Temel Stoma Bilgisi:Yara ve Bakımı Stoma-Ostomi Tanımı. Dersin Adı: Stoma Hemşireliği Sorumlu: Öğr. Gör. Bircan KARA

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Temel Stoma Bilgisi:Yara ve Bakımı Stoma-Ostomi Tanımı. Dersin Adı: Stoma Hemşireliği Sorumlu: Öğr. Gör. Bircan KARA"

Bilge Kaynarca
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Temel Stoma Bilgisi:Yara ve Bakımı Stoma-Ostomi Tanımı Dersin Adı: Stoma Hemşireliği Sorumlu: Öğr. Gör. Bircan KARA

2 Sunum İçeriği Yara nedir? Yara ve Yara Çeşitleri Yarada Güncel Hemşirelik Yaklaşımları Stoma Nedir? Temel Ostomi Bilgisi

3 Yara Nedir? Travmanın oluşturduğu etkiler nedeniyle deri veya mukoza bütünlüğünün bozulmasıdır. Çarpma, düşme, kuvvetli darbeler, atmosfer basıncı, termal etkiler, (yanık, donma) elektrik çarpması ve radyoaktivite gibi faktörler yaralanmalara sebep olur.

4 Yaralanma sonucunda vücutta değişik derecelerde etkilenmeler ve hasarlar oluşabilir. Yaralanmanın şiddeti ve yaralanan bölgenin özelliğine göre basit yaralanma ya da yaşamsal organları etkileyecek ve kısa sürede ölümle sonuçlanabilecek yaralanmalarda olabilir. Yaralanma, yaraya yakın kan damarları, kas, sinir gibi yapılarla birlikte iç organ ve dokuları da kapsayabilir. Yara ne kadar derin ise o kadar çok organ ve doku, olaydan etkilenmiş demektir. Bununla beraber derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski de artar.

5 Yaralanmalar, deri bütünlüğünün bozulduğu açık yara özelliğinde de olabilir Vücut üzerinde gözle görülür herhangi bir belirti göstermeden künt yaralanma şeklinde de görülebilir. Vücuda gelen künt darbeler, derinin altında dokulara hasar verir Hasar oluşan alana vücut sıvıları ve ya kan sızar. Kan sızdıkça derinin rengi siyah veya maviye dönüşür. Yaralanmada hasar fazla ise büyük damarlar yırtılarak deri altındaki dokuların içine sızar. Yaralanan bölgede kan göllenmesi (hematom) oluşur.

6 Yara ve Yara Çeşitleri Kesik yaralar Ezik yaralar Delici yaralar Parçalı yaralar Enfekte yaralar

7 Kesik Yaralar Kesik yara, keskin veya sivri uçlu (cam, bıçak, çakı vb.) bir cisimle meydana gelen yaradır. Kesiler, ya yüzeyseldir ya da derindir. Derin kesiklerde sinir, damar, kas gibi dokular zarar görebilir.

8 Ezik yaralar Ezik yara, enkaz altında kalma, trafik kazası, vücut üzerine ağırlık düşmesi, taş, sopa, yumruk çarpması ve sıkışma kazaları sonucu oluşur. Yara kenarları ezik görünümdedir. Kesik yaralara göre kanama riski daha azdır. Yaralanma şiddetinin yüksek olmasının etkisiyle iç organlarda meydana gelebilecek hasarlar, yaşamı tehlikeye sokabilir.

Delici yaralar Delici yara, bıçak, çakı, şiş, kırık cam, kurşun vb. kesici, delici aletlerle oluşan yaralardır. Yaranın derinliği ve yüzey genişliği delici cismin uzunluğuna ve şekline bağlıdır.

9 Delici yaralar Delici yara, bıçak, çakı, şiş, kırık cam, kurşun vb. kesici, delici aletlerle oluşan yaralardır. Yaranın derinliği ve yüzey genişliği delici cismin uzunluğuna ve şekline bağlıdır. Bu yaralarda genellikle yüzeysel genişlik az, derinlik ise fazladır. Kanama görülmeyebilir; ancak batan cismin etkisiyle büyük damarlarda, iç doku ve organlarda yaralanma olursa ciddi kanamalar oluşabilir.

10 Parçalı yaralar Parçalı yara, deri veya deri altındaki dokuların bir bölümü ya da tamamının ayrılması ile oluşan yaralardır. Bu tip yaralanmalar genellikle baş, el, kol, bacak ve ayakta görülür. Dokular, genellikle anatomik bölgelerinden ayrılmıştır ve oldukça fazla kanama vardır.

