KONUŞMA MAKALE. Haziran Türkiye Bankalar Birliği 55. Genel Kurul Toplantısı Açılış Konuşmaları

Transkript

1 SAYI 81 Haziran 2012 KONUŞMA Türkiye Bankalar Birliği 55. Genel Kurul Toplanısı Açılış Konuşmaları MAKALE Prof. Dr. Hakan Çeinaş Türkiye de Döneminde Mevdua Bankalarının Ekinliği ve Toplam Fakör Verimliliğindeki Değişme Leven Başak Türkiye de Bankacılık Faaliyeinde Bulunan Dar Mükellefiyee Tâbi Yabancı Bankaların Türkiye de Elde Eiği Faiz Gelirleri ve Yabancı Bankaların Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Ekilerine Yönelik Makro Bir Analiz Hüseyin Gülekin Şüpheli İşlem Bildirim Süreci Pelin Aaman Erdönmez İpoekli Konu Finansmanı Siseminde Menkul Kıymeleşirme Yönemleri: Seçilmiş Ülke Uygulamaları Onur Alın Avrupa Birliği Bankacılık Seköründe Finansal Sresin Değerlendirilmesi: Panel-Var Yaklaşımı Şirin Muluürk Makro İhiyai Poliika Aracı Olarak Zorunlu Karşılıkların Kullanılması: Türkiye Örneği ve Bankacılık Sekörü Üzerine Ekisi

2 BANKACILAR Y l/volume: 23 Say /Issue: 81 - Haziran 2012 / June 2012 Yay n Türü /Type of Publicaion: Yerel Süreli Hakemli Yay n/ Refereed Yay n Aral / Frequency: 3 ayl k / Quarerly Bas m Yeri / Place: sanbul ISSN e- ISSN Serifika No/ Cerificaed Number Türkiye Bankalar Birli i ad na miyaz Sahibi ve Sorumlu Yaz flleri Müdürü Doç. Dr. Ekrem Keskin Genel Yay n Yönemeni Melike Mumcu Ediörler Emre Alpan nan Pelin Aaman Erdönmez Dan flma Kurulu Prof. Dr. Erhan Aslano lu Dr. hsan U ur Delikanl Prof. Dr. Orhan Göker Buke Himmeo lu Prof. Dr. Ahme K rman Prof. Dr. Seza Reiso lu Prof. Dr. Burak Salo lu Doç.Dr. Veda Sar kovanl k Dr. Veysi Sevi M. Cüney Sezgin Özcan Uluda Da m Sorumlusu Hacer Çimen dare Merkezi Nispeiye Caddesi Akmerkez B3 Blok Ka: Eiler- STANBUL Tel : Faks : E-posa : bb@bb.org.r Bask Tarihi: Haziran 2012 Bask -Yap m G.M. Mabaac l k ve Tic. A.fi. 100 Y l Mah. MAS-S T 1.Cad. No:88 Ba c lar sanbul Tel: Bankac lar Dergisi Hakk nda Bankac lar dergisi, ekonomi, finans, bankac l k konular nda ve bu konularla ilgili alanlarda bilimsel özgün makalelere yer veren hakemli bir dergidir. Bankac lar, akademisyenler, arafl rmac lar, uygulamada yer alan profesyoneller ve poliika yap c lar aras ndaki bilgi paylafl m n n ar r lmas na, bankac l k mesle inin geliflirilmesine ve lieraüre kak da bulunmay amaçlar. Y lda dör kez yay mlan r. Üç ana bölümden oluflur. Birinci bölümde, hakemler araf ndan de erlendirilen, yay mlanmas uygun görülen makalelere, ikinci bölümde konferans bildirisi ve konuflma meinlerine, üçüncü bölümde ise bankac l k uygulamalar na iliflkin özel arafl rma yaz lar na ve çevirilere yer verilir. Yay mlanmak üzere gönderilecek makalelerin, daha önce herhangi bir yerde yay mlanmam fl olmas ve de erlendirme süreci içerisinde baflka bir yerde yay nlama girifliminde bulunulmamas gerekir. Bankac lar dergisi, kapsad konularla ilgili alanlarda, Türk Dil Kurumu ve dergi yaz m kurallar na uygun olarak haz rlanan makaleleri kabul eder. Makaleler, anonim yazar/anonim hakem sisemine göre de erlendirilir. Uygun bulunan makaleler konu ile ilgili iki hakeme gönderilir. Hakem raporlar na göre makalelerin yay nlan p yay mlanmayaca na karar verilir. Yay mlanacak makalelerde yaz m kurallar na ve biçime iliflkin de ifliklikler yap labilir veya bunlar n yap lmas yazardan isenebilir. Dergide yay mlanmas alep edilen makaleler, Birlik idare adresine, posa adresine veya e- posa gönderilebilir. Yay mlanmas kabul edilen makalelerin bas l ve elekronik üm yay n haklar, süresiz olmak üzere Türkiye Bankalar Birli i ne aiir. Makaleler için yazarlara elif ücrei ödenir. Yay mlanmas uygun görülmeyen yaz lar geri gönderilmez. Bankac lar dergisinde yay mlanan yaz lar, Türkiye Bankalar Birli i nin resmi görüfllerini yans maz; yazar ve görüfl sahiplerini ba lar. Yaz lardan kaynak gösererek al n yap labilir. Para ile sa lmaz.

3 Bankacılar Dergisi, Sayı 81, 2012 İçindekiler KONUŞMA Türkiye Bankalar Birliği 55. Genel Kurul Toplanısı Açılış Konuşmaları 4 MAKALE Prof. Dr. Hakan Çeinaş Türkiye de Döneminde Mevdua Bankalarının Ekinliği ve Toplam Fakör Verimliliğindeki Değişme 21 Leven Başak Türkiye de Bankacılık Faaliyeinde Bulunan Dar Mükellefiyee Tâbi Yabancı Bankaların Türkiye'de Elde Eiği Faiz Gelirleri ve Yabancı Bankaların Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Ekilerine Yönelik Makro Bir Analiz 35 Hüseyin Gülekin Şüpheli İşlem Bildirim Süreci 50 Pelin Aaman Erdönmez İpoekli Konu Finansmanı Siseminde Menkul Kıymeleşirme Yönemleri: Seçilmiş Ülke Uygulamaları 61 Onur Alın Avrupa Birliği Bankacılık Seköründe Finansal Sresin Değerlendirilmesi: Panel-Var Yaklaşımı 81 Şirin Muluürk Makro İhiyai Poliika Aracı Olarak Zorunlu Karşılıkların Kullanılması: Türkiye Örneği ve Bankacılık Sekörü Üzerine Ekisi 102

4

5 Bankacılar Dergisi, Sayı 81, 2012 Türkiye Bankalar Birliği 55. Genel Kurul Toplanısı Türkiye Bankalar Birliği nin, 55. Genel Kurul oplanısı 31 Mayıs 2012 İsanbul da gerçekleşirildi. Yöneim Kurulu; (i) mevdua bankalarından yıl sonu bilançolarına göre; akif oplamları en büyük ilk on bankadan oluşan grupan sekiz üye, akif oplamları iibariyle yukarıdaki grubu eşkil eden bankalardan sonra gelen sekiz bankadan oluşan grupan üç üye, akif oplamları iibariyle yukarıdaki iki grubu eşkil eden bankalardan sonra gelen bankalar grubundan bir üye, (ii) kalkınma ve yaırım bankalarından bir üye, Deneçiler; Yöneim Kurulu nu oluşuran mevdua bankaları gruplarından iki üye ile kalkınma ve yaırım bankaları grubundan bir üye olmak üzere Genel Kurul da eşkil edilir. Yöneim Kurulu Başkanı, Yöneim Kurulu nun yapacağı ilk oplanıda belirlenmekedir. Yöneim Kurulu ve Deneçilerin Genel Kurul sonrası üye dağılımı* aşağıda verilmişir. Yöneim Kurulu Üyeleri** T.C. Ziraa Bankası A.Ş. Hüseyin Aydın Yöneim Kurulu Başkanı Türk Ekonomi Bankası A.Ş. Varol Civil Yöneim Kurulu Başkan V. Türkiye İş Bankası A.Ş. Türkiye Garani Bankası A.Ş. Akbank T.A.Ş. Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Türkiye Halk Bankası A.Ş. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. HSBC Bank A.Ş. ING Bank A.Ş. Şekerbank T.A.Ş. Türk Eximbank Turkland Bank A.Ş. Adnan Bali Sai Ergun Özen Hakan Binbaşgil Faik Açıkalın Süleyman Aslan Süleyman Kalkan Marin David Spurling Pınar Abay Meriç Uluşahin Hayrein Kaplan Dinçer Alpman Yöneim Kurulu Deneçi Üyeleri** Denizbank A.Ş. Hakan Aeş T. Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. Fevzi Ona Eurobank Tekfen A.Ş. Mehme Sönmez ** Genel Müdür (Sıralama 2011 sonu iibariyle banka akif büyüklüklerine göre oluşurulmuşur)

