Türkiye de Yapısal Kırılmalar Altında Yolsuzluk - Ekonomik Büyüme İlişkisi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Türkiye de Yapısal Kırılmalar Altında Yolsuzluk - Ekonomik Büyüme İlişkisi"

Transkript

1 Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, 27: Furkan BEŞEL Faih SAVAŞAN Türkiye de Yapısal Kırılmalar Alında Yolsuzluk - Ekonomik Büyüme İlişkisi Relaionship Beween Corrupion and Economic Growh Under Srucural Breaks öze Ekonomik büyümeyi ekileyen birçok fakör bulunmakla beraber bu çalışmada Yolsuzluk Ekonomik Büyüme ilişkisi analiz edilmişir. Yolsuzluk üzerine yapılan çalışmalarda yolsuzluğun ekonomik büyümeyi olumlu ekilediğini savunan görüşlerin yanı sıra olumsuz ekilediği görüşü de savunulmakadır. Türkiye için, 1985: :11 dönemi aylık verileri kullanılarak sonuçlar elde edilmişir. Yapısal kırılmaları da dikkae alan Zivo-Andrews birim kök, Gregory-Hansen eşbüünleşme ve Toda-Yamamoo nedensellik esleri uygulanarak elde edilen bulgulara göre değişkenler arasında eşbüünleşme ilişkisi bulunmadığı, ancak ekonomik büyümeden yolsuzluklara doğru ve ek yönlü nedensellik ilişkisi bulunduğu sonucuna ulaşılmışır. Anahar Kelimeler: Yolsuzluk, Ekonomik Büyüme, Zivo-Andrews Birim Kök Tesi, Gregory-Hansen Eşbüünleşme Tesi, Toda-Yamamoo Nedensellik Tesi JEL Kodları: D73, R11 Giriş Türk Dil Kurumu arafından, kelime anlamı olarak bir görevi, bir yekiyi köüye kullanma şeklinde anımlanmaka olup İngilizce karşılığı ''corrupion'', Almanca karşılığı ise ''korropus'' kelimeleri olan yolsuzluk, Laince'de kırmak, yıkmak, ihlal emek anlamına gelen ''corrumpere'' kelimesinden üreilmişir (Gedikli, 2011:170). Lieraürde kabul gören yolsuzluk anımı Dünya Bankası arafından kamu gücünün ve kaynaklarının kişisel menfaaler ve amaçlar doğrulusunda köü niyeli olarak kullanılması şeklinde yapılmışır (World Bank, 1997:7). Yolsuzluk çeşili yönemlerle yapılabileceği gibi yolsuzluk ürleri, rüşve, irikap, zimme ve ihilas, ilimas (kayırmacılık), ran kollama, kara para aklama şeklinde sınıflandırılabilir. Yolsuzluk kavramı her ne kadar farklı şekillerde anımlanmış olsa da yolsuzluğun boyularını am olarak sapamak çok güçür. Yasal olarak suç oluşuran yolsuzluğun kesin olarak ölçülmesi mümkün olmadığı gibi ülkeler için yolsuzluk derecelerine göre sınıflandırma yapmak da oldukça zordur. Buna rağmen uluslararası kuruluşlar arafından farklı yönemlerle yolsuzluk algısı ölçümü yapılmakadır. Bunlardan bazıları; Uluslararası Şeffaflık Arş. Gör., Sakarya Üniversiesi, İİBF, Maliye Bölümü, fbesel@sakarya.edu.r Prof. Dr., Sakarya Üniversiesi İİBF, Maliye Bölümü, fsavasan@sakarya.edu.r

2 74 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Örgüü Yolsuzluk Algılama Endeksi, Uluslararası Şeffaflık Örgüü Rüşve Verme Endeksi, Uluslararası Şeffaflık Örgüü Küresel Yolsuzluk Baromeresi, Uluslararası Risk Danışmanlığı Yolsuzluk Endeksi, Opasie Endeksi, Global Rekabe Endeksi, Uluslararası İş Şirkei Yolsuzluk Endeksidir. Yolsuzluk ile ilgili çalışmalarda genellikle Uluslararası Şeffaflık Örgüü (Transperency Inernaional) arafından anke yönemiyle hazırlanan yıllık verilerden oluşan Yolsuzluk Algılama Endeksi (Corrupion Percepion Index-CPI) kullanılmakadır yılında yayınlanan Uluslararası Şeffaflık Örgüü raporuna göre yolsuzluğun en çok ve en az görüldüğü beş ülke ve Türkiye nin durumu Tablo 1 de sunulmuşur. Tablo 1: Yolsuzluğun En Çok ve En Az Görüldüğü 5 Ülke ve Türkiye (2013) ÜLKELER CPI ÜLKELER CPI Somali 0.8 Danimarka 9.1 Kuzey Kore 0.8 Yeni Zelanda 9.1 Afganisan 0.8 Finlandiya 8.9 Sudan 1.1 İsveç 8.9 Güney Sudan 1.4 Norveç 8.6 TÜRKİYE 5.0 Kaynak: Transparency Inernaional Annual Repor, hp://cpi.ransparency.org/cpi2013/resuls/ Erişim Tarihi: Yolsuzluk Algılama Endeksi sonuçlarına göre yolsuzluk algısının en yüksek olduğu ülke Somali en düşük olduğu ülke ise Danimarka dır ölçeğinde belirlenen yolsuzluk algısında 0 a yaklaşıkça yolsuzluk algısı ararken ülkenin skorunun 10 a yaklaşması yolsuzluk algısının düşüğünü ifade emekedir iibarıyla Türkiye 5.0 skoruyla 175 ülke arasında yolsuzluk algısının düşük olması açısından 53. sırada yer almakadır. Yolsuzluğu, Çoklu Neden-Çoklu Göserge (MIMIC) Model Yönemi ile ölçen çalışmalar da bulunmakadır (Savasan, 2002; Savaşan and Alundemir, 2007; Koyuncu and Bhaacharyya, 2007). Bu yönem, yolsuzluk gibi gözlenemeyen/laen değişkenlerin gözlenebilir değişkenlerde bırakığı izleri ve yolsuzluğun nedenlerini bir model büünlüğü içinde ele almasına dayanmakadır. 1. Lieraür Taraması Yolsuzluk üm dünya ülkelerinin ve ekonomilerinin gündeminde olan orak bir konudur. Ülke ekonomisine önemli ekileri olan yolsuzluk kavramı özellikle ekonominin küreselleşmesiyle birlike değişen ekonomik dengelerin sonucunda oraya çıkmışır. Yolsuzlukların ekonomik büyüme üzerine ekisine dair lieraürde birbirine zı iki farklı yaklaşım bulunmakadır. Huningon (1968), Lambsdorff (2001), Beck and Maher (1986), Lui (1985) gibi kimi yazarlar rüşvein ıkanan sisemi hızlandıran ekiye neden olacağını belirmişler ve bu ekiyi Ekin yağlama hipoezi veya Tekerleri Yağlama (Grease he wheels) olarak nielendirmişlerdir. Ekin yağlama hipoezi sayesinde büyüme önünde engel eşkil eden kaı bürokraik kuralların oradan kaldırılabileceğini, zaman kaybına neden olan kırasiyecilik

3 Türkiye de Yapısal Kırılmalar Alında Yolsuzluk Ekonomik Büyüme İlişkisi 75 sürecinin kısalılabileceğini iddia emekedirler. Bu yönüyle yolsuzluğun ekonomik büyüme üzerinde olumlu ekileri olabileceğini savunmakadırlar. Yolsuzluğun ekonomiyi olumlu ekileyeceğine dair bu görüşlerin yanı sıra yapılan çalışmaların önemli bir kısmı ekonominin çeşili kanallar vasıasıyla yolsuzluklardan olumsuz ekileneceğini belirmekedir. Bu görüşü savunanlar ise; yolsuzluğun; doğrudan yabancı yaırımları azalmak (Rahman and Musafa, 1997:17), gelir dağılımında eşisizliğe ve yoksulluğa yol açmak (Gupa a.al.,1998:29), iş gücü dağılımını bozmak ve negaif kama değere sebep olmak (Aydoğuş vd., 2005:5), kaynak ve gelir dağılımını bozmak (Gökan, 2009:26) sureiyle ekonomik büyümeyi azalacağını belirmişlerdir. Yolsuzluk ayrıca, mali açıklara neden olur, kamu harcamalarında ekinliği düşürür (Giray, 2005:134), yaırımları azalır (Mauro, 1995:705), yaırımları ve vergi gelirlerini azalır, ekonomik büyümeyi sınırlar ve kamu hizmelerinin kaliesini düşürerek (Knack and Keefer, 1995: ) büyümeyi negaif ekiler. Yolsuzluk ekonomik büyüme ilişkisine ai bu iki zı görüşü desekler nielike çeşili ampirik bulgular elde edilen çalışmalar ise şu şekilde sınıflandırılabilir: 1.1. Yolsuzluğun Ekonomik Büyümeyi Olumlu Ekilediği Sonucuna Ulaşılan Çalışmalar Huang (2012), Panel Vekör Haa Düzelme Modeli kullanarak dönemi için 10 Asya ülkesinde yolsuzluk, ekonomik büyüme ve gelir dağılımı ilişkisini incelemişir. Çalışma sonucunda yolsuzlukların ekonomik büyümeyi arırdığı belirlenmişir. Ali, Gran ve Dominic (2010), dönemi için ekonomik büyüme ve yolsuzluk ilişkisini analiz emişler; Asya ülkelerinde yolsuzluk ile ekonomik büyüme arasında poziif bir ilişki olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Yolsuzluk ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin göründüğünden daha karmaşık olduğunu beliren Powell, Manish ve Nair (2010), bürokraik gecikmeleri hızlandırabilmesi gibi nedenlerle yolsuzlukların ekonomik büyümeyi arırabileceğini ifade emişlerdir. Çalışmalarında ekonomik özgürlüğün sınırlı olduğu ülkelerde yolsuzluğun ekonomik büyüme üzerinde olumlu ekileri olduğu sonucuna ulaşmışlardır Yolsuzluğun Ekonomik Büyümeyi Olumsuz Ekilediği Sonucuna Ulaşılan Çalışmalar Yolsuzlukların ekonomik büyümeyi olumlu ekilediği bulgusuna ulaşan yukarıdaki çalışmaların aksine birçok çalışmada yolsuzlukların ekonomik büyümeyi olumsuz ekilediği sonucuna ulaşılmışır. Bu çalışmalar ve bulguları aşağıda sıralanmışır. Gerni vd. (2012), 23 geçiş ekonomisi için yolsuzluğun belirleyicilerini araşırdıkları çalışmalarında ekonomik büyüme ve yolsuzluk arasında çif yönlü nedensellik olduğunu belirlemişler ve nedensellik ilişkisinin yolsuzlukan ekonomik büyümeye daha güçlü olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Uğur ve Dasgupa ya (2011) göre, ülkeden ülkeye ve zaman boyuuna göre değişkenlik göserse de yolsuzluklar ekonomik büyümeyi olumsuz ekilemekedir. Ampirik sonuçlar düşük gelirli ülkelerde yolsuzluğun 1 puanlık azalışının kişi başına düşen GSYİH yi %0.59 arırdığını; ülkelerin gelir sınıflandırmasına abi uulmadan yapılan analizde ise ekinin %0.86 olduğunu gösermekedir.

