İTO Halk Sağlığı Bülteni

Transkript

1 İ ZMIR TABIP ODASI HALK SAĞ LIĞ I KOMISYONU İTO Halk Sağlığı Bülteni Y I L : S A Y I : 2 4 O C A K - 1 SAĞLIKTA YIKIMA HAYIR Yeni yılın ilk sayısında herkese merhaba, Öncelikle herkese sağlıklı, başarılı ve sevdikleri ile birlikte mutlu olacakları bir yıl dileriz. Bildiğiniz gibi sağlıkta dönüşüm -diğer adıyla sağlıkta yıkımprojesi bütün hızıyla devam ediyor. Düzce den sonra belirlenen 10 pilot il arasında İzmir ve Samsun dışında tüm illerde aile hekimliği uygulamasına resmen geçildi. İzmir de ise sağlık çalışanlarının Aile hekimliği eğitimi yoğun bir şekilde sürüyor. İzmir Tabip Odası ve Sağlık Platformu nun uygulamaya karşı sağlık çalışanlarını bilinçlendirme çalışmaları sürüyor. Özellikle Tabip Odası nın kurum ziyaretleri giderek artıyor. Denizli de ise yeni yerleştirmeler yapıldı, aile hekimliği uygulamasına karşı duran sağlık çalışanları merkezden, uzak ilçelere atandılar. Yılın son günlerinde asgari ücret açıklandı. GÜZEL İ ZMİ R SAĞLIK OCAĞINI VER-ME- YE-CEK Asgari ücret açıklamasının yanı sıra yılın son günlerinde Anayasa Mahkemesi nce geri çevrilen G$$ yasasının uygulanması değişikliklerin yapılması için 1 Temmuz 2007 ye ertelendiği açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (eski adıyla DİE) nun yaptığı Hanehalkı bütçe çalışması sonuçlandı. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Ens. tarafından yapılan Türkiye de Anne Ölümleri Çalışması nın sonuçları İzmir de yapılan bölge toplantısı ile açıklandı. Biz hala her Çarşamba saat 17:30 da İzmir Tabip Odası nda toplanmaya devam ediyoruz. Sağlıkta dönüşüme hep birlikte daha güçlü hayır diyebilmek için bültene ve komisyonumuza katkılarınızı bekliyoruz.

2 SAYFA2 TÜİK Hanehalkı bütçe çalışması Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK eski adıyla DİE) nun yaptığı 2005 yılı Hanehalkı Bütçe Çalışmasının sonuçları açıklandı. Gelir dağılımı En düşük gelire sahip %20 lik dilim gelirden %6.1 lik pay alırken, en yüksek gelire sahip %20 lik dilim gelirin %44.4 üne iye. Kent ve kır arasında gelir dilimlerine bakıldığında bir fark görülmemektedir (Tablo 1). Tablo 1:Gelir dilimlerinin gelirden aldığı pay Yoksulluk durumu 2005 yılında bireylerin yaklaşık %0.87 si y (623,000 kişi) sadece gıda harcamalarını içeren açlık sınırının, %20.5 i (14,681,000 kişi) ise gıda ve gıda dışı harcamaları içeren yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Kişi başı günlük harcaması satınalma gücü paritesine göre 1 Doların altında kalarak yaşamlarını sürdürenlerin oranı %0.01 yani yaklaşık 10 bin kişi olarak hesaplanmıştır yılında, 4 kişilik hanenin aylık açlık sınırı 190 YTL, aylık yoksulluk sınırı ise 487 YTL'dir. Gelir kaynaklarına bakıldığında yıllık kullanılabilir fert gelirlerinin % 39.2 si maaş ve ücret geliri, % 28.8 i müteşebbis geliri, % 23 ü transfer gelirleri, % 5.6 sı mülk geliri, % 3.3 ü ise yevmiye gelirinden oluşmaktadır yılında esas işten elde edilen yıllık gelir ortalaması YTL iken, en düşük yıllık ortalama gelir YTL ile tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe