OKULLARIMIZDA NEDEN NİÇİN NASIL KAYNAŞTIRMA YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE AİLE KILAVUZU

Transkript

1

2 OKULLARIMIZDA NEDEN NİÇİN NASIL KAYNAŞTIRMA YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE AİLE KILAVUZU KOORDİNATÖR Murat GÜRKAN Genel Müdür Yardımcısı KOORDİNATÖR YARDIMCISI Mahmut ÖZBUĞA Şube Müdürü HAZIRLAMA KOMİSYONU Murat GÜRKAN Mahmut ÖZBUĞA Veysel ÖZTÜRK Dursun UÇAN Zeynep KILIÇ İman DEMİRCİ Necmettin GÜNEY Bahamettin KARAKÖSE Adnan KIRCA Nazan ŞENER Adem ÖZİL Ayfer YILDIRIM ERİŞKİN Fatih PAÇA Hülya YÜKSEKSÖYLEMEZ Derya SAĞLAM Şebnem Tuna SIRKINTI Banu BUDAK Gülten ŞEN Tuğba SAĞLAM Zeliha ER DİZGİ Dursun UÇAN KAPAK TASARIM Erkan DÜNDAR BASKI İ. Aygül Ofset ISBN: Bu Kitap Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünce Hazırlanmıştır. Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığı na aittir. İlgili kuruluştan izin alınmadan tümü yada bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt ve başka şekillerde çoğaltılamaz, basılamaz ve dağıtılamaz. MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü

3 Millî Eğitim ışığının memleketin en derin köşelerine kadar ulaşmasına, yayılmasına özellikle dikkat ediyoruz

4

5 ÖNSÖZ Hızla değişen ve gelişen ülkemizde, bu değişimin en çok hissedildiği alanların başında özürlü kişilerin ekonomik, sosyal, siyasi ve kültürel yaşamdaki insan haklarının korunması ve geliştirilmesi gelmektedir. Özürlülük alanında yapılan çalışmaların temelini ise ayrımcılığın önlenmesi, fırsat eşitliği ve temel insan hakları oluşturmaktadır. Bu kapsamda İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi nde belirlenen haklar gerçek yaşamda karşılığını bulmaya başlamıştır. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 26. maddesinde Herkesin eğitim hakkı vardır ifadesiyle tüm bireylerin kendi kişiliğini geliştirme yönünde eğitim almaları gerektiği vurgulanmıştır. Böylece özel eğitime gereksinimi olan bireylerin, normal gelişim özelliği gösteren bireylerle eşit eğitim ve yaşam fırsatlarından yararlanmaları için yasal, idari ve eğitsel düzenlemeler oluşturulmuştur. Özel gereksinimli bireylerin erken bebeklik döneminden başlayarak okul öncesi eğitimlerine, ilköğretim, mesleki eğitim, lise ve üniversite eğitimlerine ilişkin gerekli düzenlemeler Bakanlığımızca yapılmış, bilimin ışığında yeni uygulamalarla da güncellenmeye devam edilmektedir. Ülke nüfusumuzun %12,29 unun özürlü olduğu, bu oranın %26 lık bölümünün özel eğitime gereksinim duyan bireyleri kapsadığı gerçeğinden hareketle, özürlülerin eğitim hakkından yararlanmalarının lüks bir standart değil doğal ve Anayasal bir hak olduğunun bilinciyle çalışmalarımızı yürütüyoruz. Toplumdaki her birey özel olup, farklı gelişim özelliklerine ve bireysel yeterliliklere sahiptir. Çağdaş demokratik eğitim anlayışı bireysel farklılıklara duyarlı olunmasını ve bireylerin ihtiyaç duydukları alanlara göre eğitim almasını gerektirmektedir. Yetersizliği olan bireylerin de özür ve özelliğine uygun olarak eğitilmeleri yoluyla yetersizliklerinin engele dönüşmesinin önüne geçmek mümkündür. Özürlülerin eğitimi ile ilgili mevcut yasal düzenlemeler büyük oranda özürlülerin ihtiyaçlarını karşılayabilecek niteliktedir. Ancak mevzuattaki uygulamalarda zaman zaman bazı sorunlarla karşılaşılmaktadır. Özel eğitim hizmetleri kapsamında özel eğitim gerektiren öğrencilerin normal okullarda akranlarıyla birlikte eğitim görmelerine olanak veren kaynaştırma yoluyla eğitim alması bakanlığımızın ana hedeflerindendir. Kaynaştırma yoluyla eğitim engelli bireyin sosyal, psikolojik ve akademik anlamda akranlarıyla bütünleşmesini ve uyumunu sağlayan özel eğitimde en etkin yoldur. Özel eğitimin temel ilkelerinin başında gelen özürlü bireylerin farklılıklarına göre program oluşturma, eğitime erken

6 yaşta başlama, bireyin eğitimine fiziksel ve sosyal çevresinden ayırmadan devam etme ve özürlünün eğitiminde ailenin aktif yer alması gibi ilkelerin daha anlamlı ve etkin olabilmesi kaynaştırma yoluyla eğitimin başarılı olmasına bağlıdır. Bu noktada sınıfında kaynaştırma öğrencisi olan öğretmenlerimize ve ailelerimize ciddi sorumluluklar düşmektedir. Kaynaştırma uygulamalarında yaşanan sıkıntıların temelinde, öğretmenlerin ve ailelerimizin bilgi, yöntem, teknik ve tutumlarındaki eksiklik ve bir yol haritasının olmaması da önemli bir etkendir. Bakanlığımız engellilerin eğitiminde öncelikle bütünleşmeyi amaçlayan kaynaştırma yoluyla eğitim uygulamalarını bir ilke olarak kabul etmektedir. Son yıllarda kaynaştırma yoluyla eğitime alınan öğrenci sayılarında önemli artışlar görülmektedir. Bu artışlarda ailelerin ve toplumun bilinçlendirilmesinin yanında Bakanlığımızın konuya duyarlılığı büyük rol oynamıştır. Bunun sonucunda Türkiye Genelinde olan ilköğretim düzeyindeki kaynaştırma eğitimi öğrenci sayısı %100 ün üzerinde artarak e ulaşmıştır. Ayrıca Ortaöğretim kapsamında da yaklaşık civarında öğrenci kaynaştırma eğitim uygulamalarından yararlanmaktadır. Böylece toplamda öğrenci kaynaştırma eğitimi almaktadır. Bütün bu gelişmelere rağmen Bakanlık olarak çalışmalarımız daha da hızlandırılarak özellikle ülke genelinde kaynaştırma eğitimi uygulamalarında daha ileri gitmek, yöneticilerimiz, öğretmenlerimiz ve engelli bireye sahip ailelerimizin uygulamalar, haklar ve ödevler konusunda tutarlı, uygulanabilir, gerçekçi bilgiler edinmesi amacıyla ve kaynaştırma eğitimi uygulamalarında yaşanabilecek muhtemel sıkıntıları ortadan kaldırmaya yönelik Neden Nasıl Niçin Kaynaştırma Eğitimi konulu bir kılavuz hazırlanmıştır. Bu hazırlanan kılavuz kitapçığın hayatın anlamlı bir parçası olarak hak ettikleri eğitim ve yaşam standardına ancak uygun ortamlarda profesyonel yaklaşım ve yöntemlerle erişebilecek engelli bireyler, bu sayede engelleriyle değil başardıklarıyla anılacak olup, bu kılavuzla onların başarabilme çabalarına katkıda bulunmayı kutsal bir görev sayan yöneticilere, öğretmenlerimize ve her biri bir fedakârlık timsali olan ailelerimize yararlı olacağı kanaatindeyim. Bu kılavuz kitapçığın hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkür eder, özel eğitim alanındaki başarılı çalışmalarınızın devamını dilerim. Nimet ÇUBUKÇU Millî Eğitim Bakanı