4 76 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Jalles (2011), gelişmeke olan ülkelerde demokrasi ve yolsuzlukların borçlanmabüyüme ilişkisi üzerine ekilerini incelediği çalışmasında 72 ülke verilerini dönemi için Panel Veri Analizi ile incelemiş ve şu sonuçları elde emişir: Yolsuzluğun az olduğu ülkelerin borç yöneiminin daha başarılı olduğu, Yolsuzluğun düşük olduğu ülkelerin bazılarında borçlanmanın büyümeye ekisinin poziif bazılarında ise negaif olduğu, Borçlanmadan büyümeye doğru nedensellik ilişkisi olduğu. Karagöz ve Karagöz (2010), MIMIC model kullanarak dönemi için Türkiye özelinde yapıkları analizde, ekonomik büyümeden yolsuzluğa doğru bir nedensellik ilişkisi bulunduğu yönünde bulgular elde emişlerdir. Yüksel (2010), yüksek kamu yaırımları, düşük kamu gelirleri, düşük bakım ve işlem harcamaları, düşük kamu alyapı kaliesi gibi sonuçlar doğuran yolsuzluğun ekonomik büyümeyi olumsuz ekileyeceğini belirmişir. Baldemir, Özkoç ve İşçi (2009), dönemi için MIMIC model ile Türkiye'de yolsuzlukları inceledikleri analizde; kişi başına düşen gayrisafi milli hasılaya ilişkin varyansın %73'ünün yolsuzluk arafından açıklandığı sonucuna ulaşmışlardır. Gökan (2009) yolsuzluğun kaynak ve gelir dağılımını bozmak sureiyle büyümenin düşmesine neden olacağını belirmişir. Yolsuzluğun yaraacağı belirsizlik oramı yaırım kararlarını olumsuz ekileyecek, yaırımları ve verimliliği azalacak, kamu harcamaları bileşimini ekileyerek önemli hizmelere daha az kaynak akarılmasına sebep olacak ve böylelikle ekonomik büyüme oranlarını düşürecekir. Podobnik e.al. (2008), dönemi için yolsuzlukların ekonomik büyüme ve yabancı yaırımlar üzerindeki ekisini inceledikleri çalışmalarında, üm ülkeler ele alındığında yolsuzluk endeksindeki bir puanlık arışın (yolsuzlukların azalmasının) ekonomik büyümeyi %1.7 arırdığı, sadece Avrupa ülkeleri incelendiğinde ise %2.4'lük bir arışa neden olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Yakar ve Cebeci (2007), yolsuzlukların; kamu mali yöneiminin ekinliğini bozma, kamu harcama kompozisyonunu sapırma, kamu gelirlerini azalma, yerli ve yabancı yaırımları azalma gibi kanallar vasıasıyla ekonomik büyümeyi olumsuz ekileyeceğini belirmişlerdir. Drury e.al. (2006), çalışmalarında 100 den fazla ülke verilerini periyodu iibariyle incelemiş ve demokrasinin gelişmediği ülkelerde yolsuzlukların ekonomik büyümeyi azalığını espi emişlerdir. Lübnan özelinde yapıkları çalışmada Farida e.al. (2006), yolsuzlukların kamu harcamalarında ekinsizliğe neden olma, yaırımları ve beşeri sermaye verimliliğini azalma sureiyle dolaylı olarak ekonomik büyümeyi ve Lübnan ın yaşam sandardını olumsuz ekilediği sonucuna ulaşmışlardır. Meon ve Sekka (2005), döneminde 71 ülke için Ekin Yağlama hipoezini es eikleri çalışma sonucunda yolsuzlukların ekonomik büyümeyi olumsuz ekilediğini, hipoezde iddia edilenin aksine yolsuzlukların ıkanan ekerleri yağlamadığını belirlemişlerdir.

5 Türkiye de Yapısal Kırılmalar Alında Yolsuzluk Ekonomik Büyüme İlişkisi Veri Sei, Ekonomerik Yönem Ve Analiz Çalışmanın bu bölümünde Türkiye için yolsuzluk ekonomik büyüme ilişkisi ekonomerik yönemler kullanılarak analiz edilecekir Veri Sei Bu çalışmada Türkiye de yolsuzluk ile ekonomik büyüme ilişkisini analiz edebilmek için 1985: :11 dönemine ai Yolsuzluk Endeksi (ICRG) ve Ekonomik Büyüme (SUE) aylık verilerinden oluşan seriler kullanılmışır. ICRG veri sei Poliical Risk Services adlı özel kuruluşan elde edilmişir. Ekonomik büyüme verileri aylık olarak yayınlanmadığından büyümeyi emsilen Federal Reserve Economic Daa dan emin edilen 2005 bazlı Sanayi Üreim Endeksi veri sei kullanılmışır Ekonomerik Yönem Ekonomerik analiz için öncelikle serilerin durağanlığı belirlenmelidir. Bu bağlamda yapısal kırılmayı dikkae alan Zivo-Andrews (ZA) birim kök esi uygulanacakır. Birim kök esi sonrasında değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkinin varlığı yapısal kırılmayı da dikkae alan Gregory-Hansen eşbüünleşme analizi ile es edilecekir. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi ise Granger nedensellik analizine dayalı Toda-Yamamoo yönemi ile sınanacakır. Ampirik bulgular EViews 7.2 ekonomeri pake programı kullanılarak elde edilecekir. Bu bölümde ekonomerik analizlerde kullanılacak yönemler anıılacakır Zivo-Andrews Birim Kök Tesi İkisadi zaman serilerinde, ele alınan dönem boyunca gerçekleşen ekonomik krizler, abii afeler, ani poliika değişimleri gibi nedenlerle yapısal değişimler meydana gelebilir. Bu yapısal değişimleri göz ardı eden ekonomerik yönemler elde edilen sonuçlarda haa yapılmasına neden olacakır. Yapısal kırılmayı dikkae alan eslerden ek kırılmaya izin veren Perron (1989) esini kırılmanın dışsal olarak ele alınması nedeniyle eleşiren Zivo-Andrews (1992), çalışmalarında yapısal kırılmanın da içsel olarak belirlendiği ZA birim kök esini gelişirmişlerdir. ZA birim kök esi için ele alınan modeller (Zivo ve Andrews,1992:254): k y = μ + β + δ y 1 + θ1du ( λ ) + δ iδ y i + e (1) i = 1 (Model A) k y = μ + β + δ y 1 + θ 2DT ( λ ) + δ iδ y i + e (2) i = 1 (Model B) k y = μ + β + δ y 1 + θ 2DT ( λ ) + θ1du ( λ ) + δ iδ y i + e (3) i = 1 (Model C) Yukarıda belirilen modellerde, Model A oralamada, Model B eğimde, Model C ise hem eğimde hem de oralamada meydana gelen yapısal değişimleri içermekedir. = 1,2,,T zamanı, TB kırılma zamanı, λ = TB / T( λ (0.15,0.85)) nispi kırılma yansımasını ifade emekedir. Yapısal kırılmanın varlığı sadece λ bölgesinde aranmakadır (Yılancı ve Özcan, 2010:25).

6 78 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Modellerde yer alan DU oralamadaki, DT ise renddeki kırılmayı ifade eden kukla değişkenler olup şu şekilde anımlanmakadırlar: DU = 1 f TB iken 0 diğer durumlarda. DT = -TB f TB iken 0 diğer durumlarda. Kırılma nokasının ahmini için = 2,,(T-1) için En Küçük Kareler (EKK) yönemiyle (T-2) sayıda regresyon kurulur ve y 1 değişkeninin kasayısı olan δ için en küçük isaisiğini veren modelde yer alan, dolayısıyla seride birim kök vardır emel hipoezini kabul emeye yönelik en az kanıı veren arih kırılma nokasını gösermekedir (Glynn e.al., 2007:68). Bu ese δ = 1 hipoezinin doğruluğu es edilmekedir. Kırılma arihi belirlendiken sonra δ ya ai isaisiğinin mulak değer olarak ZA kriik değerlerinden büyük olması halinde yapısal kırılma olmadan birim kökün var olduğunu göseren sıfır hipoezi reddedilmekedir. Tesin alernaif hipoezi ise rende meydana gelen yapısal kırılmanın varlığı ile beraber serinin rend durağan olduğunu ifade emekedir (Yılancı ve Özcan, 2010:26) Gregory-Hansen Eşbüünleşme Tesi Birim kök esi sonuçlarının belirlenmesinden sonra Gregory ve Hansen (1996) arafından gelişirilmiş olan ve ek yapısal kırılmaya izin veren eşbüünleşme esi uygulanacakır. Gregory ve Hansen eşbüünleşik sandar Johansen eşbüünleşme esini yapısal kırılmayı içsel olarak ele alacak şekilde gelişirmişlerdir. Yapısal kırılmaya izin veren Gregory ve Hansen eşbüünleşme esinde üç farklı model kullanılarak değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkinin varlığı es edilir. Bu üç model: Model C (Sabie Kırılma): y = μ + μ ϕ + α y + e = 1,,n (4) T τ 2 şeklinde ifade edilmeke olup modelde μkırılmadan 1 önceki sabi erimi, μ 2 ise kırılmanın sabi erimde meydana geirdiği değişikliği belirmekedir. Model C/T (Trendli Sabie Kırılma): y = μ + μ ϕ + β + α y + e = 1,,n (5) T τ 2 şeklindedir. Bu modelde hem sabi erimdeki hem de renddeki kırılmalar dikkae alınır.

