Osmanlı Saray Mücevherler Cihan devletinin pırıltısı

Transkript

1 KARİYER Herkes için sağlıklı ve güvenli iş Osmanlı Saray Mücevherler Cihan devletinin pırıltısı Otomobil Saffet Üçüncü, otomobilin geleceğini anlattı Hayat 10 bin yıllık geçmiş: Anadolu da cerrahi English Summary of Contents SOSYAL MEDYA BİLGİSAYAR OYUNLARI SİNEMA-TV MAGAZİN

2 Kalbimiz trafik güvenliği için atıyor TÜVTÜRK ailesinin değerli üyeleri, saygıdeğer TÜVTÜRK dostları; Bir yılı daha geride bıraktık ve yeni yılın ilk günlerini yaşadığımız şu günlerde bir kez daha sizlerle birlikte olmanın mutluluğunu taşıyoruz. Yılsonları, hem kurumsal hem de bireysel muhasebelerin yapıldığı dönemlerdir aynı zamanda. TÜVTÜRK olarak bizler, altıncı yaşımızı doldurduk. Geriye dönüp baktığımızda, kurulduğumuz günden bu yana 50 milyona yakın aracın muayenesini gerçekleştirdiğimizi, güvensiz bulunan 10 milyon aracın tekrar emniyetli bir hale gelene kadar trafiğe çıkmasının önüne geçtiğimizi görüyoruz. Rakamlar büyük ama yeterli değil, özellikle de yılı Kasım ayında Manisa da, Aralık ayının son günlerinde de Kayseri de meydana gelen ve çok sayıda evladımızı kaybettiğimiz kazalarla kapattığımızı düşündüğümüzde Manisa daki kazada muayeneden ağır kusurlu olarak kalmış, ancak muayene tekrarına gelmemiş bir araç, Kayseri de ise 2,5 yıldır muayenesiz olarak yollarda gezen başka bir araç muayenede tespit edilebilecek kusurlar nedeniyle üzücü bir şekilde ölümlere neden oldular... Kayseri deki aracın kazadan bir, iki gün önce ikinci el satışının yapılmış olmasıysa üzüntümüzü daha da artırıyor. Evet, maalesef bu satırların yazıldığı anlarda hâlâ muayenesizlik araç satışı için bir engel değil; ancak bu durumun çok yakında değişeceğini umut ediyoruz. Muayenesiz araçların nasıl birer tehdit olduğu düşünüldüğünde, bu durumdaki araçların 2. el satışının önlenmesinin ülkemiz için son derece önemli bir değişim olacağına inanıyoruz. Araç muayenesinin can güvenliği için önemi bu kadar somut bir şekilde ortadayken muayene kalitemizi yukarıya çıkartmak için kendi işimize daha da büyük özen göstermemiz gerekiyor... Bu nedenle hizmet kalitemizi yukarılara taşımak için hayata geçirilen TÜVTÜRK Akademi nin muayene kalitesi, hizmet standardı, müşteri memnuniyeti, etkin müşteri deneyimi, kusursuz operasyon gibi alanlarda büyük destek sağlayacağına inanıyoruz. Sadece personelimiz için değil, sektör paydaşlarımıza yönelik eğitimleriyle de TÜVTÜRK Akademi nin güvenilir bir referans olması amacıyla gereken her türlü çalışmayı gerçekleştireceğiz. 2013, hem bizim hem de içinde bulunduğumuz sektörün gündeminin yoğun olduğu bir yıldı ise mevcut projelerimizin kapsamının genişlediği, yeni yeni projelerimizin hayata geçtiği bir yıl olacak. Geçen altı yıllık süreçte olduğu gibi yeni yılda da kalbimiz trafik güvenliği için atacak. Trafikte kaza, yaralanma ve can kaybı oranlarının düştüğü her yılı, en güzel yıl addedeceğiz. Bu vesileyle 2014 ün hem sizin hem de sevdiklerinizin geçirdiği en güzel yıl olmasını diler, bu yılın her gününü sağlıklı, huzurlu ve mutlu geçirmenizi temenni ederim. Saygılarımla 2013, hem bizim hem de içinde bulunduğumuz sektörün gündeminin yoğun olduğu bir yıldı ise mevcut projelerimizin kapsamının genişlediği, yeni yeni projelerimizin hayata geçtiği bir yıl olacak. KEMAL ÖREN TÜVTÜRK Genel Müdürü İSTASYON 3

3 16 Söyleşi 34 Spor 44 Sağlık İçindekiler OCAK-ŞUBAT-MART Tarihten 40 Yemek Haberler Dünyada ve Türkiye de öne çıkan haberler. Hayat Aşıklı Höyük te büyücü-doktor, Bergama da filozof cerrah, tıbbın babası Koslu Hipokrat ve şifahanelerden yetişen binlerce hekim... Cerrahi, bu topraklarda 10 bin yıldır hüküm sürüyor. Söyleşİ Sinema ve dizi oyuncusu Esra Akkaya ile hayata, özel yaşamına, sinemaya ve dizilere dair görüştük. 20 Karİyer İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Özkan Pamukçu, yasanın kapsamını ve getirdiği yükümlülükleri anlattı. 