yeniliklerin öncüsü Türkiye nin ilk boya fabrikası olarak kurulan Dyo Boya, sektöründe yeniliklerin öncüsü olarak güçlü bir yer edinmiştir.

Transkript

1 Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

2 içindekiler 2 Kısaca Dyo Boya 3 Türkiye nin İlk Boya Fabrikası Olan Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları 4 Dyo Boya nın Rekabet Avantajları 5 Dyo Boya nın ilk leri 6 Rakamlarla Dyo Boya 8 Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı 12 Yönetim Kurulu 13 Üst Yönetim ve Denetim Kurulu 14 Makroekonomik ve Sektörel Görünüm Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi 30 Çevre ve Sürdürülebilirlik 32 Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler

3 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler yeniliklerin öncüsü Türkiye nin ilk boya fabrikası olarak kurulan Dyo Boya, sektöründe yeniliklerin öncüsü olarak güçlü bir yer edinmiştir. Türkiye deki üretim faaliyetlerini İzmir Çiğli ve Gebze Dilovası mevkiinde bulunan tesislerinde sürdüren Dyo Boya; inşaat boyaları, sanayi boyaları, mobilya boyaları, otomotiv boyaları, deniz boyaları ve polyester alanlarında geliştirdiği yenilikçi ürünlerini müşterilerinin beğenisine sunmaktadır. Dyo Boya Faaliyet Raporu

4 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Kısaca Dyo Boya Köklü bir geçmiş, yenilikçi bir bakış açısı Türkiye boya sanayisinin en büyük ve yenilikçi şirketi Dyo Boya nın temelleri 1927 yılında İzmir Şeritçiler Çarşısı nda ilk mağazasını açan Durmuş Yaşar tarafından atılmıştır. Dürüstlük ve çalışkanlık değerlerinden taviz vermeyen Durmuş Yaşar, 1941 yılında ilk boya imalathanesini kurmuş; Türkiye nin ilk yerli boya markası olan Yaşarin ve Hazırlanmış Boya yı piyasaya sunarak önemli bir yeniliğe imza atmıştır yılında İzmir Bornova da Türkiye nin ilk boya fabrikası olan ve ilerleyen yıllarda boya sektöründe yeniliklerin öncüsü olarak bilinecek Dyo Boya kurulmuştur yılında büyüme yönünde önemli bir adım atan Dyo Boya, Yasaş Yaşar Boya ve Kimya Sanayii ve Ticaret A.Ş. Gebze Fabrikası nı hizmete sokmuştur yılına gelindiğinde Şirket, artan talebe bağlı olarak İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi nde ülkemizin en büyük boya üretim tesisini kurmuştur. Dyo Boya nın lideri olduğu Yaşar Boya Grubu, 5 şirketi ile Dyo ve Dewilux markaları altında değişik ürün, ambalaj ve farklı renk sunmakta, kişilik istihdam sağlamakta ve 40 ülkeye ihracat yapmaktadır. Grubun ana ihracat pazarlarını Orta Asya, Orta Doğu, Avrupa ve Rusya oluşturmaktadır. Zengin ürün gamı Türkiye deki üretim faaliyetlerini İzmir Çiğli ve Gebze Dilovası mevkiinde bulunan tesislerinde sürdüren Dyo Boya; inşaat boyaları sanayi boyaları mobilya boyaları otomotiv boyaları deniz boyaları polyester alanlarında geliştirdiği yenilikçi ürünlerini müşterilerinin beğenisine sunmaktadır. 65 bin m 2 alan üzerine kurulu Gebze Fabrikası, yüksek otomasyon düzeyine sahip modern bir fabrika olup, inşaat boyaları üretimi yapmaktadır. İleri teknolojisi ve geniş üretim kapasitesiyle sektörünün örnek tesislerden biri olan Çiğli Fabrikası nda ise mobilya boyaları ve vernikleri, sanayi boyaları, oto tamir boyaları, deniz boyaları, polyester ve alkid üretilmektedir. 67 bin m 2 alan üzerine kurulu tesis, Türk boya sektörünün en büyük tesisi olma özelliğini taşımaktadır. Dyo Boya, uluslararası bir marka olma yolunda güçlü adımlar atıyor. Mısır, Romanya ve Rusya daki faaliyetleriyle uluslararası arenadaki bilinirliğini artırmakta olan Dyo Boya, söz konusu bölgelerin önemli tedarikçileri arasında yer almayı hedeflemektedir. Dyo Boya, Sipes Grubu ile gerçekleştirdiği işbirliği çerçevesinde Mısır da Dyo Boya teknolojisi kullanılarak yapılan oto tamir ve mobilya boyaları üretim, satış ve pazarlama faaliyetlerini sürdürmektedir. Romanya da ise inşaat boyaları üretilmekte ve ticari ürün satışı gerçekleştirilmektedir. Bu fabrikada üretilen Dyo boyaları, Balkanlar ve Kuzey Avrupa ülkelerinde de en çok tercih edilen ürünlerden olmuştur. Rusya daki Kemipex-Satış Pazarlama Dağıtım Şirketi, bulunduğu bölgenin etkin tedarikçilerinden biri olup, hızla büyümektedir. Dyo Boya nın Ortaklık Yapısı (%) Diğer 25,84 Ödenmiş Sermayesi: ,00 TL Kayıtlı Sermayesi: ,00 TL Hissedarlar Hisse oranı (%) Hisse tutarı (TL) Yaşar Holding A.Ş. 74, ,68 Diğer 25, ,32 Toplam 100, ,00 Dyo Boya hisse senetleri İMKB de DYOBY.IS sembolüyle işlem görmektedir. Yaşar Holding A.Ş. 74, Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

