Çalışma Yeri Tasarımı

Transkript

1

2 Malzeme Elleçleme_ Manual Material Handling Malzeme Elleçleme İşleri İtme Çekme Taşıma Kaldırma İndirme Tayyari, F., Smith, J.(,2003). Occupational Ergonomics, Principles and Applications. Kluwar Academic Publishers

3 Belin Kullanımı ve Rahatsızlıkları İş kazalarının %31 i elle malzeme elleçlemeden (manual material handling, MMH) kaynaklanır. Bel incinmeleri MMH yaralanma/incinmelerinin %71 Bel incinmeleri, işçiye verilen tazminatların %25 Bel incinmesinin ortalama maliyeti: $60,000

4 Belin Kullanımı ve Rahatsızlıkları 25 vertebrae (kemik) Omirilik S-şeklinde (good) Şok absorbe etme Aralarında diskler; doğal tampon Doğru kullanılmadığı, yaşlanıldığı ve çok yük taşıdığı (disklere uygulanan yüksek basınç) için problemli bölge. Ağır yüklerin kaldırılması Uzun süre öne eğik pozisyonda durulması Değişik pozisyonlarda uzun süre hareketsiz kalınması Bütün vücudun titreşime maruz kalması Most Trunk Flexion L 5 /S 1 ve L 4 /L 5

5 NIOSH Kaldırma Denklemi (NIOSH 1991) Yük Kaldırma Yönergesi 1. Planlama 2. En iyi tekniği bulmak: 1. Eğilerek (iyi değil) 2. Diz çökerek (best) 3. İyi tutmak 4. Yükü vücuda doğru çekmek 5. İşleri değiştir: kaldırma vs. oturma

6

7 NIOSH Kaldırma Denklemi (NIOSH 1991) Kaldırma kavramaları ve kaldırma boyunca dönme kalitesini açıklama için geliştirilmiştir. Üç temel bileşen Önerilen Ağırlık limiti_ - Recommended weight limit (RWL) Yük Sabiti - Load constant Çarpanlar - Multipliers Tayyari, F., Smith, J., (2003). Occupa8onal Ergonomics: Principals and applica8ons. Kluwar Academic Publishers.

8 NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Orjinal NIOSH yönergesi 1981 yılında geliştirilmiştir, faaliyet sınırı ve maksimum kabul edilebilirlik sınırı kullanılmıştıor Gözden geçirilmiş NIOSH modeli : Kaldırma indeksi - Lifting Index (LI) = Parça Yükü / Önerilen Kaldırma Limiti (Load Weight / Recommended Weight Limit (RWL) LI < 1 Kabul edilebilir LI > 1 Kabul edilemez RWL = LC*HM*VM*DM*AM*FM*CM Multiplier Metric (kg, cm) English (lbs,in) LC HM 25/H 10/H VM 1 - (.003 (V-75) ) 1 - (.0075 (V-30) ) DM.82+(4.5/D).82+(1.8/D) AM *A *A FM TABLE TABLE CM TABLE TABLE

9 NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) NIOSH Yük Kaldırma Yönergesi RWL = LC x HM x VM x DM x AM x FM x CM LC = Yük Sabiti / Load Constant = 51 lbs (23 cm) HM = Yatay Çarpan / Horizontal Multiplier = 10/H (25 /H) H: Yükün ağırlık merkezinin bilekler arası orta noktadan uzaklığı, 25 cm H 63 cm (10 H 25 inc.) (H< 25 cm ise H= 25; H > 63 ise değişken koşullar) VM = Dikey Çarpan / Vertical Multiplier = V-30 (1-(0.003 V-75 )) V: Yükün ağırlık merkezinin yüksekliği, V 175 cm (0 V 70 inc) DM = uzaklık Çarpanı / Distance Multiplier = /D ( /D) D: Yükün başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki dikey uzaklık, 25 cm D (175-V) cm (10 D 70 inc) D < 25 cm ise D= 25 AM = Asimetri Çarpanı / Asymmetry Multiplier = A A: El ve ayaklar arasındaki açı, 0 A 135 derece (A> 135 ise iş yeniden tasarlanır) FM = Frekans Çarpanı / Frequecny Multiplier = Tablo 4-7 CM = Kavrama Çarpanı / Coupling Multiplier = Tablo 4-8

10 NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Yaz 2010 END 302 İş Analizi ve Tasarımı

11 Frekans Çarpanı 1,2 x recovery 0,3 x recovery Yaz 2010 END 302 İş Analizi ve Tasarımı V değeri inch olarak verilmiştir.

