İÇİNDEKİLER 1. Prof. Dr. Mehmet BAHTİYAR. Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ORTAKLIKLAR HUKUKU

Transkript

1 İÇİNDEKİLER 1 Prof. Dr. Mehmet BAHTİYAR Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ORTAKLIKLAR HUKUKU Kısa Karşılaştırma ve Değerlendirmeler Dersler Soru Örnekleri Yeni TTK ya Göre Yazılmış 7. Bası

2 2 İÇİNDEKİLER Yayın No. : 2700 Hukuk Dizisi : Bası - Ocak İSTANBUL 2. Bası - Eylül İSTANBUL 3. Bası - Ekim İSTANBUL 4. Bası - Ekim İSTANBUL 5. Bası - Eylül İSTANBUL 5. Bası dan Tıpkı 6. Bası - Eylül İSTANBUL 7. Bası - Haziran İSTANBUL ISBN Copyright Bu kitabın bu basısı için Türkiye deki yayın hakları BETABasım Yayım Dağıtım A.Ş. ye aittir.her hakkı saklıdır. Hiçbir bölümü ve paragrafı kısmen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya başka herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, dağıtılamaz. Normal ölçüyü aşan iktibaslar yapılamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi : Beta Basım A.Ş. Baskı -Cilt : Yazın Basın Yayın Matbaacılık Trz.Tic.Ltd.Şti. (Sertifika No: 12028) Çiftehavuzlar Cd. Maltepe Mh. Prestij İş Merkezi No: 27/806 K:9 Zeytinburnu/İSTANBUL Kapak Tasarım : Gülgonca Çarpık Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. Narlıbahçe Sokak Damga Binası No: 11 Cağaloğlu - İSTANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212)

3 İÇİNDEKİLER 3 Ağabeyime ve Ablalarıma Saygılarımla

4 IV İÇİNDEKİLER

5 İÇİNDEKİLER V YEDİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Daha önceki basıları ilgi ile karşılanan ve kısa denebilecek sürede tükenen ders notlarımızın bu yeni basısı, 1 Temmuz 2012 de yürürlüğe girecek olan 6102 Sayılı (yeni) TTK. hükümleri uyarınca gerekli değişiklikler yapılmak, etk. ile karşılaştırmalı ve özet değerlendirmeler eklenmek suretiyle hazırlanmıştır. Yeni kanuna ilişkin ikincil mevzuat düzenlemeleri birkaç istisna dışında henüz hazırlanıp yürürlüğe konulmadığı için, kanun hükümlerinin incelenmesi ile yetinilmiştir. Yeni Kanun, kuşkusuz çok büyük bir emek ürünü olmasına, bazı konularda önemli ve yerinde bazı çözümler içermesine, özellikle şirketler hukukunda çok büyük çaplı değişiklikler yapmış olmasına rağmen, birçok hükmün gerekliliği ve isabeti de, doğal olarak tartışmalar yaratmıştır. Bunların dışında henüz inceleme konusu olmamış ya da ilerde doğurabileceği sorunlar gündeme gelmemiş birçok düzenleme de vardır. Bilimsel çalışmalarda, derslerde ve tartışmalı toplantılarda dahi, bazı maddeler yenice ve derinliğine tartışılmaya başlanmıştır. Minnetle anmalıyım ki, en başta, yazdıkları eserler ile Sayın Hocalarım, Prof. Dr. Erdoğan MOROĞLU ve Prof. Dr. Ömer TEOMAN, düzenledikleri tartışmalı toplantılar ve yazdıkları eserler ile değerli meslektaşlarım, Prof. Dr. Mehmet HELVACI, Prof. Dr. Abuzer KENDİGELEN ve Prof. Dr. Arslan KAYA, yeni Kanunun akademisyen ve uygulamacılarca anlaşılması ve değerlendirilmesinde çok büyük hizmetler/katkılar sundular. Bu bağlamda ayrıca, Sayın Prof. Dr. Ünal TEKİNALP, Prof. Dr. Hasan PULAŞLI ve Prof. Dr. Şükrü YILDIZ ın yeni Kanun konusunda ürettikleri değerli eser ve makaleleri de anmam gerekir. Kanunun, yürürlüğe girdikten sonra, etk. döneminden kalan bazı sorunları çözerken, yeni ve ilginç bazı sorunlara da kaynaklık edeceği kuşkusuzdur. O nedenle, mümkün olabildiği ölçüde, kitabın, okuyanı ayrıntıda boğmadan, temel esasları sistematik biçimde açıklama özelliğine sadık kalınmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, sırf öğrencilerimiz için değil, uygulamacılar için de yol gösterici olmasına çaba gösterilmiş, teorik tartışmalar ve başlıca görüşler, önemli konularla sınırlı da olsa, özetlenmeye çalışılmıştır. Bu arada, iki yeni temel düzenlemenin (BK ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu nun) ilgili hükümleri de ilgili kısımlara işlenmeye gayret edilmiştir.

