerji kullanımı ise Tablo-13'te görülmektedir. Tablodan da görüleceği üzere, ortalama çalışan başına enerji kullanımının en yoğun olduğu işyerleri, ı 000 ve daha fazla işçi çalıştıran büyük ölçekli işletmelerdir. Bu işletmeleri, arası işçi çalıştıran işyerleri izlemektedir. Yine ortalama çalışan başına enerji
15 Farklı İşyeri Büyüklüğündeki İmafat Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yoğunluğu 73 kullanımının en düşük olduğu işyerierini ise 1-49 işçinin çalıştığı işletmelerin oluşturduğu tablodan görülmektedir. Tablo-13: Kimya-petrol, Kömür, Kauçuk ve Plastik Ürünleri Sanayiinde Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullamını Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı (TEP/Ort.Çai.Sayısı) Kim-pet, Köm., Ka. Pla. Ür. Sanayii 25,098 37,305 31, ,288 19,568 26, ,2193 0,950 1,110 1,035 0,957 0,683 0,595 6,483 1,305 1,313 17,148 3,909 2,827 2,623 3,567 5,478 6, ,583 4,316 3,755 7,937 10,262 10,197 10,991 11,182 ı 1,520 ı 1,182 51,136 63, , ,262 98,667 26,851 26,571 54, , , , ,121 99, ,518 İmalat Sanayii Genel 13,499 14,718 13,815 13,220 14,015 14,362 13,813 Toplam 3.6. Taş ve Toprağa Dayalı Sanayii (36 No'lu Sektör) Taş ve toprağa dayalı sanayi, enerjinin en yoğun kullanıldığı sektördür. Bu sektördeki enerji tüketiminde yılları arasında artış görülmesine karşın, 2001 yılında krizin de etkisiyle düşüş ortaya çıkmıştır. Tablo-l4'teki verilere bakıldığında, sektördeki enerji yoğunluğunun, imalat sanayii enerji yoğunluğunun bir hayli üstünde olduğu görülmektedir. Hatta sektörün enerji yoğunluk değeri, Türkiye imalat sanayii değerlerinin yaklaşık 5-6 katı civarındadır. Öteki imalat sanayii alt sektörleri içerisinde en yüksek enerji yoğunluğu, bu sektöre aittir. Bu sanayinin enerji yoğunluğunun çok yüksek çıkmasının nedeni, sektörün üretim yapısı gereği daha çok eneıji kullanılmasından kaynaklanmaktadır. İşyeri büyüklüklerine göre enerjinin en yoğun kullanıldığı işyerlerinin genel olarak arasında işçi çalıştıran işletmeler olduğu görülmektedir.
16 74 Müslüme NARİ/'i Tablo-14: Taş Ye Toprağa Dayalı Sanayinde Enerji Yoğunluğu Enerji Yoğunluğu (TEP/Çıktı Bin Dolar) Taş ve Toprağa Dayalı Sanayii ,735 0,665 0, ) ,604 0, , , ,403 OA07 0,394 0,349 0,513 0, ,126 1,129 1,002 0,982 0,923 1,097 0, L061 0,931 0,762 0,736 0,707 0,854 1, ,547 0, ,566 0,783 0, ,269 0,352 0,339 0,423 0,363 0,470 0,484 imalat Sanayi Genel Toplam 0,134 0,156 0,137 0,136 0,142 0,142 0,13 ı Ayrıca sektördeki ve farklı büyüklükteki işyerlerinde ortalama çalışan başına enerjı kullanımı ise Tablo-lS'te görülmektedir. Tablodan da görüleceği üzere, ortalama çalışan başına en yoğun enerji kullanımı arası işçi çalıştıran büyük ölçekli işletmelerce gerçekleştirilmiştir. Bunları, arası işçi çalıştıran işyerleri izlemektedir. Yine ortalama çalışan başına eneıji kullanımının en düşük olduğu işyerierini ise 1-49 arası işçinin çalıştığı işletmelerin oluşturduğu tablodan görülmektedir. Tablo-IS: Taş ve Toprağa Dayalı Sanayinde Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı (TEP/OrtÇal.Sayısı) Taş ve Toprağa Dayalı Sanayii 54,437 53,172 51,5 ll 47,798 50,686 55,819 57, ,528 10,132 10,488 9,240 16,080 13,676 ı 6, ,134 ı 7,277 13,426 ı 7,472 21,060 23,242 15, ,274 70,930 79,673 69,179 67,000 81,592 67, , ,694 92,867 84,446 81,871 92, , ,906 67,672 62,443 61,144 83, , ,172 32,476 33,256 39,894 22,119 35,475 37,104 imalat Sanayii Genel 13,499 14,7 ı 8 13,815 13,220 14,015 14, Toplam
