GELİR TEORİLERİ BAĞLAMINDA AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DEKİ GELİR TANIMLAMASI VE SONUÇLARI: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GELİR TEORİLERİ BAĞLAMINDA AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DEKİ GELİR TANIMLAMASI VE SONUÇLARI: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ"

Transkript

1 GELİR TEORİLERİ BAĞLAMINDA AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE DEKİ GELİR TANIMLAMASI VE SONUÇLARI: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ EMRAH FERHATOĞLU Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İ.İ.B.F. Maliye Bölümü Araştırma Görevlisi Abstract Currently, most of the developed countries shift their income tax system away from schedular income tax to gloabal income tax. In the European Union definition of income in income tax system is important because of implementation of tax harmonization measures. Different income definations in European Union countries may cause different tax burdens. Although most of the developed countries have been implementing global income tax base in definition income to achieve social justice and fiscal aims, Turkey decided in early 2003 to shift income tax system to schedular income tax. Key Words: European Union, Income Tax Özet Günümüzde gelişmiş ülkelerin birçoğu gelir vergisi sistemlerinde kaynak teorisinin benimsendiği gelir tanımlamasından safi artış teorisinin benimsendiği gelir vergisi sistemine geçmişlerdir. Avrupa Birliği nde gelir vergisinde gelir tanımlaması vergi uyumlaştırması önlemlerinin uygulanması bakımından önemlidir. Farklı gelir tanımlamaları Avrupa Birliği ülkelerinde farklı vergi yüklerine neden olabilir. Gelişmiş ülkelerin çoğunun sosyal adalet ve mali amaçlara ulaşmak için safi artış teorisine göre gelirin tanımlamasına rağmen Türkiye 2003 yılının başında aldığı bir kararla gelir vergisinde kaynak teorisine geçiş yapmıştır. Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliği, Gelir Vergisi 1. Giriş Geçtiğimiz yüzyıl içerisinde gelirin tanımlanmasında kullanılan teorilerden kaynak teorisi ve safi artış teorisinin birbirine olan üstünlükleri tartışma konusu yapılırken, günümüzde birçok gelişmiş ülkede safi artış teorisinin kaynak teorisine göre vergi tabanını daha geniş tutması, vergi adaletini daha iyi sağlaması ve vergi gelirlerini arttırma bakımından üstünlüğü kabul edilmiştir. Nitekim aralarında Almanya, Danimarka, Finlandiya, İspanya gibi ülkelerin bulunduğu, mali sistemleri güçlü gelişmiş ülkeler safi artış teorisinin ağır bastığı yaklaşım bağlamında geliri tanımlamaktadır. Bir çok gelişmiş ülkenin kabul etmiş olmasına ve gelişmekte olan ülkelerin de safi artış teorisinden kaynak teorisine doğru gelir vergisi sistemlerinde reformlar yapmasına rağmen pür kaynak teorisini uygulayabilen ülke mevcut değildir (Oldman ve Bird, 2002). Bununla birlikte bir çok ülkede iki teorinin sentezi niteliğinde olan bir yaklaşım benimsenmiştir. Ülkemizde ise gelirin tanımı, 22/07/1998 tarihinde T.B.M.M. de kabul edilen ve çeşitli vergi kanunlarında değişiklik yapan 4369 sayılı kanun ile kaynak teorisinden safi artış teorisinin ağır bastığı bir yaklaşıma doğru kaymıştır. Bu düzenleme ise, üzerinde izleyen bölümlerde durulacak olan çeşitli gerekçelerle 11/08/1999 tarihli 4444 sayılı yasa ile 4 yıl süre ile ertelenmiştir. Ancak, 09/01/2003 tarihli 4783 sayılı yasa ile gelirin tanımı konusunda 4369 sayılı yasa öncesinde dönülmüştür. Bu çalışmanın konusunu, 15 Avrupa Birliği ülkesinde gelirin tanımlanması ile ilgili yaklaşımların Türkiye de kabul gören yaklaşımla birlikte 1

2 karşılaştırmalı olarak incelenmesi oluşturmaktadır. Bu amaçla ilk aşamada iki teorinin kuramsal temellerine kısaca değinilecektir. İzleyen bölümlerde ise sırasıyla Avrupa Birliği ülkelerindeki durum ile Türkiye deki uygulamalar inceleme konusu yapılacaktır. Çalışmanın sonuç kısmında, Avrupa Birliği ülkelerinde gelirin tanımı ile ilgili farklılıklar, bu farklılıklar karşısında Türk Gelir Vergisi Sisteminin durumu üzerinde durulacaktır. 2. Gelirin Tanımlanmasında Geçerli Teoriler Gelir vergisi, belli bir zaman kesiti içinde alım gücünde ortaya çıkan artışları kavramaya çalışan, sübjektif bir vergidir. Gelir vergisinin konusunu oluşturan alım gücündeki artışlar temelde üç bileşene ayrılmaktadır. Bunlar: Kişinin sahip olduğu üretim faktörünü üretim sürecine sokmasıyla elde ettiği sürekli ve düzenli iktisadi değerler, Alım gücünün zaman içinde birikmiş şeklini oluşturan servetin değerinde meydana gelen artışlar, Sürekli ve düzenli özellik göstermeyen, bir üretim faktörünün üretime sokulmaksızın elde edilen bahis oyunları, bağışlar ve miras gibi gelirlerdir. Ancak yukarıda, iktisat teorisi kapsamında tanımlanmış gelir kavramı nı maliye ilmi içerisinde yeniden tanımlamak, vergi hukukunda verginin konusunun açık ve seçik olarak belirlenmesi bakımından son derece önemlidir (Neumark, 1945: 21). Maliye ilmi içerisinde yapılan gelir tanımlaması ile ilgili olarak son yüzyıl içinde başlıca iki teori geliştirilmiştir: Kaynak teorisi ve safi artış teorisi (Turhan, 1993: 116) Kaynak Teorisi Kaynak teorisi ilk olarak Alman İktisatçılarından Von Hermann tarafından ileri sürülmüş, daha sonraları Alman vergi hukukçusu Fuisting ve Adolph Wagner tarafından desteklenmiştir (Ortaç, 1999: 107). Kaynak teorisine göre gelir, üretim faktörlerinin üretim sürecine sokulmasıyla elde edilen düzenli ve sürekli iktisadi değerlerden oluşmaktadır (Bulutoğlu, 1982: 31). Bu teoriye göre gelirin gelir vergisine konu olabilmesi için yukarıda belirtilen iktisadi gelir tanımlamasına dahil olması yeterli değildir. Gelir vergisinin konusunu oluşturabilmesi için belirli bir kaynaktan düzenli ve devamlı surette sağlanması gerekir. Bu çerçevede gelirin kapsamına düzenli ve sürekli nitelikte olmayan bahis oyunları, piyango, bağışlar gibi gelirler ile servetteki değer artışları girmemektedir (Nadaroğlu, 1996: 338; Edizdoğan, 2000: 189; Aksoy, 1991: 169). Kaynak teorisinin, tespiti güç, sürekli ve düzenli olmayan gelirleri kapsamaması, buna karşılık nispi olarak daha kolay tespit edilebilen üretim faktörlerinden elde edilen gelirleri kapsaması etkin bir vergi idaresinden yoksun gelişmekte olan ülkeler tarafından tercih edilmesine neden olmaktadır. Nitekim, Fritz Neumark, safi artış teorisi açısından gelir olarak nitelendirilen öz tüketimin Türkiye gibi hesap işlerine alışık olmayan bir ülkede gelir vergisinin konusunu oluşturamayacağını ve bu nedenle öz tüketimin 1946 tarihli Gelir Vergisi Kanun tasarısında bulunmadığını belirtmiştir (Turhan, 1993: 120). 2