24 Tarİhten Sayfalar Topkapı Sarayı hazinelerinde, cevherle donatılmış sonsuz çeşitlilikte eşya ve takılar var. Gül İrepoğlu bu hazineyi inceleyerek Osmanlı Saray Mücevheri adlı kitabı yazdı. OTOMOBİL Otomobil dünyasının önemli isimlerinden Saffet Üçüncü, dergimiz 38 için hem yılsonu değerlendirmesi yaptı hem de Ar-Ge çalışmalarının geleceği nasıl şekillendireceğini anlattı. Spor Adı insanın zihninde özgürlüğü çağrıştıran bisikletin tarihçesi, gelişim serüveni, günümüz yaşamındaki yeri. TEKNO HAYAT Teknolojiyi artık üzerimizde taşımak mümkün... Giyilebilir teknoloji sayesinde çok daha farklı bir gelecek bizleri bekliyor YEMEK Lezzeti, Güneydoğu dan tüm Türkiye ye yayılan ve günümüzde hemen her köşebaşında bir dükkânına rastladığımız çiğköftenin tadı kadar, yaratılış hikâyesi de meşhur. Sağlık Acıbadem Fulya Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Özdal Ersoy, şişkinlik, doygunluk, hazımsızlık gibi faktörlerle kendini gösteren ve çalışanların verimini düşürüp çalışamamasına neden olan dispepsiyi anlattı Uzman Gözüyle Araçlarda kullanılan LPG-CNG yakıt sistemleri OYUN Konsol ve mobil oyunlar. Popüler Kültür Sinema, televizyon, sergi TÜVTÜRK Şirket haberleri, organizasyonlar, projeler English Summary İmtiyaz Sahibi TÜVTÜRK Kuzey Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. Adına Kemal Ören Yönetim Yeri Büyükdere Caddesi, No: 255 Kat: Maslak- Şişli-İSTANBUL Yayın Yönetmeni Sema Uludağ Yayın Koordinatörü M. Koray Özcan (Sorumlu Müdür) Görsel Yönetmen Erhan Teksöz Yapım Yeri Doğuş Grubu İletişim Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. Doğuş Power Center Ahi Evran Polaris Caddesi No: 4 Maslak İstanbul Tel: (Santral) Baskı yeri Ömür Matbaacılık A.Ş. Beysan Sanayi Sitesi Birlik Cad. No: 20 Haramidere-Beylikdüzü- İstanbul Tel: Yayın Türü Üç aylık yaygın süreli yayın, TÜVTÜRK Araç Muayene İstasyonları kurumsal yayınıdır, parayla satılmaz. info@tuvturk.com.tr 4 İSTASYON İSTASYON 5

4 HABERLER Bizi anlıyorlar galiba Bölünmüş uyku iyidir Espri yeteneği bebeklikten başlıyor n Hayvanlar dünyasının, başta biliminsanları olmak üzere birçok kişinin ilgi alanına girdiğine şüphe yok. Hacimsel olarak en küçüğünden en büyüğüne kadar hepsi, anlaşılmaya değer kuşkusuz. Heybetli cüssesine karşın insanların ilgisine mazhar olmayı başaran hayvanlardan biri de filler. Araştırmacılar bu türe yönelik sorulara yanıt ararken İskoçya daki St. Andrews Üniversitesi nden Ann Smet in yürüttüğü çalışmalar, özellikle Afrika fillerinin, içgüdüsel olarak insanları anlayabildiğini ortaya çıkardı. Sonuçları Current Biology dergisinde yayınlanan habere göre filler, ellerimizle yaptığımız işaretleri kavrama yetisine sahipler. Hem de özel bir eğitime gerek kalmaksızın. Fillerin kavrama açısından insana çok yakın olduğunu söyleyen Smet, araştırmanın devamında, fillerin hortumlarını yukarı ve dışarı doğru kaldırdıklarında ne anlatmaya çalıştıklarını gözlemlemeye çalışacaklarını belirtti. Norveç enerjisini çöpten çıkarıyor Bu yolculuk İnsan beynine n Kömür, petrol, gaz ya da nükleer Bunlar günümüzün en önemli enerji kaynakları. Peki, alternatifi yok mu? Enerjisinin bir bölümünü çöp bidonlarında arayan Norveç göz önünde bulundurulsa, bu soruya hayır diyerek yanıt vermek pek mümkün değil. Evlerden toplanan çöpü enerjiye dönüştüren santrallerden en büyüğünü Klemetsrud ta konumlandıran Norveç, sadece kendi sınırları içindekileri değil, İngiltere başta olmak üzere birçok ülkeden toplanan on binlerce ton çöpü bir araya getiriyor. Taşıyıcı bantlarda birbirinden ayrıştırılan çöplerin geri dönüşüme müsait olanları çıkartıldıktan sonra, kalan yığınlar yakılarak başkent Oslo nun ısınma ve elektrik ihtiyacını karşılıyor. Enerjiye aktarılan çöp miktarı, yılda 300 bin ton. Dört ton çöpten elde edilen enerjinin bir ton akaryakıta eşit olması ve bir ton akaryakıtın Oslo da ortalama bir evin altı aylık ısınma ihtiyacını karşılayabilmesi, potansiyelin büyüklüğünü kanıtlıyor. Bununla birlikte Norveç modelinin çevre dostu olup olmadığı konusundaki görüşler muhtelif. Kimi çevreci kuruluşlar, aslonanın az çöp çıkarmak olduğunu, bu sisteminse insanları daha çok çöp üretilmesini teşvik ettiğini savunuyor. İnsan Beyni Projesi yle bilgisayarların da insan beyni gibi karmaşık ve hızlı çalışabilmesi hedefliyor. n Teknoloji hızla ilerliyor. Ancak ne kadar gelişirse gelişsin, teknolojinin de ulaşamadığı noktalar var kuşkusuz. İnsan beyni bunlardan biri ve biliminsanları gizemini koruyan bu alanla ilgili çalışmalarına henüz noktayı koymadı. Son olarak çoğu Avrupa Birliği üyesi ülkelerde bilimsel faaliyet gösteren 135 kurum, 10 yıl sürecek uzun soluklu bir çalışmayı, The Human Brain Project (HBP) / İnsan Beyni Projesi ni hayata geçirmek için kolları sıvadı. Bir kısmı Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve 1,5 milyar Dolar a mal olması beklenen projeyle insan beyninin işleyişini bilgisayar ortamına taşıyacak teknolojilerin geliştirilmesi amaçlanıyor. Beyinle ilgili araştırmaları içeren yayınları bir araya getirerek önemli bir veri tabanı oluşturmak da bu projenin hedefleri arasında. 