Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler. Dr.S.Süreyya Özbek EÜTF Radyoloji

Transkript

1 Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler Dr.S.Süreyya Özbek EÜTF Radyoloji

2 Öğrenim Hedefleri Serebrovasküler Hastalık Karotis ve Verteral Arter Doppler USG Teknik Patolojilerde tanı Stenoz ve oklüzyonlar Çalma sendromları Sınırlamalar

3 Serebrovasküler Hastalık En önemli morbidite ve mortalite nedenlerinden SVH Ekstrakranyal karotis arter hastalığı SVH mortalitesi Ekstrakranyal karotis arter darlık derecesi

4 Serebrovasküler Hastalık Ultrasonografi (USG): Güvenilir Karotis arter darlığını Göstermede Derecelemede SADECE, doğru ve standart teknikle yapılması halinde

5 KAROTİS ARTER DOPPLER US

6 KAROTİS VE VERTEBRAL A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Hasta pozisyonu Sırtüstü / Yarı oturur Boyun: Nötral / Hafif hiperekstense Başın hafif karşı rotasyonu (10-40 ) Yüksek frekanslı lineer transdüserler >7 MHz; gerekirse, daha düşük

7 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Gri skala USG Transvers değerlendirme Ana karotis arter (CCA) orifis ve gövde Karotis bifurkasyonu İnternal karotis a. (İCA) Eksternal karotis a. (ECA)

8 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Gri skala USG Transvers karotis a. tetkiki ile Hızlı arter ön değerlendirmesi Anatomik oryantasyon İCA ve ECA nın pozisyonları Büklümlü segmentlerin çözümlenmesi Majör bazı patolojilerin ortaya konulması

9 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Gri skala USG Sagital düzlemde Karotis arter değerlendirmesi

10 Karotis Arter Doppler US Gri-skala değerlendirme İntima-media kalınlığı İntimal flep

11 Karotis Arter Doppler US Gri-skala değerlendirme Plaklar Morfoloji Homojen/ Heterojen Yumuşak / Sert / Kalsifiye Yüzey özellikleri Düzgün Düzensiz Ülsere

12 Karotis Arter Doppler US Gri-skala değerlendirme Ülsere Plak Cerrahi endikasyon Derinlik > 2 mm

13 Ülsere girip çıkan zayıf akım RDUS Power Doppler USG Gri skala / B-Flow görüntüleme Twinkling artefakta DİKKAT: Yalancı ülser görünümü!! Twinkling

14 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme Karotis Arter Değerlendirme CCA CCA bifurkasyonu ICA & ECA

15 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG Transvers renkli görüntüleme ile çözümlenebilir: Büklümlü damar seyirleri Tıkalı damarlar İCA ve ECA ayrımı

16 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG Sagital değerlendirme: CCA Karotis bifurkasyonu İCA ve ECA

17 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG Uygun teknik ayarlar: Ön ayarlar ( preset ) Renk lümeni tam doldurmalı Kaçınalım: Fazla yüksek renk kazancı Renk taşması Fazla düşük renk kazancı Yavaş akımların kaçırılması Büyük renk kutucuğu Ekran hızında yavaşlama

18 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG Dikkat: Doppler açısı = Ses demeti damar lümeni açısı < 60 Açı gerekirse elle oluşturulacak

19 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG - Spektral Analiz

20 KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG - Spektral Analiz Teknik parametreler Örnekleme aralığı ( sample volume ) = 2-3 mm Lümen ortası Açı düzeltmesi: Akım (ve duvar) yönüne paralel Örneklemeden kaçınalım: Büklümlü damarlarda keskin dönüş noktaları Damar duvarına çok yakın lümen bölümü

21 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme CCA Stenozu (fokal) Stenoz Kriterleri Stenotik segmentte Renkte aliasing Spektral genişleme CCA stenotik / CCA prestenotik PSV oranı > 2

22 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme CCA Stenozu (diffüz)- Takayasu arteriti X X

23 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu Grant E G et al. Radiology 2003

24 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: Doppler kriterleri ve tanısal performans Grant E G et al. Radiology 2003

25 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: Gri-skala & Doppler US Kriterleri Society of Radiologists in Ultrasound- Consensus Conference 2003 Grant E G et al. Radiology 2003

26 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: < %50 çap azaltan ICA 223 cm/sn CCA 120 cm/sn CCA 120 cm/sec

27 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: %50-69 çap azaltan

28 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: %70 çap azaltan ICA 261 cm/sn CCA 60 cm/sn CCA 60 cm/sec

29 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: %70 çap azaltan

30 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: Preoklüziv (%95 üstü çap azaltan) ICA 45 cm/sn

31 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Tıkanması (oklüzyon)

32 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme ICA Tıkanması

33 SORU ECA da proba göre akım yönü? A. Yaklaşıyor B. Uzaklaşıyor C. Karar verilemez

34 Karotis Çalma Fenomeni

35 Subklavian Çalma Sendromu subclavian.net

36 Subklavian Çalma Sendromu subclavian.net

37 Subklavian Çalma Sendromu subclavian.net Koronersubklavian çalma

38 Karotis Arter Doppler US Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar Kalsifiye plaklar Aritmi Kısa boyun Yüksek CCA bifurkasyonu Yetersiz hasta uyumu

39 Aklımızda kalsın: Gri-skala Transvers değerlendirme Hız ölçümlerinde açıya ve açı düzeltmesine dikkat Akım yönüne dikkat

40 SORU Rapor cümleniz? İCA ağzında, A. Anlamlı olmayan darlık B. %43 darlık C. %50-69 aralığında darlık D. %54 darlık