5 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Türkiye nin İlk Boya Fabrikası Olan Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları 1927 Durmuş Yaşar ilk boya mağazasını açar Durmuş Yaşar, ilk boya imalathanesini kurar. Yaşarin ve Hazırlanmış Boya markaları, Türkiye deki ilk boya markası olma sıfatına sahiptir Dyo Boya markası ile Türkiye nin ilk boya fabrikasının temeli İzmir Bornova da atılır Mikronize Mineraller Fabrikası nın açılışı yapılır. Dyo Boya Harris Fırça Fabrikası üretime başlar Dyosad Fabrikası kurulur ve ilk bayiler toplantısı gerçekleştirilir Birinci Dyo Resim Yarışması yapılır Dyo Boya Matbaa Mürekkepleri Fabrikası açılır Akril Fabrikası açılır Akmaden Tesisleri kurulur Dyo Boya, satış noktalarında makine ile renklendirme yapabilme konseptini Türk tüketicisi ile tanıştırır Yasaş Gebze Fabrikası açılır Yasaş Boyacılık Okulu kurulur Dyo Boya, boyacılık sektöründeki ilk ISO-9003 Kalite Güvence Belgesi ni alır Dyo Boya, ISO-9001 Kalite Güvence Belgesi ni alır Kemipex, Rus pazarına yönelik çalışmalar yapmak amacıyla, Moskova da bir Yaşar Boya Grubu şirketi olarak kurulur Yaşar Boya Grubu, 300 milyon dolarlık cirosu ile dünyanın 27., Avrupa nın 10. en büyük boya grubu unvanını alır Türk Yıldızları ekibinin gösterilerinde kullandığı kırmızı ve beyaz boyalar Türkiye de ilk kez Dyo Boya tarafından üretilir. Sektörde ilk özgün boya satış noktaları olan Dyo Boya Renk Evleri kurulur ve uygulamacı bayilik sistemi başlar Yaşar Basf, Oyak Renault tarafından Lider İkmalci, Mercedes-Benz Aksaray fabrikasında ise Tek Tedarikçi seçilir Yaşar Üniversitesi eğitim ve öğretime başlar ve Selçuk Yaşar Boyacılık ve Endüstri Meslek Lisesi açılır İlk Dünya Boya Üreticileri Zirvesi Bahamalar da yapılır ve konuşmacı olarak zirveye Türkiye den sadece Yaşar Boya ve Kimya Grubu davet edilir Türkiye nin ilk teflonlu boyası Teknoplast, Türk boyacılık sektörüne kazandırılır Dyo Boya, Mısır da üretime başlar. Mısır inşaat sektörünün lideri Sipes Grubu ile yapılan ortaklık ile Kuzey Afrika otomobil ve mobilya boyaları sektöründe yerini alır. Türk boya sektöründe bir ilke daha imza atılır ve Dyo Boya, Türkiye nin nanoteknoloji ile üretilmiş ilk boyalarını pazara sunar Dyo Boya, Klimatherm markası ile ısı yalıtım sektörüne girer Dyo Boya, nanoteknolojik ürünleri Avrupa ya ihraç etmeye başlar Dyo Boya, fotokatalitik boyalarda solgel yöntemiyle, nanoteknoloji alanında Avrupa Patent Ofisi nden ve Türk Standartları Enstitüsü nden incelemeli patent alma başarısını gösteren ilk ve tek Türk şirketi olur. Dyo ve Dewilux markaları Turquality kapsamına alınır Avrupa Birliği standartlarında sertifikalı usta yetiştirmeyi amaçlayan DYO AKADEMİ açılır. GSM altyapısı ile oluşturulan DYOLOG usta bağlılık modeli hayata geçirilir. Dyo Boya Faaliyet Raporu

6 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Dyo Boya nın Rekabet Avantajları farklılaşma stratejisi Farklılaşmış ürünler - Sektörün ilk leri, ileri teknoloji ürünü boyalar Rekabetin en üst seviyede yaşandığı bir sektörde faaliyet gösteren Dyo Boya, farklılaşma stratejisi kapsamında hareket etmekte, sahip olduğu bilgi birikimini ve teknolojiyi yenilikçi yaklaşımı ile harmanlayarak katma değeri yüksek ürünler geliştirmektedir. Boya sektöründe ilk lere imza atan Dyo Boya, yüksek yağ iticiliği ile kolay temizlenme özelliğine sahip teflonlu teknolojik boyaları ile çığır açmıştır yılında, iç cephede Teknoplast, dış cephede Teknotex en çok tercih edilen ürünler arasında yerini almıştır. Çevreye duyarlı bir üretici Çevreye karşı duyarlı, düşük solvent emisyonlu UV kürlendirmeli ve su bazlı teknolojiler alanında çalışmalarını aralıksız sürdüren Dyo Boya, müşterilerinin taleplerine en uygun şekilde cevap verirken, bütün üretim ve pazarlama süreçlerinde çevre odaklı bir anlayışla hareket etmektedir. Dyo Boya, çevreyi ve doğayı korumayı ekonomik misyonunun temel bir öğesi ve sosyal sorumluluğunun bir tamamlayıcısı olarak görmektedir. Rakipsiz üretim gücü Dyo Boya ülkemizin en güçlü boya üreticilerinden biridir. Gebze ve Çiğli fabrikalarındaki kapasitesi, ileri teknolojisi, gelişmiş Ar-Ge yetkinlikleri ve pazarlamasatış gücü Dyo Boya yı sürdürülebilir büyümeye odaklı bir üretici olarak konumlandırmaktadır. Nanoteknoloji konusunda yapılan çalışmalar neticesinde, Türkiye de bir ilk olan ve ışıkla kendini temizleyen boyalar Türk tüketicisinin beğenisine sunulmuştur. İç cepheler için üretilen Nanomat ve Nanoipekmat, dış cepheler için üretilen Nanotex, yangın geciktiricilik özelliği olan Nanosön ve çizilmeyen vernik Nanolack ürünler 2007 Nisan ayından itibaren Hollanda ya ihraç edilmektedir ve Benelüks ülkelerinde talep görmektedir. Dyo Boya, sahip olduğu güçlü teknoloji ve farklılaşma vizyonu ile gelecekte de Türkiye boyacılık sektörünü ilklerle tanıştırmaya ve farklılaşmış ürünleri ile sektörün öncü ve lider firması olmaya kararlıdır. 4 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