6 VI YEDİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Yeni kanunlara uyarlama ve mevzuatı güncelleme sırasında doğmuş olması muhtemel eksiklik ve aksaklıkların bana iletilmesini özellikle istirham ediyor, bunların da giderilmesi, gerekirse başka görüşler ve uygulama sorunlarının eklenmesi ile, sonraki basıların daha da gelişmesini arzu ediyorum. Her zaman olduğu gibi, yardımlarından dolayı, başta Sayın Seyhan SATAR ve Gülgonca ÇARPIK olmak üzere BETA Yayınevi nin değerli yetkilileri ve özverili çalışanlarına, ayrıca, hem, yeni kanunun bazı hükümlerinin tartışılmasına katkılarından, hem bu basının hazırlanmasındaki yardım ve önerilerinden dolayı değerli genç meslektaşlarım, Yrd. Doç. Dr. Levent BİÇER, Yrd. Doç. Dr. Esra HAMAMCIOĞLU, Yrd. Doç. Dr. Aytaç KÖKSAL, Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞUA, Ar. Gör. Nuri ERDEM ve Ar. Gör. Argun KARAMANLIOĞLU na özellikle teşekkür ediyorum. Sevgili öğrencilerimize ve yeni kanun çerçevesinde temel bilgi edinmek isteyen herkese yararlı olması ümidiyle. İstanbul,

7 İÇİNDEKİLER VII ÖNSÖZ Daha önce yayımlanmış olan Ticari İşletme Hukuku ve Kıymetli Evrak Hukuku Ders Notlarımız ilgi ile karşılanmıştı. Aynı temel amaç ve yöntemle hazırlamış olduğumuz bu kitap ile, Ortaklıklar Hukuku derslerini ve soru örneklerini de, başta öğrencilerimiz olmak üzere, temel bilgi edinmek isteyen herkesin yararlanmasına sunmuş oluyoruz. Böylece, Kara Ticareti Hukuku nda en azından ve mutlaka bilinmesi gerekenleri, derli-toplu ve okuyanı ayrıntıda boğmaksızın ortaya koyabilme amacımıza kısmen de olsa ulaşabilmiş bulunmayı umuyoruz. Ortaklıklar Hukukunun uygulamadaki önemi tartışmasızdır. Fakat, konular kapsamlı ve önemli olmasına rağmen, ders saatlerinin çok sınırlı olması, bizi, mutlaka bilinmesi gereken temel konuları saptayarak, anlaşılır biçimde ortaya koyabilme çabasına yöneltmiştir. Daha önceki iki kitapçığı öncelikle, Kamu Yönetimi, İktisat, İşletme, Çalışma Ekonomisi, Uluslararası İlişkiler ve benzeri bölüm öğrencilerine yönelik olarak tasarlamış; ayrıca, Hukuk Fakültelerindeki öğrencilerimizin de, özet bir tekrar veya sınava hazırlık kaynağı olarak notlarımızdan yararlanabileceklerini düşünmüştük. Gösterilen ilgi nedeniyle, kolay anlaşılır, örnekli, teorik ayrıntılardan uzak, ilgili bazı Yargıtay kararlarını da içeren temel bir bilgi sunma amacımız, bu kitabın yazılmasında da geçerli olmuştur. Bununla birlikte, Hukuk Fakültesi öğrencilerinin gereksinimlerine daha çok yanıt verebilmek için, bu kitapta, asıl amacımızdan sapmamak koşuluyla biraz daha ayrıntıya girilmiş; özellikle anonim ortaklık konusunda önemli bazı teorik tartışmalar özetlenmiş; metin içerisinde mevzuat, yazar ve kararlara kısa yollamalar yapılmış ve kitabın sonuna, önerilen kitapların bir listesi konulmuştur. Bunun nedeni, kitabımızın temel bilgileri aktarması yanında, daha ayrıntılı araştırılabilecek konularda bir ölçüde rehber olabilmesini de sağlamaktır. Daha öncekiler gibi, bu kitabın sonuna da klasik, test ve uygulama tipinde seçilmiş soru örnekleri eklenmiş; kitabın, yalnızca öğrencilerin değil, başta hakimlik ve savcılık sınavları olmak üzere, tüm mesleki sınavlara hazırlananlar için bir çalışma kaynağı niteliği kazanması da amaçlanmıştır. Her çalışmada rastlanabileceği gibi, ilk bası olmasının da etkisiyle, bazı eksik ve hatalara rastlanabilir. Fakat öneri, eleştiri ve katkılar doğrultusunda

