Bu tez çal mas Devlet Planlama Te kilat taraf ndan desteklenmi tir. Proje No: 2005K120110
|
|
- Berkant Demirkan
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 OZON ve B YOF LTRASYONLA DO AL ORGAN K MADDE G DER M ve DEZENFEKS YON YAN ÜRÜNLER OLU UM POTANS YELLER N N BEL RLENMES Mutlu U ur AKÇAY Yüksek Lisans Tezi Çevre Mühendisli i Anabilim Dal Kas m 2008 Bu tez çal mas Devlet Planlama Te kilat taraf ndan desteklenmi tir. Proje No: 2005K120110
2 JÜR VE ENST TÜ ONAYI Mutlu U ur Akçay n Ozon ve Biyofiltrasyonla Do al Organik Madde Giderimi ve Dezenfeksiyon Yan Ürünleri Olu um Potansiyellerinin Belirlenmesi ba l kl Çevre Mühendisli i Anabilim Dal ndaki, Yüksek Lisans Tezi tarihinde, a a daki jüri taraf ndan Anadolu Üniversitesi Lisansüstü E itim-ö retim ve S nav Yönetmeli inin ilgili maddeleri uyar nca de erlendirilerek kabul edilmi tir. Ad -Soyad mza Üye (Tez Dan man ): Yard. Doç. Dr. HAT CE NAN.. Üye : Prof. Dr. M RAY BEKBÖLET.. Üye : Doç. Dr. ERDEM A. ALBEK.. Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu'nun tarih ve say l karar yla onaylanm t r. Enstitü Müdürü
3 i ÖZET Yüksek Lisans Tezi OZON ve B YOF LTRASYONLA DO AL ORGAN K MADDE G DER M ve DEZENFEKS YON YAN ÜRÜNLER OLU UM POTANS YELLER N N BEL RLENMES Mutlu U ur AKÇAY Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisli i Anabilim Dal Dan man : Yard. Doç. Dr. Hatice NAN 2008, 117 sayfa Ozonlama prosesinde farkl ozon dozlar kullan larak hümik asit (HA) çözeltisinden ve Porsuk Baraj suyundan do al organik madde (DOM) giderimlerinin belirlenmesi amaçlanm t r. Laboratuar ölçekli ozonlama reaktöründe 10, 25, 50 mg/l hümik asit çözeltisinde farkl dozlarda deneyler yap lm t r. Ozonlama reaktöründe ayn i lemler Porsuk Baraj suyunda yedi farkl ozon dozunda gerçekle tirilmi tir. Üç farkl dolgu malzemesinden (Kum, granüler aktif karbon ve zeolit) olu turulan biyofiltreler ham porsuk baraj suyu ve ozonlanm porsuk suyu ile beslenerek iki farkl temas süresinde (15, 30 dakika) do al organik madde (DOM) giderimleri ve dezenfeksiyon yan ürünü (DYÜ) olu um potansiyeline etkisi incelenmi tir. UV 254, spesifik ultraviyole absorbans (SUVA), toplam organik karbon (TOK), çözünmü organik karbon (ÇOK), VIS 400, Trihalometan Olu um Potansiyeli (THMOP) ve Haloasetik Asit Olu um Potansiyeli (HAAOP) gibi parametreler ölçülerek kar la t rma yap lm t r. Biyofiltre sisteminde DOM ve DYÜ giderimin de ozonlanm porsuk suyu ozonlanmam porsuk suyuna göre daha iyi sonuç vermi tir. Ancak, aradaki fark n çok küçük olmas ndan dolay, DOM ve DYÜ giderimin de sadece biyofiltrasyon i lemi yeterli olmaktad r. Anahtar Kelimeler :Ozonlama, Biyofiltrasyon, humik asit, DOM, THMOP, HAAOP
4 ii ABSTRACT Master of Science Thesis EFFECT OF OZONATION AND BIOFILTRATION ON THE NATURAL ORGANIC MATTER REMOVAL AND DETERMINE THE DISINFECTION BY-PRODUCT FORMATION POTENTIAL Mutlu U ur AKÇAY Anadolu University Graduate School Of Sciences Environmental Engineering Program Supervisor : Assist. Prof. Dr. Hatice NAN 2008, 117 pages This study aimed to removal of dissolvel organic matter (DOC) from humic acid (HA) solution and Porsuk Lake Water by ozonation and ozonationbiofiltration processes. Bench scale experimental studies were conducted at different humic acid concentration (10, 25, 50 mg/l) and different ozone dosages in ozonation reactor, aiming humic acid degradation. Same processes were replicated in Porsuk Lake Water at seven ozone dosages. Raw and Ozonated Porsuk lake water were fed to biofitration column which have three different pack material ( sand, granular activated carbon and zeolite) at two different contact times (15, 30 minutes) and were investigated effect on removal of naturel organic matter (NOM) and disinfection by product (DBP). The results were evaluated UV 254, SUVA (Specific Ultraviole Absorbance at 254 nm), DOC that specify organic matter, VIS 400, THMFP (Trihalomethane Formation Potential) and HAAFP (Haloacetic acid Formation Potential). Ozonated porsuk water is better than raw porsuk water at the removal of NOM and DBP in biofiltration system. However, because of the small differences of these system, only biofiltration system is sufficient in removal of NOM and DBP. Keywords : Ozonation, Biofiltration, hümic acid, NOM, THMFP, HAAFP
5 iii TE EKKÜR Yüksek Lisans tez çal mam n her a amas nda, birikimleri ve deneyimleriyle bu çal may gerçekle tirmemde büyük katk s bulunan, bilimsel deste inin yan s ra hiçbir zaman için benden manevi deste ini esirgemeyen dan man hocam Sn. Yard. Doç. Dr. Hatice NAN a, Çal malar m s ras nda gerek deneylerimde gerekse bunalt c laboratuar günlerinde hep yan mda olup maddi ve manevi deste ini hissetti im sevgili arkada m Ara.Gör. Zehra Y T e Deneylerim s ras nda bana yard mc olan; Ara. Gör. Akif ARI, Emre AKSU, Güven SEYD O LU, Volkan ALTU, Tevfik TEZCAN ve mola vaktinin geldi ini hat rlatan Gökhan ÖZTÜRK ve brahim DO AN a Tez çal mam boyunca geç saatlere kadar beni laboratuarda bekleyen, maddi-manevi ve daha da önemlisi her zaman sevgisini hissetti im biricik arkada m Mine O HAN a Burada olmam sa layan ve e itim hayat m boyunca benden maddi ve manevi desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen, hayat m boyunca minnettar kalaca m sevgili ailem; annem, babam, ablam ve küçük yi enime en içten sevgi ve te ekkürlerimi sunar m. Mutlu U ur AKÇAY Kas m 2008 Aileme...
