BiyoKütle ile Yerli Kömürün Ortak Yakılması BioMass Coal Co-firing in Thermal Power Plants

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BiyoKütle ile Yerli Kömürün Ortak Yakılması BioMass Coal Co-firing in Thermal Power Plants"

Transkript

1 MMO Sayfa BiyoKütle ile Yerli Kömürün Ortak Yakılması BioMass Coal Co-firing in Thermal Power Plants Haluk Direskeneli ODTÜ Makina 1973, MMO Ankara 6606 Enerji Çalışma Gurubu Üyesi V. Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu Ekim 2009, Kayseri ÖZET Bu bildiride Kayseri ilimizde mevcut ve ilerde yapılacak olan kömür yakıtlı termik santrallerde belediye atıklarının/ biyokütlenin, bölgede mevcut yerli linyit kömürle, yerli teknoloji kullanarak en verimli, en iyi, en ucuz nasıl yakılabileceği, mevcut yakma sistemlerin tanıtımı, uygulanabilirliği, işletme sorunları ve yeni teknolojiler anlatılmıştır. Anahtar kelimeler: Kömür/BiyoKütle/IGCC/CFB/ Pülverize/OrtakYakma ABSTRACT In this article, we have evaluated the existing and new coal firing thermal power plants in our Kayseri region, tried to explain the design, construction, operational problems, and advised the new biomass coal co-firing technologies for the best use of and the best efficient applications in the new thermal power plant investments. Key words: Coal/ BioMass/ IGCC/ CFB/ Pulverized / Co-firing GİRİŞ, Ekim 2009 tarihlerinde Kayseri de, öncelikli temaları jeotermal, rüzgâr ve biyokütle yakıtlar olmakla birlikte; diğer yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının ve uygulama teknolojilerinin de değerlendirileceği, bilimsel bilgilerin yeni teknolojik uygulamalarla ve araştırmalarla ifadelerini bulacağı Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu düzenlenmektedir. Bu sempozyumda; konunun ilgili tüm taraflarının katılımıyla, ülkemiz ve kamu yararı gözetilerek bilgi paylaşımının sağlanması, sorunların tespiti ile çözüm önerilerinin sunulması ve kamuoyu ile paylaşılması amaçlanmıştır. Son rapor ve senaryo çalışmalarına göre, kömürün enerji sektöründe Temiz Kömür Teknolojileri ile kullanımı, önümüzdeki dönemde, dünya genelinde önemli bir paya sahip olacaktır. Kömür en önemli yerli-fosil enerji kaynağımızdır. Bu nedenle de kömürlerimizin ileri-temiz teknolojilerle elektrik üretiminde kullanılması gereklidir. Buna biyokütle ile ortak yakma da dahildir. Son on yılda dünya enerji sektörü zor ve sancılı bir süreç yaşıyor. Bu süreçte, bir yanda küresel güçlerin enerji arz kaynaklarını denetim altında tutmak için siyasi uygulamaları, öte yanda eşit dağılmamış olan dünya fosil yakıt rezervlerinin ağırlıklı bölümüne sahip ülke yönetimlerinin ve hedge fonlarının enerji fiyatları üzerindeki spekülatif oyunları sorunu daha da karmaşıklaştırıyor.

2 MMO Sayfa Çevreyi dikkate almayan bir şekilde üretilen enerjinin yoğunlaştırdığı iklim değişikliği sorunları da işin cabası oluyor. Bütün dünya tünelin sonundaki ışık olarak, her ülkede çeşitli şekillerde var olan ve değerlendirilmeyi bekleyen yenilenebilir enerjiyi görmektedir. Bu kaynakların teknolojisi de, hızla geliştirilmekte ve yatırım boyutları her geçen gün büyümekte ve artmaktadır. Dünya medeniyetlerinin merkezi Anadolu'nun insanları ise yenilenebilir enerjiyi belki de ilk kullananlar olarak zengin yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak ve yerli teknolojisini geliştirmekte yeterince hızlı davranamamıştır. Bunun en önemli nedeni bugüne kadar enerji politikasını yönlendirenlerin kolay yolu seçerek ülkeyi gittikçe artan bir şekilde dışa bağımlı kılacak ithal kaynaklara yönelmeleri ve yenilenebilir enerji savunucularının önerilerini hayalci olarak nitelendirerek, bu konuya kulaklarını çok uzunca bir süre tıkamayı tercih etmeleridir. Gelinen bu noktada hemen her çeşit enerji kaynağına sahip ülkemizde enerji talebinin %75 i, ne yazık ki, ithal enerji kaynaklarıyla karşılanmaktadır. Enerjide dışa bağımlılığın diğer bir sonucu da, artan enerji fiyatları ve her yıl artan ithalat faturalarının ekonomik baskısıdır. Oysa ülkemizin çok hızlı bir şekilde değerlendirilebilecek nitelikte, yaygın ve yeterli miktar da "Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları" mevcuttur. Bu konudaki yasal düzenlemeler ve ikincil mevzuat ise yenilenebilir enerjiyi desteklemekte yetersiz kalmaktadır. Teknolojik bağımlılık ise, önümüzdeki kısa dönemde ülkemiz mühendis ve yatırımcısının önündeki hızla çözüm üretmesi gereken sorunlardan birisidir. KÖMÜR TEKNOLOJİSİ PAZARI VE TÜRKİYE Liberalleşen pazarlarda arz güvenliğini sağlayacak yatırımların yeterince yapılmaması ve/veya göreceli olarak kolay ve hızlı bir şekilde tamamlanabilen doğalgaz santrallerine öncelik verilmesi, Türkiye gibi doğal gaz ithalatçısı ülkelerde enerji sektörünün dışa bağımlılığını hızla artırdı. Dünyada hızla artan doğalgaz talebinin mevcut arz kaynaklarınca karşılanamaması ise, doğalgaz arz pazarında daralmaya ve tekrar kömüre dönüş sürecini tetikledi. Bu yeni dönüşüm sürecine bağlı olarak kömür yakma teknolojilerinde de bir evrimleşme gerçekleşmektedir. Teknoloji ve piyasa açısından bakıldığında, enerji sektörü son yıllarda teknolojik gelişmelere kucak açan en önemli sektördür. Son yıllardaki değişim sürecinin bir başka yüzü de, teknolojinin artık sadece gelişmiş ülkelerde değil, enerjiyi ağırlıklı olarak tüketmeye başlayan gelişmekte olan ülkelerde de geliştirilmesi ve üretilmesidir. Enerji teknolojisi pazarında, Batı Avrupa ve Kuzey Amerika üretimleri artık çok pahalı hale gelmiştir. Yakında Batı Avrupa ve Kuzey Amerika firmaları kendi yurtiçi piyasalarının dışına mal satamayabileceklerdir. Son birkaç yıldır Çin, Hindistan, Güney Kore, enerji ve özellikle termik santral piyasasına çok rekabetçi fiyatlarla girmişlerdir. Bununla birlikte, bugün için en iyi, en randımanlı, en çabuk, en hızlı sürede inşaa edilebilen santralleri ve ürünleri piyasaya sunamamaktadırlar. Ancak çok yakında herhalde bunun da gerçekleşeceğini göreceğiz. Türkiye nin kendi iç piyasasını bu yeni konjektöre göre yönlendirmesi lazımdır. Ülkemizde mühendislik açısından, genel olarak imalat sanayi,özel olarak makine imalat sanayi açısından çok büyük potansiyel ve imkanlar vardır. Kendi termik santrallerimizi, kendi kömürümüze uygun olarak kendimiz tasarlamalı, imal etmeli, yerinde monte etmeli, çalıştırmalı ve işletmeliyiz. MMO olarak, Türkiye de yerel mühendislik kapasitesiyle çok şeylerin yapılabileceğine inanıyoruz. Çünkü dünyada herkes, her mühendislik fakültesinde her termodinamik dersi öğrencisi, aynı termodinamik/ ısı transferi derslerini alıyor, aynı yazılım/ donanımları kullanıyor.enthalpi, entropi, ekserji kavramları her yerde aynıdır. Genç mühendislerimize daha çok destek vermek gerektiğine