7 SUNU Her birey, toplumun bir üyesi olarak çevresindeki bireylerden sevgi, sayg ve kabul görmek, ilgi, yetenek ve yeterlilikleri dorultusunda uygun bir meslee sahip olmak ister. Geçimini salamak için kimseden destek almadan yaamn sürdürmek salkl bireyler kadar özel eitime ihtiyac olan bireylerin de en doal hakkdr. Bu ihtiyacn giderilmesi hem toplumsal yaam açsndan hem de bireylerin refah ve huzuru açsndan önemlidir. Bu düünce bireylerin eit eitim frsatndan yararlanma düüncesinin ortaya çkmasna neden olmutur Bu yaklam nda 1970 li yllarda özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinde ve Amerika Birleik Devletleri nde normalletirme düüncesi üzerinde oldukça tartlan bir konu olarak karmza çkmtr. Normalletirme, hafif düzeyde zihinsel engelliler ile dier özel eitim gerektiren bireylerin toplumda yetersizlii bulunmayan bireylerin yararland hak ve imkânlardan eit biçimde ve düzeyde yararlanmasna frsat yaratacak artlarn hazrlanmas anlamna gelmektedir. Son yllarda giderek benimsenen bu eitim ilkesi, taraftar kitlesiyle geni bir uygulama alan bulmutur. Normalletirme ilkesi, özel eitim gerektiren bireyler için gerekli tedbirleri alarak bulunduklar ortamlardan ayrmadan akranlaryla birlikte eitilmelerinde ve yaamlarn sürdürmelerinde etkili olmu, bu ilkenin uygulanmas sürecinde bütünletirme ya da kaynatrma gibi kavramlar ortaya çkm ve gelitirilmitir. Bütünletirme ise özel eitime ihtiyac olan bireylerin, toplumun bir üyesi olarak kendilerinin ve duygularnn farknda olarak yaamalarn sürdürmelerini salamaktr. Özel eitime ihtiyac olan bireyler toplumla bütünletirilirlerse toplumsal yaam daha da zenginleecektir. Onlarn katks olmadan toplumsal yaam eksik kalacaktr. Günümüz de eitimde bütünletirmeyi salamak üzere uygulanan kaynatrma yoluyla eitim, engelli bireyin yetersizliinin tanlanmasndan sonra geliimini en üst düzeye çkarabilmesini ve ihtiyaçlarn en uygun ekilde karlayabilmesini amaçlamaktadr. Bu uygulama son yllarda birçok ülkede giderek benimsenen bir eitim ekli ve taraftar kitlesiyle geni bir uygulama alan bulmutur. Kaynatrma yoluyla eitim, özel eitim gerektiren ve normal geliim gösteren bireylerin bir arada eitime alnarak, ayn eitim olanaklarndan eit ölçüde faydalanmalar esasna dayanan bir uygulamadr. Özel eitime ihtiyac olan bireylerin vii vii

8 psikososyal ve akademik yönden gerekli yaam becerilerini kazanmalarnda, kaynatrma eitimi önemli bir role sahiptir. Özel eitim gerektiren örenciler kaynatrma yoluyla eitim sürecinde, oyun, eitim uygulamalar ve dier etkinlikler içinde normal gelien akranlarn gözleyerek örenme, dierlerini model alp taklit etme ve etkileimde bulunma yoluyla uygun tutum ve davranlar gelitirebilme olanan elde ederler. Böylece toplumun beklentilerine uygun davranmay örenebilirler ya da topluma uyumda büyük bir ilerleme kaydedebilirler. Ancak bu tutum ve davran göstermeleri engelli kiilerin bir anda normal kii haline gelmesi ya da toplumda benimsenen tüm davran ve durumlara uymalar anlamna gelmemelidir. Buradaki yaklam normal örencilerle engelli bireylerin arasndaki farkllklar en aza indirmektir. Kaynatrma yoluyla eitim, özel eitim gerektiren bireylere katk salarken normal geliim gösteren bireylere de engelli bireyle bir arada yaama konusunda olumlu tutum ve davranlar kazandrr. Bu kazanç toplumsal bütünlemeye ve kaynamaya da önemli bir katk salar. Kaynatrma yoluyla eitim uygulamalar, normal geliim gösteren örencilere de bireysel geliim ihtiyaçlarnn olduunu fark ettirir. Bu durum toplumun ve eitimcinin farkndaln arttrrken eitimin kalitesini de yükseltecektir. Böylece bireylerde toplumsallama bilinci geliecek Ülkemizin gelecei açsndan ortak tutum ve tavr gelitirmede önemli rol oynayacaktr. Toplum, özel eitim gerektiren çocuklaryla normal gelien çocuklarn e düzeyde destekleyebildii ve kucaklayabildii zaman geleceine daha umutlu bakma ansna da sahip olacaktr. Bu umudun gerçeklemesi ancak okul ve ailelerin el ele çalmasyla mümkündür. Özel eitim gerektiren bireylerin eitim sürecinde görev alan öretmenler ve yöneticiler ile engelli ailelerini bilgilendirici ve yol gösterici bu kaynak kitabn hazrlanmasnda emei geçen ve katklar bulunan herkese teekkür eder, çalmalarnda baarlar dilerim. Dr. Ruhi KILIÇ Özel Eitim Rehberlik ve Danma Hizmetleri Genel. Müdürü viii viii

9 ÇNDEKLER BÖLÜM1 1.1.ÖzelEitiminAmaçlarNelerdir? ÖzelEitiminTemellkeleriNelerdir? KaynatrmaEitiminehtiyacOlanBireylerKimlerdir? ZihinselYetersizliiOlanBireyler itmeYetersizliiOlanBireyler GörmeYetersizliiOlanBireyler BedenselYetersizliiOlanBireyler DilveKonumaGüçlüüOlanBireyler ÖzelÖrenmeGüçlüüOlanBireyler OtistikBireyler DikkatEksikliiveHiperaktiviteBozukluuOlanBireyler: BireylerinÖzelEitimeUygunluuNaslBelirlenir?...12 BÖLÜM TamZamanlKaynatrmaNedir? YarZamanlKaynatrmaNedir? TersineKaynatrmaNedir? HukukiDayanaklar ÖzelEitimehtiyacOlanÖrencilereYararlar AilelereYararlar ÖretmenlereYararlar...24 BÖLÜM3 i ix

10 3.5.1.OkulYönetimi Öretmenler DestekEitimOdasndanNaslYararlanlr?...36 BÖLÜM4 BÖLÜM BEPNedir? BEPNeDeildir?...62 x ii

11 5.1.3.BEP izorunluklannedenlernelerdir? KimlerinBEP ehtiyacvardr? BEP inlevinedir? BEPNaslHazrlanr? BEPHazrlayacakEkibinOluturulmas UzunDönemliAmaçlar(U.DA): UzunDönemliAmaçlarBelirlenirkenNelereDikkatEtmeliyiz? UzunDönemliAmaçlarNaslYazmalyz? KsaDönemliAmaçlar(KDA): DeerlendirmeNiçinÖnemlidir?...77 BÖLÜM AileEitiminiKimUygular? AileEitimiNaslUygulanr? AileEitimininYararlarNelerdir? AileEitimProgramNaslHazrlanr? Amaçlarnasloluturulur? Öretimsüreçlerinaslyazlr? Hazrlananaileeitimprogramndesteklemeyeyönelik materyallernelerolabilir?...85 iii xi

12 6.4.1.Aileeitimoturumlarndanelerolmaldr? Örencininyapabildiklerinaslbelirlenir? Öretimmateryallerinaslbelirlenirveamaçlarnasl gerçekletirilir? Çocuundavranlarnaslgözlenirvekaydedilir? Öretimyöntemlerivemateryallerinasluyarlanr?...88 BÖLÜM7 BÖLÜM8 BÖLÜM9 xii iv

13 BÖLÜM1 1. NEDENÖZELETMHZMETLER? 1.1.ÖzelEitiminAmaçlarNelerdir? 1 1

14 1.2.ÖzelEitiminTemellkeleriNelerdir? Özeleitimeihtiyacolantümbireyler;eitimihtiyaçlar,ilgi,yetenekve yeterlilikleri dorultusunda ve ölçüsünde özel eitim hizmetlerinden yararlandrlr. Özeleitimeihtiyacolanbireylerineitimineerkenyatabalanr. Özeleitimhizmetleri,özeleitimeihtiyacolanbireylerisosyalvefiziksel çevrelerindenmümkünolduukadarayrmadanplanlanrveyürütülür. Özel eitime ihtiyac olan bireylerin, eitim performanslar dikkate alnarak, amaç, içerik ve öretim süreçlerinde ve deerlendirmede uyarlamalaryaplarak,akranlarilebirlikteeitilmelerineöncelikverilir. Özel eitime ihtiyac olan bireylerin her tür ve kademedeki eitimlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi için, rehabilitasyon hizmetlerini salayacak kurumvekurulularlaibirliiyaplr. Özel eitime ihtiyac olan bireylerin bireysel yeterlilikleri ve tüm geliim alanlarndaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarndaki yeterlilikleri dikkate alnarak, bireyselletirilmi eitim plan gelitirilir ve eitim programlarbireyselletirilerekuygulanr. Ailelerin, özel eitim sürecinin her boyutuna aktif olarak katlmlar ve eitimlerisalanr. Özeleitim politikalarnn gelitirilmesinde,üniversitelerinilgilibölümleri veözeleitimeihtiyacolanbireylereyöneliketkinlikgösterensiviltoplum kurulularileibirliiiçindeçallr. Özel eitim hizmetleri, özel eitime ihtiyac olan bireylerin, toplumla etkileimvekarlkluyumsalamasürecinikapsayacakekildeplanlanr. 2 2

15 1.3. KaynatrmaEitiminehtiyacOlanBireylerKimlerdir? ZihinselYetersizliiOlanBireyler NaslFarkEdilirler? 3 3