8 VIII ÖNSÖZ kitabı geliştirme ve daha iyisini ortaya koyma çabamız daima devam edecek; başta öğrencilerimiz olmak üzere, ortaklıklar hukukunda temel bilgi edinmek isteyen herkes için yarar sağladığı ölçüde, amacımız gerçekleşmiş sayılacaktır. Her zaman olduğu gibi, maddi ve manevi desteklerinden dolayı, sevgili eşime, oğluma ve başta Sayın Prof. Dr. Erdoğan MOROĞLU olmak üzere tüm hocalarıma sonsuz minnettarım. Ayrıca, mesleki sınav sorularının temini ve düzeltmeler konusundaki yardımlarından dolayı değerli araştırma görevlisi arkadaşlarım, Esra HAMAMCIOĞLU ile Levent BİÇER e, sevgili sekreterimiz Gülsen KOÇER e, yayımı içtenlikle üstlenen BETA Basım Yayım Dağıtım AŞ nin tüm çalışanlarına, özellikle Sayın Rahmi ARIKAN ile Gülgonca ÇARPIK a içtenlikle teşekkür ediyorum. Bu mütevazi kitabı, kalabalık bir ailede en küçükleri olarak daima sevgi, teşvik ve desteklerini gördüğüm kardeşlerime, saygı ve şükran duygularıyla ithaf ediyorum. Babamızın erken vefatından sonra onun, maddi-manevi birçok görev ve sorumluluklarını da özveriyle üstlenen ağabeyim, Ziraat Yük. Müh. Ahmet BAHTİYAR ve başta büyük ablam, emekli öğretmen Özden ÇİFTÇİ olmak üzere tüm ablalarım, ilgi ve şefkatlerini benden hiçbir zaman esirgemediler; en zor ve sıkıntılı günlerde hep yanımızda oldular. Kendilerine, eşleri ve çocuklarıyla birlikte, sağlıklı ve mutlu nice yıllar diliyorum. Mutlukent, 21 Aralık Doç. Dr. Mehmet BAHTİYAR

9 İÇİNDEKİLER IX İÇİNDEKİLER YEDİNCİ BASIYA ÖNSÖZ... V ÖNSÖZ... VII KISALTMALAR... XXVII 1. ORTAKLIKLARIN SINIFLANDIRILMASI... 1 I. DÜZENLEYEN KANUN AÇISINDAN ORTAKLIKLAR... 1 A. BK. da Düzenlenen Ortaklık... 1 B. TTK. ve KoopK. da Düzenlenen Ortaklıklar... 1 C. Özel Düzenlemelere Bağlı Olan Ortaklıklar... 2 II. TÜZEL KİŞİLİK AÇISINDAN ORTAKLIKLAR... 3 III. KİŞİ (ŞAHIS) - SERMAYE ORTAKLIKLARI AYIRIMI... 4 IV. ORTAKLARIN SORUMLULUĞU AÇISINDAN ORTAKLIKLAR ORTAKLIK (ŞİRKET) VE UNSURLARI I. KİŞİ UNSURU II. SÖZLEŞME UNSURU III. SERMAYE UNSURU IV. ORTAK AMAÇ UNSURU V. AFFECTİO SOCİETATİS UNSURU ORTAKLIĞIN BENZER KAVRAMLARDAN FARKLARI I. DERNEKTEN FARKLARI II. TÜKETİM ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİNDEN FARKLARI III. KÂRA KATILMALI HİZMET SÖZLEŞMESİNDEN IV. PAYLI (MÜŞTEREK) MÜLKİYET VE ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİNDEN FARKLARI... 20

10 X İÇİNDEKİLER 4. ADİ ORTAKLIK I. ÖNEMİ ve UYGULANMA ALANI II. ADİ ORTAKLIĞIN KURULUŞU III. ADİ ORTAKLIĞIN KONUSU IV. ADİ ORTAKLIKTA İÇ İLİŞKİLER A. Ortaklar Arasındaki Mülkiyet İlişkisi B. Ortaklık Kararları C. Ortakların Hak ve Borçları Katılım Payı (Sermaye) Borcu Kazanca, Zarara ve Tasfiye Sonucuna Katılma Rekabet Etmeme Borcu İnceleme (Denetleme) Hakkı Gider, Faiz ve Ücret İsteme Hakkı D. Ortaklığın Yönetimi Yöneticinin Atanması ve Azledilmesi Yöneticinin Yetkileri Yöneticilerin Hakları a) Yönetim ve İtiraz Hakkı b) Ücret Hakkı Yöneticilerin Borçları a) Özen Gösterme Borcu b) Hesap Verme Borcu c) İncelemeye İzin Verme Borcu V. ADİ ORTAKLIKTA DIŞ İLİŞKİLER A. Ortaklığın Temsili B. Ortakların Sorumluluğu VI. ADİ ORTAKLIKTA ORTAK DEĞİŞİKLİKLERİ VE SONUÇLARI A. Yeni Ortak Alımı ve Alt Katılım B. Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma Yasal Durum ve Öngörülen Nedenler Çıkma ve Çıkarılmaya Bağlı Sonuçlar a) Ortaklık Payının Tasfiyesi... 35

11 İÇİNDEKİLER XI b) Ortaklık Malvarlığının Yetersizliği c) Tamamlanmamış İşler VII. ADİ ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ A. Sona Erme Nedenleri İnfisah (Dağılma) Nedenleri Fesih (Dağıtma) Nedenleri B. Sona Ermenin Sonuçları C. Zamanaşımı TİCARET ORTAKLIKLARININ GENEL HÜKÜMLERİ I. TİCARET ORTAKLIKLARI VE UYGULANACAK HÜKÜMLER II. TİCARET ŞİRKETLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ A. Tüzel Kişilik Bulunması B. Sınırlı Sayı İlkesine Bağlılık C. Hak Ehliyetlerinin İşletme Konusu İle Sınırlı Olmaması D. Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme Olanağı E. Kurulların Elektronik Ortamda Yapılabilmesi Olanağı III. TİCARET ORTAKLIKLARINDA SERMAYE KOYMA BORCU VE YAPTIRIMLARI A. Sermaye Olarak Getirilebilecek Değerler B. Sermaye Koyma Borcunun İfası Tapuya Kayıtlı Taşınmazların Sermaye Konulması : a) Taahhüt Aşaması b) Tasarruf Aşaması Alacakların Sermaye Konulması Taşınır Malların Sermaye Konulması C. Sermaye Koyma Borcunda Temerrüt ve Yaptırımları Borcun İfasını Talep ve Dava Hakkı Tazminat İsteme Hakkı Temerrüt Faizi İsteme Hakkı İhtiyati Tedbir İsteme Olanağı Şirket Türüne Göre Uygulanabilecek Özel Bazı Yaptırımlar... 48