7 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya nın ilk leri Türkiye nin ilk boya markası boya fabrikası satış noktalarında makine ile renklendirme yapabilme konsepti ISO-9003 Kalite Güvence Belgesi alan boya şirketi özgün boya satış noktaları teflonlu boyası nanoteknoloji ile üretilmiş boyaları GSM altyapılı bağlılık sistemi Dyo Boya Faaliyet Raporu

8 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Rakamlarla Dyo Boya Dyo Boya Çiğli Fabrikası, boya üretim (BV) ve reçine üretim (SR) bölümleri ile faaliyet göstermektedir yılında BV iki, SR bölümü ise üç vardiya düzeninde üretime devam etmiştir. İnşaat boyaları üretimi alanında faaliyet gösteren Dyo Boya Gebze Fabrikası 2009 un ilk ve son çeyreğinde iki, diğer dönemlerde ise üç vardiya düzeninde üretim faaliyetlerini sürdürmüştür. Üretim kapasiteleri % Üretim (ton) (4,1) Satış (ton) (3,2) Fiili kapasite (ton) Kapasite kullanım oranı (%) Gebze ve Çiğli fabrikalarındaki kapasitesi, ileri teknolojisi, gelişmiş Ar-Ge yetkinlikleri ve pazarlama-satış gücü Dyo Boya yı sürdürülebilir büyümeye odaklı bir üretici olarak konumlandırmaktadır. Özkaynaklar (milyon TL) ,4 Faaliyet Kârı (milyon TL) , ,8-2, Brüt Kâr Marjı (%) Faaliyet Kâr Marjı (%) Finansal Borçlar/Özkaynaklar (%) , , , ,8-1, ,9 6 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

9 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dyo Boya da lojistik faaliyetleri Dyo Boya nın Çiğli Fabrikası nda iki ayrı lojistik birimi faaliyet göstermektedir. Mal kabul birimi, hammadde ve ambalaj malzemelerinin kabulünü ve stoklanmasını gerçekleştirmektedir. Çiğli Fabrikası nda solventlerin stoklandığı yer altı ve yer üstü stok tanklarının toplam kapasitesi m 3 tür. Yeraltı nitro deposu 500 m 2, kapalı depolama alanları toplam m 2, açık depolama alanları ise toplam m 2 dir. Fabrikanın toplam ton hammadde depolama kapasitesi bulunmaktadır. Sevkiyat ambarı, iç piyasa ve ihracat ürünlerinin depolanmasına olanak tanıyan tonluk bir kapasiteye sahiptir. Dyo Boya ürünleri raflı sisteme sahip olan, m 2 lik kapalı alanda muhafaza edilmektedir. Ürünler yurt içinde 50 farklı şehir ve yurt dışında 35 farklı ülkede toplam 500 e yakın sevkiyat noktasına ulaştırılmaktadır. Yurt içinde bu sevkiyatın gerçekleştirilebilmesi için farklı bölgelerde olmak üzere üç farklı lojistik firmasından hizmet alınmaktadır. Dyo Boya nın Gebze Fabrikası nda lojistik faaliyetleri iki ayrı birim ile yürütülmektedir. Sevkiyat birimi, 189 m 2 ofis alanı, m 2 kapalı alanda kurulu mamul depo sahası ile hizmet vermektedir. Mamul ambarların kapasitesi mevcut raflı sistem ile ton palettir. Şirket ürünlerinin yurt içinde 81 il, yurt dışında da 25 farklı ülkeye dağıtımı bu noktadan yapılmaktadır. Yurt içi dağıtımı için 1 adet lojistik firması ile çalışılmakta ve 355 dağıtım noktasına ulaşılmaktadır. Mal kabul ve iadeler ofisinde, hammadde, ambalaj ve iade malzemelerinin kabulü ve stoklanması yapılmaktadır. Toplam m 2 lik kapalı ve 650 m 2 lik açık alanda hizmet verilmektedir. Hammadde stok sahası ton, ambalaj ambarı 500 palet kapasiteye sahiptir. Solvent türü malzemelerin depolanması için 700 ton kapasiteli bir tank çiftliği mevcuttur. Kampüs içinde ayrıca m 2 alanda ton kapasiteli bir fiktif sahası da yer almaktadır. Müşterilerden gelen iade ürünlerin toplanması, depolanması ve yeniden değerlendirilmesi hizmeti bu birimin sorumluluğundadır. Dyo Boya Faaliyet Raporu

10 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Büyüme fırsatlarını en doğru şekilde potansiyelimize yansıtmaya ve tüm paydaşlarımız için artan oranda katma değer üretmeye kararlıyız. güçlü marka ileri teknoloji 2009, ülkemizi pek çok ilk le tanıştırma geleneğimizi sürdürdüğümüz bir yıl olmuş; ileri teknolojimiz ve Ar-Ge yapımız Dyo Boya markalı yenilikleri Türkiye ve dünya pazarına sunmaya devam etmemizi sağlamıştır. Dünyada boya sanayinin trendlerinin hızla değiştiği bir süreçte, güçlü markamızı ileriye taşımaya ve yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da kimliğimizi ve piyasa varlığımızı güçlendirmeye devam edeceğiz. 8 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