tespit edilmiştir. Kır ve kent arasında belirgin bir farklılık göze çarpmaktadır. Kırsalda yaşayanlarda yoksulluk oranı %32.95 iken kentsel yerlerde yaşayanların yoksulluk oranı % tür. Hanehalkının büyüklüğü de yoksullukla ilintilidir; 2005 yılında hanehalkı büyüklüğü 3 veya 4 kişiden oluşan hanelerde bulunan fertlerin yoksulluk oranı % 9.36 olurken 7 ve daha fazla olan hanelerde fertlerin yoksulluk oranı % olarak hesaplanmıştır. Çalışma durumu da yoksulluğu etkilemektedir yılında ücretli-maaşlı çalışanlarda yoksulluk oranı % 6.57 iken, yevmiyeli çalışanlarda bu oran % 32.12, işverenlerde % 4.8 ve kendi hesabına çalışanlarda % olmuştur. Eğitim düzeyi artıkça yoksulluk azalmaktadır. Asgari ücret açıklandı!!!! Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2007 yılının ilk altı ayı süresince 16 yaşını doldurmuş işçiler için asgari ücreti brüt YTL, net YTL olarak belirledi. 16 yaşını aşmamış çalışanlar için ise brüt YTL, net YTL olarak hesaplandı yılının ikinci altı aylık diliminde ise 16 yaşını doldurmuş işçiler için asgari ücreti brüt YTL, net YTL, 16 yaşını aşmamış çalışanlar için ise brüt YTL, net YTL olarak belirlendi. Geçtiğimiz altı ay için brüt asgari ücret YTL, net YTL olarak belirlenmişti. Bu düzenlemeyle asgari ücretle çalışan bir işçinin net gelirinde %5.9 luk bir artış oldu.

3 SAYFA3 G$$ 1 Temmuz 2007 ye ertelendi Anayasa Mahkemesi, 1 Ocak 2007'de yürürlüğe girmesi düşünülen 5010 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun bazı hükümlerini memurlar için iptal etti ve yürütmeyi durdurdu. İptal edilen maddeler arasında emeklilik yaşının kademeli olarak yükseltilmesi, 9000 gün prim ödeme zorunluluğu ve aylık bağlama oranları ile ilgili maddeler bulunuyordu. Bu karardan sonra TC. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sosyal güvenlik sistemlerinin tek çatı altında toplanabilmesi için Yasa üzerinde çalışmalara yeniden başladı ve Yasa nın uygulanması 1 Temmuz 2007 ye kadar ertelendi. Türkiye de Anne Ölümleri Türkiye de gebeliğe bağlı ölümlerin ve anne ölüm hızının belirlenebilmesi amacıyla Avrupa Birliği destekli, Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması (UAÖÇ), Ekim 2004 de Sağlık Bakanlığı na bağlı bir proje olarak başlatılmış,icon-institut Public Sector GmbH (Almanya), Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (Türkiye) ve BNB Danışmanlık firmasından (Türkiye) oluşan bir konsorsiyum tarafından yürütülmüştür Aralık ayında sonlanan projenin sonuçları Ankara da ve çeşitli illlerde yapılan bölge toplantıları ile duyurulmuştur. İzmir bölge toplantısı 22/12/2006 da Balçova termal tesislerinde yapılmıştır. Gebeliğe bağlı ölüm, ölüm nedenine bakılmaksızın gebelik sırasında veya gebeligin sonlanmasından sonraki 42 gün içerisinde meydana gelen ölümler olarak açıklanmakta, anne ölümleri ise bir kadının gebelik sırasında, dogumda ya da gebeligin sonlanmasından sonraki 42 gün içinde, gebeligin süresine ve yerine bakılmaksızın, gebelik durumuna veya gebelik sürecine baglı (dogrudan) ya da bunların şiddetlendirdigi (dolaylı) ancak tesadüfi olmayan bir nedenlerden kaynaklanan kadın ölümü olarak tanımlanmaktadır. Açıklanan sonuçlara göre Türkiye de gebeliğe bağlı ölüm oranı 100,000 canlı doğumda 38.3 olarak bulunmuştur. Batı Anadolu Bölgesi nde (12.4) en düşük, Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi nde (93.3) ise en yüksek seviyededir. Anne ölüm oranı Türkiye için 100,000 canlı doğumda 28.5 tir. En düşük seviyeyle Batı Anadolu (7.4) ve en yüksek seviyeyle Doğu Karadeniz ve Kuzeydoğu Anadolu (68.3) bölgeleri öne çıkmaktadır. ( Dünya Sağlık Raporu - Sağlık için Birlikte Çalışmak Ekonomik krizler, HIV/AIDS, sosyal çatışmalar, kronik hastalıkların artması nedeniyle değişen ihtiyaçlar ve gelişmiş ülkelerin çekici gücü nedeniyle dünyada 4.3 milyonluk sağlık insan gücü açığı bulunmaktadır ve bu açığın çoğu Sahra Altı Afrika ülkelerindedir. Bu önemli konuyu gündeme getirmek amacıyla yazılan rapor aşağıdaki bölümlerden oluşmaktadır ; Sağlık hizmet sisteminde işe giriş Sağlık çalışanları ; Küresel profil Acil sorunlarda hızlı Yanıt olarak Sağlık insan gücünün hazırlanması Varolan sağlık insan gücünden yararlanma Sistemden çıkışların yönetimi Ulusal Sağlık insan gücü stratejileri Ülke içinde ve ülkelerarası birlikte çalışma Ülke istatistikleri Sağlık İnsan Gücü kavramı ; sağlık personeli dışında yönetim destek ekipleri ve sağlık sektötrü dışında ama sağlıkla ilgili işlerde çalışan tüm çalışanları kapsamaktadır. Bu anlamda dünyada 59 milyon SİG bulunmakta ve bunun 39,5 i sağlık personelidir. SİG ile ilgili en önemli sorun dağılım problemidir; SİG nün en yüksek olduğu Amerika kıtasında dünyadaki hastalık yükünün %10 u varken, hastalık yükünün ¼ nün yer aldığı Afrikada SİG nün ancak % 3 ü bulunmaktadır. Bu önemli saptamaların yer aldığı raporda, işe giriş sürecinden başlayarak, çalışma sürecindeki performans ve sürekli eğitim kavramları ve sistemden çıkış, göç, mesleki riskler ve emeklilik süreçleri birçok örnekleriyle açıklanmıştır.

4 SAYFA4 Koza nın Kozak ta açmak istediği yeni altın madenleri tartışıldı İzmir Bergama nın Ovacık Köyü nde kurulu bulunan Koza Altın Madeni nin, Bergama ve Dikili nin bazı köylerini de kapsayan Kozak Yaylası yöresinde yeni altın madenleri açma projesi, Bergama Çevre Platformu tarafından tartışıldı. Aralık ayının ilk haftasında şirketin yöreye açmak istediği yeni açık maden ocakları ile ilgili Dikili'nin Çağlan Köyü'nde, Bergama'nın Yerlitahtacı Köyü'nde ve Kozak Yaylası'nın merkezi konumundaki Yukarıbey Köyü'nde ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) Halkın Katılımı toplantıları gerçekleştirildi. Bu toplantılarda halktan gelen talep üzerine, Bergama Çevre Platformu, köylü aktivistler ve Elele Hareketi nin girişimiyle 15 Aralık 2006 tarihinde Yukarıbey Köyü kahvesinde bir panel düzenlendi. Panele Dikili Belediyesi, EGEÇEP ve Bileşenleri, Petrol-İş Aliağa Şubesi de destek verdi. Saat da başlayan ve konusu Altın İşletmeciliği ve Yöreye Etkileri olan panele yaklaşık 100 kişi katıldı. Dinleyiciler arasında Dikili den bir otobüsle gelenler