12 XII İÇİNDEKİLER a) Çıkarma veya Iskat b) Ortaklığın Haklı Nedenle Feshini Talep c) Sözleşme Cezası Talebi IV. YARGILAMA USULÜ VE ZAMANAŞIMI V. ORTAKLARIN KİŞİSEL ALACAKLILARININ DURUMU VI. TİCARET ORTAKLIKLARINDA YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER (BİRLEŞME, TÜR DEĞİŞTİRME VE BÖLÜNME) A. Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesi Tanımı ve Türleri Birleşmenin Unsurları Geçerli Birleşmeler Birleşmenin Usulü Birleşmenin Sonuçları B. Ticaret Ortaklıklarının Bölünmesi Tanımı, Türleri ve Önemi Bölünmenin Unsurları Geçerli Bölünmeler Bölünme Usulü Bölünmenin Sonuçları C. Ticaret Ortaklıklarının Tür Değiştirmesi Tanımı, İlgili Hükümler ve Önemi Tür Değiştirmenin Unsurları Geçerli Tür Değiştirmeler Tür Değiştirme Usulü Tür Değiştirmenin Sonuçları D. Yapısal Değişikliklerin Ortak Hükümleri Ortaklık paylarının/haklarının korunması (inceleme) davası Yapısal değişikliklerin iptali davası Zararlardan sorumluluk Ticari işletmenin şirket ile birleşmesi ve işletme ile şirket arasında dönüşmesi... 62

13 İÇİNDEKİLER XIII VII. ŞİRKETLER TOPLULUĞU A. Kavram ve Önemi B. Topluluk İlişkisi Doğmasının (Hakimiyetin) Şartları C. Karşılıklı İştirak ve Hakların Donması D. Topluluk İlişkisine Bağlı Sonuçlar Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri Rapor hazırlama yükümlülükleri Bağlı şirketler hakkında bilgi alma hakkı Bağlı şirket ortaklarının özel denetçi atanmasını talep hakkı Satın alma hakkı Sorumluluk Hükümleri a) Hakimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılması b) Güven Sorumluluğu KOLLEKTİF ORTAKLIK I. ÖNEMİ, YARAR VE SAKINCALARI II. TANIMI VE UNSURLARI III. ORTAKLIĞIN KURULUŞU A. Ortaklık Sözleşmesinin Hazırlanması B. İmza ve Noter Onayı C. Tescil ve İlan Yazılı Sözleşme Yapılmadan Önceki Aşama Sözleşme İle Tescil Arasındaki Aşama Tescilden Sonraki Aşama IV. KOLLEKTİF ORTAKLIKTA İLİŞKİLER A. İç İlişkiler Mali İlişkiler a) Sermaye Koyma Borcu b) Kâr ve Zarara Katılma Hak ve Borcu c) Faiz-Masraf ve Ücret İsteme Hakkı d) Tasfiye Payı Hakkı veya Borcu Kişisel İlişkiler a) Yönetim (İdare) Yetkisi... 72

14 XIV İÇİNDEKİLER aa) Yönetim Yetkisinin Kazanılması bb) Yönetim Yetkisinin Kaldırılması ve Kısıtlanması cc) Yönetim Yetkisinin Kapsamı ve Sınırları b) İtiraz Hakkı c) Denetim Hakkı d) Rekabet Yasağı B. Dış İlişkiler Ortaklığın Temsili a) Temsilci Sıfatının Kazanılması ve Kaybedilmesi b) Temsilcilerin Yetki Sınırları c) Temsilin hükmü Ortaklık Borçlarından Dolayı Ortakların Sorumluluğu a) Sorumluluğun Derecesi ve Niteliği b) Sorumluluğun Doğduğu Haller c) Ortakları Takip Yolları d) Zamanaşımı C) Ortaklar Arasında Değişiklikler Girme Ortağın Ölümü ve Mirasçıların Ortak Olması Çıkma Çıkarma a) Sözleşmede Öngörülen Çıkarma Nedenleri b) Kanunda Öngörülen Çıkarma Nedenleri V. KOLLEKTİF ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ A. Nedenleri Fesih İnfisah B. Sona Ermenin Sonuçları ADİ KOMANDİT ORTAKLIK I. GENEL OLARAK II. TANIMI VE UNSURLARI... 85