3 MMO Sayfa inanıyoruz. Onlara daha çok fon/ daha çok yazılım/ donanım/ araştırma desteği, master/doktora/ doktora sonrası araştırmalarına daha çok kaynak ayırmak ve bunu bir politika olarak görmenin ve uygulamanın gereğine inanıyoruz. Bu şekilde Türkiye yıllardır işlettiği, ama hala kendi tasarımını/ teknolojisini geliştiremediği termik santral teknolojisine sahip olabilir. Aynı şekilde rüzgar türbinlerini, hidrolik türbinleri,güneş enerjisi güç sistemlerini azami yerli kapsamda kendimiz üretebilmeliyiz. Kamu sektörü geçmişte finansman ihtiyacı nedeniyle yabancı yatırımcıya öncelik vermiş, en ucuz diye, finansmanı var diye, tasarımı/ üretimi, verimsiz ve kalitesiz termik santraller almıştır. Bu santraller yerli yakıta ve çevre şartlarına uyum gösteremediler, çabuk yaşlandılar. O santralleri imal eden yabancı firmaların bir çoğu artık yok, ya iflas etti, ya satın alındı. Batı Avrupa, Kuzey Amerika firmaları artık çok pahalı ekipman satar/ bir anlamda artık satamaz hale geldiler. Son yıllarda Hindistan, Çin, Kore firmaları termik santral inşaat piyasasına daha uygun fiyatlarla girmeye başladılar. Bu firmaların vereceği fiyatlarla rekabet edemeyecek, ancak yüksek verim ve kaliteye sahip teknolojiyi getirecek olan batılı firmalardan -eğer bir Çinli/ Hintli firmaya ön yeterlik verilmiş ise- teklif almak zorlaşıyor. Çünkü Doğulu firmaların maliyetleri daha düşük ve piyasaya hakim olma konusunda ciddi hedefleri var. Bu durumda Batılı firma teklif vermekten kaçınıyor, Türkiye piyasasında Çinli/ Hintli/ Koreli firmalar egemen olmaya başlıyor. Diğer yandan yerli yakıtın/ kömürün ancak yerli mühendislik tasarımları ile en iyi kullanılabileceği gerçeği yıllardır gözardı ediliyor. Yabancı firmalar santrali kurar, deneme çalışmasını tamamladıktan sonra işini tamamlar, kesin kabulünü yapar ve gider. İşletmeci, çoğu termik santrallerde olduğu gibi santralin sorunları ile başbaşa kalır. Bu santralı yerli firma kurmuş olursa, yatırımcıyı her zaman, her bakımda, her arızada memnun etmek, düzgün/ etkili/ programlı bakım onarım yapmak, yurtiçinde başarılı olmak zorundadır. Başarısız bir yerli firma hiçbir yerden bir daha kolayca iş alamaz. Bu nedenle yerli kömür için yerli teknoloji ve yerli firma olmazsa olmazdır. Son zamanlarda büyük bir küresel iktisadi krizin etkisi altındayız. Kapasite kullanımı düşüyor. İşsizlik artıyor. Bütün bunlar belirli bir süreyi kapsayacak ve bir süre sonra krizin etkileri hafifleyecek. Türkiye ni enerji ihtiyacı ise hiç bitmeyecek. Bu büyük yurtiçi talep karşısında mevcut arz yetmiyor/ yetmeyecek. Yenilenebilir enerji kaynaklarının, bu açığı hemen kapatması mümkün değil ve ancak gecikmeli olarak sektöre katkı verebilecek.yenilenebilir kaynakların enerji arzını destekleyecek,bu kaynaklar yeterli enerji vermedikleri zaman devreye girecek sıcak bekletilen termik santrallere her zaman ihtiyaç var. Sadece rüzgar ve güneş ile enerji ihtiyacınızı çözümü bugün için mümkün gözükmemektedir.hızlı/ çabuk/ kolaycı çözümler göründüğü kadar kolay değildir. Uzun süreli politikalar gereklidir ve bu politikalar içinde yerli teknoloji mutlaka yerini almalıdır. Kendi termik santrallerimizi, kendi kömürlerimize uygun olarak kendimiz tasarlamalıyız, kendimiz imal etmeliyiz. Bizim kendi mühendislerimiz kendi kömür kaynaklarımıza uygun termik santral tasarımı ve hatta gerektiğinde kombine çevrim santralinin tasarımını komple yapabilecek bilgi birikimi ve kabiliyetlere sahiptir. Ancak bunun için gerekli ortamın yaratılması şarttır. Türkiye, kendi enerji piyasasına kendi mühendisi,işçisi,yatırımcısı, imalatçısı, akademisyeni, mühendislik ve müteahhitlik hizmetleriyle sahip çıkmalıdır. Yatırımcı en iyi malı ve ekipmanı, en ucuza almak ister. Bu çok doğaldır. Öte yandan son yıllarda müteahhitlik hizmetleri bile yabancılara özellikle Çinlilere, daha sonra Hintlilere, Korelilere- gitmeye başlamıştır. Bu çok endişe verici bir durumdur. Enerji piyasası sahipsiz kalmamalıdır. Yerli mühendislik ve müteahhitlik kuruluşlarınn, bu konuda desteklenmesi şarttır.

4 MMO Sayfa BİYOKÜTLE / LİNYİT ORTAK YAKMA UYGULAMALARI Belediye çöpleri/ biyokütle ile düşük kalorifik değerde yerel linyit kömürlerinin yerli tasarımlı termik santrallerde ortak yakılarak elektrik üretimi uygulamaları için burda beraber bir değerlendirme,fikir jimnastiği yapalım. Geçtiğimiz aylarda Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanı ve yerel iş adamları ile bir toplantıda bir araya geldik. Bursa Büyükşehir Belediyesi, TKi den Bursa Keles linyit maden rezervlerinin doğrudan devralınması ve belediye çöplerinin yerel Keles linyiti ile beraber ortakyakma sonucu değerlendirilmesi konusunu değerlendirmekte idi. Yerli tasarımla inşa edilecek ve Bursa Keles kömürlerini belediye çöpleri ile beraber yakma işlemini yapacak, bu arada buhar/ elektrik üretip satacak, Dolaşımlı Akışkan Yatak (CFB) veya Entegre Gazlaştırma (IGCC) teknolojisine dayalı yeni bir termik santral inşa etmek konusu toplantıda detaylı tartışıldı. Konu bilindiği gibi Kuzey Amerika da, İngiltere de, Kuzey Avrupa ülkelerinde çok yaygın bir uygulamadır. Belediye çöpleri geri dönüşüm ayıklamasından geçtikten sonra, yani çöp içindeki kağıt, metal, cam, plastik atıklar alınıp tekrar değerlendirmeye gönderildikten sonra, geri kalan biyokütle, yerli tasarımla yerli düşük kalorifik değerli linyit yakan termik santrallerde Dolaşımlı Akışkan Yatak teknolojisiyle beraber yakılırlar. Böylece üretilen buhar elektrik enerjisine dönüştürülür, piyasada satılır, belediyeye gelir olur. Belediye de elde edeceği bu gelirle halk için yapacağı, toplu ulaşım, kanalizasyon, temiz su, parkbahçe, kültür hizmetleri için ek bir kaynak oluşturmuş olur. Beraber yakma teknolojisi Cofiring aynı anda iki farklı yakıt türünün beraber yakılması anlamındadır. Kentsel atıkları geri dönüşüm/ayıklama sonrası yerel düşük kalorifik değerli linyit kömürleri ile beraber termik santralde yakmak çok ekonomik bir çöp berteraf çözümüdür. Biyokütle yani geri dönüşüm sonrası arta kalan belediye çöplerinin şu andaki uygulamalarda sadece toprağa gömme ile bertaraf edildiğini, bu çöplerden sızan kirli suların daha sonra yeraltı su kaynaklarına karışıp içme suyu hatlarını tehdit ettiğini, metan gazı oluşturup yangınlara sebep olduğunu düşünürsek, yakma ile yoketme ve hacim azaltmanın hem gelir getirici, hem yerli kömür kaynaklarını ekonomik değere dönüştürücü, hem de daha sağlıklı bir çözüm olduğunu görürüz. Bu sistemde, kentsel atıklar önce geri dönüşüm istasyonunda ayırma işlemine tabi tutulur. Ham çöpün içinden metal, kağıt, cam, plastik gibi derhal yeniden kullanılabilir maddeler ayıklanır alınır. Geriye kalan yok edilmesi gereken biyokütle dir. Çoğunlukla ıslaktır, santrifüj, pressleme gibi tekniklerle nemi/ suyu azaltılır ve geriye elektrik üretimi için termik santrallerde linyit ile beraber yakılabilecek, göreceli olarak daha yüksek kalorifik değerde bir çeşit yakıt kalır. Kaba bir hesapla her 2 milyon nüfus için, yerli düşük kalorifik değerde linyit ile beraber yakılabilecek, yaklaşık 60 Mwe elektrik üretim kapasiteli termik santral ihtiyacı ortaya çıkar. Bu santralin yerli tasarımının yapılması gerekir. Bu kapasite isteğe, yakıt miktarına, yakıt ucuzluğuna bağlı olarak biraz azalabilir, biraz çoğalabilir. Belediye çöpü ucuzdur. Toprağa gömerek para harcamak yerine, yerli linyitle beraber termik santralde yakarak elektrik üretir, sonunda para kazanırsınız. Biyokütle ve çöp gazı faydaları eşdeğerdir. Ortak yakma ile çöpün çevreyi kirletici emisyonları azaltılır. Biyokütle ile linyitin ortak yanması sırasında kükürt emisyonları da azaltılır, kontrol edilir. OrtakYakma, iki veya daha çok yakıtın termik santralde beraber yakılması işlemine verilen adlandırmadır. Bu yakıtlar linyit gibi kalorifik değeri düşük katı yakıt olabilir, fueloil no-6 veya motorin gibi sıvı yakıtlar olabilir, metan gazı, doğalgaz gibi yakıtlar da olabilir.

