DÖNEM SONU İŞLEMLER. Özcan AVCİ Grup Müdürü

Transkript

1 DÖNEM SONU İŞLEMLER Özcan AVCİ Grup Müdürü

2 Defteri kebir hesaplarını sınıflama Gelir tablosu Dönem sonu bilançosu

3 DÖNEMSELLİK İşletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün, belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır.

4 ÖZEL Hesap Dönemİ Hesap Dönemİ 01 Ocak 31 Aralık tarihleri arasındaki zaman dilimidir. Maliye Bakanlığı 12'şer aylık Özel Hesap Dönemleri belli edebilir.

5 TAHAKKUK İLKESİ Gelirler ve giderler, gerçekleşme durumlarına göre dikkate alınırlar. Gelir ve giderin gerçekleştiğini kanıtlayan belgelerle olay muhasebe kayıtlarına alınır. Gelir veya giderle ilgili tahsilat veya ödemenin yapılıp yapılmaması, gelir veya giderin gerçekleşmesinin belirlenmesinde dikkate alınmaz.

6 ENVANTER İŞLEMLERİ

7 Envanter çıkarmak, bilanço günündeki; MEVCUTLARI ALACAKLARI BORÇLARI SAYMAK ÖLÇMEK TARTMAK DEĞERLEMEK suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmektir.

8 BİLANÇO GÜNÜ ENVANTER DEFTERİNE İŞE BAŞLAMA TARİHİNDE VE MÜTEAKİBEN HER HESAP DÖNEMİNİN SONUNDA ÇIKARILAN ENVANTERLER VE BİLANÇOLAR KAYDOLUNUR BU TARİHE "BİLANÇO GÜNÜ" DENİR. Envanter ve bilançoların düzenlendiği hesap döneminin son günüdür.

9 FİİLİ ENVANTER İktisadi bir kıymetin varlığının fiili olarak, yani elle sayılarak tespit edilmesidir. KAYDİ ENVANTER İktisadi bir kıymetin varlığının, kayıt ve belgeler üzerinden tespit edilmesidir.

10 Kimler envanter işlemi yapacaktır? Bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri, Her türlü ticaret şirketleri, Kurumlar vergisine tabi olup bilanço esasına göre defter tutan diğer tüzel kişiler, İhtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı tercih eden mükellefler, İşletme hesabı esasına göre defter tutanlardan emtia üzerine iş yapan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri.

11 Envanter işleminde takip edilecek sıra ve sonrası Muhasebe dışı envanter (Varlık ve borçların fiili durumunun tespiti), Bulunan fiili durum ile genel geçici mizandaki hesap kalanlarının karşılaştırılmak suretiyle farkların tespit edilmesi, Muhasebe içi envanter (Tespit edilen farkların nedenleri göz önünde bulundurularak hesapların gerçek durumu ifade eder hale getirilmesi), Kesin mizanın düzenlenmesi, Envanter sonuçlarını içeren mali tabloların tanzimi.

12 DEĞERLEME

13 DEĞERLEME Vergi matrahlarının hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespitidir. Muhasebe dışı envanterin fiziki sayımdan sonraki ikinci aşamasını oluşturur.

14 Değerlemede, iktisadi kıymetlerin vergi kanunlarında gösterilen gün ve zamanlarda haiz oldukları kıymetler esas tutulur.

15 DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ MALİYET BEDELİ (VUK md. 262) İktisadi kıymetin satın alınması veya değerinin artırılması için yapılan ödemelerin toplamıdır. MALİYET BEDELİ İLE DEĞERLENECEK KIYMETLER Emtia Gayrimenkuller - Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı - Tesisat ve makinalar - Gemiler ve diğer taşıtlar - Gayrimaddi haklar Demirbaşlar Zirai mahsuller ve hayvanlar Özel maliyet bedeli

16 DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ BORSA RAYİCİ (VUK md. 263) Değerlemeden evvelki son işlem günündeki borsadaki işlemlerin ortalama değeridir. BORSA RAYİCİ İLE DEĞERLENECEK KIYMETLER Menkul kıymetler - Hazine bonoları - Tahviller (borsada işlem görenler) - Eurobondlar (borsada işlem görenler) Yabancı paralar [Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilmiş kur (yoksa Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilen kur) ile değerlenir.]

