KONYA YERLİ MOTOR ÜRETİMİNE HAZIR Doç. Dr. Recai KUŞ. Konya Otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi

Transkript

1 KONYA YERLİ MOTOR ÜRETİMİNE HAZIR Doç. Dr. Recai KUŞ Konya Otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi

2 BAŞLIKLAR Giriş Dünya da Motorlu Araç Üretimi Türkiye de Otomotiv Üretimi Konya Otomotiv Sanayi Değerlendirme

3 Giriş 1/4 Otomotiv sektörü, dünyanın en büyük yatırımlarının gerçekleştiği sektörlerden birisidir. Sektörde, Ar-Ge ve üretim kapsamında 85 Milyar Euro luk yatırım harcaması gerçekleştirilmekte ve yatırım yapılan ülkelerde 433 Milyar Euro nun üzerinde vergi geliri sağlanmaktadır. Otomotiv sektörünün 2 Trilyon Euro civarında cirosu bulunmaktadır. Bu veri, dünyada ilk sıralarda yer alan sayılı büyüklükteki ülkelerin ekonomisine karşılık gelmektedir (Otomotiv Sektörü Raporu (2013/2))

4 Giriş 2/4 Dünya otomotiv sanayisinde küresel ölçekte 20 civarında ülkede faaliyet gösteren yaklaşık olarak 50 adet motorlu taşıt üreticisi firma bulunmaktadır. Üretim genel olarak otomobil ve ticari araç olarak sınıflandırılmaktadır. Sanayide yapılan üretimin yüzde 90 gibi büyük çoğunluğunu otomobil ve kamyonetlerden oluşan hafif araçlar sınıfı oluşturmaktadır. Üretim adetleri otomobil sınıfına göre nispeten az olan diğer araç sınıfları (minibüs, midibüs, otobüs, kamyon, çekici vb.) ise istatistiklerde ticari araçlar olarak anılmaktadır.

5 Giriş 3/4 Dünya otomotiv sanayi nin durumu ülkemiz otomotiv sanayi için de geçerlidir. Otomotiv sektörü, üretim içindeki payı ve ekonomik katkı oranı değerlendirildiğinde, imalat sanayi içinde önde gelen sektörler arasında yer almaktadır. Sektörün yurtiçinde yaratmış olduğu değerler (yurtiçi girdi kullanımı ve katma değer toplamı) ekonomide çok önemli bir yere sahiptir. Sektörün imalat sanayi toplam üretimi içindeki payı imalat sanayi sektörler ortalamasının üstündedir.

6 Giriş 4/4 Konya sanayi; otomotiv sanayi sektöründe,1 i ana sanayi üreticisi, 300 ü otomotiv yan sanayi üreticisi 1000 civarındaki hizmet sağlayıcısı olan yaklaşık 1300 firma ile Türkiye genelinde güçlü bir konuma sahiptir. Konya otomotiv sanayi; rekabetçi maliyetlerle esnek üretim yapabilme, ihracat deneyimi, yetişmiş insan gücü, esnek çalışma sistemleri gibi etkenlerin öne çıktığı bir sektördür.

7 Dünyada Motorlu Araç Üretimi Otomotiv üretimi başta demir-çelik olmak üzere, elektronik, yazılım, plastik, tekstil ve kimya sanayilerinin gelişimini de beraberinde getirmektedir. Sektörün ilişkili olduğu diğer imalat sanayi kollarındaki teknolojik ilerlemeler, büyük ölçüde otomotiv üreticilerinin talepleri doğrultusunda gelişmekte ve şekillenmektedir. Otomotiv sektörü enerji ve hizmet sektörleriyle de doğrudan ilişkilidir. Enerji sektörünün dünyanın önde gelen endüstrilerinden biri olmasının temel nedenlerinin başında yine otomotiv sektörü gelmektedir. Hizmet sektörleri tarafından bakıldığında ise otomotiv sektörü, distribütörler, perakende satış, bakım ve onarım ve sigortacılık faaliyetleri başta olmak üzere çok sayıda hizmet sektörünün de gelişimine önemli katkılar yapmaktadır.

8 Dünyada Motorlu Araç Üretimi Otomotiv sektörü, yan sanayi ve ilişkili olduğu hizmet sektörlerini de kapsayacak şekilde ele alındığında, Türkiye ekonomisi için son derece kritik önemi bulunan bir sektördür. Türkiye nin genç ve gelir seviyesi sürekli artan nüfusunun otomotiv ürünlerine olan talebi de artmaktadır. Talep tarafındaki canlılığın yurtiçindeki ekonomik gelişmeye azami ölçüde katkı sunabilmesi için sektöre yönelik doğru politikaların hayata geçirilmesine ihtiyaç vardır. Bu çerçevede, kamunun ve özel sektörün, doğru politikaların tasarımı için sürekli ve düzenli olarak birlikte çalışması büyük önem taşımaktadır.