11 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Değerli paydaşlarımız, Dyo Boya nın 2009 yılı faaliyet raporunu ve mali sonuçlarını incelemelerinize sunmadan önce içinden geçmekte bulunduğumuz zor ekonomik koşullar ve sektörümüzün dünya çapındaki görünümüne ve trendlere ilişkin tespitlerimi paylaşmak isterim ve 2009 yılları küresel ekonomik krizin gölgesinde geçmiştir yılı Ağustos ayında başlayan ve 2009 yılında etkisi devam eden küresel kriz, dünya çapında üretim, ihracat, yatırım ve istihdam gibi temel verilerde meydana gelen keskin düşüşlerle kendisini göstermiştir. Çoğu ülke uygulamaya koydukları önlem paketleriyle, krizin ekonomileri üzerindeki etkilerini hafifletmeye odaklanmıştır yılı, dünyada son yüzyılın ikinci en büyük krizi olarak kayıtlara geçmiş; bu dönemde dünya ekonomisi yaklaşık %1,2 küçülürken, dünya ticareti %12 civarında azalmıştır yılının ilk dokuz aylık döneminde %8,4 küçülen Türkiye ekonomisi, son çeyrekteki toparlanma ile birlikte yılı %4,7 küçülme ile tamamlamıştır. 80 milyar dolarlık global bir pazarın üyesiyiz. Dünya toplam boya üretimi bugün 33 milyon ton civarında gerçekleşmekte; pazarın büyüklüğü ise 80 milyar dolara ulaşmış bulunmaktadır. Çeşitli bağımsız kaynaklara göre önümüzdeki beş yılda, yıllık ortalama %5 mertebelerinde büyüyeceği tahmin edilen boya pazarının, 2012 yılında 40 milyon tonluk üretim miktarına ve 100 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşacağı tahmin edilmektedir. Diğer taraftan dünya boya sanayinde 10 binden fazla firmanın faaliyet gösterdiği buna karşın, toplam pazarın yaklaşık %40 ının 3 büyük üretici tarafından kontrol edildiği bilinmektedir. Son dönemde dünya boya sanayisi önemli değişikliklere sahne olmaktadır. Satış hacimlerindeki düşüşlerin yanında, hammadde maliyetlerindeki artış kâr marjlarını önemli oranda baskı altına almış durumdadır. Bu konjonktür karşısında üretici firmalar daha düşük kapasite düzeyinde uzmanlaşma yoluna gitmişlerdir ve sektörde konsantrasyon ve uzmanlık ağırlık kazanmıştır. Diğer taraftan dünya boya sanayinin yeniden yapılanma süreci içinde olduğu da açıkça görülmektedir. Bu yapılanmanın temel unsurları bilişim teknolojisi, çok yönlü ortaklıklar, entegre performans sistemleri ve çevresel faktörler olarak ön plana çıkmaktadır. Avrupa nın 6. büyük tedarikçisi konumundaki sanayimiz ekonomik durgunluktan önemli oranda etkilenmiştir. Yıllık 800 bin tonluk üretim kapasitesi ile Türkiye bugün Avrupa nın 6. büyük boya üreticisi konumundadır. Boya sanayimizde 20 ye yakın büyük ölçekli ve gelişmiş üretim teknolojisi yapısına sahip işletmenin yanı sıra çok sayıda küçük ve orta ölçekli işletme de faaliyet göstermektedir. Türk boya sektörü bugünkü gelişmişlik düzeyi ile başta AB olmak üzere yakın pazarlar dikkate alındığında gelişim düzeyi artan bir sektör olarak ortaya çıkmaktadır. Yıllık 2 milyar dolarlık bir katma değer yaratan boya sanayi, doğrudan ve dolaylı istihdamla birlikte 200 bin kişilik bir işgücü alanını temsil etmektedir. Diğer taraftan son 10 yıllık dönemde Türkiye nin gelişen ekonomik parametreleri ile beraber yükselen yatırım ve üretim gücü, yabancı sermayenin de ilgisini sektöre çekmiş bulunmaktadır. Bu sektörde dağıtım kanalı önemli bir varlık olarak değerini korumaktadır. Türk boya sanayisinin dünya pazarlarından aldığı pay ise %2 civarındadır. Dyo Boya Faaliyet Raporu