de vardı. Panelde yer alan konuşmacılar, Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi temsilcisi Behzat Kocavardar, Jeoloji Mühendisleri Odası temsilcisi Tahir Öngür, İzmir Tabip Odası Halk Sağlığı Komisyonu temsilcisi Raika Durusoy, EGEÇEP dönem sözcüsü avukat Arif Ali Cangı ve Bergama nın eski belediye başkanı Sefa Taşkın dı. Kozak yöresinde Koza Altın Madenciliği'nin açmak istediği yeni açık maden ocakları ve bunların Ovacık'taki madene ve Bergama'ya göre konumu Behzat Kocavardar, bölgenin bitkisel (özellikle çam fıstığı) ve hayvansal gelirlerinin, açılması planlanan maden ocaklarının gelirlerinden çok daha fazla getiriye sahip olduğunu rakamlarla ifade etti. Köylülerin sorusu üzerine de bölgede öngörülen madenlerin açılabilmesi için 82 bin ila 240 bin arasında kızılçam ve fıstık çamı ağacının kesilmesi gerektiğini söyledi. Tahir Öngür, bu yeni maden ocakları projesine göre, cevherin Ovacık taki işletmeye kamyonlarla taşınarak işlenecek olmasına dikkati çekti. 300 milyon ton cevherin kamyonlarla Bergama kent içinden geçirilerek taşınmasının gerçekçi olmadığını, şirketin bunun ardında mutlaka başka niyetleri gizlediğini söyledi. Böyle yapılsa dahi cevherin ancak en değerli kısımlarının Ovacık a taşınacağını, asit yapıcı niteliklerinin ise bölgede kalıp büyük bir tehdit oluşturacağını belirtti. Raika Durusoy, açık maden ocaklarının ve siyanür liçinin sadece altını değil, toprakta binyıllardır zararsız konumda bulunan ağır metalleri de açığa çıkaracağını belirterek bunların halkın sağlığına doğrudan ve dolaylı olarak verebileceği zararları anlattı. Ovacık taki altın madeni işletmesinin kapatılması verilen hukuksal mücadelenin başından beri içinde yer alan avukat Arif Ali Cangı, ÇED sürecinde yerel halkın onayının çok önemli olduğunu belirterek altın madenciliği talanına karşı yöre halkını direnç göstermeye çağırdı.

5 SAYFA5 KENT KONSEYİNİN ARALIK AYINDAKİ KONUSU KATI ATIK YÖNETİMİ OLDU İzmir Büyükşehir Belediyesi meclis salonunda 20 Aralık 2006 da toplanan Kent Konseyinde "katı atık yönetimi" tartışıldı. Çok sayıda izleyicinin de katıldığı toplantıda konuşmacı olarak İzmir Büyükşehir Belediyesinden Sibel Çoban, Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Faruk İşgenç, EGEÇEP adına Arif Ali Çangı, Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümünden Doç. Dr. Görkem Akıncı, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalından Öğr. Gör. Dr. Ahmet Soysal, Ege Üniversitesi Çevre Merkezi Müdürü Prof Dr. Ümit Erdem katıldılar. Toplantıya Yard. Doç. Vildan Gündoğdu başkanlık yaptı. Çiğli halkı adına söz alan Alime Mitap ın Harmandalı Katı Atık Depolama alanın durumu ile ilgili bir video sunumu yaptığı toplantıda; Dr. Ahmet Soysal katı atık yönetiminin insan ve çevre sağlığı açısından önemini vurguladı. Türkiye de sadece 16 adet düzenli katı atık depolama alanı olduğunu belirten Soysal evsel atıkların %70 nin vahşi depolama şeklinde doğaya terk edildiğini belirtti. Ahmet Soysal; Türkiye de 2.5 milyon ton tehlikeli atık çıkarıldığını ve bunların sadece 135 