3 Ayrıca, her gelir türü için ayrı ayrı vergileme esaslarının belirlenebilmesi teorinin üstün yönüdür. Bu durum ülkelerin ayırma prensibini daha kolay uygulamalarına olanak tanımaktadır. Menkul yatırım araçlarının vergilendirilmesinde farklı esaslar belirlemek bu konuya iyi bir örnektir. Bununla birlikte kaynak teorisi, vergi tabanını daralttığı, vergilemede adaleti göz ardı ettiği 1, vergi idarelerinin vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele etmesini zorlaştırdığı, gelişen ekonomik hayatın ortaya çıkardığı yeni gelir unsurlarının vergilendirilmesi için gerekli esnekliği sağlamadığı gerekçeleriyle eleştirilere konu olmaktadır (Ortaç, 1999: 107; Bıyık, 1999 :22; Edizdoğan, 2000: 191; Aksoy, 1991: 170). Gerçekten tüketim ve tasarruflara kaynak olan her türlü iradın gelir vergisi konusu içerisinde yer almaması, vergi tabanını daraltırken mükellefleri gelir vergisi kapsamında olmayan faaliyetlerde bulunmaya özendirebilecektir. Bu durum, kayıt dışı ekonominin boyutlarının artması ve devlet eliyle bazı gelir türlerinin vergi dışında bırakılması yoluyla gelir dağılımının bozulması sonucunu doğuracaktır Safi Artış Teorisi Öncülüğünü Alman iktisatçılardan G. Schanz ın yaptığı safi artış teorisinde ise kaynak teorisinin aksine düzenli ve sürekli özellik göstermeyen iktisadi değerler de gelirin konusuna girmekte; gelir, kaynak teorisinin aksine daha geniş kavranmaktadır. Bu teoriye göre kişinin harcamalarına ve tasarrufuna (servetindeki artışlara) kaynak oluşturan her türlü unsur gelir vergisinin konusunu oluşturmaktadır. Tanımın dayandığı temel unsur, bireyin bir dönem içerisinde satın alma gücünde meydana gelen net artışın gelir olarak kabul edilmesidir. Haig-Simons Yaklaşımı olarak da bilinen bu yaklaşımda satın alma gücünde meydana gelen bu net artış bireyin bir dönem içinde yapmış olduğu tüketimin değeri (öz tüketim dahil-gelirin elde edilmesi için yapılan harcamalar hariç) (Surrey ve McDaniels, 1985: 4) ile servetine yaptığı net ilavelerin (tasarrufların) toplamından oluşur (Rosen, 1992: 372). Safi artış teorisinin vergilemede adalet ilkesini kaynak teorisine göre daha iyi sağladığı söylenebilir (Stostsky, 1995: 121). Çünkü, safi artış teorisinde kaynak teorisinin aksine ödeme gücünde bir artışa neden olan servet değerindeki artışlar, düzenli ve sürekli olmayan kazançlar ile öz tüketim, gelir vergisi kapsamında artan oranlı vergi tarifesine tabi tutulmaktadır. Kaynak teorisinde ise, bahsedilen bu kazançlar, ödeme gücünde bir artışa neden olmasına rağmen vergi dışı bırakılmakta, artan oranlı vergi tarifesi nedeniyle ortalama vergi oranı düşmektedir. Ayrıca gelir, kaynak teorisine göre daha geniş kavrandığından çeşitli iktisadi faaliyetler arasında iktisadi birimlerin kararlarını etkilememektedir (Uluatam, 1997: 332). Safi artış teorisinin uygulanmasındaki güçlükler 2 (Bildirici, 1995: 25; Edizdoğan, 2000: 193; Aksoy, 1991: 171) nedeniyle, ülkelerin pür safi artış teorisini benimsemiş gelir vergisi uygulamaları mümkün olmamıştır. Ancak, safi artış teorisinin vergi tabanını genişletme ve ödeme gücüne etki eden bütün iratları kapsayarak vergi adaletini sağlama gibi olumlu taraflarının bulunması, kaynak teorisini benimseyen ülkelerin sınırlı da olsa gelir vergisi sistemlerinde safi artış teorisinin özelliklerini taşıyan hükümlere yer vermesine neden olmuştur. Böylece, bir çok ülkenin gelir vergisi mevzuatında genellikle, her iki teorinin bir dereceye kadar sentezi olan karma esastan hareket edilmiştir 3

4 (Turhan, 1993: 119). Karma esaslı gelir tanımlamasının temelini kaynak teorisi oluşturmaktadır. İlke olarak para ve parayla ifade edilebilen her türlü kazanç gelir vergisinin konusudur. Ancak, vergiye tabi olan bu gelir çeşitli kategorilere ayrılır. Böylece safi artış teorisi bakımından önemli olan tipleştirmenin belirlilik ve vergilerin yasallığı ilkelerini zedelemesi önlenmiş olur. Vergi hukukunda tipleştirme, yasa koyucunun vergi ile ilgili olarak genel-soyut kurallar koymasıdır (Öncel, Kumrulu ve Çağan, 1999: 30). Bu biçimde, vergi yasasında gelirin geniş anlamda yer verilerek verginin konusunun para ve parayla ifade edilebilen bütün kazanç ve iratlar olarak belirtilmesi verginin yasallığı ve belirliliği ilkelerini zedeler. Bu bakımdan safi artış teorisini benimsemiş bir çok ülke mevzuatlarında tipleştirmeye yer verirken aynı zamanda gelir unsurlarını sayma yoluyla belirterek olumsuz etkileri giderme yoluna gitmiştir. Ülkemizdeki 4369 sayılı yasanın 193 sayılı gelir vergisi yasasının 1. maddesine getirdiği tipleştirme ile birlikte 2. maddede gelir unsurlarını sayma yoluyla belirtmesi buna iyi bir örnektir. Bu konuya daha ayrıntılı olarak dördüncü başlık altında değinilmiştir. 3. Avrupa Birliği Ülkelerinde Gelirin Tanımlanması Avrupa Birliği ülkelerinin gelir vergisi sistemlerinden bir kısmı safi artış teorisine yakın iken diğer bir kısmında kaynak teorisi ağır basmaktadır. Pür safi artış teorisini uygulayan ülke bulunmamaktadır. Ülkeler her iki teorinin sentezi niteliğinde karma esastan hareket etmektedir. Ancak Danimarka, Finlandiya, Fransa, İsveç ve Lüksemburg safi artış teorisine en yakın ülkelerdir. Bu başlık altında birlik üyesi ülkelerin gelir vergisi sistemlerindeki gelir tanımı her bir ülke açısında ayrı ayrı incelenecektir Almanya Alman gelir vergisi yasası, gelir vergisinin konusunu oluşturan kaynakları sayarak belirtmiştir. Kural olarak gelir yedi kategoride incelenmiştir. Bu kategoriler: a. Tarım ve ormancılık b. Ticaret c. Serbest meslek faaliyetleri d. Ücretler e. Sermaye kazançları f. Menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile telif kazançları g. Diğer gelirler (Spekülatif kazançlar, düzenli ve sürekli nitelikteki gelirler (nafaka gibi) ve diğer çeşit gelirler) (Dialogue with Citizens and Business, Germany, 2002). Alman gelir vergisi sistemi, açık olarak tipleştirmeye gitmemiştir. Tipleştirmedeki genel-soyut bir gelir tanımının aksine, ilk aşamada, gelir unsurları sayılarak belirtilmiştir. Bu durum Alman gelir vergisi sisteminin kaynak teorisini benimsediği izlenimini vermektedir. Ancak, son gelir unsuru içinde diğer gelir unsurları içinde sayılmayan gelirler de yer almaktadır. Bu nedenle Alman gelir vergisinin kaynak ve safi artış kuramının bir sentezi olduğu söylenebilir. Böylece, gelir geniş kapsamlı olarak gelir vergisinin konusunu oluştururken, vergilerin yasallığı ve belirliliği ilkelerine zarar verilmemiştir. 4

5 3.2. Avusturya Avusturya yerleşikleri, dünya genelinde bir takvim yılında elde ettikleri gelirleri nedeniyle artan oranlı gelir vergisinin mükellefi olurlar (IBFD, 1992: 39). Gelirin elde edildiği kaynaklar sayılmış, elde edilen gelirin sayılan gelir kategorilerinden hiçbirine girmemesi durumunda ise vergiye konu olmadığı belirtilmiştir (Dialogue with Citizens and Business, Austria, 2002). Örneğin, kumar, piyango gelirleri ya da mahalli idareler tarafından yaşlılık bakımı amacıyla sağlanan doğrudan yardımlar (nursing care) gelir vergisinin konusuna girmemektedir (Austrian Federal Ministry of Finance). Bu açıdan Avusturya gelir vergisi sisteminin kaynak kuramını katı bir biçimde benimsediği söylenebilir. Avusturya gelir vergisi kanunu aşağıdaki gelir kategorilerini kavramaktadır. a. Tarım ve ormancılık gelirleri b. Ticari kazançlar c. Ücret gelirleri d. Sermaye kazançları e. Kira gelirleri ve telif kazançları f. Diğer gelirler Diğer gelirler ; tekrarlanan nitelikteki gelirler (anuiteler), gayrimenkul satışından elde edilen gelirler, hizmet gelirleri (komisyonculuk faaliyetlerinden) ve ücret niteliğindeki bazı gelirlerden oluşmaktadır Belçika Belçika gelir vergisi kanunu vergiye tabi gelirleri dört kategoride ele almıştır: a. Gayrimenkul sermaye iratları b. Menkul sermaye iratları c. Ücretler d. Çeşitli gelirler Çeşitli gelirler kapsamında ücret ya da serbest meslek kazancı dışında arızi nitelikteki bazı gelir unsurları yer almaktadır (Belgium Ministry of Finance, 2000). Belçika gelir vergisi sisteminde gelir vergisinin konusuna giren kazanç ve iratlar çeşitli kategorilere ayrılarak belirtilmiştir. Bu bağlamda Belçika gelir vergisinde kaynak teorisinin ağır bastığı görülmektedir. Bu şekilde, Avusturya ile birlikte Alman gelir vergisi sistemine göre gelir daha dar kapsamlı olarak gelir vergisine konu olmuştur Danimarka Danimarka gelir vergisi kanunu vergilendirilebilir gelir türlerini tek tek saymamış, verginin konusunu yerleşik mükelleflerin para ve parayla ifade edilebilen her türlü kazançları olduğunu belirtmiştir. Kanunda belirtilmiş olmasa da Danimarka gelir vergisi sistemi üç gelir kategorisini esas alarak geliri kavramaktadır: a. Kişinin sermaye kazançları dışındaki her türlü geliri b. Sermayeden elde edilen gelir c. Danimarka şirketlerinden elde edilen kâr payları, hisselerin satışından ve kamu yatırım kurumlarından elde edilen gelirler. Sayılan bu gelir türlerinden birincisi düzenli olarak elde edilen her türlü 5