6 Bankacılar Dergisi, Sayı 81, 2012 Türkiye Bankalar Birliği nin 55. Genel Kurulu * Türkiye Bankalar Birliği nin 31 Mayıs 2012 arihinde İsanbul da gerçekleşirilen 55. Genel Kurul Toplanısı nda yapılan açılış konuşmaları aşağıda yer almakadır. Türkiye Bankalar Birliği Yöneim Kurulu Başkanı Sayın Hüseyin Aydın: Sayın Başbakan Yardımcım, Değerli Konuklar, Değerli Meslekaşlarım, Medyamızın Değerli Temsilcileri; Türkiye Bankalar Birliği nin Elli Beşinci Genel Kurul Toplanısına hoş geldiniz. Birliğimiz adına hepinizi saygıyla selamlıyorum. Aramızda bulunmanızdan dolayı eşekkürlerimizi sunuyorum. Toplanımızın bu bölümünde ekonomide ve bankacılıka yakın dönemde yaşanan gelişmeleri değerlendirmek, gündemde önemli gördüğümüz konuları ve Birliğimizin bazı faaliyelerini sizlerle paylaşmak isiyoruz. Küresel ekonomide oparlanma başladı, sürecek, krizden çıkış senaryoları hazır derken, sorunların çözümüne duyulan güvensizlik nedeniyle 2011 de sıkınılı bir dönem yaşadık. Kısa dönemde, iki alanda sorunun ciddiyeini koruduğunu ve büyümeyi aşağıya çekiğini görüyoruz. Bunlar, kamu borç soku milli gelirini aşan bazı gelişmiş ülkelerde kredi nolarının düşmesinden dolayı risklerin daha da arması ve finansal sekörün zayıflığının devam emesidir. Geçen yılın ikinci yarısında Avrupa Birliğinde alınan önlemler dünya ekonomisinde hızlı bir yavaşlama riskini düşürmüş ve bazı ülkelerde finansal sekörde sisemik risk ehdiini azalmışır. Daha da önemlisi, beklenilerde kısmi bir iyileşme olmuş, 2012 yılına ilişkin büyüme ahminleri sınırlı da olsa yukarı yönlü revize edilmişir. Büyümenin dünya genelinde yüzde 3,5 olacağı öngörülüyor. Bizim de yer aldığımız gelişmeke olan ülkeler grubu için büyüme ahmini yüzde 5,7 iken, önemli icare orağımız olan Avrupa Birliği ekonomisinde yüzde 0,3 oranında daralma bekleniyor. Özellikle Avrupa Birliği ndeki siyasi gelişmeler son dönemde büyümenin deseklenmesine yönelik yaklaşımları ön plana çıkarmışır. Bu yöndeki çabaları olumlu karşılamakla birlike, kalıcı bir iyileşme için mali konsolidasyon ve finansal sekörün güçlendirilmesi öncelikli olmak üzere, ciddi reformlara ihiyaç olduğunun da göz önünde uulmasını önemli görmekeyiz. Kamu borç sokunun milli gelire oranı oralama olarak, gelişmiş ülkelerde yüzde 107, AB ülkelerinde yüzde 90, gelişmeke olan ülkelerde ise yüzde 36 düzeyindedir. Dünyanın hali ihiyalı olmayı gerekiriyor. Sorunların kalıcı olarak çözümüne kredibiliesi olan yaklaşımlar gecikikçe dünya ekonomisi açısından en kriik konu haline gelen isikrarlı büyüme için sağlıklı bir oram yaraılamıyor. Bu durum gelişmeke olan ülkeleri de olumsuz ekiliyor. Büyümenin yavaşlaması yanında, dış icare hadlerinin değişmesi, enerji fiyalarının arması, sermaye harekelerinin ani değişiklikler gösermesi ve poliik gelişmeler bu ülkeler için başlıca riskleri oluşuruyor. Riskleri iyi yönemenin en ekili yolu makro dengeleri güçlü umak, uluslararası rekabe gücünü arıracak reformları yapmak, üreim ve yaırım oramını iyileşirmek, ulusal paraya duyulan güveni korumak, finansal kurumların özkaynaklarını güçlü kılmak, ekonomi poliikalarında proakif bir yaklaşım içinde olmakır. Hem içeride hem dışarıda yakın dönemde yaşadıklarımız, beliriğim bu hususlarda ilerleme sağlayan ülkelerin daha hızlı büyüdüklerini ve zenginleşiklerini gösermekedir. Bu çerçevede, konuşmamın bu bölümünde, bazı * Açılış konuşmaları program akışına göre sıralanmışır. 4

7 Bankacılar Dergisi yorumculara göre içinden ekonomi arihinin gördüğü en ciddi krizin geçiği son on yılda, ekonomide ve bankacılıka yeniden yapılandırmanın sonuçlarını değerlendirmek isiyorum. Bu dönemde, bankacılık sekörünün düzenleme ve deneiminde önemli değişiklikler olmuş, kamunun ekonomideki davranışı farklılaşmış, para poliikasının öncelikleri değişmiş, özel sekör büyümede inisiyaif almış, faaliye oramının riski düşmüş, bankacılık sekörü daha sağlıklı bir yapıya kavuşmuşur döneminde: Kamu kesiminin borçlanma gereğinin gayri safi yuriçi hasılaya oranı yüzde 10,6 dan yüzde 1 e gerilemişir. Kamu kesimi borç sokunun gayri safi yuriçi hasılaya oranı yüzde 69 dan yüzde 40 ın alına düşmüşür. Kamu kesiminin iç borç sokunun banka bilançosuna oranı 40 puan azalarak yüzde 30 olmuşur. Kişi başına gelir 3 ka ararak 10 bin doları aşmışır. Enflasyon yüzde 30 dan yüzde 10 a inmişir. Porföy ve doğrudan yabancı sermaye yaırımlarının oplamı 346 milyon dolardan 35 milyar dolara sıçramışır. Tasarruf mevduaı baz alındığında, para ikamesi yüzde 64 en yüzde 32 ye gelmişir. Finansal olmayan şirkelerin oplam kredileri içinde, Türkiye de yerleşik bankaların payı yüzde 46 dan yüzde 77 ye çıkmışır. Toplam akifler cari fiyalarla 6 ka, dolar bazında ise 4 ka ararak 1 rilyon 218 milyar TL ye, 644 milyar dolara ulaşmışır. Bu dönemde, bankacılık sekörü bir yandan yeniden yapılanırken bir yandan da faaliye oramını iyileşiren reformları kısa sürede algılayan ve büyümeye desek veren bir yaklaşım içinde olmuşur. Diğer arafan, küresel krizde yaşanan gerçek sres esinde göserdiği performans ile ülkemizin poziif yönde ayrışmasına da kakı sağlamışır. Konuşmamın bu bölümünde bankacılık seköründeki değişme ve gelişmelerden önemli gördüklerimizi sizlerle paylaşmak isiyorum. Toplam akiflerin gayri safi yuriçi hasılaya oranı 33 puan ararak yüzde 94 e yükselmişir. Oraklık yapısında hızlı bir değişme yaşanmışır. Yurdışında yerleşik yaırımcıların akif oplamı içindeki payı yüzde 3 en yüzde 25 e çıkmışır. Bilançoda TL nin payı akife 12 puan, pasifeki payı 14 puan armışır. Menkul kıymelerin payı yüzde 40 an yüzde 23 e gerilerken, kredilerin payı yüzde 25 en yüzde 56 ya armışır. Kredilerin gayri safi yuriçi hasılaya oranı yüzde 15 en yüzde 53 e, TL kredilerin gayri safi yuriçi hasılaya oranı yüzde 6 dan yüzde 38 e yükselmişir. 5

8 Hüseyin Aydın Krediler porföyü oldukça çeşilenmişir. Bireysel kredilerin oplam krediler içindeki payı yüzde 14 en yüzde 32 ye çıkmış, kredilere erişimi kolaylaşan KOBİ lerin payı yüzde 23 olmuşur. İsanbul, İzmir ve Ankara dışında kalan illerimizin mevdua payında önemli bir değişiklik olmamış, yaklaşık aynı kalmış, kredilerden aldığı pay ise yüzde 7 puan arışla yüzde 46 ya yükselmişir. Kredi kaliesi ve akif kaliesinde önemli iyileşmeler olmuşur. Tahsili gecikmiş alacakların kredilere oranı yüzde 21 den yüzde 3 ün alına gerilemişir. Duran akiflerin oplam akifler içindeki payı 6 puan düşüşle yüzde 5 e gerilemişir. Mevdua ana finansman kalemi olmaya devam ederken, kaynaklarda çeşilenmişir. Toplam akiflerin finansmanında mevduaın payı 8 puan düşüşle yüzde 57 ye inerken, mevdua dışı kaynakların payı 7 puan ararak yüzde 24 olmuşur. Maalesef, mevduaın vade yapısında önemli bir değişiklik olmamış, oralama vade 3 ay civarında kalmışır. Mevduaın krediye dönüşme oranı yüzde 38 den yüzde 98 e sıçramışır. Faiz oranlarının düşmesi yanında, ürün ve hizme yelpazesinin genişlemesine ve hizmelerin daha dikkali fiyalanmasına bağlı olarak gelirlerin faiz gelirlerine olan bağımlılığında düşüş gerçekleşmişir. Faiz dışı gelirlerin oplam gelirler içindeki payı yüzde 12 den yüzde 21 e armışır. Özkaynak karlılığı 2004 yılından sonra enflasyonun üzerine çıkmışır. Karlılık performansındaki iyileşme özkaynakların büyüülmesini özendirmiş ve deseklemişir. Özkaynaklar cari fiyalarla 4,7 ka, dolar bazında ise 3,9 ka ararak 145 milyar TL ye, 77 milyar dolara yükselmişir. Bu sayede, risk yapısındaki hızlı değişmeye rağmen sermaye yeerliliği oranı yüzde 16,6 ile yüksek bir düzeyde kalabilmişir. Büyüme ve başlıca sağlamlık gösergelerine göre yapılan bu değerlendirme, sadece geçmiş on yıla göre değil, uluslararası kıyaslamaya göre de başarılı bir rendi oraya koymakadır. Niekim, oplam akiflerin gayrisafi yuriçi hasılaya oranının dünya oralaması ve gelişmeke olan ülkeler oralaması düşerken Türkiye de yükselmişir. Bankacılık sekörünün Dünya da oplam akiflerin içindeki payı 2002 de yüzde 1 in alında iken 2010 iibariyle yüzde 3,5 e gelmişir sonu iibariyle, bankacılık sekörümüz, G-20 ülkeleri arasında sermaye yeerliliği oranına göre ikinci, özkaynak karlılığında beşinci, ahsili gecikmiş alacak oranında yedinci sırada yer almakadır. Son dönemde bazı gösergelerimizde düşüş yaşanmakadır. Bunun ana nedeni, asarruf açığını daralmak ve küresel risklerin olumsuzluklarını sınırlandırmak amacıyla alınan önlemlerin bankacılık sekörüne geirdiği maliyelerdir. Para poliikası düzenlemeleri, bir yandan kredi mikarını sınırlandırırken bir yandan da kaynak maliyeini yukarı doğru imişir. Bankacılık düzenlemeleri ise risk ağırlığının yükselilmesi yoluyla özkaynak yeerliliğini aşağıya çekmişir. Özellikle belirmeliyim ki bankacılık sekörü, ekonomide isikrarın korunmasını ve uzun dönem büyümesini desekleyen poliika yaklaşımını hassasiyele değerlendirip, ihiyalı ve uyarıları dikkae alan bir yaklaşım içinde olmuşur. 6