7 Türkiye de Yapısal Kırılmalar Alında Yolsuzluk Ekonomik Büyüme İlişkisi 79 Model C/S (Rejim Değişikliği): y = μ + μ ϕ + α y + α y ϕ + e = 1,,n (6) T T τ τ şeklinde belirilirken μ 1 ve μsabie 2 kırılmayı göseren modelde ifade edildiği gibidir. Burada αkırılmadan 1 önceki eğim kasayısını, α 2 ise kırılmadan sonra eğimde meydana gelen değişikliği gösermekedir (Gregory and Hansen, 1996:103). Üç model için yapısal kırılma aşağıda belirilen kukla değişkenler sayesinde anımlanabilir: ϕ 1 = 0, eğer [ nτ ] 1, eğer f [ nτ ] Burada τ ile (0,1) değerlerini alan yapısal kırılma nokası belirilirken [ nτ ] ile de yapısal kırılma nokasının amsayı kısmı ifade edilmekedir (Gregory and Hansen, 1996:102). İncelenen bu üç model için hesaplanan Phillips es isaisikleri ( Z * α ve Z * ) ve * Augmened Dickey Fuller es isaisiği ( ADF ) nin minimum olduğu arih eşbüünleşme esi için uygun kırılma arihini ifade emekedir. Tes isaisikleri; Z Z * α = inf Zα( τ ) * = inf Z( τ ) τ T ADF * = inf ADF( τ ) şeklinde göserilebilir (Gregory and Hansen, 1996:106). Uygun model için belirlenen es isaisikleri ablo kriik değerleri ile karşılaşırılarak değişkenler arasında eşbüünleşme yokur emel hipoezine karşın bir yapısal kırılmayla birlike değişkenler arasında eşbüünleşme ilişkisinin olduğunu göseren alernaif hipoez es edilir. Tablo kriik değerleri değişken sayısına göre belirlenmeke olup bu değerler Gregory ve Hansen (1996) in yapıkları çalışmada yer almakadır (Tıraşoğlu ve Yıldırım, 2012:115) Toda-Yamamoo Nedensellik Tesi Granger nedensellik esi spesifik paramerelere sıfır kısılamalarını gerekirdiğinden es isaisiği Wald veya χesi 2 uygulanarak elde edilebilmekedir. Ancak VAR modellerinin durağan olmayan değişkenler içermesi halinde F veya χ 2 dağılımları sandar olmayan asimpoik özellikler içerebilmekedir. Toda ve Yamamoo (1995) çalışmaları sonucunda VAR modellerinin ahmininde serilerin durağanlığına bakılmaksızın seviye değerlerinin kullanıldığı ve serilerin eşbüünleşik olup olmadığının göz ardı edildiği nedensellik analizi gelişirmişlerdir. Bu esin uygulanması için öncelikle VAR modeli için uygun gecikme uzunluğu belirlenmelidir (Akçacı, 2013:74).

8 80 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Toda ve Yamamoo esi için VAR (p+d max ) modeli ahmin edilir. d max serilerin maksimum büünleşme derecesini gösermekedir. Toda ve Yamamoo esinde kullanılan VAR (p+d max ) modeli: p+ dmax p+ dmax Y = α + α Y + α X + ε 0 1( i+ d) ( i+ d) 2( i+ d) ( i+ d) 1 i= 1 i= 1 (7) p+ dmax p+ dmax X = β + β Y + β X + ε 0 1( i+ d) ( i+ d) 2( i+ d) ( i+ d) 2 i= 1 i= 1 şeklinde anımlanmakadır. İlk modelde emel hipoez, H 0 : α 2( i + d ) = 0 olarak belirilir ve X değişkeninin, Y değişkeninin Granger nedeni olmadığını, alernaif hipoez ise H 1 : α 2( i + d) 0 olup, X in Y nin Granger nedeni olduğunu göserir. Bu hipoezler p serbeslik dereceli χ 2 dağılıma uygunluk göseren Wald esiyle sınanır. Benzer şekilde ikinci model için de analiz yapılır. Burada eklenen ilave erimler (d max ) sınırlamaya dahil edilmemekedir (Yılancı ve Özcan, 2010:28) Ampirik Bulgular Ampirik analizde kullanılan logariması alınmış Ekonomik Büyüme (LNSUE) ve Yolsuzluk Endeksi (LNICRG) serileri görsel olarak Grafik 1 de sunulmuşur LNSUE Grafik 1: Değişkenlerin Seyri ( ) 1.4 LNICRG Grafik 1 den de görüleceği üzere Türkiye için ekonomik büyüme yıllar iibarıyla arış gösermekedir. Yolsuzluk endeksi ise gerek yolsuzluğun kayıdışı olma özelliğinden dolayı ölçümünün zor olması gerekse yolsuzluk algısının aydan aya değişkenliğinin az olmasından dolayı farklı bir seyir izlemekedir. Buna rağmen aylık veri sei ile bu ilişkinin ölçülmesinin lieraüre kakı sağlayacağı beklendiğinden çalışmaya bu veri seleri ile devam edilmişir. Yolsuzluk ölçüm meolarının gelişmesi ile beraber geleceke yapılacak çalışmaların daha nielikli sonuçlar vereceği de dikkae alınmalıdır ZA Birim Kök Tesi Sonuçları Ve Değerlendirilmesi Zivo Andrews yapısal kırılmalı birim kök esi sonuçları Tablo 2 de göserilmekedir. Tablo 2 de ZA esi sonuçları için her üç modele ai bulgulara yer verilmişir. Kırılmaların yer aldığı arihler es isaisiklerinin sağındaki süunda (TB) belirilmişir. Tes isaisiğinin

9 Türkiye de Yapısal Kırılmalar Alında Yolsuzluk Ekonomik Büyüme İlişkisi 81 yanındaki paranez içindeki değerler ise Schwarz Bilgi Krierine göre belirlenen uygun gecikmeyi ifade emekedir. Tablo 2: Zivo-Andrews Birim Kök Tesi Sonuçları ve Değerlendirilmesi Model A Model B Model C Değişkenlerin Seviye Değerleri -is. TB -is. TB -is. TB LNSUE : : :12 (23) (23) (23) LNICRG : : :11 (0) (0) (0) Değişkenlerin Birinci Farkları -is. TB -is. TB -is. TB LNSUE -5.31** (24) 2002: *** (24) 2008: *** (24) 2008:05 LNICRG *** (0) 1995: *** (0) 1991: *** (0) 1992:03 No: Tablo kriik değerleri Model A için %1; -5.34, %5; -4.80, Model B için %1; -4.93, %5; -4.42, Model C için %1; -5.57, %5; dir. Maksimum gecikme uzunluğu Schwer (1988) e göre belirlenmişir. *** ve ** sırasıyla serinin %1 ve %5 anlamlılık seviyesinde durağan olduğunu gösermekedir. ZA esi sonuçları incelendiğinde; LNSUE ve LNICRG değişkenlerinin her ikisi de %1 ve %5 anlamlılık düzeylerinde seviyelerinde birim kök içermekedir. Değişkenlerin birinci farkı alındığında isaisikleri ablo değerlerinden mulak değerce büyük olduğundan durağan hale geldikleri gözlemlenmekedir. Yapısal kırılmalı ZA esi sonuçlarına göre de her iki değişken birinci merebeden durağandır, kısaca I(1) dir Gregory-Hansen Eşbüünleşme Tesi Sonuçları Ve Değerlendirilmesi Serilerin durağanlık düzeylerinin belirlenmesinden sonra her iki serinin de I (1) olmasından dolayı değişkenler arasında yapısal kırılma alında uzun dönemli bir ilişki olup olmadığının espi edilmesi amacıyla Gregory-Hansen eşbüünleşme esi yapılmış ve minimum ADF es isaisikleri ve bunlara denk gelen kırılma dönemleri Tablo 3 e sunulmuşur.

10 82 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Tablo 3: Gregory-Hansen Eşbüünleşme Tesi Sonuçları Model Kırılma Dönemi ADF İsaisiği Kriik Değerler Sabie Kırılma 2004: (6) % ve % Sabie ve Trendde Kırılma 1999: (3) % ve % Rejim Değişimi 2004: (6) % ve % No: Kriik değerler Gregory and Hansen (1996:109) dan alınmışır. Paranez içindeki değerler Akaike Bilgi Krieri arafından seçilen gecikme sayısını gösermekedir. Tüm modeller için hesaplanan minimum ADF isaisiği mulak değer olarak kriik değerlerden küçük olduğundan seriler arasında eşbüünleşme olmadığını göseren emel hipoez red edilemez. Dolayısıyla Gregory-Hansen esi sonuçlarına göre ekonomik büyüme ile yolsuzluk arasında uzun dönemli bir ilişki olmadığını ifade emek mümkündür Toda-Yamamoo Nedensellik Tesi Sonuçları Ve Değerlendirilmesi Ekonomik büyüme ile yolsuzluk arasında nedensellik bulunup bulunmadığı Toda- Yamamoo yönemine dayalı Granger esi kullanılarak es edilmişir. Tablo 4: Toda-Yamamoo Nedensellik Tesi Sonuçları Temel Hipoez Gecikme Uzunluğu 2 χ İsaisiği LNSUE LNICRG (p=2) + (d max =1) = (0.0604) LNICRG LNSUE (p=2) + (d max =1) = (0.9032) No: Paranez içindeki değerler, ilgili es isaisiğinin olasılık değerleridir. Uygun VAR modeli için p değeri Schwarz Bilgi Krierine göre belirlenmişir. Tablo 4 e yer alan es sonuçlarına göre, %10 anlamlılık seviyesinde ekonomik büyümenin, yolsuzlukların Granger nedeni olmadığını göseren emel hipoez reddedilmeke iken yolsuzlukların ekonomik büyümenin Granger nedeni olmadığını göseren emel hipoez kabul edilmekedir. Dolayısıyla Toda-Yamamoo nedensellik analizi sonuçlarına göre büyümeden yolsuzluğa doğru nedensellik ilişkisi varken yolsuzlukan büyümeye doğru nedensellik ilişkisi bulunmamakadır. Kısaca değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi ekonomik büyümeden yolsuzluklara doğru ve ek yönlüdür. Sonuç Kamu görevlilerinin yekilerini kişisel çıkar sağlama amacıyla kullanmaları şeklinde anımlanan yolsuzluk; ekonomik, siyasi ve sosyal açıdan çeşili ekilere neden olmakadır. Bu ekilerin her biri ayrı ayrı çalışma konusu olabilecek derinliğe sahipir. Bu çalışmada yolsuzluk ve ekonomik büyüme ilişkisi Türkiye için incelenmişir.