16 1.3.2.itmeYetersizliiOlanBireyler NaslFarkEdilirler? 4 4

17 1.3.3.GörmeYetersizliiOlanBireyler NaslFarkEdili rler? 5 5

18 1.3.4.BedenselYetersizliiOlanBireyler NaslFarkEdilirler? 6 6

19 1.3.5.DilveKonumaGüçlüüOlanBireyler NaslFarkEdilirler? 7 7

20 1.3.6.ÖzelÖrenmeGüçlüüOlanBireyler NaslFarkEdilirler? 8 8

21 1.3.7.OtistikBireyler NaslFarkEdilirler? 9 9

22 10 10

23 1.3.8.DikkatEksikliiveHiperaktiviteBozukluuOlanBireyler: NaslFarkEdilirler? 11 11

24 1.4.BireylerinÖzelEitimeUygunluuNaslBelirlenir? Tanlama Sürecinde Snf Öretmeninin Görevleri Nelerdir? Akademikyöndengüçlüvezayfolduualanlar. Aileortamndakidurumuveaileninçocuuneitiminekatklar. Geçirdiikazavehastalklar,bunlarayönelikolarakalnanönlemler, Süreenhastalnnolupolmad,ilaçkullanyorsailachangisaatlerde aldveilacnyanetkileri

25 - Uygulanmakta olan programn farkllatrlmas. - Örenme ortamnn fiziksel özelliklerinin deitirilmesi. - Öretim yöntem ve tekniklerinde düzenlemeler yaplmas. - Öretim materyallerinde düzenlemeler yaplmas Tanlama Sürecinde Rehber Öretmenin Görevleri Nelerdir? 13 13

26 Tanlama Sürecinde Okul Yönetiminin Görevleri Nelerdir? TanlamaSürecindeRAM larngörevlerinelerdir? 14 14

27 Tanlama Sürecindel/lçe Millî Eitim Müdürlüünün GörevleriNelerdir? 15 15

28 BÖLÜM2 2.1.KAYNATIRMAETMNEDR? ENGELLBREYÇNGEREKLMDR? 16 16

29 (Ö.E.H.Y. Deiiklik: /R.G.:27305) Kaynatrma yoluyla eitimin amac 17 17

30 2.2. KAYNATIRMAYOLUYLAETMNASILUYGULANIYOR? KAÇFARKLIMODELVEUYGULAMABÇMVAR? TamZamanlKaynatrmaNedir? 18 18

31 2.2.2.YarZamanlKaynatrmaNedir? 19 19

32 2.2.3.TersineKaynatrmaNedir? 2.3. NEDENKAYNATIRMAYOLUYLAETM? HukukiDayanaklar 20 20

33 Millî Eitim Temel Kanunu nun.7 nci maddesinin Eitim Hakk ile 8 inci maddesinin Frsat vemkân Eitlii bal altnda, Özel eitime ve korunmaya muhtaç çocuklar yetitirmek için özel tedbirleralnr. hükmüyeralmtr

34 resmî ve özel okul öncesi, ilköretim ve orta öretim okullar ile yaygn eitim kurumlarnn; l/lçe ÖzelEitimHizmetleriKurullar nn 22 22

35 2.4.KAYNATIRMAYOLUYLAETMNYARARLARINELERDR? ÖzelEitimehtiyacOlanÖrencilereYararlar 23 23

36 2.4.2.AilelereYararlar ÖretmenlereYararlar 24 24

37 BÖLÜM3 Okullarımızda Neden-Niçin-Nasıl Kaynaştırma Yönetici, Öğretmen ve Aile Klavuzu KAYNATIRMAETMSÜRECNDEKAYITKABULNASIL YAPILIR? 3.1. OKULÖNCESVELKÖRETMOKULLARINAKAYITKABUL NASILYAPILIR? 3772 ay arasndaki özel eitime ihtiyac olan bireylerin okul öncesi eitimi zorunludur. Ancak, bireylerin geliim ve bireysel özellikleri dikkate alnarak okul öncesi eitim dönemi süresi bir yl daha uzatlabilir Rehberlik aratrma merkezlerinde oluturulan Özel Eitim Deerlendirme Kurulunca düzenlenen rapor sonucunda okul öncesi eitim kurumlarna yerletirilmeleri uygun görülen 3672 aylk çocuklar, ar ve çok ar düzeyde zihinsel ve birden çok yetersizlii olmamak artyla 10 çocuk bulunan snflarda ikiden, 20 çocuk bulunan snflarda ise birden fazla olmayacakekildekaydedilirler. denilmektedir. Özel eitime ihtiyac olan örencilerin okul öncesi ve ilköretim okullarnakaytlarzorunludur Özel eitime ihtiyac olan bireylerin okul ve kurumlara kaytlarnda özel eitim hizmetleri kurulu tarafndan yerletirme karar alnm olmas art aranmaz. Herhangi bir ilköretim okuluna kayt için bavurusu yaplan örencinin, yönetmelik gerei önce kayd yaplr, daha sonra gerekli düzenleme ve önlemler sonucunda programa uyumsuzluk yaanyorsa ilgili birimlere (il/ilçe milli eitim müdürlüü, rehberlik ve aratrma merkezi vb.) yönlendirmesi yaplr. Zorunlu örenim çana giren, özel eitime ihtiyac olduu tespit edilen veya tans konulmam ve yerletirme karar alnmam her bireyin okul ve kurumlara kayd, yllk çalma takviminde belirlenen süreye baklmakszn yaplr

38 3.2. ORTAÖRETMKURUMLARINDAKAYITKABULNASIL YAPILIR Özel eitime ihtiyac olan bireyler ortaöretimlerini, öncelikle kaynatrma uygulamalar yoluyla akranlar ile bir arada genel ve mesleki ortaöretim kurumlarnda sürdürebilecekleri gibi özel eitime ihtiyac olan bireyler için açlan ortaöretim kurumlarnda da sürdürebilirler. Bu çerçevedeki okul veya kurumlar, özel eitim gerektiren örencilerin yerletirilecei snf mevcudunun azaltlmasna, ayn snfta iki ayr özel eitim gerektiren örenci grubundan örenci bulunmamasna ve örencilerin özel durumlarna göre gerekli fiziki düzenlemelerin yaplmasna yönelik tedbirleri alr. lköretimde kaynatrma yoluyla eitim karar örencinin mezun olduu tarihte sona erer. lköretimi bitiren örenciler özel artlarla ve snavlarla örenci alan ortaöretim kurumlar dndaki orta öretim kurumlarna kayt yaptrabilirler. Ancak, bu durumda ilköretim sürecinde alnan kaynatrma yoluyla eitim karar geçerli deildir. Devam ettii ortaöretim okul veya kurumunda yeniden kaynatrma yoluyla eitim hakkndan yararlanmak için okul yönetimi tarafndan usulüne uygun olarak rehberlik ve aratrma merkezlerine yönlendirilen örencinin eitsel deerlendirme ve tanlamas l/lçe Özel Eitim Hizmetleri Kurulunun yerletirme karar dorultusunda yaplr. Örenci devam ettii ortaöretim okul veya kurumunda yeniden kaynatrma yoluyla eitim hakkndan yararlanmak için okul yönetimi tarafndan usulüne uygun olarak rehberlik ve aratrma merkezlerine yönlendirilen örencinin eitsel deerlendirme ve tanlamas l/lçe Özel Eitim Hizmetleri Kurulunun yerletirme karar dorultusunda 26 26

39 örenciler,uzaktanöretimyoluylamillîeitimbakanlaçköretim Lisesi veya Millî Eitim Bakanl Mesleki Açk Öretim Lisesinde eitimlerinisürdürebilirler KAYNATIRMAYOLUYLAETMALANÖRENCLERN KADEMELERARASIGEÇLERVEMESLEKGELMLER NASILSALANIR? RAM a birinci derecede sorumludurlar özürlü salk kurulu raporu, özürlü kimlik kart özürlü bilgisinin ilendii nüfus cüzdan salkraporununaslveyaonaylanmörneiyle MEBBSRAM Modülüne 27 27

40 10. Snfa geçite MEB Orta Öretim Kurumlar NakilveGeçiYönergesi Özel Eitim Hizmetleri Yönetmeliinin 24. Maddesinde yer alan esaslar (görme, iitme, zihinsel, özgül örenme güçlüü vb.) dikkatedilmesigereken b geçilerde özel eitim deerlendirme kurulu raporunun 28 28

41 Eokul herkesheriiyapabilir Örnein;

42 3.4. ÖRETMENLERKAYNATIRMAETMALAN ÖRENCLERNMESLEKYÖNLENDRMELERNENASIL KATKISALAYABLR?

