Yapı Malzemeleri BÖLÜM 5. Agregalar II

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yapı Malzemeleri BÖLÜM 5. Agregalar II"

Süleiman Közen
5 yıl önce
İzleme sayısı:

tablada kalan tartılır. Her bir elekten geçen agregaların yüzdesi kümülatif olarak bulunur.

3 Elek Analizi Test Prosedürü o Elekleri elle veya mekanik ekipmanlar ile yeterli bir süre sallanır. o o Sallama işleminden sonra, elekler kaldırılır ve her bir elek üzerinde kalan agrega miktarları ile en alt tablada kalan tartılır. Her bir elekten geçen agregaların yüzdesi kümülatif olarak bulunur. Logaritmik olarak elek göz açıklıkları x ekseninde ve elekten geçen kümülatif yüzdeler y ekseninde olmak üzere granülometri eğrisinin grafiği çizilir.

Agrega Boyutları TS 706 EN 12620- Beton agregaları İri agrega: 4 mm göz açıklıklı elek üzerinde kalan malzeme İnce agrega: 4 mm göz açıklıklı elekten geçen malzeme ASTM C33-03 Beton agregaları

4 Agrega Boyutları TS 706 EN Beton agregaları İri agrega: 4 mm göz açıklıklı elek üzerinde kalan malzeme İnce agrega: 4 mm göz açıklıklı elekten geçen malzeme ASTM C33-03 Beton agregaları standardı İnce agrega < 4.75 mm 4.75mm 1 Maksimum agrega boyutu tüm agregaların geçmesine müsaade eden en küçük elek göz açıklığı Nominal maksimum agrega boyutu Bazı agregaların geçmeden elek üzerinde kaldığı ilk elek (genellikle % 10 oranında) Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 4

5 TS 706 EN EN mm 63 mm 31.5 mm 16 mm 8 mm 4 mm 2 mm 1 mm 0.5 mm 0.25 mm mm mm Elekler ASTM C mm 100 mm 90 mm 75 mm (3") 63 mm 50 mm (2") 37.5 mm (1-1/2") 25 mm (1") 12.5 mm (1/2") 9.5 mm (3/8") 4.75 mm (#4) 2.36 mm (#8) 1.18 mm (#16) 0.60 mm (#30) 0.30 mm (#50) 0.15 mm (#100)

6 Agrega Elek Boyutları (TS 706 EN12620+A1) 6

7 Boşlukların Azaltılması

8 Agregaların boyut dağılımının belirlenmesi (granülometri)-ts 802 8

9 Agregaların boyut dağılımının belirlenmesi (granülometri)-ts 802 Pompa betonunun granülometrik eğrileri 9

Elekten geçen, % Elek Analizi Granülometri (Tane boyutu dağılımı) Amaç Eleme yöntemi ile iri ve ince agregaların tane boyutu dağılımının belirlenmesi.

10 Elekten geçen, % Elek Analizi Granülometri (Tane boyutu dağılımı) Amaç Eleme yöntemi ile iri ve ince agregaların tane boyutu dağılımının belirlenmesi. Eleme işlemi bittikten sonra granülometri eğrisi çizilir. A16 B16 C16 Mixture, % ,25 0, Elek göz açıklığı, mm

11 Elekten geçen, % Percent Passed Elek Analizi Logaritmik Olarak Granülometri Eğrisinin Çizimi Elek boyutu Elekten geçen Elek Sieve göz açıklığı Opening (mm)

12 Elekten geçen, % Percent Passed Elek Analizi Referans Eğrileri Fine İnce-çok Needs fazla to suya much ihtiyaç waterduyar A32 B Coarse İri-işlenmesi - Unworkable zor C32 Elek Sieve göz Opening açıklığı (mm) (mm)

13 Granülometri Eğrisinin Tipleri Maksimum Yoğunluklu Eğri: Yüksek yoğunluklu eğri (İyi dağılmış) Tüm tanecik boyutlarının iyi bir karışımı vardır. Bu durumda agrega toplam hacmin çoğunu kaplarken çimento veya asfalt ihtiyacı minimumdur Tek-boyutlu eğri (üniform) Tümü aynı boyutta = nerdeyse dikey bir eğri Kesikli-eğri Bazı boyutların eksik olması = nerdeyse yatay bir eğri Açık-Eğri İri agregaların arasındaki boşlukları dolduran ince agregaların olmaması Eğrinin aşağı kısımları büyük boyutlara doğru kaymıştır Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 13