17 DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ KIST GETİRİ ÖLÇÜSÜ (VUK md. 279) Menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle bulunan değerdir. KIST GETİRİ ÖLÇÜSÜ İLE DEĞERLENECEK KIYMETLER Gelir ortaklığı senetleri Finansman bonoları Eurobondlar (borsada işlem görmeyenler) Tahviller (borsada işlem görmeyenler)

18 DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ TASARRUF DEĞERİ (VUK md. 264) İktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için arz ettiği gerçek değerdir. TASARRUF DEĞERİ İLE DEĞERLENECEK KIYMETLER Senede bağlı alacaklar Senede bağlı borçlar

19 DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ MUKAYYET DEĞER (VUK md. 265) İktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarında gösterilen değeridir. MUKAYYET DEĞER İLE DEĞERLENECEK KIYMETLER Aktifleştirilen ilk tesis ve taazzuv giderleri Peştemallıklar Aktif ve pasif geçici hesap kıymetleri Karşılıklar Senetsiz alacak ve borçlar

20 DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ İTİBARİ DEĞER (VUK md. 266) Tahvil ve senetlerin üzerinde yazılı olan değerdir. İTİBARİ DEĞER İLE DEĞERLENECEK KIYMETLER Kasadaki Türk Lirası Anonim şirketleri çıkardıkları hisse senedi ve tahviller İktisadi kamu müesseselerin çıkardıkları tahviller

21 DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ İktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi karşılığında ödenen veya borçlanılan bedeldir. ALIŞ BEDELİ (VUK md. 279) ALIŞ BEDELİ İLE DEĞERLENECEK KIYMETLER Menkul kıymetler - Hisse senetleri - Yatırım fonu katılma belgeleri - Kâr-zarar ortaklığı belgeleri

22 AMORTİSMANLAR

23 Gayrimenkullerin Gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin Alet, edevat, mefruşatın Demirbaşların Sinema filmlerinin VUK un değerleme hükümlerine göre belirlenen değerlerinin, yine VUK ta belirlenen esaslar ve süreler dahilinde yok edilmesidir.

24 İKTİSADİ KIYMETİN AMORTİSMANA TABİ TUTULABİLMESİ İÇİN Envantere kayıtlı olmalıdır. Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalmalıdır. İşletmede 1 yıldan fazla kullanılmalıdır.

25 Amortisman ayrılacak olan tutar iktisadi kıymetin değerleme ölçülerine göre tespit edilen değeridir. Boş arazi ve arsalar için amortisman ayrılamaz. Amortisman ayırmak isteğe bağlıdır, zorunlu değildir. Amortisman ayrılmayan yıl için bu hak ortadan kalkar. Azalan bakiyeler usulünden normal amortisman usulüne geçiş mümkündür.

26 AMORTİSMAN YÖNTEMLERİ Normal amortisman Azalan bakiyeler usulüyle amortisman Fevkalade amortisman Kıst amortisman

27 NORMAL AMORTİSMAN Mükellefler amortismana tabi iktisadi kıymetlerini Maliye Bakanlığının tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden itfa ederler. İlan edilecek oranların tespitinde iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır.

28 AZALAN BAKİYELER USULÜYLE AMORTİSMAN Yalnızca bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden dileyenler, amortismana tabi iktisadi değerlerini, azalan bakiyeler üzerinden amortisman usulü ile yok edebilirler. Her yıl, üzerinden amortisman hesaplanacak değer, evvelce ayrılmış olan amortismanlar toplamının tenzili suretiyle tespit olunur. Uygulanacak amortisman oranı % 50 yi geçmemek üzere normal amortisman oranının iki katıdır. Amortisman süresi normal amortisman nispetlerine göre hesaplanır.