12 Kavrama Çarpanı Optimal Container: Kulpları yada tutacakları olan, düz ve kaymaz yüzeyleri olan, en az 16 x12 (40x39 cm) olan kutu ve sandıklar Optimal Handle: Silindir şeklinde, düz ve kaymaz yüzeye sahip, 0,75-1,5 (1,9-3,8 cm) çaplı, 4,5 (11,3 cm) den uzun, ve en az 2 (5 cm) aralığı olmalıdır. Couplings V<75 cm (30 in.) V>=75 cm (30 in.) Good Fair Poor Decision tree for coupling quality

13 NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Waters, T.R., Putz-Andersson, V., and Garg, A.,(1994). Applications Manual for the Revised NIOSH Lifting Equation. U.S. Department of Health and Human Services, Cincinnati, Ohio.

14 NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Kaldırma İndeksi (Lifting Index) Tehlike seviyesini gösterir (LI 1,0, tehlikeli demek) LI = Yük (Load) / RWL LI i yüksek olan işlerin ve çalışma ortamların değiştirilmesi gerekir: En düşük ve yüksek noktalar değiştirilebilir Kaldırma ve eğmek için masalar kullanılabilir Konteyner ve kulp tasarımları değiştirilebilir H kısaltılabilir

15 NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) 30 lb box from ground into trunk of a car Twist 90 to pick up Ground level V or = 0 Trunk V des = 25, D = 25 H or = 10 and H des = 25 One-shot lift, FM = 1 Small, compact box but No cutouts, CM = 0.95

16 NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Ex. 4-1 Lifting Box into Car RWL or = 51(10/H)(1-0,0075 V-30 )( /D)( A)FMxCM = 51 (10/10) (1-0, ) ( /25) ( *90)(1)(0,95) = 23,8 lbs LI = Load / RWL = 30 / 16,6 = 1,8 İyileştirme?? RWL dest = 51(10/H)(1-0,0075 V-30 )(0,82+1.8/D)(1-0,0032A)FMxCM = 51 (10/25) (1-0, ) (0,82+1.8/25) (1-0,0032*0) (1) (0,95) = 51(0.4)(0.963)(0.892)(1)(1)(0.95) = 16,6 lbs

17

18 Waters, T.R., Putz-Andersson, V., and Garg, A.,(1994). Applications Manual for the Revised NIOSH Lifting Equation. U.S. Department of Health and Human Services, Cincinnati, Ohio. Çalışma Yeri Tasarımı NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Aşağıdaki durumlardan herhangi birisi oluştuğunda düzeltilmiş NIOH denklemi uygulanmaz Tek el ile kaldırma/indirme 8 saatten daha fazla kaldırma/indirme Oturarak veya diz çöekerek kaldırma/indirme Sınırlı çalışma ortamında kaldırma/indirme Değişken, stabil olmayan parçaları kaldırma/indirme Taşırken, iterken veya çekerken kaldırma/indirme El arabaları veya kürekler ile kaldırma/indirme Yüksek hızda kaldırma/indirme (30 in./sec den daha hızlı) Kabul edilemeyen ayak/yer kavraması ile kaldırma/indirme (yer ve ayak yabanı arasında sürtünme katsayısı <0.4 )

19 Waters, T.R., Putz-Andersson, V., and Garg, A.,(1994). Applications Manual for the Revised NIOSH Lifting Equation. U.S. Department of Health and Human Services, Cincinnati, Ohio. Çalışma Yeri Tasarımı NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Uygun malzeme elleçleme teknikleri geliştiriniz! Mümkün olduğunca kaldırma işinden kaçınınız Mümkünse araba veya kaldırma araçları kullanınız Yardım alınız Taşınacak parçaları vücudunuza yakın tutunuz Düzgünce (yumuşak) kaldırınız Avoid twisting while lifting Bacak kasları yardımıyla kaldırınız Aşırı uzanmadan kaçınınız Yük ağırlığını azaltınız Kaldırırken sırtınızı dik tutunuz

20 Waters, T.R., Putz-Andersson, V., and Garg, A.,(1994). Applications Manual for the Revised NIOSH Lifting Equation. U.S. Department of Health and Human Services, Cincinnati, Ohio. Çalışma Yeri Tasarımı NIOSH Kaldırma Denklemi(NIOSH 1991) Uygulamalar MMH-malzeme elleçleme ile ilişkili yaralanmalar üretim kaybı ve sağlık maliyetleri açısından önemli bir maliyet getirirler. İş tasarımındaki değişiklikler uygun modeller yardımıyla değerlendirilebilirler.