17 Farklı İşyeri Biiyükliiğündeki İmafat Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yoğunluğu Metal Ana Sanayi (37 No'lu Sektör) Metal ana sanayide 2000 yilına kadar istikrarlı bir biçimde artan enerji kullanımı, 2001 yılında krizin de etkisiyle azalmıştır. Sektörün çıktı değerleri ise yıllar itibariyle iniş-çıkışlar göstermiştir. Buna bağlı olarak, bu sanayide enerji yoğunluğunun da dalgalı bir seyir izlediği Tablo-16'da görülmektedir. Bu verilerden anlaşılmaktadır ki, sektördeki enerji yoğunluğu, imalat sanayii enerji yoğunluğunun bir hayli üstündedir. Ayrıca bu sanayi, diğer imalat sanayii alt sektörleri içerisinde taş ve toprağa dayalı sanayiiden sonra en yüksek enerji yoğunluğuna sahiptir. Farklı büyüklüklerine göre oluşturulan işyerierindeki enerji yoğunluğu ise daha çok büyük işletmelerce gerçekleştirilmektedir. Tablodan da görüleceği üzere, 1000 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde enerji yoğunluğu çok yüksek, 1-49 arası işçi çalıştıran işyerlerinde, yani küçük işletmelerde ise düşüktür. Tablo-16: Metal Ana Sanayi Enerji Yoğunluğu Eneıji Yoğunluğu (TEP/Çıktı Bin Dolar) Metal Ana Sanayi 0,454 0,619 0,475 0, , ,062 0,064 0,068 0,060 0,031 0,036 0, , ,042 0, , ,058 0,063 0,043 0,063 0,095 0,097 0, ,100 0,191 0,164 0,154 0,197 0,185 0, ,203 0,456 0,286 0,186 0,13 ı 0,137 0, ,495 1,645 1,227 1,180 1,386 1,528 1,513 İmalat Sanayii Genel Toplam 0,134 0,156 0,137\0,136 0, ,131 ı Sektördeki ve farklı büyüklükteki işyerlerinde ortalama çalışan başına eneıji kullanımı ise Tablo-l7'de görülmektedir. Tablodan da görüleceği üzere, ortalama çalışan başına en yoğun enerji kullanımı. l 000 ve daha fazla işçi çalıştıran büyük ölçekli işletmelerce gerçekleştirilmiştir. Bu işyerlerini, arası işçi çalıştıran işletmeler izlemektedir. Tabloya göre; ortalama çalışan başına enerji kullanımının en düşük olduğu işyerierini ise 1-49 arası işçinin çalıştığı işletmeler oluşturmaktadır.
18 76 Müslüme NARİN Kullanımı Tablo-17: Metal Ana Sanayide Ortalama Çalışan Başına Enerji Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı (TEP/Oıt.Çal.Sayısı ) Metal Ana Sanayi 69,265 84,572 80,250 79,119 83,764 89,003 84, ,813 6,518 6,366 5,158 2,834 4,476 3, ,531 17,271 7,115 7,369 15,471 12,888 12, ,965 8,709 7,901 8,151 12,334 15,029 15, ,606 48,719 46,758 32,257 42,475 34,331 39, ,533 63,235 33,104 24,604 29,571 99, , , , , , , ,579 imalat Sanayii Genel Toplam 13,499 14,718 13,815 13,220 14,015 14,362 13, Metal Eşya, Makine, Teçhizat, Ulaşım Aracı, İlıni ve Mesleki Ölçme Aletleri Sanayii (38 No'lu Sektör) Metal eşya, makine, teçhizat, ulaşım aracı, ilmi ve mesleki ölçme aletleri sanayiinin hem enerji tüketimi, hem de çıktı değerleri döneminde inişli çıkışlı bir seyir izlemiştir. Bu sektördeki enerji yoğunluğu Tablo-lS'den de görüleceği üzere, düşük düzeyde gerçekleşmiş, ancak yıllar itibariyle istikrarlı bir seyir izlemiştir. Bunun ötesinde sektörün en önemli özelliği, en düşük enerji yoğunluğuna sahip olmasıdır. Diğer bir ifadeyle bu sektörün enerji yoğunluğu, diğer bütün sektörlerden daha düşüktür. Bu durum, söz konusu sektörde eneıji tasarruf edici teknolojilerin kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Ancak genel olarak bu sanayide enerji yoğunluğunun, imalat sanayii enerji yoğunluğundan daha düşük olduğu görülmektedir. Farklı büyüklükteki işyerlerinde eneıji yoğunluğu ise genel olarak birbirine yakındır.