11 Türkiye de Yapısal Kırılmalar Alında Yolsuzluk Ekonomik Büyüme İlişkisi 83 Aylık verilerin kullanıldığı çalışmada iki değişkenin eşbüünleşik olmadığı, ancak ekonomik büyümeden yolsuzluğa ek yönlü bir nedensellik bulunduğu sonuçlarına ulaşılmışır. Çalışmada yolsuzluk gösergesi olarak PRS arafından yayınlanan ICRG endeks kullanılmışır. Yolsuzluğu ölçen birçok endeks bulunmasına rağmen esas problem bu endekslerin aslında hiçbirinin yolsuzluğu am olarak belirleyememesidir. Çünkü yolsuzluk öncelikle kayı dışı ve yasal olmayan bir olgu olduğundan ölçümü de hiçbir zaman gerçekçi olamayabilecekir. Çalışmada ICRG endeksi aylık verileri kullanılmışır ancak realis bir bakış açısıyla değerlendirildiğinde yolsuzluk algısı bir ülkede aydan aya ne kadar değişebilir bu da bir diğer problemi oraya çıkarmakadır. Ulaşılabilecek veri sei periyodunun arması ve yolsuzluk ölçüm ekniklerinin gelişmesiyle beraber eorik alyapıya uygun daha doğru sonuçlar belki de zamanla elde edilebilecekir. KAYNAKÇA Akçacı, Taner (2013), Eğiim Harcamalarının İkisadi Büyümeye Ekisi, Kafkas Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi, 4(5): Ali, Nasrul, Gran Cullen and Dominic Gasbarro (2010), The Coexisence of Corrupion and Economic Growh in Eas Asia: Miracle or Alarm?, Murdoch Business School. Aydoğuş, İsmail, Erol Kulu, Selim Yıldırım (2005), Yolsuzluk ve Doğrudan Yabancı Yaırımlar, Afyon Kocaepe Üniversiesi İ.İ.B.F Dergisi, VII(2): Baldemir, Ercan, Haice Özkoç, Öznur İşçi (2009), MIMIC Model ve Yolsuzluk Üzerine Türkiye Uygulaması, Dokuz Eylül Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi, 24(2): Beck, Paul J. and Michael W. Maher (1986), A Comparison of Bribery and Bidding in Thin Markes, Economics Leers, 20: 1-5. Drury, A.Cooper, Jonahan Krieckhaus and Michael Luszig (2006), Corrupion, Democracy and Economic Growh, Inernaional Poliical Science Review, 27(2): Farida, Moe and Fredoun Ahmadi-Esfahani (2006), Corrupion and Economic Growh in Lebanon, Ausralian Agriculural and Resource Economics Sociey 52nd Annual Conference. Gedikli, Ayfer (2011), Kamu Hizmelerinin Yöneimi Sürecinde Yolsuzluğun Derinleşirdiği Ekonomik Büyüme ve Yoksulluk Sorunu Üzerine Bir Değerlendirme, Öneri, 9(36): Gerni, Mine, Ömer Selçuk Emsen, Dilek Özdemir ve Özge Buzdağlı (2012), Yolsuzluğun Belirleyicileri ve Büyüme ile İlişkileri, Inernaional Conference On Eurasian Economies, 1B: Giray, Filiz (2005), Yolsuzluk ve Yolsuzluğun Vergi Yapısı Üzerine Ekileri, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakülesi Dergisi, 5(9): Glynn, John, Nelson Perera and Reeu Verma (2007), Uni Roo Tess and Srucural Breaks: A Survey wih Applicaions, Journal of Quaniaive Mehods for Economics and Business Adminisraion, 3(1):

12 84 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Gökan, Alper (2009), Yolsuzluğun Büyüme Üzerindeki Ekileri ve Yolsuzluğu Önleme Sraejileri, Çimeno İşveren, Temmuz: Gregory, Allan W. and Bruce E. Hansen (1996), Residual-based ess for coinegraion in models wih regime shifs, Journal of Economerics, 70(1): Gupa, Sanjeev, Hamid Davoodi, Rosa Alonso-Terme (1998), Does Corrupion Affec İncome İnequaliy And Povery?, IMF Working Paper, 76:41 hp://research.slouisfed.org/fred2/ Erişim Tarihi: hp:// Erişim Tarihi: Huang, Chiung-Ju (2012), Corrupion, Economic Growh, and Income Inequaliy: Evidence from Ten Counries in Asia, World Academy of Science, Engineering and TechnolnICRG, 66: Huningon, Samuel P. (1968), Poliical Order in Changing Socieies, Yale Universiy Press. Jalles, Joao Tovar (2011), The Impac of Democracy and Corrupion on The Deb - Growh Relaionship in Developing Counries, Journal of Economic Developmen, 36(4): Karagöz, Kadir ve Mura Karagöz (2010), Yolsuzluk, Ekonomik Büyüme Ve Kamu Harcamaları: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz, Sayışay Dergisi, 76(Ocak-Mar): Knack, Sephen and Philip Keefer (1995), Insiuions and Economic Performance: Cross- Counry Tess Using Alernaive Insiuional Measures, Economics and Poliics, 7(3): Koyuncu, Cüney and Gauam Bhaacharyya (2007), Predicing Corrup Pracices in he Public Secor for 23 OECD Counries, Applied Economerics and Inernaional Developmen, pp Lambsdorff, J. Graf (2001), Framework Documen, Transparency Inernaional Background. Lui, Francis T. (1985), An Equilibrium Queuing Model of Bribery, Journal of Poliical Economy, 93(4): Mauro, Paolo (1995), Corrupion And Growh, Quarerly Journal Of Economics, 110(3): Meon, Pierre-Guillaume and Khalid Sekka (2005), Does Corrupion Grease or Sand The Wheels of Growh?, Public Choice, 122: Perron, Pierre (1989), The Grea Crash, he Oil Price Shock, and The Uni Roo Hypohesis, Economerica, 57: Podobnik, Boris, Jia Shao, Djuro Njavro, Plamen Ch. Ivanov and H.E. Sanley (2008), Influence of Corrupion on Economic Growh Rae and Foreign Invesmen, The European Physical Journal B, 63: Powell, Benjamin, G.P. Manish and Malavika Nair (2010), Corrupion, Crime and Economic Growh, Handbook on he Economics of Crime. Rahman, Maiur and Muhammad Musafa (1997), Dynamics of Real Expors and Real Economic Growhs in 13 Seleceed Asian Counries, Journal of Economic Developmen, 22(2):

13 Türkiye de Yapısal Kırılmalar Alında Yolsuzluk Ekonomik Büyüme İlişkisi 85 Savasan, Faih (2002), Essays on he Hidden Economy, Docoral Disseraion, Universiy of Kansas. Savasan, Faih and M. Emin Alundemir (2007), Corrupion and Hidden Economy: Leing he Fingerprins Tell he Sory, European Journal of Economics, Finance and Adminisraive Sciences, pp Schwer, G. William (1988), Tess For Uni Roos: A Mone Carlo Invesigaion, NBER Technical Working Paper Series, 7(2): Tıraşoğlu, Muhammed ve Burcu Yıldırım (2012), Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama, Elecronic Journal of Vocaional Colleges, 2(2): Toda, Hiro Y. and Taku Yamamoo (1995), Saisical Inference In Vecor Auoregressions Wih Possibly Inegraed Processes, Journal of Economerics, 66(1-2): Uğur, Mehme and Nandini Dasgupa (2011), Evidence on he Economic Growh Impacs of Corrupion in Low-income Counries and Beyond: a Sysemaic Review, EPPI-Cenre Social Science Research Uni, Insiue of Educaion, Universiy of London. Yakar, Soner ve Kemal Cebeci (2007), Yolsuzluğun Ekonomik Büyümeye Ekileri Üzerine Teorik Bir İnceleme, Çimeno İşveren Dergisi, s Yılancı, Veli ve Burcu Özcan (2010), Yapısal Kırılmalar Alında Türkiye için Savunma Harcamaları ile GSMH Arasındaki İlişkinin Analizi, C.Ü. İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1): Yüksel, Harun (2010), Yolsuzluk ve Ekonomik Büyüme, Akademik Araşırmalar Dergisi, 43: Zivo, Eric and Donald W.K. Andrews (1992), Furher Evidence of he Grea Crash, The Oil- Price Shock and The Uni Roo Hypohesis, Journal of Business and Economic Saisics, 10(3): World Bank (1997), Developmen Repor. (hp: //econ.worldbank.org) Erişim Tarihi:

14 Kocaeli Universiy Journal of Social Sciences, 2014, 27 : RELATIONSHIP BETWEEN CORRUPTION AND ECONOMIC GROWTH UNDER STRUCTURAL BREAKS (THE CASE OF TURKEY) Furkan BEŞEL Faih SAVAŞAN Absrac There are many facors ha affec economic growh, one of which is corrupion. This sudy analyzes he relaionship beween corrupion and economic growh. There are wo views on he effec of corrupion on growh. One view claims ha corrupion has posiive effec on growh whereas he oher predics negaive one. This paper uilizes monhly daa from 1985 o 2012 and checks for coinegraion and causaliy beween corrupion and economic growh. Zivo-Andrews uni roo, Gregory-Hansen coinegraion and Toda-Yamamoo causaliy ess indicae ha here is no coinegraion beween he wo and here is one-way causaliy from economic growh o corrupion Key Words: Corrupion, Economic Growh, Zivo-Andrews Uni Roo Tes, Gregory-Hansen Coinegraion Tes ve Toda-Yamamoo Causaliy Tes JEL Codes: D73, R11 Ress. Assis., Sakarya Universiy, Faculy of Economics and Adminisraive Sciences, Deparmen of, Public Finance, fbesel@sakarya.edu.r Prof. Dr., Sakarya Universiy, Faculy of Economics and Adminisraive Sciences, Deparmen of, Public Finance, fsavasan@sakarya.edu.r

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI

BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI BİRİM KÖK TESTLERİNDE YAPISAL KIRILMA ZAMANININ İÇSEL OLARAK BELİRLENMESİ PROBLEMİ: ALTERNATİF YAKLAŞIMLARIN PERFORMANSLARI Arş. Gör. Furkan EMİRMAHMUTOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nezir KÖSE Arş. Gör. Yeliz YALÇIN

Detaylı

PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ PETROL FİYATLARININ BORSA İSTANBUL SANAYİ FİYAT ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Yrd.Doç.Dr. Cüney KILIÇ Çanakkale Onsekiz Mar Üniversiesi Biga İ.İ.B.F., İkisa Bölümü Yrd.Doç.Dr. Yılmaz BAYAR Karabük Üniversiesi

Detaylı

YAPISAL KIRILMA DURUMUNDA SAĞLIK HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA

YAPISAL KIRILMA DURUMUNDA SAĞLIK HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA Elecronic Journal of Vocaional Colleges December/Aralık 2012 YAPISAL KIRILMA DURUMUNDA SAĞLIK HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA Muhammed TIRAŞOĞLU 1 Burcu YILDIRIM 2

Detaylı

EKONOMİK PERFORMANS VE BÜROKRASİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

EKONOMİK PERFORMANS VE BÜROKRASİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ EKONOMİK PERFORMANS VE BÜROKRASİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ Ünal ARSLAN Musafa Kemal Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi, İkisa Bölümü. E-posa: uarslan@yahoo.com Yıldız SAĞLAM Musafa Kemal Üniversiesi

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ

TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cil 3, Sayı 6, 2007, ss. 8 88. TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME VE DÖVİZ KURU CARİ AÇIK ÜZERİNDE ETKİLİ MİDİR? BİR NEDENSELLİK ANALİZİ Arş.Gör. Erman ERBAYKAL Balıkesir Üniversiesi

Detaylı

TÜRKİYE DE ELEKTRİK TÜKETİMİ, İSTİHDAM VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ

TÜRKİYE DE ELEKTRİK TÜKETİMİ, İSTİHDAM VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ Süleyman Demirel Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi Dergisi Y.2011, C.16, S.1 s.349-362. Suleyman Demirel Universiy The Journal of Faculy of Economics and Adminisraive Sciences Y.2011, Vol.16,

Detaylı

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ *

İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferhat TOPBAŞ * İşsizlik ve İnihar İlişkisi: 1975 2005 Var Analizi 161 İŞSİZLİK VE İNTİHAR İLİŞKİSİ: 1975 2005 VAR ANALİZİ Ferha TOPBAŞ * ÖZET İşsizlik, birey üzerinde olumsuz birçok soruna neden olan karmaşık bir olgudur.