12 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Kalite Dyo Boya için bir gelenek, yenilik ise bir görevdir yılında inşaat sektöründe yaşanan daralma sanayimizi etkilemiştir. Türk boya sektöründeki toplam satışlar içerisinde inşaat boyaları %56, ahşap boyaları %14, sanayi boyaları %10, toz boyalar %7 ve oto tamir boyaları ise %9 paya sahiptir. Sanayimizin mevcut kapasitesinin yaklaşık %60 ını inşaat boyalarının oluşturması, genel anlamda inşaat sektörü ile entegre ve önemli oranda bağımlı bir yapıyı ortaya koymaktadır. Bu durum gibi istisnai bir dönemde sanayimiz açısından olumsuz bir konjonktür olarak ortaya çıkmış; ekonomik küçülmeden bir kaç katı oranında etkilenen inşaat sektöründeki daralma, boya sanayine önemli oranda yansımıştır. Tüketim harcamalarındaki düşüş, hanehalkının boya ve benzeri konulardaki harcamalarını önemli oranda kesmesine veya ertelemesine neden olurken, ihracat pazarlarındaki durgunluk sanayicimizin konumunu zorlaştırmıştır. İç piyasamızdaki haksız rekabet koşulları endüstrimizin bir diğer önemli sorunu olmayı sürdürmektedir. Merdiven altı imalathanesi olarak tanımlanan çok sayıdaki küçük ölçekli boya üreticisi, piyasaya hem kalite hem de tüketici sağlığı anlamında yetersizlikler gösteren ürünler arz etmekte, diğer taraftan ise büyük ölçekte ve dünya standartlarında çalışan bizim gibi üreticilerin zarar gördüğü bir haksız rekabet ortamının devamında büyük rol oynamaktadırlar. Büyüme potansiyeli olan bir sanayi Türkiye de 1992 yılında 3,7 kg olan kişi başına boya tüketimi, 2000 li yıllarda 6 kg a yükselmiş bulunmaktadır. Ancak, tüketimin her yıl yükselmesine rağmen Avrupa ile karşılaştırıldığında kişi başına tüketim rakamının halen çok düşük kaldığı görülmektedir. Türkiye de 6 kg olan kişi başına boya tüketiminin Amerika da 22 kg, Japonya da 16,5 kg, Almanya da 14,2 kg ve Yunanistan da da 8 kg olarak gerçekleştiği istatistiklerden izlenmektedir. Boya kullanımı alışkanlıkları açısından gelişmiş pazarlarla karşılaştırıldığında Türkiye, önemli bir potansiyele işaret etmektedir. Diğer taraftan ülkemizde halen önemli miktarda konut açığı bulunması, pek çok binada boya uygulaması yapılmamış olması ve özellikle depremden etkilenen bölgelerde başta konut olmak üzere yoğun bir şekilde bina ihtiyacı bulunması gibi etkenlerin önümüzdeki kısa ve orta vadede boyaya olan talebi yükseltmesi beklenmektedir. Refah seviyesindeki gelişme de, diğer ülkeler ile Türkiye arasındaki kişi başına tüketim farkının kapanmasında ve boya talebinin artmasında rol oynayacaktır. Ülkemizdeki hızlı kentleşme ve yılda ortalama %1,3 oranında artan nüfusun %45 inin 25 yaşın altında gençlerden oluşması sektörü uzun vadede de geliştirebilecek faktörlerdir Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

13 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Gururla ifade etmek isterim ki 1927 yılında boya ticaretiyle başlayan ve 1954 yılında sanayileşme süreciyle devam eden bu yolculukta Dyo Boya, Türkiye de boya sanayinin bayraktarlığını ve öncülüğünü yapmaktadır. İzmir de küçük bir mağaza ile başlayan kurumsal yolculuğumuz 2010 yılına girerken ülkemizin lider boya gruplarından biri olarak devam etmektedir. 81 yılı geride bırakmanın mutluluğu ve heyecanı içinde olan Dyo Boya, bu süre zarfında inşa ettiği yetkinlikleri, üretim gücü ve markasıyla geleceğe güvenle bakan bir şirket konumundadır. Sanayimizin olduğu kadar Türkiye ekonomisinin de geçirdiği çok farklı evrelere tanıklık etmiş bulunan Dyo Boya, 2009 yılının olumsuz konjonktüründe piyasa konumunu gerek ürün gamı gerekse müşteri portföyü anlamında pekiştirmiş ve 2008 yılı cirosu mertebelerinde 212 milyon TL lik bir iş hacmi kaydetme başarısı göstermiştir. Maliyet tabanımızı en optimal noktada dengelemeye sıkıca odaklandığımız 2009 yılında ilk ve en temel önceliğimiz değişken piyasa koşullarının mali yapımız üzerine olası etkilerini bertaraf etmek ve krizi Şirketimizden uzak tutmak olmuştur. Elde ettiğimiz mali ve operasyonel performans bu anlamda başarılı olduğumuzu açık olarak gözler önüne sermektedir yılı sonuna doğru gerçekleştirilen sermaye azaltımı ile Şirketimizin halka açıklık oranı korunarak, sermaye yeterliliği ve nakit sermaye artırım imkanları artırılmış, eşanlı gerçekleştirilen sermaye artışı ile finansman gideri yaratacak olan faize duyarlı borçların ve mali borçların bir kısmı kapatılmıştır. Yıl boyunca bir diğer önceliğimiz, başta bayi ağımız olmak üzere üretim ve ticaret döngümüzdeki iş ortaklarımıza desteğimizi kesintisiz sürdürmek ve aynı zamanda nihai tüketicimize farklılaşmış ürün ve hizmet sunmaya devam etmek olmuştur. Dyo Boya, boya sanayinin gelişip büyümesinde ve ülkemizi pek çok ilk le tanıştırmada hep ilk sırada yer almıştır. 2009, bu geleneğimizi sürdürdüğümüz bir yıl olmuş; ileri teknolojimiz ve Ar-Ge yapımız Dyo Boya markalı yenilikleri Türkiye ve dünya pazarına sunmaya devam etmemizi sağlamıştır. İşine kendini tam anlamıyla adayarak çalışan bir şirketiz. Kalite Dyo Boya için bir gelenek, yenilik ise bir görevdir. Bugün geldiğimiz noktada, ülke sınırlarını aşan markalarımız dünyanın 40 ülkesine pazarlanmaktadır. Dyo Boya ürünleri dünyanın birçok ülkesinde tercih edilmekte; çevreye saygılı üretim yaklaşımımız ve hizmetteki kusursuzluğumuz bizleri bir dünya markası olarak konumlandırmaktadır. Kalifiye insan kaynağımız, yüksek kalite ve teknoloji standartlarımız Yaşar Topluluğu nun vizyonu ile birleşmiş ve Dyo Boya nın sürdürülebilir başarı öyküsünü kaleme almamıza imkan tanımıştır. Bundan sonra da, Türkiye nin dünyaya açılan bir yüzü olarak teknolojiyi ve yeniliği hep ön planda tutmaya ve müşterilerimizin taleplerini proaktif bir yaklaşımla ürün ve hizmetlere dönüştürmeye devam edeceğiz. Bu kapsamda, Dyo Boya nın yol haritası ve güç odakları bellidir. Bu güç odakları üzerinde büyümemizi sürdürerek, gerek ulusal piyasamızın gerekse bölgesel ve uluslararası piyasaların ortaya koyacağı büyüme fırsatlarını en doğru şekilde potansiyelimize yansıtmaya ve tüm paydaşlarımız için artan oranda katma değer üretmeye kararlıyız. Dünyada boya sanayinin trendlerinin hızla değiştiği bir süreçte, güçlü markamızı ileriye taşımaya ve yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da kimliğimizi ve piyasa varlığımızı güçlendirmeye devam edeceğiz yılının istisnai piyasa koşullarında bizi tercih eden değerli müşterilerimize, bayi ağımıza, yerli ve yabancı tüm iş ortaklarımıza ve mesai arkadaşlarıma ve bugüne kadar bizi destekleyen değerli hissedarlarımıza Yönetim Kurulumuz adına en samimi teşekkürlerimi sunmak isterim. Saygılarımla, İdil Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Başkanı Dyo Boya Faaliyet Raporu