21 Değerlendirme Teknikleri Nesnel ölçüler Fizyoloji Kalp Atış hızı Oksijen Tüketimi Electromiyografi (EMG) Biyomekanik Uygulanan kuvvetler Duruş Öznel Ölçüler Vücud ağrı (discomfort) haritası BORG skalası İş yerlerinin analizinin kontrol listesi Hızlı Üst Uzuv Değerlendşrme (Rapid Upper Limb Assessment - (RULA) Hızlı Tüm Vücud Değerlendirme (Rapid Entire Body Assessment - (REBA) Zorlanma İndeksi (Strain Index (SI)) Hızlı Maruziyet Kontrol Listesi (Quick Exposure Checklist (QEC))

22 Vücut Haritası Değerlendirme (Body Map Assessment) Marley, R., and Kumar, N., (1996). An improved musculoskeletal discomfort assessment tool. International Journal of Industrial Engineering.

23 Rapid Upper Limb Assessment (RULA) Alan Hedge. Available online at

24 Rapid Upper Limb Assessment (RULA) Tekrarlı Zorlanma Yaralanmalarına (Repetitive Strain Injuries (RSIs)) Yardımcı Olanlar Duruşlar Boyun Gövde Üst Uzuv Kuvvetler Vücud tarafından oluşturulan Kas Faaliyetleri McAtamney, L. and Corlett, N., (!993). RULA: a survey method for the investigation of work-related upper limb disorders. Applied Ergonomics, 24 (2), pp:

25 Rapid Entire Body Assessment (REBA) Duruşların Dinamik Statik Pozisyondaki büyük değişikliklerin ortaya çıktığı işleri değerlendirmek için tasarlanır. Topladığı bilgiler Vücud duruşları Kuvvetler Hareket veya faaliyet tipi Tekrarlama Alan Hedge. Available online at

26 Rapid Entire Body Assessment (REBA) Avantajları Kas-iskelet bozukluklarının gelişimi ile ilişkili risk faktörlerine olan maruziyeti belirlemek. Maruziyetin şiddetini ve büyüklüğünü tespit etmek. Duruş analiz sistemi sağlamak Çeşitli mesleki işlerdeki kas-iskelet risklerine karşı hassas Kas faaliyeti için skorlama sistemi sağlar Statik, dinamik, hızlı değişim veya durağan olmauan duruşlardan kaynaklanan Kavramanın yükü tutarken önemli olduğunu fakat her zaman eller vasıtasıyla olmayacapını ifade eder. Aciliyet göstergesi ile bir faaliyet seviyesi verir.

27 İş Zorlanma İndeksi (SI) SI Skoru< 5 - Uzaksal Üst uzuv bozuklukları ile ilişkili işler SI skoru 3 - İşler güvenlidir SI skoru 7 - İşler tehlikelidir SI skoru lokalize olmuş mekanik basınçla iilişkili gerilmeleri dikkate almaz - Bu risk faktörü ayrı ele alınmalıdır. Moore, J.S. andgarg, A. (1995) American Industrial Hygiene Journal 56:

28 İş Zorlanma İndeksi (SI) İş Zorlanma İndeksi Kas-iskelet bozukluğunu geliştirmek için işin risk düzeyini değerlendirmeye yardımcı olur. El Bilek Ön kol Dirsek Değerlendirilen iş değişkenleri Efor yoğunlığunu Efor süresini El/ Bilek duruşlarını İşin hızını Günlük iş süresini içerir Moore, J.S. andgarg, A. (1995) American Industrial Hygiene Journal 56:

29 Quick Evaluation Checklist (QEC) Checklist Scoring System

30 Hızlı Değerlendirme Kontrol Listesi Quick Evaluation Checklist (QEC) QEC Deerlednirmeye yardımcı sorular serisi Duruşlar Hareket frekansı Sırt /bel Bilek/ el Omuz/ kol Boyun Tespit etmeye yardımcı olduğu konular İşle ilgili kas iskelet bozuklukları için risklere maruz kalma Ergonomik müdahaleler için bir temel oluşturmak Avantajları dört ana vücud alanlarının değerlendirilmesini sağlar Değerlendirmede çalışanları ve uygulayıcıları içerir

31 Workstation Design Controls or Changes 1. Mühendislik Kontrolleri - ekipman tasarımı - iş istasyonu tasarımı / yeniden tasarımı - dosya tutucu, ayak dayama yeri vd. 2. İdari kontroller - eğitim - çalışan seçimi - iş hızı / frekansı 3. Kişisel Korunma Ekipmanı (Personal Protective Equipment (PPE)) - gözlükler - baretler - bel kemerleri ve bilek atelleri PPE değildir İnsan Sorunları vs. Çalışma Yeri Çözümleri

32 NIOSH Kaldırma Denklemi Ödev 1 Kaldırma işi Yük Ağırlığı: 26 lbs Kaldırma sıklığı : 3 lifts/min Kaldırma süresi: 45 min