29 FEVKALADE AMORTİSMAN UYGULAMASINI GEREKTİREN DURUMLAR Afet nedeniyle, iktisadi kıymetin değerini kısmen veya tamamen kaybetmesi, Yeni icatlar nedeniyle, iktisadi kıymetin teknik verim ve değerinin düşerek kısmen veya tamamen kullanılamaz hale gelmesi, Cebri çalışmaya tabi tutulduğu için iktisadi kıymetin normalden fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalması, durumlarında Maliye Bakanlığının izni alınmak suretiyle fevkalade amortisman uygulanabilir.

30 KIST AMORTİSMAN UYGULANACAK DURUMLAR Binek otomobil alındığı yılda Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, binek otomobillerinin aktife girdiği tarihten sonra kalan dönem sonuna kadar olan süre dikkate alınarak amortisman ayrılması gerekmektedir. Yıllık Amortisman / 12 x Kalan Ay Sayısı

31 KIST AMORTİSMAN UYGULANACAK DURUMLAR Hesap dönemi değişikliğinde Takvim yılından özel hesap dönemine geçilmesi; 1 Ocak tan özel hesap dönemi başına kadar, Özel hesap döneminden takvim yılına geçilmesi; Özel hesap döneminin sonundan takvim yılının sonuna kadar geçen süre için kıst amortisman ayrılır. Kıst amortisman yalnızca hesap dönemi değişikliğinin yapıldığı dönemde uygulanacak, 12 aylık özel hesap dönemlerinde amortisman tam yıl üzerinden hesaplanacaktır.

32 KIST AMORTİSMAN UYGULANACAK DURUMLAR Devir ve bölünme işlemine bağlı olarak Devir veya bölünme yılına mahsus olmak ve yıllık ayrılma vasfını kaybetmemek üzere; Devrolan veya bölünen şirket, hesap döneminin başlangıcından devir veya bölünme tarihine kadar olan süre için, Devralan şirket, devir tarihinden hesap döneminin sonuna kadar geçen süre için kıst amortisman hesaplar.

33 YENİLEME FONU

34 YENİLEME FONU AYRILABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR Yenileme fonu, bilanço esasına göre defter tutanlarca ayrılabilir, Satılan veya hasara uğrayan kıymetin ATİK olması gerekir, Satılan iktisadi kıymetin yenilenmesinin zorunlu olması veya işletmeyi idare edenlerce bu konuda karar verilerek girişimde bulunulması gerekir, Yeni alınan iktisadi kıymetle satılan iktisadi kıymet aynı nitelikte olmalıdır.

35 YENİLEME FONUNUN KULLANIMI Yenileme fonu, yeni alınacak amortismana tabi iktisadi kıymetlerin amortismanlarında kullanılır. Yeni Sabit Kıymetin amortismanı, yenileme fonu ile karşılaştırılır. Fon bitince ayrılan amortismanlar gider/maliyet yazılır. YENİLEME FONUNUN KULLANIM SÜRESİ Yenileme fonuna alınan kârın üç yıl içinde kullanımı zorunludur. Üç yıllık sürenin hesabında,satışın yapıldığı yılda dahildir. Üç yıl içinde kullanılmayan yenileme fonu üçüncü yılın sonunda o yılın vergi matrahına eklenir.

36 ALACAK ve borçlarin DEĞERLEMESİ

37 Alacaklar VUK un 281 inci, Borçlar ise VUK un 285 inci maddesi uyarınca mukayyet değeri (Kayıtlı Değer) ile değerlenir. Mukayyet değer ölçüsü uygulanmadan önce, bu alacaklar içinde şüpheli ve değersiz alacaklar varsa saptanır ve bunlar muhasebe kayıtlarıyla düşüldükten sonra geriye kalan alacaklara mukayyet değer ölçüsü uygulanır.