19 Farklı İşyeri Büyüklüğündeki İmafat Sanayii Alt Sektörlerinde Enerji Yoğunluğu 77 Tablo-18: Metal Eşya, Makine, Teçhizat, Ulaşım Aracı, ilmi ve Mesleki Ölçme Aletleri Sanayii Enerji Yoğunluğu Enerji Yoğunluğu (TEP/Çıktı Bin Dolar) Metal Eş.,Ma.Teç.Ul. Sanayii 0,015 0,015 0,014 0,013 0,016 0,013 0, ,001 0,002 0,001 0,001 0,001 0, ,027 0,002 0,001 0,002 0,002 0,001 0, ,013 0,006 0,005 0,004 0,011 0,009 0, ,018 0,021 0,019 0,022 0,024 0,019 0, ,017 0, ,016 0,025 0,027 0, ,019 0,021 0,018 0,019 0,018 0,015 0,016 imalat Sanayii Genel Toplam 0,134 0,156 0,137 0,136 0,142 0,142 0,131 Farklı işyeri büyüklüğüne göre oluşturulan işyerlerinde ortalama çalışan başına enerji kullanımı Tablo-19'da yer almaktadır. Bu tablodan da görüleceği üzere, ortalama çalışan başına en fazla enerji kullanımının, arasında işçi çalıştıran büyük ölçekli işyerleri olduğu dikkati çekmektedir. Bu işyerlerini, 1000 ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler izlemektedir. Tablo-19: Metal Eşya, Makine, Teçhizat, Ulaşım Aracı, ilmi ve Mesleki Ölçme Aletleri Sanayiinde Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullamını Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı (TEP/Ort.Çal.Sayısı ) Metal Eş.,Ma.Teç.UI. Sanayii 1, ,388 1,173 1,397 1,400 1, ,061 0,067 0,055 0,040 0,012 0,044 0, ,160 0,121 0,080 0,076 0,109 0,027 0, ,922 0,430 0,354 0,271 0,754 0,658 0, ,681 1,888 1,687 1,938 2,112 2,013 2, ,262 1,460 2,684 2,071 2,912 3,224 3, ,658 2,865 3,160 2,870 2,554 2,491 2,505 imalat Sanayii Genel Toplam 13,499 14,718 13,815 13,220 14,015 14,362 13, imalat Sanayi (3 No'lu Sektör) Genel olarak Türkiye imalat Sanayiinde enerji kullanımı 2000 yılına kadar artmış, 2001 yılında ise düşmüştür. Çıktı değeri de 1998 yılı dışında düzenli olarak artış yönünde olmuştur. imalat Sanayiinin genel ve farklı büyüklükteki işyerleri
20 78 Müslüme NARİN itibariyle enerji yoğunluğu verileri Tablo-20'de yer almaktadır. Yıllar itibariyle farklılıklar gösterse de genel enerji yoğunluğunun 2000 yılına kadar istikrarlı olduğu söylenebilir. Tablo-20: imalat Sanayii Enerji Yoğunluğu Eneıji Yoğunluğu (TEP/Çıktı Bin Dolar) imalat Sanayii 0,134 0,156 0,137 0,136 0,142 0,142 0, o,mo 0,024 0,024 0,018 0,026 0,022 0, ,062 0,047 0,032 0,038 0,055 0,055 0, ,108 0,114 0,121 0,105 0,104 0,113 0, ,114 0,123 0,106 0,109 0,115 0,118 0, ,160 0,207 0,182 0,151 0,169 0,150 0, ,202 0,244 0,204 0,228 0,228 0,224 0,191 Farklı işyeri büyüklüğüne göre oluşturulan işletmelerde ortalama çalışan başına enerji kullanımı Tablo-21 'de yer almaktadır. Ortalama çalışan başına enerji kullanımının en fazla, arasında işçi çalıştıran büyük ölçekli işyerlerinde olduğu dikkat çekmektedir. Bu işyerlerini, 1000 ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler izlemektedir. Tablo-21: imalat Sanayiinde Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı Ortalama Çalışan Başına Enerji Kullanımı (TEP/OrtÇaLSayısı ) imalat Sanayii 13,500 14,717 13,815 13,220 14,015 14,362 13, ,854 1,393 1,457 1,135 1,647 1,443 1, ,991 3,510 2,251 2,726 3,734 3,734 2, ,097 8,944 9,752 8,098 8,725 9,703 8, ,648 12,127 11,075 11,006 12,009 12,378 14, ı 8,468 21,214 20,603 16,403 17,851 15,038 16, ,766 31,990 30,262 31,894 32,506 35,404 32,807 Gerek genel olarak sanayi sektöründe, gerekse de sanayinin alt sektörlerinde ve farklı büyüklükteki işyerlerinde enerji yoğunluğunun yüksek olduğu görülmektedir. Enerjinin daha etkin ve verimli kullanılması yönünde gelişmiş
ENERJİ VERİMLİLİĞİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT
1 ENERJİ VERİMLİLİĞİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT 16360018 2 ENERJİ VERİMLİLİĞİ Türkiye de Sektörel Enerji Verimliliği Konut Sektörü Ulaştırma Sektörü Elektrik Sektörü Türkiye de İmalat Sektöründe Enerji Verimliliği
DetaylıSüleyman ŞENOCAK DİE İMALAT SANAYİNDE ENERJİ TÜKETİMİ
Süleyman ŞENOCAK DİE İMALAT SANAYİNDE ENERJİ TÜKETİMİ Enerji hem üretim proseslerinde kullanılması zorunlu bir girdi, hemde toplumların refah düzeylerinin yükseltilmesi için gerekli bir hizmet aracı olarak,
DetaylıSANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ (EV) GÖSTERGELERİ
ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SANAYİ SEKTÖRÜNDEKİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ (EV) GÖSTERGELERİ EROL YALÇIN Endüstri Mühendisi SUNUŞ BAŞLIKLARI Tanımlar EV Göstergelerinin Kullanma Amaçları Makro
DetaylıTürkiye deki Enerji Verimliliği ÇalıĢmaları SANAYĠ
Türkiye deki Enerji Verimliliği ÇalıĢmaları SANAYĠ Türkiye'de enerji tüketiminin yaklaşık % 43 ü sanayide gerçekleşmekte olup en büyük pay bu sektöre aittir. Bu nedenle ilk enerji tasarrufu çalışmaları
DetaylıTÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU
TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Mayıs
EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN
ENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN 16360019 1 İÇİNDEKİLER Enerji Yoğunluğu 1. Mal Üretiminde Enerji Yoğunluğu 2. Ülkelerin Enerji Yoğunluğu Enerji Verimliliği Türkiye de Enerji Verimliliği Çalışmaları 2
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE HAZİRAN 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Mart - 2011
EKONOMİK GELİŞMELER Mart - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - MART 2011 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ
DetaylıTÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,88, TR21 Bölgesinde ise %7,85 olarak gerçekleşti
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2017 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %0,81, bir önceki yılın Aralık ayına
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE EYLÜL 2013 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Nisan
EKONOMİK GELİŞMELER Nisan - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT
DetaylıTürkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi
Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi Makine İmalatı Sanayi Temel Bazı Göstergelerdeki Gelişmeler 2018 İlk Yarı Eylül, 2018 Bilgi Notu 5/2018, Ruhi GÜRDAL (Doç. Dr.) Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı
DetaylıTR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %22,61 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %0,52, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,78, bir önceki
DetaylıEnerji ve İklim Haritası
2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Şubat 2012
EKONOMİK GELİŞMELER Şubat 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR ŞUBAT 2012 İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)
DetaylıTÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %6,57; TR21 Bölgesinde ise %6,32 olarak gerçekleşti
12 10 8 6 4 2 0 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %0,78 artış, bir önceki yılın Nisan ayına göre%2,55 artış, bir önceki yılın
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Eylül
EKONOMİK GELİŞMELER Eylül - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR EYLÜL 2011 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ
DetaylıAYDIN COMMODITY EXCHANGE ARALIK 2013 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ. www.aydinticaretborsasi.org.tr info@aydinticaretborsasi.org.