9 Bankacılar Dergisi Bu nedenlerle; Kredi faiz oranları yükselmiş, kredilerin büyüme hızı yavaşlamışır. Kur arışlarından arındırılmış olarak kredilerdeki büyüme hızı Nisan 2012 iibariyle yüzde 20 olmuşur. Büyüme hızı kurumsal kredilerde yüzde 19, bireysel kredilerde ise yüzde 21 dir. TL krediler yüzde 24 oranında ararken, yabancı para kredilerdeki arış ise yüzde 11 olmuşur. Bugünkü veriler ışığında, 2012 yılında kredilerdeki büyümenin yüzde dolayında olacağı ahmin edilmekedir. İlk çeyrek verilerine göre KOBİ kredilerindeki büyüme hızı yüzde 18 dir. Ekonomik faaliyein ve kredilerin arış hızının yavaşlamasına bağlı olarak, son dönemde ahsili gecikmiş alacakların kredilere oranında yavaş da olsa arış olmuşur. Kar hacmi reel olarak düşmüş, özkaynak karlılığı gerilemişir. Sermaye yeerliliği oranı düşmüşür. Türkiye Bankalar Birliği nin en fazla önem verdiği konuların başında bankaların özkaynaklarının güçlü olması gelmekedir. Güçlü özkaynaklar, sadece hala yüksek olan küresel riskler ile baş edilmesi ve finansal isikrarın sürdürülmesi için değil aynı zamanda, 2023 yılı ekonomik hedeflerine ulaşılması için de önem arz emekedir. Son 10 yıldaki deneyim ve bankaların davranışı önümüzdeki döneme ilişkin güçlü kanılar sunmakadır. Cumhuriyeimizin 100. yılı olan ve 2023 vizyonunda belirlenen hedefler dikkae alınarak yapığımız çalışmaya göre bankacılık sekörü önümüzdeki dönemde de hem kendisi büyümeye hem de ekonomiyi büyümeye devam edecekir. Reel büyümenin oralama yüzde 5,5, enflasyonun da yüzde 5 olacağı varsayımıyla, gayri safi yuriçi hasılanın oranı olarak, oplam akiflerin yüzde 150, kredilerin ise yüzde 98 olmasını ahmin ediyoruz. Kredilerin oplam akiflere oranının yüzde 65 e ulaşmasını bekliyoruz. Bu büyümeyi ve değişimi sağlıklı olarak deseklemek ve finansal isikrarı sürdürmek için özkaynakların 600 milyar TL olması gerekiği hesaplanmakadır ki bunun için özkaynakların oralama yüzde 15 oranında büyümesi gerekmekedir. Beklenimiz makro dengelerin sağlam uulmasını sağlayacak reformların ve fiya isikrarının sürdürülmesi, bankaların özkaynaklarını zayıflaacak yaklaşımlardan kaçınılmasıdır. Bu nedenlerle, yuriçi asarruf oranının arırılması, kaynakların vade yapısının uzaılması, yaırım oramının iyileşirilmesi, kayıdışılıkla mücadele, sermaye piyasasının büyüülmesi çabalarını olumlu buluyor ve desekliyoruz. Müşerilerimizin finansman maliyeinin düşürülmesini eminen aracılık maliyeini yukarıya ien yüklerin azalılmasını, yeni ek yük geirilmemesini alep ediyoruz. Son dönemlerde karşılaşığımız riskler arasında, sekörün performansını olumsuz yönde ekileyecek sürpriz düzenlemeler de yer almakadır. Talebimiz, düzenlemelerin piyasa kuralları ile uyumlu, uluslararası sandarlara ve iyi uygulamalara paralel olması; finansal sekörün büyümesine ve rekabe gücüne olumlu yönde kakı sağlamasıdır. Bankalar Kanunu dışındaki düzenlemelerin de doğrudan veya dolaylı olarak finansal kurumların performansı üzerindeki eki analizlerinin iyi değerlendirilmesini önemli görüyoruz. Bankacılık sekörü ekonomik faaliyei ve özel sekör yaırımlarının finansmanında kredileri arırmaya devam edecekir. Buradaki belirleyici olan emel fakörlerden bir anesinin işlemelerimizin mali yapıları ve borçlarını geri ödeme kapasieleri olduğunun alını çizmek iserim. Bu bağlamda, bankaların müşerilerinden beklenisi, üslenilen risklerin iyi yöneilmesi için kredi değerliliklerinin ve ödeme güçlerinin ölçülmesini sağlayacak bilgileri bankalar ile 7

10 Hüseyin Aydın paylaşmaları, şirkelerinin sermayelerini güçlendirmeleridir. Basel II nin yakın bir zamanda yürürlüğe girmesinden sonra riske dayalı kredilendirme bankaların yöneim anlayışında daha da belirleyici olacakır. Sayın Başbakan Yardımcım, Değerli Konuklar, Bu bölümde Birliğimizin gündeminde yer alan düzenlemeler ve faaliyeler hakkında bilgi sunmak isiyorum. Gündemimizdeki bazı konulara 2011 yılında çözümler geirilmişir. Tapu ve Kadasro Kanununda yapılan değişiklikle, gayimenkul ipoeğinde Türkiye de yerleşik yabancı sermayeli bankalar aleyhine haksız rekabee neden olan düzenlemeler değişirilmişir. Genel vergi düzenlemelerine göre yapılmaka olan, ancak özel nielikler aşıyan ürev işlemlerin, vergi düzenlemelerindeki durumuna önemli ölçüde açıklık geirilmişir. Alın asarruflarının finansal seköre çekilmesine yönelik önerilerimiz amamlanarak ilgili kurumlara sunulmuşur. Konu finansmanında menkul kıymeleşirme işlevinin arması, dolayısıyla ikincil piyasaların büyüülmesi amacıyla uluslararası uygulamalar da değerlendirilerek hazırlanan rapor amamlanmışır. Risk Merkezi kuruluş çalışmaları amamlanmış, uygulamaya geçiş çalışmaları hızlandırılmışır. Kredi karlarında fikif işlemlerin önlenmesini eminen muafiye başvurusu hazırlıkları son aşamaya gelmişir. Üzerinde çalışmaka olduğumuz konuların başlıcaları ise şunlardır: Bildiğiniz gibi yılın ikinci yarısından iibaren Basel II uygulaması başlıyor. Bu konudaki alebimiz; düzenlemenin uluslararası düzenlemelere uyumlu olması ve bankalarımız aleyhine haksız rekabe yaraılmamasıdır. Bu nedenle, kredi karları ve uzun vadeli ükeici kredileri risk ağırlıklarının düşürülmesini, uluslararası asgari sermaye yeerliliği oranının yeniden gözden geçirilmesini, yabancı para cinsinden Merkez Bankası nda uulan zorunlu karşılıklar ile yabancı para cinsinden eurobond ve DİBS ler ile Hazine garanili kredilere uygulanacak risk ağırlığının yüzde sıfır olarak belirlenmesini bekliyoruz. Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticare Kanunu nda yer alan ve uygulamada ciddi sorunlara neden olacak maddelerin yeniden değerlendirilmesini alep ediyoruz. Borçlar Kanunu nda özellikle genel işlem koşullarını düzenleyen hükümler ile kefale hükümlerinin yeniden düzenlenmesini çok önemli görüyoruz. İflasın erelenmesi kurumunun, uygulamada yaşanan sorunlar ışığında araf menfaalerine daha uygun bir yasal zemine ourulmasını bekliyoruz. Sermaye Piyasası Kurulu arafından yayımlanan kurumsal yöneim ebliğinin, düzenleme, deneim ve işleyişindeki farklılıklar gözeilerek, bankalar açısından yeniden değerlendirilmesini bekliyoruz. Esasen, ilgili kurumların olumlu değerlendirmesini aldığımız bu konuda Birliğimiz görüş ve önerileri amamlanmak üzeredir. Banka sandıklarının sosyal güvenlik sisemine devredilmesine imkan verecek al düzenlemelerin, ilgili Kanunda öngörülen çerçevede hazırlanarak, devir işleminin amamlanmasını bekliyoruz. Sermaye Piyasası Kanunu aslağı ile ilgili olarak görüş ve önerilerimiz şunlardır. Meri Kanunda olduğu gibi, bankaların sermaye piyasası faaliyeleriyle sınırlı olarak SPK Kanununa abi olmasını, bankaların sermaye piyasası faaliyeleriyle ilgili olarak yekilerinin muhafaza edilmesi ve hangi hizmelerin hangi kuruluşlar arafından gerçekleşirilebileceğinin ikincil düzenlemelere bırakılmamasını; kasıla işlenen fiiller ile ihmal sonucu oluşabilecek fiillerin aynı çerçevede ele alınmamasını, sermaye piyasası suçları anımları içinde özel kas unsuruna yer verilmesini; sorumlulukların kurumların kusurları ölçüsünde düzenlenmesini; 8