6 iv Ç NDEK LER Sayfa ÖZET... i ABSTRACT... ii TE EKKÜR...iii Ç NDEK LER... iv EK LLER D Z N... vii Ç ZELGELER D Z N... xi S MGELER VE KISALTMALAR D Z N... xii 1. G R DO AL ORGAN K MADDELER (DOM) DOM un S n fland r lmas Hümik Maddeler KLORLAMA DEZENFEKS YON ÜRÜNLER Klorlama Trihalometanlar (THM) Kloroform Dibromoklorometan Bromodiklorometan Bromoform Trihalometan Olu umunu Etkileyen Faktörler Trihalometanlar n Giderim Metotlar Haloasetik Asitler (HAA) Klor Dozu Etkisi ph Etkisi S cakl k ve Mevsimsel Etki Bromür Konsantrasyonu Etkisi Temas Süresi Etkisi THM ve HAA Aras ndaki li ki... 26
7 v 3.7. Dezenfeksiyon Yan Ürünlerinin Kontrolü OZONLAMA Giri Ozonun Tarihçesi Ozonun Reaksiyon Kapasitesi Ozonun Organik Bile iklere Etkisi Ozonun çme Suyu Ar t m ndaki Kullan m Ozonun Avantajlar ve Dezavantajlar Ozonlama Sonucu Olu an Yan Ürünler ÇME SUYU ARITIMINDA B YOF LTRASYON Biyolojik Bozunmaya Biyokütlenin Etkisi Temas Süresinin Biyodegredasyon Üzerindeki Etkisi Ozonlaman n Biyofiltre Üzerine Etkisi MATERYAL METOD Ham Su Özellikleri Kullan lan Malzemeler Biyofiltrasyon Kolonu ve Dolgu Malzemeleri Hümik Asit Deneysel Prosedür Ozonlama Sistemi TOK ve ÇOK Ölçümleri V S 400 ve UV 254 Ölçümleri ve SUVA Hesaplamas THMOP ve HAAOP Ölçümleri BULGULAR Ozonlaman n Hümik Asit Üzerine Etkisi Ozonlaman n Porsuk Suyu Üzerine Etkisi Biyofiltrasyon ve Ozon+Biyofiltrasyon ile DYÜ De i imi... 72
8 vi Granüler Aktif Karbon Dolgulu Biyofiltrede DOM ve DYÜ De i imi Kum Dolgulu Biyofiltrede DOM ve DYÜ De i imi Zeolit Dolgulu Biyofiltrede DOM ve DYÜ De i imi Biyofiltrasyon Dolgu Malzemesinin Biyofiltre Verimi ve DYÜ Olu umu Üzerine Etkisi SONUÇ, TARTI MA VE ÖNER LER KAYNAKLAR
9 vii EK LLER D Z N 4.1. Sulu çözeltilerde ozon reaktivitesi Bir biyofiltre kolonu Biyofiltre sistemi Kurulan üç farkl malzemeye sahip biyofiltre sistemlerinin ortak emas Kum elek analizi Zeolit elek analizi Ozonlama düzene i Ozon jeneratörü ve Reaktörü Ozon dozunun farkl hümik asit deri imlerinde renk giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun farkl hümik asit deri imlerinde UV 254 giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun farkl hümik asit deri imlerinde TOK giderimi üzerine etkisi tiplerine göre Ozon dozunu farkl hümik asit deri imlerinde ÇOK giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun farkl hümik asit deri imlerinde SUVA giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun farkl hümik asit deri imlerinde TTHM giderimi üzerine etkisi Ozon dozunu farkl hümik asit deri imlerinde THAA giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun 10 mg/l hümik asit deri iminde THM türleri üzerine etkisi Ozon dozunun 10 mg/l hümik asit deri iminde HAA türleri üzerine etkisi Ozon dozunun 25 mg/l hümik asit deri iminde THM türleri üzerine etkisi Ozon dozunun 25 mg/l hümik asit deri iminde HAA türleri üzerine etkisi... 64
10 viii Ozon dozunun 50 mg/l hümik asit deri iminde THM türleri üzerine etkisi Ozon dozunun 50 mg/l hümik asit deri iminde HAA türleri üzerine etkisi Ozon dozunun do al sudaki renk giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun do al sudaki UV 254 giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun do al sudaki TOK giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun do al sudaki ÇOK giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun do al sudaki SUVA giderimi üzerine etkisi Ozon dozunun do al sudaki THM türleri giderimi üzerine etkisi SUVA, ozon dozu ve THM aras ndaki ili ki Ozon dozunun do al sudaki HAA türleri üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras GAK dolgulu biyofiltrenin TOK giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras GAK dolgulu biyofiltrenin ÇOK giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras GAK dolgulu biyofiltrenin V S 400 giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras GAK dolgulu biyofiltrenin UV 254 giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi GAK dolgulu biyofiltrenin THMOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama sonras GAK dolgulu biyofiltrenin THMOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi GAK dolgulu biyofiltrenin HAAOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama sonras GAK dolgulu biyofiltrenin HAAOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras kum dolgulu biyofiltrenin TOK giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras kum dolgulu biyofiltrenin ÇOK giderimi üzerine etkisi... 81
11 ix Ozonlama öncesi ve sonras kum dolgulu biyofiltrenin V S 400 giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras kum dolgulu biyofiltrenin UV 254 giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi kum dolgulu biyofiltrenin THMOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama sonras kum dolgulu biyofiltrenin THMOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi kum dolgulu biyofiltrenin HAAOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama sonras kum dolgulu biyofiltrenin HAAOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras zeolit dolgulu biyofiltrenin TOK giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras zeolit dolgulu biyofiltrenin ÇOK giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras zeolit dolgulu biyofiltrenin V S 400 giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras zeolit dolgulu biyofiltrenin UV 254 giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi zeolit dolgulu biyofiltrenin THMOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama sonras zeolit dolgulu biyofiltrenin THMOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi zeolit dolgulu biyofiltrenin HAAOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama sonras zeolit dolgulu biyofiltrenin HAAOP giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 15 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin TOK giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 15 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin ÇOK giderimi üzerine etkisi... 94
12 x Ozonlama öncesi ve sonras 15 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin UV 254 giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 15 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin THM giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 15 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin HAA giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 30 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin TOK giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 30 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin ÇOK giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 30 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin UV 254 giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 30 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin THM giderimi üzerine etkisi Ozonlama öncesi ve sonras 30 dakikal k temas süresinde kum, GAK ve zeolitin HAA giderimi üzerine etkisi