43 3.5. KAYNATIRMAETMNDEKGÖREVVE SORUMLULUKLARIMIZNELERDR? OkulYönetimi 31 31

44 Okul öncesi eitim kurumlarnda bir snfta 10 örenciye kadar 2 kaynatrma eitimi örencisi, 20 örenciye kadar ise 1 kaynatrma eitimi örencisi olacak ekilde snf mevcudu düzenlenir. Dier kademelerdeki eitim kurumlarnda ise snf mevcutlar; özel eitime ihtiyac olan iki örencinin bulunduu snflarda 25, bir örencinin bulunduu snflarda 35 örenciyi geçmeyecek ekilde düzenlenir Öretmenler 32 32

45 3.6. KAYNATIRMAETMÖRENCLERNNOKULA ULAIMINASILSALANMAKTADIR? 3.7. KAYNATIRMAETMUYGULANANOKULLARDA FZKSELORTAMVEÇEVREDÜZENNASILOLMALIDIR? 33 33

46 34 34

47 3.8. DESTEKETMODASI NEDR?, EkDersÜcreti konulu2007/19no lugenelgeileekindekiçizelgede 35 35

48 Destek Eitim Odasndan NaslYararlanlr? 36 36

49 3.9. LKÖRETMDEKAYNATIRMAETMALAN ÖRENCNNBAARISINASILDEERLENDRLR? MEBlköretimKurumlarYönetmeliinin 32. Maddesi, h) bendi Kaynatrma yoluyla eitimöretimlerine devam edenörencileriçinbireyselletirilmieitimprogramgelitirmebirimi tarafndan bireyselletirilmi eitim program (BEP) hazrlanr. Bu örenciler, programnda yer alan amaçlara göre deerlendirilir. lköretim Kurumlar Yönetmelii nin Örenci Baarsnn Deerlendirilmesi Kaynatrma yolu ile eitimlerine devam eden özel eitim gerektiren örencilere, baarszlklarndandolaysnftekraryaptrlmaz ORTAÖRETMDEKAYNATIRMAETMALAN ÖRENCNNBAARISINASILDEERLENDRLR? 37 37

50 BÖLÜM ETMKADEMELERNDEKAYNATIRMAUYGULAMALARI ErkenÇocukluk veokulöncesi Dönemi KAYNATIRMA ETM lköretim Dönemi Ortaöretim Dönemi Erken Çocukluk Döneminde Yaplmas Gerekenleri Biliyormuyuz? 38 38

51 okulöncesi eitimi zorunludur. okulöncesieitimdönemisüresibiryldaha uzatlabilecektir.(özeleitimhizmetleriyönetmeliimadde:29)ayrca bu snflara kayt yaptracak çocuklarda tuvalet eitimi koulu aranmaz.!!!! lköretimdekaynatrmaeitiminedenönemlidir? (Özel Eitim HizmetleriYönetmeliimadde30) Ortaöretimde Kaynatrma Eitimi Nasl Yaplmaktadr? 39 39

52 Engel Türlerine Göre Kaynatrma Eitimi UygulamalarndaNelereDikkatEtmeliyiz? DiernsanlaraNaslDavranyorsanzEngelli BireyedeÖyleDavranyormusunuz? FizikselYardmdaBulunmakstediinizde DikkatleDinleyin 40 40

53 4.2. BENMZHNSELYETERSZLOLANBRÖRENCM VAR!!! 41 41

54 42 42

55 4.3. BENMGÖRMEENGELLBRÖRENC MVAR!!! 43 43

56 44 44

57 4.4. BENMTMEENGELLBRÖRENCMVAR!!! 45 45

58 46 46

59 4.5. BENMBEDENSELENGELLBRÖRENCMVAR!!! 47 47

60 4.6. BENMDLVEKONUMAGÜÇLÜÜOLANBRÖRENCM VAR!!! 48 48

61 4.7. BENMÖZELÖRENMEGÜÇLÜÜOLANBRÖRENCM VAR!!! 49 49

62 50 50

63 4.8. BENMDKKATEKSKLVEHPERAKTVTEBOZUKLUU OLANBRÖRENCMVAR!!! 51 51

64 52 52

65 4.9. BENMOTSTKBRÖRENCM VAR!!! 53 53

66 54 54

67 4.10.ÖZELETMDEKULLANILANYÖNTEMVETEKNKLER BLYORMUYUZ? Ayrcaözeleitimdegeçerliliiveuygulanabilirlii olanyaklamlar,yöntemvetekniklerkullanmak istediinizde 55 55

68 a) Dorudan Öretim Yöntemi: b) ÖretmeninTransferiYaklam: c) Doal Örenme Yöntemi: d) Davranç Yaklam: e) Akran Öretimi Yöntemi: f) Kooperatif Örenme Yaklam: g) Model Olma: 56 56

69 h) Bulu Yoluyla Örenme (YaparakYaayarak) Yöntemi: i) Çok Duyuya Yönelik Öretim Etkinliklerinin Planlanmas: j) Eitimde Bilgisayar Kullanm: 57 57

70 Öretim yöntem ve teknikleri uygulanrken bunlar da uygulamanzadâhiletmelisiniz. Baarl yaantlar salyoruz Konularn/ davrann analizini yapyoruz GeriBildirim Veriyoruz DoruYantlar pekitiriyoruz Yeterlilik Düzeyini Deerlendi riyoruz Örenilen lerin Birdefada tekrarn verilecek salyoruz kavramlar snrlyoruz Bilgilerinbir Örenmeye durumdan güdülüyoruz dierine aktarlmasn salyoruz 58 58

71 BÖLÜM5 ETMPROGRAMLARINASILBREYSELLETRLR?(BEP) 5.1. BEPHAKKINDATEMELKAVRAMLARNELERDR? BireyselletirilmiEitimProgram(BEP):Özeleitimeihtiyac olanörencininfarklgeliimalanlarndayapabildiklerini dikkatealarak,kazandrlacakdavranlarnnelerolduu,bu davranlarnnerede,nasl,kimlertarafndan,hangi yöntemlerlevenekadarsüredekazandrlacanbelirten, gereklidestekeitimhizmetleriniiçeren,içindeailesinindeyer aldbirekiptarafndanhazrlananyazlbirprogramdr. BEP; 59 59

72 Yasal Dayanaklar: 573 sayl Özel Eitim Hakknda Kanun Hükmünde Kararname nin4.madde(f)bendinde özeleitimeihtiyacolanbireyler için bireyselletirilmi eitim plan gelitirilmesi ve eitim programlarnn bireyselletirerekuygulanmasesastr. hükmüolup,busayedebepyasal olarakzorunluhalegetirmitir. Bireyselletirme Birgurubundeil, bireyineitim ihtiyaçlarnbugünüya dagelecekteonun bamszyaamn kolaylatracakekilde dikkatealmaktr. EitimProgram Genelanlamilebir bireyyadagurubun eitimihtiyaçlarna cevapverecekolan amaçlar,içerik, örenmeöretme süreçlerive deerlendirmeolmak üzeredörtönemli öesibulunanyazl materyallerdir. Planlama Programgelitirme veuygulama sürecidir

73 5.1.1.BEPNedir? BEP; Özel eitime ihtiyac olan örencinin, eitsel gereksinimlerini karlamak üzere; ETM ORTAMI DESTEK DSPLN ALANI HZMETLER Kaynatrma Destek Eitim Odas Akademik Özel Eitim Snf Snf çi Destek letiim Özel Eitim Okulu Dil ve Konuma Matematik Hastane Okullar Terapisi Hayat Bilgisi Fizyoterapi Toplumsal Uyum Ulam Sosyal Beceriler Aile Eitimi Müzik Evde Eitim Resim En üst düzeyde yararlanmasn öngören yazl dokümandr

74 BEP iözeleitimeihtiyacolanörencinin performansdüzeyi,ilgiveyeteneklerinden hareketleörenciyeözgühazrlanm ünitelendirilmiyllkdersplanolarakda düünebiliriz BEPNeDeildir? 62 62

75 BEP izorunluklannedenlernelerdir? KimlerinBEP ehtiyacvardr? 63 63

76 Örenci Açsndan Örencinin engelinden kaynaklanan farkl ihtiyaçlarnn neler olduu belirlenir. Öretim etkinliklerinin örencinin ihtiyaçlarna göre düzenlenmesi ni salar. BEP N YARARLARI Anne Baba Açsndan Veli ile okul personeli arasnda iletiim ve ibirliini salar. Velinin çocuunun eitim hakk ile ilgili kararlara katlmn salar. Eitim sürecinde ailenin görev ve sorumluluklar n net olarak tanmlar. Öretmen Açsndan Örencinin var olan yeterlilikleri ve eitsel gereksinimlerini net olarak ortaya koyar. Örencinin eitimi ile ilgili farkl disiplin alanlar ile ibirliini salar. Öretmen için öretim ve deerlendirme süreçlerini tanmlayan bir klavuzdur. Toplum Açsndan Özel eitime ihtiyac olan örencilerin eitimine yönelik ibirlii salar

77 NEDEN BEP? Çadalk, demokrasi, frsat eitlii, bireysel farkllklar, bireysel gereksinimlerini dikkate alarak planlama ve uygulama, sunulan hizmetlerden en üst düzeyde yararlanabilmek için BEP hazrlanmas gerekmektedir BEP inlevinedir?