11 Bankacılar Dergisi bankalara yaırım fonu kurma yekisinin ipal edilmemesini, porföy saklama hizmeini yürüen kuruluşların yöneicilerinin fon yöneim şirkeinde orak, yöneici veya emsilci olmalarına izin verilmesini alep ediyoruz. Bankacılık sekörünün algısının güçlendirilmesi hassasiye göserdiğimiz bir konudur. Bu çerçevede, bankaların hizmeleri ve aldıkları ücrelerin müşerilere doğru ve ekin olarak bilgilendirilmesi, müşeri şikayelerinin çözümü, bankacılık faaliyeleri hakkında kamuoyuna bilgi verilmesi, bankaların çalışanlarına ve müşerilerine yönelik finansal eğiimin ve finansal sekör-üniversie ve reel sekör işbirliğinin arırılmasına çaba sarf ediyoruz. Bölgesel işbirliklerinin gelişirilmesine yönelik bölge ülkeleri ile çalışmalarımız sürüyor yılından beri sürdürülen sosyal sorumluluk pojesi olan Çok Yaşa Bebek kapsamında 66 ilde 138 hasahaneye 965 ade cihaz bağışlanmışır. Bebek ölüm oranlarının düşmeke olduğunu göseren isaisikler bizleri memnun emekedir. Sürdürülebilir başarı için kurumsal mükemmellik sisemi uygulamalarında Birliğimiz kalie yöneiminde yekinlik belgesi almışır. Birliğimiz ve sekörümüz, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da ülkemizin çıkarlarını menfaalerini ilk sırada uacakır. Biliyoruz ki ülkemizin menfaaleri iç asarruflara ve yerli paraya dayalı güçlü, sağlam ve daha büyük bir finansal sekörü gerekirmekedir. Bu bilinçle, Birliğimizin bankacılık sekörünün hak ve menfaalerini gözeerek büyümesine ve rekabe gücünün arırılmasına, haksız rekabein önlenmesine, bankacılık mesleğinin gelişmesine ve İsanbul un uluslararası bir finans merkezi olmasına kakıda bulunmaya devam edecekir. Sekörümüzün ve Birliğimizin bugünlere gelmesinde emeği geçenlerden hayaa olmayanları rahmele anıyor, hayaa olanlara sağlık ve esenlikler diliyoruz. Deseğinizden ve kakılarınızdan dolayı sizlere ve çalışanlarımıza eşekkür ediyoruz. Genel Kurulumuza kaılmanızdan dolayı şükranlarımızı sunuyoruz. Genel Kurulumuzun hayırlı olmasını diliyor, Yöneim Kurulumuz ve Deneçilerimiz adına hepinizi saygıyla selamlıyorum. 9

12 Bankacılar Dergisi, Sayı 81, 2012 Başbakan Yardımcısı Sayın Ali Babacan: Türkiye Bankalar Birliği nin Değerli Yöneim Kurulu Başkanı, Değerli Merkez Bankası Başkanımız, Bankalarımızın Çok Değerli Yöneicileri, Değerli Mensuplar, Değerli Basın Mensupları, Hepinizi saygıyla selamlıyorum. Türkiye Bankalar Birliği nin 55. Olağan Genel Kurulu nun bankacılık sekörümüze ve ülkemize hayırlı olmasını emenni ediyorum. Bu oplanı vesilesiyle sizlerle ekrar bir arada olmakan da ayrıca mululuk duyduğumu belirmek isiyorum. Küresel kriz sürecinde, özellikle 2008, 2009 yıllarında ve sonrasında bankalarımızın göserdiği başarılı performansan öürü sizlere, Türk bankacılık sekörümüze eşekkür emek isiyorum. Ayrıca, üm bu kriik dönemde sergilemiş olduğu yapıcı uum ve göserdiği gayrelerden dolayı Türkiye Bankalar Birliği ne de özellikle eşekkürlerimi sunmak isiyorum. Değerli Konuklar, Değerli Kaılımcılar, Küresel kriz aslında çok farklı dönemler, farklı evreler geçiriyor. Ama 2008, 2009 ile bugünü mukayese eiğiniz zaman aslında sorunların köküne hala inilebilmiş değil, sorunlara kalıcı çözümler üreilebilmiş değil dan sonra, krizin en derin ekilediği dönemden sonra 2010 yılı ümilerin arığı bir yıl oldu yılında arık bu iş çözülüyor, işe V mi olacak, W mu olacak, krizin şekli ne olacağı arışılırken, 2010 yılında arık bu iş oparlıyor havası bir mikar oluşmuş idi. Ancak 2011 in ikinci yarısından iibaren bekleniler ekrar bozulmaya başladı. Bu dönem, ağırlıklı olarak merkez bankalarının şimdiye kadar görülmemiş büyüklüke likidie operasyonlarıyla ülkelerin ya da bankaların gerekli edbirlerini almalarıyla geçi. Ancak sadece merkez bankaları sahnede olunca, sadece para basmak bir çözüm olarak oraya konunca maalesef güveni sağlamak, isikrarı sağlamak mümkün değil. Niekim 2011 yılının orasında Amerika Birleşik Devleleri nde nasıl bir maliye poliikası izlenir, büün bu konulardaki arışmalar, büün bu konulardaki belirsizlik beklenileri bozdu. Bunun hemen yanında Avrupa Birliği nde köklü kararların alınmaması, geçen sene Ağusos ayında hemen aybaşında Liderler Zirvesi nde doğru bir karar almayıp, büün liderlerin aile çıkması beklenileri olumsuza çevirdi in ikinci yarısı genel anlamda pek de olumlu olmayan, belirsizliklerin arığı ve piyasalardaki volailienin oldukça arığı bir dönem oldu. Nihayeinde bu yıl başında, ocak ve şuba aylarında yine ümilerin arığı kısa bir dönem yaşadık. Avrupa Merkez Bankası yeni bir operasyona daha başladı. Yeni Başkanla beraber, Mario Draghi yle beraber, Avrupa Merkez Bankası daha uzun vadeli bir likidie operasyonuna girdi. Yine yüksek mikarlarda para basılar, piyasaya sürdüler. Avrupa güvenlik duvarı bir mikar arırıldı, bekleniler kadar olmasa yine de, en azından Avrupalılar bir araya gelip bir şeyler yapabiliyormuş sinyalini verebildiler. Komisyon un üzerinde çalışığı 6 kural sei, Avrupa Birliği Komisyonu nun üzerinde çalışığı ve 25 ülkenin kaıldığı mali anlaşma, yine Avrupa da bir birlik, beraberlik ve karar alabilme kapasiesinin sınırlı da olsa, yavaş da olsa çalışığını bize göserdi. Bu arada abi Yunanisan la ikinci anlaşma yapıldı, 110 milyar üzerine 130 milyar daha eklendi. O aradaki eknokra hükümele bir süre işler devam ei, reformlar hız kazandı. Büün bu abloya bakığınızda, bu senenin ocak, şuba ayı ekrar bir rahalama, galiba işler çözüm yoluna giriyor mesajlarının verildiği bir dönem oldu. Ancak biz hep şunu vurguladık: dedik ki, bu kararların hepsi güzel ama bunların bir kısmı şu anda sadece bir aahhüen ibare, bir plandan ibare. Uygulama çok önemli olacak. Uygulamayı dikkale akip ememiz gerekiyor, dedik. 10