100 milyar sinir hücresi ve 100 trilyon sinaptik bağlantı içeren insan beyni, karmaşık yapısıyla biliminsanlarının her zaman ilgisini çeken bir alan. Hâlihazırda beynin işlevlerini taklit edebilecek düzeyde olmayan bilgisayar teknolojilerinin, on yıl boyunca yürütülecek çalışmalar sayesinde insan beyni kadar karmaşık ve hızlı çalışma yetisine ulaşabilmesini yönelik bu projenin sonuçlarını bekleyip göreceğiz. n Bir süre önce BBC de Stephanie Hegarty imzasıyla yayınlanan bir haber, dikkatleri bir kez daha ideal uykunun kaç saat olması gerektiğine çevirdi. Habere göre, geceleri bir türlü uyuyamayanların kaygılanmasına gerek yoktu; hem zaten bu alanda çalışan biliminsanları, sekiz saatlik kesintisiz uykunun doğal olmadığına, bloklar halinde uyumanın insan için daha iyi olabileceğine dair görüş bildiriyordu. Bu savın geniş kitleler nezdinde kabul gördüğü söylenemez. Ancak Virginia Tech Üniversitesi nden tarihçi Roger Ekirch in, 20 yıllık araştırmanın ürünü olan kitabı At Day s Close: Night in Times Past / Gün Batarken: Geçmiş Zamanlarda Gece, sekiz saatlik uygunun önemli olduğunu cengâverce savunanları bile düşünmeye yöneltecek nitelikte. Zira incelemesini Homeros un Odysseia sından Nijerya daki modern kabileler üzerinde gerçekleştirilen antropolojik incelemelere kadar, birçok edebi ve bilimsel esere, günceye dayandıran Ekirch, 500 ü aşkın yerde bölünmüş uyku düzenine ait ibare olduğunu söylüyor lü yılların sonlarına kadar, insanların gün batımında ilk uykuya yattıklarını, dört saat uyuduktan sonra iki saat kadar uyanık kaldıklarını ve tekrar uyuduklarını belirten Ekirch, uyku molasında insanların yiyip içtiklerini, komşu ziyaretlerinde bile bulunduklarını belirtiyor. Çirkinler de sevilir! n Güzellik göreceli bir kavram Biri için çok güzel olan bir eşya, bir hayvan ya da bir insan, diğerinin gözüne çok çirkin görünebilir. Ama güzellik gibi çirkinlik de tescillenebilir. Tıpkı bizim literatürümüzde Damla Balığı olarak adlandırılan Blobfish gibi. Hayvan sevgisi konusunda en sınır tanımazı bile birkaç dakikalığına düşünmeye sevk eden bu balık, dünyanın en çirkin hayvanı oylamasında birinciliği hiçbir türe kaptırmadı ve Çirkin Hayvanları Koruma Derneği nin maskotu seçildi. Nesli tükenmekte olan, ancak pandalar gibi sevimli olmadıkları için korunmaya alınmayan hayvanlara dikkat çekmeyi amaçlayan Dernek, bir oylama düzenledi. Oylamanın sonuçları Newcastle daki İngiliz Bilim Festivali nde açıklandı. Avustralya nın güney doğusundaki adalarda ve Tazmanya civarında, okyanusun 200 ila 600 metre derininde yaşayan; yengeç ve ıstakozla beslenen Damla Balığı, 10 bin oy alarak listenin ilk sırasına yerleşti. Acİl durumda, güç direksiyonda n Yollarda meydana gelen kazaların önüne geçebilmek amacıyla sektörün tüm oyuncuları var güçleriyle çalışıyor. Kazaların önemli bölümü sürücü hatası nedeniyle oluşsa bile, otomobil üreticileri, bir yandan araçları daha güvenli kılacak yöntemleri araştırırken ihmal ve dikkatsizliğin önüne geçebilecek yöntemleri bulmak için de mesai harcıyorlar. Örneğin Ford Dünyaca ünlü marka, Almanya daki tesislerinden birinde çarpışma riskini saptayınca kontrolü sürücüden devralma yeteneğine sahip bir direksiyonu geliştirmek üzere kolları sıvadı. Obstacle Avoidance / Engelden Kaçınma adı verilen sistem, 200 metrelik bir mesafeyi tarayan üç radar, bir dizi ultrasonik sensör ve bir kameradan oluşuyor. Çarpışma riskinin belirdiği anlarda aktif hale gelen sistemde sürücü, araca monte edilen ekran vasıtasıyla hem görsel hem de sesli olarak uyarılıyor. Sürücü bu uyarıları dikkate almaz; frene basarak ya da direksiyonu kırarak tepki vermezse, sistem