5 MMO Sayfa Bu nedenle ağır yakıtlar petrol ürünleri, ve linyit kömürleri termik santrallerde biyokütle yanması sırasında rahatlıkla kullanılabilir. Biyokütle ile linyit kömürünün beraber yakılması gündelik hayatta en çok görülen, en ekonomik ve yerel yönetimlere iyi gelir getirici bir uygulamadır lerde ABD ve Kuzey Avrupa da geri dönüşüm ayıklama sonrası elde kalan belediye çöplerinin yerel kömürle beraber termik santrallerde yakılarak yok edilmesi uygulaması yaygınlaşmıştır. Son yıllarda artan seragazı, küresel ısınma ve Kyoto kaygıları ile konu daha güncel hale gelmiştir. Ancak her ülkenin hatta her belediyenin çöpü ve yerel katı yakıtı birbirinden farklıdır. Berlin, Londra, Zurich te uygulanan bir BiyoKütle/ Kömür OrtakYakma termik santralini getirip Bursa da, Antalya da, Ankara da aynen kuramazsınız. Her ortak yerel yakıt için ortak yerli çalışma, ortak akıl, ortak yerli tasarım ister. Küresel ısınma, çevre kirliliği kaygıları ile yeni politikaların uygulanması zamanı gelmiştir. Biyokütle ile yerli katı fosil yakıtların yerli tasarımlı termik santrallerde ortak yakılması çöpler düşük maliyetle yokedilirken, bir yandan elektrik üretilmesi ve öte yandan başka sosyal projelerde kullanılabilecek gelir sağlanması büyük bir fırsat olarak ortaya çıkmaktadır. Yerli santrallerin yerli mühendislik tasarımı, yerli olarak imali, montajı, çalıştırılması, yerli sanayiye iş, aş, istihdam ve katma değer getirmektedir. Biyokütle kullanan ve göreceli olarak daha düşük verimlilikle (%18-22) çalışan bir santral ile daha yüksek verimlilik (%32-38) verebilen sadece katı yakıt kullanan termik santralin birleştirilmesi, ortak verimliliği yukarı çekmektedir. Ortak santral, belediye çöpleri bittiği zaman sadece (%100) katı yakıtla da çalıştırılabilmektedir. Bu durum santral işletmesine mevsimsel yakıt değişimlerine karşı koruyucu esnek çalışma imkanı vermektedir. Avrupa Topluluğu, üye ülkelerin kendilerine ait biyokütle ve yerel yakıtlarını kendi başlarına yerel teknoloji ile değerlendirebilmeleri için özendirici finansman imkanları sağlamaktadır. Yine Avrupa Topluluğu, üye ülkelerin enerji arz güvenliği, yenilenebilir yerel enerji kaynaklarının değerlendirilmesi, yerli mühendislik imkanlarının daha çok ve etkin kullanılması konularında teşvik edici destek uygulamaları getirmektedir. Biyokütle ile yerel katı fosil yakıtların beraber termik santralde yakılarak değerlendirilmesi, daha düşük yatırım maliyeti ile, çevreye uyumlu, emisyonların kontrol altında olduğu, yerli teknolojinin kullanıldığı, yerli üretim kaynaklarının santral imali, tasarımı, imalatı, montajı ve işletmesinde seferber edildiği, daha yüksek geri dönüşüm/ daha yüksek proje finansman geri ödeme imkanları sağlıyan avantajlar ortaya çıkarmaktadır. Avrupa Topluluğu, Kyoto protokolüne ve sera gazlarının yılları arasında %8 oranında azaltılması şartlarına uyum sağlayabilmek için biyokütle ve katı yakıt beraber yakma sistemlerine büyük teşvikler getirmiştir. Verimliliği artırabilmek için gerekli teknik çalışmaları sürdürmek, teknik problemlerin yerel olarak çözülmesi, sistem randımanlarının yükseltilmesi, baca emisyonlarının kontrolü için hala para harcamak, fon bulmak, teşvik almak, akademik bilimsel çalışma yapmak gerekmektedir. Bugün 10 yeni ülkeyi bünyesine alan Avrupa Topluluğu, biyokütle / yerli katı yakıt ortak yakma teknolojisinin herbir ülke kaynakları ile yerli geliştirilebilmesi için teşvikler vermekte, yabancı yakıt bağımlılığından kurtulma, yerli katı yakıt teknolojilerinin yerli mühendislik imkanları ile geliştirilmesi konusunda bir fırsat olarak görmektedir. Yenilenebilir enerjiler konusunda yayınlanan Mayıs 1998 Avrupa Konseyi kararına göre, biyokütle kullanımının, toplam enerji kullanımında 1995 te %3.1 den 2010 yılında % 8.5 oranına çıkarılması hedeflenmiştir. Çok zor bir hedef gibi görülsede ortak çalışmalar devam etmektedir.

6 MMO Sayfa Biyokütlenin yerel katı yakıtlarla beraber termik santrallerde yakılarak elektrik üretiminde değerlendirilmesi uygulaması herkesin kazandığı bir çözümdür. Belediye elindeki çöpleri ekonomik olarak yok eder, termik santrallerde yerel katı atık kullanılır, elektrik üretilir, elektrik satılır, halk için toplum için diğer sosyal projelerde kullanılabilecek hazır/ nakit parasal değer elde edilir. YENİ/ TEMİZ KÖMÜR YAKMA TEKNOLOJİLERİ Eski yıllarda sadece ızgaralı/ pülverize yakma teknolojileri kullanılıyordu. Ancak son yıllarda yeni Temiz Kömür Teknolojileri ile daha verimli teknolojilere doğru evrimleşti. Bunlar; - CFB (Circulating Fluid Bed -Döner Akışkan Yatak) teknolojisi, - IGCC (Integrated Gasification Combined Cycle- Entegre Gazlaştırma Kombine Çevrim) teknolojileri. CFB uygulamaları için ciddi akademik araştırma/ büyük ölçekli deneme yatırımları yapılmalıdır. Bu deneme çalışmaları yapılmadan yüksek kapasiteli, yabancı teknoloji uygulamaları bizi başarısızlığa götürür. Elde çalıştırılamayan atıl santraller kalır. IGCC (Entegre Gazlaştırma) da, maliyet ve düşük alt ısıl değer nedeniyle çok miktarda kömür işleme mecburiyetinden dolayı ciddi dezavantaj olabilir. Ancak bu teknoloji hızla gelişmekte ve çevre koşullarına en uygun ve en garantili ve güvenli işletme olanağı sunmaktadır. Çünkü turbine verilen gaz yakıt değerleri düzgün ve kararlıdır. Ülkemizde bu teknolojilerin hepsi uygulanabilir. Ancak hepsinin çok iyi incelenmesi lazımdır. Son yıllarda TKİ redovans ihaleleri yapmaktadır. Kamu yatırımlarına kaynak bulunamadığı gerekçesiyle, TKİ in elindeki kömür sahaları belirli süre ile, ilgilenen özel kuruluşlara kiralanmaktadır. Bu yönteme göre Hazinenin üretimden kar payı alması, yüklenici özel kuruluşun maden sahasını değerlendirmesi, gerekli yatırımları yapması, termik santrali seçmesi, inşa etmesi, çalıştırması, işletmesi, üretilen elektriği pazarlaması/ satması öngörülüyor. Belediyelerin ve bölgesel belediye birliklerinin bölgelerindeki redovans ihalelerine girmeleri, kendi bölgelerindeki linyit kaynaklarına sahip çıkmaları gerekir. Öte yandan çok sayıda ithal kömür yakacak termik santral lisans müracaatı EPDK ya yapılmış bulunmaktadır. Yatırımcıların yatırım hesaplarını doğru yapmış olduklarını, tüm yatırımların düzgün olarak yürütülmesini, tecrübeli kadrolar kurulmasını, doğru teknoloji seçilmesini, ve hepsinden önemlisi, işlerin zamanında bitirilmesini umuyoruz. Her ülke kendi yerel yakıtı- yerel kömürü için kendi termik santrallerini kendi yerel şirketleri ile kurmak zorundadır. Bu iş yabancılara bırakılmayacak derecede önemlidir. Santrallerin iyi işletilmesi/ verimliliği ancak yerli teknoloji ile arttırılabilir. Yerel linyit yakabilecek, yerli mühendislik kapasitesiyle tasarımı yapılmış, yerli imkanlarla imal edilmiş, yerli personel ile montajı yapılmış, yerli personel ile işletilen termik santrallerin sayısını hızla artırmalıyız. Enerji piyasasında yatırımcı veya müteahhit olarak çalışacak firmaların, yatırım projelerinin temel mühendisliğini yapabilecek sağlam genç, bilgili ve donanımlı mühendis kadrolarına ihtiyaçları vardır. Kendi mühendislik kadroları olmayan firmaların, ne kadar büyük olurlarsa olsunlar, başarılı olmaları mümkün değildir. SONUÇ VE ÖNERİLER: Elektrik enerjisinin ucuz, kaliteli, zamanında ve güvenilir şekilde temini ülke yönetimlerinin öncelikli konuları arasındadır. Enerjinin ulusal ve kamusal çıkarları gözeten bir anlayışla planlama ve yönetimi boyutları önem kazanmaktadır. Ulusal kaynakların etkin ve rasyonel kullanımları ülkelerin enerji yönetimleri için hayati önem taşımaktadır. Enerji planlamaları, bir ülkenin geleceğini, refahını ve aynı

