TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER

Transkript

1

2

3 TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER Yüzölçümü Yönetim Şekli Nüfusu Resmi Dili Din Başkent km 2 Parlamenter Demokrasi 32,1 milyon (Irak İstatistik Kurumu, 2009 yılı verileri) 28,9 milyon (CIA Temmuz 2009 tahmini), 32 Milyon (IMF verilerine göre) Arapça. Kuzey ve Kuzeydoğu bölgelerinde Kürtçe, Türkmenler'in bulunduğu yerlerde Türkçe, diğer bölgelerde Ermenice ve Asurca konuşulmaktadır. % 97 Müslüman (% Şii, % Sünni), % 3 Hristiyan ve diğer. Bağdat Başlıca Şehirleri Bağdat, Basra, Dhi Qar, Babil, Erbil, Nineva. Etnik Yapısı % Arap, % Kürt, % 5 Türkmen, Asurlu ve diğer. Kaynak: CIA The World Factbook, 2009Economist Intelligence Unit Iraq Main Country Report, Kasım a 2009 a 2010 b 2011 b Nominal GSYİH (PPP-milyon $) Reel GSYİH deki Artış (%) 9,5 4,2 2,62 11,4 Kişi Başı GSYİH* ($) Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %) 2,6 c -2,81 5,1 5 Petrol üretimi (000 varil/gün, ort) c Bütçe Dengesi (GSYİH nin % si) İhracat, fob (milyar $) 58,8 40,9 48,1 67,6 İthalat, fob (milyar $) -37,2-35,8-41,1-50,5 Cari Hesap Dengesi (Milyar $) 13,7 1,6 3,1 12,8 Cari Hesap Dengesi GSYİH nin % si) 16,1-0,1 3,8-1,7 Döviz Kuru (ort, 1 ID = 1 $) c Dış Borç (yıl sonu, milyar $) 67,7 50,3 52,1 45,3 IMF ve Economist Intelligence Unit (EIU)verilerine göre a EIU tahmini b EIU öngörüsü c Gerçekleşen; * Satın Alma Gücü Paritesi ile 01

4 TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER 2009 yılı içerisinde Irak'a ihracatımız hızlı bir artış trendine girmiştir. Bunun en önemli nedenleri: Dünya ekonomisindeki daralmaya rağmen Irak ekonomisinin yüzde 7-8 oranında büyümeye devam etmesi, Güvenliğin gün geçtikçe daha iyiye gitmesi sebebiyle ticaretin daha da canlaması, Habur Sınır Kapısındaki tıkanıklığın aşılmış olmasıdır. Türkiye'nin Irak'a ihracatı 2010 yılında %17,5 artışla 6 milyar $'ı aşmıştır yılında Irak toplam ihracatımız içinde yaklaşık %5,4 pay almıştır. SEKTÖR % Değişim 09/10 Ağaç ve Orman Ürünleri ,8 Hayancılık ve Su Ürünleri ,2 Demir-Çelik Ürünleri ,9 Çimento ve Toprak Ürünleri ,7 Değerli Madenler ve Mücevherat ,2 Demir ve Demir Dışı Metaller ,1 Deri ve Deri Ürünleri ,4 Diğer Endüstriyel Ürünler ,9 Elektrikli ve Elektronik Cihazlar ,5 Fındık ve Mamulleri ,5 Halı ,8 Hububat, Bakliyat ve Yağlı Tohumlar ,7 Süs Bitkileri ,8 Kimyasal Ürünler ,9 Hazır Giyim Ürünleri ,5 Kurutulmuş Meyveler ,0 Maden ve Metaller ,5 Makine ve Aksamları ,4 Meyve ve Sebze Ürünleri ,0 Otomotiv ve Yan Sanayii ,9 Tekstil ve Hammaddeleri ,4 Tütün ,8 Taze Meyve ve Sebze ,5 Zeytin ve Zeytinyağı ,8 TOPLAM ,5 02 Kaynak:TİM