13 xi Ç ZELGELER D Z N 3.1. Klorlama sonucu olu an önemli dezenfeksiyon yan ürünleri Klorlama yan ürünleri Trihalometan türleri Haloasetik asit yap lar Ozonun fizikokimyasal özellikleri çme suyu ar tma tesislerinde ozonlama süresince iz organiklerin giderim derecesi Ozonlama sonucu olu an yan ürünler Ham su özellikleri Aktif karbon fiziko-kimyasal özellikleri , 25 ve 50 mg/l lik hümik asit çözeltileri ba lang ç özellikleri THM ve HAA ölçümlerinde kullan lan kolonun özellikleri THM ölçümleri için kullan lan s cakl k program HAA ölçümleri için kullan lan s cakl k program THM ve HAA bile ikleri için hesaplanan LOD ve LOQ de erleri... 54
14 xii S MGELER VE KISALTMALAR D Z N ABD BDKM BET ÇOK ÇOM DBAA DBKM DCAA DOM DSS DYÜ GK HA HAA HAAOP ICR MBAA MCAA MTHML NTP SUVA THM THMOP TKAA TOK TTHM USEPA UV Amerika Birle ik Devletleri Bromodiklorometan Spesifik Yüzey Alan Çözünmü Organik Karbon Çözünmü Organik Maddeler Dibromoasetik asit Dibromoklorometan Dikloroasetik asit Do al Organik Madde Deiyonize Saf Su Dezenfeksiyon YanÜrünü Gaz Kromotografisi Humik Asit Haloasetik Asit Haloasetik Asit Olu um Potansiyeli Information Collection Rule Monobromoasetik asit Monokloroasetik asit Maksimum Trihalometan Konsantrasyonu Seviyesi National Toxicology Program Spesifik Ultraviyole Absorbans Trihalometan Trihalometan Olu um Potansiyeli Trikloroasetik asit Toplam Organik Karbon Toplam Trihalometan Amerika Birlesik Devletleri Çevre Koruma Örgütü Ultraviyole
15 1. G R Tüm dünyada artan nüfus yo unlu u, içme ve kullanma suyuna olan ihtiyac nda artmas na neden olmaktad r. Nüfus yo unlu undaki bu art beraberinde sanayi kurulu lar n n ve tar msal faaliyetlerin de artmas na yol açm ve buda su kaynaklar n kirleten unsurlar n artmas na neden olmu tur. Bu geli meler neticesinde sular n ar t m devletlerin politikalar nda önemli bir rol almaya ba lam ve yeni ar t m teknikleri geli tirilmeye ba lanm t r. çme ve kullanma suyu ar t m n n en önemli proseslerinden birisi, suda salg n hastal k yapma riski olan mikrobiyal kirlili in giderimi için kullan lan dezenfeksiyon basama d r. Dezenfeksiyon prosesi ile kaynaktan al nan ham su içerisindeki tüm patojen mikroorganizmalar n giderimi hedeflenmektedir. Ancak kullan lan dezenfektan suda sadece patojen mikroorganizmalar ile etkile imde bulunmaz ve su içerisinde bulunan di er baz organikler ve zarars z mikroorganizmalar ile de reaksiyon verebilmektedir. Bu sebeple dezenfektan olarak en yayg n kullan ma sahip klorun dezenfeksiyon süreci sonunda sudaki di er bile ikler ile yapt reaksiyonlar ve olu turdu u yeni ürünler üzerine birçok ara t rma vard r. Bu ara t rmalar sularda özellikle do al organik madde (DOM) bulunmas durumunda klorun bu bile ikler ile reaksiyona girerek halk sa l n olumsuz yönde etkileyecek birçok yeni bile i in olu tu unu ortaya koymu lard r. Dezenfeksiyon, içme ve kullanma sular nda muhtemel bula c hastal klar önleyerek halk sa l n koruyabilmek için gerekli su ar t m sürecidir. Bu amaçla dünyada ilk olarak ucuz ve mikroorganizmalar üzerinde oldukça etkili olan klor kullan lmaya ba lanm t r. Ancak ilerleyen zamanlarda klorun Giardia ve Crystropodium gibi hastal k yapan tüm mikroorganizmalar üzerinde etkili olamad ve klorlama süreci sonras nda kanserojen oldu u varsay lan Trihalometan (THM), Haloasetikasit (HAA) gibi insan sa l aç s ndan çok tehlikeli dezenfeksiyon yan ürünleri (DYÜ) lerin olu tu u saptanm t r. 1
16 Günümüzde birçok geli mi ülkeler DYÜ lerin halk sa l üzerindeki etkilerini en aza indirmek için bu konuda mevzuatlar daha da s k hale getirilmektedir. Örne in; THM ler ve HAA ler için maksimum kirletici seviyesi (MKS) s ras yla USA de 80 μg/l ve 60 μg/l, ço u Avrupa Birli i Ülkeleri nde μg/l iken Türkiye de Sa l k Bakanl çok yeni olarak 150 μg/l THM standard n uygulamaya koymu ancak henüz HAA standard belirlenmemi tir ( TATS, 2005). Ayr ca, önümüzdeki y llarda yap lacak mevzuat düzenlemelerinde DYÜ gruplar yerine her bir DYÜ türü için bireysel olarak ç k suyu standartlar konulmas planlanmaktad r. Çünkü yap lan yeni toksikolojik çal malar DYÜ türlerinin her birinin sa l k üzerinde etkisinin farkl oldu unu göstermektedir. Do al organik madde (DOM), makro-moleküler hümik yap lar, küçük molekül a rl kl hidrofilik asitler, proteinler, ya lar, karboksilik asitler, amino asitler, karbonhidratlar, ve hidrokarbonlar gibi organik maddeleri içeren heterojen bir kar md r (Aiken ve ark., 1985). Sulardaki DOM un varl içme suyu ar tma i lemlerinde birçok probleme neden olur. Örne in, DOM lar koagülant ve oksidant ihtiyac n art r rlar, filtre ömrünü k salt rlar, suya renk verirler ve ebeke sistemlerinde bakterilerin tekrar büyümesine yard mc olurlar. Ayr ca, halk sa l aç s ndan en önemli husus, DOM lar n klor gibi oksidantlar/dezenfektanlar ile reaksiyonu sonucu mutajenik ve karsinojenik olmalar ndan üphelenilen THM ve HAA gibi dezenfeksiyon yan ürünlerini (DYÜ) olu turmas d r. (Bellar ve ark., 1974; Reckhow ve ark., 1990; Oxenford, 1996). Daha da s k la t r lmakta olan içme suyu DYÜ mevzuatlar n n bask s yla, DOM giderimi ve DYÜ azalt lmas konusundaki ara t rma çal malar son y llarda h zlanm t r. Artan bu etkin çal malara ra men ço u içme suyu ar tma tesislerinde ç k suyu DYÜ mevzuatlar na uyum sorunu devam etmektedir. Ülkemizde de yeni uygulamaya konulan ve koyulacak DYÜ mevzuatlar yla su ar tma tesislerimiz benzer problemlerle kar kar ya kalabilecektir. Dolay s yla, ham içme suyu kaynaklar ndaki çe itli DOM türlerini etkin ve fizibil olarak giderecek ve dezenfeksiyon sonucu olu an DYÜ leri en aza indirecek yeni ar tma teknolojilerinin ara t r lmas na ihtiyaç vard r. 2
17 Bu geli meler nda son y llarda alternatif dezenfektan olarak ozon kullan lmaya ba lanm t r. Ozon, klora nazaran daha pahal ve i letiminin daha zor olmas na kar n hastal k yap c Giardia, ve Cryptosporadium protaozoalar na kar n etkin olmas ve THM, HAA bile iklerinin kontrolünü sa lamas ndaki ba ar s ndan dolay tercih edilmeye ba lanm t r. Buna kar l k ozon kullan m s ras nda suda bromür varl nda da bromat gibi kanserojen ba ka bir DYÜ olu umu söz konusudur. Her bir dezenfeksiyon yönteminin kendine has yan ürünleri olu makta ve bu nedenle de DYÜ kontrolü büyük önem ta maktad r. Ozonlaman n, klorlama ve di er dezenfektanlara kar dirençli mikroorganizmalar üzerinde etkili olmas ve klorlama yan ürünlerini azaltmas n n yan s ra, içme suyu ar t m tesislerinde organik maddeleri parçalayarak bu organiklerin kurulacak bir biyofiltre sistemi ile organik madde giderimin de etkili olabilmesi bir di er avantaj d r. Ozonlaman n birincil dezenfektan olarak kullan m nda, oksitleme kapasitesinin yüksek olmas ndan dolay, büyük moleküler a rl kl organiklerdeki ba lar k r l r ve daha küçük moleküler a rl a sahip organikler olu ur. Ön ozonlamadan sonra kurulacak bir biyolojik ar t m, biyofiltre, prosesi ile bu küçük boyutlu organiklerin kontrolü daha etkin bir ekilde sa lanabilir. Çünkü ozonlama sonras organiklerin biyolojik olarak bozundurulabilen k s mlar artar ve bu durum da ebekede mikroorganizma üremesinin önüne geçilmesi ve de DYÜ kontrolü için biyofiltre uygulamas su kalitesinin artt r lmas için uygun bir yöntem olabilmektedir. Bunlara ek olarak biyofiltre sistemindeki filtre malzemesinin yüzey alan n n daha etkin biçimde kullan lmas, ozonlama ile sa lanabilir. Geleneksel olarak biyofiltre malzemesi için kullan lan granüler aktif karbon (GAK), kum, ve antrasit malzemeler yüzey alan bak m ndan farkl özellikler gösteriler. GAK sahip oldu u yüksek yüzey alan nedeniyle di er malzemelere göre daha avantajl d r. Ancak bu yüzey alan n n etkin bir ekilde kullan labilmesi için bu aral klara hem susbstrat n (organik madde), hem de mikroorganizmalar n geçebilmesi gerekir. Ozonlama büyük moleküler yap lar daha küçük boyutlara 3
