GTIP : DIGER BITKILERDEN ELDE EDILEN BITKISEL ÖZSU VE HULASALAR

Transkript

1 GTIP : DIGER BITKILERDEN ELDE EDILEN BITKISEL ÖZSU VE HULASALAR HAZIRAN 2009 Hazirlayan: Mesut DÖNMEZ

2 GENEL KOD BILGISI: GTIP kodunun alt kodu oldugu 1302 GTIP koduna ait alt kodlar ve ürünler asagida verilmistir. GTIP 1302 Ürün Adi / Açiklamasi BITKISEL OZSU VE HULASALAR; PEKTIK MADDELER, PEKTINATLAR, PEK TATLAR; AGARALAR AFYONDAN ELDE EDILENLER (BITKISEL OZSU VE HULASALAR) MEYAN BALI VE OZU SERBETCI OTUNDAN ELDE EDILEN BITKISEL OZSU VE HULASALAR DIGER BITKILERDEN ELDE EDILEN BITKISEL OZSU VE HULASALAR PEKTIK MADDELER, PEKTINATLAR VE PEK TATLAR AGAR; AGAR KECIBOYNUZU, SIYAM BAKLASI TOHUMUNDAN ELDE EDILEN YAPISKAN MADDELER DIGER BITKISEL URUNLERDEN ELDE EDILEN YAPISKAN SIVI VE KIVAM VERICI MADDELER Kaynak: IGEME

3 Genel Görünüm Diger bitkilerden elde edilen özsu ve hulasalar ürün grubu kapsaminda 2007 yilinda toplam dünya ithalati 1,05 milyar USD olarak gerçeklesmistir. Yillar bazinda incelendiginde, bu ürün grubunda dünya ithalati yillari arasinda %16,6 oraninda, yillari arasinda da %13,4 oraninda artis göstermistir. Türkiye bu ürün grubu bazinda, 2008 yili verilerine göre, USD lik ihracatiyla dünya ihracatçilari siralamasinda 49. sirada olmustur. Asagidaki tabloda yilari arasinda GTIP kodlu ürünlerde gerçeklesen dünya ithalati ve Türkiye ihracatina ait rakamlar görülmektedir. Dünya Ihracati (bin ABD Dolari) Dünya Ithalati Türkiye Ihracati Kaynak: ITC Trademap 2004 deki ihracat degeri 2005 deki ihracat degeri 2006 deki ihracat degeri 2007 deki ihracat degeri 2008 deki ihracat degeri Ihracatçi Ülkeler Dünya Çin Almanya Hindistan Italya ABD Irlanda Isviçre Brezilya Belçika Meksika Ingiltere Tayvan Slovenya Kanada Danimarka Hong Kong Avustralya Costa Rica Singapur Finlandiya Avusturya Güney Afrika Kenya Madagaskar Fransa Kibris

4 Isveç Yunanistan Yeni Zelanda Malta Rusya Fed Malezya Ruanda Uruguay Arjantin Enonezya Moldova Ukrayna Kolombia Tayland Uganda Arnavutluk Panama Pakistan Litvanya Gürcistan Guatemala Sirbistan Türkiye Kaynak: ITC Trademap Dünya ticaretine bakildiginda, GTIP kodlu ürünlerde, Çin, Almanya, Hindistan, Italya ve ABD dünyanin en büyük ilk 5 ihracatçisi konumundadir. Türkiye USD lik ihracatiyla bu ürün grubunda dünya ihracatçilari arasinda 49. sirada yer almistir Ürün grubu ihracatinda ilk 10 ülke (2008, bin USD) Çin Almanya Hindistan Italya ABD Irlanda Isviçre Brezilya Belçika Meksika