7 MMO Sayfa zamanda krizlerini de belirlemektedir. Ülke enerji yönetimlerinin ileriye dönük planlama hatası yapma rahatlığı bulunmamaktadır. Hata yapıldığında bunun bedelinin çok ağır ödendiği görülmektedir. Geridönüşüm sonrası kalan kentsel çöpleri biyokütle yakıtı, yerel linyit ile birlikte yakabilecek, yerli mühendislik kapasitesiyle tasarımı yapılmış, yerli imkanlarla imal edilmiş, yerli personel ile montajı yapılmış, yerli personel ile işletilen ortak yanma termik santarlleri sayısını hızla artırmalıyız. BüyükŞehir belediyelerinin kendi bölgelerindeki yerel kömür yataklarını sahiplenmelerini sağlayacak yasal imkanları oluşturmalıyız. Bursa BüyükŞehir Belediyesi Keles linyitlerini, Manisa ve Soma Belediyeleri Soma-C santralini, Kayseri Belediyesi kendi başına veya Malatya ve Maraş Belediyeleri ile birlikte Afşin Elbistan C veya D santrallerinden birinin işletmesini, Konya belediyesi Ilgın ı devralabilir. Belediyeler ve belediye birlikleri, linyit yataklarını TKİ den devir alır, yapım ihalesineye çıkar, teklifleri değerlendirir, santrali işletir, çöpü yakar, elektrik üretir, satar, başka sosyal projeler için hazır parasal kaynak sağlayabilir. Ülkemizde enerji sektöründe 20 yıldır uygulanan politikalarla toplumsal ihtiyaçlar ve bunların karşılanabilirliliği arasındaki açı her geçen gün daha da artmaktadır. Ülkemizde enerji sektörünün gerek stratejik önemi gerekse kaynakların rasyonel kullanımı, düzenleme, planlama, eşgüdüm ve denetleme faaliyetlerinin koordinasyonu açısından önemli eksiklikler mevcuttur. Öz kaynakların -finansman kaynakları ve rezervlerin- en iyi şekilde değerlendirilmesi temel ölçüt alınarak, ülke düzeyinde enerjinin öncelik ve gereksinimlerini tartışmalı, ulusal ve kamusal çıkarları gözeten ve üzerinde ilgili tüm kesimlerce ortaklaşılan enerji plan ve politikaları belirlemeliyiz. Kamunun şu anda yatırım yapması ortadan kalkmıştır. Kamusal planlama, kamusal üretim ve yerli kaynak kullanımını reddeden özelleştirme politikalarından vazgeçmeli, kamunun eli kolu bağlamamalı, gerektiğinde kamu eliyle yatırımlar yapabilmeliyiz. Kamu santrallerinin rehabilitasyon yatırımlarına öncelik vermeliyiz. Termik Santral rehabilitasyon gerçekleştirme sürelerini hızlandırıcı teşvikler almalıyız. Yabancı firmaların Amil-i Mütehassıs olmadıkları daha önce yaptıkları çalışmalardan bellidir. Amil-i Mütehassıs kavramı ile yabancı firmalara ihalesiz rehabilitasyon işlerinin verilmesini durdurmalıyız. Enerjinin üretimi ve yönetiminde en temel unsur olan insan kaynağımızın eğitimi, istihdamı, yeterli ücret konularına gereken önem vermeliyiz. Dışa bağımlı yakıt miktarını azaltmalıyız, enerji arz güvenliği riskini azaltmalıyız, doğalgaz, ithal kömür kullanımının dış alımını azaltmalıyız. ÇED raporları ve EPDK lisans detaylarına ulaşımda, kamuoyu için saydamlık sağlamalıyız. Detaylarda, proje gelişim raporlarında, aylık güncelleme yapilmasını sağlamalıyız. olarak enerji ile ilgili tüm kurumların çalışmalarında şeffaflaşmasını, bilgilerin yaygınlaşmasını, herkesçe erişilebilir ve kullanılabilir olması gerektiğini savunuyoruz. Kurumların yaptığı ikili anlaşmaların ticari sır içeren hükümleri belki kamuoyunun yaygın bilgisine sunulmayabilir ancak hiç bir anlaşma ülke çıkarlarının üzerinde olamaz, hiç bir bilgi bir ülkenin kurumlarından ve yurttaşlarından saklanamaz. Ülke çıkarlarını koruma görevi de yalnızca gizlenen anlaşmaları imzalayan kamu görevlilerinin tekelinde olamaz

8 MMO Sayfa ÇED raporu ve EPDK lisans tadilatlarında yakıt değişimine, özellikle yerli kömürden ithal kömüre geçişe, abartılı kapasite artırımlarına kesinlikle izin vermemeliyiz. EPDK bir lisans veriyorsa çok iyi değerlendirme yapması lazımdır. Lisans alan firma piyasadan kolayca finansman da bulabilmeli. Lisans bir anlamda projeyi bankable yapabilmeli. Eğer bu değerlendirmeyi EPDK yapamıyorsa, MMO yapar ve yapmaya taliptir. İthal kömür yakıtlı yeni santrallere lisans vermekte titiz davranmalı, önce öz kaynaklarımızı/ yerel linyitlerimizi değerlendirmeliyiz. Enerji arz güvenliği en öncelikli konudur. İthal kömür kullanan termik santrallerini Karadeniz kıyısına yapmak bize göre çok risklidir. Boğazlar bu kadar yoğun gemi trafiğini kaldıramaz. Iskenderun körfezine, Hatay ve Mersin kıyılarına ithal kömür santrali yapma konusunda lisans sınırlaması getirmeliyiz. Şu anda abartılı sayıda konuyu bilen bilmeyen kuruluş lisans almak için başvurmuştur. Başvuru yapan çoğu firmanın, teknik, ticari, finansal yeterliliği tartışmalıdır. Enerji verimliliği yatay ve dikey sektörlerde artırmalıyız. Enerji sektörünün özellikle arz politikalarında enerji, verimliliğine özel bir yer vermeliyiz. Enerji verimliliği konusunu enerji sektörünün arz politikaları arasında yer vermeli, enerji verimliliği yatırımlarını enerji sektörü yatırımları arasında saymalıyız. Daha çok yerli linyit/kömür/ biyokütle yakan, temiz ve verimli teknoloji kullanan termik santraller inşa etmeli, yeni yazılım ve donanımları kullanarak kendimiz tasarımlarını yapmalı, kendimiz imal etmeli, kendimiz monte etmeli, kendimiz çalıştırmalı ve işletmeliyiz. Daha çok yerli imkanı, yerli mühendisliği, yerli tasarımları kullanmalıyız. Daha çok sayıda rüzgar santrali, yenilenebilir enerjiler, hidrolik santraller inşa etmeli, yeni yazılım ve donanımları kullanarak kendimiz tasarımlarını yapmalı, kendimiz imal etmeli, kendimiz monte etmeli, kendimiz çalıştırmalı ve işletmeliyiz. Üniversitelerimizde genç mühendislerimize/ akademisyenlerimize daha çok master/ doktora/ doktora sonrası araştırma imkanları vermeli, onlara daha çok yazılım/ donanım sağlamalı, yerli teknolojilere/ yerli yakıt kullanımı için Üniversitelerimizdeki akademik/ bilimsel araştırmalara daha çok araştırma fonları, daha çok para ayırmalıyız. TUBITAK Marmara MAM benzeri akademik bilimsel araştırma kuruluşlarımızın sayısını arttırmalıyız. Kayseri Erciyes Üniversitesinde Temiz Kömür Yakma / Kömür eleme/temizleme Teknolojileri, AfsinElbistan da Linyit/Kömür Yakma Teknolojileri, Alaçatı da Rüzgar Santralleri, Ege Bölgesinde Jeotermal Enerji, Güney Doğu Anadolu Bölgesinde Hidrolik Enerji Araştırma Merkezleri kurmalıyız. Kamu İhale Kanunu nda sadece en ucuz olanı seçme değil, akreditasyon sonucu sıralamalı ve ömür boyu enerji tüketim masraflarını, fiyatla birlikte değerlendirecek bir sistem için değişiklik yapmalıyız. Enerjinin en ekonomik yoldan kullanılması için, yük yönetimi yaparak yükün pik saatler dışına kaydırılmasına çalışmalıyız. Bunun için gerekli stratejileri çizmeli/ projeleri yapmalı/ yatırım programları oluşturmalıyız. En Derin Saygılarımızla. Haluk Direskeneli, ODTU Makina 1973, MMO 6606 MMO Ankara/Kayseri, Ekim 2009

9 MMO Sayfa KAYNAKLAR UYSAL Bekir Zühtü (2008), Temiz Kömür Teknolojileri, ODTÜ Mezunlar Derneği Paneli, GÖKALP Iskender (2008), ICARE- CNRS France, Türkiye nin Enerji Bağımsızlığında Kömür ve Linyitin Rolü, ve Diğer Bazı Konular, ODTÜ Temiz Kömür Teknolojileri Paneli, GÖKALP Iskender(2007), ICARE France, Intelligent Utilisation of Afşin Elbistan Lignites, ERSOY Mücella (2008), TKİ, TKİ ve Temiz Kömür Teknolojileri Konusu Alanındaki Girişimleri, ODTÜ Mezunlar Derneği Temiz Kömür Teknolojileri Paneli, DEMIRBAS Ayhan (2003) Combustion Characteristics of Different Biomass Fuels, ITU BİLİRGEN Harun (2006), Lehigh University, Use of Power Plant Waste Heat to reduce Coal Moisture provides Plant Performance and Environmental Benefits, KINCAY,Olcay, ÖZTÜRK Recep (2003); YILDIZ Technical University Istanbul, Thermal Power Plants in Turkey, 2003, Taylor & Francis, Energy Resources (18 s) BALAT Mustafa (2006); KTU, Turkey s Coal Potential and Future Appearences, Taylor & Francis, Energy Resources (10 s) HEPBAŞLI Arif (2004); Ege University Izmir, Coal as an Energy Source in Turkey, Taylor & Francis, Energy Resources (9 s) DPT Kömür Raporu (2001), 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Madencilik Özel İhtisas Komisyonu, Enerji Ham Maddeler Alt Komisyonu, Kömür Çalışma Gurubu, ŞENGÜLER İlker(2007), Enerji Bütünlemesinde Kömürlerimiz ve Havza Planlaması, MTA ŞENGÜLER İlker(2008), Türkiye nin Linyit SWOT Analizi, MTA BAŞARAN Muzaffer (2008), Kamu Santrallerinde Yerli Malzeme Kullanımı DEK-TMK TÜRKYILMAZ, Oğuz (2009), Türkiye nin Enerji Görünümü, MMO ÖZDEMİR, H.Caner (2008), Zonguldak Bölgesi Enerji Profili, MMO YILMAZ, Şayende (2009), Akışkan Yataklı Santraller- Çan Örneği, MMO TUNCER, Koray (2009), Türkiye de Termik Santrallerin Durumu, MMO YALMAN Şuayip (2009) Enerji Verimliliği Mevzuatında Odamızın yeri ve Görevleri, MMO BAXTER Larry (2004) Biomass Coal Co-Combustion, Brigham Young University UT TEIAS Energy Projection