18 parçalayarak malzeme yüzeyinde tutunan mikroorganizmalar n bu organikleri daha kolay parçalamas n, DOM giderimini artt rmaktad r. Yukar da aç kland gibi klorlama DYÜ lerinin olu abilmesindeki en büyük rol DYÜ öncüsü olan organik maddelerdir. letmeye kurulabilecek bir ön ozonlama-biyofiltrasyon sistemiyle nihai klorlama sonras nda olu abilecek DYÜ ler, hem do al organik maddelerin giderimi sa lanarak elde edilebilinir. Yap lan çal ma basamaklar halinde; Ozonlaman n hümik asit çözeltisi ile haz rlanm model çözeltide DOM giderimi ve klorlama sonras DYÜ olu um potansiyelleri üzerine etkisinin incelenmesi, Ozonlaman n Eski ehir ili içme ve kullanma suyu kayna olarak kullan lan Porsuk nehri suyunda DOM giderimi ve klorlama sonras DYÜ olu um potansiyelleri üzerine etkisinin incelenmesi, Tek ba na biyofiltre sisteminin Porsuk suyundan DOM giderimi ve klorlama sonras DYÜ olu um potansiyellerine etkisinin incelenmesi, Ozonlama+biyofiltre sisteminin Porsuk suyundan DOM giderimi ve klorlama sonras DYÜ olu um potansiyellerine etkisinin incelenmesi, olarak s ralanabilinir. Bu çal mada ozonlaman n DOM giderimi üzerine tek ba na etkisi, DOM un fraksiyonlar ndan olan ve DYÜ ile direk olarak ili kilendirilen hümik maddeler üzerindeki etkisi incelenmi tir. Ayr ca bu çal malara ek olarak ozonlaman n, üç farkl filtrasyon malzemesi ile kurulmu olan 3 adet biyofiltre sisteminin verimlili i üzerine etkisi ve bu ozonlama+biyofiltre sisteminin DYÜ olu umuna etkisi gözlemlenmi tir. Ayr ca bu çal ma Eski ehir içme ve kullanma suyu ar t m tesisin de DOM giderimi ve DYÜ olu umunun azalt lmas aç s ndan bir alternatif olup olamayaca bak m ndan irdelenmi tir. Ozonlama çal malar hem model suda, hem de Eski ehir ili içme ve kullanma suyu kayna olarak kullan lan Porsuk baraj gölü suyunda tekrarlanm t r. Çal mada önce tek ba na biyofiltre denemesi yap lm, daha sonra ise ozonlama+biyofiltrasyon sistemi 4
19 birlikte denenerek hangi sistemin mevcut tesise eklenmesi ile DOM giderimi DYÜ olu umunun önüne geçilebilece inin hem ekonomik aç dan hem de su kalitesi aç s ndan optimum sistem olaca irdelenmi tir. Bu çal malar mevcut tesise alternatif olabilecek ve do al su üzerindeki etkisinin görülebilmesi amac ile sadece do al su kayna ile gerçekle tirilmi tir. Amaca yönelik olarak, DOM miktar tayini için toplam organik karbon (TOK), çözünmü organik karbon (ÇOK), UV 254 (254 nm deki absorbans) ölçümleri yap lm, DYÜ miktarlar için trihalometan olu um potansiyel (THMOP) ve haloasetik asit olu um potansiyeli (HAAOP) deneyleri yap lm t r. Ozonlaman n renk-koku-tad giderimi üzerine etkisi bilindi i için renk giderimindeki yüzdeyi belirleyebilmek amac yla V S 400 (400 nm deki absorbans) ölçümleri yap lm t r. 5
20 2. DO AL ORGAN K MADDELER Tüm yüzeysel ve yeralt sular nda hatta ya mur suyunda bile bulunabilen DOM lar, kompleks biyotik ve abiyotik reaksiyonlar sonucu olu ur. DOM, makro moleküler hümik yap lar, küçük molekül a rl kl hidrofilik asitler, proteinler, ya lar, karboksilik asitler, amino asitler, karbonhidratlar ve hidrokarbonlar gibi organik maddeleri içeren heterojen bir kar md r (Aiken ve ark.,1985). DOM un kompozisyonu ve fizikokimyasal karakteri hem zamansal hem de yersel aç dan çok çe itlilik gösterebilir. DOM un do al sularda en çok bulunan bile eni 0.45-μm filtreden geçen çözünmü ve koloidal k sm d r (di er bir deyimle çözünmü organik madde: ÇOM) (Malcolm, 1991; Gaffney ve ark., 1996). DOM un fizikokimyasal kompozisyonu su ortam nda meydana gelen baz biyojeokimyasal süreçlerden etkilenir. Örne in, karbonun alg ve sudaki bitkiler taraf ndan ba lanmas, organik maddelerin biyolojik olarak bozunmas ve dönü ümü, s v ve kat fazlar aras ndaki da l m, kullanarak bozunma (fotodegredasyon) ve oksidasyon gibi süreçler etkilidir (Aiken ve Cotsaris, 1995). Bunlara ilaveten, toprak ve bitki kal nt lar ndaki organik maddelerin ya mur ve yüzeysel ak m ile ta n m, sedimentden difüzyon, ve canl veya çürümü bitkilerde do al sulardaki organik madde içeri ine katk da bulunurlar ( Krasner ve ark., 1996b). DOM un biyolojik olarak parçalanabilen k sm organizmalar n büyüme ihtiyaçlar için h zla tüketildi inden, su ortam nda bulunan DOM lar n ço u daha ziyade farkl kaynakl kararl bile enlerden olu maktad r (Krasner ve ark., 1996b). Ancak, mikrobiyal prosesler ve fotokimyasal reaksiyonlar gibi baz mekanizmalarda yava ta olsa DOM un kimyasal reaktivitesi ve yap s de i ebilir. DOM lar n varl, do ada ve mühendislik sistemlerindeki su kalitesi üzerinde önemli etkilere sahiptir. DOM lar n proton al c ve/veya verici olmas, ph tamponlay c olmas, kirleticilerin bozunmas ve ta n mlar 6
21 üzerindeki etkileri, çökelme reaksiyonlar ve minerallerin çözünmesinde yer almas ndan dolay, su sistemlerindeki jeokimyasal reaksiyonlar DOM lar taraf ndan kontrol edilir. DOM lar, yüzeysel sularda k bölgesinin derinli ini kontrol eder, besin maddelerinin biyolojik kullan labilirli ini etkiler, ve mikrobiyal büyüme için karbon kayna sa lar (Thurman, 1985a; Aiken ve Cotsaris, 1995). DOM lar, karbonhidratlar ve proteinler gibi önemli mikrobiyal substratlar da yap lar na ba layabilir, hidrofobik organiklerin (örn., pestisitler), metallerin (örn., kur un, kadmiyum, bak r ve civa ), radyonükleoitlerin (örn., plutonyum ve uranyum) hareketini ve ta n m n art r rlar. Böylece, su ortam nda hemen hemen hareketsiz kabul edilen bu kimyasallar, yap ve aktivite ili kileri kullan larak tahmin edilen mesafelerden daha uzaklara ta nabilir (Aiken ve Cotsaris, 1995). Ayr ca, DOM ile kompleks olu turduktan sonra bu kimyasallar n biyolojik kullan labilirlikleri ve jeokimyasal dönü ümleri de de i ebilir (Steinberg ve Muenster, 1985). Do al sularda DOM lar n bulunmas içme suyu ar t m nda ve da t m sistemlerinde oldukça fazla problemler olu turur. DOM un sebep oldu u problemler aras nda; DYÜ olu turabilmesi, da t m sistemlerinde substrat olarak mikrobiyolojik yeniden büyümeye sebep olabilmesi, metalleri ve hidrofobik sentetik organikleri yap s na ba layarak onlar ar t lmas zor hale getirmesi, içme suyunda tat ve koku olu turmas, ar tma proseslerinin etkinli ine zarar vermesi (örn; membranlar n ve aktif karbonlar n t kanmas ), ve daha fazla koagülant ve dezenfektan/oksidant gereksinimine sebep olmas say labilir (Owen ve ark., 1995; Krasner ve ark., 1996b, Kitis, 2001) DOM un S n fland r lmas DOM lar kompleks organik maddelerin heterojen bir kar m oldu u için, s n fland r lmas nda çe itli yakla mlar önerilmi ve kullan lm t r. Yakla mlar n birinde, DOM hümik fraksiyon ve hümik olmayan fraksiyon 7