5 Türkiye nin ihracatinda yillari arasinda %160 lik ve yillari arasinda da %85 lik bir artisi gerçeklestirmistir. Türkiye nin bu ürün grubu bazinda dünya ihracatindaki payindan aldigi oran çok düsük olarak gerçeklesmistir yillari arasinda dünyada en büyük ihracat büyümesi yasayan ülkeler sirasiyla Uganda (%9.317), Kenya (%2.687), Çin (%313), Slovenya (%212), Malezya (%209), Arnavutluk (%161), Türkiye (%160) ve Gürcistan (%154) olarak gerçeklesmistir. Bunun aksine yillari arasinda en çok ihracat azalmasi yasayan ülkeler de sirasiyla Tayland (%97), Fransa, Pakistan (%95) ve Guatemala (%68) olarak gerçeklesmistir. Dünya Ithalati 2004 teki (USD) ( deki (USD) ( daki (USD) ( deki (USD) ( deki (USD) (.000 Ithalatçi Ülkeler Dünya ABD Almanya Fransa Italya Isviçre Ingiltere Kanada Belçika Meksika Avustralya Brezilya Tayvan Danimarka Çin Rusya Avusturya Hong Kong Endonezya Slovenya Irlanda Hindistan Malezya Arjantin Tayland Romanya Türkiye Isveç Finlandiya Singapur Kolombiya Kaynak: ITC Trademap Dünya ithalatina bakildiginda, GTIP kodlu ürünlerde; ABD, Almanya, Fransa, Italya ve Isviçre ilk bes sirada yer almaktadir.

6 Ürün grubu ithalatinda ilk 10 ülke (2008, bin USD) ABD Almanya Fransa Italya Isviçre Ingiltere Kanada Belçika Meksika Avustralya yillari arasinda gerçeklesen ithalat rakamlarina bakildiginda ithalati en çok artis gösteren ülkeler sirasiyla Romanya (%149), Slovenya(%76), Finlandiya (%65), Çin (%63) ve Kolombiya (%61) olmustur. Bunun aksine yillari arasinda ithalatinda en çok azalma gözüken ülkeler de sirasiyla Türkiye (%84), Irlanda (%36) ve Meksika (%27) olmustur. Türkiye nin Ihracati GTIP bazinda Türkiye nin baslica ihracat partnerleri Ithalatçi Ülkeler 2004 teki ihracat degeri (USD) (.000) 2005 teki ihracat degeri (USD) (.000) 2006 daki ihracat degeri (USD) (.000) 2007 deki ihracat degeri (USD) (.000) 2008 deki ihracat degeri (USD) (.000) Dünya Misir Bulgaristan Romanya Kibris Suriye Bosna Hersek Azerbeycan Yunanistan Afganistan Cezayir Irak

7 BAE Türkmenistan Serbest Bölgeler Sirbistan ve Karadag Çin Fransa Almanya Malta Tayvan Polonya Ispanya Makedonya Kaynak: ITC Trademap Türkiye nin ihracati yillari arasinda 2,4 kat artmisken, yillari arasinda da %31 oraninda artis göstermistir yilina ait ihracat yaptigimiz ülkeler asagidaki grafikte görülmektedir Türkiyenin ihracati (bin USD) Misir Bulgaristan Romanya Kibris Suriye Bosna Hersek Azerbeycan Yunanistan Türkiye nin dünyaya yaptigi ihracat rakamlarina bakildiginda, en çok ihracat yaptigi ülkeler sirasiyla Misir (%47), Bulgaristan (%24), Romanya (%18), Kibris (%4), Suriye (%3), Bosna Hersek (%3), Azerbaycan (%1) ve Yunanistan (%1) olarak gerçeklesmistir. Yillara göre ihracat yaptigimiz ülkelere yapilan ihracatin gelisimi karsilastirmali olarak asagidaki iki grafikte verilmistir.