38 Dövizli alacak ve borç tutarları Maliye Bakanlığının yıl sonunda tebliğ ile ilan ettiği döviz kurlarıyla çarpılmak suretiyle düzeltilir. Oluşan kur farkları gelir veya gider olarak sonuç hesaplarına yansıtılır İsteyen mükellefler, işletme aktifinde veya pasifinde yer alan Alacak ve Borç senetlerini değerleme günündeki gerçek değerine indirgenmesi amacıyla reeskont işlemi yapabilirler.

39 REESKONT İşletme aktifinde veya pasifinde yer alan alacak ve borç senetlerinin değerleme günündeki gerçek değerine indirgenmesidir.

40 REESKONT İŞLEMİNİN ŞARTLARI Alacak veya borç senede bağlı olmalıdır. Senet, vade içermelidir. Senedin vadesi değerleme günü itibarıyla gelmemiş olmalıdır. Senet bilançoda yer almalıdır. Senet kazancın elde edilmesine yönelik olmalıdır. Reeskont hesabı iç iskonto formülü kullanılarak yapılacaktır. Yabancı para cinsinden olan senetli alacak ve borçlar reeskonta tabi tutulabilir. (VUK 280/3). Ancak bu durumda reeskont oranı olarak; senette faiz oranı yoksa LIBOR (Londra Bankalar Arası Faiz Oranı) esas alınır.

41 ALACAK VE BORÇ SENETLERİ REESKONTU ÖZELLİKLİ DURUMLAR Bankalar, bankerler ve sigorta şirketleri dışında kalan ve bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için reeskont işlemi ihtiyaridir. Alacak senetlerini reeskonta tabi tutan kuruluşlar, borç senetlerini de reeskonta tabi tutmak zorundadır. Kısmi reeskont işlemi yapılamaz. Örneğin; alacak senetlerinin bir kısmını reeskonta tabi tutup, diğer kısmını tutmamak olmaz Bankalara, teminata ve tahsilata verilen senetler için reeskont hesaplanabilir.

42 ALACAK VE BORÇ SENETLERİ REESKONTU ÖZELLİKLİ DURUMLAR Kampanyalı (ön ödemeli) satışlarla ilgili olarak alınan senetler için reeskont hesaplanamaz. KDV tutarını da içeren alacak senetleri için reeskont hesaplanırken KDV tutarı hesaplama dışında bırakılmalıdır. İleri tarihli çekler için reeskont hesaplanabilir

43 ALACAK VE BORÇ SENETLERİ REESKONTU ÖZELLİKLİ DURUMLAR Hatır senetleri için reeskont hesaplanamaz. Yıllara sari inşaat dolayısı ile alınan senetler için reeskont hesaplanamaz. Vadesi belli olan senetsiz alacak ve borçlar için reeskont hesaplanamaz. Müflisten olan alacaklar için reeskont hesaplanamaz.

44 F= A-[A x 360 / (M x T)] F = Reeskont tutarı A = Nominal değer M = Faiz oranı T = Vade (vadeye kalan gün sayısı)

45 ŞÜPHELİ ALACAKLAR

46 ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI AYRILABİLMESİ İÇİN Bilanço usulüne göre defter tutulmalıdır. Alacak, ticari veya zirai kazancın elde edilmesi ve devamı ile ilgili olmalıdır. Alacak değerleme günü itibarıyla şüpheli hale gelmiş olmalıdır.

47 Kamu idare ve müesseselerinden olan alacağın tahsil edilememesi ve bu yüzden bir zararın oluşması ihtimali söz konusu olmadığından bu tür alacakların şüpheli olduğu kabul edilemez. TMSF ye devredilen bankalarda bulunan mevduat ve repo hesapları için karşılık ayrılamaz. İştiraklerden olan alacaklar için karşılık ayrılabilir. Ferdi işletme ve şahıs şirketlerinde şirketin kendi ortaklarından olan alacakları için karşılık ayrılamaz.