AYDIN T CARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE ARALIK 2013 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıTÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,76 TR21 Bölgesinde ise %7,65 olarak gerçekleşti
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2017 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %2,46, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,46, bir önceki
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE TEMMUZ 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE ŞUBAT 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
Detaylı572
RADYO, TELEVİZYON, HABERLEŞME TEÇHİZATI VE CİHAZLARI İMALATI Hazırlayan M. Ali KAFALI Kıdemli Uzman 572 1. SEKTÖRÜN TANIMI Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı ISIC Revize 3 sınıflandırmasına
DetaylıTÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,98 TR21 Bölgesinde ise %7,49 olarak gerçekleşti
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,29 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre%4,53
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MART 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2011 yılı dördüncü döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla
Detaylı142
GİYİM EŞYASI İMALATI; KÜRKÜN İŞLENMESİ VE BOYANMASI SANAYİİ Hazırlayan Mustafa ŞİMŞEK ESAM Müdür Yardımcısı 142 1. SEKTÖRÜN TANIMI Giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması sektörü, ISIC Revize
DetaylıTEKNOLOJİ EKONOMİ POLİTİKA - III TÜRKİYE DEKİ AR-GE VE YENİLİK FAALİYETLERİ
TEKNOLOJİ EKONOMİ POLİTİKA - III TÜRKİYE DEKİ AR-GE VE YENİLİK FAALİYETLERİ Musa Yaşar Bilimsel ve teknolojik faaliyetler, ülkelerin kalkınmasında büyük bir öneme sahip olup, ulusal gelirden bu tür faaliyetlere
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2012 yılı ikinci çeyreğe ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE AĞUSTOS 2013 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıKOK KÖMÜRÜ, RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ VE NÜKLEER YAKIT İMALATI Hazırlayan Seher OZAN DÜNDAR Kıdemli Uzman 302 1. SEKTÖRÜN TANIMI Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı
Detaylı2010 YILI OCAK-MART DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ
2010 YILI DÖNEMİ TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ İHRACATI DEĞERLENDİRMESİ 2010 yılı Ocak-Mart döneminde, Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatı % 13,7 artışla 247,8 milyon dolara yükselmiştir. Aynı dönemde
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE KASIM 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
Detaylıplastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri
plastik sanayi 2014 Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türk ekonomisi 2014 yılının başında hızlı artırılan faiz oranlarıyla
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Kasım
EKONOMİK GELİŞMELER Kasım - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - KASIM 2010 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE TEMMUZ 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012
EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ekim
EKONOMİK GELİŞMELER Ekim - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - EKİM 2010 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ağustos - 2011
EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR AĞUSTOS 2011 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI
ENERJİ VERİMLİLİĞİ (ENVER) GÖSTERGELERİ VE SANAYİDE ENVER POLİTİKALARI Erdal ÇALIKOĞLU Sanayide Enerji Verimliliği Şube Müdürü V. Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek.
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Haziran 2012
EKONOMİK GELİŞMELER Haziran 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Mart - 2010
EKONOMİK GELİŞMELER Mart - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)...2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ... 2 İTHALAT
DetaylıMOTORLU KARA TAŞITI, RÖMORK VE YARI-RÖMORK İMALATI Hazırlayan Orkun Levent BOYA Kıdemli Uzman
MOTORLU KARA TAŞITI, RÖMORK VE YARI-RÖMORK İMALATI Hazırlayan Orkun Levent BOYA Kıdemli Uzman 638 1. SEKTÖRÜN TANIMI Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı-römork sektör ürünleri imalatı ISIC Revize 3 sınıflandırmasına
DetaylıBÜRO, MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİ İMALATI Hazırlayan M. Emin KARACA Kıdemli Uzman
BÜRO, MUHASEBE VE BİLGİ İŞLEM MAKİNELERİ İMALATI Hazırlayan M. Emin KARACA Kıdemli Uzman 516 1. SEKTÖRÜN TANIMI Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı ISIC Revize 3 ve NACE Revize 1 sınıflandırmasına
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Kasım 2012
EKONOMİK GELİŞMELER Kasım 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
ENFLASYON EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Ekim 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,66 7,80 12,58 2,57 Yıllık Ort. 5,93 9,53 10,26 7,80 Aylık
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE ARALIK 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıTÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Eylül 2010 ANKARA
Belirli Göstergelerle İmalat Sanayindeki Aylık Gelişmeler TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü Eylül 21 ANKARA Hazırlayanlar Sektör Adı Sayfa No Dr. Serdar Şahinkaya
DetaylıEnervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015
Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Dünya Enerji Genel Görünümü Genel Görünüm Dünya Birincil Enerji Tüketimi 2013-2035 2013 2035F Doğalgaz %24 Nükleer %4 %7 Hidro %2 Yenilenebilir Petrol %33 Kömür
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Temmuz 2013
EKONOMİK GELİŞMELER Temmuz 2013 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Temmuz - 2011
EKONOMİK GELİŞMELER Temmuz - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR TEMMUZ 2011 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ
DetaylıTÜRKİYE SERAMİK FEDERASYONU
TÜRKİYE İHRACAT KATKI ENDEKSİ Dr. Can GÜRLESEL Ekonomist Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir bir büyüme ve gelişme için iki temel ihtiyacı bulunmaktadır. 1- Daha yüksek katma değerli ürünler üretmek. 2-
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Mayıs 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,17 8,28 9,63 8,06 Yıllık Ort. 6,64 8,68 9,21 10,57 Aylık 2,42-0,21 0,15 0,53 2012
DetaylıSoru 1: Firma olarak 2012 yılının ikinci yarısı için nasıl bir ekonomik beklenti içindesiniz?