11 Enfekte yaralar Enfekte yaralar, mikroorganizma bulaşma olasılığı yüksek olan yaralardır. Enfeksiyon oluşma riski yüksek yaralar şunlardır: Üzerinden 6 saat geçmiş yani gecikmiş yaralar, Kenarları düzgün olmayan yaralar, Cerrahi dikişleri ayrılmış yaralar, Çok kirli ve derin dokuların (damar, kas, sinir vb.) hasar gördüğü yaralar, Ateşli silahlarla meydana gelen yaralar, Böcek, yılan, köpek gibi canlıların ısırma ve sokmalarıyla oluşan yaralardır.

12 Yarada Güncel Hemşirelik Yaklaşımları Yara yerinin takibi; bireyin yaşam bulguları ve yara yeri kanama, hematom, şişlik ve ağrı yönünden düzenli aralıklarla kontrol edilir. Yaranın daima kuru ve temiz olması sağlanır. Yaranın çevresi enfeksiyon açısından gözlenir. Yaranın rengi kontrol edilir (pembe: epitelizasyon mevcut, kırmızı: granülasyon mevcut, siyah: nekroz mevcut, yeşil: enfeksiyon mevcut). Gerekirse yaranın derinliği ve genişliği ölçülür. Kirlenen ped miktarı, rengi, kokusu kayıt edilir

13 Yarada Güncel Hemşirelik Yaklaşımları Yara bakımı yaparken hastanın uygun pozisyonda olması sağlanır. Hasta ve yakınlarına yara bakımı hakkında bilgi verilir. Hasta ve yakınlarına aseptik teknik hakkında eğitim yapılır. Hasta odasına ziyaretçi kısıtlaması yapılır. Yaranın pansumanı yapılırken solüsyon seçimi yara türüne göre değişebilir gerektiği yerde hekim ile iş birliği yapılabilir

14 STOMA-OSTOMİ Yunanca dan gelen bir kelime olup açıklık veya ağız anlamına gelir.

15 Stoma gastrointestinal sistem, üriner sistem veya solunum sisteminde fizyolojik sürecin devamı için açılabilir. Ostomiler bir yara çeşididir ve sürekli bakım gerektirirler

16 Bağırsağın ağızlaştırılması söz konusu ise intestinal ostomi Üriner sistemin ağızlaştırılması söz konusu ise ürostomi Solumun sisteminde bir açıklık oluşturulması ise trakeostomi olarak adlandırılır

17 Gastrointestinal sistem Bağırsak segmentinin türüne göre adlandırma yapılar, İleus karın duvarına ağızlaştırılıyorsa ileostomi Kolon karın duvarına ağızlaştırılıyorsa kolostomi olarak adlandırılır

18 Üriner sistem Üriner sistemde mesanenin devre dışı bırakılarak ağızlaştırılmasına ürostomi Karın arka yan duvarından böbrek pelvisine idrar drenajı için kateter yerleştirilmesi nefrostomi olarak adlandırılır

19 Solunum Sistemi Trakeanın ağızlaştırılması trakeostomi Larenks segmentinden ağızlaştırmada larenjektomi olarak adlandırılmaktadır

20 Kaynaklar Cataldo PA. Technical tips for stoma creation in the challenging patient. Clin Colon Rectal Surg 2008;21: Erküçük EV, Alabaz Ö, Karada A. et al. Stoma. : Alemdaro lu K, Akçal T, Bu ra D. Editörler. Kolon Rektum ve Anal Bölge Hastal klar. stanbul: TKRCD, 2004: Chaudhri S, Brown L, Hassan I, et al. Preoperative intensive, communitybased vs. traditional stoma education: a randomized, controlled trial. Dis Colon Rectum. 2005;48(3): /1/6.hafta%20YARA%20VE%20YARA%20%C3%87E%C5%9E%C4%B0TLER% C4%B0.pdf YARALANMALAR.pdf Karadakovan A Eti Aslan F. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım, Nobel Kitabevi, Adana, 2011.

Benzer belgeler

YARA VE YARA ÇEŞİTLERİ. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

YARA VE YARA ÇEŞİTLERİ. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL YARA VE YARA ÇEŞİTLERİ Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL YARA VE YARA ÇEŞİTLERİ Travma; ani olarak dıştan mekanik bir etki sonucu meydana gelen, sağlığı tehdit eden, fiziksel ve ruhsal hasarlara yol açan bir olaydır.