13 Bankacılar Dergisi Niekim bu mali anlaşmayı, yani 25 ülkenin büçe açığı konusunda ve büçe açıklarını hangi hızla düşürecekleri konusunda varmış oldukları muabakaı uygulamaya çalışan Hollanda da koalisyon hükümei dağıldı ve şimdi Hollanda erken seçime gidiyor. Eylül ayında seçim ne olacak? O seçimden çıkan hüküme bu işleri nasıl yapacak? Tabi bu soruların yanılarını şimdiden öngörmek zor. Yine Romanya da hüküme düşü. Yunanisan seçimleri bir hüküme kurmaya elverişli meclis ablosu oraya koyamadı. Fransa da seçimler oldu ve seçim kampanyası boyunca, Ben eğer seçilirsem bu 25 ülkenin yapmış olduğu anlaşmayı ekrar pazarlığa açacağım, ekrar masaya yaıracağım diyen Sayın Hollande seçimleri kazandı. Şimdi abi bu konuda ne yapacaklar, seçim döneminde halka verdiği sözlerle bu uygulamasını nasıl örüşürecek? Bunu da hep beraber izleyeceğiz. İspanya da bankacılık sisemiyle ilgili problemlerin çözülememesi ve yerel yöneimlerin özellikle büçe konrolünün merkez arafından sağlanamaması İspanya yla ilgili riskleri de son derece arırdı. Bugünlerde İspanyol borçlanma faizleriyle Alman borçlanma faizleri arasındaki fark arihin en yüksek seviyelerinde dolaşıyor. İspanya nın Alman ahvilleriyle mukayese edildiğinde risk primi hiçbir zaman bu kadar yükselmemişi, yani 2009, 2010, 2011 dönemlerinde dahi bu kadar yükselmemişi. Yine İalya daki Moni hükümei bu yılın ilk iki, üç ayında hızlı adımlar aarken, kili bazı reformlarda akılmaya başladı. Büün bu ablo, son iki, üç aydır beklenilerin ekrar bozulmasına sebep oldu. Hele hele komşumuz Yunanisan ın en kibar, en zararsız gibi görünen abiriyle Avro Bölgesi nden çıkarılması ihimali arık daha çok konuşulur hale geldi. Biz başından beri şunu söyledik: Yunanisan, Avrupa Birliği ekonomisinin yaklaşık yüzde 2 si kadar küçük bir ekonomidir. Ancak Yunanisan ın iflasının ya da Yunanisan ın Avro Bölgesi nden çıkması demek, bir çöküş demekir arkadaşlar. O kadar basi bir şey değil bu. Sizler bankacısınız, bir düşünün. Bunun mekanizması nasıl kurulacak? Borcu olan var, alacağı olan var, mevduaı olan var, yur dışına mevduaını çıkaranlar var. Bunu nasıl düzenleyeceksiniz? Nasıl bir gecede bir başka para birimine dönüvereceksiniz? Üselik o para birimi de uygulamaya girdiği ilk dakikada çok ciddi bir şekilde devalüe olmak zorunda olan bir para birimi olacak. Ne kadar devalüe olacağını da ya piyasa mekanizmalarına bırakacaklar ya da kendileri bir şekilde belirleyecek. Söyledikleri umayacak çünkü bu durumlarda noka aış, ahmin çok zor. Bu konular bugünlerde çok arışılıyor Avrupa da. Ben, geçiğimiz hafa OECD oplanıları vesilesiyle Paris eydim ve bu sene Türkiye dönem başkanlığına seçildi. Bu sırayla olmuyor, seçimle oluyor. Biz geçen sene ekimde adaylığımızı koymuşuk, seçildik ve iki gün boyunca oplanıları yöneik. Bundan bir hafa önce de New York aydık dan sonra ilk defa 2012 yılında bir genel kurul faaliyei düzenlendi ve küresel ekonomi, küresel finans sisemi Birleşmiş Milleler de 193 ülkenin kaılımıyla arışıldı. Yaklaşık 15 kadar devle ve hüküme başkanı, 40 kadar da bakan vardı. Genel Sekreer Ban Ki-Moon bu oplanının eş başkanlığını bizim yapmamızı isemişi. Onun davei üzerine aslında biz ordaydık. Bu oramlarda da biz çok açık bir şekilde şunları söyledik, dedik ki, Bakın Yunanisan ı kurarmanın maliyei belli. Bankaların hesabını biliyorsunuz, kamu hesaplarını biliyorsunuz. Bunun rakamı orada. Yani belli bir rakamı gözden çıkarıp bunun amamını ödüyoruz dediğinizde bu sorun burada çözülür. Diyeceksiniz ki, Yunanlılar hiçbir şey yapmıyor. O ayrı, onu siz kendi aileniz içinde halledeceksiniz. Yani Avro Bölgesi nin aynı zamanda bir aile olduğunu unumamak lazım. En önemli egemenlik gösergesi olan paranızı, kendi aranızda paylaşıp, orak bir para birimine girdiken sonra arık bunun öesinde biz hiçbir ülkeye karışmayız, herkes başının çaresine bakar, diyemezsiniz. Eğer bu kapı açılırsa, Avro Bölgesi nde meşru olan bir ülkenin iflasına izin verilirse ki Avro Bölgesi nden çıkması am bir iflasır. Çünkü Avro Bölgesi nden çıkığı anda zaen dönüp de avro cinsinden borcunu ödeme imkanı Yunanisan ın kalmayacakır. Dolayısıyla ne yapıp edip Avro Bölgesi ndeki bir ülkenin iflasına kesinlikle izin verilmemesi gerekiğini büün bu ourumlarda açık yüreklilikle söyledik ve gerekli büün uyarıları yapık. O 11

14 Ali Babacan kapı açılırsa, o açılan kapıdan geçen ek ülke Yunanisan olmayacakır. Bu bir örnek eşkil edecekir. Bu da olabiliyormuş denecekir. Avro Bölgesi ndeki pek çok ülkeyle ilgili risk primleri çok daha yükselecekir. Çünkü her bir ülke için arık yeni bir kapı açık, o kapıdan geçme ihimali hesaplara kaılacakır. Bunun hem avro üzerinde, hem de dünya üzerindeki olumsuz ekisinin çok çok büyük olacağını düşünüyoruz. Tabi ki her ülke kendi üzerine düşen ödevi yapmalı. Kendi reformlarını mulaka yerine geirmeli, büçe açığı varsa bunu kapamalı. Ama düşünün ki, 17 mensubu olan bir aile ve bu ailenin bir ferdi şu ya da bu sebeple sıkınıya düşüyse, şu ya da bu sebeple beceremediyse, başarısız olduysa sen başarısızsın, onun için biz seni aile mensubu olmakan çıkarıyoruz denmez. Ne yapıp edip bir dayanışma ruhu oluşması gerekiyor. Biz, Avrupa Birliği nde daha güçlü bir dayanışma görmek isiyoruz. Bu maalesef aslında ek ek görüşmeler yapığımızda bu çok doğru diyorlar ama her ülkenin kendi iç siyasei maalesef liderleri farklı uum almaya yönlendiriyor, hele hele bu liderler güç kaybeden, ara seçimlerde ve yerel seçimlerde başarısızlığa uğrayan liderlerse. Kamuoyu da sen elindeki parayı al, elin adamına ver demeyecekir hiçbir zaman. Bu bizim paramız, kimin parasını kime veriyorsun? diyecekir. Genel algı budur çünkü bu işi derinlemesine anlayan, simülasyonunu yapabilen, yan ekilerini ölçebilen oplumda belli bir yüzdedir. Yani oplumun ümünün büün bu mekanizmaları ve sonuçlarını anlayacak derecede finans konusuna hakim olmasını bekleyemeyiz. İşe bu nokada siyasi liderlik çok önemli. Siyasi liderlik, çoğu zaman halkın nabzını umakır, halkın beklenisini, arzusunu, alebini iyi ölçebilmekir, onları yerine geirmek için çabalamakır. Ama bazı durumlarda da siyasi liderlik, kamuoyunun genel kanaaine rağmen Böylesi doğrudur, ben bunu yapmak zorundayım diye adım aabilmekir. İşe bunu maalesef pek çok Avrupa ülkesinde bugünlerde göremiyoruz. Ciddi bir siyasi liderlik açığı var, ciddi bir devle adamlığı açığı var. İşe böyle bir oramda Türkiye deki bankacılık sekörümüz gerçeken çok farklı bir duruş sergiledi. 2004, 2005, 2006 yıllarında yapmış olduğumuz reformlar, bu reformlarla beraber iyi bir düzenleme ve deneleme çerçevesinin oluşması, kurumlarımızın bu konuda isisnasız bir şekilde, avizsiz bir şekilde uygulama yapması çok çok önemli doğrusu. Yani kural koyuyorsunuz ama adamına göre, duruma göre esneiyorsunuz. Şu, şunu isedi, bu, bunu isedi, hadi senin için böyle yapayım, hadi senin için de şunu yapayım diyorsunuz, abi bu maalesef beraberinde çok köü sonuçları geirir. Türkiye de bu olmadı. Gerçeken açık kurallar kondu ve bankacılık sekörümüz de bu kuralları benimseyerek uyguladı. Bu da çok önemli. Belki abi kısa vadede bu kurallar zorladı. Daha çok sermayelerde karını ekrar koyacaksın dendi, uluslararası bankalar Türkiye ye yaırım yaparken en az şu kadar sermaye geirmen lazım dendi. Bunlardan belki ilk başa çok da hoşnu olmadı sekör ama öe yandan da uygulama konusunda ciddi bir sahiplenme gözlemledik açıkçası ve bu sahiplenme sonucunda, iyi yöneim sonucunda da bugün Türk bankacılık sekörü arık dünyada parmakla göserilir hale geldi. Haa öyle örnekler oluşu ki, bakıyorsunuz Amerikan bankalarının ya da Avrupa bankalarının Türkiye deki operasyonları, Türkiye deki kolu, amamına yakın sahip olduğu kuruluşlar, kendi ülkelerinde bunlardan bazıları büyük sıkınıya düşüler faka Türkiye operasyonları sapasağlam ayaka kaldı. Bunun abi en önemli sebebi, her ne kadar bu kuruluşlar uluslararası sermayeli kuruluşlar da olsa, Türkiye deki operasyonları, bizim Türkiye deki kurallara uygun çalışmak zorunda. Başa BDDK ama aynı zamanda Merkez Bankası, TMSF gibi kuruluşlarımızın koymuş olduğu kurallara ve ilgili yasal düzenlemelere uymak zorundalar. İşe bunun içindir ki bu bankaların hepsi büün bu kaosa, bu ürbülansa, kendi evlerinde sıkını yaşayan bankaların en önemli varlığı haline geldi, en kıymeli varlığı haline geldi. Haa kendi bilançolarını düzelebilmek adına en kıymeli varlığımız nedir nakde çevirip de sermaye olarak bilançomuza kaabileceğimiz diye bakıklarında Türk bankalarına dönmek zorunda kaldılar. Kendi ana bankanın piyasa değeri, Türkiye deki operasyonunun değerinin alına 12