8

9 Yukaridaki grafige bakildiginda, düsey eksende yukariya dogru çikildiginda ülkelerin dünyadan yaptiklari ithalat orani artmaktadir. Yatay eksende ise saga dogru gidildikçe, ülkelerin Türkiye nin ihracatindaki payi artmaktadir. Baloncuklarin çaplari ise ilgili ülkenin göreceli olarak dünya ithalatindaki pazar büyüklügünü göstermektedir. Buna göre ithalati en hizli artan ülkeler sirasiyla Bulgaristan, Güney Afrika, Çin, Kore, Ingiltere, Brezilya, Misir ve Almanya dir. Bu ülkeler arasinda Türkiye, Bulgaristan ve Misir a toplam ihracatinin %73 ünü gerçeklestirmektedir. Dünya Ithalatçilari: Misir Ihracatçi Ülkeler 2004 teki 2005 teki 2006 daki 2007 deki 2008 deki Toplam Almanya Ingiltere Italya Isviçre Hindistan Çin Türkiye Brezilya Kenya

10 Kanada Endonezya Danimarka Avustralya Hirvatistan Fransa Ürdün Malezya Yeni Zelanda Norveç Güney Afrika Isveç ABD Kaynak: ITC Trademap Misir bu ürün kalemi bazinda dünyadan yaptigi ithalatinin %49 luk kismini Almanya dan yapmaktadir. Misir pazarindaki en büyük ihracatçi ülkeler sirasiyla %49 ile Almanya, %17 ile Ingiltere ve %10 ile Italya dir. Türkiye Misir pazarinda %1 lik bir oranla 7. sirada yer almaktadir. Türkiye yillari arasinda Misir a yaptigi ihracatin degeri dört katina çikarmistir. Bununla beraber Ayni dönemde en büyük deger artisi saglayan ülkeler sirasiyla %6.546 ile Çin, %300 ile Türkiye, %271 ile Brezilya ve %164 ile Ingiltere olmustur. Almanya yaptigi ihracati korurken, en büyük düsüs %41 ile Isviçre de olmustur. Misir in döneminde bu ürün grubunda yaptigi ithalatin ülkelere göre gelisimi asagidaki iki grafikte karsilastirmali olarak verilmistir.

11

12 Yukaridaki grafige göre, düsey eksende yukariya çikildikça ilgili ülkenin Dünya ya olan ihracati artmakta, düsey eksende saga dogru gidildiginde ise ilgili ülkenin Misir in ithalatindaki payi artmaktadir. Baloncuklarin büyüklükleri ise ilgili ülkenin dünya ihracatindaki göreceli payini ifade etmektedir. Buna göre Misir pazarina yaptigi ihracattaki artisin dünyaya yaptigi ihracattan daha büyük oldugu ülkeler mavi renkle, Misir a yaptigi ihracattaki artisin dünyaya yaptigi ihracattan daha küçük oldugu ülkeler ise sari renkle gösterilmistir. Hindistan, Ingiltere, Brezilya, Almanya ve Italya; Misir pazarinda dünya pazarindan daha hizli büyümektedirler. Almanya, Italya ve Hindistan; Misir pazarinin %77 sini beslemektedir. Yukaridaki grafikte saga dogru gidildikçe ilgili ülkenin Bulgaristan pazarindaki yillik büyümesi artmakta ve yukariya dogru çikildiginda da ilgili ülkenin dünyaya olan yillik ihracati artmaktadir. Buna göre Hindistan in hem dünyaya hem de Misir pazarina olan ihracati hizla artmakta, onun Ingiltere ve Brezilya takip etmektedir. Misir pazarinda en hizli artis gösteren ülkeler sirasiyla Hindistan (%51), Brezilya (%43), Ingiltere (%38) ve Almanya (%13) olarak gerçeklesmistir.