48 İflas halindeki kişilerden olan alacaklar için karşılık ayrılabilir. Hakkında İflas erteleme kararı bulunanlardan olan alacaklar için iflasın ertelenmesine ilişkin kararın verildiği hesap döneminde şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkündür. Şüpheli alacağın sonradan tahsil edilen miktarı tahsil edildiği dönemde gelir olarak dikkate alınır. Tahsil edilemeyen KDV için de şartlar varsa şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir.

49 Yurt dışından olan alacaklar için de dava açıldığının veya icra takibine başlandığının belgelendirilmesi şartıyla karşılık ayrılabilir. Aciz vesikasına bağlanan alacaklarda alacağın tamamı için değil bu vesikada yer alan tutar kadar karşılık ayrılabilir. Hatır senetleri için şüpheli alacak karşılığı ayrılamaz. Dövize endeksli veya döviz cinsinden olan şüpheli alacaklar için karşılık ayrılmasına karar verilmesi halinde, bu alacağa bağlı olarak ortaya çıkan kur farkları da şüpheli alacak kabul edilerek karşılık ayrılır.

50 DEĞERSİZ ALACAKLAR

51 Yargı kararına ya da kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkan kalmayan alacaklar değersiz alacaktır. Değersiz alacaklar, bu mahiyete girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybederler ve mukayyet kıymetleriyle zarara geçirilerek yok edilirler. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin bu madde hükmüne giren değersiz alacakları, gider kaydedilmek suretiyle yok edilirler.

52 Bir alacağın değersiz alacak sayılabilmesi için tüm hukuki yolların tüketilmiş olması gerekir. Alacak değersiz hale geldiği yıl hesaplarına gider (zarar) yazılır, aksi takdirde izleyen yıllarda dikkate alınamaz. Değersiz alacaklar daha sonra tahsil edilirse edildiği yıl gelir yazılır. tahsil

53 Bütün mükellefler, değersiz alacak uygulamasından yararlanabilir. Alacak ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesi ile ilgili olmalıdır. KDV içeren değersiz alacaklarda KDV de değersiz alacak olarak kabul edilecektir.

54 Konkordato anlaşması. KANAAT VERİCİ VESİKALAR NELERDİR? Borçlunun miras bırakmadan ölümü ve mirasçıların mirası reddettiğini gösteren belge. Borçlunun yurt dışına kaçması ve haczedilebilecek malı olmadığını gösterir belge. Alacaktan vazgeçildiğini gösteren mahkeme tutanakları. Borçlunun adresinin saptanamaması nedeniyle icra takibat dosyasının kaldırıldığını gösteren icra memurluğu yazısı.

55 VAZGEÇİLEN ALACAKLAR

56 Konkordato veya sulh yoluyla tahsilinden vazgeçilen alacaklar borçlu isletme tarafından özel bir fon hesabına (vazgeçilen alacak karşılığı) alınır ve gelir olarak kaydedilmez. Bu fon borcun tahsilinden vazgeçildiği yıl sonundan başlayarak üç yıl süre ile borçlunun bilanço pasifinde zararla itfa edilmek üzere bekletilir. Bu süre içerisinde zararla itfa edilemeyen fon tutarı üçüncü yıl sonunda gelir yazılır. Alacaklı işletme vazgeçtiği alacağını gider yazamaz.

57 GÖTÜRÜ GİDER UYGULAMASI

58 İHRACAT HASILATI Her türlü ihracat işlemlerinden döviz cinsinden elde edilen hasılat (KKTC ye TL cinsinden yapılan ihracat döviz cinsinden yapılmış kabul edilir) tutarları götürü giderin hesaplanmasına esas olarak alınabilecektir.

59 İHRACAT HASILATI Gümrük hattı dışındaki mağaza ve işletmelere yapılan mal teslimleri, Yabancı gemi ve uçaklara ve uluslararası taşımacılık yapanlara akaryakıt, su, kumanya ve sair malzeme teslimleri, Türkiye deki konsolosluklara diplomatik temsilciliklere, uluslararası kuruluşlara ve askeri tesislere yapılan mal teslimleri, Türkiye de ikamet etmeyenlere yurt içinde yapılan mal teslimleri, Uluslararası ihaleye çıkarılan projelere ilişkin olarak Türkiye de yapılan mal teslimlerinden sağlanan hasılat ile Transit ticaretten sağlanan hasılat götürü gider kaydedilmesinde ihracat hasılatı olarak dikkate alınmayacaktır.