Detaylı

YAPISAL KIRILMALAR VE KARBON EMİSYONU: KITA AVRUPA ÜLKELERİ İÇİN AMPİRİK BİR UYGULAMA. Ali ACARAVCI

YAPISAL KIRILMALAR VE KARBON EMİSYONU: KITA AVRUPA ÜLKELERİ İÇİN AMPİRİK BİR UYGULAMA. Ali ACARAVCI Dergisi YAPISAL KIRILMALAR VE KARBON EMİSYONU: KITA AVRUPA ÜLKELERİ İÇİN AMPİRİK BİR UYGULAMA Ali ACARAVCI Musafa Kemal Üniversiesi, İkisadi ve İdari Bilimler Fakülesi acaravci@homail.com ÖZET Bu çalışma,

Detaylı

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi. Cilt : 6 Sayı : 15 Sayfa: Kasım 2018 Türkiye. Araştırma Makalesi

AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi. Cilt : 6 Sayı : 15 Sayfa: Kasım 2018 Türkiye. Araştırma Makalesi AVRASYA Uluslararası Araşırmalar Dergisi Cil : 6 Sayı : 15 Sayfa: 808825 Kasım 2018 Türkiye Araşırma Makalesi TÜRKİYE DE EKONOMİK BÜYÜME, İHRACAT VE HİSSE SENEDİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN

Detaylı

NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüneyt AKAR (*)

NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüneyt AKAR (*) NET YABANCI İŞLEM HACMİ İLE HİSSE SENEDİ GETİRİLERİ ARASINDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ VAR MIDIR? Cüney AKAR (*) Öze: Bu çalışmada ne yabancı işlem hacmiyle hisse senedi geirileri arasında uzun dönemli bir ilişkinin

Detaylı

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 141

C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 2010 141 C.Ü. İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil 11, Sayı 1, 2010 141 BİR MALİYE POLİTİKASI ARACI OLARAK BORÇLANMA VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ (1990 2009) Hali ÇİÇEK *, Süleyman GÖZEGİR ** ve

Detaylı

Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004: :01)

Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004: :01) June 7-9, 2009, Eskişehir, Turkey. Tükeici Güveni ve Hisse Senedi Fiyaları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (2004:0-2009:0) Yusuf Volkan Topuz * İkisadi İdari Bilimler Fakülesi, İşleme Bölümü,

Detaylı

AKADEMİK BAKIŞ Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi ISSN: X Sayı: 10 Eylül 2006

AKADEMİK BAKIŞ Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi ISSN: X Sayı: 10 Eylül 2006 İkisa ve Girişimcilik Üniversiesi Türk Dünyası Kırgız Türk Sosyal Bilimler Ensiüsü Celalaba KIRGIZİSTAN TÜRKİYE DE İHRACATA VE TURİZME DAYALI BÜYÜME HİPOTEZİNİN ANALİZİ: EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

Detaylı

Birim Kök Testleri 3/24/2016. Bir stokastik sürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde

Birim Kök Testleri 3/24/2016. Bir stokastik sürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

Satın Alma Gücü Paritesinin Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan İçin Geçerliliği: Birim Kök ve Eşbütünleşme Analizi

Satın Alma Gücü Paritesinin Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan İçin Geçerliliği: Birim Kök ve Eşbütünleşme Analizi 259-284 Saın Alma Gücü Pariesinin Azerbaycan, Kazakisan ve Kırgızisan İçin Geçerliliği: Birim Kök ve Eşbüünleşme Analizi Turhan Korkmaz Emrah İsmail Çevik ** Nüke Kırcı Çevik *** Öz Bu çalışmada Azerbaycan,

Detaylı

YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK TESTLERİNİN KÜÇÜK ÖRNEKLEM ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK TESTLERİNİN KÜÇÜK ÖRNEKLEM ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK TESTLERİNİN KÜÇÜK ÖRNEKLEM ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI TC. Pamukkale Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Yüksek Lisans Tezi Ekonomeri Anabilim Dalı Abdullah Emre ÇAĞLAR

Detaylı

HİSSE SENEDİ FİYATLARI, ALTIN FİYATLARI VE HAM PETROL FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ

HİSSE SENEDİ FİYATLARI, ALTIN FİYATLARI VE HAM PETROL FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 23 Sayı: 77 (Kış 2019) 161 HİSSE SENEDİ FİYATLARI, ALTIN FİYATLARI VE HAM PETROL FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN ANALİZİ Fama TEMELLİ (*) Dilek ŞAHİN (**) Öz Bu çalışmanın

Detaylı

Borsa Getiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yöntemlerle Analizi: Türkiye Örneği

Borsa Getiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yöntemlerle Analizi: Türkiye Örneği Volume 4 Number 3 03 pp. -40 ISSN: 309-448 www.berjournal.com Borsa Geiri Oranı ve Faiz Oranı Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Yönemlerle Analizi: Türkiye Örneği Yusuf Ekrem Akbaşa Öze: Bu çalışmada,

Detaylı

Reel ve Nominal Şokların Reel ve Nominal Döviz Kurları Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği

Reel ve Nominal Şokların Reel ve Nominal Döviz Kurları Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği Reel ve Nominal Şokların Reel ve Nominal Döviz Kurları Üzerindeki Ekileri: Türkiye Örneği Öze Ahme Mura ALPER Bu çalışma Türkiye deki reel döviz kuru dalgalanmalarının kaynaklarını açıklamayı amaçlamakadır.

Detaylı

24.05.2010. Birim Kök Testleri. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri

24.05.2010. Birim Kök Testleri. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliğinin Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Yöntemi ile Sınanması

Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliğinin Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Yöntemi ile Sınanması Çukurova Üniversiesi İİBF Dergisi Cil:19. Sayı:2. Aralık 2015 ss.135-149 Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliğinin Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbüünleşme Yönemi ile Tesing he Susainabiliy of Curren Accoun

Detaylı

Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz

Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz Sabi Sermaye Yaırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz Mura ÇETİN Doç. Dr., Bozok Üniversiesi, İİBF İkisa Bölümü mura.cein@bozok.edu.r Sabi Sermaye Yaırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz

Detaylı

Hisse Senedi Fiyatlarıyla Yabancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik:

Hisse Senedi Fiyatlarıyla Yabancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik: Hisse Senedi Fiyalarıyla abancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik: Toda-amamoo aklaşımı Dr. Cüney AKAR Balıkesir Üniversiesi, Bandırma İİBF. Öze Bu çalışmada İsanbul Menkul Kıymeler Borsasında (İMKB) IMKB100

Detaylı

Türkiye de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi

Türkiye de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi Türkiye de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi Türkiye de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi Temel GÜRDAL Hakan YAVUZ Öz Bu çalışmada Türkiye de dış borçlanma

Detaylı

Birim Kök Testleri. Random Walk. Bir stokastiksürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde

Birim Kök Testleri. Random Walk. Bir stokastiksürecin birim kök içerip içermediğini nasıl anlarız? Hatırlarsak aşağıdaki AR(1) sürecinde Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, Inroducory Economerics A Modern Approach, 2nd. ed., 02, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

Metal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipotezinin Türkiye Ekonomisi için Sınanması Intensity of Metal (Steel) Use Hypothesis: A Test for Turkish Economy

Metal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipotezinin Türkiye Ekonomisi için Sınanması Intensity of Metal (Steel) Use Hypothesis: A Test for Turkish Economy SESSION Meal (Çelik) Kullanım Yoğunluğu Hipoezinin ürkiye Ekonomisi için Sınanması Inensiy of Meal (Seel) Use Hypohesis: A es for urkish Economy Assoc. Prof. Dr. Fikre Dülger (Çukurova Universiy, urkey)

Detaylı

TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY

TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY / www.sosyalarasirmalar.com Issn: 1307-9581 hp://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2860 TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND ECONOMIC

Detaylı

Mevsimsel Kointegrasyon Analizi: Güney Afrika Örneği. Seasonal Cointegration Analysis: Example of South Africa

Mevsimsel Kointegrasyon Analizi: Güney Afrika Örneği. Seasonal Cointegration Analysis: Example of South Africa Gazi Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi Vol/Cil 3, No/Sayı 6, 216 Mevsimsel Koinegrasyon Analizi Güney Afrika Örneği Jeanine NDIHOKUBWAYO Yılmaz AKDİ Öze Bu çalışmada 1991-2134 dönemi Güney Afrika ekonomik

Detaylı

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ

KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ KONYA İLİ SICAKLIK VERİLERİNİN ÇİFTDOĞRUSAL ZAMAN SERİSİ MODELİ İLE MODELLENMESİ İsmail KINACI 1, Aşır GENÇ 1, Galip OTURANÇ, Aydın KURNAZ, Şefik BİLİR 3 1 Selçuk Üniversiesi, Fen-Edebiya Fakülesi İsaisik

Detaylı

TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ

TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ Marmara Üniversiesi İ.İ.B.F. Dergisi YIL 2007, CİLT XXII, SAYI 1 TÜRKİYE DE REEL DÖVİZ KURU İLE KISA VE UZUN VADELİ SERMAYE HAREKETLERİ İLİŞKİSİ Araş. Gör. Burcu KIRAN * Öze Bu çalışmada, reel döviz kuru