14 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Yönetim Kurulu İdil Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Gökoğlu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ahmet Fahri Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Aktaş Yönetim Kurulu Üyesi Hakkı Hikmet Altan Yönetim Kurulu Üyesi Ekrem Erdemli Yönetim Kurulu Üyesi İrfan Çimen Yönetim Kurulu Üyesi 12 - Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

15 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Üst Yönetim ve Denetim Kurulu Üst Yönetim Serdar Oran Genel Müdür Fahri Özgür Arıs Finans ve Mali İşler Direktörü Mehmet Mutlu Uysal Sanayi Boyaları ve Oto Tamir Boyaları Satış Direktörü Burhan Kuran İnşaat Boyaları Satış Direktörü Ercümend Emir Atakay Mobilya Boyaları Satış Direktörü Hasan Garipler Fabrikalar Direktörü Özlem Düzyatan Satınalma Direktörü Reza Asgari İhracat Direktörü Ufuk Çelebisoy Yurt Dışı Yatırımlar Direktörü Denetim Kurulu Kamil Deveci Denetim Kurulu Üyesi Onur Öztürk Denetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Görev Süreleri Yönetim Kurulu (21 Mayıs 2009 a kadar) Adı Soyadı Unvanı Ata Murat Kudat Başkan B. Safa Ocak Başkan Vekili Ahmet Fahri Yiğitbaşı Üye Mehmet Aktaş Üye Yılmaz Gökoğlu Üye Taşkın Tuğlular Üye Hakkı Hikmet Altan Üye Yönetim Kurulu (21 Mayıs 2009 dan itibaren) Adı Soyadı Unvanı İdil Yiğitbaşı Başkan Yılmaz Gökoğlu Başkan Vekili Ahmet Fahri Yiğitbaşı Üye Mehmet Aktaş Üye Hakkı Hikmet Altan Üye Ekrem Erdemli Üye İrfan Çimen Üye Denetim Kurulu (21 Mayıs 2009 a kadar) Adı Soyadı Mete Gökalp Özge Engin* * 07 Mayıs 2009 a kadar Denetim Kurulu (21 Mayıs 2009 dan itibaren) Adı Soyadı Kamil Deveci* Onur Öztürk *07 Mayıs 2009 dan itibaren Yetki Sınırları: Şirket ana sözleşmesinin 14. maddesine göre; Denetçilerin görev, yetki ve sorumlulukları Türk Ticaret Kanunu nun ilgili maddelerinde belirtilen esaslar çerçevesindedir. 21 Mayıs 2009 tarihinde Taşkın Tuğlular yerine Özge Engin Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir, ancak 18 Haziran 2009 tarihinde Özge Engin in Yönetim Kurulu Üyeliğinden ayrılmasıyla boşalan üyeliğe İdil Yiğitbaşı seçilmiştir. 18 Haziran 2009 tarihinde İdil Yiğitbaşı Yönetim Kurulu Başkanlığına, Yılmaz Gökoğlu Yönetim Kurulu Başkan Vekilliğine seçilmiştir. Yetki Sınırları: Gerek Yönetim Kurulu Başkanı ve gerekse Yönetim Kurulu üyeleri, Türk Ticaret Kanunu nun ilgili maddelerinde ve Şirket ana sözleşmesinin 11. ve 12. maddelerinde belirlenen yetkileri haizdirler. Dyo Boya Faaliyet Raporu

16 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Makroekonomik ve Sektörel Görünüm global ekonomide iyileşme sinyalleri Küresel krizin toplam talepte yarattığı daralma Türkiye ekonomisini de etkilemiştir yılı genelinde boya sanayinde iç talepte yaşanan daralmanın temel nedeni, boya sanayinin ürün pazarladığı işkollarında küresel kriz nedeniyle gerçekleşen talep azalmasıdır Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