60 YURT DIŞI TAŞIMACILIK HASILATI Başlangıç veya bitiş noktasından herhangi biri veya her ikisi yurt dışında bulunan taşımacılık işlerinden (yolcu taşımacılığından sağlanan hasılatlar dahil) sağlanan hasılat götürü gider uygulamasına konu olabilecektir. Ancak yurt dışı taşımacılığın TL cinsinden yapılması durumunda elde edilen hasılatlar için götürü gider kaydı mümkün bulunmamaktadır. Nakliyenin Türk Lirası karşılığında yapılması durumunda götürü gider uygulamasından istifade etmek mümkün bulunmamakta olup, taşıma işini döviz karşılığı yapan nakliyeciler söz konusu döviz cinsinden taşımacılık hasılatını götürü gider uygulamasında dikkate alabileceklerdir.

61 YURT DIŞINDA YAPILAN İNŞAAT, ONARMA, MONTAJ VE TEKNİK HİZMETLERDEN SAĞLANAN HASILAT Söz konusu faaliyetlerden elde edilen ve genel esaslar çerçevesinde tevsik edilen döviz cinsinden yurt dışı hasılatı ifade etmektedir. Mükellefler bu işlerden elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla götürü olarak hesapladıkları giderleri, söz konusu yurt dışı faaliyetlerden sağlanan kazançlardan düşecekler ve kalan kısmı Türkiye deki genel netice hesaplarına intikal ettireceklerdir. Yurt dışı faaliyetlerin kârla sonuçlanmaması götürü gider kaydıyla gider yazılmasına engel teşkil etmemektedir.

62 BAĞIŞ VE YARDIMLAR

63 Bağış ve yardımların kanunda belirtilen kurum ve kuruluşlara yapılmış olması gerekir. Yapılan bağış ve yardımlar muhasebe kayıtlarında KKEG olarak takip edilerek kazancın bulunması halinde beyannameden indirilmelidir.

64 Yapılan bağış ve yardımlar için mutlaka makbuz alınmalıdır. Bağışlar karşılıksız olarak yapılmalıdır. Ayni bağışlanan mal ve hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa takdir komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır.

65 BAĞIŞ VE YARDIMIN NİTELİĞİ GVK KVK -Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, -İl özel idareleri, -Belediyeler, -Köyler -Kamu yararına çalışan dernekler -Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara -Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara (Kurum kazancının tespitinde dikkate alınacaktır.) makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar. *Kurum kazancı zarar mahsubu dahil giderler ile iştirak kazançları istisnası düşüldükten sonra, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutarı ifade etmektedir. [Ticari bilanço kârı-(iştirak kazançları istisnası+geçmiş yıl zararları)] Yıllık toplam beyan edilecek gelirin % 5'ini (Kalkınmada öncelikli yöreler için % 10'unu) aşmamak üzere Kurum kazancının %5 ini aşmamak üzere

66 BAĞIŞ VE YARDIMIN NİTELİĞİ GVK KVK -Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, -İl özel idarelerine, -Belediyelere -Köylere bağışlanan *Okul, *Sağlık tesisi *Yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi *Mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler *Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesisler *Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla ---yapılan harcamalar veya ---bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile ---mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımlar Tamamı Tamamı

67 BAĞIŞ VE YARDIMIN NİTELİĞİ GVK KVK -İktisadi işletmeleri hariç olmak üzere Türkiye Kızılay Derneğine -Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar Tamamı Tamamı -Başbakanlıkça veya -Bakanlar Kurulunca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışlar Tamamı Tamamı -Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan *gıda, *temizlik, *giyecek *yakacak maddeleri Maliyet bedelinin tamamı Maliyet bedelinin tamamı

68 BAĞIŞ VE YARDIMIN NİTELİĞİ GVK KVK -Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, -İl özel idareleri, -Belediyeler, -Köyler, -Kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve -Bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da -Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen *Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin harcamalar ile makbuz karşılığı yapılan bağış ve yardımlar % 100'ü % 100'ü 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile tarihli ve 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamaları Amatör spor dalları için tamamı -Profesyonel spor dalları için % 50'si. Amatör spor dalları için tamamı -Profesyonel spor dalları için % 50'si.