Detaylı

Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Etkisi

Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Etkisi Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (7) 2004 / 1 : 23-35 Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Ekisi Osman Karamusafa * Ayku Karakaya ** Öze: Bu çalışmanın amacı, enflasyon oranının

Detaylı

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi

Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi İsanbul Üniversiesi İşleme Fakülesi Dergisi Isanbul Universiy Journal of he School of Business Adminisraion Cil/Vol:38, Sayı/No:1, 009, 4-37 ISSN: 1303-173 - www.ifdergisi.org 009 Reel Kesim Güven Endeksi

Detaylı

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama

Türkiye nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 3 Sayı: 2 Nisan 203 ss. 9-208 Türkiye nin İhala ve İhraca Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama Dependency of Impor and Expor of

Detaylı

ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ

ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ 45 ÜCRET-FİYAT SPİRALİ: TÜRK İMALAT SANAYİ ÖRNEĞİ Zehra ABDİOĞLU * ÖZET Bu çalışma Türkiye için 2005-2012 dönemi iibariyle ara malı, dayanıklı ükeim malı, dayanıksız ükeim malı, enerji ve sermaye malı

Detaylı

Turizm Talebi ve Döviz Kuru Şokları: Türk Turizm Sektörü İçin Ekonometrik Bir Analiz

Turizm Talebi ve Döviz Kuru Şokları: Türk Turizm Sektörü İçin Ekonometrik Bir Analiz Turizm Talebi ve Döviz Kuru Şokları: Türk Turizm Sekörü İçin Ekonomerik Bir Analiz Kuruluş BOZKURT Yrd. Doç. Dr., Adnan Menderes Üniversiesi Söke İşleme Fakülesi, Bankacılık ve Finans Bölümü kuriboz_48@homail.com

Detaylı

Tüketici Güven Endeksi ile Makro Değişkenler Arasındaki İlişki. The Relationship Between Consumer Confidence Index and Macroeconomics Variables

Tüketici Güven Endeksi ile Makro Değişkenler Arasındaki İlişki. The Relationship Between Consumer Confidence Index and Macroeconomics Variables Tüketici Güven Endeksi ile Makro Değişkenler Arasındaki İlişki Furkan BEŞEL 1 Fatih YARDIMCIOĞLU 2 Özet Bu çalışmada Türkiye de Tüketici Güven Endeksi ile Döviz Kuru, Petrol Fiyatları ve İşsizlik arasındaki

Detaylı

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri

Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök Testleri, Eşbütünleşme, Hata Düzeltme Modelleri Yıldız Teknik Üniversiesi İkisa Bölümü Ekonomeri II Ders Noları Ders Kiabı: J.M. Wooldridge, InroducoryEconomericsA Modern Approach, 2nd. ed., 2002, Thomson Learning. Zaman Serisi Modelleri: Birim Kök

Detaylı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI Türkiye Cumhuriye Merkez Bankası Sayı: 2010-8 / 24 Mayıs 2010 EKONOMİ NOTLARI TCMB Faiz Kararlarının Piyasa Faizleri Ve Hisse Senedi Piyasaları Üzerine Ekisi Mura Duran Refe Gürkaynak Pınar Özlü Deren

Detaylı

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir.

Teknolojik bir değişiklik veya üretim arttırıcı bir yatırımın sonucunda ihracatta, üretim miktarında vs. önemli artışlar olabilir. YAPISAL DEĞİŞİKLİK Zaman serileri bazı nedenler veya bazı fakörler arafından ekilenerek zaman içinde değişikliklere uğrayabilirler. Bu değişim ikisadi kriz, ikisa poliikalarında yapılan değişiklik, eknolojik

Detaylı

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme

Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Türkiye Ekonomisinde Enerji Tükeimi ve Ekonomik Büyüme Mehme MUCUK * Doğan UYSAL ** Öze Genel olarak enerji, ekonomik ve endüsriyel kalkınma için önemli bir girdi kabul edilmekedir. Ancak enerjinin bazı

Detaylı

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi

Türkiye nin Kabuklu Fındık Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi TÜRK TARIM ve DOĞA BİLİMLERİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL of AGRICULTURAL and NATURAL SCIENCES www.urkjans.com Türkiye nin Kabuklu Fındık Üreiminde Üreim-Fiya İlişkisinin Koyck Yaklaşımı İle Analizi Şenol ÇELİK*

Detaylı

İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH

İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH Doğuş Üniversiesi Dergisi, (), 57-65 İŞSİZLİK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNDE ASİMETRİ ASYMMETRY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN UNEMPLOYMENT AND ECONOMIC GROWTH Serve CEYLAN Giresun Üniversiesi İİBF, İkisa

Detaylı

Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Đlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği

Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Đlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği Volume 2. Number 1. 2011 pp. 121-142 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Đlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği Burcu Ozcan a Ayse Ari b Öze: Finansal

Detaylı

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu

Türkiye de Kırmızı Et Üretiminin Box-Jenkins Yöntemiyle Modellenmesi ve Üretim Projeksiyonu Hayvansal Üreim 53(): 3-39, 01 Araşırma Türkiye de Kırmızı E Üreiminin Box-Jenkins Yönemiyle Modellenmesi ve Üreim Projeksiyonu Şenol Çelik Ankara Üniversiesi Fen Bilimleri Ensiüsü Zooekni Anabilim Dalı

Detaylı

Şeyma Çalışkan Çavdar Yildiz Technical University ISSN : 1308-7444 scavdar@yildiz.edu.tr 2010 www.newwsa.com Istanbul-Turkey

Şeyma Çalışkan Çavdar Yildiz Technical University ISSN : 1308-7444 scavdar@yildiz.edu.tr 2010 www.newwsa.com Istanbul-Turkey ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2011, Volume: 6, Number: 4, Aricle Number: 3C0085 SOCIAL SCIENCES Received: May 2011 Acceped: Ocober 2011 Şeyma Çalışkan Çavdar Series : 3C Yildiz

Detaylı

TÜRKİYE DE KAMU HARCAMALARI DIŞ TİCARET AÇIKLARI ÜZERİNDE ETKİLİ Mİ? ARE GOVERNMENT EXPENDITURES EFFECTIVE ON TRADE DEFICITS IN TURKEY?

TÜRKİYE DE KAMU HARCAMALARI DIŞ TİCARET AÇIKLARI ÜZERİNDE ETKİLİ Mİ? ARE GOVERNMENT EXPENDITURES EFFECTIVE ON TRADE DEFICITS IN TURKEY? Akademik Araşırmalar ve Çalışmalar Dergisi / Journal of Academic Researches and Sudies Alınış arihi: 0.0.04 Kabul Ediliş arihi: 0.04.04 ÜRKİYE DE KAMU HARCAMALARI DIŞ İCARE AÇIKLARI ÜZERİNDE EKİLİ Mİ?

Detaylı

TÜRKİYE DE YAŞAM BEKLENTİSİ - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: ARDL MODELİ İLE BİR ANALİZ

TÜRKİYE DE YAŞAM BEKLENTİSİ - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: ARDL MODELİ İLE BİR ANALİZ The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Managemen 008, Volume III Spring TÜRKİYE DE YAŞAM BEKLENTİSİ - EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: ARDL MODELİ İLE BİR ANALİZ ÖZET Seyfein Erdoğan Hilal Bozkur İkisadi

Detaylı

EKONOMİK BÜYÜME VE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE İLE İLGİLİ AMPİRİK KANIT

EKONOMİK BÜYÜME VE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE İLE İLGİLİ AMPİRİK KANIT EKONOMİK BÜYÜME VE ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE İLE İLGİLİ AMPİRİK KANIT Eyyup ECEVİT * Mura ÇETİN ** ÖZ Gelişen ekonomilerde hızlı ekonomik büyüme ve endüsrileşmenin sonuçlarından

Detaylı

MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİYE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİYLE BİR UYGULAMA

MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİYE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİYLE BİR UYGULAMA Aaürk Üniversiesi İkisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cil: 5, Sayı:, 3 MEVSİMSEL EŞBÜTÜNLEŞME TESTİ: TÜRKİE NİN MAKROEKONOMİK VERİLERİLE BİR UGULAMA Özlem AVAZ KIZILGÖL (*) Öze: Bu çalışmada, GSİH, ihraca,

Detaylı

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ

TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ PĐYASALARI ÜZERĐNE ETKĐSĐ Cenral Bank Review Vol. 10 (July 2010), pp.23-32 ISSN 1303-0701 prin / 1305-8800 online 2010 Cenral Bank of he Republic of Turkey hp://www.cmb.gov.r/research/review/ TCMB FAĐZ KARARLARININ HĐSSE SENEDĐ

Detaylı

Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi ISSN:

Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi ISSN: Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araşırmaları Dergisi ISSN:2148-9963 www.asead.com Dr. Merer MERT Gazi Üniversiesi, İİBF, İkisa Bölümü merermer@gazi.edu.r

Detaylı

Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi

Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Türkiye Bağlamında Test Edilmesi Yabancı Sermaye Yaırımlarının Ekonomik Büyümeye Olan Ekisinin Türkiye Bağlamında Tes Edilmesi Yrd. Doç. Dr. Yusuf DEMİR Süleyman Demirel Üniversiesi, İİBF. Öze Bu çalışma; uluslararası sermaye harekelerinin

Detaylı

THE CAUSALITY RELATION BETWEEN CONSUMER CONFIDENCE AND STOCK PRICES: CASE OF TURKEY. Abstract

THE CAUSALITY RELATION BETWEEN CONSUMER CONFIDENCE AND STOCK PRICES: CASE OF TURKEY. Abstract Ekonomik ve Sosyal Araşırmalar Dergisi, Bahar 20, Cil:7, Yıl:7, Sayı:, 7:53-65 TÜKETİCİ GÜVENİ VE HİSSE SENEDİ FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ * Yusuf Volkan TOPUZ ** THE CAUSALITY

Detaylı

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Ankara e-posta: selma@kayalak.com. Geliş Tarihi/Received:30.05.2012

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Ankara e-posta: selma@kayalak.com. Geliş Tarihi/Received:30.05.2012 Türkiye de Fındık Üreim Alanlarının Armasında Deseklemelerin Ekisi Selma KAYALAK 1 Ahme ÖZÇELİK 2 1 Çanakkale Onsekiz Mar Üniversiesi Ziraa Fakülesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Çanakkale 2 Ankara Üniversiesi

Detaylı

Erkan Özata 1. Econometric Investigation of the Relationships Between Energy Consumption and Economic Growth in Turkey

Erkan Özata 1. Econometric Investigation of the Relationships Between Energy Consumption and Economic Growth in Turkey 1 Öze: Ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişmelerinin sürükleyici unsuru ve en emel gereksinimlerinden biri enerjidir. Đş yapma kapasiesi olarak anımlanan enerjiye gelişmiş ülkelerle birlike, gelişmek iseyen