78 5.1.6.BEPNaslHazrlanr? 1.BEP Hazrlayacak Ekibin Oluturulmas (BEP Gelitirme Birimi) 2.Çocuun Eitsel Performans Düzeyinin Belirlenmesi 3.Uzun ve Ksa Dönemli Amaçlarn Belirlenmesi 4.Bireyselletirilmi Öretim Programnn Hazrlanmas 5.Uygun Eitim Ortamlar ve Bu Ortamlarda Sunulacak Destek Hizmetlerin Belirlenmesi 6.Uygun Öretim Materyalleri ve Öretim Yöntemlerinin Belirlenmesi 7.BEP n Uygulanmas, zlenmesi Ve Deerlendirilmesi çin Sorumlularn Belirlenerek Zaman Çizelgesinin Hazrlanmas Ve Deerlendirme Biçimine Karar Verilmesi ve Ailenin Bilgilendirilmesi

79 BEPHazrlayacakEkibinOluturulmas BEPGelitirmeBirimiKimlerdenOluur? Rehber Öretmen Snf Öretmeni Bran Öretmenleri BEP Gelitirme Birim Bakan (Okul Müdürü /Müdür Yrd.) Gezerek Özel Eitim Görevi Verilen Öretmen Örenci Örenci Velisi *Bubiriminçalmausulveesaslarokul/kurumyönetimince belirlenir. B EPGelitirmeBirimininGörevleriNelerdir? 67 67

80 BEP i Kim Hazrlar? BEP Gelitirme Birimi tarafndan hazrlanr. BEPGelitirmeBirimindeGörevveSorumluluklarNelerdir? BakannGörevleri:

81 VarsaGezerekÖzelEitimGöreviVerilenÖretmen: SnfÖretmeni/BranÖretmenleri: Aile: Örenci: RehberÖretmenPsikolojikDanman:

82 Va rsaözeleitimdeerlendirmekurulutemsilcisi: ÖRENCNNETSELPERFORMANSDÜZEYNASIL BELRLENR? anlar söyler,yazar 70 70

83 5.3. ÖRENCYEKAZANDIRILMASIPLANLANANUZUNVEKISA DÖNEMLAMAÇLARNASILBELRLENR? UzunDönemliAmaçlar(U.D.A.): Uzun Dönemli Amaçlar Belirlenirken Nelere Dikkat Etmeliyiz? 71 71

84 Örencinin BEP inde yer verilecek olan UDA larn hangi disiplin ve geliim alanlarnda belirleneceine örencinin gereksinimleri dorultusunda BEP Gelitirme Birimi karar verir. Bir örenciye her ders için UDA belirlemek yerine, önceliklerine odaklanlmaldr. Eer örenci resim, beden eitimi, müzik derslerinde yeterli performans gösteriyorsa bu alanlarda UDA belirlenmesine gerek yoktur UzunDönemliAmaçlarNaslYazmalyz? Ali yl sonunda okuduunu anlar. Ali yl sonunda okuduu metin ile ilgili metinde bulunan kiiler, olayn geçtii zaman, olayn geçtii yer, olaylarn olu sras ile ilgili sorulara doru cevap verir

85 KsaDönemliAmaçlar(K.D.A.): UzunDönemliAmaçlar Ksa Dönemli Amaçlar Ksa Dönemli Amaçlar Ksa Dönemli Amaçlar Ksa Dönemli Amaçlar EitselPerformansDüzeyi 73 73

86 Örnein; örenci (.) yl sonunda basit bir metni okur yazar. PERFORMANS DÜZEY Birincises grubuileoluturulan basitbirmetniokur yazar. 1. K.D.A.; ikinci ses grubu ile oluturulan basit bir metni okur yazar.(%100)* 2. K.D.A.; üçüncü ses grubu ile oluturulan basit bir metni okur yazar. (%100) 3. K.D.A.; dördüncü ses grubu ile oluturulan basit bir metni okur yazar. (%100) 4. K.D.A.; beinci ses grubu ile oluturulan basit bir metni okur yazar. (%100) 5. K.D.A.; altnc ses grubu ile oluturulan basit bir metni okur yazar. (%100) *Davran her seferinde hatasz ve doru olarak yaplmaldr. 1.K.D.A. kincises grubuile oluturula nbasitbir metniokur yazar. 2.K.D.A. Üçüncüses grubuile oluturulan basitbir metniokur yazar. 3.K.D.A. Dördüncü ses grubuile oluturulan basitbir metniokur yazar. 4.K.D.A. Beincises grubuile oluturulan basitbir metniokur yazar. 5.K.D.A. Altncses grubuile oluturulan basitbir metniokur yazar. 1.U.D.A. Altses gurubundan oluturulan basitbir metni okuryazar. uzun ve ksa dönemli amaçlarn 74 74

87 (..) öretim ylsonunda yüzdenküçüksaylarla onlukbozmaygerektiren çkarma ilemlerini yapar 1. K.D.A.; iki basamakl doal saydan bir basamakl doal sayy onluk bozmay gerektirmeyen çkarma ilemlerini yapar. (10/8)* 2. K.D.A.; iki basamakl doal saydan bir basamakl doal sayy onluk bozmay gerektiren çkarma ilemlerini yapar. (10/8) 3. K.D.A.; iki basamakl doal saydan iki basamakl doal sayy onluk bozmay gerektirmeyen çkarma ilemlerini yapar. (10/8) 4. K.D.A.; iki basamakl doal saydan iki basamakl doal sayy onluk bozmay gerektiren çkarma ilemlerini yapar. (10/8) *Örencinin kendisine verilen 10 ilemin 8 ini doru çözmesi gerekmektedir. Örenci(..)öretimylsonundayüzdenküçük saylarlaonlukbozmaygerektirençkarmailemleriniyapar 5.4. BREYSELLETRLMÖRETMPLANLARI(BÖP)NASIL HAZIRLANIR? Bireyselletirilmi Öretim Plan (BÖP); 75 75

88 5.5. UYGUNETMORTAMLARIVEBUORTAMLARDA SUNULACAKDESTEKETMHZMETLERNN BELRLENMES 5.6. UYGUNÖRETMMATERYALLERVEÖRETM YÖNTEMLERNNBELRLENMES 76 76

89 5.7. BEP NZLENMES,DEERLENDRLMESVEALENN BLGLENDRLMES DeerlendirmeNiçinÖnemlidir? BEP sürecinde aile her aamada bilgilendirilmelidir. BEPFormlarveörnekleriEK lerdeverilmitir

90 BÖLÜM6 KAYNATIRMA UYGULAMALARINDAALE ETM 6.1.NEDENALEETM? 1. Çünkü Yasal Olarak Sorumluyuz. 78 her aamasnda ailelerin de görüüne bavurulmal ve aktif ailenin bilgilendirilmesi desteklenmesi evlerde veya kurumlarda birlikte yaama becerilerini 78

91 özürlülerin ve ailelerinin katlmnn salanmas aile bütünlüünün korunmas AileEitiminiKimUygular? AileEitimiNaslUygulanr? 2. Çünkü Aile Eitimi Kaynatrma Eitiminin Ayrlmaz Bir Parçasdr AileEitimininYararlarNelerdir? 79 79

92 6.2. ALENNYAADIIDUYGUDURUMLARINELERDRVE ÖRETMENALEYENASILDESTEKOLMALIDIR? ok inkar 80 80

93 Bu Bu öylesine rahatsz ediciydi ki ki inanmak, kabullenmek hiç hiç mümkün deildi. Hele Hele ki ki bizim bizim ailede ailede böyle böyle bir bir çocuun olmas olmas akl akl alr alr gibi gibi deil. deil. Gözümü kapatp açtmda her her ey ey düzelecek diye diye bekliyorum. Days Days da da zaten zaten geç geç konumutu. Benim Benim çocuum normal. Hiçbir Hiçbir sknts yok. yok. yi yi bir bir gözlemci olan olan öretmen; depresyon ve vehayal hayalkrkl yaad

94 Bu durumda öretmen; Aileyi dinlemeli, Ailenin duygularn anladn göstermeli, Bu duygularn normal olduunu, bu duygularla baa çkabilmek için neler yaplmas gerektiini aileye anlatmal, Ailenin çocuun durumunu kabullenmesine yardmc olmal, Olumlu ve gerçekçi beklentiler oluturmasna katkda bulunmal, Aileyi psikolojik destek almas için yönlendirmelidir. Bu durumda öretmen; Ailenin bu duygusal süreçlerinin farknda olarak bu tepkilere hazrlkl olmal. Bu tepkilerin kendisine yönelik olmadn bilmeli. Eitim programn sistemli ve tutarl bir ekilde uygulamaya devam etmeli. kabul etmeveuyumsürecine 82 82