tamamen devreye girerek direksiyonu sürücüden alıyor. Deneme aşamasındaki bu proje, piyasa gözlemcileri tarafından geleceğin sürücüsüz arabaları için atılmış adım olarak görülse bile daha güvenli bir sürüşe sevk eden sistemler üzerine yapılan tek çalışma bu değil. BMW, Volkswagen, Volvo gibi otomobil devleri, kazaları önlemeye yönelik birtakım projeler yapmıştı. Ford tarafından geliştirilen Engelden Kaçma sistemi, sürücünün duyarsız kaldığı durumlarda çarpışmanın önüne geçmek amacıyla direksiyon kontrolünü devralıyor. n Yüzlerindeki tek bir gülücük, anne ve babaları için dünyalara bedel. Ebeveynler, daha konuşmaya bile başlamayan bebeklerindeki gülücükleri, sevgi gösterisi olarak algılıyor. Bu doğru, ama dahası var. Londra Üniversitesi nde görev yapan Doktor Caspar Addyman ın yaptığı araştırma, bebeklerdeki gülümsemelerin bir iletişim biçimi olduğunu; onların beyni ve gelişimleriyle ilgili ipuçları sunduğunu ortaya çıkardı. İnternet üzerinden başlattığı araştırma anketinde çeşitli ülkelerde yaşayan birçok aileye bebeklerini en çok neyin güldürdüğünü soran Dr. Addyman, 600 den fazla kişiden yanıt aldı. Gelen yanıtları, bebekleri güldüren unsurların aslında ebeveynlerini anlayıp anlamadığına dair ipuçları olarak yorumlayan Dr. Addyman, söz konusu yanıtlardan espri anlayışının küçük yaşlarda ortaya çıktığı ve bebeklerin gelişiminde önemli rol oynadığı sonucuna vardı. z8_gnd_5296 n Gökbilimciler, bugüne kadar tespit edilen en uzak galaksiyi de keşfetmeyi başardılar. Dünyaya 30 milyar ışık yılı uzakta olan ve Büyük Patlama yı izleyen dönemle ilgili önemli bilgiler sunması beklenen galaksiye verileni isim de hayli ilginç: z8_gnd_5296. Bulguları Nature dergisinde yayınlanan araştırma, Amerika daki Texas Üniversitesi tarafından yürütülüyor. Dünyanın da içinde bulunduğu Samanyolu nun yüzde 1 veya 2 si kadar bir kütleye sahip yeni galaksinin ağır metaller bakımından zengin olduğu düşünülüyor. Bu galaksinin ilginç bir özelliği de gaz ve toz bulutlarını Samanyolu ndan yüzlerce kat daha hızlı döndürerek hızla yeni yıldızlar oluşturması. 6 İSTASYON İSTASYON 7

5 HABERLER Kulağa renk geldi AKG K619 n Yılın son ayında atağa geçen şirketler, birbirinden ilginç ürünlerini tüketiciye sundular. AKG de rengârenk yeni kulaklıklarını raflara yerleştirdi. Şirketin AKG DJ serisine, hem profesyonellerin hem de müzikseverlerin rahatlıkla kullanabileceği K619 kulaklıklar eklendi. Renk ve tasarımlarıyla göz alıcı niteliğe sahip bu kulaklıkların, kablo üzeri kontrol ve mikrofon özelliği bulunuyor. Siyah, mavi, yeşil, turuncu, pembe ve kırmızı renk seçeneklerinden herhangi birini almanız için sadece 100 Dolar ödemeniz yeterli. Mac lere göre WD MY PASSPORT AIR n Apple bilgisayar kullananlar için özel olarak tasarlanmış bir harici disk ister misiniz? WD My Passport Air, tam size göre. Mac lere uygun, tüm gövdesi alüminyumdan tasarlanmış bu belleğin kapasitesi 1 TB ve üç yıl garanti sunuyor. Yılın son aylarında satışa sunulan My Passport Air ın fiyatı 199,99 Dolar Nissan geleceğin otomobilini arıyor n 22 Kasım ila 1 Aralık tarihlerinde düzenlenen Tokyo Otomobil Fuarı nda, Nissan yine dikkatleri üzerine çekmeyi başardı. Qashqai ve Juke gibi ilginç modelleriyle otomobil tasarımında yeni bir çizgi yaratan şirket, şimdi de teknolojinin son olanaklarını otomobillerine entegre etmeyi hedefliyor. Eylül ayındaki Frankfurt Otomobil Fuarı nda sürücüler için geliştirdiği Nismo Watch adındaki akıllı kol saatini tanıtan Nissan, Tokyo da ise Google Glass gözlüklerine benzeyen, E3 adını verdikleri özel gözlük bilgisayarını teknoloji meraklılarıyla buluşturdu. Şirket böylece giyilebilir sürüş sistemleri konusunda Yeni amiral gemisi HTC ONE MAX NİSSAN E3 iddialı olduğunu ortaya koydu. Henüz detaylı olarak bilgi verilmeyen E3 için 30 saniyelik bir tanıtım videosu yayınlandı. Juke gibi bir tasarımdan sonra BladeGlider ile artık sınırları iyice zorlayan Nissan, otomobille sürücüyü entegre etmeye kararlı. n HTC, ses getiren ürünü HTC One ın ödüllü tasarımını, işlevselliğini ve performansını daha büyük ekrana taşıyor. HTC One Max adı verilen akıllı telefon, 217 gram ağırlığında ve 5,9 inç (15 cm) Full HD 1080p ekranıyla ismini hak ediyor. Artık