15 İÇİNDEKİLER XV III. KURULUŞU A. Ortaklık Sözleşmesinin Hazırlanması B. İmza ve Noter Onayı (TTK. 212) C. Tescil ve İlan (TTK. 215) IV. KOMANDİT ORTAKLIKTA İLİŞKİLER A. İç İlişkiler Mali İlişkiler Kişisel İlişkiler B. Dış İlişkiler Ortaklığın Temsili Ortaklık Borçlarından Dolayı Ortakların Sorumluluğu C. Ortaklar Arasında Değişiklikler V. KOMANDİT ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ ANONİM ORTAKLIK I. ÖNEMİ, YARAR VE SAKINCALARI II. TANIMI VE UNSURLARI A. Sermaye Unsuru ve Özellikleri Nakit ile ifade edilmesi Tamamen taahhüt edilmiş olması Önceden belirlenmiş ve sabit olması Paylara bölünmüş olması B. Malvarlığı İle Sorumluluk C. Ortakların Sınırlı Sorumluluğu III. ANONİM ORTAKLIK TÜRLERİ A. Özel Hükümlere Bağlı Olup Olmama Açısından Özel Hükümlere Bağlı Anonim Ortaklıklar Genel Hükümlere Bağlı Ortaklıklar B. Halka Açık Olup Olmama Açısından IV. ANONİM ORTAKLIKLARIN KURULUŞU A. Kuruluş Sistemleri Ferman (Octroi, Yasama) Sistemi

16 XVI İÇİNDEKİLER 2. İzin Sistemi Normatif Sistem B. Türk Hukuku nda Durum C. Kuruluş Türü ve Aşamaları Kurucu Sıfatı Ani Kuruluşun Aşamaları a) Anasözleşmenin Hazırlanması ve İçeriği b) Kurucu İmzaları, Noter Onayı ve Sermayenin Tamamen Taahhüt Edildiğine Dair Noter Şerhi c) Kurucular Beyanı, Pay Bedellerinin Ödenmesi ve İşlem Denetçisi Raporu d) Gerekiyorsa Bakanlık İzni e) Tescil ve İlan D. Kuruluş İşlemlerindeki Eksiklik ve Aykırılıkların Yaptırımı Sorunu E. Kuruluş Sırasında Yapılan İşlemlerden Ortaklığın Sorumluluğu F. Kuruluştan Sonra Devralma V. ANONİM ORTAKLIĞIN ORGANLARI VE İŞLEYİŞİ A. Zorunlu Organlar ve İlişkileri B. Genel Kurul GK nın Yetkileri ve Yetki Devri GK. Yetkilerinin Sınırları a) GK ya Açık Yetki Vermeyen Kanun Hükümleri b) YK ya ve Bağımsız Denetçilere Özgü Yetkiler c) İmtiyazlı (Ayrıcalıklı) Paylar d) Azınlık Hakları e) Bireysel Haklar f) Üçüncü Kişilerin Hakları Genel Kurul Toplantıları a) Toplantı Türleri, Zaman, Yer ve Gündemleri b) Toplantıya Çağırmaya Yetkili Olanlar c) Toplantıya Çağrı Usulü aa) Çağrılı GK bb) Çağrısız GK d) Genel Kurul Toplantılarına Katılma Yetkisi, Hazır Bulunanlar Listesi ve Oy Hakkı

17 İÇİNDEKİLER XVII e) Genel Kurul Toplantılarında Temsil ve Türleri f) Genel Kurul Toplantı ve Karar Yetersayıları g) Oy Sözleşmeleri h) Toplantıların Yapılması ve Yürütülmesi Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü a) Yokluk b) Butlan c) Askıda Hükümsüzlük d) İptal Davası aa) Davanın Maddi Hukuka İlişkin Şartları bb) Davranın Tarafları, Dava Açma Şartları ve Süresi e) Butlan ve İptal Davalarına İlişkin Çeşitli Hükümler C. Yönetim Kurulu YK nın Görev ve Yetkileri a) Yönetim Görev ve Yetkileri aa) Görev ve Yetkilerin Kullanılması (Toplantılar) bb) YK. Kararlarının Hükümsüzlüğü aaa) Yokluk ve Butlan bbb) İptal Davası cc) Yönetim Yetkisinin Devri b) Temsile İlişkin Görev ve Yetkiler aa) Temsil Yetkisi ve Kullanılması bb) Temsil Yetkisinin Bölünmesi ve Devri cc) Temsil Yetkisinin Sınırları dd) Haksız Fiillerden Sorumluluk YK. Üyeliği ve Üyelerin Hukuki Durumu a) YK. Üyesinin Nitelikleri b) YK. Üyeliğinin Kazanılması c) YK. Üyeliğinin Kaybedilmesi d) YK Üyelerinin Hakları aa) Kişisel Haklar