14 Elekten geçen Granülometri Eğrisinin Tipleri Sıkı Kesikli Açık Tek-boyutlu Elek göz açıklığı Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 14

15 * Kesikli Agrega 2 & 4 mm arası tanecik bulunmuyor * Tek Boyutlu Agrega Taneciklerin çoğu 4 & 8 mm arasında

16 İncelik Modülü Agrega tane boyutu dağılımının bir ölçüsüdür Beton karışım hesaplarında Beton karışımı tasarımının günlük kalite kontrolünde kullanılır R i = Elek üzerinde kalan agregaların yüzdesinin kümülatif toplamı (İM) FM 32, 16, 8, 4, 2, 1, 0,5 ve 0,25 mm elekler 100 İnce agregalarda genellikle arasında değerler alır. Ri İncelik modülünün artması agreganın irileştiği manasına gelir Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 16

17 İncelik Modülü İncelik modülü (FM), kararlılığın kontrol edilmesi amacıyla kullanılır. İlâve olarak istendiği durumlarda, bir sevkiyata ait FM değeri, beyan edilen FM ± 0,50 sınırları dahilinde veya belirtilen diğer bir sınır dahilinde olmalıdır. Not - İncelik modülü (FM), normal olarak, (4) (2) (1) (0,5) (0,25) (0,125) göz açıklıklı (mm) eleklerde kalan kümülatif kütlece yüzdelerin toplamı olarak yüzde cinsinden hesaplanır: TS 706 EN A1 ASTM İnce malzeme FM kullanılan elekler : (9,5) (4,75) (2,36) (1,18) (0,6) (0,3) (0,15) Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 17

18 Örnek: 1000 g kum numunesinin İncelik Modülünü hesaplayınız Elek Elekte Kümülatif Kalan (gr) Kümülatif Kalan (%) Kümülatif Geçen /1000=7% 100%-7%=93% /1000=30% 100%-30%=70% /1000=65% 100%-35%=35% /1000=90% 100%-90%=10% /1000=100% 100%-100%=0% FM = = 2.92

19 Farklı Agregaların Karıştırılması Belirli boyut aralığında kullanılan agrega yığınları segregasyonu (ayrışma) kontrol altında tutar agrega yığınlarının karışım oranları belirlenerek belirli sınırlar arasında tutulur. Deneme & Yanılma Metodu P i = A i a + B i b + C i c. İ boyutlu elek için, Pi = i elek boyutunu geçen karışımın yüzdesi A i, B i, C i = Karışımdaki her bir yığının yüzdesi a, b, c = A, B, C yığınlarının i eleğini geçen yüzdeleri Deneme yanılma hesapları için excel programı kullanılabilir Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 19

20 Karma Agregaların Yüzdesi Karma yığının özgül ağırlığı: G P G Diğer özellikler ortalama: X X 1 PX P G 2 x ipi pi P i pi P G P2 X2 P3 X3 Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 20

21 Agrega Boyutunun Etkisi 1cm 1 cm 1 cm Tek bir agreganın boyutlarını 1cm x 1cm x 1cm olarak düşünelim

22 Tane Boyutunun Yüzey Alanına Etkisi 1 Küpün Yüzey Alanı= 1*1*6= 6 1 Küpün Yüzey Alanı= 0.5*0.5*6=1.5 Hacim = 1 cm3 Yüzey Alanı = 6 cm2 Hacim = 1 cm3 Yüzey Alanı = 1.5*8= 12 cm2