9 Dünyada Motorlu Araç Üretimi Küresel ekonominin ağırlık merkezi batıdan doğuya kayarken, otomotiv üretimi ve pazarın da benzer bir coğrafi değişim göze çarpmaktadır yılında dünya otomotiv pazarında Çin ve Hindistan ın payı sırasıyla yüzde 24 ve yüzde 4 olarak gerçeklemiştir yılına yönelik yapılan tahminler, Çin in payının yüzde 28 e, Hindistan ın payının ise yüzde 15 e çıkacağı öngörülmektedir. (Kaynak :Dünya ve Türkiye Otomotiv Sektörü 2013 TEPAV)

10 Dünyada Motorlu Araç Üretimi (Kaynak :Dünya ve Türkiye Otomotiv Sektörü 2013 TEPAV)

11 Dünyada Motorlu Araç Üretimi (Kaynak :Dünya ve Türkiye Otomotiv Sektörü 2013 TEPAV)

12 Türkiye de Otomotiv Üretimi Otomotiv sektörü Türkiye deki en önemli sektörlerden biri. Son 7 yıldır bir numaralı ihracat sektörü konumunda ve 400 bin kişiye istihdam sağlıyor. Türkiye Cumhuriyeti nin 100. yılı için öngörülen stratejik 2023 planında da sektörün, öncü güçlerden biri olması bekleniyor. Sektör Türkiye de çok yakından takip ediliyor ve önemli bir gündem konusu.

13 Türkiye de Otomotiv Üretimi Türkiye de, genç nüfusuna ve nüfus artışına karşın pazarda kişi başına düşen araç sayısının dünya ortalamasına göre düşük olması ilgi çekici bir noktadır yılında Türkiye de 1000 kişiye 95 araç düşerken, son 10 yılda görülen büyümeyle birlikte 2012 yılının verilerine göre 1000 kişiye 151 araç düşüyor.

14 Türkiye de Otomotiv Üretimi Tablo Dönemi Ülkelere Göre Motorlu Araç Üretim Rakamları Kaynak: (Otomotiv Sektörü Raporu (2013/2), Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı)

15 Türkiye de Otomotiv Üretimi

16 Türkiye de Otomotiv İhracatı Ülke Grupları Bazında Türkiye nin Otomotiv Ürünleri İhracatı Tablosu (FOB USD) Kaynak: Otomotiv Kataloğu 2013

17 Konya da Otomotiv Sanayi Türk otomotiv ana ve yan sanayisinin, yoğun olduğu şehirler başta Bursa olmak üzere İstanbul, İzmir, Kocaeli, Ankara, Konya, Adana ve Manisa olarak sıralanmaktadır li yıllarda "Teknik İşbirliği" ile üretime başlayan ve 1980 li yılların ortasından sonra giderek artan yabancı sermaye katılımı ile Ekonomik İşbirliği ne dönüştüren otomotiv sanayisi, özellikle üretimde artan kalitesi ile rekabet gücünü arttırmış ve böylece küresel pazarlar için yeni ve uygun bir üretim merkezi haline gelmiştir. Otomotiv sektörü sahip olduğu yüksek ihracat potansiyeli ve Türkiye nin coğrafi avantajlarından dolayı, yabancı yatırımcıları kendine çekmeye devam etmektedir.

18 Konya da Otomotiv Sanayi Konya otomotiv yan sanayii, ülkemizde imal edilen taşıt araçları için gerekli olan parçaların % 80 ini karşılayabilecek düzeye gelmiş bulunmaktadır. Firmalarımızın büyük bir bölümü otomotivde dünya devlerine parça vermektedir. Firmalarımızın % 30 u uluslararası pazarlarda kabul gören ve ihracat için sahip olunması zorunlu olan kalite belgelerine sahiptir. Bununla birlikte Konya da otomotiv adına her türlü üretimin gerçekleştirilmesine rağmen TÜMOSAN dışında büyük ölçekte bir otomotiv firmasının bulunmaması büyük bir eksikliktir. Otomotiv yan sanayisinde güçlü yanlarının yanı sıra nitelikli hale gelmiş işgücü, merkezi konumdaki coğrafi yapısı, ulaşım alt yapısı, üniversiteleri ile bölge otomotiv firmaları için önemli bir stratejik yere sahiptir. Bu kapsamda Konya sanayisi en az bir otomotiv ana sanayisini destekleyecek kapasiteye sahiptir. Özellikle yerli otomobil üretimi noktasında ortaya çıkan güçlü irade sonrasında Konya güçlü otomobil yan sanayii, üniversitelerin bu konuda çalışma arzusu ve güçlenen yatırım profili sayesinde bunu gerçekleştirebilecek kapasiteye sahiptir (KSO).