18 XVIII İÇİNDEKİLER bb) Mali Haklar e) YK Üyelerinin Görev ve Yükümlülükleri VI. ANONİM ORTAKLIKTA DENETİM A. İç Denetim B. Dış Denetim Devlet Tarafından Yapılan Denetim Bağımsız Denetçiler/Denetim Kurumları Tarafından Yapılan Denetim a) Bağımsız Denetim İle İlgili Mevcut Özel Düzenlemeler b) 6102 Sayılı TTK ile Getirilen Bağımsız Denetim C. Özel Denetim Özel Denetçinin Niteliği Özel Denetçinin Seçimi Denetim Faaliyetinin Yürütülmesi D. İşlem Denetimi İşlem Denetçisinin Niteliği İşlem Denetçisinin Seçimi İşlem Denetçisinin Genel Kurula Katılma Yükümlülüğü VII. ANONİM ORTAKLIKTA PAYA İLİŞKİN İLKELER VE PAY TÜRLERİ A. Paya İlişkin İlkeler B. Pay Türleri Nakit/ Ayın Karşılığı Pay Oy Hakkı Olan/ Oydan Yoksun Pay İtibari Değeri Olan/Olmayan Pay İmtiyazlı/ Adi Pay Bedelli /Bedelsiz Pay VIII. ANONİM ORTAKLIKTA PAY SAHİPLİĞİ A. Pay Sahipliğinin Kazanılması Kazanma Türleri Payın Serbestçe Devredilebilmesi İlkesi ve İstisnaları a) Kanundan Doğan İstisnalar

19 İÇİNDEKİLER XIX aa) TTK da Öngörülen İstisnalar aaa) AŞ nin Kendi Paylarını Edinme veya Taahhüt Etme Yasağı Kuralı bbb) Tescilinden Önce Payın Devri Yasağı ccc) Bedeli Tamamen İfa Edilmemiş Payın Devrinde Ortaklığın Devri Kabul Etmeme Yetkisi bb) Diğer Kanunlarda Öngörülen İstisnalar b) İradeden Doğan İstisnalar B. Pay Sahipliğinin Kaybedilmesi C. Pay Sahibinin Borç ve Yükümlülükleri Sermaye Borcu (Tek Borç İlkesi) a) Borçlu sıfatı b) Sermaye borcunun ifası c) Sermaye borcuna aykırılığın yaptırımları aa) Temerrüt Faizi bb) Iskat cc) Sözleşme Cezası dd) Tazminat İkincil Yükümlülükler Sadakat Yükümlülüğü Sır Saklama Yükümlülüğü D. Pay Sahibinin Hakları Nitelikleri Açısından a) Mali Haklar aa) Kâr Payı Hakkı bb) Yeni Pay Alma Hakkı cc) Hazırlık Devresi Faizi Hakkı dd) Tasfiye Payı Hakkı b) Kişisel Haklar aa) GK. Toplantılarına Katılma ve İlgili Haklar (Özellikle Oy Hakkı) bb) Ortaklık Yönetimini ve Denetimini Etkileme Hakkı cc) Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı

20 XX İÇİNDEKİLER dd) Özel Denetim İsteme Hakkı Kullanılış Şekilleri Açısından a) Çoğunluk Hakları b) Azınlık Hakları aa) Olumsuz azınlık hakları bb) Olumlu azınlık hakları cc) Azınlık haklarına dair anasözleşme hükümleri c) Bireysel, Müktesep ve Vazgeçilmez Haklar IX. ANONİM ORTAKLIKLARDA MENKUL KIYMETLER A. Pay (Hisse) Senetleri Tanımı, Niteliği ve Çıkarılması Devir Şekli Açısından Pay ve Senet Türleri a) Senetsiz Paylar aa) Kaydi Sistemdeki Payların Devri bb) Kaydi Sisteme Girmeyen Payların Devri b) Pay Senetleri aa) Hamiline Yazılı Pay Senetleri bb) Nama Yazılı Pay Senetleri cc) Bağlı Nama Yazılı Pay Senetleri dd) Gerçek Nama Yazılı Pay Senetleri B. İlmühaberler C. İntifa Senetleri D. Tahviller ve Diğer Menkul Kıymetler Yasal Durum ve Çıkarmaya Yetkili Organ Çıkarma Usulü, Senet Türleri ve Ödeme Borçlanma Senetleri Çıkarılmasında Sınır Tahvil ve Pay Senedinden Farkları Pay Senediyle Değiştirilebilir Tahviller X. ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ A. Genel Olarak B. Değişiklik Usulü Teklif Gerekiyorsa, Bakanlık İzni

21 İÇİNDEKİLER XXI 3. GK. Kararı Gerekiyorsa, İmtiyazlı Pay Sahipleri Kurulu Onayı Tescil ve İlan XI. SERMAYE ARTIRIMI A. Nedenleri, Başlıca Türleri ve Mevzuat B. Sermaye Artırımlarında Ortak Hükümler C. Esas Sermaye Sisteminde Artırım Dış Kaynaklardan Artırım a) Yeni Pay Çıkarılarak Yapılan Artırım b) Mevcut Payların İtibari Değeri Yükseltilerek Yapılan Artırım İç Kaynaklardan Artırım a) Yeni Pay Çıkarılarak Yapılan Artırım b) Mevcut Payların İtibari Değeri Yükseltilerek Yapılan Artırım D. Kayıtlı Sermaye Sisteminde Artırım Kayıtlı Sermaye Sistemi a) Sermaye Piyasası Kanunu nda b) Türk Ticaret Kanunu nda Artırım Kavramı, Niteliği, Türleri ve Uygulanacak Hükümler a) Dış Kaynaklardan Artırım b) İç Kaynaklardan Artırım E. Şarta Bağlı Sermaye Artırımı (TTK ) Genel Olarak Özellikleri a) Genel Kurulun Şartlı Sermaye Artırımına Karar Vermesi b) Sermayenin Artma Şartları c) Şartlı Sermayenin Sınırı d) Şartlı Sözleşmenin Anasözleşmesel Dayanağı e) Pay Sahiplerinin Korunması f) Değiştirme veya Alım Hakkına Sahip Bulunan Kişilerin Korunması