69 ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR

70 Emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur. Kullanılan kredinin faizlerinden emtia maliyetine pay verilmesi ihtiyaridir. Gayrimenkullere ilişkin yatırımın tamamlandığı dönemin sonuna kadar ortaya çıkan kur farkları ve faizlerin maliyet bedeline eklenmesi zorunludur.

71 Vadesi değerleme gününden sonra olan repo ve ters repo işlemleri ile ilgili olarak, değerleme gününe kadar tahakkuk eden faiz tutarları, repoya taraf olanlarca gelir veya gider olarak dikkate alınır. Repo ve ters repoya konu menkul kıymetler menkul kıymeti geri almakla yükümlü olan tarafından VUK un 279 uncu maddesi çerçevesinde değerleme işlemine tabi tutulmalı. Vadeli mevduat hesapları ile ilgili olarak değerleme gününe kadar tahakkuk eden faiz tutarları dönem gelirlerine aktarılmalı.

72 Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin 2 numaralı bendi ve 174 Seri No lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca sigorta primlerinin gider olarak dikkate alınabilmesi için, bu primlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna fiilen ödenmiş olması gerekmektedir. Bu itibarla, sigorta primleri dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın fiilen ödendiği tarihte gider yazılacaktır. Bu durumun tek istisnası, Aralık ayına ait olup Ocak ayında ödenen sigorta primleridir.

73 31/12/2013 itibarıyla bilançoda görüldüğü halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar için 6552 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi kapsamında ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyeceği gibi, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak da kabul edilmeyecektir.

74 Aralık/2014 dönemine ait elektrik, su ve doğalgaz gibi tüketimlere ilişkin faturalar Ocak/2015 döneminde düzenlense dahi 2014 yılı matrahının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınmalıdır.

75 Natamam taşınmaz satışlarında inşaat tamamen bitirilmediği müddetçe maliyet oluşmayacağından inşaatın devamı sırasında yapılan satışlar dolayısıyla tahsil edilen tutarlar avans olarak değerlenmelidir. Başlangıçta yıllara sari olacağı öngörülemeyen ancak yıl sonu itibarıyla gelecek yıla sirayet edeceği belli olan iş dolayısıyla ödenen geçici vergiler, işin tamamlandığı yıla ilişkin hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir.

76 Yap-İşlet-Devret Modelinin Vergilendirilmesi İnşaat şirketi ile arsa sahipleri arasında akdedilen sözleşmeye istinaden bina inşa edilmesi için yapılan harcamaların özel maliyet bedeli olarak dikkate alınması mümkün değildir. Sözleşmeye göre yapılan tesislerin tamamlanıp cins tashihinin yapıldığı veya fiilen kullanılmaya başlandığı tarih itibarıyla, söz konusu şahıslara teslim edildiğinin kabulü gerekir.

77 İŞLETMECİ AÇISINDAN Bina için yapılan harcamalar emsale uygun bir kâr marjı eklenerek binanın kullanıma hazır hale geldiği dönemde bina yapım hizmeti olarak arsa sahibine fatura edilmeli. ARSA SAHİBİ AÇISINDAN Arsa sahibinin kurumlar vergisi mükellefi veya gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olması halinde, elde edilen kira gelirleri ilgili dönem kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmeli. Fatura edilen tutar, binanın kullanılmaya başlandığı tarihi müteakip kalan kira süresine bölünerek hesaplanan kısım ilgili yıllar itibarıyla kira gideri olarak dikkate alınmalı. Arsa sahibinin gelir vergisi mükellefi olmaması halinde, GVK 86/1-c maddesindeki haddin aşılması halinde, gerçek kişi tarafından elde edilen ve kesinti yoluyla vergilendirilmiş olan söz konusu kira gelirleri beyan edilmeli. Arsa sahibine hesaben yapılan kira ödemesi üzerinden GVK 94 üncü madde uyarınca vergi kesintisi yapılmalı (arsa sahibinin kurumlar veya gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olmaması durumunda).