15 Bankacılar Dergisi düşmüş, Türkiye operasyonu çok daha değerli. Madem böyle bir kıyme var, işe Avrupa daki regülaörler, Amerika daki regülaörler ya da piyasa baskısı sebebiyle bazı örnekler gördük. Tabi bu aslında bizim bankalarımızın değerini göseriyor, bizim bankalarımızın kıymeini göseriyor. Bunu yapanlar da, hisse saanlar ya da bankasını samak durumunda kalanlar da abi zoraki, isemeye isemeye, haa geçenlerde de ifade eim, içleri kan ağlayarak bu işlemleri yapmak durumunda kalıyorlar. Ama nereden bakarsak bakalım, bu dönem, Türkiye nin, Türk bankacılık sekörünün çok çok başarılı bir sınav verdiği bir dönem oldu. Değerli Arkadaşlar, Bankacılık eşiir iibar. Bankacılık eşiir güven. İibar ve güven olmadıkan sonra bankacılık gibi bir sekörün varlığı, devamı mümkün değil. İşe Türkiye nin şu anda ekonomisi bu kadar hızlı büyüyorsa, Türkiye de bir isikrar oramı varsa, Avrupa nın birçok ülkesinde yaşanan sorunlar Türkiye de yaşanmıyorsa bu Türkiye deki siyasi isikrar, makroekonomik isikrar, üm bunlar kuşkusuz önemli, ama bankacılık sekörünün de iibarını ve güvenini büün bu dönemde korumuş olmasıdır aynı zamanda. Bizim eğer güçlü, sıhhali, iyi işleyen bir bankacılık sekörümüz olmasaydı o dönemde yüksek büyüme oranlarını yakalamamız da mümkün değildi. Bu krizde dönem dönem yaşadık. Mesela Amerika Birleşik Devleleri nde çok ciddi mikarda bankalara likidie sağlandığı halde bankalar kredi kullandırmaka güçlük çeki. Kimi durumda bankalar reddei, kimi durumda alep olmadı, yani halk ya da şirkeler güvenip de kredi alebinde bulunmadılar ve sonuç vermedi. Biz hep uluslararası oramlarda da söylüyoruz, kaıldığımız üm oplanılarda da ifade ediyoruz. Eğer güven oramı yoksa merkez bankaları ne kadar likidie sağlarsa sağlasın piyasaya o ülkenin hükümei ne kadar harcamasını arırırsa arırsın güven oramı yoksa, maalesef işler yürümüyor. Güven olmayınca halk harcamakan korkuyor. Güven olmayınca şirkeler yaırım yapmakan korkuyor. Güven olmayınca bankalar kredi vermeken korkuyor. Sadece işe kasada şu var, hesapa şu var, şu kadar naki var, şu kadar likidie var, bu rakamlar kendi başına bir şey ifade emiyor, bunu suni şekilde yapmak da mümkün. Hele hele ülkenizdeyseniz, kendi ülkenizin parasını basıyorsanız, o karşılıksız basığı parayı da bol bol dağııyorsanız likidie sorununu o şekilde çözebiliyorsunuz kendi para biriminizle ilgili kısmını. Ama resmin ümünde güven yoksa bunların hiçbirisi bir işe yaramıyor. Değerli Arkadaşlar, Bugün bankacılık sekörümüze bakığımızda, Mar 2012 iibarıyla, 48 bankamız var. 10 bin 579 şubemiz var ve 195 bin 547 ane de çalışan personelimiz var. Bunlar bizim BDDK arafından konrol edilmiş rakamlarımız. Akif büyüklüğü 1,2 rilyon TL yi aşmış durumda. Türkiye de neredeyse arık milli gelirimize yaklaşan bir bankacılık sekörü büyüklüğü söz konusu. Öe yandan biraz önce Hüseyin Bey in sunuşunda da dikka çekmişi kendisi. Menkul kıymelere bakığımızda bilançolarda yaay bir seyir var. Yani bilançolar büyüyor, akifler büyüyor, büün rakamlar büyüyor ama menkul değerler yerinde duruyor. Bankalarımız arık daha çok gerçek bankacılık faaliyei yapıyor. Bir bakıma ağırlıklı olarak kamuyu finanse eden kuruluşlar olmakan çıkıp, arık bankalarımız asli fonksiyon olan, kredi veren kuruluşlar haline geldi. Kamunun borçlanma gereğinin azalması abi burada çok çok kili bir rol oynadı. Kamunun borçlanma gereği Türkiye de biliyorsunuz ciddi ölçüde düşmüş durumda ve bu Hazine nin borçlanarak piyasaya domine eiği durum da geride kalmış durumda şu anda. Biliyorsunuz arık özel sekör de ahvil çıkarmaya başladı, içeriye ve dışarıya. Bunun önünü önemli ölçüde açık. Öyle görünüyor ki, bir süre sonra özel sekörün ahvil ihraçları, Hazine nin ahvil ihraç rakamlarını geçebilecek. Trendler bunu göseriyor. Yani Türk özel sekörünün çıkaracağı ahvil mikarı bir süre sonra Hazine den daha fazla olabilecek gibi 13

16 Ali Babacan görünüyor. Bunlar hep normalleşmenin işareidir, işlerin aslına dönmesinin, normale dönmesinin işarei. Öz kaynaklar 153 milyar liraya ulaşmış durumda ve sermaye yeerlilik rasyosu da her ne kadar geçen seneye göre bir mikar düşmüşse de hala yasal oran yüzde 8 in ya da fiili olan yüzde 12 nin oldukça üzerinde, yüzde 16,6 seviyesinde. Bu düşüş aslında sermayenin kendisinden olan bir kayıp değil. Bilançolar büyüdüğü için, bu bilanço içerisindeki sermayenin payı nispeen küçülmüş gibi görünüyor. Yoksa bankacılık sekörümüzde ağırlıklı olarak karlar ve sermaye eklendiği için ve karlılık da oldukça makul düzeyde seyreiği için o açıdan herhangi bir problem, herhangi bir risk yok. Tabi biraz önce Sayın Başkanın, Hüseyin Bey in de işare eiği nokalar, yani önümüzdeki bazı gündem maddeleri var, işe Basel II olsun, diğer konular olsun. Bunları abi dikkali yürümemiz gerekiyor ve her aşamada da ileişim içinde olmamız gerekiyor. Bu konuda Bankalar Birliği nin gerçeken çok önemli bir rolü var, fonksiyonu var ve bize çok zamanlı şekilde uyarılar geliyor. Diyelim ki bir Ticare Kanunu, diyelim ki bir Borçlar Kanunu, diyelim ki işe bu SPK nın Kurumsal Yöneimle ilgili yapmış olduğu düzenlemeler. Biz biliyorsunuz orada şunu yapık: SPK dan arkadaşlarımız da benim ricam üzerine, bankalarla ilgili kısmını bir yıl sonra yapalım, bir şirkelerle bunu iyice es edelim, çünkü bankalarda dene yanıl maliyei çok daha yüksekir, risklidir, şirkelerde deneyelim dedik. Orada sisem oursun, bir sene sonra dönüp bankalarla ilgili uygulamamıza başlarız diye. Şimdi şirkelerle ilgili uygulamada ufak efek sorunlar çıkıyor, onlar düzeliliyor, ebliğ biliyorsunuz üç defa düzelildi bu yeni bir konu olduğu için. Uygulamada sonuçlarına baka baka gidiliyor. Ama ümi ediyorum ki bu arihe kadar bunlar iyice ourmuş olur ve bankalarımızda da sorunsuz bir geçiş yaşanır. Ama buna rağmen sizlerin önerileri varsa, bizlere söylemek isediğiniz şeyler varsa, kuşkusuz her an biz bunları dinlemeye, dikkae almaya hazırız. Bizim özellikle bu dönemde yakın ileişim içerisinde olmamız çok çok önemli. Bazı ülkelerde bunu da göremiyoruz. Yani bazı ülkelerde karar veren oorielerle, sekör arasındaki diyalog çok çok zayıf. Hele bu son krizde bankacılık bir popülizm alanı haline geldi. Fransa başa olmak üzere, bazı ülkelerde bu krizin sebebi bankalardır. Biz, bu bankalara iyi bir ders vermeliyiz, bankaların canına okumalıyız dendiğinde abi bu karşılık buluyor biraz. Hem sorumlu siz değilsiniz bankalar oluyor, yani hükümein, hiçbir suçu yok, amamen suç bankalarda, dolayısıyla cezayı da bankalar ödemeli. Zaen bu finansal işlemler vergisi bu popülizm rüzgarlarının ürünüdür. G-20 ye bazı ülkeler geiriyor, buna ön ayak olarak. Avrupa Birliği nde de bayağı zemin buldu. İngilere şiddeli bir şekilde bu vergiye karşı çıkıyor ama bakalım onlar ne kadar dayanacak, ne kadar ekili olabilecekler göreceğiz. Ama Avrupa Birliği nin yarıdan fazlasında bu finansal işlemler vergisi zemin buluyor. Çünkü konuşuldukça halka karşılığı var. Halk, eve diyor. Madem paraya ihiyaç var, niye benim maaşımı kesiyor ki? Devlein paraya ihiyacı varsa bankalardan alsın, bankalar daha çok vergi ödesin diyor. Tabi şunu gözden kaçırıyorlar- ki ben bunu OECD oplanılarının sonunda uluslararası basınla yapığımız basın oplanısında dile geirdim- siz dedim zannediyor musunuz ki, bankalara daha yüksek vergi geirdiğinizde o vergi sadece bankanın karından çıkacak ya da bankanın bünyesinden çıkacak. Bunun önemli bir kısmı daha yüksek faiz olarak, daha yüksek maliye olarak ükeicilere ve şirkelere yansır. Yani bankalar bu maliyelerin önemli bir kısmını kredi verdikleri kesimlere akaracak. Dolayısıyla hiç popülizme gerek yok, gerçekçi olalım ve yapılabilecek şeyleri konuşalım, yapılamayacak şeylerle uğraşmayalım. Banka yöneicilerinin aldıkları ikramiyeler, bunlara sınırlama geirmeliyiz. İyi ama, bu iş biraz da yöneim becerisi işi, bu iş biraz da gerçeken kabiliyein, becerinin ve rekabein olduğu bir alan. Dolayısıyla işini iyi yapan, çok kazandıran, farklılık oraya koyabilen yöneicilerin de bununla örüşen bir şekilde ücre alabilmesi lazım. Yani eğer adam iyiyse, para kazandırıyorsa paronu ona ilave imkanlar sağlar. Bu adamların maaşlarından keselim 14