EKONOMİK DURUM TESPİT ANKET SONUÇLARI Ankete Katılım: 1998 yılından bu tarafa düzenlenen anketimize bu dönem 56 firmadan cevap gelmiştir. Bu miktar toplam üyelerimizin %9 una karşılık gelmektedir. Ankete
Detaylı2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI. (40 Test Sorusu)
ZİRAAT BANKASI 2012 SINAVLARI İÇİN GÜNCEL EKONOMİ ÇALIŞMA SORULARI (40 Test Sorusu) 1 ) Aşağıdakilerden hangisi bir kredi derecelendirme kuruluşudur? A ) FED B ) IMF C ) World Bank D ) Moody's E ) Bank
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ocak
EKONOMİK GELİŞMELER Ocak - 2012 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT
DetaylıDIŞ TİCARETTE KATMA DEĞER GÖSTERGELERİ TÜRKİYE 1
DIŞ TİCARETTE KATMA DEĞER GÖSTERGELERİ TÜRKİYE 1 Ticarette katma değer ölçümü, ihracata konu olan mal ve hizmetlerin üretimindeki değerin kaynağını ülke ve sektörler açısından ortaya koyabilmek amacıyla
Detaylı2012 Yılı İçin Nasıl Bir Ekonomik Beklenti İçindesiniz? Daha kötü 10% Daha iyi 45%
EKONOMİK DURUM TESPİT ANKET SONUÇLARI Ankete Katılım: 1998 yılından bu tarafa düzenlenen anketimize bu dönem 85 firmadan cevap gelmiştir. Bu miktar toplam üyelerimizin %15 ine karşılık gelmektedir. Ankete
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Hazırgiyim ve Konfeksiyon Şubesi Haziran 2017 2 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 MAYIS İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE EKİM 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Aralık
EKONOMİK GELİŞMELER Aralık - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT
DetaylıTÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ www.tisk.org.tr
TİSK AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ- MAYIS 2014 (SAYI: 63) 04.06.2014 GENEL DEĞERLENDİRME BÜTÇE AÇIĞI İKAZ EDİYOR Küresel ekonomi krizden çıkış sinyalleri verdi. Hem OECD hem de AB ülkelerinde GSYH arttı. OECD
DetaylıCam Sektörü 2013 Yılı Değerlendirmesi
Cam Sektörü 2013 Yılı Değerlendirmesi Temmuz 2014 1 Milyar $ I. Cam Sektörü Hakkında 80 yıllık bir geçmişe sahip olan Türk Cam Sanayii, bugün camın ana gruplarını oluşturan düzcam (işlenmiş camlar dahil),
DetaylıKaynak : CIA World Factbook
Türk Plastik ve Mamulleri, Ambalaj Sektörü ve Plastik İşleme Makine Üreticileri İçin SIRBİSTAN Pazarının Değerlendirmesi GENEL BİLGİLER : Barbaros Demirci Genel Müdür PAGEV EIU tahminine göre Sırbistan
DetaylıTR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %18,44 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Türkiye TR21 TÜFE de (2003=100) 2016 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,64, bir önceki yılın Aralık ayına göre %8,53, bir önceki
DetaylıDünyada Enerji Görünümü
09 Nisan 2014 Çarşamba Dünyada Enerji Görünümü Dünyada, artan gelir ve nüfus artışına paralel olarak birincil enerji talebindeki yükseliş hız kazanmaktadır. Nüfus artışının özellikle OECD Dışı ülkelerden
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Şubat - 2010
EKONOMİK GELİŞMELER Şubat - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - ŞUBAT 2010 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)...2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ
Detaylı2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ. Zafer YÜKSELER. (19 Haziran 2017)
2017 YILI İLK ÇEYREK GSYH BÜYÜMESİNİN ANALİZİ Zafer YÜKSELER (19 Haziran 2017) TÜİK, 2017 yılı ilk çeyreğine ilişkin GSYH büyüme hızını yüzde 5 olarak açıklamıştır. Büyüme hızı, piyasa beklentileri olan
DetaylıVE MLİLİĞİİĞİ (1990 2004) EROL YALÇIN
ELEKTRİK İŞLER LERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ TÜRK SANAYİSİNİN ENERJİ TÜKETİM M YAPISI VE ENERJİ VERİML MLİLİĞİİĞİ GÖRÜNÜMÜ (1990 2004) EROL YALÇIN ENDÜSTR STRİ MÜHENDİSİ SUNUŞ BAŞLIKLARI ENERJİ