5 T R71 bölgesininin ihracatı, Türkiye genelinin (%11,5) üzerinde bir performans ile, 2010 yılında %50 oranında artmış ve 347 milyon seviyesine ulaşmıştır yılında 139 olan bölgedeki ihracatçı firma sayısı, 2010 yılında 161'e yükselmiştir. TR 71 Bölgesinin İllere Göre İhracatı ($) İl /10 Değişim (%) Kırşehir ,4 Nevşehir ,6 Niğde ,8 Aksaray ,5 Kırıkkale ,8 Toplam ,04 Kaynak: TÜİK Bölge İhracatının Kompozisyonu; İmalat %83 -Otomotiv yan sanayi, -İşlenmiş tarım ürünleri, -Makine ve aksamları, Madencilik %9 -Kalsit, pomza, mermer, Tarım %8 -Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve ürünleri, -Taze sebze ve meyve, TR71 Bölgesinin Irak'a İhracatı TR71 Bölgesindeki firmalar tarafından Irak'a gerçekleştirilen toplam ihracat geçtiğimiz yıl %811,5 03 oranında artmış ve 76,5 milyon $'ı aşmıştır yılında Irak'ın bölge ihracatındaki payı yaklaşık %25 seviyesinde gerçekleşmiştir.

6 TR71 Bölgesinden Irak'a Yapılan İhracat ($) İl % Değişim 09/10 Kırıkkale Nevşehir ,6 Kırşehir ,8 Niğde ,7 Aksaray ,1 TR71 Toplam ,5 Kaynak: TİM 04

7 05

8 MARKET İNCELEMESİ Ürünlerin nihai kullanıcılara sunulduğu fiyat ve şartların yerinde görülmesi, pazarın ihtiyaç duyabileceği ürünlerin tespit edilmesi, ürünlerin kalite düzeyleri ve tedarik zinciri hakkında bilgi almak amacıyla toptan ticaret ile ilgilenen başlıca firmalar, perkandeciler ve AVM'ler ziyaret edilmişitir. IFP Grup tarafından organize edilen 7. Erbil Uluslararası Ticaret Fuarı Irak'ta düzenlenen ve birçok sektörün yer aldığı en büyük genel ticaret fuarıdır. Bu yıl fuara 25 farklı ülkeden 850'den fazla firma katılım sağlamıştır. Fuarda temsil edilen sektörler arasında elektronik, inşaat, tekstil, bankacılık, mücevher,kozmetik vb. yer almaktadır. Sadece 2010 yılında 14 Milyar Amerikan Doları yatırım çeken Kuzey Irak'ın en önemli ticaret merkezleri arasında Erbil ön plana çıkmaktadır. Profesyonel katılımcıların büyük ilgisini çeken fuarı geçen yıl 'den fazla kişi ziyaret etmiştir. 06

9 PROGRAM 22 Ekim 2011 Cumartesi 18:30Nevşehir/Kapadokya Havaalanında buluşma 19:50-21:10Nevşehir - İstanbul uçuşu 22:40-01:05İstanbul - Erbil uçuşu (+1 gün) 23 Ekim 2011 Pazar 01:05-02:00Pasaport kontrol, otele transfer ve check-in 08:00-11:00Kahvaltı 11:00-12:00Erbil Ticaret müşavirliği ziyareti 12:00-19:00Stand kurulumu ve diğer hazırlıklarının yapılması 19:00-22:00Bilgilendirme toplantısı (Abu Sahab Restaurant) 22:00Serbest zaman 24 Ekim 2011 Pazartesi 08:00-11:00Kahvaltı ve fuar alanına ulaşım 11:00-19:00Fuar ziyareti ve ikili görüşmeler 19:00Serbest zaman 25 Ekim 2011 Salı 08:00-11:00Kahvaltı ve fuar alanına ulaşım 11:00-15:00Fuar ziyareti ve ikili görüşmeler 15:00-21:00Market incelemesi ve AVM gezisi 21:00Serbest zaman 26 Ekim 2011 Çarşamba 08:00-11:00Kahvaltı ve fuar alanına ulaşım 11:00-15:00Fuar ziyareti ve ikili görüşmeler 15:00-16:00Türkiye Irak İşadamları Derneği ziyareti 16:00-19:00Fuar ziyareti ve sektörel inceleme gezileri 19:00-23:00Erbil Ticaret Müşaviri ile toplantı (Piyano Restaurant) 27 Ekim 2011 Perşembe(Paralel faaliyet-tam gün Duhok ziyareti) 08:00-11:00Kahvaltı ve Check-Out 11:00-12:30Erbil Ticaret Odası ziyareti 12:30:14:00Serbest zaman 14:00-19:00Kültürel ve sosyal gezi 19:00-23:00Değerlendirme toplantısı (Dawa 2 Restaurant) 23:00-24:00Otel'den Havaalanına hareket 28 Ekim 2011 Cuma 00:00-01:30Serbest zaman ve havaalanına transfer 02:45-05:10Erbil - İstanbul uçuşu 07:25-08:40İstanbul - Nevşehir uçuşu FUAR ZİYARETİ VE İKİLİ GÖRÜŞMELER Irak ve komşu ülkelerin ticaretinde önemli bir merkez olan Erbil'de düzenlenen fuar, bölgenin bu özelliği nedeniyle dünyanın dört bir yanından katılımcı ve ziyaretçilere ev sahipliği yapmıştır. Bölgede iş yapmak isteyen bir çok profesyonel işadamı için uygun tanışma ortamı sunan fuar, iş gezisine katılan firmalarımız tarafından dikkatli bir şekilde incelenmiş ve tüm fırsatlar değerlendirilmeye çalışılmıştır. ERBİL TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ ZİYARETİ ve BİLGİLENDİRME TOPLANTISI Irak Türkiye ilişkileri, Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ve ticaret imkanları hakkında ön bilgi almak, Ajansımız, düzenlenen organizasyon ve amacımız hakkında bilgi vermek, ikili iş görüşmeleri için potansiyel ithalatçı bulmak amacıyla, 23 Ekim 2011 Pazar günü Erbil Ticaret Ateşesi Sn. Sayer ERBİL Ajansımız uzmanları Abdullah Özbaş ve Gökhan Gömcü tarafından ziyaret edilmiştir. 26 Ekim 2011 tarihinde ise Erbil Ticaret Ataşemiz ve programa katılan firma temsilcilerimiz ile bilgilendirme toplantısı yapılmıştır. Söz konusu toplantıda, katılımcı firmalarımızın Irak pazarı hakkında çeşitli soruları cevaplandırılmıştır. 07