üst seviye telefonlarda rastlamaya başladığımız Parmak İzi Tarama özelliğiyle kullanım rahatlığı ve güvenlik artırılmış. Yeni HTC Sense 5.5 arayüzü, BlinkFeed, Zoe ve BoomSound gibi özellikleri de cihazın yeteneklerini artıyor. Hem fotoğraf ve video çekimi hem de görüntü kalitesi açısından bir hayli iddialı telefon, dört çekirdekli 1,7 GHz hızında Qualcomm Snapdragon 600 işlemci sayesinde yüksek performans vaat ediyor. Nokia tablete Windows tan girdi n Son ürün serisi Lumia ile akıllı telefon pazarındaki çetin rekabetten kopmayacağını gösteren Nokia nın, Microsoft tarafından satın alınmasıyla yeni bir kulvara girdiği kesin. Akıllı telefonlarında Microsoft a ağırlık veren tek marka durumundaki Nokia, uzun süredir sessiz olduğu tablet pazarına sonunda giriş yaptı. Şirket kendisinin ilk tabletini Lumia 2520 adıyla yine Windows platformunda çıkardı. 10,1 inç boyutundaki HD ekranı ve 650 nit ekran parlaklığıyla gün ışığında dahi rahatlıkla ekranı kullanmayı sağlıyor. 6.7MP kamerasıyla da iddialı olan bu tablet, Windows RT 8.1 sistemi üzerinde çalışıyor. Lumia 2520 ile gelen yeni bir özellikse hızlı şarj olabilmesi. Bu sayede tablet bir saat içinde yüzde 80 e kadar şarj edilebiliyor. Bununla birlikte Nokia, Lumia larda geliştirdiği özel yazılımları, tablete de taşıdı. DreamWorks Animation ile birlikte geliştirdiği interaktif oyun Dragon s Adventure, hem görüntülerin hem de videoların harita üzerinde öykü gibi canlandırılabilmesine sağlayan Nokia Storyteller, Nokia Video Director ve HERE Haritalar iphone a konsol gücü n ipone mobil oyun alanında, tam bir çığır açtı. Güçlü donanımı ve dokunmatik ekranıyla oyunseverlerin kalbini kazanmayı başardı ve devasa bir endüstri yarattı. Ama iphone bile olsa elimizdeki mobil bir cihaz ve pil ömrü gibi önemli kısıtları var. Oyun tutkunlarının yakından bildiği Logitech, yeni oyun kontrolörü Logitech PowerShell Controller + Battery ile pil ve oyun zevkini katlıyor. Konsol oyunları için tasarlanan Logitech PowerShell Controller + Battery, ios 7 yi destekleyen iphone 5s, iphone5 ve 5 inci Nesil ipod touch lardaki oyun oynama süresini artırıyor. Oyun konsolunu kullanmak için sadece uyumlu iphone ya da ipod touch ı kontrolörün içine yerleştirmek yeterli. Aksesuar sayesinde tüm ekranı, oyunu görmek için kullanabiliyorsunuz. Özel tasarımıyla uzun saatler boyu oyun keyfi sunan kontrolör, cebinize ya da çantanıza kolayca sığan küçük ebatlarıyla en zor ve karmaşık oyunları dilediğiniz her yere götürme fırsatı sunuyor. tablete taşınan yazılımlar arasında bulunuyor. Lumia 2520 nin şık aksesuarıyla klavyesi Nokia Power Keyboard ise beş saatlik ek pil ömrüne ve iki adet dâhili USB girişine sahip. Koruyucu kılıftaki tam işlevli tuş takımı aynı zamanda harekete duyarlı trackpad e de sahip. Böylelikle Lumia 2520 de yazı yazma deneyimi dizüstü bilgisayara yaklaşıyor. Parlak kırmızı ve beyaz renk seçeneklerinin yanı sıra mat yüzeyde gök mavisi ve siyah renk seçenekleri de bulunan ürünün 499 Dolar dan satışa sunulması bekleniyor. LOGITECH POWERSHELL iphone ve ya ipod touch ile beraber kullanılan Logitech Powershell Controller + Battery, açma-kapama, ses, kamera, hoparlör tuşlarına, kulaklık ve şarj girişine doğrudan erişim sağlıyor. Aksesuarın analog offscreen tuşları konsol oyuncularına tanıdık ve eşsiz oyun deneyimi yaşatırken, dpad (yön tuşları), arka tuşlar ve aksiyon tuşlarıysa oyunu rahatça kontrol etmelerini sağlıyor. ios 7 desteğiyle çalışan oyunların çoğuna uyumluluk gösteriyor ve Bastion, Fast & Furious 6: The Game, MetalStorm Aces, Galaxy On Fire 2 HD, Nitro gibi oyunlarla çalışıyor mah baterisiyle iphone 5s, iphone 5 ya da 5 inci Nesil ipod touch cihazlarını şarj edilebiliyorsunuz. Ürün Aralık ayında, Avrupa daki Apple Store ve diğer mağazalarda 99,99 Dolar dan satışa sunuldu. Akıllı saatler olsun n Samsung geçtiğimiz IFA etkinliğinde tanıttığı akıllı saati Galaxy Gear ı Türkiye de satışa sundu. 799 TL fiyatla satılacak saatler; Jet Siyah, Kahve Grisi, Vahşi Turuncu, Yulaf Beji, Gül Sarısı ve Limon Yeşili gibi ilginç renklerle üretildi. Galaxy Gear, 1.63 inçlik Super AMOLED ekrana ve 1.9 megapiksellik bir kameraya sahip. Samsung Galaxy Gear, bluetooh ile telefona bağlı kalarak çağrılar, metin mesajları, e-postaları saate iletiyor. Daha çok bas HTC BOOMBASS n HTC nin tek yeniliği One Max değil, ses sistemlerine de bir hayli önem veren şirket, bir süre önce Beatstudio ile geliştirdiği, telefonlarda kullanılan, BoomBass özelliğiyle birlikte sunulan BoomSound harici kablosuz hoparlörünü tanıttı. HTC bu aksesuar aracılığıyla, Bluetooth üzerinden daha net ve daha güçlü bir bas sunan amplifikatöre sahip, 6 santimlik mini bir subwoofer yarattı. 8 İSTASYON İSTASYON 9