6 geliri kapsamaktadır. İkinci ve üçüncü gelir türü ise düzenli olmayan gelir türleridir ve birincisinden ayrı olarak vergiye tabidir (IBFD, 1992: 75). Danimarka gelir vergisi kanunu bir dönem içinde elde edilen geliri düzenli ve düzensiz olmaları şeklinde kategorize ederek vergiye tabi tutmaktadır. Danimarka gelir vergisi sistemi, tipleştirmeye giderek geliri en geniş anlamıyla gelir vergisinin konusu içerisine almıştır. Bu bağlamda sistemde safi artış teorisinin baskın olduğu söylenebilir Finlandiya Kural olarak Finlandiya da Danimarka daki sisteme benzer bir şekilde bireylerin para ve parayla ifade edilebilen her türlü geliri gelir vergisinin konusunu oluşturur. Sermaye kazançları diğer gelirlerden ayrı olarak düz oranlı tarife ile vergilendirilir (Finnish Ministry of Finance, 2002.). Finlandiya nın Danimarka gibi gelir vergisi sisteminde tipleştirmeye yer vermesi Avusturya ve Belçika ya göre geliri daha geniş anlamıyla kapsadığını göstermektedir. Ancak bu şekilde bir gelir tanımlaması ile birlikte gelir türlerinin belirtilmemesi mükellefler ve vergi idaresi açısından belirlilik ilkesi bağlamında sorunlara yol açabilir Fransa Fransız gelir vergisi sisteminde gelirin tanımı yapılmamıştır. Ancak, vergilendirilebilir gelir, kişinin çeşitli gelir kategorilerinden elde ettiği safi tutarların toplamından oluşmaktadır (France Ministry of Finance, 2002). Bu gelir kategorileri: a. Gayrimenkul sermaye iratları b. Ticari kazançlar c. Zirai kazançlar d. Ticari olmayan, serbest meslek faaliyeti niteliğindeki kazançlar (örneğin avukatlık ya da doktorluk hizmetleri ile diğer gelir kategorilerine girmeyen gelir türleri) e. Ücretler f. Halka kapalı şirketlerden ya da limited ortaklıklardan elde edilen gelir g. Menkul sermaye iratları h. Belirli sermaye kazançları Gelirin yukarıdaki şekliyle belirli kategorilere ayrılması, kaynak teorisinin Fransız gelir vergisi sistemine hakim olduğu izlenimini vermektedir. Ancak ticari olmayan faaliyetler başlığı altında belirtilen diğer gelir kategorilerine girmeyen gelir türleri gelirin Fransız gelir vergisi sisteminde kaynak teorisine göre daha geniş kapsamlı kavrandığını ortaya koymaktadır Hollanda Hollanda gelir vergisi, gerçek kişilerin gelirlerini üç ayrı kategoride incelemektedir (Ministry of Finance The Netherlands, 2002): 1. Kategori: Ücret gelirleri 2. Kategori: Menkul sermaye iratları, özellikle kâr payları (Rath, 2002) 3. Kategori: Tasarruf ve yatırım gelirleri (Rath, 2002) Gelir vergisi kapsamında gelir olarak nitelendirilip, vergiye tabi tutulan bu 6

7 üç kategori; ticari kazanç, zirai kazanç, ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ve periyodik ödemeler olarak ayrıntılı olarak incelenebilir. Hollanda gelir vergisi, sayılan bu belirli gelir kaynaklarını vergi konusu yapmaktadır.(dialogue with Citizens and Business, Netherlands, 2002) Sistemin, sadece yasada sayılan belirli unsurları vergiye konu etmesi kaynak teorisinin benimsendiği izlenimini vermektedir. Bu nedenle, gelir, başta Finlandiya ve Danimarka olmak üzere Almanya ya göre daha dar kapsamlı olarak tanımlanmıştır İngiltere İngiliz gelir vergisi sistemi kaynak teorisini benimsemiştir. Bu bakımdan, gelir altı kategoride incelenmiştir: 1. Kategori: Gayrimenkul sermaye iratları 2. Kategori: Tarım ve ormancılık gelirleri 3. Kategori: Devlet borçlanma senetleri 4. Kategori :Bu kategori ise altı kısımdan oluşmaktadır: Kısım I: Ticari Kazançlar Kısım II: Diğer kategoriler kapsamında olmayan ticari kazançlar Kısım III: Faiz gelirleri ve diğer düzenli gelirler (anuiteler) Kısım IV: Deniz aşırı tahvil ve hisse senedi gelirleri Kısım V: Yurt dışından elde edilen ücret Kısım VI: Diğer gelir, Kısım I ve Kısım II de yükümlendirilmemiş mesleki kazançlar. 5. Kategori: Ücret ve emekli maaşı gelirleri 6. Kategori: Kâr payları ve şirketlerden elde edilen diğer gelirler. İngiliz gelir vergisi sisteminin gelir unsurlarını sayarak belirtmesi ve tipleştirmeyi tercih etmemesi sistemin kaynak teorisine yakın olduğunu göstermektedir. Ancak, 4. Kategori Kısım II ve Kısım VI de yer alan kazanç türleri pür kaynak teorisi kapsamında tanımlanmış ve arızi ticari kazançlar ile meslek kazançlarını dışarıda bırakan bir tanımdan daha geniş bir tanımın İngiliz gelir vergisi siteminde yer aldığını göstermektedir. Ancak değer artış kazançları ile kumar ve bahis gibi arızi nitelikteki diğer kazançların vergi kapsamının dışında tutulması sistemi kaynak teorisine yakın bir noktaya getirmiştir İrlanda İrlanda gelir vergisi sistemi, İngiliz gelir vergisi sisteminde olduğu gibi gelirin tanımlanmasında kaynak teorisine yakın bir yaklaşım benimsemiştir. Bu çerçevede İrlanda gelir vergisi sisteminde gelirin unsurları sayılarak belirtilmiştir. Ticari ve serbest meslek kazancı, vergisi kaynakta tevkif edilemeyen yatırım gelirleri, deniz aşırı kazançlar, gayrimenkul sermaye iradı ve ücret gelir olarak kabul edilmiştir İspanya İspanya yerleşikleri çeşitli kaynaklardan elde ettikleri (elde edilmemiş olsa bile) nedeniyle gelir vergisinin (IRPF) mükellefi olurlar. Gelir, ücret gelirleri (işverenden sağlanan para ve parayla ifade edilebilen diğer menfaatler dahil), gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, ticari kazanç, emsal gelir 7