Detaylı

sbd.anadolu.edu.tr 73 Anadolu University Journal of Social Sciences Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

sbd.anadolu.edu.tr 73 Anadolu University Journal of Social Sciences Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Universiy Journal of Social Sciences Türkiye de Kamu Yaırımlarının Özel Sekör Yaırımları Üzerindeki Ekisi: 1970-2009 The Effec of Public Invesmens on

Detaylı

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama

Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Kocaeli Üniversiesi Sosyal Bilimler Ensiüsü Dergisi (6) 2003 / 2 : 49-62 Box-Jenkıns Modelleri ile Aylık Döviz Kuru Tahmini Üzerine Bir Uygulama Hüdaverdi Bircan * Yalçın Karagöz ** Öze: Bu çalışmada geleceği

Detaylı

REEL DÖVİZ KURU VE DIŞ TİCARET DENGESİ İLİŞKİSİ:

REEL DÖVİZ KURU VE DIŞ TİCARET DENGESİ İLİŞKİSİ: Ekonomeri ve İsaisik Sayı: 005 9 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ REEL DÖVİZ KURU VE DIŞ TİCARET DENGESİ İLİŞKİSİ: Prof.Dr. Rahmi YAMAK; Abdurrahman KORKMAZ * Absrac

Detaylı

PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES

PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES Ekonomik ve Sosyal Araşırmalar Dergisi, Güz 2013, Cil:9, Yıl:9, Sayı:2, 9:7997 PETROL FİYATLARININ İMKB ENDEKSLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Sevinç GÜLER * Halime TEMEL NALIN * * IMPACT OF OIL PRICES ON ISE INDICES

Detaylı

HİSSE SENEDİ FİYATLARI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ

HİSSE SENEDİ FİYATLARI VE DÖVİZ KURU İLİŞKİSİ The Journal of Academic Social Science Sudies Inernaional Journal of Social Science Doi number:hp://dx.doi.org/10.9761/jasss2963 Number: 37, p. 399-408, Auumn I 2015 Yayın Süreci Yayın Geliş Tarihi Yayınlanma

Detaylı

Eğitim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Eşbütünleşme Analizi ( )

Eğitim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Eşbütünleşme Analizi ( ) Eğiim ve Bilim 2014, Cil 39, Sayı 173 Eğiim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Eşbüünleşme Analizi (1980-2008) Faih YARDIMCIOĞLU 1 Temel GÜRDAL 2 Mehme Emin ALTUNDEMİR 3 Sakarya

Detaylı

Büyüme ve İstihdam Arasindaki İlişki: Türkiye Örneği. The Relationship between Growth and Employment: The Case of Turkey

Büyüme ve İstihdam Arasindaki İlişki: Türkiye Örneği. The Relationship between Growth and Employment: The Case of Turkey SESSION C: Çalışma Ekonomisi 67 Büyüme ve İsihdam Arasindaki İlişki: Türkiye Örneği Yusuf Muraoğlu (Hii Universiy, Turkey) The Relaionship beween Growh and Employmen: The Case of Turkey Absrac One of he

Detaylı

BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi

BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Entegrasyonunun Parametrik ve Parametrik Olmayan Eşbütünleşme Testleri ile Analizi BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Enegrasyonunun Paramerik ve Paramerik Olmayan Eşbüünleşme Tesleri ile Analizi BRIC Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki Sermaye Piyasaları Enegrasyonunun

Detaylı

A N A L İ Z. Yolsuzluk Endeksleri Çerçevesinde Türkiye nin Durumu

A N A L İ Z. Yolsuzluk Endeksleri Çerçevesinde Türkiye nin Durumu A N A L İ Z Yolsuzluk Endeksleri Çerçevesinde Türkiye nin Durumu Furkan BEŞEL Nisan 2014 1.Giriş Yolsuzluk Endeksleri Çerçevesinde Türkiye'nin Durumu Furkan BEŞEL 1 Yolsuzluk; tanımlanmasından ölçülmesine,

Detaylı

EĞİTİM, SAĞLIK VE İKTİSADİ BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE İÇİN BİR ANALİZ

EĞİTİM, SAĞLIK VE İKTİSADİ BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE İÇİN BİR ANALİZ The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Managemen / Volume: V SPRING EĞİTİM, SAĞLIK VE İKTİSADİ BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE İÇİN BİR ANALİZ Hilal BOZKURT Öze: Çok sayıda ampirik araşırma

Detaylı

Para Talebinin Belirleyenleri ve İstikrarı Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği

Para Talebinin Belirleyenleri ve İstikrarı Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:3 Cil: Sayı: Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA Para Talebinin Belirleyenleri ve İsikrarı Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği Yrd. Doç. Dr. Burcu ÖZCAN Fıra Üniversiesi, İ.İ.B.F.,

Detaylı

NONLINEAR DYNAMICS IN FINANCIAL TIME SERIES AND UNIT ROOT TESTS: CASE OF BORSA ISTANBUL SECTORAL PRICE EARNING RATIOS

NONLINEAR DYNAMICS IN FINANCIAL TIME SERIES AND UNIT ROOT TESTS: CASE OF BORSA ISTANBUL SECTORAL PRICE EARNING RATIOS Journal of Economics, Finance and Accouning (JEFA), ISSN: 48 6697 Year: 05 Volume: Issue: 4 NONLINEAR DYNAMICS IN FINANCIAL TIME SERIES AND UNIT ROOT TESTS: CASE OF BORSA ISTANBUL SECTORAL PRICE EARNING

Detaylı

The Roles of Financial Factors on the Real Money Demand: Turkey Case

The Roles of Financial Factors on the Real Money Demand: Turkey Case FİNANSAL FAKTÖRLERİN REEL PARA TALEBİ ÜZERİNDEKİ ROLÜ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ The Roles of Financial Facors on he Real Money Demand: Turkey Case Musafa SEVÜKTEKİN * Mehme NARGELEÇEKENLER * BAÜ 8() 45 ÖZ Araşırmanın

Detaylı

RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 1950-1995 1

RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 1950-1995 1 RASYONEL BEKLENTLER DOAL ORAN HPOTEZ Türkiye çin Zaman Serisi Bulguları 950-995 Rahmi YAMAK * Yakup KÜÇÜKKALE ** ÖZET Bu çalımada, Rasyonel Bekleniler Doal Oran Hipoezinin, Çıkı (ya da isizliin) alep (ya

Detaylı

Discussion Paper, Turkish Economic Association, No. 2008/10

Discussion Paper, Turkish Economic Association, No. 2008/10 econsor www.econsor.eu Der Open-Access-Publikaionsserver der ZBW Leibniz-Informaionszenrum Wirschaf he Open Access Publicaion Server of he ZBW Leibniz Informaion Cenre for Economics Alp, Elcin Aykac Working

Detaylı

Araştırma Makalesi. Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 26 (2): (2012) ISSN:

Araştırma Makalesi.  Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 26 (2): (2012) ISSN: Araşırma Makalesi www.ziraa.selcuk.edu.r/ojs Selçuk Üniversiesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 26 (2): (2012) 63-69 ISSN:1309-0550 Türkiye nin Tarım Ürünleri İhraca Fonksiyonu ve Döviz Kuru Belirsizliğinin

Detaylı

Yükseköğretimin Büyümeye Etkisi: Eşbütünleşme Analizi The Effect of Higher Education on Growth: A Cointegration Analysis

Yükseköğretimin Büyümeye Etkisi: Eşbütünleşme Analizi The Effect of Higher Education on Growth: A Cointegration Analysis SESSION 2B: Kalkına 323 Yükseköğreiin Büyüeye Ekisi: Eşbüünleşe Analizi The Effec of Higher Educaion on Growh: A Coinegraion Analysis Ass. Prof. Dr. Mura Musafa Kuluürk (Çankırı Karaekin Universiy, Turkey)

Detaylı

THE RELATIONSHIP BETWEEN TRADE OPENNESS AND ECONOMIC GROWTH; THE CASE OF TURKEY

THE RELATIONSHIP BETWEEN TRADE OPENNESS AND ECONOMIC GROWTH; THE CASE OF TURKEY Roue Educaional and Social Science Journal Aricle Hisory Received / Geliş Acceped / Kabul Available Online / Yayınlanma 15.11.2017 30.11.2017 15.12.2017 THE RELATIONSHIP BETWEEN TRADE OPENNESS AND ECONOMIC

Detaylı

İMKB de Fiyat-Hacim İlişkisi - Asimetrik Etkileşim

İMKB de Fiyat-Hacim İlişkisi - Asimetrik Etkileşim YÖNETİM VE EKONOMİ Yıl:009 Cil:6 Sayı: Celal Bayar Üniversiesi İ.İ.B.F. MANİSA İMKB de Fiya-Hacim İlişkisi - Asimerik Ekileşim Yrd. Doç. Dr. Koray KAYALIDERE Celal Bayar Üniversiesi,U.B.Y.O., Bankacılık

Detaylı

SAĞLIK HARCAMALARI İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR İNCELEME

SAĞLIK HARCAMALARI İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR İNCELEME The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Managemen 2009, Volume IV Spring SAĞLIK HARCAMALARI İKTİSADİ BÜYÜME İLİŞKİSİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR İNCELEME İbrahim Güran YUMUŞAK Durmuş Çağrı YILDIRIM ÖZET

Detaylı

Rasyonel Beklentiler Hipotezinin Testi: Enflasyon, Faiz ve Kur 1

Rasyonel Beklentiler Hipotezinin Testi: Enflasyon, Faiz ve Kur 1 Çukurova Üniversiesi İİBF Dergisi Cil:17 Sayı:1 Haziran 2013 ss.17-35 Rasyonel Bekleniler Hipoezinin Tesi: Enflasyon, Faiz ve Kur 1 Tes of he Raional Expecaions Hypohesis: Inflaion, Ineres Rae and Exchange

Detaylı

THE IMPACT OF EXCHANGE TRADED FUNDS ON THE LONG TERM RELATIONSHIP OF INDEX MARKETS: AN EMPRICAL ANALYSIS ON THE ISE-30 INDEX

THE IMPACT OF EXCHANGE TRADED FUNDS ON THE LONG TERM RELATIONSHIP OF INDEX MARKETS: AN EMPRICAL ANALYSIS ON THE ISE-30 INDEX Dumlupınar Üniversiesi Sosyal Bilimler Dergisi / Dumlupınar Universiy Journal of Social Sciences BORSA YATIRIM FONLARININ ENDEKS PİYASALARDA UZUN DÖNEMLİ İLİŞKİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: İMKB-30 ENDEKSİ ÜZERİNE