95 Bu durumda öretmen; Aileyi çocuklaryla ilgili neler yapabilecekleri konusunda bilgilendirmeli, Ailenin ve örencinin gereksinimlerini dikkate alarak aile ile birlikte aile eitim programn iyi planlamal ve uygulamal, Ailenin eitim sürecine katlmn arttrmaldr. UNUTMAMALIYIZ!!! Öretmenyukardabahsedilendesteiaileyesaladnda buduygularnetkisiazalrveaileeitimsürecineaktifolarak katlr ALEETMPROGRAMLARININÇETLERNELERDR? evmerkezliokul merkezli evokul merkezli AileEitimProgramNaslHazrlanr? 83 83

96 baarlar Örencilerin devam ettikleri okullarda eitim aldklar genel alanlar; Öz-bakm ve günlük yaam becerileri, Alc ve ifade edici dil becerileri, Psikomotor beceriler, Kavram öretimi, Okuma-yazma becerileri, Matematik gibi akademik beceriler, Sosyal beceriler, Toplumda kabul gören uygun davranlar kazandrma, Çocuklarnn davran sorunlaryla ba etme, gibi konularda eitim verilmektedir Amaçlarnasloluturulur? 84 84

97 Öretimsüreçlerinaslyazlr? Hazrlanan aile eitim programn desteklemeye yönelikmateryallernelerolabilir? 85 85

98 6.4. ALEETMPROGRAMIUYGULAMASÜRECNDENELER YAPILABLR? Öretmen, aile eitimi oturumunda; özen göstermelidir

99 Aileeitimoturumlarndanelerolmaldr? Örencininyapabildiklerinaslbelirlenir? Öretim materyalleri nasl belirlenir ve amaçlar nasl gerçekletirilir? 87 87

100 Çocuundavranlarnaslgözlenirvekaydedilir? Öretimyöntemlerivemateryallerinasluyarlanr? 88 88

101 BÖLÜM7 EK1 Okulu/Lisesi BREYSELLETRLMETMPROGRAMIDOSYASI ÖRENCNN BEPGELTRMEBRMNEULAANBLGLER Örenciannebabadndabiriylekalyorsa. EitselDeerlendirmesteiFormu:RehberlikAratrmaMerkezi ne incelenmeküzeregönderilecekörenciileilgiliokultarafndan düzenlenenrapordur. YerletirmeRaporu:l/lçeÖzelEitimHizmetleriKuruluncaalnan yerletirmeraporudur

102 EK2 BEP GELTRME BRM ÜYELER GÖREV/ KONUMU Birim Bakan (Birim bakan Okul Müdürü yada görevlendirecei Müdür Yardmcsdr) Özel Eitim Gerektiren Birey Aile ADI SOYADI Öretmenler Rehber Öretmen- Psi. Danman RAM Temsilcisi (Varsa) Gezerek Özel Eitim Görevi Verilen Öretmen (Varsa) AÇIKLAMALAR * Örencinin dersine giren tüm öretmenler BEP Biriminin üyesidir. Örencinin performans belirlendikten sonra hangi derslerden Bireyselletirilmi Eitim Plan yaplmas gerektii BEP toplantsnda BEP Birimince karara balanmaldr. * Örencinin ihtiyaç duyduu derslerden BEP Plan hazrlanr. * BEP Dosyasnn saklanmasndan BEP Ekibi Bakan ve Snf/Snf Rehber Öretmeninin sorumludur. * Örencinin dersine giren tüm öretmenler, alan (dersi) ile ilgili performans almaldr. Bu dosyadaki Eitsel Performans Formu fotokopi ile çoaltlarak örencinin dersine giren öretmenlere verilmeli, form doldurulduktan sonra bir nüshas bu dosyada saklanmak üzere dosyada sorumlu kiiye teslim edilmelidir. * Bireyselletirilmi Eitim Plan düzenlenmesine karar verilen derslerle ilgili düzenlenen Bireyselletirilmi Eitim Program Formu fotokopi ile çoaltlarak ilgili ders öretmenlerine verilmeli, form doldurulduktan sonra bir nüshas bu dosyada saklanmak üzere dosyada sorumlu kiiye teslim edilmelidir. * Örencinin yer deitirmelerinde BEP dosyasn örencinin nakil gittii okul/kuruma gönderin. Kurumda dosyann bir özetini bulundurun

103 EK3 ÖRENC TANIMA KARTI ADI SOYADI NUMARASI ADI SOYADI ÖRENM DÜZEY ÖZ MÜ - ÜVEY M? MESLE- AYLIK GELR SA MI? EV TELEFONU TELEFONU CEP TELEFONU KARDE SAYISI EVDE KEND ODASI VAR MI? YETERSZLNE YÖNELK DESTEK ETM ALIYOR MU? SINIF TEKRARI VAR MI? HANG SINIFTA? OKUL DEKL VARSA NEDEN NEDR? GEÇRD HASTALIKLAR YETERSZLNE YÖNELK KULLANDII CHAZ, PROTEZ, ORTEZ ÖRETMENN BLMES GEREKL ÖZEL BLGLER (alerji, sürekli kulland ilaç, terleme, epilepsi, korku, altn slatma v.b) ANNESNN BABASININ 91 91

104 EK4 LK BEP TOPLANTISI ÖRENCNN Ad Soyad Toplant Tarihi Do. Tarihi Cinsiyeti BEP in Tamamlanaca Tarih* Snf Numaras ALINAN KARARLAR** BEP TOPLANTISINA KATILANLAR 1. Ad Soyad mza Örenci Anne/baba Snf /Snf Rehber Ört. Özel Eitim Örtm.(Varsa) Rehber öretmen BEP Gelitirme Birim Bk. Öretmen/ Bran Dier Katlmclar*** Örencinin Geliimi le lgili Aile Hangi Sklkla Bilgilendirilecek? 4 Haftada Bir ( ) 6 Haftada Bir ( ) 8 Haftada Bir ( ) 12 Haftada Bir ( ) (ALE ÇOCUUN GELM LE LGL BEKLENMEDK DURUMLARDA DA BLGLENDRLR) * Aile çocuun geliimi ile hangi yolla bilgilendirilecek? Yazl ( ) Öretmen/Veli Toplants ( ) Bir Sonraki BEP Toplant Tarihi:././.. Dier : Ö renciileilgilihazrlanacakbep indönemlikyadayllkdüzenlenmesinebalolarakbeptamamlanmatarihibelirlenmelidir lkbeptoplantsndabeptoplantlarnnhangisklklayaplacakararabalanmaldr.birsonrakibepgündemikararolarakalnabilir. Örenciningeliimiileilgilibilgisinebavurmakamacyladierkurumvekurululardanuzmankiilerkuruladavetedilebilir

105 EK5 BEP TOPLANTISI ÖRENCNN Ad Soyad Toplant Tarihi Doum Tarihi Cinsiyeti Toplant No Snf Numaras GÜNDEM BEP TOPLANTISINA KATILANLAR 1. Ad Soyad mza Örenci Anne/baba Snf /Snf Rehber Öretmeni Özel Eitim Örtm. (Varsa) Rehber öretmen BEP Gelitirme Birim Bakan Dier Katlmclar * ALINAN KARARLAR Görevi/ Bran 1. Bir Sonraki BEP Toplant Tarihi.././.. * Toplantya (varsa) örencinin daha önceki yllar dersine giren dier öretmenler çarlabilir. Örencinin geliimi ile ilgili dier kurum ve kurululardan bilgisine bavurmak amacyla uzman kiiler kurula davet edilebilir

106 EK6 Örencinin Ad Soyad:.. ETSEL PERFORMANS* (Örnek 1) ÖrencininEitselPerformansDüzeyi: Öretmen alan (dersi) ile ilgili yllk ders programn dikkate alarak, örencinin yapabildii kazanmlar tespit etmek, yl içerisinde kazandrlmas gereken kazanmlar belirlemek amacyla bu formu doldurmaldr. Örencinin yeterlilikleri, geliim özellikleri, öncelikli ihtiyaçlar, engeli, snf v.b etmenler dikkate alnarak, hangi alanlarda ( derslerde) BEP Plan hazrlanacana BEP Birimi karar vermelidir. Ancak BEP Planlar hazrlanmasna ihtiyaç duyulmayan alanlarda (derslerde) görev alan öretmenler BEP Toplantlarna katlarak örencinin güçlü yanlar ve yaplabilecekler konusunda BEP Gelitirme Birimini bilgilendirmelidir. *Örencinin performansn belirlemeye yönelik yaplacak çalmalar ve izlenecek yollar Klavuz Kitapta örnekleri ile anlatlmtr. Düzenleyen: mza: Tarih: 94 94