Soma Termik Santrali Coal-Fired Thermal Power Plant in Soma

Soma Termik Santrali Coal-Fired Thermal Power Plant in Soma MMO Sayfa 1 17.04.2009 Soma Termik Santrali Coal-Fired Thermal Power Plant in Soma Haluk Direskeneli ODTÜ Makina 1973, MMO Ankara 6606 Enerji Çalışma Gurubu Üyesi Soma Havzası Kömür Rezervlerinin Enerjide

Detaylı

Soma Termik Santrali

Soma Termik Santrali Soma Termik Santrali Haluk Direskeneli ODTÜ Makina 1973, MMO Ankara 6606 Enerji Çalışma Gurubu Üyesi Soma Havzası Kömür Rezervlerinin Enerjide Kullanımı Semineri 16-17-18 Nisan 2009, Soma, Manisa ÖZET

Detaylı

5 Mayıs 2010 Mersin Üniversitesi. KORAY TUNCER MMO Enerji Birimi / Teknik Görevli Makina Yüksek Mühendisi

5 Mayıs 2010 Mersin Üniversitesi. KORAY TUNCER MMO Enerji Birimi / Teknik Görevli Makina Yüksek Mühendisi 5 Mayıs 2010 Mersin Üniversitesi KORAY TUNCER MMO Enerji Birimi / Teknik Görevli Makina Yüksek Mühendisi Türkiye de kişi başına elektrik enerjisi tüketimi 2.791 kwh seviyesinde olup, bu değer 8.900 kwh

Detaylı

ENERJĠDE DIġA BAĞIMLILIK 2 Nisan 2010 MMO Adana ġube. Koray TUNCER MMO Enerji Birimi Teknik Görevli Mak. Yük. Müh.

ENERJĠDE DIġA BAĞIMLILIK 2 Nisan 2010 MMO Adana ġube. Koray TUNCER MMO Enerji Birimi Teknik Görevli Mak. Yük. Müh. ENERJĠDE DIġA BAĞIMLILIK 2 Nisan 2010 MMO Adana ġube Koray TUNCER MMO Enerji Birimi Teknik Görevli Mak. Yük. Müh. ÜLKELER KİŞİ BAŞINA TÜKETİM (kwh) Dünya ortalaması 2.500 Gelişmiş Ülkeler 8.900 Ortalaması

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR -- YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri

Detaylı

Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu

Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAK Başkanı Enerji İhtiyacımız Katlanarak Artıyor Enerji ihtiyacımız ABD, Çin ve Hindistan

Detaylı

TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GİRİŞ POTANSİYEL MEVZUAT VE DESTEK MEKANİZMALARI MEVCUT DURUM SONUÇ Türkiye Enerji

Detaylı

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER Prof.Dr. Hasancan OKUTAN İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü okutan@itu.edu.tr 24 Ekim 2014 29. Mühendislik Dekanları Konseyi Toplantısı

Detaylı

Cari Açığa Çözüm: Yerli Teknoloji ve Yerli Kömür mü?

Cari Açığa Çözüm: Yerli Teknoloji ve Yerli Kömür mü? Cari Açığa Çözüm: Yerli Teknoloji ve Yerli Kömür mü? Gazetemiz yazarlarından Haluk Direskeneli ile Termik Santraller ve Kömür le başlayan sohbetimizi Enerji Piyasalarımızda Yatırım ile sürdürdük. Haluk

Detaylı

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER Prof.Dr. Hasancan OKUTAN İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü okutan@itu.edu.tr 18 Haziran 2014 İTÜDER SOMA dan Sonra: Türkiye de

Detaylı

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER... İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...4 1.Yönetici Özeti... 11 2.Giriş... 12 3.Sektörel Analiz... 13 3.1 Birincil Enerji Kaynaklarına Bakış...13 3.1.1 Kömür... 13 3.1.1.1 Dünya da Kömür... 14 3.1.1.1.1 Dünya

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

Cumali Taştekin EÜAŞ Maden Sahaları Daire Başkanı (V)

Cumali Taştekin EÜAŞ Maden Sahaları Daire Başkanı (V) Cumali Taştekin EÜAŞ Maden Sahaları Daire Başkanı (V) Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ); 1970 yılında Kurulan Türkiye Elektrik Kurumu nun (TEK), 1994 yılında TEAŞ ve TEDAŞ olarak ikiye ayrılmasından

Detaylı

Türkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış

Türkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış Türkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış Yrd. Doç. Dr. Vedat GÜN Enerji Piyasası İzleme ve Arz Güvenliği Daire Başkanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 28-29-30 Haziran 2007, EMO-İÇEF,

Detaylı

Dünyada Enerji Görünümü

Dünyada Enerji Görünümü 22 Ocak 2015 Dünyada Enerji Görünümü Gelir ve nüfus artışına paralel olarak dünyada birincil enerji talebi hız kazanmaktadır. Özellikle OECD dışı ülkelerdeki artan nüfusun yanı sıra, bu ülkelerde kentleşme

Detaylı

2012 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2012 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen

Detaylı

KÖMÜRÜN ENERJİDEKİ YERİ

KÖMÜRÜN ENERJİDEKİ YERİ KÖMÜRÜN ENERJİDEKİ YERİ Prof. Dr. Güven ÖNAL Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı 1 Sunumun Ana Konuları Dünya da Kömür ve Enerji Türkiye nin Kömür Rezervleri ve Üretimi Türkiye nin Enerji Durumu Yerli

Detaylı

ArGe / ÜrGe? Ürün. Kriter: Yerlileştirme Oranı olabilir. Teknoloji Geliştirme (Ar-Ge) Tasarım. Malzeme. İmalat. Know-How

ArGe / ÜrGe? Ürün. Kriter: Yerlileştirme Oranı olabilir. Teknoloji Geliştirme (Ar-Ge) Tasarım. Malzeme. İmalat. Know-How Sunum Planı Teknoloji ve Ürün Nedir? Teknoloji ve Ürün Geliştirme Süreçleri Enerji Sistemlerinde Teknoloji Geliştirme Dünya da Termik Santral Teknolojilerindeki Durum Türkiye deki Mevcut Durum ve Gelişimi

Detaylı

BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ

BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ BİYOKÜTLE SEKTÖRÜ Türkiye birincil enerji tüketimi 2012 yılında 121 milyon TEP e ulaşmış ve bu rakamın yüzde 82 si ithalat yoluyla karşılanmıştır. Bununla birlikte,

Detaylı

2013 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2013 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen

Detaylı

TMMOB Maden Mühendisleri Odası

TMMOB Maden Mühendisleri Odası TÜRKİYE ENERJİ POLİTİKALARI İÇERİSİNDE KÖMÜRÜN K ÖNEMİ TMMOB Maden Mühendisleri Odası ENERJİNİN ÖNEMİ Sanayinin temel girdilerinden olan enerji, ulusların kalkınmalarında ve refaha ulaşmalarında büyük

Detaylı

Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler

Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye nin Endüstriyel Emisyonlar Direktifine Uyumu: Enerji Sektörü Üzerindeki Muhtemel Maliyetler Ankara, 24 Mart 2015 Çerçeve Temel endişe: İklim değişikliği

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Artan nüfus ile birlikte insanların rahat ve konforlu şartlarda yaşama arzuları enerji talebini sürekli olarak artırmaktadır. Artan enerji talebini, rezervleri sınırlı

Detaylı

Yenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) :

Yenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) : Günümüzde küresel olarak tüm ülkelerin ihtiyaç duyduğu enerji, tam anlamıyla geçerlilik kazanmış bir ölçüt olmamakla beraber, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren önemli bir kriterdir. İktisadi olarak

Detaylı

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr ENERJİ 2011 yılı sonu itibarıyla dünyadaki toplam enerji kaynak tüketimi 12.274,6 milyon ton eşdeğeri olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı itibarıyla dünyada enerji tüketiminde en yüksek pay %33,1 ile petrol,

Detaylı

TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ Oda Raporu

TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ Oda Raporu tmmob makina mühendisleri odası TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ Oda Raporu Mart 2010 Yayın No:...MMO/2010/528 tmmob makina mühendisleri odası Meşrutiyet Caddesi No: 19 Kat: 6-7-8 Tel: (0 312) 425 21 41 Faks:

Detaylı

TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ. Celal KAMACI. Dr. Zeki KARACA.

TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ. Celal KAMACI. Dr. Zeki KARACA. 111 Dergisi 3 TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ Celal KAMACI Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çan Meslek Yüksekokulu celal@comu.edu.tr Dr. Zeki

Detaylı

Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri

Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri 5 Kasım 2015 Ekonomi Bakanlığı 1 Enerji Sektöründe Düzenlenen Teşvik Belgeleri V - 20.06.2012-30.06.2014 Döneminde Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Kaynaklarına

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 1.1. Dünya da Enerji...1 1.1.1. Dünya Birincil Enerji Arzındaki Gelişmeler ve Senaryolar...1 1.2. Türkiye de Enerji...4 1.2.1. Türkiye Toplam Birincil Enerji

Detaylı

Gordhan Das Valasai. Doç. Dr. Merih Aydınalp Köksal

Gordhan Das Valasai. Doç. Dr. Merih Aydınalp Köksal DÜŞÜK EKONOMİK VE ÇEVRESEL MALİYETLİ ELEKTRİK ÜRETİM SEÇENEKLERİNİN MODELLENMESİ VE ANALİZİ Gordhan Das Valasai Makina Müh. Böl., Mehran University, Jamshoro, Pakistan Doç. Dr. Merih Aydınalp Köksal Çevre

Detaylı

LİNYİTLERİMİZ ENERJİ İHTİYACIMIZI KARŞILAR MI?

LİNYİTLERİMİZ ENERJİ İHTİYACIMIZI KARŞILAR MI? LİNYİTLERİMİZ ENERJİ İHTİYACIMIZI KARŞILAR MI? Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, özel bir televizyonda katıldığı programda gündeme dair konularda açıklamalarda bulundu. Türkiye nin

Detaylı

ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI

ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI ENERJİ KAYNAKLARI ve TÜRKİYE Türkiye önümüzdeki yıllarda artan oranda enerji ihtiyacı daha da hissedecektir. Çünkü,ekonomik kriz dönemleri

Detaylı

TMMOB MMO ENERJİ EKİPMANLARININ YERLİ ÜRETİMİ RAPORUNU HAZIRLAYANLAR

TMMOB MMO ENERJİ EKİPMANLARININ YERLİ ÜRETİMİ RAPORUNU HAZIRLAYANLAR TMMOB MMO ENERJİ EKİPMANLARININ YERLİ ÜRETİMİ RAPORUNU HAZIRLAYANLAR RAPOR REDAKSİYONU VE EDİTÖRLÜĞÜ Tülin Keskin TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Verimliliği Danışmanı, TMMOB Makina Mühendisleri

Detaylı

TÜRKİYE DE ENERJİ SEKTÖRÜ SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. 25 Kasım 2015

TÜRKİYE DE ENERJİ SEKTÖRÜ SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. 25 Kasım 2015 TÜRKİYE DE ENERJİ SEKTÖRÜ SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 25 Kasım 2015 1 Türkiye de Enerji Sektörü Ne Durumda? Fosil kaynaklar bakımından oldukça yetersiz olan Türkiye enerjide %73 oranında dışa bağımlıdır.

Detaylı

Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi

Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi İbrahim M. Yağlı* Enerji üretiminde Rüzgar Enerjisinin Üstünlükleri Rüzgar enerjisinin, diğer enerji üretim alanlarına göre, önemli üstünlükleri bulunmaktadır:

Detaylı

TERMİK SANTRALLARIN KURULUMUNDA YERLİ MÜHENDİSLİK ve MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ. İsmail Salıcı (İnş.Yük.Müh, İTÜ-1970)

TERMİK SANTRALLARIN KURULUMUNDA YERLİ MÜHENDİSLİK ve MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ. İsmail Salıcı (İnş.Yük.Müh, İTÜ-1970) TERMİK SANTRALLARIN KURULUMUNDA YERLİ MÜHENDİSLİK ve MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ İsmail Salıcı (İnş.Yük.Müh, İTÜ-1970) TARİHÇE 1970 Öncesi, Yerli Mühendislik etkili değil, 1967 1972 Arası Türkiye nin en büyük

Detaylı

Türkiye Rüzgar Enerjisi Sektör Toplantısı ( TÜRES 2017/1 )

Türkiye Rüzgar Enerjisi Sektör Toplantısı ( TÜRES 2017/1 ) Türkiye Rüzgar Enerjisi Sektör Toplantısı ( TÜRES 2017/1 ) TÜRKİYE KURULU GÜCÜ 2017 MART SONU TÜRKİYE KURULU GÜCÜNÜN BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARINA GÖRE DAĞILIMI (TOPLAM 79.178,3 MW) KATI+SIVI; 667,1; 0,85%

Detaylı

ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı

ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL

Detaylı

Ülkemizde Elektrik Enerjisi:

Ülkemizde Elektrik Enerjisi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri Dizisi 6 Mart 8 Mayıs 22 Destekleyen Kuruluşlar: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği

Detaylı

Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015

Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Dünya Enerji Genel Görünümü Genel Görünüm Dünya Birincil Enerji Tüketimi 2013-2035 2013 2035F Doğalgaz %24 Nükleer %4 %7 Hidro %2 Yenilenebilir Petrol %33 Kömür

Detaylı

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU

TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan

Detaylı

1) Biyokütleye Uygulanan Fiziksel Prosesler

1) Biyokütleye Uygulanan Fiziksel Prosesler 1) Biyokütleye Uygulanan Fiziksel Prosesler 1. Su giderme 2. Kurutma 3. Boyut küçültme 4. Yoğunlaştırma 5. Ayırma Su giderme işleminde nem, sıvı fazda gideriliyor. Kurutma işleminde nem, buhar fazda gideriliyor.

Detaylı

Dünya Birincil Enerji Tüketimi Kaynaklar Bazında (%), 2015

Dünya Birincil Enerji Tüketimi Kaynaklar Bazında (%), 2015 Dünya Birincil Enerji Tüketimi Kaynaklar Bazında (%), 2015 Nükleer %4,4 Hidroelektrik 6,8 % Yenilenebilir %2,8 Petrol %32,9 Dünya Birincil Enerji Tüketimi: 13.147 Milyon TEP Kömür %29,2 Doğal Gaz %23,9

Detaylı

ELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011

ELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011 ELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011 TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ KURULU GÜCÜ (Nisan 2011) TERMİK - İTHAL KÖMÜR

Detaylı

Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması. Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK

Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması. Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK Türkiye nin Elektrik Enerjisi Üretimi Kaynaklı Sera Gazı Emisyonunda Beklenen Değişimler ve Karbon Vergisi Uygulaması Mustafa ÖZCAN, Semra ÖZTÜRK Çalışmanın amacı Türkiye nin 2013-2017 dönemi elektrik

Detaylı

2ME ENDÜSTRİYEL TESİSLER MADENCİLİK LTD.ŞTİ EMİN BİLEN (TEMMUZ 2017-İSTANBUL)

2ME ENDÜSTRİYEL TESİSLER MADENCİLİK LTD.ŞTİ EMİN BİLEN (TEMMUZ 2017-İSTANBUL) TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ, TARİFE YAPISI VE ALTERNATİF ELEKTRİK ENERJİSİ TEMİN İMKANLARI 2ME ENDÜSTRİYEL TESİSLER MADENCİLİK LTD.ŞTİ EMİN BİLEN (TEMMUZ 2017-İSTANBUL) 2016 YILI ELEKTRİK ENERJİSİ

Detaylı

ENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ

ENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ ENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ Prof. Dr. Ferruh Ertürk Doç. Dr. Atilla Akkoyunlu Çevre Yük. Müh. Kamil B. Varınca 31 Mart 2006 İstanbul İçindekiler İÇİNDEKİLER...İ ÇİZELGELER LİSTESİ...İİİ ŞEKİLLER

Detaylı

ÖZET AĞAOĞLU ENERJİ GRUBU TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ YENİLENEBİLİR ENERJİ RÜZGAR ENERJİSİ STATÜ FIRSATLAR ZORLUKLAR/PROBLEMLER TAVSİYELER

ÖZET AĞAOĞLU ENERJİ GRUBU TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ YENİLENEBİLİR ENERJİ RÜZGAR ENERJİSİ STATÜ FIRSATLAR ZORLUKLAR/PROBLEMLER TAVSİYELER 1 ÖZET AĞAOĞLU ENERJİ GRUBU TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ YENİLENEBİLİR ENERJİ RÜZGAR ENERJİSİ STATÜ FIRSATLAR ZORLUKLAR/PROBLEMLER TAVSİYELER 2 PORTFÖY ÖZETİ Kapasite Dağılımı Üretim Dağılımı Rüzgar 65,3% Rüzgar

Detaylı

NÜKLEER ENERJİ. Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı

NÜKLEER ENERJİ. Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı NÜKLEER ENERJİ Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dünyada Elektrik Enerjisi Üretimi (2005) Biyomas ve atık: %1,3 Nükleer: %16,5 Kömür: %38,8 Diğer yenilenebilir:

Detaylı

TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ KONGRESİ 2014

TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ KONGRESİ 2014 TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ KONGRESİ 2014 "Türkiye de Rüzgar Enerjisi Projelerinin Finansmanında Yaşanan Sorunlar" Cem Gökmen GÖKKAYA Finans Müdürü 1 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Türkiye İçin Önemi 48,000

Detaylı

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER TÜRKİYE BİRİNCİL ENERJİ TALEBİ Türkiye Birincil Enerji Talebi (Milyon TEP) 61% Son 13 yılda: Politik istikrar 77 124 İsikrarlı ekonomik büyüme İyileşen

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında

Detaylı

Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı

Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı İstanbul, Kasım 2014 Son 10 Yılda Gelinen Nokta(2003-2013) Elektrik tüketimi yaklaşık 2 kat artışla 245 milyar