DetaylıGRAFİK 1 : ÜRETİM ENDEKSİNDEKİ GELİŞMELER (Yıllık Ortalama) (1997=100) Endeks 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0. İmalat Sanayii
TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALAT SANAYİİ Hazırlayan Ömür GENÇ ESAM Müdür Yardımcısı 78 1. SEKTÖRÜN TANIMI Tütün ürünleri imalatı ISIC Revize 3 sınıflandırmasına göre, imalat sanayii alt ayrımında 16 no lu gruplandırma
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE EYLÜL 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıEnerji Dışı İthalatımızın Petrol Fiyatları ile İlişkisi
Enerji Dışı İthalatımızın Petrol Fiyatları ile İlişkisi Türkiye ithalatının en çok tartışılan kalemi şüphesiz enerjidir. Enerji ithalatı dış ticaret açığının en önemli sorumlusu olarak tanımlanırken, enerji
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZİRAN 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 MAYIS AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU HAZİRAN 2018 İTKİB HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ İçindekiler Yılın İlk Beş Ayında %9,8 Artış Gerçekleşti... 2 Yılın İlk Beş
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Nisan 2013
EKONOMİK GELİŞMELER Nisan 2013 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
DetaylıANA METAL SANAYİİ Hazırlayan Leyla DOLUN Kıdemli Uzman
ANA METAL SANAYİİ Hazırlayan Leyla DOLUN Kıdemli Uzman 422 1. SEKTÖRÜN TANIMI Ana metal sanayii ISIC Revize 3 sınıflandırmasına göre, imalat sanayii alt ayrımında 27 no lu gruplandırma içinde yer almaktadır.
Detaylıİşgücü İstatistikleri 2018 Ağustos İşsizlik oranı %11,1 Genç nüfus işsizlik oranı %20,8 İstihdam oranı %48,3 İşgücüne katılma oranı %54,3 Kayıt dışı
İşgücü İstatistikleri 2018 Ağustos İşsizlik oranı %11,1 Genç nüfus işsizlik oranı %20,8 İstihdam oranı %48,3 İşgücüne katılma oranı %54,3 Kayıt dışı çalışanların oranı %34 İşgücü İstatistikleri 2018 Ağustos
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE EYLÜL 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Şubat
EKONOMİK GELİŞMELER Şubat - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT
DetaylıAYDIN TİCARET BORSASI
AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MART 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ağustos
EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - AĞUSTOS 2010 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
DetaylıTÜİK ENERJİ SEKTÖRÜ. Dr. Ali CAN. T.C.BAŞBAKANLIK Türkiye İstatistik Kurumu
ENERJİ SEKTÖRÜ Dr. Ali CAN 10.03.2010 24 3.ENERJİ - 3.1. Yakıt Yanması IPCC ye göre, enerji sektöründen kaynaklanan emisyon büyük ölçüde yakıt yanmasını içermektedir. Hemen hemen bütün ülkelerde görülebildiği
Detaylıplastik sanayi PLASTİK SEKTÖR TÜRKİYE DEĞERLENDİRMESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ 6 AYLIK Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri
plastik sanayi 2014 TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖR DEĞERLENDİRMESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ 6 AYLIK Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türkiye
DetaylıGRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ
GRAFİKLERLE FEDERAL ALMANYA EKONOMİSİNİN GÖRÜNÜMÜ Hazırlayan: Fethi SAYGIN Mart 2014 Kaynak :DESTATIS (Alman İstatistik Enstitüsü) GENEL DEĞERLENDİRME Ekonomi piyasalarındaki durgunluk ve sorunlara rağmen,
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Aralık
EKONOMİK GELİŞMELER Aralık - 2009 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)...2 İTHALAT İHRACAT VE DIŞ TİCARET AÇIĞI... 2 TURİZM GELİRİ
DetaylıTÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Ağustos 2010 ANKARA
Belirli Göstergelerle İmalat Sanayindeki Aylık Gelişmeler TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü Ağustos 21 ANKARA Hazırlayanlar Sektör Adı Sayfa No Dr. Serdar Şahinkaya