107 BREYSELLETRLM ETM PROGRAMI FORMU (Örnek 1a) Örencinin Ad Soyad : Snf Numaras : Eitim Programn Hazrlayanlar : BEP Hazrlama Tarihi : Uzun Dönemli Amaçlar 1. Ksa Dönemli Amaçlar Balangç-Biti Tarihi Sorumlu Kiiler BirimBakanÖrenciVelisiSnfÖretmeniBranÖretmeniRehberÖr etmen 95 95

108 Örencinin Ad Soyad:.. ETSEL PERFORMANS* (Örnek 2) ÖrencininEitselPerformansDüzeyi: Öretmen alan (dersi) ile ilgili yllk ders programn dikkate alarak, örencinin yapabildii kazanmlar tespit etmek, yl içerisinde kazandrlmas gereken kazanmlar belirlemek amacyla bu formu doldurmaldr. Örencinin yeterlilikleri, geliim özellikleri, öncelikli ihtiyaçlar, engeli, snf v.b etmenler dikkate alnarak, hangi alanlarda ( derslerde) BEP Plan hazrlanacana BEP Birimi karar vermelidir. Ancak BEP Planlar hazrlanmasna ihtiyaç duyulmayan alanlarda (derslerde) görev alan öretmenler BEP Toplantlarna katlarak örencinin güçlü yanlar ve yaplabilecekler konusunda BEP Gelitirme Birimini bilgilendirmelidir. *Örencinin performansn belirlemeye yönelik yaplacak çalmalar ve izlenecek yollar Klavuz Kitapta örnekleri ile anlatlmtr. Düzenleyen: mza: Tarih: 96 96

109 BREYSELLETRLM ETM PROGRAMI FORMU (ÖRNEK 2a) Örencinin Ad Soyad : Snf Numaras : Eitim Programn Hazrlayanlar : BEP Hazrlama Tarihi: Uzun Dönemli Amaçlar 2. Ksa Dönemli Amaçlar Balangç-Biti Tarihi Sorumlu Kiiler BirimBakanÖrenciVelisiSnfÖretmeniBranÖretmeniRehberÖr etmen 97 97

110 EK7 BÖLÜMI: Süre: Ders Snf ÖrenmeAlan AltÖrenme Alan BÖLÜMII: Kazanmlar DersAlan 98 98

111 EtkinlikÖrnei ÖRENMEÖRETMESÜREC AraçtaGüvenlik,TatlarKullananlar AraçtaGüvenlik BireyselÖrenme Etkinlikleri (Ödev,deney, problemçözmevb.) GruplaÖrenme Etkinlikleri (Proje,gezi,gözlemvb.) Özet 99 99

112 BÖLÜMIII ÖlçmeDeerlendirme: BireyselÖrenmeEtkinliklerine YönelikÖlçmeDeerlendirme GruplaÖrenmeEtkinliklerine YönelikÖlçmeDeerlendirme ÖrenmeGüçlüüOlan ÖrencilerveleriDüzeyde ÖrenmeHzndaOlan ÖrencilerçinEkÖlçme DeerlendirmeEtkinlikleri alt ve üst geçitler varken yoldan geçilmesi, karya geçerken arabalarn arasndanyolafrlanmas,trafik iaretlerineuyulmamas

113 BÖLÜMIV PlannUygulanmasna likinaçklamalar Okullarımızda Neden-Niçin-Nasıl Kaynaştırma Yönetici, Öğretmen ve Aile Klavuzu ::!:: Ders/SnfÖretmeniOkulMüdürü.../.../... Uygundur

114 EK8 BEPBREYSELZ LEMEÇZELGES Performansdeiikliklerinindeerlendirmelerisembollerlegösterilecektir.Busemboller: A=Davranbamszolarakyapar. B=Davranyardmlayapar. C=Davranyapamaz. D=Performansölçümüvedavrandeiikliideerlendirmesi(örencinindevamszl,öretmen deiimi,hastalkvbnedenlerdendolay)yaplamamtr. *Deerlendirmeyapldktansonrabuçizelgesnföretmenince,BEPGelitirmeBirimineyadaokulidaresine teslimedilecektir

115 BEP EKB ÇALIMA SÜREC

116 BÖLÜM8 KONTROLL STELER KaynatrmaEitimindeÖretmenlerçinKontrolListesi No No lembasamaklar Evet EvetHayr Hayr

117

118 106 GörmeYetersizliiOlanÖrencilerçin; 106

119

120 OrtopedikYetersizliiOlanÖrencilerçin;

121 ÖrenmeGüçlüüveZihinselYetersizliiOlanÖrencilerçin;

122

123 DikkatEksikliiveHiperaktiviteBozukluuOlanÖrencilerçin;

124

125 OtizmiOlanÖrenciler

126

127 KaynatrmaEitimindeYöneticilerçinKontrolListesi KaynatrmaEitimindeYöneticilerçinKontrolListesi No lembasamaklar Evet Hayr No lembasamaklar Evet Hayr

128

129 BÖLÜM9 ETKNL K KÖRNEKLER V VESORULARLAKAYNATIRMAETM Etkinlik:1 ÖMER Akam olmu, dersler bitmiti. Ömer, okul okul eyalarn güzelce toplad. Öretmenine yi yi akamlar! dedi. dedi. Arkadalarile ile merdivenlerden komadan indiler. Bahçe kapsndan çkarken hiç hiç aceleetmediler. Ömer, Merve ve Emre ayn ayn mahallede oturuyorlard. Her Her gün gün okulabirliktegelipbirliktegidiyorlard.imdidehepsibiraradayd. Birbirleriniçok çok seviyorlard. Kimse kimseyikötü kötü sözlerle incitmiyordu. Yollarnn üzerinde tehlikeli bir bir kavak vard. Arabalar öyle öyle hzlgeçiyorduki!çkardklarseslerbileinsankorkutuyordu.yiki utrafikklarvard. Ömer ve ve arkadalar, trafik kurallarn biliyordu. Yeil Yeil k k yanmadankesinliklekaryageçmiyorlard. Krmz kta sabrla bekliyorlard. Her Her zaman olduu gibi gibi yeilktakaryageçtiler.güvenleevlerinegittiler. OKUYALIM CEVAPLAYALIM Aadakisorularokuduunuzmetnegörecevaplaynz. 1.Ömer,okuldanayrlrkenöretmeninenededi? 2.Ömervearkadalarokuldançkarkennasldavranyorlar?

130 3.Ömer inarkadalarnnisimlerinelerdir? 4.Ömervearkadalarevlerinegiderkennedenkorkmular? 3.Ömer inarkadalarnnisimlerinelerdir? 5.Ömervearkadalarkardankaryageçerkennasl 4.Ömervearkadalarevlerinegiderkennedenkorkmular? davranyorlar? 5.Ömervearkadalarkardankaryageçerkennasl davranyorlar? 6.Ömervearkadalarhangiktakardankarya geçiyorlar? 6.Ömervearkadalarhangiktakardankarya geçiyorlar? 7.Ömervearkadalarhangiktaduruyorlar? 7.Ömervearkadalarhangiktaduruyorlar? Etkinlik:

131 Etkinlik:3 1.Aadakitümcelerdebobraklanyerleriuygunsözcüklerle tamamlaynz. 2.Aadakisaatlerinkaçolduunualtnayaznz. 3.Aadayazlolansaatleregöreakrepveyelkovansaatüzerine yerletiriniz

132 Etkinlik:

133 Etkinlik:5 Tekbasamaklikidoalsayy(sonucutekbasamaklolan)toplar. Tekbasamaklikidoalsayy(sonucuçiftbasamaklolan)toplar. kibasamaklsayiletekbasamaklsayyeldesiztoplar. kibasamaklsayiletekbasamaklsayyeldelitoplar. kibasamaklikisayyeldesiztoplar

134 1. SORU: Özel eitim gerektiren bireylerin okul öncesi eitimi zorunlu mudur? CEVAP: (ÖzelEitimHizmetleri YönetmeliiMadde29) 2. SORU: Özel eitim gerektiren bireylerin okul öncesi eitim kurumlarnak y aytlarnasl aplacakt r? CEVAP: Okul ÖncesiEitimKurumlarYönetmeliiMadde10c) 3. SORU: Özel eitim gerektiren bireylerden ekonomik durumlar yetersizolanlarnokulöncesieitimininücretinaslkarlanacaktr? 11c) CEVAP: OkulÖncesiEitimKurumlarYönetmeliiMadde OkulÖncesiEitimKurumlarYönetmeliiMadde11g)