22 olarak ikiye ayr lm t r. Hümik fraksiyon daha hidrofobiktir ve fenolik ve karboksilik bile ikler içeren fulvik asit ve hümik asitten olu maktad r. Di er taraftan hümik olmayan fraksiyon daha hidrofiliktir ve polisakkaritler, proteinler, peptitler, amino asitler, daha dü ük molekül a rl kl asitler, ya lar ve karbonhidratlar gibi biyokimyasal olarak iyi belirlenmi bile ikleri içerir (Thurman ve Malcolm, 1983; Amy, 1993; Owen ve ark., 1995). Hümik maddeler belirli (özgün) veya genel bir yap ya sahip olmad klar için, ph fonksiyonlar na ba l sudaki çözünürlükleri temel al narak u ekilde s n fland r l rlar: (Aiken ve ark., 1985; MacCarthy ve Suffet, 1989; Gaffney ve ark., 1996) 1. Fulvik asit fraksiyonu tüm ph aral klar nda çözünürdür. 2. Hümik asit fraksiyonu alkali-çözünürdür ve çok dü ük ph de erlerinde (ph=1-2) p ht la r ve çöker. 3. Hümin fraksiyonu tüm ph de erleri için çözünmezdir ve asit veya baz ile ekstraksiyonu yap lamaz. Ayr ca hümik fraksiyonlar kaynaklar na ba l olarak iki gruba da ay rmak mümkündür: (Thurman, 1985a) 4. Pedojenik (toprak) kararl organik madde (PKOM) toprak ve karasal bitki kaynakl d rlar ve yüksek derecede aromatik bile iklerin (lignin gibi) bir kar m d r. Su ortam na vejetasyonca zengin karasal su havzas ndan girerler (Aiken ve Cotsaris, 1995). Do al sulardaki DOM lar n ço u su havzalar ndaki topraktan kaynaklan r, ak nt ve s yeralt suyu ile yüzey sular na ta n r. 5. Akuajenik (sucul kaynakl ) kararl organik madde (AKOM), su kaynakl d r ve ço unlukla alifatik organik maddeleri içerir. Genellikle alifatik yap da, ve fenolik ve aromatik içerikleri az olan alg ve cyanobakteri türleri ve bunlar n bozunmas sonucu aç a ç kan hücre içi bile enleri AKOM un temel kaynaklar d r (Rashid, 1985; Aiken ve Cotsaris, 1995). AKOM un alglerden kaynaklanan k sm algojenik madde olarak tan mlan r. Akuajenik hümik maddelerin üretimi, genellikle enzimler (fenolaz gibi) ile koordine edilen oksidasyon tepkimeleriyle 8
23 olu ur (Martin ve Pierce, 1975). Akuajenik hümik maddelerin olu mas n sa layabilecek di er bir mekanizma, ekerlerle amino asitler aras ndaki Brownian reaksiyonlar d r (Stuermer, 1975). Su ortam ndaki DOM lar boyutlar na göre de s n fland r labilir. Partiküler k s m toplam organik karbonun (TOK) yakla k %10-20 si, çözünmü fraksiyon (ÇOM) ise, TOK un kalan %80-90 d r (Malcolm, 1991; Gaffney ve ark., 1996). Çözünmü fraksiyon, DOM bile enlerinin 0.45-μm lik filtreden geçen k sm olarak tan mlan r. Do al sularda ise, bu iki fraksiyon aras nda bir ay r m yap lamaz. Çözünmü ve partiküler fraksiyonlar n kesi imi kolloidal fraksiyondur. Kolloidal fraksiyon, canl ya da bozunmu organizmalardan kaynakl ask da kat maddeler ve hücresel salg lardan olu ur, ve minerallerle ba l olarak bulunabilir (Ranville ve ark., 1991; Aiken ve Cotsaris, 1995) Hümik Maddeler Hümik yap lar genel olarak u ekilde tan mlan r: Do al olarak meydana gelen, biyojenik, renk olarak sar dan siyaha de i ebilen, yüksek molekül a rl kl ve kararl heterojen organik yap lard r (Aiken ve ark., 1985). Hümik maddelerin kompozisyonunun son derece kompleks ve de i ken olmas ve günümüzde mevcut analitik tekniklerin hümik maddelerin tam olarak tan mlanmas nda yetersiz kalmas ndan dolay yap lan bu tan m çok geneldir ve aç k de ildir. Ayr ca, onlarca y ld r çal lmas na ra men hümik maddelerin olu umundaki mekanizmalar n ço u tam olarak bilinememektedir (Malcolm, 1985; Gaffney ve ark., 1996). Geçmi te yap lan çal malarda, akuatik hümik maddelerin bask n yap lar n n esas olarak aromatik oldu unun kabul edilmesine ra men, son zamanlarda yap lan 13 C NMR çal malar fark edilir miktarda alifatik yap lar n da mevcut oldu unu göstermi tir (Malcolm, 1985; Frimmel ve Abbt-Braun, 1989; Hayes ve ark., 1989). 9
DEZENFEKSİYON TEKNİK TEBLİĞİ
Orman ve Su İşleri Bakanlığından: DEZENFEKSİYON TEKNİK TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Maksat, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Maksat MADDE 1 (1) Bu Tebliğin maksadı, küçük yerleşim yerlerinde son kullanıcıya ulaşan
Detaylıİçme Sularında Dezenfeksiyon Yan Ürünleri (DYÜ) Çukurova Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü
İçme Sularında Dezenfeksiyon Yan Ürünleri (DYÜ) Behzat BALCI Fatma Elçin ERKURT Çukurova Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü İçme sularında dezenfeksiyon, mikroorganizmalardan bulaşabilecek hastalıkların
DetaylıProteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler
Proteinler Canlılarda miktar olarak en çok bulunan biyomoleküllerdir. Amino asit birimlerinden oluşurlar Yapısal ve işlevsel olabilirler Genlerle aktarılan kalıtsal bilginin ortaya çıktığı moleküllerdir.
DetaylıBOYAR MADDELERDE AKTİF KARBONUN ADSORPLANMA ÖZELLİĞİNE HİDROJEN PEROKSİTİN ETKİSİ
TÜBİTAK BİDEB KİMYA LİSANS ÖĞRENCİLERİ KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BİYOMÜHENDİSLİK ARAŞTIRMA PROJESİ KİMYA 3 (Çalıştay 2012) KİMYA PROJE RAPORU GRUP AKTİF PROJE ADI BOYAR MADDELERDE
DetaylıMADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI
TC. TEKĠRDAĞ VALĠLĠĞĠ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü MADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI 12 OCAK 2011 MALKARA/TEKĠRDAĞ SU KĠRLĠLĠĞĠ: Yeryüzündeki sular, güneşin sağladığı
DetaylıKırılma Noktası Klorlaması
Kırılma Noktası Klorlaması AMAÇ Farklı oranlarda klor ile amonyağın reaksiyon vermesi sonucu oluşan kalıntı klor ölçümünün yapılması ve verilerin grafiğe aktarılarak kırılma noktasının belirlenmesi. ÖN
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya
DetaylıElektro Kaplamada Optimum Ko ullar
Elektro Kaplamada Optimum Ko ullar Metal kaplama yüzeyine kaplama yap lan malzeme özelliklerini de tirir. Malzeme yüzeyinde iç gerilmenin ve pörözitenin meydana gelmedi i iyi bir ba lant (yap ma) olmas
DetaylıGeleceğe Açılan Teknolojik Kapı, TAGEM
HAKKIMIZDA Kuruluşu 1997 yılına dayanan ABS SU ARITMA TEKNOLOJİLERİ ve 2001 yılında Almanya nın Berlin şehrinde kurulan TEMKAR WASSER BEHANDLUNG GmbH firmalarının teknolojik güç birliği ile TEKNOLOJİ ARAŞTIRMA
DetaylıGÜVENLİK BİLGİ FORMU (DAP DİAMONYUM FOSFAT)
1. MADDE / MÜHTAHZARIN TANIMI Diamonyum Fosfat (DAP), : 67/548/EEC Direktiflerine göre zararlı sınıfında değildir. 2.İNSAN SAĞLIĞI Deriyle Temasta Gözle temasta Yutulduğunda Uzun Süreli Etkileri : Gübreler
Detaylıİ Ç İ NDEKİ LER. Çevre Mühendisliği ve Bilimi İçin Kimyanın Temel Kavramları 1. Fiziksel Kimya ile İlgili Temel Kavramlar 52.
İ Ç İ NDEKİ LER Ön Söz xiii K I S I M 1 Çevre Mühendisliği ve Bilimi İçin Kimyanın Temel Kavramları 1 BÖLÜM 1 Giriş 3 1.1 Su 4 1.2 Atık Sular ve Su Kirliliği Kontrolü 5 1.3 Endüstriyel ve Tehlikeli Atıklar
DetaylıKURUL GÖRÜ Ü. TFRS 2 Hisse Bazl Ödemeler. Görü ü Talep Eden Kurum : Güreli Yeminli Mali Mü avirlik ve Ba ms z Denetim Hizmetleri A..