17 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Kademeli geçiş Ekonomilerde toparlanma başlasa da krizden çıkış sürecinde hassas bir zamanlama ve kademeli bir geçişin gerekliliği çok açıktır. Reel GSYH (Yıllık değişim %) Gelişmekte olan ülkeler Dünya Gelişmiş ülkeler Kaynak: IMF Dünya Ekonomisi Küresel krize karşı gelişmiş ve gelişmekte olan ülke hükümetlerince uygulamaya konulan mali ve parasal önlem paketlerinin etkisiyle 2009 yılı 3. çeyreğinde global ekonomide toparlanma süreci başlamıştır. ABD ve belli başlı gelişmekte olan ülkelerde güçlü seyreden iç talep ve artan tüketim harcamaları, stoklu üretime geri dönüş ve küresel ticaret koşullarının normalleşmesi gibi pozitif görünümü destekleyen unsurlara rağmen, küresel ekonomiye dair öncü göstergelerdeki iyileşme yavaş seyretmektedir. Özellikle yüksek işsizlik oranları, kredi koşullarındaki sıkılığın devam etmesi ve bütçe dengelerinin önemli ölçüde bozulması gibi unsurlar, global ekonomideki toparlanmanın yavaş ve zaman içinde gerçekleşeceğini işaret etmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF) nun Ocak 2010 da revize ettiği küresel ekonomi ile ilgili projeksiyonlarına göre 2009 yılı için %0,8 daralma tahmin edilirken, küresel ekonominin 2010 yılında %3,9 ve 2011 de %4,3 büyüyeceği öngörülmektedir. Global kredi krizine bağlı olarak talep koşullarının zayıflaması sonucunda enflasyon kriz süresince aşağı yönlü bir seyir izlemiştir. Bu gelişme, gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerde merkez bankalarının ekonomik faaliyetteki daralmayı sınırlamak üzere para politikalarını önemli ölçülerde gevşetmesine olanak tanımıştır. Genişlemeci para politikalarının etkisiyle faiz oranları tarihte kaydedilen en düşük seviyelerde seyretmiştir. Ekonomilerdeki bozulmanın sona erdiği ve toparlanmanın başladığı düşüncesi, uygulanan genişletici maliye ve para politikalarının ne zaman sona erdirileceği ve merkez bankalarının faiz artırımlarına ne zaman başlayacağı tartışmalarını beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda, krizden çıkış sürecinde hassas bir zamanlama ve kademeli bir geçişin gerekliliği çok açıktır. Dyo Boya Faaliyet Raporu

18 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı 2009 sonu itibarıyla TÜFE deki yıllık artış %6,53, ÜFE deki artış ise %5,93 düzeyinde gerçekleşmiştir. Türkiye Ekonomisi Küresel krizin toplam talep üzerindeki daraltıcı etkisi Türkiye ekonomisinde de reel kesime darbe vurmuş, üretimin düşmesi ve istihdamın azalmasına neden olmuştur yılının son çeyreğinde belirginleşen Türkiye ekonomisindeki daralma, 2009 yılının ilk çeyreğinde etkisini artırmış ve GSYH geçen yılın aynı dönemine göre %14,7 oranında küçülmüştür. Yılın ikinci çeyreğinden itibaren ekonomideki daralma hız kesmeye başlamış ve ilk dokuz aylık dönemde %8,4 olarak gerçekleşmiştir. Yılın son çeyreğinde ise, TCMB nin kısa vadeli faiz oranlarında gerçekleştirdiği indirimlerin devam eden gecikmeli etkileri, bankaların kredi faiz oranlarını düşürmesinin tüketimi desteklemesi, gelişmiş ülke ekonomilerindeki canlanma eğiliminin yanı sıra Türk menşeli malların yeni ihraç pazarlarına girmesi ve ihracatın olumlu yönde etkilenmeye başlaması, 2008 yılının aynı dönemindeki düşük ekonomik performanstan kaynaklanan baz etkisi ile birlikte ekonominin büyümeye başladığı düşünülmektedir. Bu çerçevede, 2009 yılında Türkiye ekonomisi %4,7 oranında daralmıştır. Tüm dünya ülkelerinde en önemli yapısal etki olarak ortaya çıkan işsizlik oranı yılın ilk çeyreğinde %16 gibi rekor seviyeye çıkarken, yılın son çeyreğinde %13 ler seviyesine inmiştir. İç ve dış talep koşullarındaki bozulma paralelinde 2009 yılı genelinde ihracat ve ithalat hacmi daralmıştır yılında ithalattaki daralma ihracattaki daralmanın üzerinde gerçekleşmiş; böylece dış ticaret açığı önemli ölçüde gerilemiştir yılında ithalat (CIF) %30,3 oranında azalarak 140,8 milyar dolara, ihracat (FOB) %22,6 oranında azalarak 102,2 milyar dolara ve bavul ticareti %22,9 oranında azalarak 4,8 milyar dolara gerilemiştir Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009