8 (imputed income) 3 ve mali şeffaflık esasına (fiscal transparency) 4 göre faaliyet gösteren kurumlardan elde edilen gelirden oluşmaktadır. Gelir vergisinin konusunu oluşturan bu unsurların sayılarak belirtilmesi İspanya gelir vergisi sisteminde kaynak teorisinin ağır bastığını göstermektedir. Ancak, bir öz tüketim türü olarak kabul edilen ve safi artış teorisinin baskın olduğu gelir vergisi sistemlerinde görülen emsal gelirin (imputed income) gelir vergisinin konusu içerisinde yer alması dikkat çekicidir. Ancak gelir vergisi sisteminde değer artış kazançları ve arızi olarak kabul edilebilecek kazanç türleri ile ilgili belirli bir hükme rastlanmaması sistemin kaynak teorisine yakın olduğunu göstermektedir İsveç İsveç gelir vergisi gelir kavramının tanımına yer vermemiştir. Kural olarak, en geniş anlamıyla, kişilerin bir takvim yılı içerisinde elde ettikleri para ve parayla ifade edilebilen her türlü gelir, gelir vergisinin konusunu oluşturmaktadır. İsveç gelir vergisi, gelir türlerini farklı esaslarda vergilendirebilmek için elde edilen geliri üç kategoride incelemiştir: Ücret, ticari kazanç ve sermaye iratları. Kişilerin bütün ticari faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar, gayrimenkul sermaye iratları ticari kazanç kategorisinde değerlendirilir. Buna karşılık, bir gayrimenkulün satışından elde edilen gelir sermaye iratları kategorisinde yer alır. Her türlü faiz geliri, kâr payları, sermayeden sağlanan diğer iratlar ve gayrimenkul yatırımlarından sağlanan diğer gelirler de bu kategoride yer alır. Ticari kazanç ya da sermaye kazançları kategorisinde yer alamayan gelirler ise ücret kategorisinde değerlendirilir (IBFD, 1992: 319; Dialogue with Citizens and Business, Sweden). İsveç gelir vergisi sisteminde gelir in belirli bir tanımına yer verilmemesi, bununla birlikte kural olarak gerçek kişilerin bir takvim yılı içerisinde elde ettikleri para ve parayla ifade edilebilen her türlü gelirin gelir vergisinin konusu kapsamına alınması, sistemde safi artış teorisinin benimsendiğini göstermektedir. Sistem ilk aşamada geliri tanımlamayarak ve kural olarak para ve parayla ifade edilebilen her türlü geliri kapsam dahiline alarak bir tipleştirmeye gitmiştir. Ancak, ülkemizde kabul edilen 4369 sayılı yasa hükümlerine benzer bir şekilde bir sonraki aşamada gelirin unsurlarını sayma yoluyla belirtmiştir. Böylece, ilk aşamadaki tipleştirmenin belirlilik ve vergilerin yasallığı ilkelerini zedelemesinin önüne geçilmiştir İtalya İtalya yerleşiklerinin mükellefi olduğu İtalyan gelir vergisi (IRPEF), mükelleflerin dünya genelinde elde ettiği tüm geliri kapsamaktadır. IRPEF tarafından kabul edilen gelir; gayrimenkul sermaye iradı 5, ücret, menkul sermaye iradı, serbest meslek kazancı, ticari kazanç 6 ve çeşitli gelirleri kapsamaktadır. Çeşitli gelirler kategorisinde ise; a. Yurtdışında bulunan gayrimenkullerden elde edilen, b. Entellektüel sermayeden, c. Arızi nitelikteki ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar yer almaktadır. İtalyan gelir vergisinde görüldüğü gibi, verginin konusunu oluşturan gelir 8

9 unsurları sayma yolu ile belirtilmiştir. Bu bağlamda İtalyan gelir vergisi sisteminde gelirin tanımlanmasında kaynak teorisinin ağır bastığı söylenebilir Lüksemburg Lüksemburg gelir vergisi, bir takvim yılında elde edilen para ve parayla ifade edilebilen her türlü geliri kavramaktadır. Gelir, ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, ücret, emeklilik ve düzenli ödemeler, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ve telif kazançları ile çeşitli gelirlerden oluşmaktadır. Bir gelir unsurunda gider kabul edilen harcama, toplam gelirden de indirim konusu yapılabilir. Toplam gelir üzerinden de hesaplanan gelir vergisinin dışında işsizlik fonunun finansmanı için düz oranlı bir vergi de hesaplanır (IBFD, 1992: 217; Dialogue with Citizens and Business, Luxembourg, 2002). Görüldüğü gibi, Lüksemburg gelir vergisi sisteminde gelir, safi artış teorisini benimseyen İsveç gelir vergisi sistemindeki yaklaşıma benzer bir yaklaşımla geliri tanımlanmıştır Portekiz Portekiz gelir vergisi yasası (CIRS), gelir vergisinin konusunu oluşturan gelir türlerini tek tek sayarak belirtmiştir (Portugual Ministry of Finance, 2001): a. Ücret b. Serbest meslek kazancı c. Ticari kazanç d. Zirai kazanç e. Yatırım kazançları f. Gayrimenkul sermaye iratları g. Menkul sermaye iratları h. Emekli aylıkları i. Diğer gelir Diğer gelir kategorisinde, piyango ve kumar gibi arızi nitelikteki gelirler yer almaktadır. Portekiz gelir vergisi sisteminde gelir vergisinin konusunu oluşturan unsurların sayılarak belirtilmesi, sistemde kaynak teorisinin baskın olduğu izlenimini vermektedir. Ancak son gelir türü olan diğer gelir kategorisinde, safi artış teorisinin baskın olduğu gelir vergisi sistemlerinde verginin konusu olarak kabul edilen piyango ve kumar gibi gelirler de yer almıştır. Sistemin bir tipleştirmeye gitmemesi, doğrudan doğruya verginin konusunu oluşturan unsurların sayılması kaynak teorisinin ağır bastığını göstermektedir Yunanistan Yunanistan gelir vergisi, geliri net olarak tanımlamamıştır. Bu nedenle kural olarak elde edilen gelirlerin tümü -istisnalar dışında- gelir vergisinin konusunu oluşturmaktadır. Bir takvim yılı içerisinde elde edilen gelirlerin faklı esaslarda vergilendirebilmesi için sistemde altı gelir kategorisi düşünülmüştür: A Kategorisi: Gayrimenkul Sermaye İratları B Kategorisi: Menkul Sermaye İratları C Kategorisi: Zirai Kazançlar D Kategorisi: Ticari Kazançlar 9

10 E Kategorisi: Ücret F Kategorisi: Serbest Meslek Kazançları ve Diğer Kaynaklardan Elde Edilen Gelirler. Bir kategoride gider kabul edilen harcamanın ilgili geliri aşması durumunda harcama, elde edilen gelirin tamamından indirilebilir (IBFD, 1992: 137). Yunan gelir vergisi sistemi safi artış teorisini benimseyen diğer ülkelerin gelir vergisi sistemleri gibi, ilk aşamada bir tipleştirmeye giderek, elde edilen her türlü gelirin gelir vergisinin konusunu oluşturacağını belirtmiştir. Bir sonraki aşamada ise, gelir vergisinin konusunu oluşturacak unsurları sayarak belirtmiştir. Avrupa Birliği ülkelerine bakıldığına hiçbir ülkenin safi artış teorisi ya da kaynak teorisini pür olarak uygulamadığı görülmektedir. Kaynak teorisinin sadece belirli kaynaklardan sürekli ve düzenli bir şekilde sağlanan gelir türlerini gelir vergisinin konusu içerisine alması, aksine düzenli ve sürekli nitelikte olmayan piyango, kumar, servet değerinde meydana gelen artışlar ile bağış ve yardımları vergi dışında tutması bir çok ülkenin bu teoriden uzaklaşmasına neden olmuştur. Çünkü, dar kapsamlı tanımlanan geliri konu edinen bir gelir vergisi sistemi, kişinin elde ettiği iktisadi gelirin tamamını kavrayamamakta, bu şekilde vergi tabanının daralmasına, vergi adaletinin gerçekleştirilememesine ve gelir kaybına neden olacaktır. Özellikle, gelir vergisi düzenlemelerinde belirtilmemiş gelir unsurlarının verginin konusu dışında bırakılması sistemin esnek olmamasına (günün şartlarında ortaya çıkmış ve kaynak teorisini benimsemiş bir gelir vergisi sisteminde yer almamış bir gelir unsurunun vergilendirilememesi sorunu), ekonomik faaliyetlerin bu gelir unsurları göz önüne alınarak biçimlendirilmesine, devlet eliyle vergi kayıp ve kaçaklarının artmasına ve kayıt dışı ekonominin boyutlarının artmasına neden olacaktır. Bu nedenle ülkeler, gelir vergisi sistemlerinde çeşitli reform çalışmalarıyla kaynak teorisinden safi artış teorisine doğru bir geçiş başlatmışlardır. Ancak safi artış teorisinin uygulanmasından kaynaklanan güçlükler ve gerektirdiği tipleştirme nedeniyle ülkelerde pür olarak benimsenmemesine neden olmuştur. Çünkü, safi artış teorisinin gerektirdiği tipleştirme ile yetinilmesi, başka bir ifadeyle sadece verginin konusunun gelir olduğunun belirtilmesi, vergilerin yasallığı ilkesi çerçevesinde somut vergilendirme işlemlerinin hukukiliği tartışmalarına konu olabilir (Öncel, Kumrulu ve Çağan, 1999: 241). Aşağıdaki tabloda söz konusu ülkelerin, gelir vergisi sistemlerinde hangi teoriyi ağırlıklı olarak uyguladıkları toplu bir şekilde gösterilmektedir. 10