78 KDV YÖNÜNDEN ÖZELLİKLİ HUSUSLAR

79 Dönem sonlarında ciro primi, satış primi vs. şeklinde yapılan iskontolar matrahta değişikliğe neden olduğundan, alıcının satıcıya iskonto tutarı için ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte geçerli KDV oranını esas alarak fatura düzenlemesi gerekir. Yıl sonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmayacaktır. Ortaklara borç para kullandırılması sonucu faiz elde edilmemişse Katma Değer Vergisi Kanununun 27 nci maddesi hükmü uyarınca emsal bedeli üzerinden KDV hesaplanmalıdır.

80 GİDER YANSITMALARI Masrafların ek ödeme olmaksızın ilgililere yansıtılması Aslı KDV ye tabi olan harcamaların aktarılması amacıyla düzenlenen faturada harcamanın tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanacak, aslı KDV nin konusuna girmeyen veya KDV den istisna olan masrafların aktarılmasında KDV hesaplanmayacaktır. Masrafların ek ödemeler ilave edilmek suretiyle ilgililere yansıtılması Faturada aktarıma konu masrafın yanında komisyon, hizmet bedeli adı altında ilave bir bedel de yer alıyorsa, söz konusu bedel üzerinden genel oranda KDV hesaplanmalıdır. Örneğin; Vize harçlarının ilgilisine aktarılması için düzenlenen faturada ilave bir bedel var ise ilave bedel üzerinden genel oranda KDV hesaplanacaktır. Yemek hizmet bedeline belli bir tutar ilave edilmek suretiyle alt taşeron firmaya tek tutar olarak faturalanmasında %8 değil %18 oranında KDV hesaplanacaktır.

81 NEDENLERİYLE STOK SAYIM FAZLA VE NOKSANLARI Deprem, sel veya mücbir sebep nedeniyle zayi olan mallarla ilgili KDV düzeltmesi yapılmayacaktır. Mutad fireler nedeniyle KDV düzeltmesi gerekmez. Ancak, mutadı aşan firelerin gider olarak kabul edilmemesi halinde bunlara ilişkin KDV de KKEG olarak dikkate alınacaktır. Bozulma, çürüme, kullanım süresinin geçmesi nedeniyle zayi olan mallara ait KDV indirimlerden çıkarılacaktır.

82 Çalınma, kaybolma polis tutanağı, mahkeme kararı vs. ile ispat ediliyorsa çalınan/kaybolan mallar için ödenen KDV indirimlerden çıkarılacaktır. Ancak, bu durumun tevsik edilememesi halinde çalınan/kaybolan malın belgesiz satıldığı kabul edilerek emsal bedeli üzerinden KDV hesaplanacaktır.

83 Alış faturası kayıtlara geçirilmemişse hesap dönemi aşılmamak kaydıyla yevmiye defterine kaydedilerek KDV si indirilebilir. Fazlalık, satış faturasının düzenlenmemesinden veya kayıtlara geçirilmemesinden kaynaklanıyorsa düzeltme beyannamesi verilerek KDV beyan edilmelidir. Stok fazlalığının nedeni bulunamamışsa KDVK 9/2 açısından eleştiri konusu olabilir. Stok noksanlığının nedeni bulunamıyor ve hukuken geçerli nedenlerle açıklanamıyorsa ortalama satış fiyatı üzerinden matrah belirlenerek KDV si hesaplanarak beyan edilmelidir.

84 Teşekkürler