22 XXII İÇİNDEKİLER 3. Sermaye Artırımının Gerçekleştirilmesi a) Değiştirme-Alım Haklarının Kullanılması b) İşlem Denetçisinin, Payların İhracının Kanuna, Anasözleşmeye ve İhraç İzahnamesine Uygun Olduğunu Doğrulanması c) Yönetim Kurulunun Anasözleşmeyi Mevcut Duruma Uyarlaması d) Mevcut Duruma Uyarlanan Anasözleşmenin Tescili e) Şartlı Sermaye Hükmünün Anasözleşmeden Çıkarılması XII. SERMAYE AZALTIMI Nedenleri ve Türleri Yapılış Aşamaları XIII. ANONİM ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ A. Nedenleri İnfisah Fesih a) Mahkemece Fesih b) Genel Kurulca Fesih B. Sona Ermenin Sonuçları ve Tasfiye Tasfiye İlkeleri Tasfiye Memurları Tasfiye İşleri Ek Tasfiye ve Tasfiyeden Dönme XIV. KURUCULARIN, YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN, DENETÇİLERİN ve TASFİYE MEMURLARININ SORUMLULUĞU A. Genel Olarak B. Sorumluluğun Nitelikleri Kusura dayalı olup olmadığı Sözleşmesel (akdi) olup olmadığı Müteselsil olması a) Mutlak Teselsül b) Farklılaştırılmış Teselsül C. Sorumluluk Nedenleri

23 İÇİNDEKİLER XXIII 1. Belgelerin ve Beyanların Doğru Olmaması Sermaye Hakkında Yanlış Beyanlar ve Ödeme Yetersizliğinin Bilinmesi Değer Biçilmesinde Yolsuzluk Halktan Para Toplamak D. Sorumluluk Davası Genel Olarak Davacı Sıfatı ve Doğrudan/Dolaylı Zarar Ayrımı Yetki ve Muhakeme Usulü Zamanaşımı Süreleri E. Sorumluluğun Ortadan Kalkması, İbra ve Etkisi F. Kamu Borçlarından Sorumluluk PAYLI KOMANDİT ORTAKLIK I. GENEL OLARAK II. TANIMI VE UNSURLARI III. KURULUŞU IV. PAYLI KOMANDİT ORTAKLIKTA İLİŞKİLER A. İç İlişkiler B. Dış İlişkiler V. PAYLI KOMANDİT ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ LİMİTED ORTAKLIK I. TANIMI VE UNSURLARI A. Ortak Sayısı B. Ortaklık Borçlarından Sorumluluk C. İşletme Konusu D. Asgari Esas Sermaye E. Tüzel Kişilik II. ORTAKLIĞIN KURULUŞU A. Sözleşmenin Hazırlanması, İmzalanması ve Noter Onayı B. Kurucular Beyanının İmzalanması ve İşlem Denetçisi Raporunun Düzenlenmesi C. Tescil ve İlan

24 XXIV İÇİNDEKİLER III. ORTAKLIĞIN ORGANLARI VE İŞLEYİŞİ A. Genel Kurul Yetkileri ve Yetki Sınırları Genel Kurul Toplantısı a) Çağrı b) Toplantı Yapılmaksızın (Sirkülasyon/ Elden Dolaştırma Yoluyla) Genel Kurul Yapılması Yetersayılar a) Olağan Kararlar b) Önemli Kararlar c) Şirket Sözleşmesinin Değiştirilmesine İlişkin Kararlar Oy Hakkı ve Hesaplanması Oy Hakkından Yoksunluk Kararların Hükümsüzlüğü B. Müdür/ Müdürler (Yönetim ve Temsil Organı) Müdür veya Müdürlerin Seçimi a) Sözleşme İle b) Genel Kurul Kararı İle Tek Kişilik Şirketlere Özgü Hüküm Müdür veya Müdürlerin Nitelikleri Birden Fazla Müdürün Seçilmesi Halinde Uygulanacak Hükümler Müdürlerin Devredilemez ve Vazgeçilemez Görevleri Müdürlerin Temsil Yetkisinin Kapsamı ve Sınırlandırılması Müdürlerin Yönetim ve Temsil Yetkisinin Geri Alınması Müdürlerin Yükümlülükleri Müdürlerin Sorumluluğu Ticari Temsilciler ve Ticari Vekiller Şirketin Yönetimi ve Temsili İle Yetkilendirilen Kişilerin Haksız Fiil Sorumluluğu IV. DENETİM