19 Yönetim Makroekonomik ve Sektörel Görünüm 2009 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi Çevre ve Sürdürülebilirlik Kurumsal Yönetim Uygulamaları ve Finansal Bilgiler Dış ticaret hacminde azalma Küresel krizin etkileri Türkiye nin toplam dış ticaret hacmine yansımış, %27,2 lik düşüş kaydedilmiştir. Toplam İhracat (milyar ABD doları) Hız kesen daralma Yılın ikinci çeyreğinden itibaren ekonomideki daralma hız kesmeye başlamış ve yıl sonu itibarıyla %4,7 olarak gerçekleşmiştir. Toplam İthalat (milyar ABD doları) GSYH Büyüme Oranı (%) , , Cari açık tehlikeli seyrinden uzaklaşmış, GSYH ye oranı yıl boyunca düşüş eğilimini korumuştur yılında cari açık, 2008 yılına göre %67 oranında düşüş göstererek 41,9 milyar dolardan 13,8 milyar dolara gerilemiştir. Ancak enerji fiyatları ve ithalatta görülen yukarı yönlü hareketlenme ile yavaş da olsa yükselişe geçmesi beklenmektedir yılı bütçe açığı, Aralık ayındaki toparlanmaya karşın bir önceki yıl sonuna göre üç katına çıkarak 52,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, harcamalar tarafında özellikle yılın ilk çeyreğinde yerel seçimlerin de etkisiyle cari transferlerin hızlı artış kaydetmesi, gelirler tarafında ise ekonomik aktivitedeki daralma nedeniyle vergi gelirlerinin azalması yanında vergi dışı gelirlerin de 2008 yılı seviyelerinde kalması etkili olmuştur. Faiz dışı fazla ise aynı dönemde 33,2 milyar TL den 571 milyon TL ye gerilemiştir. Hükümet dönemine ilişkin orta vadeli program oluşturmuş, bu çerçevede ekonomide kalıcı bir şekilde üretim, yatırım ve ihracatı artırmaya yönelik politikalara ağırlık verileceği belirtilmiştir. Alınacak önlemlerin başında, orta-uzun vadede kamu açığının milli gelire oranının sürdürülebilir bir borç yapısı ile uyumlu bir düzeyde gerçekleşmesi amacıyla mali kural uygulaması na geçilmesi yer almaktadır. Tüketim eğiliminde ve toplam talepteki sert daralma, emtia fiyatlarında gözlenen keskin düşüş ile birleşince, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de enflasyon üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturmuştur sonu itibarıyla TÜFE deki yıllık artış %6,53, ÜFE deki artış ise %5,93 düzeyinde gerçekleşmiştir yılı son çeyreğinden itibaren enflasyonda hızlı bir düşüş olacağını öngören TCMB, ekonomik faaliyet üzerinde oluşabilecek potansiyel zararı sınırlamaya odaklanmıştır. Bu süreçte bir yandan kısa vadeli faiz oranlarını süratle aşağı çekerken, diğer yandan dengeleyici bir likidite politikası izlenmiş ve kredi piyasasındaki tıkanıklığın giderilmesi hedeflenmiştir. Merkez Bankası nın 2008 yılı Ekim ayında yapmaya başladığı faiz indirimleri sonucunda, kısa vadeli faiz oranları 2009 yılı Kasım ayı itibarıyla %6,50 seviyesine çekilmiştir. Dyo Boya Faaliyet Raporu

20 Kısaca Dyo Boya Dyo Boya nın Tarihinden Satırbaşları Dyo Boya nın Rekabet Avantajları Rakamlarla Dyo Boya Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı Boya sanayi, Türk ekonomisine yıllık 1,1 milyar dolarlık bir katma değer yaratmakta ve üretim-ticaret eksenlerinde toplam 200 bin kişilik bir istihdam imkanı sunmaktadır. Türkiye Boya Sanayi 2009 yılı itibarıyla Türkiye boya sanayi büyüklüğünün 520 bin tona ulaştığı tahmin edilmektedir. 1,1 milyar dolarlık bir hacme sahip olan Türkiye boya sanayi, 2009 yılını kriz koşulları ile mücadeleye ve rasyonalizasyona odaklanarak tamamlamıştır yılının sonundan itibaren küresel krizin gösterdiği hızlı gelişimi yakından izlemeye başlayan üreticiler, 2009 yılı projeksiyonlarını piyasalardaki dalgalanmayı yönetmek üzerine kurgulamışlardır. Bu kapsamda maliyet tabanının ve üretim süreçlerinin iyileştirilmesi kadar mevcut müşteri ve dağıtım kanalının korunmasına yönelik aksiyonlar da, 2009 yılının sektörel öncelikleri arasında yerini almıştır. Çoğunluğunu merdiven altı üreticilerin oluşturduğu ucuz boyalar segmenti, 2009 yılında krizden etkilenmiştir. Bu durum, merdiven altı üretici olarak tanımlanan çok sayıda küçük firmanın sektörden çıkmasına neden olmuştur yılında, pazara yeni giren şirketlerle birlikte rekabet artmış ve kârlılık önemli oranda azalmıştır. Sektörde arzın talepten fazla olması, yoğun rekabeti destekleyen bir diğer unsur olmuştur. Küresel krize paralel olarak yılı genelinde boya sanayinde iç talepte daralma yaşanmıştır. Bunun temel nedeni ise, boya sanayinin ürün pazarladığı işkollarında küresel kriz nedeniyle gerçekleşen talep azalmasıdır yılının son çeyreğinde başlayan ve 2009 yılında da hissedilen global finansal krizin etkileri inşaat sektörünü ve onun alt sektörlerini derinden etkilemiştir. Gayrimenkul satışları yavaşlarken, yeni konut projelerinin başlatılması geciktirilmiştir. Boyanın kolaylıkla ertelenebilir bir ihtiyaç olması, boya sektörünü de genel anlamda durgunluğa sevk etmiştir. Diğer taraftan olumsuz piyasa koşullarına rağmen, kriz dönemlerinde insanların ev değiştirme sıklığının artması yenileme pazarındaki hareketi bir miktar canlandırmıştır. Boyacılık sektörünün en önemli kalemlerinden biri olan mobilya sektörünün 2009 yılında %15-20 oranlarında daraldığı tahmin edilmektedir yılında mobilya sektöründe yapılan KDV indirimi, kısmi bir talep artışı sağlamış olsa da bu durum boya ve vernik tüketimine yansımamış; ikame ürünlerin (laminat, suntalam, PVC vb.) tüketimi, ucuz ve kolay üretilmeleri nedeniyle artarak devam etmiştir Dyo Boya Faaliyet Raporu 2009