bin tonunun kayıt altına alınabildiğini; geri kalan miktarın çok büyük bir kısmının evsel nitelikli sanayi atığı maskesi altında evsel katı atık depolama alanlarına vahşi depolama şeklinde terk edildiğini söyleyerek; bu durumun insan ve çevre sağlığı açısından kabul edilemez olduğunu anlattı. Katı atıkların bertarafında insan ve çevre sağlığı açısından en uygun yöntemin kurallarına göre kurulmuş düzenli katı atık bertaraf tesisleri olduğunu; son dönemlerde gündeme getirilen atık yakma tesislerinden ise atmosfere bıraktığı dioxinler, furanlar gibi kanserojen maddeler nedeni ile kesinlikle kaçınılması gerektiğini belirten Ahmet Soysal; kötü katı atık yönetiminden kaynaklanacak başlıca sağlık sorunlarını bulaşıcı hastalıklar, radyoaktivite ve genotoksik maddelerle karşılaşma, hava kirliliği ve gürültüye bağlı sağlık sorunları ve psikolojik etkilenme olarak özetledi. Ege Üniversitesi Çevmer Müdürü Prof Dr. Ümit Erdem ise Harmandalı Katı Atık Depolama Alanının bir an önce kapatılması gerektiğini vurguladı. Toplantı sonunda; İzmir de katı atık yönetimi sorunu ile ilgili olarak Kent Konseyi bünyesinde sürekli bir komisyon oluşturulmasına ve uzun dönemde yeni düzenli bir katı atık depolama alanı belirlenerek; Harmandalı Katı Atık Alanının kapatılarak rehabilite edilmesine karar verildi.

6 SAYFA6 Filmlerden seçmeler Tanrıkent City of God Yönetmen: Fernando Meirelles Yardımcı yönetmen: Kátia Lund Senaryo: Paulo Lins in kitabından uyarlayan Bráulio Mantovani Oyuncular: Alexandre Rorigues.Roket Leandro Firmino Lil ze Phellipe Haagensen..Benny Douglas Silva..Dadinho Jonathan Haagensen..Shaggy Brezilya-Fransa-ABD ortak yapımı olan bu film 48 uluslar arası ödül almış, 4 dalda Oscar adayı olmuş. Yorum: Brezilya nın bir gettosunda kuralsızlığın kural olduğu,haydutların kral olduğu ve çocukluktan kanunsuzluğun öğretildiği bir ortamda doğru yolu bulma çabasındaki Roket in gözünden tanrıkent in ve kendisinin hikayesi. Filmi izlerken bazı gerçekler bize de yakın gelecek.su gibi akıp gidecek bir film.filmin tüm oyuncuları amatör oyuncularken hem eleştirmenlerin hem de seyircilerin beğenisini kazanan ve en iyi 125 film arasına giren bir başyapıt.kısa-uzun plan geçişleri ile ve bazı sahnelerde MTV videoklipleri kadar hızlı temposuyla da ilgi çekici. Haberler Dünya Tüberküloz Günü için tema belirlendi: Bir yerde tüberküloz, her yerde tüberküloz. Önlebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olan tüberkülozla mücadele küresel bir aciliyete sahip. Tüm seviyelerde birlikte hareket ederek tüberkülozsuz bir dünya için çalışmaların sürdürülmesi çağrısı yapıldı. Halen 50 ülke % 70 tanı hedefine ulaştığını 25 ülke ise hem tanı hem de tedavi hedeflerini tutturduğunu bildiriyor. Tüberküloz mücadelesinin sınırlı kaynaklara sahip ülkelerde bile mümkün oldugunu gösteren bu rakamlar tüberkülozla mücadele tarihi açısından oldukça önemli. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) nün her yıl hazırladığı Dünya Sağlık Raporu (2007) nun konusu belli oldu; Sağlık ve Güvenlik: Salgınlar ve Krizler.