11 Tablo 1: 15 Avrupa Birliği Ülkesinin Gelir Vergisi Sistemlerinde Benimsediği Yaklaşımlar Ülkeler Kaynak Teorisi Kaynak Teorisi Baskın Safi Artış Teorisi Baskın Safi Artış Teorisi Almanya - X - Avusturya - X - Belçika - X - Danimarka - X - Finlandiya - X - Fransa - X - Hollanda - X - İngiltere - X - İrlanda - X - İspanya - X - İsveç - X - İtalya - X - Lüksemburg - X - Portekiz - X - Yunanistan - X - Kaynak: Çalışmada faydalanılan kaynaklardan yararlanılarak tarafımızdan oluşturulmuştur. Tablodan da anlaşılacağı üzere Avrupa Birliği ülkelerinin büyük bir kısmı gelirin tanımlanmasında safi artış teorisinin ağırlıklı olduğu yaklaşımı benimsemiştir. Yukarıdaki tablonun dağılımı, Avrupa Birliği ülkelerinde gelir vergisinin toplam vergi gelirleri içerisindeki payının dağılımına da yansımıştır.(tablo 2) Kaynak teorisinin daha önceki bölümlerde vergi tabanını safi artış teorisine göre daha geniş kapsadığı vurgulanmıştı. Bu çerçevede safi artış teorisinin ağırlıklı olduğu bir yaklaşımı benimsemiş olan Danimarka da, gelir vergisinin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı %53,2 dir. Bu oran, ortalamanın %26 olduğu Avrupa Birliği nin en yüksek değeridir. Avrupa Birliği içerisindeki gelir vergisinin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı dikkate alındığında, Danimarka yı %35.3 ile İsveç, %35 ile Finlandiya, %31,3 ile İrlanda izlemektedir. Bu ülkeler de Danimarka gibi safi artış teorisinin ağırlıklı olduğu bir yaklaşım ile gelir i tanımlamıştır. Kaynak teorisinin ağırlıklı olduğu bir yaklaşımla gelir i tanımlayan Avusturya, Portekiz ve Hollanda da ise gelir vergisinin toplam vergi gelirlerinden almış olduğu pay %21 ile %17,5 arasında değişmektedir (OECD, 1998). 11

12 Tablo 2: 15 Avrupa Birliği Ülkesinde Gelir Vergisinin Toplam Vergi Gelirleri İçindeki Payı Ülkeler Vergi Gelirlerinin GSYIH İçindeki Payı (%) Gelir Vergisinin Toplam Vergi Gelirleri İçindeki Payı (%) Gelir Vergisinde En Yüksek Oranlar Almanya 38,1 24,7 55,9 Avusturya 44,0 20,9 50,0 Belçika 46,0 31,0 61,0 Danimarka 52,2 53,2 58,7 Finlandiya 48,2 35,0 57,5 Fransa 45,7 14,1 54,0 Hollanda 43,3 17,5 60,0 İngiltere 36,0 25,9 40,0 İrlanda 33,7 31,3 48,0 İspanya 33,7 23,0 56,0 İsveç 52,0 35,3 59,6 İtalya 43,2 25,1 46,0 Lüksemburg 44,7 22,0 46,6 Portekiz 34,9 18,9 40,0 Yunanistan 40,6 12,4 50,0 Ortalama 42,4 26,0 49,7 Kaynak: Revenue Statistics, , OECD, Paris, [ Bir vergi sistemi, ilgili toplumun tarihi yapısının, politik ve yönetsel yapısı ile ekonomik yapısının bir aynası olduğundan, gelir vergisi sistemlerinin ülkeden ülkeye farklılık göstermesi kaçınılmazdır. Avrupa Birliği ülkelerindeki gelir vergisi sistemlerine bakıldığında, gelirin tanımlanmasının dışında, indirim ve istisnaların üye ülkelerde gösterdiği çeşitlilik ve vergi tarifelerindeki en düşük ve en yüksek oranlar ile dilim sayılarındaki farklılık dikkat çekicidir. Bu durum, bireyler üzerindeki vergi yükünün ülkeden ülkeye farklılaşmasına neden olmakta, dolayısıyla, bireylerin, sermayenin (hisse senedi sahiplerine ödenen kar payları ve mevduat ödemeleri açısından) ve malların (gelir vergisinin kullanılabilir kişisel gelir üzerindeki azaltıcı etkisi nedeniyle mallara ve hizmetlere olan talebin bölgeden bölgeye farklılaşması) serbest dolaşımını doğrudan etkilemektedir. Bu sorun özellikle sınır bölgelerine yakın yerleşim yerlerinde yaşayan kişilerin vergi yönünden daha avantajlı olan komşu ülkeye yerleşmelerini özendirir (Kandemir, 1993: 1998). Avrupa Birliği ndeki farklı gelir tanımlamaları, diğer faktörlerle birlikte, yukarıda değinilen sorunlara neden olurken, Avrupa Birliği Komisyonu gelir vergisi alanındaki uyumlaştırma çalışmalarını ekonomik-sosyal nedenler, mali ve hukuki engeller nedeniyle kısa ve orta vadeli program dahiline almamıştır. 4. Türk Gelir Vergisi Sisteminde Gelir Tanımı Türk Gelir Vergisinde gelir G.V.K. nun 1. maddesinde, Gerçek kişilerin gelirleri, gelir vergisine tabidir. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç 12

13 ve iratların safi tutarıdır. şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanım, 2. maddede gelir unsurlarının sayma usulüyle 7 kategori halinde belirtilmesiyle tamamlanmıştır. G.V.K. nun 2. maddesi, bir kazancın gelir vergisinin konusunu oluşturabilmesi için gerekli koşulları belirtmiş, hangi unsurun gelir vergisi kapsamında olduğunu netleştirmiştir. G.V.K.nun gelir karşısındaki bu durumu 11/08/1999 tarihli 4444 sayılı yasanın 4369 sayılı yasanın 193 sayılı G.V.K.nın gelirin tanımı ile ilgili hükümlerini 4 yıl süre ile ertelemesi sonucu doğmuştur sayılı yasa öncesinde gelir G.V.K. nda daha geniş kapsamlı olarak tanımlamıştır sayılı yasa ile G.V.K.nun 1. maddesi... Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği, tasarruf ve harcamalarına kaynak teşkil eden her türlü kazanç ve iratların safi tutarıdır. biçiminde değiştirilmiştir. Bu tanım, aynı şekilde 2. maddede sayma usulüyle belirtilen gelir unsurları ile tamamlanmıştır. 7 Böylece 4369 sayılı yasanın G.V.K m. 1 de yapmış olduğu tipleştirmenin vergilerin kanuniliği ve belirlilik ilkeleri bakımından getirebileceği olumsuzlukların önüne geçilmiştir sayılı kanunun düzenleme amaçları arasında, vergi tabanını genişletmek ve vergilemede adalet ilkesini sağlamak yer almaktadır. Bu amaçla, satın alma gücündeki bütün artışları kavramak için gelirin kapsamı, harcama ve tasarruflara kaynak teşkil eden her türlü geliri kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Yani, kaynak teorisinden safi artış teorisine doğru bir geçiş hedeflenmiştir. Bu değişikliğin kilit noktası ise G.V.K. m. 2/7 de yapılan değişiklik olmuştur. 9 Ancak gelirin bu şekilde (Haig-Simons Yaklaşımının bir benzeri olarak) geniş kapsamlı (comprehensive income) olarak kavranması, tasarrufların tespit edilebilmesine ve bütün harcamaların kayıtlı olmasına bağlıdır. Başka bir ifadeyle kayda girmeyen tasarruf ve harcamalar gelirin kavranmasında kullanılamayacaktır. Bu durum özellikle kayıt ve belge düzenini tam anlamıyla yerleştirememiş gelişmekte olan ülkeler açısından önemlidir. Gelişmekte olan ülkelerde muhasebe ve denetim sistemini zayıflığı ile etkin bir vergi idaresinin yokluğu safi artış teorisinin uygulanmasını engellemektedir. Safi artış teorisinin izlenmesi güç değer artış kazançları ve arızi kazançları da kapsaması etkin bir muhasebe sistemi ve denetim sistemi ile vergi idaresinin varlığını gerekli kılmaktadır. Ülkemizde de 4369 sayılı yasa ile geniş kapsamlı gelir kavramı benimsenmiş olmakla birlikte çeşitli alt yapı eksiklikleri nedeniyle bu uygulamanın 4444 sayılı yasa ile 4 yıl süre ertelenmesi öngörülmüştür sayılı yasanın gerekçeleri arasında idarenin yeni düzenlemelere uyum sağlayabilmesi için, gerekli zamanı tanıma ve mükelleflere bu düzenlemeleri sağlıklı bir biçimde anlatabilmesi için olanağını tanıma yer almaktadır (Bıyık, 1999: 43). 09/01/2003 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanan 4783 sayılı yasa ile gelirin tanımı ile ilgili olarak 4444 sayılı yasanın erteleme niteliğindeki hükümleri kalıcı olmuş, 4369 sayılı yasa öncesine, başka bir ifadeyle gelir tanımında kaynak teorisine kesin dönüş yapılmıştır sayılı yasa sonrasında, gelir vergisi sistemimiz, Avrupa Birliği ülkelerinin çoğunluğunda uygulanan safi artış teorisinin hakim olduğu yaklaşıma benzer bir görünüme kavuşmuştur. Gelirin tanımlanmasında benimsenen 13