10 ERBİL TİCARET ODASI ZİYARETİ Kalkınma Ajansımızın Yönetim Kurulu Üyeleri Sayın Cemalettin AKDOĞAN ve Müfit GÖÇEN başkanlığında, katılımcı firmalar ile birlikte 27 Ekim 2011 tarihinde Erbil Ticaret ve Sanayi Odası ziyaret edilmiştir. Heyetimizi kabul eden Erbil TSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Sayın Aziz SORAN ile birlikte ticaret imkanları değerlendirilmiş, fırsatlar ve bölgeye yapılabilecek yatırımlar hakkında bilgi alınmıştır. Ayrıca TR71 bölgesinde yer alan Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir ve Niğde illerinin tanıtımı yapılmış ve Erbil Ticaret ve Sanayi Odası bölgemize davet edilmiştir. TÜRKİYE IRAK İŞADAMLARI DERNEĞİ ZİYARETİ Irak'taki ticaret olanakları hakkında bilgi almak ve tecrübelerini paylaşmak amacıyla Erbil'de faaliyet gösteren Türkiye Irak İşadamları Derneği ticaret heyetimiz tarafından ziyaret edilmiştir. Görüşmede, Irak'ta iş kurmak isteyen girişimcilere sağlanan devlet destekleri ve yatırım ortamı hakkında değrerli bilgiler alınmıştır. Irak'lı firmaların güvenilirlikleri ve mali durumları hakkında Dernek tarafından araştırma yapılabileceği belirtilmiştir. DUHOK ZİYARETİ Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Duhok Sanayi Genel Müdürlüğü, Sanayi Kalkınma Müdür Hikmat Nashat Norri ve Duhok Valiliği Tarım Danışmanı Mohammed Sh. Hussan ile görüşülmüştür.burada ki ziyaretimizde bölgede bir reçel fabrikasına bir de su şişeleme tesisine ihtiyaçları olduğunu belirten yetkililer ayrıca bir alışveriş merkezi ile iki adet toplu konut yapımı için Türk şirketlerini bölgelerine davet ettiler. AJANSIMIZCA SAĞLANAN DESTEK VE HİZMETLER Erbil pazarı hakkında bilgilendirme hizmetleri, Bölgenin, illerin ve katılımcı firmaların tanıtımına yönelik İngilizce/Türkçe broşür hazırlanması ve dağıtılması, Ticaret Müşavirliği, Ticaret ve Sanayi Odası ile İşadamları Derneği ziyareti organizasyonu Ulaşım, konaklama ve şehir içi transferler, İş gezisine katılan firmalarımızın KOSGEB desteklerinden istifade edebilmeleri için gerekli işlemler Sanayi siteleri, toptancı ve perakendeci firmalar, alışveriş merkezlerinin ziyareti, Ticaret Müşavirliği, Ticaret ve Sanayi Odası, İşadamları Derneklerinin katkısıyla, ikili iş görüşmeleri için potansiyel ithalatçı firma bulunması, İkili iş görüşmelerinde Ajans personelince tercümanlık desteği sağlanması, Katılımcıların programa bağlı kalabilmeleri için sürekli SMS mesajları gönderimi, 08