KURUL GÖRÜ Ü TFRS 2 Hisse Bazl Ödemeler Görü ü Talep Eden Kurum : Güreli Yeminli Mali Mü avirlik ve Ba ms z Denetim Hizmetleri A.. Kurul Toplant Tarihi : 18/10/2011 li kili Standart(lar) : TFRS 2, TFRS
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (YAŞLANDIRMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Çökelme sertleştirmesi işleminin, malzemenin mekanik özellikleri (sertlik, mukavemet vb) üzerindeki etkisinin incelenmesi ve çökelme sertleşmesinin
DetaylıÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU
Sayfa 1/7 Düzenlenme tarihi: 26.09.2007 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: DONA KLOR 60 Ürünün uygulama alanı: Havuz Kimyasalı Üretici/Tedarikçi:UKM Uğur Kimya Makina Bilgi merkezi: UKM Uğur Kimya Makina
Detaylıİçme Sularının Dezenfeksiyonunda Çinko Oksit Nanomateryalinin Kullanımı
İçme Sularının Dezenfeksiyonunda Çinko Oksit Nanomateryalinin Kullanımı F. Elçin Erkurt, Behzat Balcı, E. Su Turan Çukurova Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Giriş Su, tüm canlılar için en önemli
DetaylıELEKTRO KAZANIM (ELEKTROW NN NG)
ELEKTROMETALÜRJ Cevher veya metal içeren her çe it ham madde içindeki metaller elektrikenerjisinden faydalanmak suretiyle üretmeye Elektrometalürji denmektedir. Gerçekte elektrometalurji, elektrokimyan
Detaylı³DQ ³HQ (WDQ (WHQ 3URSDQ 3URSHQ % WDQ % WHQ
En az ndan bir adet karbon-karbon çift ba içeren hidrokarbonlara denir. Bu bile iklerin di er bir ismi ise dir.alkenlerin genel formülleri Alkenlerde çift ba bir adet kuvvetli sigma ba ile sigma ba na
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıProf. Dr. Ahmet TUTAR Organik Kimya Tel No: 2956040 Oda No: 813
Prof. Dr. Ahmet TUTAR Organik Kimya Tel No: 2956040 Oda No: 813 Organik moleküllerin üç boyutlu yapılarını ve özelliklerini inceleyen kimya dalına Stereokimya adı verilir. Aynı molekül formülüne sahip
DetaylıBuzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210
Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 KONU İLGİ Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Besleme TERCÜME VE DERLEME Ürün Müdürü Esra ÇINAR
DetaylıAB Mevzuatının Uygulanmasına Yönelik Teknik Desteğin Müzakere Edilmesi
Genel DEA Eğitimi 6 8 Temmuz 2009 EuropeAid/125317/D/SER/TR Oturum 10-B AB ye Uyum Sürecinde DEA nin Önemi AB ye Uyum Sürecinde DEA nın Avantajları Mevcut mevzuatın revize edilmesine yönelik opsiyonlar
DetaylıDNA Đzolasyonu. Alkaline-SDS Plasmit Minipreleri. Miniprep ler bakteri kültüründen plasmit DNA sı izole etmenizi sağlar.
DNA Đzolasyonu Saflaştırılmak istenen DNA ya genomik DNA dır ya da genomik olmayan mtdna, chldna, plasmit DNAsıdır.DNA izolasyon kitleri, genomik ve genomik olmayan DNA izole etmemizi sağlayan standartlaştırılmış
DetaylıBEBEK FORMÜLLERİ TEBLİĞİ
Amaç BEBEK FORMÜLLERİ TEBLİĞİ Yetki Kanunu: Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği Yayımlandığı R.Gazete :04.09.2008-26987 Tebliğ No: 2008/52 Bebek Formülleri Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ Yayımlandığı
DetaylıDoç. Dr. Eyüp DEBİK 10.12.2013
Doç. Dr. Eyüp DEBİK 10.12.2013 Ünitelerin fiziksel yerleşimi Arıtma ünitelerinin, Bağlantı kanallarının, Yol ve park alanlarının, Yönetim binasının, Bakım ve onarım kısımları vb dikkatle ele alınmalıdır.
DetaylıKALINTI KLOR TAYİNİ. DENEYİN AMACI: Sularda klorun önemi ve iyodometrik yöntemle su numunelerinde klor derişimlerinin belirlenmesi TEORİ:
KALINTI KLOR TAYİNİ DENEYİN AMACI: Sularda klorun önemi ve iyodometrik yöntemle su numunelerinde klor derişimlerinin belirlenmesi TEORİ: İçme ve kullanma sularının ve arıtma tesisi çıkış sularında patojenik
DetaylıSÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com
SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını
DetaylıDöküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN
Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.
DetaylıTEBLİĞ TÜRK GIDA KODEKSİ SİYAH ÇAY TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2008/42)
12 Ağustos 2008 SALI Resmî Gazete Sayı : 26965 Tarım ve Köyişleri Bakanlığından: TEBLİĞ TÜRK GIDA KODEKSİ SİYAH ÇAY TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2008/42) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı; siyah çayın tekniğine
DetaylıYAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ
YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ Savaş AYBERK, Bilge ALYÜZ*, Şenay ÇETİN Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli *İletişim kurulacak yazar bilge.alyuz@kou.edu.tr, Tel: 262
DetaylıSİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç
SİİRT ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Siirt Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama
DetaylıOksijen, flor ve neon elementlerinin kullanıldığı alanları araştırınız.
Oksijen, flor ve neon elementlerinin kullanıldığı alanları araştırınız. 3.2 KİMYASAL BAĞLAR Çevrenizdeki maddeleri inceleyiniz. Bu maddelerin neden bu kadar çeşitli olduğunu düşündünüz mü? Eğer bu çeşitlilik
DetaylıÖğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen
Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen ix xiii xv xvii xix xxi 1. Çevre Kimyasına Giriş 3 1.1. Çevre Kimyasına Genel Bakış ve Önemi
DetaylıSait GEZGİN, Nesim DURSUN, Fatma GÖKMEN YILMAZ
FARKLI ŞEKİL VE DOZLARDA UYGULANAN TKİ HÜMAS IN EKMEKLİK BUĞDAYIN BAYRAK YAPRAK BESİN ELEMENTİ KONSANTRASYONU, VERİM VE TANE PROTEİN KAPSAMINA ETKİLERİ Sait GEZGİN, Nesim DURSUN, Fatma GÖKMEN YILMAZ Bu
DetaylıSİRKÜLER. 1.5-Adi ortaklığın malları, ortaklığın iştirak halinde mülkiyet konusu varlıklarıdır.