13 Dünya Ithalatçilari: Bulgaristan Ihracatçi Ülkeler 2003 teki 2004 teki 2005 teki 2006 daki 2007 deki Dünya Çin Ingiltere Hollanda Fransa Almanya Ispanya Isviçre Polonya Finlandiya Italya ABD Yunanistan Çek Cumhuriyeti Hindistan Türkiye Danimarka Izlanda Kaynak: ITC Trademap Bulgaristan in GTIP kodu bazinda dünyadan yaptigi ithalata bakildiginda %55,5 lik bir oranla çok büyük bir kismini Çin den yaptigi görülmektedir. Çin harici ihracatçi ülkeler de %9,5 ile Ingiltere, % 6,9 ile Hollanda, %5,4 ile Fransa ve %4,5 ile Almanya olarak siralanmaktadir. Türkiye bu kalem bazinda Bulgaristan in ithalatinda %0,5 lik bir oranla 15. sirada yer almaktadir. Türkiye yillari arasinda Bulgaristan a yaptigi ihracatta üç katlik bir deger artisi saglamistir dönemine bakildiginda Hong Kong a bu ürün grubunda ihracatini en çok artiran saglayan ülkeler sirasiyla %1.340 ile Ingiltere, %480 ile Polonya, %300 ile Türkiye, %197 ile Çin ve %100 ile Yunanistan olmustur. Ayni dönemde Bulgaristan in bu ürün grubu bazinda ithalatinda %115 lik bir artis gerçeklesmistir. Bulgaristan in döneminde bu ürün grubunda yaptigi ithalatin ülkelere göre gelisimi asagidaki iki grafikte karsilastirmali olarak verilmistir.

14

15 Yukaridaki grafige göre, düsey eksende yukariya çikildikça ilgili ülkenin Dünya ya olan ihracati artmakta, düsey eksende saga dogru gidildiginde ise ilgili ülkenin Bulgaristan in ithalatindaki payi artmaktadir. Baloncuklarin büyüklükleri ise ilgili ülkenin dünya ihracatindaki göreceli payini ifade etmektedir. Buna göre Bulgaristan pazarina yaptigi ihracattaki artisin dünyaya yaptigi ihracattan daha büyük oldugu ülkeler mavi renkle, Bulgaristan a yaptigi ihracattaki artisin dünyaya yaptigi ihracattan daha küçük oldugu ülkeler ise sari renkle gösterilmistir. Çin ve Ingiltere; Bulgaristan pazarinda dünya pazarindan daha hizli büyümektedirler. Çin, Bulgaristan in ithalatinin %55,5 ini gerçeklestirmektedir. Asagidaki grafikte saga dogru gidildikçe ilgili ülkenin Bulgaristan pazarindaki yillik büyümesi artmakta ve yukariya dogru çikildiginda da ilgili ülkenin dünyaya olan yillik ihracati artmaktadir. Buna göre Çin in hem dünyaya hem de Bulgaristan pazarina olan ihracati hizla artmakta, Ingiltere nin dünyaya olan ihracatinda az bir artis olurken Bulgaristan pazarinda %96 lik artis olmustur. Bulgaristan pazarinda en hizli artis gösteren ülkeler sirasiyla Ingiltere (%96), Polonya (%90), Yunanistan (%63) ve Çin (%57) olarak gerçeklesmistir. Türkiye nin Bulgaristan pazarindaki ayni dönemde artis orani %24 olarak gerçeklesmistir.

16 Dünya Ithalatçilari: Romanya Ihracatçi Ülkeler 2004 teki ithalat degeri 2005 teki 2006 daki 2007 deki 2008 deki Dünya Almanya Çin Fransa Ingiltere Isviçre Ispanya Italya Çek Cumhuriyeti Belçika Hollanda Polonya Macaristan Meksika Danimarka Kanada Hindistan ABD