14 yaklaşım bakımından özellikle Yunanistan ve Danimarka gelir vergisi sistemleriyle olan benzerlik dikkat çekicidir. Her iki ülkenin gelir vergisi sistemlerinde ilk aşamada gelirin tanımı yapılarak bir tipleştirmeye gidilmiş, ikinci aşamada ise, bu tipleştirmenin neden olacağı hukuki tartışmalar ile idari karışıklıkları gidermeye yönelik sayma usulü ile gelirin unsurları belirtilmiştir. Safi artış teorisini benimseyen Finlandiya, Lüksemburg ve Portekiz ise geliri daha geniş kapsamlı tanımlamıştır. Vergi kapsamına alınan gelir unsurları bakımından 4783 sayılı yasa sonrası Türk gelir vergisi sistemi ile Alman gelir vergisi sisteminin benzerliği dikkat çekicidir. Ayrıca vergi kapsamına alınan gelir unsurlarından diğer gelirler, içerik bakımından Türk gelir vergisi sisteminde yer alan yedi gelir unsurundan diğer kazanç ve iratlar benzeridir. Her iki ülkenin sisteminde yer alan unsurlar kapsamında, diğer gelir unsurları içerisinde yer almayan gelirler de yer almaktadır. Ancak Alman gelir vergisi sisteminde sadece gelir unsurlarının sayılarak belirtilmesi, Türk gelir vergisi sistemindekine benzer bir tipleştirmeye gidilmemesi iki sistemin ayrıldığı noktadır. Kaynak teorisine yakın bir yaklaşımı benimsemiş olan Avusturya gelir vergisi sistemindeki unsurlar da ilk aşamada Türk gelir vergisi sisteminde yer alan gelir unsurlarıyla benzerlik göstermektedir. Ancak son gelir unsuru olarak sayılan diğer gelirler sınırlı gelir unsurlarını içerdiğinden gelir daha dar olarak tanımlanmaktadır. Fransız gelir vergisi sisteminde ise, gelir unsurları içerisinde sayılan ticari olmayan, serbest meslek faaliyeti niteliğindeki kazançlar diğer gelir kategorilerinde yer almayan gelir unsurlarını da kapsamaktadır. Bu nedenle 4369 sayılı yasa sonrasında safi artış teorisine daha yakın bir görünümde olan gelirin tanımına diğer kazanç ve iratlar yardımıyla benzerdir. Görüldüğü gibi, safi artış teorisini benimseyip, gelir unsurlarını da sayan gelir vergisi sistemlerinde ortak noktalar diğer kazanç ve iratlar, diğer gelir türleri ya da diğer kazanç türlerinden olmayan gelir türleri olmaktadır. Bu gelir unsurları, diğer gelir kategorilerinde ya da unsurlarında kavranmayan gelir türlerini de kavrayarak sistemi safi artış teorisine yaklaştırırlar. Sonuç ve Değerlendirme Avrupa Birliği ülkeleri gelirin tanımlanmasında safi artış teorisini ya da kaynak teorisini kullanabilmektedirler. Ancak, gerek kaynak teorisinin iktisadi geliri bütünüyle kavrayamaması, gerekse safi artış teorisinin uygulanmasından kaynaklanan güçlükler nedeniyle, tam anlamıyla kaynak teorisini ya da safi artış teorisini uygulayabilen ülke mevcut değildir. Bu nedenle, ülkeler ya kaynak teorisinin ağırlıklı ya da safi artış teorisinin ağırlıklı olduğu yaklaşımı benimsemektedir. Ancak her iki yaklaşımda da her iki teorinin izlerine rastlamak mümkündür. İnceleme konusu yapılan Avrupa Birliği ülkelerinin gelir vergisi sistemlerindeki gelirin tanımlanmasındaki farklılıkların temel nedeni, ülkelerin farklı geleneksel tarihi yapısı, politik geçmiş, ekonomik ve sosyal yapıya sahip olmalarıdır. Gerçekten de, gelir vergisi sistemlerine bakıldığında çeşitli sosyal gruplara tanınan indirim olanakları, istisnalar, muafiyetler, mahsuplar ve vergi kredilerinde farklılıklar gözlenmektedir. Aynı şekilde, gelirin tanımlanması biçiminde de farklılıklar gözlenmekte, böylece bazı gelir unsurlarının vergi 14

15 dışında bırakılması veya vergi kapsamına alınması suretiyle selektif vergi politikasının hedeflenen amaçlarına ulaşılmaya çalışılmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerini gelirin tanımlanması açısından; safi artış teorisinin ağırlıklı olduğu yaklaşımı benimseyen ve kaynak teorisinin ağırlıklı olduğu yaklaşımı benimseyen ülkeler olarak ikiye ayırabiliriz. Her iki grup arasında gelirin tanımlanması bakımından belirgin farklar vardır. Bu farkların başında, safi artış teorisinin baskın olduğu yaklaşımı benimseyen ülkelerin ilk aşamada tipleştirmeye gitmesi, ikinci aşamada ise, gelirin unsurlarını sayarak belirtmesidir. Kaynak teorisini benimseyen ülkelerde ise, genellikle verginin konusuna giren gelir unsurları sayılarak belirtilmiş ve bu gelir unsurları kapsamındaki kazanç türlerinin vergi dışında tutulduğu vurgulanmıştır. Safi artış teorisinin ağırlıklı olduğu yaklaşımla geliri tanımlayan ülkeler de kendi aralarında; sadece tipleştirme ile verginin konusunu belirleyenler ve verginin konusunu gelir unsurlarını sayarak belirtenler olmak üzere ikiye ayırabiliriz. Tipleştirmeye gitmeden sadece gelir unsurlarının belirtilmesi durumunda, sayılan gelir unsurlarının birinin ya da bir kaçının içeriği, kişinin elde edebileceği iktisadi gelirin tamamını kapsayacak nitelikte geniş tutularak sisteme safi artış teorisinin özelliği verilmiştir. Bu gelir unsurları genellikle ülkelerin sistemlerinde diğer gelirler ya da diğer kazanç ve iratlar olarak yer almaktadır. Safi artış teorisini benimseyen ülkeler, kaynak teorisini benimseyen ülkelere göre iktisadi geliri daha geniş kavradıklarından vergilemede genellik ilkesini daha iyi gerçekleştirip, vergilemede iktidar ilkesini sağlarken, daha geniş tabanlı gelir vergisine sahip olduklarından gelir vergisinin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı daha yüksek olan ülkelerdir. Nitekim Avrupa Biriliği nde pür safi artış teorisine en yakın ülke olan Danimarka da gerek vergi gelirlerinin gayri safi yurtiçi hasıla içerisindeki payı (%52,2), gerekse gelir vergisinin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı (%53,2) en yüksek ülkedir. Ancak, safi artış teorisinin ağırlıklı olduğu bir gelir vergisi sisteminin iyi organize olmuş bir vergi idaresi ile, donanımlı bir personele sahip olması gerekliliği ve etkin bir muhasebe ve denetim sistemine ihtiyaç duyması, sistemin üzerinde durulması gereken kritik noktalardır. Avrupa Birliği içerisindeki farklı gelir vergisi uygulamalarının; serbest rekabeti bozan, malların, hizmetlerin ve üretim faktörlerinin serbest dolaşımına engel nitelikte olmayacağı Avrupa Birliği Komisyonu tarafından belirtilmiştir. Bu nedenle, bu alandaki uyumlaştırma çalışmaları daha sonraki dönemlere bırakılmıştır. Fakat, Avrupa Birliği Komisyonunun bu yaklaşımının gerçek nedeni ülkelerin farklı politik, idari, tarihi ve sosyal yapılarından kaynaklanan isteksizlikleridir. Ülkemizin gelir vergisi sistemi ise, 4369 sayılı yasa sonrasında safi artış teorisinin ağırlıklı olduğu yaklaşıma daha yakın bir noktaya gelmiştir. Ancak 4444 sayılı yasa bu düzenlemeyi 01/01/2003 tarihine kadar ertelemiştir. Böylece 4444 sayılı yasa ile vergi idaresine yeni sisteme geçiş için hazırlık yapma şansı ve yeni düzenlemelerin gerekçesini mükelleflere anlatma fırsatı tanınmıştır. Gerçekten ülkemiz gibi etkin muhasebe ve denetim sisteminin olmadığı gelişmekte olan ülkelerde, safi artış teorisinin uygulanması gelişmiş ülkelere göre daha güçtür. Çünkü tespit edilmesi ve takibi zor olan gelir unsurlarının vergi kapsamına alınması güçlü bir vergi idaresi ile etkin bir muhasebe ve 15