SAYI: 2013/03 KONU: ADİ ORTAKLIK, İŞ ORTAKLIĞI, KONSORSİYUM ANKARA,01.02.2013 SİRKÜLER Gelişen ve büyüyen ekonomilerde şirketler arasındaki ilişkiler de çok boyutlu hale gelmektedir. Bir işin yapılması
DetaylıPAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İÇME SULARINDA DEZENFEKSİYON YAN ÜRÜNLERİNİN OLUŞUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İÇME SULARINDA DEZENFEKSİYON YAN ÜRÜNLERİNİN OLUŞUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Kamil Deniz DEMİRBAŞ Anabilim Dalı : Çevre Mühendisliği
DetaylıAYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON
AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON Dünyamızın son yıllarda karşı karşıya kaldığı enerji krizi, araştırmacıları bir yandan yeni enerji kaynaklarına yöneltirken diğer yandan daha verimli sistemlerin tasarlanması
DetaylıSERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL
SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya
DetaylıHAYALi ihracatln BOYUTLARI
HAYALi ihracatln BOYUTLARI 103 Müslüme Bal U lkelerin ekonomi politikaları ile dış politikaları,. son yıllarda birbirinden ayrılmaz bir bütün haline gelmiştir. Tüm dünya ülkelerinin ekonomi politikalarında
DetaylıTemiz Enerji Kaynaklar Uygulamalar. Pamukkale Üniversitesi Temiz Enerji Evi Örne i
Temiz Enerji Kaynaklar Uygulamalar Ege Bölgesi Enerji Forumu Pamukkale Üniversitesi Temiz Enerji Evi Örne i Eylem YILMAZ ULU, Harun Kemal Öztürk, Ahmet Y lanc, Engin Çetin, Mahmut Hekim, Görkem anl, Sinan
Detaylı1 SUDA SERTLİK ve CO2 TAYİNİ 1.SUDA SERTLİK TAYİNİ Suyun sertliği kavramı ile kalsiyum (Ca +2 ) ve magnezyum (Mg +2 ) iyonlarının toplamı anlaşılır ve 1 litre suyun içerdiği Ca ve Mg iyonlarının kalsiyum
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7
İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer
DetaylıAlasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi
Alasim Elementlerinin Celigin Yapisina Etkisi Karbonlu çeliklerden normal olarak sağlanamayan kendine has özellikleri sağlayabilmek amacıyla, bir veya birden fazla alaşım elementi ilave etmek suretiyle
DetaylıÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU
Sayfa 1/6 ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU Düzenlenme tarihi: 26.09.2007 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: DONA TOZ TOPAKLAYICI Ürünün uygulama alanı: Havuz Kimyasalı Üretici/Tedarikçi:UKM Uğur Kimya Makina
DetaylıJeotermal Enerjiden Elektrik Enerjisi Üretimi
Jeotermal Enerjiden Elektrik Enerjisi Üretimi Ali R za VEREL EMO Denizli ube Enerji Komisyonu Üyesi ELTA Elektrik Üretim Ltd. ti. / Denizli Ege Bölgesi Enerji Forumu 1. Giri ekil 1. Jeotermal saha Bilindi
DetaylıBiochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University
Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi
DetaylıYAPILARDA DERZLER VE SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ
YAPILARDA DERZLER VE SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ Genel: Derz sözcüğü bir sistemi oluşturan parçaların birleştirildiği, yapıştırıldığı çizgi şeklindeki bölümleri tanımlar. Derzler dar ya da geniş, yatay ya
DetaylıKİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ
Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2012) 287-291 287 KİTAP İNCELEMESİ Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri Editörler Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice
DetaylıHAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı
HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Hava kirliliğinin kaynakları Solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkili
Detaylı2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU
2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına
DetaylıİÇİNDEKİLER SAYFA Önsöz 4 Stratejik Planlama ve Bütçe Yol Haritası 5 Örnek İşletme Hakkında 6 Gider Yükleme Sistemi 8 Satış Bütçesi Oluşturma 9 Faaliyet Gider Bütçesi Oluşturma 12 Bütçe Sistem Otomasyonu
DetaylıYÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (Değişik:RG-14/2/2014-28913) (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yükseköğrenim
DetaylıHEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ
HEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ Doç. Dr. Ülkü TATAR BAYKAL İÜ Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı ve Yönetici Hemşireler Derneği Yönetim Kurulu
DetaylıSaplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
SAPLAMA KAYNAĞI Saplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Arkın metalleri ergitme özelliğinden yararlanarak
DetaylıVIIA GRUBU ELEMENTLERİ
Bölüm 9 VIIA GRUBU ELEMENTLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. F, Cl, Br, I, At Halojenlerin Genel Özellikleri *Halojenlerin hepsi zehirli ve renklidir.
DetaylıSoma Havzas Linyit Rezervlerinin Enerjide Kullan Semineri 16-18 Nisan 2009 Soma
ENERJ ENST TÜSÜNDE KURULU 450 kw th KAPAS TEL AKI KAN YATAK GAZLA TIRMA/YAKMA STEM VE LK SONUÇLAR Ufuk Kayahan, Serhat Gül, Hayati Olgun, Azmi Yazar, Elif Ça layan, Berrin Bay, Alper Ünlü, Yeliz Çetin,
DetaylıToprak kirliliğini tanımlamadan önce toprak kalitesi vurgulanmalı
Toprak Kirliligi Toprak kirliliğini tanımlamadan önce toprak kalitesi vurgulanmalı Toprağın maruz kaldığı en önemli tehdit unsurları Toprak kirliliği Olağan şartlarda toprak ortamında bulunmayan madde
DetaylıANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR
ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım
DetaylıKISALTMALAR TABLO LİSTESİ ŞEKİL LİSTESİ ÖZET SUMMARY. 1. GİRİŞ 1 1.1. Genel 1 1.2. Çalışmanın Amaç ve Kapsamı 2
ÖNSÖZ İçme Sularında Trihalometan Oluşumu ve Organik Maddelerin Giderilmesi konusunda çalışmama öncü olan ve çalışmalarım süresince yardımını esirgemeyen danışman hocam Prof. Dr. Hasan Zuhuri SARIKAYA
DetaylıDoğada yaşayan canlıların tamamı hücrelerden oluşmuştur. Canlılardan bazıları tek bir
CANLILIK HÜCREYLE BAŞLAR 1- Canlıların Ortak Özellikleri : Çevremizdeki varlıklar canlı ve cansız varlıklar olarak iki grupta toplanırlar. Cansız varlıklar katı, sıvı ve gaz halindeki maddelerden oluşur.
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıPDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com
1.1.Su Kaynakları ve Hidrolojik Rejim Üzerindeki 1.2. Toprak Kaynakları Üzerindeki 1.3. Atmosfer Üzerindeki 1.2.Toprak Kaynakları Üzerindeki Toprak Tuzluluğu ve Suya Doygunluk Toprak u Sedimentasyon 1.2.Toprak
Detaylı5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ
5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ KONULAR 1. Kumanda Devreleri 2. Doğru Akım Motorları Kumanda Devreleri 3. Alternatif Akım Motorları Kumanda Devreleri GİRİŞ Otomatik kumanda devrelerinde motorun
Detaylıİngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET. Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2
İngilizce Öğretmenlerinin Bilgisayar Beceri, Kullanım ve Pedagojik İçerik Bilgi Özdeğerlendirmeleri: e-inset NET DOI= 10.17556/jef.54455 Betül Arap 1 Fidel Çakmak 2 Genişletilmiş Özet Giriş Son yıllarda
DetaylıDeprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları
Deprem Yönetmeliklerindeki Burulma Düzensizliği Koşulları Prof. Dr. Günay Özmen İTÜ İnşaat Fakültesi (Emekli), İstanbul gunayozmen@hotmail.com 1. Giriş Çağdaş deprem yönetmeliklerinde, en çok göz önüne
DetaylıKAMU İHALE KURULU KARARI. Toplantıya Katılan Üye Sayısı : 7 : Elektrik ihtiyacının temini.
Toplantı No : 2011/047 Gündem No : 2 Toplantıya Katılan Üye Sayısı : 7 Gündem Konusu : Elektrik ihtiyacının temini. Elektrik piyasası ve ilgili mevzuatındaki değişiklikler ve gelişmeler sonrasında, 4734
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıVAKIF MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. )
(ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. ) 1 OCAK - 31 ARALIK 2014 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN
DetaylıKalite verimlilikle buluştu. DR6000 UV-VIS Spektrofotometre
Kalite verimlilikle buluştu DR6000 UV-VIS Spektrofotometre Kalite ve uygun maliyetin birleşimi Yeni DR6000 UV-VIS spektrofotometre, laboratuvardaki rutin analizler ve zorlu fotometrik uygulamalar için
DetaylıYrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2007 KLERİ DERS NOTLARI
TOZ ÜRETİM TEKNİKLER KLERİ DERS NOTLARI YRD. DOÇ.. DR. ATİLLA EVCİN 1 Kimyasal İndirgenme Toz üretiminde ana kimyasal işlemleri metal oksit, karbonatlar, nitratlar veya halojenli (VIIA Grubu F, CI, Br
DetaylıHava Kalitesi Bülteni
Hava Kalitesi Bülteni Aralık, 2015 İÇİNDEKİLER 1. Genel Bilgiler... 1 2. Aralık Ayı Ölçüm Sonuçları... 1 3. Geçmiş Yıllara Göre Kıyaslama... 1 4. Bizden Haberler... 1 T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
DetaylıİSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ
İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama
DetaylıBinalarda Enerji Verimliliği ve AB Ülkelerinde Yapılan Yeni Çalışmalar
Binalarda Enerji Verimliliği ve AB Ülkelerinde Yapılan Yeni Çalışmalar Mak.Y.Müh. Nuri ERTOKAT Türkiye Gazbeton Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Çalışmamızın isminden de anlaşılacağı gibi Avrupa
DetaylıHAM PUAN: Üniversite Sınavlarına giren adayların sadece netler üzerinden hesaplanan puanlarına hem puan denir.