17 Brezilya Bulgaristan Güney Afrika Yunanistan Avusturya Türkiye Kaynak: ITC Trademap Romanya nin GTIP kodu bazinda dünyadan yaptigi ithalata bakildiginda sirasiyla %24,4 lük oranla Almanya, %17,9 luk oranla Çin, %9 luk oranla Fransa, %8,3 lük oranla Ingiltere ve %7,9 luk oranla Isviçre gelmektedir. Bu ilk bes ülkenin Italya nin ithalatindaki toplam orani %67,6 dir. Romanya pazarinda bu ürün grubunda yapilan ithalatin 2004 yilindan 2008 yilina kadar 1,25 milyon USD dan 6,15 milyon USD a %391 lik bir artisla çikmasina ragmen, Türkiye Romanya pazarinda yirmi üçüncü ihracatçi ülke konumundadir dönemine bakildiginda, Türkiye Romanya ya olan ihracatini %50 artirmis görülürken, döneminde ihracati ayni düzeyde kalmistir. Bunun yaninda dönemine bakildiginda Güney Afrika %700 gibi büyük bir oranda ihracatini artirmis, onu %600 ile Yunanistan ve %525 ile Macaristan takip etmistir. Türkiye Romanya pazarinda yok denecek kadar bir paya sahiptir. Romanya nin döneminde bu ürün grubunda yaptigi ithalatin ülkelere göre gelisimi asagidaki iki grafikte karsilastirmali olarak verilmistir.

18

19 Yukaridaki grafige göre, düsey eksende yukariya çikildikça ilgili ülkenin Dünya ya olan ihracati artmakta, düsey eksende saga dogru gidildiginde ise ilgili ülkenin Romanya nin ithalatindaki payi artmaktadir. Baloncuklarin büyüklükleri ise ilgili ülkenin dünya ihracatindaki göreceli payini ifade etmektedir. Buna göre Romanya pazarina yaptigi ihracattaki artisin dünyaya yaptigi ihracattan daha büyük oldugu ülkeler mavi renkle, Romanya ya yaptigi ihracattaki artisin dünyaya yaptigi ihracattan daha küçük oldugu ülkeler ise sari renkle gösterilmistir. Kanada, Ingiltere, Isviçre, Çek Cumhuriyeti ve Almanya; Bulgaristan pazarinda dünya pazarindan daha hizli büyümektedirler. Almanya, Isviçre, Çek Cumhuriyeti, Ingiltere ve Belçika; Bulgaristan in ithalatinin %54,4 ünü gerçeklestirmektedir. Yukaridaki grafikte saga dogru gidildikçe ilgili ülkenin Romanya pazarindaki yillik büyümesi artmakta ve yukariya dogru çikildiginda da ilgili ülkenin dünyaya olan yillik ihracati artmaktadir. Buna göre Kanada ve Ingiltere nin dünyaya olan ihracatlari artmaktayken Ingiltere nin ayni zamanda Romanya pazarina olan ihracati da hizla artmaktadir. Romanya pazarinda en hizli artis gösteren ülkeler sirasiyla Isviçre (%143), Ingiltere (%135), Belçika (%133), ABD (%84) ve Fransa (%63) olarak gerçeklesmistir.

20 Genel Degerlendirme Dünya Ticaret Merkezi - ITC Trademap verilerine dayanan analizler sonucunda Diger bitkilerden elde edilen özsu ve hulasalar ürün grubunda yillari arasinda dünya çapinda yapilan ithalatta %16,6 lik bir artis olmustur. Bu süreç zarfinda, Türkiye nin bu ürünlerdeki ihracatina bakildiginda %160 oraninda bir büyüme gerçeklestigi ve bu oranla küresel pazarin büyüme oranindan 10 kat daha yüksek bir performans sergiledigi ortaya çikmaktadir. Dünya ihracatçilari arasinda 49. sirada yer alan Türkiye nin, dünyaya olan ihracatina bakildiginda döneminde %85 lik bir artma ve döneminde de %31 lik bir artis oldugu görülmektedir dönemine bakildiginda Uganda (%2.326), Kenya (%669), Sirbistan (%470) ve Gürcistan (%227) pazarlarinda yüksek oranda ihracat artisi saglamistir. Analiz sonucunda Türkiye nin potansiyel pazarlari olarak öne çikan diger ülkeler arasinda Bulgaristan, Güney Afrika, Çin, Kore, Ingiltere, Brezilya ve Misir gibi ülkeler bulunmakta olup, bu ülkelerdeki kosullarin detayli bir sekilde arastirilmasi faydali olacaktir.