25 İÇİNDEKİLER XXV V. ORTAKLIK SIFATININ KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ A. Pay Defteri B. Esas Sermaye Pay Senetlerinin İspat Aracı Şeklinde veya Nama Yazılı Olarak Düzenlenmesi C. Esas Sermaye Payının İşlemlere Konu Olması Ortak Sıfatının Kazanılması a) Aslen Kazanma b) Devren Kazanma aa) Esas Sermaye Payının Sözleşme İle Devri bb) Payın Kanun Uyarınca Geçişi cc) Esas Sermaye Payı Üzerinde İntifa ve Rehin Hakkı Kurulması dd) Şirketin Kendi Esas Sermaye Payını İktisabı ee) Esas Sermaye Payının Geçişinin Tescil Edilmesi ff) Esas Sermaye Payının Gerçek Değerin Belirlenmesi Ortak Sıfatının Kaybedilmesi a) Çıkma b) Çıkmaya Katılma c) Çıkarılma d) Ayrılma Akçesi VI. ORTAĞIN HAKLARI, YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SORUMLULUĞU A. Ortakların Hakları Mali Haklar a) Kâr Payı Hakkı ve Yedek Akçelerle İlişkisi b) Tasfiye Payı Hakkı c) Yeni Pay Alma Hakkı Kişisel Hakları a) GK Toplantılarına Katılma ve İlgili Haklar b) Ortaklık Yönetimine ve Temsiline Katılma c) Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı d) Özkaynakların Yerini Tutan Ödünçler

26 XXVI İÇİNDEKİLER e) Genel Kurul Kararların Butlanının Tespitini ve İptalini İsteme Hakkı f) Denetleme Hakkı g) Çıkma Hakkı h) Çıkmaya Katılma Hakkı ı) Haklı Nedenle Feshi Talep Hakkı B. Ortakların Yükümlülükleri a) Ek Ödeme Yükümlülüğü b) Yan Edim Yükümlülüğü c) Haksız Alınan Kâr Paylarını İade Yükümlülüğü d) Bağlılık Yükümlülüğü ve Rekabet Yasağı e) Ortakların Şirkete Karşı Borçlanma Yasağı C. Ortakların Sorumluluğu Kural İstisnalar a) Ek Ödeme ve Yan Edim Yükümlülüğü b) Kamu Borçlarından Sorumluluk VII. ORTAKLIK SÖZLEŞMESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ A. Genel Değişiklikler B. Özel Değişiklikler Sermaye Artırımı Sermaye Azaltılması VIII. LİMİTED ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ A. Nedenleri B. Sonuçları EK (SORU ÖRNEKLERİ) I. KLASİK SORULAR (136 Adet) II. TEST SORULARI (70 Adet) III. UYGULAMA SORULARI (20 Adet) ÖNERİLEN ESERLER SEÇİLMİŞ MAKALELER...411

27 İÇİNDEKİLER XXVII KISALTMALAR AATUHK : Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Any. : Anayasa AO., AŞ. : Anonim Ortaklık AvK. : Avukatlık Kanunu BanK. : Bankacılık Kanunu BDDK. : Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu BK. : 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu bkz. : bakınız D. : Daire DMK. : Devlet Memurları Kanunu DVK. : Damga Vergisi Kanunu E. : Esas no. ebk. : Eski Borçlar Kanunu etk. : 6762 Sayılı (eski) Türk Ticaret Kanunu FK. : Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun FSEK. : Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu HAAO. : Halka Açık Anonim Ortaklık HD. : Hukuk Dairesi HGK. : Hukuk Genel Kurulu HMK. : 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu HPD. : Hukuki Perspektifler Dergisi HYPS. : Hamiline Yazılı Pay Senedi İBK. : Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı İDT. : İktisadi Devlet Teşekkülü İİK. : İcra ve İflas Kanunu İMKB. : İstanbul Menkul Kıymetler Borsası K. : Karar No Karş. : karşılaştırınız KHK. : Kanun Hükmünde Kararname

28 XXVIII KISALTMALAR KİK. KİT. Kom. Yön. KoopK. KVK. LHD. LtdO, LtdŞ. m. : madde MK. MÜHAD. : Kamu İktisadi Kurumu : Kamu İktisadi Teşebbüsü : Sermaye Şirketlerinin Genel Kurul Toplantıları ve Bu Toplantılarda Bulunacak Hükümet Komiserleri Hakkında Yönetmelik : Kooperatifler Kanunu : Kurumlar Vergisi Kanunu : Legal Hukuk Dergisi : Limited Ortaklık N. : Numara NotK. NYPS. PSDT. RG. s. : sayfa SerPK. SPK STb. T. : Tarih TCK. TD. Teb. TMK. TTSG. TST TTK vb. vd. VUK. YürK. YO. : Türk Medeni Kanunu : Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi : Noterlik Kanunu : Nama Yazılı Pay Senedi : Pay Senediyle Değiştirilebilir Tahvil : Resmi Gazete : Sermaye Piyasası Kanunu : Sermaye Piyasası Kurulu : Sanayi ve Ticaret Bakanlığı : Türk Ceza Kanunu : Ticaret Dairesi : Tebliğ : Türk Medeni Kanunu : Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi : Ticaret Sicili Tüzüğü : 6102 Sayılı (yeni) Türk Ticaret Kanunu : ve benzeri : ve devamı : Vergi Usul Kanunu : 6103 Sayılı (Yürürlük) Kanunu : Yatırım Ortaklığı