YGS / LYS SÖZLÜĞÜ OBP (ORTA ÖĞRETİM BAŞARI PUANI): Öğrencinin diploma notunun diğer öğrencilerin diploma notlarına oranıdır. En az 100 en çok 500 puan arasında değişen bu değer, öğrencinin başarısı okulun
DetaylıİÇİNDEKİLER. Çevre Eğitiminin Günümüzde Değişen Yüzü: Sürdürülebilir Yaşam Eğitimi
İÇİNDEKİLER 1. bölüm Çevre Eğitiminin Günümüzde Değişen Yüzü: Sürdürülebilir Yaşam Eğitimi 1. Çevre Bozulması ve Çevre Eğitiminin Doğuşu... 1 2. Çevre Eğitiminin Anlamı, Amacı, Kapsamı ve İşlevi... 3 3.
DetaylıHücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015
Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre
DetaylıMilli Gelir Büyümesinin Perde Arkası
2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde
DetaylıTarifname BCL2 BASKILAMA İŞLEVİYLE ANTİ-KARSİNOJENİK ETKİ GÖSTERMEYE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON
1 Tarifname BCL2 BASKILAMA İŞLEVİYLE ANTİ-KARSİNOJENİK ETKİ GÖSTERMEYE Teknik Alan YÖNELİK BİR FORMÜLASYON Buluş, bcl2 baskılama işleviyle anti-karsinojenik etki göstermeye yönelik oluşturulmuş bir formülasyon
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1. BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 BASINÇ, AKIŞ ve SEVİYE KONTROL DENEYLERİ DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Şaban ULUS Haziran 2012 KAYSERİ
DetaylıAMASYA ÜNĠVERSĠTESĠ AVRUPA KREDĠ TRANSFER SĠSTEMĠ (ECTS/AKTS) UYGULAMA YÖNERGESĠ. BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç-Kapsam-Dayanak-Tanımlar
AMASYA ÜNĠVERSĠTESĠ AVRUPA KREDĠ TRANSFER SĠSTEMĠ (ECTS/AKTS) UYGULAMA YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç-Kapsam-Dayanak-Tanımlar AMAÇ Madde 1-(1) Bu Yönergenin amacı; Avrupa Birliğine üye ve aday ülkeler arasında
DetaylıÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI
ÇUKUROVA'DA OKALİPTÜS YETİŞTİRİCİLİĞİ VE İDARE SÜRELERİNİN HESAPLANMASI Ali ÖZKURT Orman Yüksek Mühendis Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü PK.18 33401 TARSUS 1.GİRİŞ Türkiye'de orman varlığının
DetaylıÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU
Sayfa 1/6 ÜRÜN GÜVENLĐK BĐLGĐ FORMU Düzenlenme tarihi: 26.09.2007 1 Ürün ve firma tanıtımı Ürün adı: EDOSĐL Sıvı Mineralli Ovma Ürünü Ürünün uygulama alanı: Genel temizlik/bakım hijyeni ürünü Üretici/Tedarikçi:
DetaylıKİMYA-IV. Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş
KİMYA-IV Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş Organik Kimyaya Giriş Kimyasal bileşikler, eski zamanlarda, elde edildikleri kaynaklara bağlı olarak Anorganik ve Organik olmak üzere, iki sınıf altında toplanmışlardır.
DetaylıTÜRKİYE DE ENDÜSTRİYEL ATIKSU YÖNETİMİ VE PLANLAMASI
T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI TÜRKİYE DE ENDÜSTRİYEL ATIKSU YÖNETİMİ VE PLANLAMASI Burhan Fuat ÇANKAYA Çevre ve Orman Uzman Yardımcısı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Su ve Toprak Yönetimi Dairesi Başkanlığı
DetaylıMUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ
MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Muş Alparslan Üniversitesi Uzaktan
Detaylı4. Numaralandırdığımız her boru parçasının üzerine taşıdıkları ısı yükleri yazılır.
4. KOLON ŞEMASI VE BORU ÇAPI HESABI Tesisatı oluşturan kazan, kollektörler, borular,,vanalar, ısıtıcılar,genleşme deposu ile diğer donanım ve armatürlerin tümünün düşey görünüşünü iki boyutlu olarak gösteren
DetaylıAFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ
i AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ TRAKTÖR AKS MİLİNİN YORULMA ANALİZİ MUSTAFA PERÇİN 120712010 YALÇIN DEMİRER 120712021 DANIŞMAN PROF. DR. SÜLEYMAN TAŞGETİREN Afyon
DetaylıMardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistikî Kontrolü
Mardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistikî Kontrolü - doi: 10.17932/ IAU.IAUD.m.13091352.2015.7/26.15-21 Şerzan ASLAN 1
DetaylıProje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1
Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan
DetaylıBölüm 11 Soğutma Çevrimleri. Bölüm 11: Soğutma Çevrimleri
Bölüm 11 Soğutma Çevrimleri 1 Amaçlar Soğutma makineleri ve ısı pompaları kavramlarının tanıtılması ile etkinliklerinin ölçülmesi. İdeal buhar sıkıştırmalı soğutma çevriminin incelenmesi. Gerçek buhar
DetaylıYakıt Özelliklerinin Doğrulanması. Teknik Rapor. No.: 942/7193278-00
Müşteri : Kozyatağı Mahallesi Sarı Kanarya Sok. No: 14 K2 Plaza Kat: 11 Kadıköy 34742 İstanbul Türkiye Konu : Seçilen Yakıt Özelliklerin Belirlenmesi için Dizel Yakıtlara İlişkin Testlerin, Doğrulanması
DetaylıMUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ
MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ MART 2016 MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ BİRİNCİ
DetaylıELEKTRİK FATURALARINIZDA REAKTİF CEZA ÖDÜYORMUSUNUZ? ELEKTRİK FATURALARINIZI DÜZENLİ OLARAK KONTROL EDİYORMUSUNUZ?
ELEKTRİK FATURALARINIZDA REAKTİF CEZA ÖDÜYORMUSUNUZ? ELEKTRİK FATURALARINIZI DÜZENLİ OLARAK KONTROL EDİYORMUSUNUZ? Elektrik faturalarındaki cezalı ödemelerin genellikle farkına varılmaz. Aktif harcama
DetaylıEk 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,
Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular
DetaylıTasarım ve Planlama Eğitimi Neden Diğer Bilim Alanlarındaki Eğitime Benzemiyor?
Tasarım ve Planlama Eğitimi Neden Diğer Bilim Alanlarındaki Eğitime Benzemiyor? Doç.Dr. Nilgün GÖRER TAMER (Şehir Plancısı) Her fakülte içerdiği bölümlerin bilim alanına bağlı olarak farklılaşan öznel
Detaylı3- Kayan Filament Teorisi
3- Kayan Filament Teorisi Madde 1. Giriş Bir kas hücresi kasıldığı zaman, ince filamentler kalınların üzerinden kayar ve sarkomer kısalır. Madde 2. Amaçlar İnce ve kalın filamentlerin moleküler yapı ve
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1. Projenin Amacı... 2. 2. Proje Yönetimi... 2. 3. Projenin Değerlendirilmesi... 2. 4. Projenin Süresi... 2. 5. Projenin Kapsamı...
0 İÇİNDEKİLER 1. Projenin Amacı...... 2 2. Proje Yönetimi... 2 3. Projenin Değerlendirilmesi... 2 4. Projenin Süresi... 2 5. Projenin Kapsamı... 2 6. Projenin Saklanması... 3 7. Proje ve Raporlama... 3
DetaylıBURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol
BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol 1. Giriş Bu yazıda, Bursa daki (ciro açısından) en büyük 250 firmanın finansal profilini ortaya koymak amacındayız.
DetaylıTEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN
TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ 2 Malzeme İnsanların ihtiyaçlarını karşılayan her şeye MALZEME denir. Teknik anlamda malzemenin tanımı ise Üretim yapmak için kullanılan taşınabilir her türlü araç ve gerece
DetaylıEDİRNE BELEDİYE BAŞKANLIĞI ÇEVRE KORUMA VE KONTROL BİRİMİ
EDİRNE BELEDİYE BAŞKANLIĞI ÇEVRE KORUMA VE KONTROL BİRİMİ ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDA ATIK PİLLERİN YÖNETİMİ Çevre Koruma ve Kontrol Birimi Çavuş Bey Mah. No: 1 EDİRNE Tel:
DetaylıVeri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün
Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi
Detaylı