11 Kalkınma Ajansımızı temsilen; Kırıkkale Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Cemalettin AKDOĞAN, Kırşehir Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Müfit GÖÇEN heyete başkanlık etmiştir. Bölge illerinden 7 firma stantlarında ürünlerini ve hizmetlerini tanıtmış, 9 firma ise ikili iş görüşmeleri yapmak üzere iş gezisi programına katılmıştır. Toplam 16 firmadan 21 temsilci programa iştirak etmiştir. Bölgemizden fuara katılmak isteyen firmalar için toplam 90 m2 stant alanı rezerve edilmesi konusunda Milli Katılım Organizatörü ile anlaşma sağlanmış, bu şekilde firmalarımızın stant alanı kirası ve nakliye giderleri azaltılmıştır. No Firma Adı Sektör İl Stand Adresi (Hall 2) 1 Astaş Mağaza Ekipmanları İml. San. Tic. Ltd. Şti. Raf Sistemleri Aksaray 3L6 2 Biçenler Süt Ltd. Şti. Süt Ürünleri Aksaray * 3 Girgin Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. Araçüstü Ekipman Aksaray * 4 Mysilo Tahıl Depolama Sistemleri Ltd. Şti. Tahıl Depolama Aksaray * 5 Ülkü Ortaklığı-Yılmaz Hakan ÜLKÜ Kuruyemiş Aksaray * 6 Ankara Yem San. Ltd. Şti. Yem Üretimi Kırıkkale * 7 Tunçlar Kuruyemiş A.Ş. Kuruyemiş Kırıkkale 3J13 8 Balsan Kimya Otel Ekipmanları Nak. Gıda İml. San. ve Tic. Ltd. Şti. Otel Ekipmanları Kırşehir 3L8 9 Melissa Kozmetik ve Temizlik Mamulleri San. Tic. Kozmetik ve Ltd. Şti. Temizleme Ürünleri Kırşehir 3I14 10 Hünkar Şark Köşesi Şark Köşesi Nevşehir * 11 Kağadokya Sönmez Mobilya Nevşehir 3N14 12 Plenty Kozmetik San. ve Tic. Ltd. Şti. Kozmetik Nevşehir 3L14 13 Bostan Bakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Bakliyat Niğde * 14 Malp Saraciye Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti. Çanta imalatı Niğde 3M13 15 Mertaş A.Ş Kalsit, İnşaat ve Niğde * 16 Arifoğulları Akaryakıt İnş. Gıda Tur. Tarım Alet. Alım Satım İhr. İth. Ltd. Şti. * Fuar alanında görüşme yapılmıştır. Kimyasal Tarım makinaları, bakliyat ve İnşaat Niğde * DEVLET DESTEKLERİ Yurtdışı Milli Katılım Organizasyonu kapsamında düzenlenen fuarlara stand ile iştirak eden firmaların stand, nakliye ve ulaşım giderlerinin %50'si Ekonomi Bakanlığı, İkili iş görüşmeleri için düzenlenen iş gezisi programlarına katılan firmaların ulaşım ve konaklama masraflarının %60'ı KOSGEB tarafından karşılanmaktadır. Katılımcı firmalarımızın söz konusu devlet yardımlarından istifade edebilmesi için Ajansımız teknik destek sağlamaktadır. 09