6 HAYAT 10 bin yıllık geçmiş ANADOLU DA CERRAHİ Aşıklı Höyük te yapılan arkeolojik kazıda bulunan, günümüzden yaklaşık 10 bin yıl önce yaşamış, yaşlarında bir kadının trepanasyon uygulanmış kafatası, Aksaray Müzesi nde sergileniyor. Aşıklı Höyük te bir büyücü doktor, Bergama da bir filozof cerrah, tıbbın babası Koslu Hipokrat ve şifahanelerden yetişen binlerce hekim... Kötü ruhlar, topraktan çıkan kötü hava ya da mevsimlerin etkisi; nedeni ne olursa olsun cerrahlar binlerce yıldır neşterle iyileştirmeye çalışıyor. Birazdan ameliyata gireceğim! İnsan kendini nasıl hisseder, tahmin edebilirsiniz. Hasta ben olsaydım, korkardım. İlk kez bir ameliyatı görüntüleyeceğim ve bunun beni nasıl etkileyeceğini tahmin edemiyorum. Sadece çok heyecanlıyım. Ameliyathanede hazırlıklar sürüyor. Orta yaşın üzerinde bir hastaya, baş ağrılarına neden olan tümörden kurtulması için mikrocerrahi yöntemiyle açık beyin ameliyatı yapılacak. Çıplak gözle zor görülebilen çok küçük yapıların özel ameliyat mikroskobunun büyütücü etkisinden faydalanılarak ve çok ince aletlerle, ameliyat edilmesine mikrocerrahi deniyor. Çok zor görülebilen iğne ve iplikler kullanılarak, çapı 1 milimetreden daha küçük damar ve sinirler ameliyat edilebiliyor. Cerrahlar operasyon sırasında mikroskop özelliği olan gözlüklerle çalışıyor. Başkent Üniversitesi Hastanesi nöroşirurji uzmanlarından Prof. Dr. Hakan Caner, ameliyathanenin kapısında beni uyarıyor: Cerrahi aletlerinin bulunduğu masaya yaklaşmayın. Aksi halde tüm aletlerin yeniden sterilize edilmesi gerekir. Ameliyatın yaklaşık 6 saat süreceği tahmin ediliyor. Uzmanlardan oluşan ekiple birlikte maske ve bonelerimizi takıyoruz, dezenfektanlarla dirseğe kadar ellerimizi yıkıyoruz, steril ameliyat gömleğini giyip, eldivenlerimizi takıyoruz. Hakan Bey in yüzüne bakıyorum. Herhangi bir gerilim belirtisi yok. İşinin gereği olan tüm ön hazırlıklardan emin ve olası sürprizlere hazır. Ameliyathane bölümü cerrahların tam sorumluluk ve yetki sahibi oldukları bir alan, dolayısıyla, bir aslanı ininde izler gibiyim. Ameliyat bir strateji gerektiriyor ve hastanın durumundaki değişimler bu stratejinin değiştirilmesine neden olabiliyor. Cerrah, ameliyattan önce birlikte çalışacağı ekibe, uygulayacakları stratejiyi adım adım anlatıyor. Ameliyata başlayıp, ulaşılmak istenen organa vardıklarında karşılaştıkları tablo tüm stratejiyi değiştirebilir; buna hazırlıklı olmaları gerek. Hastanın saçları kesilip, tıraş ediliyor ve üzeri dezenfekte işlemi için povidon iyot ile siliniyor. Anestezi uzmanı cihazların yardımıyla yaşamsal işlevleri sürekli kontrol ediyor. Saçlı deri kesiliyor, kafatası kemiğinden oval bir parça kesilerek yerinden çıkarılıyor ve hastanın beyni objektifimin önünde! Doktorlar beyindeki tümörü temizlemek için çalışırken, tanık olduklarım beni yaklaşık 10 bin yıl öncesine götürüyor. Anadolu nun orta yerinde bir Neolitik Çağ yerleşimi olan Aşıklı dayım... Tarihler İÖ 8 binleri gösteriyor. Bu kez karşımda kafatası cerrahi operasyonla delinen bir kadın var. Operasyonun neden yapıldığı belli değil yaşlarındaki kadının başında herhangi bir travma izi yok, ama omurlarındaki eğrilme, düş me sonucu bir yaralanmanın söz konusu olabileceğini gösteriyor. Başka ihtimaller de var; bu trepanasyonun (kafatası delgi ameliyatı) bir epilepsi vakasına müdahale, baş ağrısını tedavi ya da dini bir ritüel için gerçekleştirilmiş olması da mümkün. Binlerce yıl sonra, 1992 yılında Aksaray yakınlarındaki Aşıklı Höyük te Prof. Dr. Ufuk Esin tarafından yürütülen kazılarda bulunan kafatasında yapılan kemik ölçümleri, bebeğiyle birlikte gömülen kadının operasyon sonrası yaşadığını ortaya koyuyor. Anadolu da trepanas- 10 İSTASYON İSTASYON 11