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
ENFLASYON AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Şubat 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,16 10,43 10,87 9,15 Yıllık Ort. 7,76 7,48 9,23 10,96 Aylık 0,73 0,56 1,72-0,09 2012
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Mart
EKONOMİK GELİŞMELER Mart - 2009 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM. 2 İSTİHDAMIN YAPISI. 2 İŞSİZLİK. 3 İŞGÜCÜNE KATILMA
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 ARALIK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU OCAK 2019 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2018 ARALIK AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU OCAK 2019 İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON AR-GE ŞUBESİ İçindekiler 2018 yılında %3,6 Artış Gerçekleşti... 2 2018
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ekim
EKONOMİK GELİŞMELER Ekim - 2008 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 NÜFUS... 2 İSTİHDAM... 2 İSTİHDAMIN YAPISI... 2 İŞSİZLİK...
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Kasım
EKONOMİK GELİŞMELER Kasım - 2008 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 NÜFUS... 2 İSTİHDAM... 2 İSTİHDAMIN YAPISI... 2 İŞSİZLİK...
DetaylıTÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter
TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından
DetaylıMOBİLYA SEKTÖRÜ MEVCUT DURUM
MOBİLYA SEKTÖRÜ MEVCUT DURUM Mobilya Sektörü Sınıflandırması Türkiye'de, 01.01.1989 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Armonize Sistem Nomanklatörü esas alınarak yapılan Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlarına
DetaylıHAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.
HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ağustos 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 7 Ayında
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Temmuz 2011 2012 2011 2012 Yıllık 6,31 9,07 10,34 6,13 Yıllık Ort. 6,37 9,11 9,59 9,88 Aylık -0,41-0,23-0,03-0,31 2012
DetaylıAÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU
AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Nisan 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,26 11,14 8,21 7,65 Yıllık Ort. 6,79 8,59 9,17 10,72 Aylık 0,87 1,52 0,61 0,08 2012
DetaylıEKONOMİK GÖRÜNÜM MEHMET ÖZÇELİK
Dünya Ekonomisine Küresel Bakış International Monetary Fund (IMF) tarafından Ekim 013 te açıklanan Dünya Ekonomik Görünüm raporuna göre, büyüme rakamları aşağı yönlü revize edilmiştir. 01 yılında dünya
DetaylıTürk İmalat Sanayinde Enerji Verimliliği Ve Yoğunluğunun Analizi
Türk İmalat Sanayinde Enerji Verimliliği Ve Yoğunluğunun Analizi Yrd.Doç.Dr. Hasan İSLATİNCE Arş.Gör. Ceyhun HAYDAROĞU Özet : Dünya genelinde nüfusun giderek artış göstermesi, gelişmekte olan ülkelerin
DetaylıBüyüme Rakamları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Tablo 1. En hızlı daralan ve büyüyen ekonomiler 3. 2009'da En Hızlı Daralan İlk 10 Ekonomi
POLİTİKANOTU Mart2011 N201126 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Sarp Kalkan 1 Politika Analisti, Ekonomi Etütleri Ayşegül Dinççağ 2 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri Büyüme Rakamları Üzerine
Detaylıtepav Nisan2011 N DEĞERLENDİRMENOTU 2008 Krizinin Kadın ve Erkek İşgücüne Etkileri Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı
DEĞERLENDİRMENOTU Nisan2011 N201127 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Ayşegül Dinççağ 1 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri Hasan Çağlayan Dündar 2 Araştırmacı, Ekonomi Etütleri 2008 Krizinin
DetaylıEKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2013
EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos 2013 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK
Detaylı