135 4. SORU: Kaynatrma yoluyla eitim yaplan okul öncesi eitim kurumlarndaörencimevcutlarnekadarolmaldr? CEVAP: OkulÖncesiEitimKurumlarYönetmeliiMadde10c) 5. SORU:Kaynatrmayoluylaeitimkapsamndabireylerinlköretim okullarnakaytlarnaslyaplacakt r? CEVAP: g)ehitvemuharipgaziçocuklarileözeleitime ihtiyac olan çocuklarn yeni kaytlar, durumlarn belgelendirmeleri artyla ulusal adres veri tabanndaki adreslerine baklmakszn istedikler i ilköretim okuluna yaplr. ( lköretim KurumlarYönetmeliiMadde17/g)" (Özel Eitim Hizmetleri Yönetmelii Madde77) 6. SORU: Okul Yönetimi kaynatrma örencisi için yaplacak düzenlemelerdeailedenücrettalepedebilirmi? CEVAP: 7. SORU: Okul yönetimi dier velilerin istei üzerine engelli örenciyi okuldanuzaklatrabilirmi? CEVAP:

136 .(5378 Sayl Özürlüler Ve Baz Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun Madde15) 8. SORU: lköretim okullarnda kaynatrma yoluyla eitim yaplan snflarda örenci mevcutlar ve örencilerin snflara dalm nasl yaplacaktr? CEVAP: (ÖzelEitimHizmetleriYönetmeliiMadde23) SORU: lköretim okullarnda Kaynatrma yoluyla eitimlerine devamedenörencilerinbaardurumlarnasldeerlendirilir? CEVAP: (lköretimkurumlaryönetmeliimadde47e) (lköretimkurumlar YönetmeliiMadde32h) 10. SORU:Özeleitimsnflarnaslaçlr? CEVAP: (ÖzelEitimHizmetleriYönetmelii Madde25) ÖzelEitimHizmetleriKurulununGörevleri (Özel Eitim Hizmetleri Yönetmelii Madde16d) 124

137 ÖzelEitimSnfAçlmaslelgiliSüreç: MillîEitimBakanlYöneticiVeÖretmenlerininDersVeEkDers Saatlerine likin Karar Madde 91a2: Resmî görevi bulunmayanlar ile emeklilere, okul öncesi, ilköretim, orta öretim, özel eitim ve yaygn eitim kurumlarndahaftada30saate,kadarekdersgöreviverilebilir. 11. SORU: Özel eitim snflarnn ders araç ve gereçleri nereden karlanacak? CEVAP:

138 12. SORU: lköretim okullarnda akranlaryla birlikte eitim gören kaynatrma yoluyla eitime devam eden ve 8 inci snf bitiren örencilerehangibelgedüzenlenecektir? CEVAP: (lköretimkurumlaryönetmeliimadde47e) (lköretimkurumlaryönetmeliimadde54) 13. SORU: Özel eitim snflarn bitirenlere hangi belge/diploma düzenlenecektir? CEVAP ÖRNEK: ÖRNEK: 14. SORU: Özel eitim snf öretmenlerine ek ders ücreti ne kadar ödenecektir? CEVAP:. Bu ücretler, özel eitime muhtaç örencilerin eitim ve öretim gördüü kurumlar da görevli öretmenveyöneticilerilebuörencilereyönelikolarakaçlan özel snf öretmenlerine ve cezaevlerinde görevli öretmenlere % 25 fazlasyla ödenir

139 15. SORU:Destekeitimodasndagörevlendirilenöretmenlereekders ücretinekadarödenecektir? CEVAP: özelsnf 16. SORU:Destekeitimodalarnaslaçlr? CEVAP: Destekeitimodalarnnaçlmasileilgilisüreç: a) Okullarmzdadestekeitimodasaçlmasamacylaokulidareleri (RAM nbilgisidahilinde),ram lar,l/lçeözeleitimhizmetlerikurulu;ihtiyaç olmashalindemillîeitimmüdürlüüneresmiyazylataleptebulunur. b) l/ilçe Millî Eitim Müdürlüü resmi yazy, konuyu görümesi ve kararabalamasamacylal/lçeözeleitimhizmetlerikurulunahavaleeder. c) l/lçe Özel Eitim Hizmetleri Kurulu konuyu deerlendirerek teklifi uygun görmesi halinde Eitim Müfettileri Bakanlna, açlmas düünülen destek eitim odasnn fiziki yapsnn mevzuata uygunluunun incelemesi yönünderesmiyazylataleptebulunur. d) Eitim Müfettileri Bakanl açlmas teklif edilen destek eitim odasnyerindeinceleyerekkararnraporhalindel/lçeözeleitimhizmetleri Kurulunabildirir. e) l/lçe Özel Eitim Hizmetleri Kurulu; destek eitim odas açlmas yönündeki karar veeitim Müfettileri Bakanlnn uygun görüü belirten raporudorultusundavalilikmakamonayiçinresmiyazmayyapar. f) Açlan destek eitim odas Özel Eitim Rehberlik ve Danma HizmetleriGenelMüdürlüünebildirilir. g) Destekeitimodasaçlanokullardaörencilerineitimihtiyaçlarna göre görme, iitme, zihinsel engellilersnf öretmenleri öncelikli olmak üzere,

140 gezereközeleitimgöreviyapanöretmen,snföretmenivealanöretmenleri görevlendirilir.destekeitimodasnaöncelikleokulunöretmenlerindenolmak üzere RAM da görevli öretmenler ya da dier okul ve kurumlardaki öretmenlergörevlendirilir. 17. SORU:Özeleitimsnflarndasnfmevcudunekadarolmaldr? 128 CEVAP: 18. SORU: Ortaöretim okul ve kurumlarna örenci kaytlar nasl yaplmaldr? CEVAP: 19. SORU:Ortaöretimkurumlarndakaynatrmayoluylaeitimgören örencilerin snf geçme/kalma durumu hangi mevzuata göre yaplacaktr? CEVAP:. (ÖzelEitimHizmetleriYönetmelii ninmadde23). (Özel Eitim Hizmetleri Yönetmelii ninmadde24) 128

141 (Özel EitimHizmetleriYönetmelii ninmadde93) 20. SORU: Özel eitim hizmetleri kuruluna, eitsel deerlendirme ve tanlamaileyerletirmekararlarnanaslvenekadarsüredeitiraz edilmelidir? CEVAP:Özeleitimhizmetlerikurulunayaplacakitirazlar: Veli, Okul ve kurumlardaki rehberlik ve psikolojik danma hizmetleriyürütmekomisyonu,

142 21. SORU: lköretime devam eden kaynatrma örencilerinde ya snrvarmdr? 130 CEVAP: 22. SORU: Her kaynatrma karar alnm örenci için BEP ekibi oluturmakzorunlumudur? CEVAP: bireyselletirilmi eitim program gelitirme birimi (Özel Eitim Hizmetleri Yönetmelii ninmadde72) 23. SORU: Okulumuzda ve yakn çevremizdeki okullarda özel eitim öretmeniyok.ram daçokuzak.budurumdabepekibioluturmak içinneyapmalyz. CEVAP: 24. SORU: Teneffüs vb. serbest zaman etkinliklerinde kaynatrma örencisiylekiminilgilenmesigerekir? CEVAP: 25. SORU: Öretmenin kaynatrma örencisi ile ilgili sorumluluklar varmdr? CEVAP: 26. SORU:Aileçocuuileilgilenmiyorneyapabilirim? CEVAP: 130

143 27. SORU:OkulyönetimiBEPbiriminioluturmadneyapmalym? CEVAP: 28. SORU: Özel Eitim konusunda ders görmedik, benim alanm olmadiçinbanakimyardmcolacak? CEVAP: 29. SORU: lköretim 2.kademesinde okuma yazmas olmayan örencilerederslerbazndanaslbepyaplacaktr? CEVAP: 30. SORU:Kaynatrmaeitiminealnanörencimsüreklidevamsz.Bu durumdabirüstsnfageçmesinaslolacak? CEVAP: 31. SORU: Neden kaynatrma örencileri ayr bir snfta ya da okulda eitimlerinedevamettirilmiyor? CEVAP:

144 32. SORU: Snfmda birden fazla kaynatrma örencisi var. Dier ubelerdeyok.neyapmalym? CEVAP: 33. SORU: Dier örenci aileleri snfta kaynatrma örencisini istemiyor.aradakaldm.neyapmalym? CEVAP: 34. SORU: Örencimizin kaynatrma eitimine alndna dair özel eitim hizmetleri kurul karar dönem ortasnda elimize geçti. Bu durumdabepyapacakmyz? CEVAP: 35. SORU: Örencime ilikin Kaynatrma eitimi tedbirinin yanl olduunudüünüyorum.neyapmalym? CEVAP: (ÖzelEitimHizmetleriYönetmelii nin Madde18b) 36. SORU: Kaynatrma eitimine alnan örencim ilköretim programnyürütebilecekdüzeyegeldi.budurumdaneyapmalym? CEVAP: