Birçok sunucuya bağlanmak için farklı kullanıcı adı ve şifrelerini hatırlama durumu

Transkript

1 Servis olarak Kimlik Bir şirkette çalışanlar çeşitli görevleri yerine getirmek için sisteme bağlanması gerekir. Bu sistemler yerel ya da bulut bazlı sunucular olabilir. Aşağıda bir çalışanın yüz yüze kalabileceği problemleri göstermektedir. Birçok sunucuya bağlanmak için farklı kullanıcı adı ve şifrelerini hatırlama durumu Bir çalışanın şirketten ayrılması durumunda, her bir kullanıcının hesaplarının hizmet dışı bırakıldığından emin olmak gerekir. Bu durum Bilişim departmanı çalışanlarının yükünü arttırır. Yukarıdaki problemleri çözmek için servis olarak kimlik (identity as a servis, IDaaS) olarak adlandırılan yeni bir teknik ortaya çıkmıştır. IDaaS, kimlik yönetimini dijital bir girdi olarak sunar. Bu kimlik elektronik işlemler süresince kullanılabilir. Kimlik İdentity, herhangi bir şey ile ilgili özellikler setini ifade eder ve o şeyi tanınabilir yapar. Tüm nesneler aynı özelliklere sahip olabilir fakat onların kimlikleri (numaraları) aynı olamaz. Bu tekli kimlik tek kimlik tanımlama özelliği vasıtasıyla belirlenir. Web sitelerini, işlemleri, işleme katılanları, istemciyi ve benzeri servisleri onaylamak için uygulanan birkaç kimlik servisleri vardır. IDaaS aşağıdakileri ihtiva edebilir: Dizin servisleri/hizmetleri Birleşik servisler Kayıt/tescil servisleri Kimlik doğrulama servisleri Risk ve olay izleme servisleri Tek imza servisleri Kimlik ve profil yönetimi 1

2 Single Sign-On (SSO) (Tek imza servisi) Farkı sunucular için farklı kullanıcı/şifre kombinasyonu kullanarak problemi çözmek için, şirketler artık (günümüzde) kullanıcıya sadece bir kez girmesini imkan veren ve kullanıcının diğer sistemlere erişmesini yöneten Single Sign-On yazılımını kullanıyorlar. SSO aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi diğer sistemlere çoklu erişimi yöneten tek kimlik doğrulama sunucusuna sahiptir, SSO nun çalışması SSO nun birkaç uygulaması vardır. Bu bölümde en yaygın olan birkaç tanesi açıklanacaktır. 2

3 Aşağıdaki adımlar SSO yazılımının çalışmasını açıklamaktadır: Kullanıcı bir kullanıcı adı ve şifre ile kimlik doğrulama sunucusuna bağlanır. Kimlik doğrulama sunucusu kullanıcının etiketini geri gönderir (cevap olarak). Kullanıcı etiketi intranet sunucusuna gönderir. Intranet sunucusu etiketi kimlik doğrulama sunucusuna gönderir. Kimlik doğrulama sunucusu, kullanıcının güvenlik belgesini intranet sunucusuna gönderir. Şayet, bir kullanıcı şirketten ayrılırsa, o zaman sadece kullanıcı doğrulama sunucusundan o kişinin hizmet dışı edilmesi gerekir böylece o kişinin tüm sisteme erişimi pasifleştirilmiş olur. 3

4 Federated Identity Management (FIDM) Birleşik kimlik yönetimi, güvenlik alanına karşılık bir kullanıcının güvenlik belgelerini paketlemesine imkan veren protokolleri ve teknolojileri tanımlar. Kullanıcının güvenlik belgelerini paketlemek için aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi güvenlik işaretleme dili (SAML) kullanır. OpenID Bir çok web sayfasına tek hesap ile bağlanmasına imkan verir/sunar. Google, Yahoo, Flickr, MySpace, WordPress.com OpenID yi destekleyen birkaç şirkettir., Faydaları: Sitenin konuşma oranını arttırır. Daha fazla kullanıcı profili içeriğine erişim sağlar. Kaybolan şifreler için daha az problem yaşanır. Sosyal ağ siteleri ile daha kolay içerik entegrasyonu sağlar. 4

5 Servis olarak Ağ Network as as Servis, NaaS, ağ altyapısına direkt ve güvenli bir şekilde erişmeye imkan verir. NaaS müşterinin yönlendirme protokollerini uygulamasına imkan verir. NaaS, kullanıcılara ağ hizmetlerini (servislerini) sağlamak için sanallaştırılmış ağ altyapısını kullanır. Kullanıcının iş yükünü düşüren ağ kaynaklarının yönetimine ve bakımına imkan sağlar. Ayrıca NaaS kullandıkça öde modeline dayanır. NaaS nasıl dağıtılır. Naas modelini kullanmak için, kullanıcı online olarak API alabileceği yer olan web portalına bağlanması gerekir. Tersi durumda, kullanıcı kullandığı kapasite kadar ödeme yapmak zorundadır. Ayrıca herhangi bir zamanda kapasiteyi kapatmak mümkündür. Mobil NaaS Mobil Naas, mobil aygılar üzerinde daha etkin ve esnek kontrol sağlar. Daha etkin prosesler oluşturmak için mimari yapıyı basitleştirmek için sanallaştırma kullanır. Aşağıdaki şemada Mobil NaaS servisinin elemanları gözükmektedir. 5

6 NaaS ın faydaları Bağımsızlık Her kullanıcı bağımsızdır ve ağı ayırabilir. Bursting Kullanıcılar yüksek kapasiteli ağa ihtiyaç duydukları zaman yüksek maliyetlere katlanmak zorundalar. Diğer durumlarda maliyetler oldukça düşüktür. Resilience (Dirençlilik) Kritik uygulamalar için uygulanabilir güvenli işleyişler vardır. Analytics (Çözümlemeler) Yüksek hassasiyet isteyen uygulamalar için veri koruma çözümleri vardır. 6

7 Yeni servis elemanları eklemek Ağa yeni servis elemanları entegre etmek oldukça kolaydır. Model destekleme İşletim maliyetlerini düşürmeye yardım eden daha fazla açık destek modelleri vardır. Kullanıcı trafiğinden tecrit Kullanıcı trafiği mantıksal olarak izole edilmiştir. 7

8 Bulut Bilişim Yönetimi Bulut altında bulunan kaynaklar ve onların işletimi bulut bilişim servi sağlayıcısının sorumluluğundadır. Yönetim, yük dengeleme, çalışma, depolama ve yedekleme, kapasite, ve uyguma vb gibi kısımlar yönetime dahildir. Yönetim, bulutta bulunan kaynakların tümüne erişmesi gerekir. Bulut Yönetiminin Görevleri Bulut yönetimi, bulut kaynaklarının etkin kullanımını sağlamak için bulut hizmet sağlayıcısı tarafından yapılaması gereken birkaç görevi içerir. Yedek alma denetim sistemi Farklı kullanıcıların rasgele seçilmiş dosyaları başarılı bir şekilde geri yüklemeyi garanti etmek için yedek alımlarının zamanlı denetimine gerek vardır. Yedek alama aşağıdaki şekillerde gerçekleştirilebilir: 8

9 Şirket tarafından dosyaların yedeklenmesi, şirketin bilgisayarından bulutta bulunan disklere yedekleme işleminin gerçekleştirilmesi Bulut hizmet sağlayıcısı tarafından dosyaların yedek alınması Veriye erişecek kişinin, verinin bulut hizmet sağlayıcı tarafından şifrelenmiş olup olmadığı bilinmesi gerekir ve eğer yedek alımı faklı lokasyonlardan alınmış ise yedek alınan yerin de nerede olduğunu bilinmesi gerekir. Sistemin veri akışı Yöneticiler iş süreçlerinin detaylı akışını tanımlayan bir şemanın geliştirmeleri gerekir. Bu süreç akışı baştan sona şirketin/organizasyonun buluttaki veri akışını tanımlayacak. Satıcıya bağlı olmanın farkında olmak Yöneticiler belirli bir bulut sağlayıcıdan alınan hizmetlere karşılık gelen süreçleri bilmelidir. Yöneticilerin şirketin verisini bir dosyaya export etmek ve onu başka bir bulut hizmet sağlayıcısına import edebilecek prosedürler/yönergeler mevcut olmalıdır. Bulut hizmet sağlayıcının Güvenlik Yönergelerini Bilmek Yöneticiler, farklı servisler için bulut hizmet sağlayıcısının güvenlik planlarını bilmeleri gerekir. Çok kiracılı kullanım e-ticaret uygulaması çalışan izleme şifreleme politikası İzleme Kapasite Planlaması ve Ölçekleme kabiliyetleri Yöneticiler, bulut sağlayıcının mevcut işleri ya da başka işler için gelecekteki kapasite gereksinimlerini sağlayıp sağlayamayacağından emin olmak için kapasite planlamasını bilmelidirler. Her kullanıcının ihtiyacını ölçekleyebilecek servisleri sağlamak amacıyla ayrıca ölçekleme kabiliyetlerini yönetebilmek gerekir. 9

10 İzleme Loglarının Kullanımı Sistemdeki hataları tespit etmek amacıyla, yöneticiler loğları düzenli olarak denetlemelidir. Çözüm testi ve Gerçekleme Bulut hizmet sağlayıcısı tarafından sağlanan çözümlerin doğru ve hatasız sonuç verdiğini onaylamak için test etmek gerekir. Bu işlem bir sistemin güçlü ve güvenilir olması için gereklidir. 10

11 Bulut Bilişimde veri Depolama Bulut depolama, üçüncü kişiler tarafından yönetilen depolama sistemi dışındaki veriyi saklamaya izin veren ve bir web hizmetler API siyle erişim sağlanan bir servistir. Depolama Aygıtları/Araçları Depolama aygıtları yaygın olarak iki kısımda sınıflanır: Blok depolama aygıtları Dosya depolama aygıtları Blok depolama aygıtları Blok depolama aygıtları, istemcilere ham depolama sağlar. Bu ham depolama hacimleri oluşturmak için bölünebilir. Dosya Depolama Aygıtları Dosya depolama aygıtları, kullanıcılara kendi dosya sistemlerinin bakımını ve dosyalarına gerekli düzeni vermeye imkan verir. Bu depolama NAS (Network Attached Storage) ın formunda bulunur. Bulut Depolama Sınıfları Bulut Depolama yaygın olarak iki kısımda sınıflanır: Yönetimsiz bulut deposu Yönetilen bulut deposu Yönetimsiz Bulut Deposu Yönetimsiz bulut depolama, kullanıcı/tüketici için önceden konfigüre edilen depo anlamına gelmektedir. Tüketici, formatlayamaz, kendi dosya sistemini kuramaz ya da sürücü özelliklerini değiştiremez. Yönetilen bulut deposu Yönetilen bulut, talep üzerine online depolama alanı sağlar. Yönetilen bulut depolama sistemi, kullanıcıya ham bir disk sunar ve bu diski kullanıcı bu diski bölebilir ve formatlayabilir. 11

12 Bulut Depolama Sistemi Oluşturma Bulut depolama sistemi, farklı lokasyonlarda ve birçok sunucu üzerinde olan verilerin çoklu kopyasını depolar. Eğer bir sistem bozulursa, ozaman sadece depolanan nesnenin lokasyonunun işaretçisini değiştirmek gerekir. Depolama varlıklarını bulut depolama sistemlerinde toplamak için, bulut hizmet sağlayıcısı depo sanallaştırma yazılımı kullanır, StrorageGRID. Bu yazılım, tek bir yönetim sistemi içerisinde farklı depolama aygıtlarından veriyi gidip getiren (alan) bir sanallaştırama katmanı oluşturur. Ayrıca, internet üzerinden Commen Internet File System (CIFS) ve NFS dosya sistemindeki veriyi yönetebilir. Aşağıdaki şema SystemGRID depoyu/saklama birimini depolama bulutu biçiminde sanallaştırma işleminin nasıl yaptığı görülmektedir. Sanal Depolama Kapları Sanal depolama kapları bulut depolama sistemlerinde yüksek performans sağlar. Aygıtın Mantıksal Birim Numarası (LNU), dosyalar ve diğer nesneler sanal depolama kaplarında oluşturulur. İzleyen diyagramda bir depolama alanını tanımlayan sanal bir depolama kabı görülmektedir. 12

13 Zorluklar Veriyi bulutta depolama basit bir işlem değildir. Esnekliğinden ve uygunluğundan farklı olarak, ayrıca kullanıcıların yüzyüze kaldığı birkaç zorluğu vardır. Kullanıcılar aşağıdaki kabiliyetlere/yeteneklere sahip olması gerekir: Talep halinde ilave depolama alanını oluşturabilecek bilgiye, Saklanan verinin fiziksel lokasyonunu sınırlamayı yapabilecek bilgiye Verinin nasıl silinebileceğini Muhakkak surette veri depolama donanımını devre dışı bırakacak işlemleri tarif eden dokümante dilmiş süreçlere erişecek bilgiye Veri üzerindeki yönetici erişim kontrolü 13

14 Bulut Bilişimde Sanallaştırma Sanallaştırma, bir uygulama ya da kaynağın fiziksel bir örneğini birçok organizasyon ya da kullanıclar (kiracılar) arasında paylaşıma izin veren bir tekniktir. Sanallaştırma bu işlemi talep olduğunda fiziksel bir kaynağa mantıksal bir isim ve o fiziksel kaynağa bir işaretçi atayarak gerçekleştirir. Sanallaştırmanın Konsepti Mevcut bir donanım ve işletim sistemi üzerinde sanal bir makine oluşturma donanım sanallaştırma kastedilir. Sanal makineler donanımın altında mantıksal olarak ayrılmış bir çevre sağlar. Üzerinde sanal makineler oluşturulmuş makine host makine olarak bilinir ve sanal makine guest makine olarak bilir/kastedilir. Bu sanal makine hypervisor olarak bilinen bir yazılım tarafından yönetilir. Hypervisor Hypervisor bir gömülü yazılım ya da Sanal Makine yöneticisi gibi işlev gören düşük seviyeli bir programdır. İkitip hypervisor vardır: Birinci tip hypervisor bare sistemler üzerinde çalışır. LynxSecure, RTS hypervisor, Orcale VM, Sun xvm server, VirtualLogic VLX birinci tipe örnek olarak verilebilecek hypervisor lardır. Aşağıdaki şekilde birinci tip hypervisor yapısı görülmektedir. 14

15 Birinci tip hypervisor herhangi bir host işletim sistemine sahip değildir çünkü onlar bare sistemin üzerine kuruludurlar. İkinci tip hypervisor normal olarak bir sistemin etkileşimde bulunduğu aygıtları benzeştiren bir yazılım arabirimidir. Microsoft hyper V, VWware Fusion, Windows Virtual PC ve VMWare Workstation 6.0 ikinci tip hypervisor e verilecek örneklerdir. Aşağıdaki şema ikinci tip hypervisor ün yapısını göstermektedir. 15

16 Donanım Sanallaştırma Tipleri Üç tip donanım sanallaştırma tipi var: Tam sanallaştırma Benzeşim sanallaştırma Parasanallaştırma Tam Sanallaştırma Tam sanallaştırmada temeli oluşturan donanım tamamen sanallaştırılır. Guest yazılım, çalışması için herhangi bir modifikasyona gereksinim olmaz. 16

17 Benzeşim Sanallaştırma Emulation sanallaştırmada, sanal makine donanımı simüle eder (benzeştirir) ve böylece ondan (donanımdan) bağımsız hale gelir. Bu sanallaştırma tipinde de, Guest yazılım, çalışması için herhangi bir modifikasyona gereksinim olmaz. 17

18 ParaVirtualization ParaSanallaştırmada, donanım simüle edilmez. Guest yazılım (lar) kendi yalıtılmış domainlerinde (alanlarında) çalışır. 18

19 VMware vsphere, sanallaştırma için yönetimsel altyapı sağlayan oldukça gelişmiş altyapıdır. Bu yazılım (altyapı) sistemi, depolama ortamını ve ağ donanımını sanallaştırır. 19