16 denetim sistemini gerektirmektedir. Nitekim 4783 sayılı yasa ile 4369 öncesine kesin dönüş yapılmıştır sayılı yasanın gerekçeleri arasında gelirin tanımı ile ilgili düzenlemelerin kamuoyunun bakış açısı nedeniyle ekonomiye olan olumsuz etkisi dikkat çekicidir. Türk gelir vergisi sistemi için safi artış teorisine doğru geçiş gerek vergi tabanının genişletilerek vergi gelirlerinde artış, gerekse vergi adaletinin sağlanması bakımından gereklidir. Bununla birlikte safi artış teorisinin gerektirdiği alt yapı çalışmalarına hız verilmeli, yapılması planlanan değişiklerin gerekçeleri ise kamuoyuna titizlikle anlatılmalıdır. Notlar Kaynak teorisi, farklı gelir unsurlarının farklı esaslarla vergilendirilmesine imkan tanıdığı için aynı gelir düzeyindeki bireyler üzerinde farklı vergi yükü oluşmasına neden olabilir. Bu açıdan teori yatay adaleti bozucu bir etki yaratabilir. Dikey adalet ise, bu teorinin doğasından kaynaklanan nedenlerle bozulabilir. Örneğin marjinal tasarruf eğilimi yüksek bireylerin servetlerinde meydana gelen artışların kaynak teorisince vergilendirilebilir gelirin kapsamına alınmaması gibi. Servet değerinde meydana gelen artışlar ile öz tüketimin tam olarak tespit edilememesi, harcamaların ve tasarrufların belgelendirilememesi durumunda dönem gelirinin hesaplanmasındaki güçlükler. Kendi gayrimenkulünde ikamet edenlerin, gayrimenkullerinin emsal kira bedeli kadar bir tasarruf sağladığı bu tasarrufun ise gelir vergisi kapsamında gelir olarak kabul edilmesini ifade etmektedir. Emsal gelir, söz konusu gayrimenkul değerinin belirli bir yüzdesi olarak hesaplanabilir (Kulu, 2000: 133). Kurumlar elde ettikleri gelirleri nedeniyle kurumlar vergisinin mükellefi olurlar. Ancak bazı kurumların elde ettikleri gelir, kurumlar vergisine tabi olmayıp doğrudan özel kişilerin (kurum ortaklarının) geliri olmaktadır. Ticari kazanç kapsamında olmayan zirai kazançlar da bu kategori içerisinde yer almaktadır. Bu kategori zirai kazançları da kapsamaktadır. G.V.K. m 2/7 deki sair kazanç ve iratlar, diğer kazanç ve iratlar olarak değiştirilmiştir. Diğer kazanç ve iratlar da G.V.K: m. 2/1-6 da sayılan gelir unsurlarının hiç birine girmeyen bütün kazançları kapsayacak şekilde geniş tutulmuştur. Vergi hukukunda tipleştirme ile ilgili olarak bkz Öncel, Kumrulu ve Çağan, 1999: 30-31; bu kavramın 4369 sayılı kanun ve öncesi açısından ayrıntılı değerlendirmesi için bkz. Öncel, Kumrulu ve Çağan, 1999: G.V.K. m. 2/7, Kaynağı ne olursa olsun diğer her türlü kazanç ve iratlar Yararlanılan Kaynaklar Aksoy, Şerafettin. Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi. Filiz Kitabevi, 3. Baskı, İstanbul Bıyık, Recep ve 4444 Sayılı Kanunlar Çerçevesinde Gelir Tanımı, Harcama ve Tasarruftan Hareketle Gelirin Tespiti ve Mali Milat Uygulaması. Vergi Dünyası, 1999, Sayı 217. Bildirici, Ziyaettin. Türk Vergi Sistemi. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 852, Eskişehir, Bulutoğlu, Kenan. Türk Vergi Sistemi Dersleri. Araştırma, Eğitim, Ekin Yayınları, İstanbul, Edizdoğan, Nihat. Kamu Maliyesi II. Ekin Kitabevi, 5. Baskı, Bursa Hyman, David N. Public Finance. The Dryden Press, Chicago Kandemir, Hüseyin Avrupa Topluluğu nda Dolaysız Vergilerin Uyumlaştırılması, Vergi Raporu, Yıl: 1, Sayı: 6, Eylül Kulu, Bahattin. Vergi Harcaması ve Uygulama Örnekleri, Vergi Dünyası, Sayı 228, Ağustos Nadaroğlu, Halil. Kamu Maliyesi Teorisi. Okan Yayıncılık, 5. Baskı, İstanbul, Neumark, F. Gelir Vergileri, Çeviren: M. Orhan Dikmen, İstanbul Üniversitesi Yayınları: No: 256, İktisat Fakültesi No: 29, İstanbul Oldman, Oliver and Bird, Richard. The Transition to a Global Income Tax: A Comparative Analysis. Harward Law School International Tax Program Web Site [ (10/03/2002). Ortaç, Fevzi Rifat. Vergilendirilebilir Kavramı, Geliri Belirleyen Teoriler ve Türk Gelir Vergisinde Yer Alan Gelir Tanımlaması, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. Sayı 2, Yıl:

17 Öncel, Mualla; Kumrulu, Ahmet; Çağan, Nami. Vergi Hukuku. Turhan Kitabevi, Ankara Stotsky, Janet. The Base of the Personal Income Tax, Tax Policy Handbook (Tax Policy Division Fiscal Affairs Department International Monetary Fund, Washington, D.C., 1995). Rosen, Harvey S. Public Finance. Richard D. Irwin, Inc., Boston, Surrey, Stanley S. and McDaniels, Paul R., Tax Expenditures. Harvard University Press, December Turhan, Salih. Vergi Teorisi ve Politikası. Filiz Kitabevi, İstanbul Uluatam, Özhan. Kamu Maliyesi. İmaj Yayıncılık, Ankara, Dialogue with Citizens and Business. [ (10/01/2002). European Tax Handbook 1992, IBFD, Amsterdam, Netherlands Austrian Tax Book 2001, Austrian Federal Ministry of Finance, Viena, Belgıum Mınıstry of Fınance Web Site, Tax Survey. [ (11/12/2000) Finnish Ministry of Finance Web Site [ (22/01/2002). France Ministry of Finance Home Page [ (16/03/2002) Ministry of Finance The Netherlands Home Page, [ FBE32], (22/01/2002). Revenue Statistics, , OECD, Paris, [ Belastingadviesbureau J.C.P. Rath Home Page, [ (27/03/2002). Portugual Ministry of Finance Home Page, [ (18/03/2002) 17

Muharrem İLDİR 08.10.2014 Boğaziçi Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş Vergi Bölüm Başkanı E.Vergi Dairesi Müdürü muharremildir@bbdas.com.

Muharrem İLDİR 08.10.2014 Boğaziçi Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş Vergi Bölüm Başkanı E.Vergi Dairesi Müdürü muharremildir@bbdas.com. Muharrem İLDİR 08.10.2014 Boğaziçi Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş Vergi Bölüm Başkanı E.Vergi Dairesi Müdürü muharremildir@bbdas.com.tr GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE TAHAKKUK VE TAHSİLAT ESASININ GEÇERLİ OLDUĞU

Detaylı

Konu Başlığı: Türk Vergi Sistemindeki Vergilerin Ekonomik Kaynağına Göre Tasnifi

Konu Başlığı: Türk Vergi Sistemindeki Vergilerin Ekonomik Kaynağına Göre Tasnifi GENEL VERGİ TEORİSİ IV Konu Başlığı: Türk Vergi Sistemindeki Vergilerin Ekonomik Kaynağına Göre Tasnifi Kavramlar: Gelirden Alınan Vergiler, Servetten Alınan Vergiler, Harcamalardan Alınan Vergiler Kavramlara

Detaylı

Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67. maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan

Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67. maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan Not: Makaleler yazarın kişisel görüşünü ifade etmekte olup kaleme alındığı tarihteki mevzuat düzenlemeleri açısından geçerlidir. Daha sonra meydana gelecek değişimler uygulamada farklılık yaratabilir.

Detaylı

MENKUL KIYMET SATIŞ KAZANCININ TESPİTİNDE ENDEKSLEME SONUCU OLUŞAN ZARARLARIN MAHSUBU MÜMKÜN MÜDÜR?