19 Otomotiv Sanayisine Destek Veren Kuruluşlar Konya da, Selçuk Üniversitesi, - Mühendislik Fakültesi - Teknoloji Fakültesi - Selçuk Üniversitesi İleri Teknoloji Araştırma ve Uyg. Merk. - Konya Teknokent - Meslek Yüksekokulları Necmettin Erbakan Üniversitesi -Mühendislik Fakültesi Karatay Üniversitesi - Mühendislik Fakültesi Mevlana Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Üniversitler ve diğer Ar-Ge kuruluşları ile TUBİTAK, SAN-TEZ projelerinin yanı sıra danışmanlık ve araştırma hizmetleri ile bölge sanayisinin bilgiyi teknolojiye dönüştürmede önemli bir yeri bulunmaktadır. Ayrıca, Konya Teknokent ve Konya Sanayi Odası bünyesinde yürütülen Bölgesel İnovasyon Merkezi, Made in Konya Projesi, Ekonomi Bakanlığı UR-GE projeleri gibi önemli ve katma değeri yüksek projeler otomotiv yan sanayi firmalarına bu süreçte destek olmaktadır (Konya otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi Raporu 2013).

20 Konya Otomotiv Ana Sanayi Konya da otomotiv ana sanayi nde faaliyette bulunan Türk Motor Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (TÜMOSAN) fabrikası bulunmaktadır yılında motor tahrik ve aktarma organları ve benzeri teçhizatı üretmek amacıyla Kamu İktisadi Teşebbüsü olarak kurulmuş, faaliyetlerini dizel motor ve traktör üretiminde yoğunlaştırmıştır. Türkiye nin ilk dizel motor üreticisi olma özelliğini taşıyan TÜMOSAN 2004 yılında özelleştirilmiştir. Aynı marka ile üretilen traktörlere dizel motor sağlaması yanında TÜRK TRAKTÖR ve OTOYOL için de uzun yıllar dizel motor üretimi gerçekleştirmiştir

21 Konya Otomotiv Yan Sanayi Konya otomotiv yan sanayi güçlü yapısı ile gün geçtikçe gelişerek büyümektedir. Gelinen noktada Konya otomotiv yan sanayi dünyanın birçok bölgesine ihracat yapmaktadır. Konya; savunma sanayi, havacılık sanayi, raylı sistemler sanayi, otomotiv sanayi, tarım makineleri sanayi gibi birçok sektöre ürün vermektedir. Konya otomotiv yan sanayi sektöründe Konya Sanayi Odası kayıtlarına göre 300 civarında üretici firma mevcuttur. Bu firmaların üretmiş olduğu ürünlerden bazıları şöyledir:

22

23 Kaynak: Konya ili ihracat Analizi 2013

24 Konya nın İhracat Yaptığı Ülkler

25 Konya Otomotiv Yan Sanayi Ürünleri Motor gömlekleri Piston Krank Subap Subap gaydı ve Subap bagası Segman Manifold Döküm ve dövme parçalar Radyatör Otomotiv saç parçaları Conta Dişli Aks Dingil Balata Bijon Rot ve rotiller Jant Porya Ayna mahruti Hidrolik pompa Fren ekipmanları Süspansiyon parçaları Emniyet aksamları Hidrolik ve pnömatik sistemler Oto cam, koltuk Araç üstü ekipmanlar Elektrik ekipmanları ve aydınlatma sistemleri Filtreler Endüstriyel yağlar Kauçuk ve lastik parçalar Plastik kaporta parçaları

26 Konya da Üretilen Motor Parçaları

27 Yerli Motorda Neden Konya Konya esnek üretim yeteneğine sahip değişen teknolojiye uyum sağlaması, Birçok parçayı üretebilme kapasitesine sahip olması, parça çeşitliliğinin çok olması, Düzenli ve sürekli gelişen altyapısı gelişmiş organize sanayilerine sahip olması, Küreselleşen ekonomi düzenine uyum sağlayan firmaların sayısının fazla olması, Merkezi bir alanda yer alan coğrafi konuma sahip olması, Genç ve kalifiye insan gücü potansiyelinin olması, Avrupa ülkelerine göre nispeten ucuz işgücü maliyetlerinin olması, Kalite yönetim sistemlerinin uygulanmasının artması, İhracatın istikrarlı bir şekilde yükselmesi,