17 Bankacılar Dergisi demek bir başka popülizm örneğidir. Fransa dan kaynaklanan fikirler bunlar. Dolayısıyla biz bu konulara Türkiye de hep gerçekçi bakık, ayağı yere basan bir şekilde bakık ve asla bu alanı bir popülizm alanı haline geirmedik. Ama bunu yaparken de abi adalee de dikka ememiz gerekir. Geniş kesimlerle bankacılık sekörü arısında bir dengesizlik oraya çıkığı zaman da bununla ilgili adımları da amamız gerekiyor. Rekabein iyi çalışmadığı alanları espi edersek, rekabe iyi çalışmadığı için bazı kesimler bundan zarar görürse de kuşkusuz devlein birimleri bu konuda gerekil adımları amalı ve aıyor da. Değerli Arkadaşlar, Önümüzdeki dönemde bankacılık düzenlemeleri önemli olacak. Avrupa Birliği nde düzenlemeler yapılıyor. Aslında FSB var ve Türkiye bunun bir parçası oldu, G-20 oramında oluşurulan Finansal İsikrar Kurulu küresel düzenlemeleri yapan şu an önemli bir yapı haline geldi. Haa bir de kurumsal üzel kişilik de buna verelim diye G-20 oplanılarında en son konuşuk. Ama bunun haricinde Basel uygulamaları var. Bir de Avrupa Birliği düzenlemeleri var. Avrupa Birliği, bankacılık konusunda son yapığı düzenlemelerde biraz aşırıya kaçı. Bu aşırıya kaçmaka yine biraz oorienin sorumlulukan kaçınmasından başka bir şey değil. Ben yüksek bir şey iseyim de, sonradan beni suçlamasınlar diye düşünüyorlar. Biraz ondan kaynaklanıyor. Biraz da işin içinde popülizm var. Ama düzenlemenin de zamanlaması çok önemli. Bankacılıka sıkılaşırma işler iyiyken yapılır. İşler köüyken, zaen bankalar sıkınıdayken siz daha sıkılaşırarak ne elde edeceksiniz? Sıkığınız zaman bankaların ilk yapacağı iş, hemen kredi kanallarını kapaacaklar, küçülecekler, hemen bilanço küçülme operasyonuna girecekler. Bankaların başka çaresi yok. Sermayeye bunu koy. Tamam, sermayeye bunu koy da, Avrupa bankalarının, özellikle büyük bankaların bir bölümünde sermaye kimin belli değil ki, karşında muhaap yok ki, karışmış gimiş yani. Fonlardır, işe vakıflardır, karşınızda muhaap bulmaka güçlük çekiyorsunuz ve hadi sermaye bulun diyeceğiniz zaman muhaabınız belki yüz binler. Dolayısıyla Avrupa Birliği nde bu konuda çok aşırıya gidildiğini düşünüyoruz ve hedefler göserip daha uzun vadeli hedefler göserip o uzun vadeli hedeflere göre basamak basamak bir düzenleme sraejisi uygulanması gerekiğini düşünüyoruz. Bugün hemen şunu isiyorum dediğinizde, bankalar daha sıkışınca ne olacak? Siz gideceksiniz yine kurarma operasyonlarına gireceksiniz, yine maliyeler gelecek. Dolayısıyla bu çok çok hassas bir dönem. Maalesef Avrupa Birliği pek çok konuda iyi sınav veremiyor. Avrupa Birliği bu dönemde hem ek ek ülkeler bazında bakığımızda iyi sınav veremiyor ve hem de bir büün olarak hareke emeye çalışığında yine iyi sınav veremiyor. Orak bir Merkez Bankası var, Avrupa Merkez Bankası. Orak para birimi var ve Avrupa Merkez Bankası, bazı ülkelerin, bazı hükümelerin söylemine bakıyorsunuz çok iaa emek zorunda kalıyor. Avrupa Merkez Bankası, Almanya nın Merkez Bankası olduğu kadar İspanya nın da Merkez Bankası, İalya nın da Merkez Bankası. Hele hele arık eski kuralların da bir kenara bırakıldığı bir dönemde bunu görmek de bizi biraz kaygılandırıyor. Bu, Avrupa daki birlik beraberlik ruhunun kaybolmasına sebep oluyor. Egemenlik, paylaşılmış bir egemenlik arık. En büyük ülkenin egemenliğinin diğer ülkelere empoze edildiği bir ablo, parçalanmayı beraberinde geirir. Dolayısıyla her ülkenin, Avro Bölgesi içerisindeki büyük ülkelerin de bu sorumluluk içerisinde hareke emesi lazım. En büyük benim, dolayısıyla şuna para ver, buna verme şeklindeki yaklaşım doğru değil. Çünkü o ülkelerde o siseme girerken bu bizim de orak olduğumuz bir Merkez Bankası diye girmiş. Sen orada our, musluğu açığın ülke olsun, musluğunu kapaığın ülke olsun, iyi de adamın başka kendi merkez bankası yok, işe buraya bağlı. Dolayısıyla bunların aile 15

18 Ali Babacan içerisinde ourup konuşup ama ailenin kendi içinde daha iyi bir dayanışma içinde olması mulaka şar. Türkiye ye gelecek olursak; önümüzdeki dönem Türkiye için de önemli olacak. Bizim şimdiye kadar aldığımız büyümeyle ilgili sonuçlar gaye olumlu, isihdam sonuçlarımız çok çok olumlu. Ben onları ekrar emeyeceğim burada ama bu yıl bakıyorum neredeyse yılın orasına geldik. Yüzde 4 büyüme hedefimiz gerçekçi, rahaça ulaşılabilir bir hedef olarak görülüyor. İsihdam arışı devam ediyor Türkiye de. Bu son derece önemli. Gelir dağılımı düzeliyor yine bu da çok nadir örneklerden birisi dünyada şu anda. Kriz döneminde genelde gelir dağılımı bozulurken pek çok ülkede, Türkiye de düzelmeye devam ediyor. İki önemli sorun alanımız biliyorsunuz enflasyon ve cari açık. Enflasyonla ilgili Merkez Bankamızın aldığı edbirler gerçeken zamanında ve isabeli edbirler oldu. Arık bundan sonraki dönemde eğer olağanüsü bir gelişme, bir dış eki olmaz ise enflasyonun bundan sonraki dönemde hedefe doğru adım adım gideceği görülmeke. Zaen sadece Merkez Bankamızın yapığı ahminleri değil, piyasada oluşan rakamlara bakığınızda da enflasyondaki düşüş beklenisi oldukça güçlü. Aksi halde, enflasyonun yüzde 10 olduğu dönemde göserge ahvilin faizi nasıl yüzde 9,5 olur? Demek ki, o göserge ahvilin vadesi içerisinde, ödeme süresinin içerisindeki oralama enflasyon ya da o dönemdeki enflasyonun bugünkünden çok daha düşük olacağına piyasa inanıyor ki faiz oranı bu seviyede oluşuyor. Biz, hüküme olarak kuşkusuz elimizden gelen deseği vereceğiz ama Merkez Bankamızın da bu konudaki kararlı uumu önümüzdeki dönemde son derece önemli olacak. Asla o eski günlere dönüşle alakalı bir algı, bir bekleni oluşmaması gerekiyor. Öyle bir şeye izin vermemiz mümkün değil Türkiye de. O dönem arık kapandı, maliyei ne olursa olsun. Çünkü enflasyonun yüksek seyremeye başlamasının maliyei, enflasyonla mücadelenin maliyeinden çok daha büyük olacakır ileride. Dolayısıyla biz bugünden belki bir mikar fedakarlıklarda bulunacağız ama mulaka enflasyonun konrol alında uulması gerekiyor. Temel öncelik olmaya devam ediyor, orada asla bir gevşemeye marj yok. Cari açık konusunda da aşağı yukarı son 6-7 aydır rend ersine döndü. En köü geride kaldı ve 12 aylık dönemler halinde bakığımızda her ay bir önceki aydan daha düşük bir cari açık rakamı görüyoruz. Kaldı ki, bugün açıklanan icare verilerinde biliyorsunuz ihalaa düşüş var, geçen senenin aynı ayına göre. İhracaa arış var ve dış icare açığında da bir devir, düşüş var. Yani dış alep ararken ihala nispeen daha düşük seyrediyor ve iç alep de eskisi kadar hızlı armıyor. Buradaki bu dengelenme çok önemli ve bu arık bu sağlanmaya başlandı. Tabi bu edrici bir düşüş olacak. Hemen biz cari açığı böyle bir sene, iki sene, üç sene içerisinde sıfırlayamayacağız. Çünkü konjonkürel sebepler var, bir de yapısal sebepler var. Yapısal sorunların çözülmesi vaki alacak. Önümüzdeki dönemde gündemimizde neler olacak diye bakığımızda büçe disiplini devam edecek. Ne olursa olsun büçe disiplininden aviz asla söz konusu değil. Para poliikaları zaen Merkez Bankamızın dikkali bir şekilde yürüüğü bir alan. Oradaki duruş çok çok önemli. Makro ihiyai edbirler bankacılık sisemimizle ilgili yine önemli bir alan olmaya devam edecek önemli bir poliika alanı. Bu alan sıkılaşırma ya da gevşeme yönünde kullanılabilecek ve konjonküre göre değişik poliikalar uygulanacağı bir alan. Onu bir ölçüde Merkez Bankası ama aynı zamanda BDDK gerekiği zaman gerekiği adımları amakla zaen poliikaları oraya koyuyorlar. Ayrıca bizim yeni kurmuş olduğumuz Finansal İsikrar Komiesi nde de abi büün bu konular görüşülüyor, arışılıyor. Finansal İsikrar Komiemizin oluşurduğu o genel muabaka hangi yöndeyse, o muabaka yönünde de bağımsız kurullarımız kendi bağımsızlık çerçevelerinde aması gereken adımları aıyorlar ya da yeni bir reform alanı espi eiysek, o reform alanlarıyla ilgili adımlar aılıyor. Kaldı ki Finansal İsikrar Komiesi nin gündemine giren pek çok hususa biz yasal düzenlemelerimizi yapmış 16