Detaylı

Yakın n Gelecekte Enerji

Yakın n Gelecekte Enerji Yakın n Gelecekte Enerji Doç.Dr.Mustafa TIRIS Enerji Enstitüsü Müdürü Akademik Forum 15 Ocak 2005 Kalyon Otel, İstanbul 1 Doç.Dr.Mustafa TIRIS 1965 Yılı nda İzmir de doğdu. 1987 Yılı nda İTÜ den Petrol

Detaylı

Türkiye de Elektrik Enerjisi Üretimi ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Mevcut Durumu

Türkiye de Elektrik Enerjisi Üretimi ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Mevcut Durumu Türkiye de Elektrik Enerjisi Üretimi ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Mevcut Durumu Türkiye de Elektrik Enerjisi Üretimi Türkiye Elektrik Enerjisi Üretimi üretimdeki paylarına göre sırasıyla doğalgaz,

Detaylı

TÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ STRATEJİSİ VE POLİTİKALARI. Ramazan USTA Genel Müdür Yardımcısı

TÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ STRATEJİSİ VE POLİTİKALARI. Ramazan USTA Genel Müdür Yardımcısı TÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ STRATEJİSİ VE POLİTİKALARI Ramazan USTA Genel Müdür Yardımcısı 27-03-2015 1 Sunum İçeriği YEGM Sorumlulukları ve Enerji Politikalarımız YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Türkiye Güneş Enerjisi Geleceği Solar TR2016, 06 Aralık

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Türkiye Güneş Enerjisi Geleceği Solar TR2016, 06 Aralık YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye Güneş Enerjisi Geleceği Solar TR2016, 06 Aralık 1 YE ve EV Politika,Mevzuat İzin süreçleri Enerji Verimliliği Yenilenebilir Enerji YEGM Teknik Etki Analizleri

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ M E H M E T A Ş K E R, 2 5. 0 9. 2 0 1 3 I S T A N B U L TÜRKİYE'NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ POLİTİKALARI : Elektrik enerjisi üretmek için yenilenebilir kaynakların kullanımını

Detaylı

TÜRKİYE'DE YENİLENEBİLİR ENERJİ

TÜRKİYE'DE YENİLENEBİLİR ENERJİ TÜRKİYE'DE YENİLENEBİLİR ENERJİ Enerji İşleri Genel Müdürlüğü 18 Haziran 2009, Ankara YEK Potensiyeli Yenilenebilir Enerji Üretimi Yenilenebilir Kurulu Güç Kapasitesi YEK Hedefleri YEK Mevzuatı YEK Teşvik

Detaylı

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi -Çimento Sanayinde Enerji Geri Kazanımı Prof. Dr. İsmail Hakkı TAVMAN Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Kaynakları Kullanışlarına Göre

Detaylı

2014 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2014 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Gelişmekte olan ülkelerdeki sanayileşme enerjiye olan talebin hızla artmasına neden olmaktadır. Enerji,

Detaylı

Afşin- Elbistan 13.05.2013 Haluk Direskeneli

Afşin- Elbistan 13.05.2013 Haluk Direskeneli Afşin- Elbistan 13.05.2013 Haluk Direskeneli Enerji sektörümüzün en önemli projeleri Afşin Elbistan projeleridir. Türkiye linyit kaynaklarının nerdeyse yarısı Afşin- Elbistan dadır. Elbistan ovasında A

Detaylı

KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul

KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul Sera gazları ve kaynakları Kyoto Protokolü tarafından belirtilen 6 sera gazı: Karbon dioksit (CO

Detaylı

TTGV Enerji Verimliliği. Desteği

TTGV Enerji Verimliliği. Desteği Enerjiye Yönelik Bölgesel Teşvik Uygulamaları Enerji Verimliliği 5. Bölge Teşvikleri Enerjiye Yönelik Genel Teşvik Uygulamaları Yek Destekleme Mekanizması Yerli Ürün Kullanımı Gönüllü Anlaşma Desteği Lisanssız

Detaylı

AR& GE BÜLTEN Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri

AR& GE BÜLTEN Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri 2006 Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri Nurel KILIÇ Dünya da ve Türkiye de ulusal ve bölgesel enerji piyasaları, tarihin hiçbir döneminde görülmediği kadar ticaret, rekabet ve yabancı yatırımlara

Detaylı

Afşin-Elbistan Termik Santralleri Elektrik Üretiminden Çok İklimi Değiştiriyor

Afşin-Elbistan Termik Santralleri Elektrik Üretiminden Çok İklimi Değiştiriyor Afşin-Elbistan Termik Santralleri Elektrik Üretiminden Çok İklimi Değiştiriyor Kasım 2015 Hazırlayan Önder Algedik 2 İçindekiler Özet... 3 Afşin Elbistan Linyit Rezervi... 4 Elektrik Üretimi... 5 Afşin

Detaylı

ENERJİ VERİMLİLİĞİ ve TASARRUFU

ENERJİ VERİMLİLİĞİ ve TASARRUFU ENERJİ VERİMLİLİĞİ ve TASARRUFU Nuh Enerji Elk.Ürt.A.Ş _ Kocaeli EMO Hazırlayan : Erol YILDIRIM TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ Türkiye Elektrik Üretiminin Özelleşmesi Özel sektör tarafından enerji

Detaylı

Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz

Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz EWEA-TWEA Policy Workshop Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz Mustafa Özgür Berke, WWF-Türkiye 27.03.2013, Ankara 27-Mar-13 / 1 Photo: Michel Roggo / WWF-Canon KISACA WWF +100 5 kıtada,

Detaylı

Yenilenebilir Enerjiye Dayalı Elektrik Enerjisinin Sertifikasyonu

Yenilenebilir Enerjiye Dayalı Elektrik Enerjisinin Sertifikasyonu Yenilenebilir Enerjiye Dayalı Elektrik Enerjisinin Sertifikasyonu Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı fyazitas@yegm.gov.tr Türkiye Rüzgar Enerjisi

Detaylı

Yalova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü. Enerjinin Önemi? Enerji Sistemleri Mühendisi Kimdir?

Yalova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü. Enerjinin Önemi? Enerji Sistemleri Mühendisi Kimdir? Yalova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Enerjinin Önemi? Enerji, ekonomik ve sosyal kalkınmanın temel unsurlarından biri olması yanısıra, yaşamın sürdürülebilmesi

Detaylı

BİYOKÜTLE SİSTEMLERİ VE TÜRKİYE KAZAN SEKTÖRÜ

BİYOKÜTLE SİSTEMLERİ VE TÜRKİYE KAZAN SEKTÖRÜ BİYOKÜTLE SİSTEMLERİ VE TÜRKİYE KAZAN SEKTÖRÜ KBSB Kazan ve Basınçlı Kap Sanayicileri Birliği - 2014 Ahmet Cevat Akkaya www.kbsb.org.tr Milyar Kaçınılmaz Son? Misyon? Tek gerçek kaynak - Dünya Dünya popülasyon

Detaylı

Termik Santraller Nasıl Olmalı? How should we design Thermal Power Plants?

Termik Santraller Nasıl Olmalı? How should we design Thermal Power Plants? MMO, Edirne Sayfa 1 23.Şubat.2011 ÖZET ABSTRACT GİRİŞ Termik Santraller Nasıl Olmalı? How should we design Thermal Power Plants? Haluk Direskeneli ODTÜ Makina 1973, MMO Ankara 6606 Enerji Çalışma Gurubu

Detaylı

mmo bülteni þubat 2005/sayý 81 doðalgaz temin ve tüketim politikalarý raporu da basýn mensuplarýna daðýtýlmýþtýr.

mmo bülteni þubat 2005/sayý 81 doðalgaz temin ve tüketim politikalarý raporu da basýn mensuplarýna daðýtýlmýþtýr. TÜRKÝYE DE DOÐAL GAZ TEMÝN VE TÜKETÝM POLÝTÝKALARI Basýna ve Kamuoyuna 10 Ocak 2005 Oda Baþkanýmýz Emin KORAMAZ Odamýzýn Doðalgaz alanýnda yaptýðý çalýþmalarý ve Türkiye deki Doðalgazýn durumu hakkýnda

Detaylı

ENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN

ENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN ENERJİ VERİMLİLİĞİ MÜCAHİT COŞKUN 16360019 1 İÇİNDEKİLER Enerji Yoğunluğu 1. Mal Üretiminde Enerji Yoğunluğu 2. Ülkelerin Enerji Yoğunluğu Enerji Verimliliği Türkiye de Enerji Verimliliği Çalışmaları 2

Detaylı

Yenilenebilir enerji alanında iyi uygulamalar ve yenilikçi yaklaşımlar. a f o l ke c e n t e r. d k

Yenilenebilir enerji alanında iyi uygulamalar ve yenilikçi yaklaşımlar. a f o l ke c e n t e r. d k Yenilenebilir enerji alanında iyi uygulamalar ve yenilikçi yaklaşımlar K A R D E L E N A F R O D İ T A D S A L a a @ f o l ke c e n t e r. d k İ K L İ M O K U L U Y E N İ L E N E B İ L İ R E N E R J İ

Detaylı

YAŞAR ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi

YAŞAR ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi YAŞAR ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ (http://esm.yasar.edu.tr) Sunum Planı Neden Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü`nde Okumalıyım? Bölüm

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Enerji Görünümü Selahattin İncecik. İstanbul Teknik Üniversitesi