28 Konya Otomotiv Sanayi Özellikleri Gelişmeye uygun üretim tesislerinin olması, Yüksek ihracat potansiyeli, İç pazarın genişliği ve pazardaki güçlü konumu, Gelişen teknolojilere uyum sağlama becerisi ile dünya otomotiv yan sanayine entegre olma kabiliyetinin yüksek olması, Mevcut halde bulunan dört üniversite ile ayrıcalıklı bir şehir olmasının yanında, Üniversite sanayi işbirliğinin güçlü olması, Marmara bölgesi gibi otomotiv ana ve yan sanayinin güçlü olduğu bölgelerde maliyetlerin giderek yükselmesi, Genç nüfus oranının yüksek olması Savunma sanayi gibi önemli ve kritik sektörlerde üretim yapan firma sayısının artması, Ar-Ge yatırımlarına ve inovasyona verilen desteklerin, teşviklerin olması, Teknokent in sanayici ile işbirliği içinde çalışması Bölgesel İnovasyon Merkezi Projesi, Bilim Merkezi Projesi gibi yakın zamanda tamamlanacak önemli projelerin çalışmalarının devam etmesi, Büyüyen ve altyapısı güçlü Organize Sanayi Bölgesinin varlığı, Kaliteli üretim konusunda firmaların istekli olmaları ve bu yönde çalışmalar yapmaları

29 Değerlendirme Dünyanın hangi bölgesine gidilirse gidilsin, mutlaka otomotiv sektörü ürünü bir araca rastlamak mümkündür. Otomotiv sektörü ürettiği araçlarla hem insanların kişisel hem de işleri için gerek duyulan taşımacılık işlemlerini yerine getirmektedir. Böylesi bir gelişim dünyayı daha da küçültmekte olup yeryüzünde ulaşılamayan bir bölge bırakmamaktadır. Günlük hayatımızda motorlu kara yolu araçları vazgeçilmez bir etkinliğe sahiptir. Böylesine önemli bir yaşam ünitesi olan araçlar dünyada hem yeni buluşların, hem de petrole dayalı harplerin temel nedenlerinden biri olmuştur. Otomotiv sektöründe gerek teknoloji, gerekse üretim adedi yönünden ön sırada olan ülkeler ekonomik güçlerini de artırmışlar, dünya ticaretinde önemli yerlere sahip olmuşlar hegomanyalarını genişletmişlerdir. Otomotiv sektörü bir anlamda ülkelerin gelişmişlik seviyesini gösteren önemli bir ölçü unsuru olmuştur.

30 Değerlendirme Otomotiv sektöründe gerek teknoloji, gerekse üretim adedi yönünden ön sırada olan ülkeler ekonomik güçlerini de artırmışlar, dünya ticaretinde önemli yerlere sahip olmuşlar hegomanyalarını genişletmişlerdir. Otomotiv sektörü bir anlamda ülkelerin gelişmişlik seviyesini gösteren önemli bir ölçü unsuru olmuştur. Konya otomotiv yan sanayi sektörü oldukça gelişmiş bir durumdadır. Birçok marka modelin %70 den fazla parça ve ekipmanı üretilmektedir. Konya nın önde gelen sektörlerinden birisi Makine İmalat Sanayidir. Özellikle, metal işleme alanında Türkiye pazarının %45 ine sahiptir.

31 Konya, metal döküm sanayi alanında Türkiye de en önemli merkezlerden biridir. 450 firma ton kapasiteyle üretim yapmaktadır. Türkiye deki metal döküm üretiminin %18 i Konya da gerçekleşmektedir. Konya nın Büyüyen ihracat kapasitesi Geniş ihracat ağı (150 den fazla ülkeye ihracat) Gelişmiş sanayi altyapısı Eğitimli genç nüfus ( den fazla üniversite öğrencisi) KONYA SANAYİSİ OLARAK YERLİ MOTOR ÜRETİMİNE HAZIRIZ

32 Organize Sanayi Bölgeleri

33 Üniversite Sanayi İşbirliği

34 Ar-Ge İmkanları

35 Prof. Dr. Hikmet Rende ve öğrencileri, tamamı Türkiye'de üretilen yüzlerce parçayı bir araya getirerek ilk tam, yüzde yüz yerli dizel motoru yaptı.

36

37 ILGINIZDEN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERIM Konya Otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi

38