7 HAYAT Anadolu da 23 farklı yerleşimde yapılan kazılarda bulunmuş 40 tan fazla trepanasyon örneği var. Bu örnekler cerrahinin ne denli eski bir geçmişi olduğunun da göstergesi. yon örnekleri konusunda araştırmalar yapan antropolog Prof. Dr. Metin Özbek e göre, beyin ameliyatı geçirmiş kadının kafatasındaki trepanasyon deliği ameliyat sonrasında en az bir hafta yaşamış olabileceğini gösteriyor. Antropolog Prof. Dr. Yılmaz Selim Erdal, bugün Anadolu da, 23 farklı yerleşimde yapılan kazılarda bulunmuş 40 tan fazla trepanasyon örneği olduğunu söylüyor ve ekliyor: Aşıklı daki örnek Anadolu da, bir canlıda yapıldığı ortaya konan en eski cerrahi olgulardan birisi olması açısından önemli. Bu örnek aynı zamanda cerrahinin ne denli eski bir geçmişi olduğunun da göstergesi. Prof. Dr. Özbek, Nöroşirurjinin tarihi Neolitik Çağa kadar uzanıyor diyor. Beyin cerrahı Bekir Tuğcu ise Anadolu da Canlıda Yapılan İlk Trepanasyon Örneği: Aşıklı Höyük İnsanı başlıklı çalışmasında, cerrahi tarihine ışık tutuyor. İnsanların 10 bin yıldan beri kafatasının belli yerlerinde delikler açarak baş ağrılarını gidermeye, epilepsiye çare bulmaya, kafatası içindeki basıncı hafifletmeye, travma sonrası kan ya da cerahat birikmesini önlemeye, kafatası kırıklarında kemik parçalarını temizlemeye, hatta kafatasında yuva yapmış kötü ruhları defetmeye çalışıp durduklarını anlatıyor. Tuğcu ya göre, operasyonlar o konuda uzmanlaşmış tecrübeli büyücü hekim ler tarafından gerçekleştirilmiş olmalı: Neolitik Çağ ve hatta Mezolitik Çağda saptanan kafataslarındaki deliklerin büyük kısmının ölümden sonra açıldığı düşünülürse, uygulamanın genelde tıp dışı nedenlerle yapıldığı sonucuna varılabilir. Ölü insanın kafasının içinde var olduğu farz edilen kötü ruhun, açılan delikten dışarı çıkacağı inancı muhtemelen en önemli nedendi. Tarih boyunca insanlar farklı nedenlerle kafatasında delikler açmışlar. İngiltere de genç kız ve erkeklerin güzelliğini, ölmüş birinin kafatasından alınan parçayı taşıyarak koruyabilecekleri inancıyla yapılan operasyonlardan, hastalığa neden olduğu düşünülen kötü ruhların çıkması için yapılan operasyonlara kadar, çok farklı gerekçeler sıralanabilir. 10 bin yıl önce Aşıklı Höyük teki operasyonu gerçekleştiren cerrah ın nasıl hazırlandığını tam olarak bilemesek de, trepanasyon bugün de Peru, Kenya, Malezya daki ilkel kabilelerde görülen bir uygulama olduğundan, geçmişe yönelik tahmin yürütebilecek kadar bilgiye sahip olabiliyoruz. Bu kabilelerde operasyon öncesi acı duyumunun giderilmesi veya azaltılması için çok çeşitli yollar deneniyor. En yaygın olanı uyuşturucu etkisi bilinen bitkilerin kullanılması... Açık yara olan bölgede iltihaplanmanın önlenmesi için de bitkilerden yararlanılıyor. Malezya da operasyon sonrasında, kafatası kemiği yerine konmadan önce ısıtılmış muz yaprağı ve bal uygulandığı biliniyor. Kenya nın Kisii kabilesinde ise operasyonu doktor rahipler yapıyor; bu işlem bir meslek olarak kabul görüyor ve babadan oğula aktarılıyor. Prof. Özbek, Kisii kabilesinde yapılan bu ameliyatlarda başarı oranının yüzde 90 ın altına düşmediğini söylüyor. Girdiğim her ameliyatta üzerine basa basa yaptıkları Alet masasına yaklaşmayın uyarısı, kullanılan aletlere olan ilgimi daha da artırıyor. Masanın üzerinde onlarca alet var. Makaslar, pensler, spatüller, farklı boylarda neşterler, iğneler... Beyin cerrahisi ya da diğer cerrahi dallarında kullanılan aletlerin şekli çok fazla değişim göstermese de bu aletlerin hangi malzemeden yapıldığı, yaşanan dönem ve topluluğun kültürüne göre değişkenlik gösteriyor. En eski aletler bazalt ve çakmaktaşından yapılanlar. Volkanik püskürmeler sonucu etrafa saçılan küllerin sıkışmasıyla oluşan bazalt taşı, yüksek ısıda sıkışmış olması nedeniyle hijyenik, parlak ve keskin olma özelliğine sahip. Operasyon sırasında, müdahale edilen damardan akacak kanı durdurmak için kullanılan damar sıkma (kan dindirme) pensinin bir örneği de Zeugma daki garnizon mahallesinde ortaya çıkarılmış. Geçmişte kullanılan sonda, spatül, penset, forseps gibi aletler, bugün de ameliyatlarda kullanılanlara benziyor SEYAHATNAME DE DE VAR Evliya Çelebi nin Seyahatname sinde aktardığı, Viyana da seyrettiği bir beyin ameliyatı geçmişte kullanılan yöntemler hakkında bilgi veriyor: Kefereyi dört ayaklı ipekli bir sedir üzerine yatırdılar. Başı Adana kabağı, gözleri Mardin encası, burnu Mora patlıcanı gibi şişmişti. Hekimbaşı cümle kefereleri dışarı koğup mecruha (yaralıya) hemen safran gibi bir su içirip onu kendinden geçirdi. (...) Hizmetkârı mecruhu kucağına alınca, hekim adamın başının takke kenarı yerin etrafına tasma kayış bağladı. Bir keskin ustura alıp, herifin alnının derisini iki kulaklarına kadar çizip sağ kulağı yanından deriyi biraz yüzünce kafa kemiği bembeyaz göründü. Cerrah hemen şakaktaki ek yerinden kafayı delip bir demir mengene sokup burmaya başladı. O burdukça herifin kellesinin kapağı takke gibi kalkmaya başladı İçinde beyninin enseden tarafı göründü. Kellenin içi kulaklara kadar solkan ve sümük gibi bazı salgılarla dolu olup beynin yanında tüfek kurşumu (kurşun) kâğıdıyla durur Cerrahbaşı ağzıma mendil koyup kafa içine baktığımdan dolayı bana, Niçin ağzını ve burnunu kapayıp bakarsın dedikte, hakir (ben), Belki bakarken aksırırım, öksürürüm. Herifin kellesinin içine rüzgâr girmesin diye kapadım dedim. Cerrah, Aferin. Sen bu ilimle meşgul olsan kâmil üstat cerrah olurdun deyip aceleyle mecruh herifin beyni yanındaki kurşunu bir çift ile (cımbız) alıp sarı sünger gibi bir şeyle kurşu- Yaklaşık 5 saat süren by pass ameliyatı tamamlandıktan sonra ameliyat ekibi, hastayı odasına götürmeden önce, bacak ve göğüs kafesinde açılan bölümlere son müdahaleleri yapıyorlar. nun durduğu yerdeki uyuşuk kanları (pıhtı), cerahatleri sildi, şarapla temizledi. Aceleyle kafayı yerine koydu, tepesinden ve çenesi altından kayışlarla bağladı. O dakika hizmetkârı meydana bir kutu getirdi. Kutunun içinde iri karıncalar vardı... Bunlardan birini demir çift ile alıp herifin kafa derisinin kesilen yerine yaklaştırınca aç karınca bir yerden iki deriyi birden ısırdı. O an cerrah karıncayı belinden makasla kesti ve karıncanın başı iki deri kenarını ısıra kaldı... Öyle öyle ekleyip bir kulaktan bir kulağa seksen karıncayı ısırtıp kesti. Sonra kurşun deliğine bir fitil sokup yarayı merhemledi. (...) Bu hakir, yedi gün gelip gidip adamı seyreyledim. Sekizinci günde herif iyileşip biraz hareket etmeye başladı. On beşinci gün kralın huzuruna götürdüler. Hekimlere yasal sorumluluk koyan Hammurabi yasalarında, Bir doktor operatör bıçağıyla derin bir yarık açarsa ve hastayı öldürürse ya da bıçakla bir tümörü açıp gözü keserse doktorun elleri kesilir. Eğer bir doktor kırık bir kemiği ya da insanların hastalıklı kısımlarını iyileştirirse hastalar ona nakit olarak beş şikel verirler gibi tıp hukukuyla ilgili maddeler yer alıyordu. Anadolu nun en eski uygarlıklarından Hititler de ise sağlık söz konusu edilirken cerrahiden pek bahsedilmese de kırık, çıkık, yaralanma gibi durumlarda ortopedik ve cerrahi yöntemlerle hastanın iyileştirilmesi yoluna gidiliyordu. Bu durum, erkeklerin savaşlardan başlarını kaldıramamasından kaynaklanabilir. Bugünün aksine eski çağlarda kadın doktorların sayısı erkeklerden çok daha fazla. Muhtemelen, günümüze kadar ulaşan kocakarı ilacı deyimi de kadınların şifacı olduğu bu kültürlerden geliyor. Peki, kadın bu köklü kültürlerde şifacıyken, cerrahi nasıl oluyor da ağırlıklı olarak erkeklerin elinde olabiliyor. Günümüzde halen kadın cerrahların sayısı erkeklerinkinden az. Tarihteki en eski tıp okullarından biri olarak kabul edilen, Kahire deki Heliopolis e kadınların kabulü kısıtlanmıştı. Daha sonraları şifacı kadınlar ortaçağda cadılıkla suçlandılar. Ve cerrahi sahnesindeki erkekler, eskinin şifacı kadınlarından daha fazla öne çıkmaya başladı. Kos (İstanköy) Adası nda doğan ve hekim babası tarafından yetiştirildikten sonra Anadolu da ve doğduğu adada hekimlik yapan Hipokrat ın, İÖ 4. yüzyılda ortaya attığı tıbbın ilk kuralı bugünün hekimleri için de geçerliliğini koruyor. Bugünün hekim adayları tıp fakültelerinde yüzlerce yıl önce Primum nil nocere (önce zarar vermeyiniz) diyen Hipokrat ın yeminini tekrarlıyor. Günümüz hekimlik anlayışının babası Hipokrat olsa da tıpla cerrahinin kesin olarak ayrılması, antikçağın ikinci Hipokratı olarak anılan Bergamalı Galen (Doğudaki adı Calinus 12 İSTASYON İSTASYON 13