19 Bankacılar Dergisi durumdayız. Bunların pek çoğu şu anda Türkiye Büyük Mille Meclisi nin gündemine gönderilmiş durumda ve önümüzdeki dönemde bunların ek ek yasalaşması sağlanacak. Enerji önemli bir alanımız. Dışarıya bağımlılığımızı azalmaka son derece önemli. Yenilenebilir enerji kaynakları arık Türkiye de daha çok kullanılıyor ve bununla ilgili özel sekör yüzlerce lisans almış durumda. Daha çok yenilenebilir enerji yaırımlarını önümüzdeki dönemde göreceğiz. Enerji verimliliği yine emel bir alan. Enerjiyi daha verimli nasıl kullanacağız, bununla ilgili sraeji belgemizi geçiğimiz ay yayınladık Enerji Bakanlığımızın hazırladığı ama Yüksek Planlama Kurulu kararı olarak gündeme girdi ve uygulanmaya başlandı. İhraca pazarlarımızın çeşilendirilmesi de yine iyi giden bir alan. Avrupa Birliği ne biliyorsunuz bağımlılığımız yüzde 45 seviyelerine kadar düşü. Şu anda ihracaımız yaklaşık yüzde 45 Avrupa Birliği ne, yüzde 55 i Avrupa Birliği dışındaki pazarlara. Eskiden denge diğer arafa doğruydu. Yeni yaırım eşvik pakeimiz ora ve uzun vadede cari açığın azalılması için faydalı olacak. Kısa vadede çok bir şey beklememek lazım yeni yaırım eşvik siseminden, haa o yaırım harcamalarının bizaihi kendisi aslında cari açığı arıran konular. Yaırım harcaması olduğunda bir kısmı da ihalse yaırım harcamasının kendisi zaen cari açığı arırıyor. Ama o yaırım yüksek kama değer üreen bir yaırımsa ve o yaırımdan elde edilecek ürünler bizim dışarıya bağımlılığımızı azalacaksa, ihalaımızı nihayeinde azalacaksa işe o nokada ora ve uzun vadede bize dönüşü çok olumlu olacak diye bekliyoruz. Bireysel emeklilikle ilgili düzenlememiz Salı günü Plan Büçe Komisyonu nda kabul edildi ve şimdi Genel Kurul un gündeminde. Yine sigoracılıkla ilgili yeni önlemler, yeni uygulamalar başlaıyoruz. O da yine Meclis Genel Kurulu nun gündeminde. Mevduaa uzun vadeyi eşvikle ilgili yasal düzenlememiz muhemelen bugün Türkiye Büyük Mille Meclis inin Genel Kurulu nda görüşülecek. Böylece hüküme, kısa vadeli mevduala, uzun vadeli mevdua arasında sopajı farklılaşırabilecek. Bunun bir yasal zeminini oluşurmuş oluyoruz. Sadece böyle bir yeki alıyoruz, daha sonra bu oranları espi edip Bakanlar Kurulu Kararıyla açıklayacağız. Hizme sekörünü deseklemek için, hizme ihracaını deseklemek için önemli yasal düzenlemeler yapıyoruz. O da yine bu pakein içerisinde bugün Genel Kurul da görüşülecek. Örneğin, Türkiye de mühendislik hizmei üreip bunu yur dışı müşerilerine sağlayan kuruluşların da Kurumlar Vergisi ni sıfırlıyoruz. Dün Güneydoğu Asya nın en büyük mühendislik firmalarından bir anesiyle yapığımız görüşmede, bunun gerçeken çok önemli bir eşvik olduğunu ve büün bu bölgedeki mühendislik hizmelerinin İsanbul da oplanabileceği kadar önemli bir eşvik unsuru olabileceğini söylüyorlar ki bu konuda da yine bizim beklenilerimiz oldukça iyi. Mesela sağlık hizmeinde eğer bir esis amamen yur dışına hizme veriyorsa, yur dışından gelen uzun vadeli, uzun süreli edaviler, yaşlılık bakım merkezleri gibi. Avrupa nın bu konuda çok çok ihiyacı olacak ileride. Türkiye deki uygun maliyelerden yararlanabilmek için Türkiye deki esisleri biz Avrupalıların giikçe daha fazla oranla kullanacağını düşünüyoruz. Bu eşviklerle beraber yine hizme ihracı yapan firmalarımıza Kurumlar Vergisini sıfır olarak uygulayabileceğiz. Bireysel kaılım sermayesi sisemi, melek yaırımcılarla alakalı yasal düzenleme de Plan Büçe Komisyonu nda kabul edildiken sonra Türkiye Büyük Mille Meclis in Genel Kurul gündemine alındı. Bu da özellikle girişimcilerin deseklenmesi için önemli bir alan olacak. Business Angels ya da Angel Invesors dediğimiz, arık kanuni abirle bu, bireysel kaılım sermayesi olarak yerini buldu mevzuaa. Arık bunun erminolojisi kullanıldığı dönemlerde oraya çıkacak. Burada da sisem şöyle yürüyor: başlangıç aşamasındaki bir şirkee bu 17

20 Ali Babacan yekiyi, akrediasyonu sağlamış bir yaırımcı sermaye koyduğunda koyduğu sermayenin yüzde 75 ni ya da yüzde 100 ünü vergi marahından düşebilecek. Koyduğu sermayeyi iki sene uarsa orada, iki sene sonra saığında hissesini bu hisseyi alışla saış arasındaki kazancı da amamen vergi dışı uulacak. Bu da yine pek çok ülkeye göre oldukça ileri bir eşvik uygulaması. Özellikle başlangıç aşamasındaki firmalar için ki, asıl orada kama değeri oluşacak. Yüksek eknoloji, araşırma gelişirme, inovasyon büün bunlar çok çok önemli alanlar. Belki 100 firmadan 10 anesi, 15 anesi nihayeinde başarılı oluyor ama, anesinin üreiği kama değer, bizim genel ekonomik yapımız açısından son derece önemli olacak. Venure capial, girişim sermayesi konusunda da yine düzenlemeler pakein içerisinde, Genel Kurul da görüşülecek pakein içerisinde. Burada da yine iser şahıs bazında, iser şirke bazında girişim sermayesi konumunda ya da o hisse daha sonra saıldığında çok ciddi vergi avanajlarını geirmiş oluyoruz. Yeni bir finansal ensrüman olan kira serifikasının devle arafından da düzenlenebilmesiyle ilgili yasal düzenleme Plan Büçe Komisyonu arafından kabul edildi. Biz zaen özel sekörün önünü açmışık bu konuda. Özel sekörün hem mevzua hem vergi açısından kira serifikalarıyla bonoları, ahvilleri eşi düzleme zaen geirmişik. Şimdi Hazine nin de bu ensrümanları çıkarabilmesiyle ilgili yasal düzenlememizi yapıyoruz. Alın asarruflarının ekonomiye kazandırılması, bankacılık sisemi içinden bu asarrufların yönlendirilmesi yine önemli bir alan. Çünkü hiçbir kayıa görülmeyen, kimsenin bilmediği rakamı da ancak ahminlerle söyleyebildiğimiz bir ülke rezervi var aslında orada ve ciddi bir rezerv. Şimdi aıl duruyor, geirisi yok. Döviz ödeyip dışarıdan ihal ediyorsun. Türkiye nin hani alın kaynakları kendi ihiyacını, kendi iç alebini karşılayacak seviyede değil, sürekli ihal eiğimiz bir kalem. Ama aynı zamanda ihal ediyoruz yasık alına gidiyor, sokunu göremiyoruz ve üselik halk açısından da abi devamlı bunun saklanması, hırsızlık ehlikesi gibi pek çok problemi de beraberinde geiriyor. Ben Bankalar Birliği nden bir çalışma yapmalarını rica emişim ve dün o çalışma elimize ulaşı. O çalışmayı da biz dikkae alacağız ve ilgili kurullarımızı bir araya geirip bu konuyu ayrıca çalışıp iyi bir düzenleme oluşurursak bunun da bir mikar kakısı olacakır diye bekliyoruz. İşgücü piyasası reformlarımız önemli olacak. Bu işgücü piyasası reformları içerisinde özellikle kıdem azminaı sorununu çözüyoruz. Kıdem azminaı arık oplu ödenen bir rakam olmakan çıkacak. Bir kıdem azminaı fonu oluşurulacak ama fonun içinde herkesin kendi hesabı ayrı ayrı uulacak. Tüm çalışanların kendi şahsı adına açılmış bir hesapa bu kıdem azminaı hakkı birikecek. Bunun da yine asarruf oranlarına faydalı olacağını düşünüyoruz. Çünkü şu anda işverenin bir yükümlülüğü olarak birikiyor. Her işverenin kendi bilançosunda haa bilançosunda da kimi göseriyor kimi gösermiyor, yani orada kalıyor. Ama bu çalışanın bir hakkı olarak hesabına yaırıldığında bireysel emeklilik sisemi üzerinden bu büyük ihimalle çalışacak. Yine asarruf oranlarımızın armasında faydalı olacak diye düşünüyoruz. Yargı reformu son derece önemli. İsanbul Tahkim Merkezi yle ilgili yasal düzenlememizi Türkiye Büyük Mille Meclisi ne gönderdik. Bu İsanbul Tahkim Merkezi nde üm icari uyuşmazlıkların önlenmesiyle alakalı bir sisemi geirmiş oluyoruz. Ayrıca yeni SPK yasa asarısına koyduğumuz bir düzenlemeyle finans alanında ihisas mahkemeleri kuruyoruz. Savcısıyla, hakimiyle bu işin eğiiminden geçmiş, amamen o dosyalara bakan mahkemeler. SPK yasa asarısını Adale Bakanlığımızla beraber çalışık ve unsurları da oraya yerleşirdik. Dolayısıyla İsanbul un uluslararası bir finans merkezi olmasında bu ihisas mahkemelerinin de çok önemli bir fonksiyon üsleneceğimizi düşünüyoruz. Kendi kolluk gücü olan, kendi yapırım mekanizmaları olan finans sekörünün üm hassasiyelerini bilen, konuyu derinlemesine anlayan ve böylece hızlı, güvenilir, uarlı kararlar üreen mahkemeler, varmak isediğimiz noka inşallah bu. Tabi yargı reformunda başka pek çok konu var ama özellikle 18