12 KATILIMCI FİRMA GÖRÜŞLERİ Katılımcıların büyük kısmı; Kuzey Irak Bölgesinin Türkiye'de algılandığından daha güvenli olduğunu, Hedef ülke, şehir ve fuar seçiminin son derece isabetli olduğu, Fuar ziyaretçilerinin büyük bir kısmının genel ticaret ile ilgilenen profesyonellerden oluştuğu, İş gezisi programının, ikili görüşmelerin ve toplantıların faydalı sonuçlandığı, Bayilik veya doğrudan ihracata dönüşecek şekilde verimli bağlantılar kurulduğu, Bağlantıları neticelendirmek üzere Erbil veya diğer illere mutlaka tekrar gelineceğini, Aslında Kuzey Irak ta rakiplerimizin Türk Firmaları olduğu bunun Türkiye'de iyi firmaların Kuzey Irak'ta da iyi işler yapabileceğini, Benzeri organizasyonların Kalkınma Ajansımız tarafından düzenlenmesi gerektiği, BAĞLANTILARDAN BAZI ÖRNEKLER; Fuar sonucunda Mobelline Mutfak Dolapları üreticisi en çok ilgi çeken firma olmuş ve firma amacına ulaşarak kendisinden bayilik isteyen 10 un üzerindeki Iraklı firmalardan birisi ile başarılı bir distribütörlük anlaşmasına ulaştı, Plenty oto temizlik ürünleri firması sahibi Mustafa Özenmiş başarılı bir bayilik anlaşması yaptı, Araçüstü ekipman konusunda ihracatimkanı ortaya çıktı Irak Scania, ve 3 Kamyon satıcı firma Caselli firmasınının Aksaray tesisini ziyaret ederek kalite kontrolü ve sonrasında iş yapma kararı aldı, Mikronize kalsit konusunda ihracat, Tahıl depolama sistemleri kurulumu konusunda Mysilo bir sipariş aldı, Mysilo bölgede 6 yıldır 12 adet silo kurmuş olup aynı zamanda bu müşterilerini ziyaret etti. Astaş raf sistemleri konusunda ihracat anlaşması yaptı. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Gelirlerinin çok büyük bir kısmını petrolden sağlayan Erbil'de ticaret nakit ile gerçekleştirilmektedir. Erbil'de, 11 Mart 2010 tarihi itibarıyla Başkonsolosluk kurulmuş olup, Ziraat Bankası, Vakıfbank ve İş Bankası faaliyet göstermektedir. Bir çok sektörde ticaret ve yatırım imkanı sunan bölge, özellikle inşaat (lüks konut, köprü, yol, hastane, okul - üniversite, AVM, hükümet binaları vb.), otomotiv, gıda ve ev eşyası alanında ciddi potansiyel taşımaktadır. Coğrafi yakınlık ve olumlu Türk Malı imajı nedeniyle firmalarımız pazara girişte nispeten avantajlı konumda olmakla birlikte, Erbil'de kayıtlı yabancı girişimcilerin yarısının yine Türk firmalardan oluşması nedeniyle firmalarımız kendi aralarında rekabet etmek zorunda kalmaktadır. Yüksek petrol gelirleri, petrol fiyatlarına bağlı olarak düşük nakliye fiyatları ve vergisiz(veya çok düşük) ticaret imkanları bölgenin çok büyük miktarda ve hızla artan şekilde yatırım çekmesine yol açmaktadır. Erbil yabancı yatırımcılara doymuş iken Dohuk ve Süleymaniye gibi diğer iller hala cazip ticaret ve yatırım imkanları sunmaktadır. Şirket kurmak için 20 gün süreye ihtiyaç duyulmaktadır. Erbil'de yer alan ithalatçılar genellikle ürünlerin firmalarına kadar getirilmesini tercih etmektedir. Bu nedenle, bölgeye ihracat yapacak firmalarımızın, fiyatlarını alıcıya teslim şeklinde belirlemeleri tavsiye edilmektedir. Örneğin, Gaziantep ilimizden Erbil'e konteynır fiyatı ABD Doları arasında değişmektedir. Yoğun dönemlerde ise araç sayısının azalması ve kapıda yığılmalar nedeniyle fiyatlar 2 katına çıkabilmektedir. Bölgesel yönetim tarafından vatandaşlarına her hafta yapılan sosyal yardımlar nedeniyle yerel işçi bulmak konusunda sıkıntı yaşanmaktadır. Yabancı işçi çalıştırmak için ise avukat aracılığı ile izin alınması ve 3-6 aylık vize temin edilmesi gerekmektedir. Bir avukatın en fazla 5 firma ile çalışabilmesi nedeniyle avukatlık ücretleri yüksek olabilmektedir. Türkiye'de algılananın aksine Erbil, günlük yaşam ve ticaret hayatı açısından güvenli bir il olarak karşımıza çıkmaktadır. Kuzey Irak bölgesinin güvenli olmadığına dair işadamlarımızda bulunan ön yargının daha çok ve daha geniş katılımlı iş gezileri düzenlenerek aşılabileceği düşünülmektedir. Erbil'e İstanbul ve Ankara'dan havayolu ile direk uçuş imkanı bulunmaktadır. 10

13