Dünyada ve Türkiye de Enerji Görünümü Selahattin İncecik. İstanbul Teknik Üniversitesi Dünyada ve Türkiye de Enerji Görünümü Selahattin İncecik İstanbul Teknik Üniversitesi ENERJİ ÜRETİMİ IEA: ENERJİ ÜRETİMİ VE KULLANIMI «SÜRDÜRÜLEMEYEN ÇEVRE İHTİYAÇLARI» İLE REKABET EDEMEZ. ÜLKELERİN ENERJİ

Detaylı

Mevcut Global Piyasa Koşullarında. Termik Santraller Üstüne Gözlemler

Mevcut Global Piyasa Koşullarında. Termik Santraller Üstüne Gözlemler Mevcut Global Piyasa Koşullarında Termik Santraller Üstüne Gözlemler Geçtiğimiz birkaç yıl, termik enerji üretimi endüstrisi için zor bir dönem oldu. 2017 yılında, tüm ABD ulusal şebekesine, 10 GW Doğal

Detaylı

SEKTÖR: ENERJİ (TERMİK-KOJENERASYON)

SEKTÖR: ENERJİ (TERMİK-KOJENERASYON) SEKTÖR: ENERJİ (TERMİK-KOJENERASYON) SIRA 1 Afşin-Elbistan A Termik Santralı Rehabilitasyonu ve Baca Gazı Desülfürizasyon Ünitesinin Tesis Edilmesi Projesi EÜAŞ Genel Müdürlüğü Afşin-Elbistan A Termik

Detaylı

AR& GE BÜLTEN. Ülkemiz önemli maden yataklarına sahip olup belirli madenlerde kendine yetebilen ender ülkelerden birisidir.

AR& GE BÜLTEN. Ülkemiz önemli maden yataklarına sahip olup belirli madenlerde kendine yetebilen ender ülkelerden birisidir. Türkiye nin Doğal Kaynağı Kömür Hande UZUNOĞLU Ülkemiz önemli maden yataklarına sahip olup belirli madenlerde kendine yetebilen ender ülkelerden birisidir. Özellikle madenciliğin gelişiminde hız kazanılmasıyla

Detaylı

Ranteko. Çevre Çözümleri Ve Danışmanlık Hizmetleri. Çamur Kurutma ve Yakma Teknolojileri. Anaerobik Çürütme ve Biyogaz Tesisleri

Ranteko. Çevre Çözümleri Ve Danışmanlık Hizmetleri. Çamur Kurutma ve Yakma Teknolojileri. Anaerobik Çürütme ve Biyogaz Tesisleri Ranteko ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ Çamur Kurutma ve Yakma Teknolojileri Anaerobik Çürütme ve Biyogaz Tesisleri Çamur Bertaraf Çözümleri Yenilenebilir Enerji Projeleri Çevre Çözümleri Ve Danışmanlık Hizmetleri

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE DÖNGÜSEL EKONOMİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİ. Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Biyokütle Enerjisi Grubu Koordinatörü

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE DÖNGÜSEL EKONOMİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİ. Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Biyokütle Enerjisi Grubu Koordinatörü İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE DÖNGÜSEL EKONOMİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN ÖNEMİ Dr. Belma SOYDAŞ SÖZER Biyokütle Enerjisi Grubu Koordinatörü (bssozer@yegm.gov.tr) Döngüsel Ekonomi Kongresi, 5-6 Ekim 2017,

Detaylı

YERLİ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME PLATFORMU. Mete Bağdat Yerli Enerji Teknolojileri Ar-Ge Platformu

YERLİ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME PLATFORMU. Mete Bağdat Yerli Enerji Teknolojileri Ar-Ge Platformu YERLİ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME PLATFORMU Mete Bağdat Yerli Enerji Teknolojileri Ar-Ge Platformu Yerli Enerji Teknolojileri Ar-Ge Platformu Nedir? Türkiye de enerji politikalarının oluşturulması

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI Dr. Gülnur GENÇLER ABEŞ Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube Müdürü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 06/02/2016 YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR? Sürekli devam eden

Detaylı

SOLARTR 2014, 19 Kasım 2014

SOLARTR 2014, 19 Kasım 2014 Global Warming Images / WWF-Canon SOLARTR 2014, 19 Kasım 2014 Mustafa Özgür Berke WWF-Türkiye, İklim ve Enerji Programı +100 5 kıtada, 100 den fazla ülkede faaliyet gösteriyor +4000 4000 çalışanla 2000

Detaylı

Dünyada Enerji Görünümü

Dünyada Enerji Görünümü 09 Nisan 2014 Çarşamba Dünyada Enerji Görünümü Dünyada, artan gelir ve nüfus artışına paralel olarak birincil enerji talebindeki yükseliş hız kazanmaktadır. Nüfus artışının özellikle OECD Dışı ülkelerden

Detaylı

GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ

GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ ŞİRKET PROFİLİ GÜRİŞ İNŞAAT VE MÜHENDİSLİK A.Ş. 1958 yılında kurulmuş ve kurulduğu tarihten bu yana yurtiçi ve yurtdışında birçok alanda hizmet vermektedir.

Detaylı

İZMİR İLİ ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ (Aliağa Bölgesi) TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi

İZMİR İLİ ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ (Aliağa Bölgesi) TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi İZMİR İLİ ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ (Aliağa Bölgesi) TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Giriş Sanayi devriminin gerçekleşmesi ile birlikte; üretimde enerji talebi artmış, sermaye sınıfı

Detaylı

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER DÜNYA & TÜRKİYE ENERJİ TALEBİ Dünya Enerji Talebi Değişimi (02-14) Türkiye Birincil Enerji Talebi (Milyon TEP) 76% 33% 1% -8% 77 61% 124 OECD Dışı Dünya

Detaylı

2012 ve Sonrası için Türkiye nin Kömür Performansı. Türkiye Madencilik Zirvesi Alp Gürkan, Yönetim Kurulu Başkanı.

2012 ve Sonrası için Türkiye nin Kömür Performansı. Türkiye Madencilik Zirvesi Alp Gürkan, Yönetim Kurulu Başkanı. 2012 ve Sonrası için Türkiye nin Kömür Performansı Alp Gürkan, Yönetim Kurulu Başkanı Türkiye Madencilik Zirvesi 2012 5 Haziran 2012 Sunum İçeriği - Kömürle ilgili genel bilgiler, dünya kömür rezervleri

Detaylı

TR42 DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI 2014 YILI MALİ DESTEK PROGRAMLARI BİLGİ NOTU

TR42 DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI 2014 YILI MALİ DESTEK PROGRAMLARI BİLGİ NOTU Doğu Marmara Kalkınma Ajansı 2014 Yılı Mali Destek Programları 2014 Yılı Mali Destek Programları kapsamında 6 farklı mali destek Programı 11 Kasım 2013 tarihinde ilan edilmesi planlanmaktadır. Toplam 25.100.000

Detaylı

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları Hidroelektrik Enerji Enerji Kaynakları Türkiye de kişi başına yıllık elektrik tüketimi 3.060 kwh düzeylerinde olup, bu miktar kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkeler ortalamasının çok altındadır. Ülkemizin

Detaylı

ENERJİMİZ PROJENİZ İÇİN

ENERJİMİZ PROJENİZ İÇİN ENERJİMİZ PROJENİZ İÇİN www.zorluenerji.com.tr EPC/Anahtar Teslim Projeler Zorlu Enerji, Zorlu Holding değer ve stratejileri doğrultusunda, iş güvenliği, kalite ve çevreye önem veren anlayışıyla; 1993

Detaylı

ENERJİ ÜRETİM SANTRALLERİ MALİYET ANALİZİ

ENERJİ ÜRETİM SANTRALLERİ MALİYET ANALİZİ MAKALE ENERJİ ÜRETİM SANTRALLERİ MALİYET ANALİZİ Kadir Kaya * Arş. Gör., Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Samsun kadir.kaya@omu.edu.tr Erdem Koç Prof. Dr.,

Detaylı

2010 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2010 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen

Detaylı

GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ

GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ Ülkemizde, gıda ve elektrik enerjisi ihtiyacı, ekonomik gelişme ve nüfus artışı gibi nedenlerden dolayı hızla artmaktadır. Gıda miktarlarında, artan talebin karşılanamaması sonucunda

Detaylı

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNDE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALLERİ TEİAŞ

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNDE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALLERİ TEİAŞ TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNDE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALLERİ TEİAŞ Kemal YILDIR Genel Müdür Yönetim Kurulu Başkanı TÜREK, İstanbul Kasım 2013 ANA FAALİYET KONULARI Türkiye Elektrik Sistemini yönetmek Türkiye

Detaylı

TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili

TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili Dünya nüfusunun, kentleşmenin ve sosyal hayattaki refah düzeyinin hızla artması, Sanayileşmenin

Detaylı

Araştırma Notu 12/124

Araştırma Notu 12/124 Araştırma Notu 12/124 05.01.2012 YENİLENEBİLİR ENERJİ HABERLERİNDE REGÜLASYON ve FİNANSMAN ÖNE ÇIKIYOR Barış Gençer Baykan Yönetici Özeti Yenilenebilir enerjiler, gerek fosil yakıtların tükeneceği öngörüsü

Detaylı

Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON

Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON 27 MAYIS 2015 - İZMİR Yavuz Aydın Başkan TÜRKOTED KÜRESEL ENERJİ PİYASALARINDA GELİŞMELER VE BEKLENTİLER 2 02.06.2015 The future

Detaylı