23 Daha fazla küçük parçalara kırılırsa

24 Yüzey alanının hesabı Yüzey Alanı= 0.25*0.25*6*8*8 = 24 cm2 0.5 cm 0.25 cm

25 Daha büyük taneler : daha küçük yüzey alanı, taneciklerin daha kolay kayması ve daha kalın kaplanması

26 Daha küçük taneler : daha büyük yüzey alanı, taneciklerin kenetlenmesi ve daha ince kaplanması

27 5.9. İnce ve Zararlı Maddeler Zararlı Maddeler Organik maddeler 0,075 mm den küçük maddeler (No. 200) Kömür, linyit veya diğer düşük yoğunluklu maddeler Kil topakları ve kırılabilir tanecikler Yumuşak tanecikler Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 27

28 Fazla İnce ve Zararlı Maddeler Kum Eşdeğerliği Deneyi KE = h kum / h kil x 100 Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 28

5.10. Alkali-Agrega Reaktivitesi (AAR) ASR: Bazı agregalarda bulunan silis Portland çimentosunda bulunan alkaliler (Na 2 O, K 2 O) ile reaksiyona girer (özellikle sıcak ve nemli iklimlerde) aşırı

29 5.10. Alkali-Agrega Reaktivitesi (AAR) ASR: Bazı agregalarda bulunan silis Portland çimentosunda bulunan alkaliler (Na 2 O, K 2 O) ile reaksiyona girer (özellikle sıcak ve nemli iklimlerde) aşırı genleşme çatlama parça kopması ACR: Agregalarda bulunan karbonatlarda daha az oranlarda reaksiyona girebilir (Genelde Kanada ve Çin de rapor edilmiştir). Reaktif agrega kullanılmak zorundaysa reaksiyon minimize edilmelidir PÇ sunun alkali içeriği minimize edilir Betonu mümkün olduğu kadar kuru tutmak gerekir Puzolanlar (uçucu küller, cüruf, silis dumanı vb.) alkali reaktivitesini düşürür Agrega kısmen öğütülmüş kireçtaşı ile yer değiştirilir. Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 29

30 Alkali-Agrega Reaktivitesi Testler ASTM C227 çimento-agrega kombinasyonunun genleşme potansiyelinin tespiti Belirli sıcaklıklarda & nemlerde harç numunelerin genleşmesi ASTM C289 agregalarda reaktif silis ASTM C586 agregalarda reaktif karbonat Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 30

31 6. Agregaların Kullanılması Ayrışma, bozulma ve kirlenmenin minimize edilmesi Ayrışmadan Sakınma Benzer özellikte bileşenlere ayrılma Agregaların herhangi bir hareketi ayrışmayı tetikler alçak düşme yüksekliği Agregaları birden çok yığın halinde stokla Yığınları böl Her bir yığında aynı agrega boyutları Ayrı olarak yığ Bozulmadan sakınma alçak düşme yüksekliği Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 31

Agregalardan Numune Alma Tüm yığını temsil edecek şekilde ve rastgele Taşıyıcı bantların tüm genişliğinden birçok noktada numune alınır Yığın çapının birçok noktasında, yığının tepesinden, ortasından

33 Agregalardan Numune Alma Tüm yığını temsil edecek şekilde ve rastgele Taşıyıcı bantların tüm genişliğinden birçok noktada numune alınır Yığın çapının birçok noktasında, yığının tepesinden, ortasından ve tabanından numune alınır Büyük boyutlu numuneler için daha fazla numune alınır Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 33

Agregalardan Numune Alma Dörtleme veya bölme

for Civil and Construction Engineers, Third

34 Agregalardan Numune Alma Dörtleme veya bölme yöntemi Numune miktarını büyük yığından 1-5 kg arası küçük numunelere düşürülür Dörtleme Numune ayırıcı Mamlouk/Zaniewski, Materials for Civil and Construction Engineers, Third Edition. Copyright 2011 Pearson Education, Inc. 34

Benzer belgeler

AGREGA GRONULÜMETRİSİ. Sakarya Üniversitesi

AGREGA GRONULÜMETRİSİ. Sakarya Üniversitesi AGREGA GRONULÜMETRİSİ Sakarya Üniversitesi Agregalarda Granülometri (Tane Büyüklüğü Dağılım) Agrega yığınında bulunan tanelerin oranlarının belirlenmesine granülometri denir. Kaliteli yani, yüksek mukavemetli