Detaylı

BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1

BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1 BİR YATIRIM ARACI OLARAK ALTIN İLE HİSSE SENEDİ ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK UYGULAMA 1 Bülen DOĞRU* Musafa UYSAL** ÖZET Bu çalışmanın amacı 2000:1-2012:09 döneminde Türkiye

Detaylı

TÜRKİYE DE 1963 2006 DÖNEMİNDE KAMU VE ÖZEL SEKTÖR ÜCRETLERİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA

TÜRKİYE DE 1963 2006 DÖNEMİNDE KAMU VE ÖZEL SEKTÖR ÜCRETLERİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA TÜRKİYE DE 1963 2006 DÖNEMİNDE KAMU VE ÖZEL SEKTÖR ÜCRETLERİ ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA Mura ASLAN Eskişehir Osmangazi Üniversiesi H. Kürşad ASLAN Ken Sae Üniversiesi Öze İskandinav ücre modelinden hareke

Detaylı

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ

Bölüm 3 HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME YÖNTEMLERİ Bölüm HAREKETLİ ORTALAMALAR VE DÜZLEŞTİRME ÖNTEMLERİ Bu bölümde üç basi öngörü yönemi incelenecekir. 1) Naive, 2)Oralama )Düzleşirme Geçmiş Dönemler Şu An Gelecek Dönemler * - -2-1 +1 +2 + Öngörü yönemi

Detaylı

İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ

İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ Sosyal Bilimler Dergisi 2010, (4), 25-32 İMKB NİN LATİN AMERİKA BORSALARIYLA İLİŞKİSİ ÜZERİNE ÇOK DEĞİŞKENLİ GARCH MODELLEMESİ Özlem YORULMAZ - Oya EKİCİ İsanbul Üniversiesi İkisa Fakülesi Ekonomeri Bölümü

Detaylı

YAPISAL KIRILMALAR ALTINDA TÜRKİYE İÇİN İŞSİZLİK HİSTERİSİNİN SINANMASI

YAPISAL KIRILMALAR ALTINDA TÜRKİYE İÇİN İŞSİZLİK HİSTERİSİNİN SINANMASI Doğuş Üniversiesi Dergisi, 10 (2) 2009, 324-335 YAPISAL KIRILMALAR ALTINDA TÜRKİYE İÇİN İŞSİZLİK HİSTERİSİNİN SINANMASI ANALYZING THE UNEMPLOYMENT HYSTERESIS FOR TURKEY UNDER STRUCTURAL REAKS Veli YILANCI

Detaylı

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: )

SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN: ) SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL SSSjournal (ISSN:2587-1587) Economics and Adminisraion, Tourism and Tourism Managemen, Hisory, Culure, Religion, Psychology, Sociology, Fine Ars, Engineering, Archiecure,

Detaylı

Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi

Türk Sermaye Piyasasında Fiyat ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimetrik Nedensellik Analizi EGE AKADEMİK BAKIŞ / EGE ACADEMIC REVIEW Cil: 4 Sayı: 2 Nisan 204 ss. 2-220 Türk Sermaye Piyasasında Fiya ve İşlem Hacmi İlişkisi: Zamanla Değişen Asimerik Nedensellik Analizi Price and Trade Volume Relaionship

Detaylı

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler

Dolar Kurundaki Günlük Hareketler Üzerine Bazı Gözlemler Dolar Kurundaki Günlük Harekeler Üzerine Bazı Gözlemler Türkiye Bankalar Birliği Ekonomi Çalışma Grubu Toplanısı 28 Nisan 2008, İsanbul Doç. Dr. Cevde Akçay Koç Finansal Hizmeler Baş ekonomis cevde.akcay@yapikredi.com.r

Detaylı

Türkiye de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz

Türkiye de Elektrik Tüketimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz Enerji, Piyasa ve Düzenleme (Cil:2, 2011, Sayfa 49-73) Türkiye de Elekrik Tükeimi Büyüme İlişkisi: Dinamik Analiz H. Mura Eruğrul * Öze Çalışmada Türkiye de elekrik ükeimi büyüme ilişkisi 1998Ç1-2011Ç3

Detaylı

Türkiye de Faiz Kanalı İle Parasal Aktarım Mekanizması

Türkiye de Faiz Kanalı İle Parasal Aktarım Mekanizması Türkiye de Faiz Kanalı İle Parasal Akarım Mekanizması Seyfein ERDOĞAN Doç Dr., Kocaeli Üniversiesi, İİBF İkisa Bölümü serdogan@kou.edu.r Durmuş Çağrı YILDIRIM Arş. Gör., Kocaeli Üniversiesi, SBE cagri.yildirim@kocaeli.edu.r

Detaylı

Türkiye de Petrol Tüketimi İle Reel GSYİH Arasındaki Uzun Dönem İlişkinin Johansen Eş-Bütünleşme Yöntemi İle Analiz Edilmesi

Türkiye de Petrol Tüketimi İle Reel GSYİH Arasındaki Uzun Dönem İlişkinin Johansen Eş-Bütünleşme Yöntemi İle Analiz Edilmesi Volume 5 Number 2 2014 pp. 47-60 ISSN: 1309-2448 www.berjournal.com Türkiye de Perol Tükeimi İle Reel GSYİH Arasındaki Uzun Dönem İlişkinin Johansen Eş-Büünleşme Yönemi İle Analiz Edilmesi Reşa Ceylana

Detaylı

TÜRK KATILIM BANKALARININ FON KAYNAKLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE BU BANKALARIN KLASİK BANKALARLA İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA 1

TÜRK KATILIM BANKALARININ FON KAYNAKLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE BU BANKALARIN KLASİK BANKALARLA İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA 1 TÜRK KATILIM BANKALARININ FON KAYNAKLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE BU BANKALARIN KLASİK BANKALARLA İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA 1 Musafa Emin GÜL * Talip TORUN ** Cüney DUMRUL *** ÖZ Kaılım bankalarının

Detaylı

KAMU HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN WAGNER VE KEYNES HİPOTEZİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

KAMU HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN WAGNER VE KEYNES HİPOTEZİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ Uluslararası Yöneim İkisa ve İşleme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı In. Journal of Managemen Economics and Business, ICAFR 16 Special Issue KAMU HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİNİN WAGNER VE KEYNES

Detaylı

Avrupa Borç Krizinin Türkiye nin İhracatı Üzerindeki Etkileri The Effects of European Debt Crisis on Turkey s Exports

Avrupa Borç Krizinin Türkiye nin İhracatı Üzerindeki Etkileri The Effects of European Debt Crisis on Turkey s Exports 486 INTERNATIONAL CONFERENCE ON EURASIAN ECONOMIES 2013 Avrupa Borç Krizinin Türkiye nin İhracaı Üzerindeki Ekileri The Effecs of European Deb Crisis on Turkey s Expors Prof. Dr. Bedriye Tunçsiper (Balıkesir

Detaylı

İMKB İLE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN HİSSE SENEDİ PİYASALARININ ETKİLEŞİMİ: EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK YAKLAŞIMI

İMKB İLE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN HİSSE SENEDİ PİYASALARININ ETKİLEŞİMİ: EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK YAKLAŞIMI İMKB İLE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERİN HİSSE SENEDİ PİYASALARININ ETKİLEŞİMİ: EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK YAKLAŞIMI Onur GÖZBAŞI * ÖZ Bu çalışmanın amacı, İMKB ile gelişmeke olan yedi ülkenin (Arjanin, Brezilya,

Detaylı

GDP and openness while it is negatively effected by labour cost and inflation variables.

GDP and openness while it is negatively effected by labour cost and inflation variables. GDP and openness while i is negaively effeced by labour cos and inflaion variables. Türkiye de Doğrudan Yabancı Sermaye Yaırımlarının Temel Belirleyicileri: 1990-2006 Dönemine İlişkin Ekonomerik Analiz

Detaylı

TÜRK EKONOMİSİNİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI ÜZERİNE BİR EŞ-BÜTÜNLEŞME ANALİZİ A CO-INTEGRATION ANALYSIS ON THE ENERGY DEPENDENCY OF THE TURKISH ECONOMY

TÜRK EKONOMİSİNİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI ÜZERİNE BİR EŞ-BÜTÜNLEŞME ANALİZİ A CO-INTEGRATION ANALYSIS ON THE ENERGY DEPENDENCY OF THE TURKISH ECONOMY Journal of Yasar Universiy 22 26(7) 4392-444 TÜRK EKONOMİSİNİN ENERJİ BAĞIMLILIĞI ÜZERİNE BİR EŞ-BÜTÜNLEŞME ANALİZİ A CO-INTEGRATION ANALYSIS ON THE ENERGY DEPENDENCY OF THE TURKISH ECONOMY M. Ali Bilginoğlu

Detaylı

TÜRKİYE DE FISHER ETKİSİNİN GEÇERLİLİĞİ: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI

TÜRKİYE DE FISHER ETKİSİNİN GEÇERLİLİĞİ: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI TÜRKİYE DE FISHER ETKİSİNİN GEÇERLİLİĞİ: DOĞRUSAL OLMAYAN EŞBÜTÜNLEŞME YAKLAŞIMI Tayfur BAYAT ÖZ Bu çalışmada 2002M-20M5 dönemine ai aylık verilerle alernaif nominal vadeli mevdua faiz oranları ile ükeici

Detaylı

FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI?

FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? Ehem ESEN, Zekeriya YILDIRIM, S. Faih KOSTAKOĞLU FAİZ ORANINDAKİ BİR ARTIŞ CARİ İŞLEMLER AÇIĞINI ARTIRIR MI? Ehem ESEN Yrd.Doç.Dr. Anadolu Üniversiesi,

Detaylı

TÜRKİYE DE İHRACAT VE GSMH ARASINDAKİ İLİŞKİNİN KOİNTEGRASYON YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ

TÜRKİYE DE İHRACAT VE GSMH ARASINDAKİ İLİŞKİNİN KOİNTEGRASYON YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ 1030 TÜRKİYE DE İHRACAT VE GSMH ARASINDAKİ İLİŞKİNİN KOİNTEGRASYON YÖNTEMİYLE İNCELENMESİ ÖZET Erdal KARAGÖL Alpaslan SEREL Bu çalışmada, Türkiye de ihraca ve GSMH arasındaki ilişki koinegrasyon yönemi

Detaylı

ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI

ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI ÇOKLU DOĞRUSAL BAĞLANTI ÇOKLU DOĞRUSALLIĞIN ANLAMI Çoklu doğrusal bağlanı; Bağımsız değişkenler arasında doğrusal (yada doğrusala yakın) ilişki olmasıdır... r xx i j paramereler belirlenemez hale gelir.

Detaylı