MENKUL KIYMET SATIŞ KAZANCININ TESPİTİNDE ENDEKSLEME SONUCU OLUŞAN ZARARLARIN MAHSUBU MÜMKÜN MÜDÜR? Emre KARTALOĞLU Gelirler Kontrolörü MENKUL KIYMET SATIŞ KAZANCININ TESPİTİNDE ENDEKSLEME SONUCU OLUŞAN ZARARLARIN MAHSUBU MÜMKÜN MÜDÜR? GİRİŞ Gelir Vergisi Kanunu nun geçici 56 ncı maddesinin uygulama

Detaylı

I. STOPAJ YÖNTEMĠNE TABĠ MENKUL SERMAYE GELĠRLERĠ VE DEĞER ARTIġ KAZANÇLARI

I. STOPAJ YÖNTEMĠNE TABĠ MENKUL SERMAYE GELĠRLERĠ VE DEĞER ARTIġ KAZANÇLARI I. STOPAJ YÖNTEMĠNE TABĠ MENKUL SERMAYE GELĠRLERĠ VE DEĞER ARTIġ KAZANÇLARI Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 67. madde ile 01.01.2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 31.12.2015 tarihine kadar;

Detaylı

GELİR VERGİSİ KANUN TASARISINDA GERÇEK KİŞİLERİN VERGİLENDİRİLMESİ İLE İLGİLİ YENİ HÜKÜMLER GVK TASARI MADDE 51-88

GELİR VERGİSİ KANUN TASARISINDA GERÇEK KİŞİLERİN VERGİLENDİRİLMESİ İLE İLGİLİ YENİ HÜKÜMLER GVK TASARI MADDE 51-88 GELİR VERGİSİ KANUN TASARISINDA GERÇEK KİŞİLERİN VERGİLENDİRİLMESİ İLE İLGİLİ YENİ HÜKÜMLER GVK TASARI MADDE 51-88 HÜSEYİN F. SALTIK İSTANBUL YMM ODASI İSTANBUL, 18.02.2016 Page 1 Emsal Kira Bedeli Esası

Detaylı

TÜRK VERGİ HUKUKUNDA ANAYASAL ÖLÇÜT: MALİ GÜÇ

TÜRK VERGİ HUKUKUNDA ANAYASAL ÖLÇÜT: MALİ GÜÇ Dr. Tamer BUDAK Zonguldak Karaelmas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Mali Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi TÜRK VERGİ HUKUKUNDA ANAYASAL ÖLÇÜT: MALİ GÜÇ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...

Detaylı

SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR 1 Sirküler Tarihi: 28.03.2016 Sirküler No : 2016/10 SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR 2015 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL SERMAYE İRATLARININ BEYAN DURUMU Bilindiği üzere 25 Mart 2016 günü sonuna kadar verilmesi gereken

Detaylı

II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI

II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI Türk mali sektörü 27 yılının ilk altı ayında büyümesini sürdürmüştür. Bu dönemde bankacılık sektörüne yabancı yatırımcı ilgisi de devam etmiştir. Grafik II.1. Mali Sektörün

Detaylı

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2013/76

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2013/76 DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Sun Plaza No:24 34398 Maslak İstanbul, Türkiye Tel: + 90 (212) 366 60 00 Fax: + 90 (212) 366 60 15 www.deloitte.com.tr www.verginet.net VERGİ SİRKÜLERİ

Detaylı

Tam Mükellef Gerçek Kişilerce 2010 Takvim Yılında Elde Edilen Gelirlerin Beyanı

Tam Mükellef Gerçek Kişilerce 2010 Takvim Yılında Elde Edilen Gelirlerin Beyanı Tam Mükellef Gerçek Kişilerce 2010 Takvim Yılında Elde Edilen Gelirlerin Beyanı Bilindiği üzere; Mart ayı vergi mükellefi gerçek kişiler için, bir önceki yıl elde etmiş oldukları gelirlerin beyan edileceği

Detaylı

A) % 100 B) %75 C) %50 D) %40 E) %25

A) % 100 B) %75 C) %50 D) %40 E) %25 Kurumlarda ve Sermaye Piyasasında Vergilendirme www.aktifonline.net 1) Tam mükellef bir anonim şirket, vergi sonrası 100.000 TL olan 2017 yılı kârını nakden dağıtma kararı vermiştir. Şirketin % 20 ortağı

Detaylı

KÂR DAĞITIMI VE KÂR DAĞITIMINA BAĞLI STOPAJ VERGİLENDİRİLMELERİNE YÖNELİK ÖRNEK BİR ÇALIŞMA

KÂR DAĞITIMI VE KÂR DAĞITIMINA BAĞLI STOPAJ VERGİLENDİRİLMELERİNE YÖNELİK ÖRNEK BİR ÇALIŞMA KÂR DAĞITIMI VE KÂR DAĞITIMINA BAĞLI STOPAJ MATRAHININ HESAPLANMASI KÂR PAYININ VERGİLENDİRİLMELERİNE YÖNELİK ÖRNEK BİR ÇALIŞMA 15 KAR DAĞITIMI VE KAR DAĞITIMINA BAĞLI STOPAJ MATRAHININ HESAPLANMASI KAR

Detaylı

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX BİRİNCİ BÖLÜM TEMEL HUKUK BİLGİSİ I. HUKUK NEDİR ve KAÇA AYRILIR?...3 II. VERGİ HUKUKU ve KAYNAKLARI...4 A. Vergi Hukukunun Tanımı...4 B. Vergi Hukukunun Kaynakları...4

Detaylı

İrfan VURAL Gelirler Kontrolörü

İrfan VURAL Gelirler Kontrolörü KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF KOOPERATİFLERİN ELDE ETMİŞ OLDUKLARI MEVDUAT FAİZLERİ VE REPO GELİRLERİ ÜZERİNDEN YENİ DÜZENLEMELERE GÖRE TEVKİFAT YAPILIP YAPILMAYACAĞI İrfan VURAL Gelirler Kontrolörü I- GİRİŞ

Detaylı

2013 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi

2013 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2013 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF KURUM (1) DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI iktisap edilmiş hisse

Detaylı

ÜNİTE:1. Gelir Vergisi: Konu, Gelir Kavramı, Mükellefiyet, Ticari Kazançlar (Bilanço Esası) ÜNİTE:2

ÜNİTE:1. Gelir Vergisi: Konu, Gelir Kavramı, Mükellefiyet, Ticari Kazançlar (Bilanço Esası) ÜNİTE:2 ÜNİTE:1 Gelir Vergisi: Konu, Gelir Kavramı, Mükellefiyet, Ticari Kazançlar (Bilanço Esası) ÜNİTE:2 Ticari Kazançlar (İşletme Hesabı Esası, Basit Usul, Esnaf Muaflığı), Zirai Kazançlar ÜNİTE:3 Ücretler,

Detaylı

% 0 stopaja tabi olup, kurumlar vergisine tabidir. (5) Nakit teminatlardan elde edilen gelirler % 15 stopaja tabidir.

% 0 stopaja tabi olup, kurumlar vergisine tabidir. (5) Nakit teminatlardan elde edilen gelirler % 15 stopaja tabidir. GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF TÜZEL KİŞİ (3) (4) DAR MÜKELLEF TÜZEL KİŞİ (Türkiye de işyeri/daimi temsilcisi bulunmayan) Hisse Senedi Alım Satım kazancı İMKB de işlem görmeyen hisse senetlerinin elden çıkarılmasından

Detaylı

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Büyükdere Cd. Nevtron İşhanı No:119 K /6 Gayrettepe-İST TEL: 0212/ 211 99 01-02-04 FAX: 0212/ 211 99 52 MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ SİRKÜLER NO : 2007/22 İstanbul, 9 Mart 2007 KONU : Gelir Vergisi Kanununun

Detaylı

Konu: Menkul kıymetlerden 2018 yılında elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi.

Konu: Menkul kıymetlerden 2018 yılında elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi. Sayı: 2018 011 İstanbul, 2018 Konu: Menkul kıymetlerden 2018 yılında elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi. Sayın; Mükellefimiz, Menkul kıymetlerden elde edilen gelir ve kazançların beyanı ve vergilendirilmesi

Detaylı

İMKB de işlem gören hisse senetleri alım satım kazançları % 0 stopaja tabi olup, beyan edilmez.

İMKB de işlem gören hisse senetleri alım satım kazançları % 0 stopaja tabi olup, beyan edilmez. GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ Hisse Senedi Alım Satım kazancı (Menkul Kıymet Yatırım Ortaklığı hisse senetleri hariç) Menkul Kıymet Yatırım Ortaklığı Hisse Senedi Alım Satım

Detaylı

Gelir Vergisi Kanunu nun Geçici 67.maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan; (Ticari kazançla ilişkisi olmaması şartıyla)

Gelir Vergisi Kanunu nun Geçici 67.maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan; (Ticari kazançla ilişkisi olmaması şartıyla) Not: Makaleler yazarın kişisel görüşünü ifade etmekte olup kaleme alındığı tarihteki mevzuat düzenlemeleri açısından geçerlidir. Daha sonra meydana gelecek değişimler uygulamada farklılık yaratabilir.

Detaylı

ÜRÜNLER VE GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF** KURUM*** DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ***

ÜRÜNLER VE GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF** KURUM*** DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ*** Aşağıda yer alan tablo 6009 Sayılı Kanun ve söz konusu Kanun ile ilgili 2010/926 sayı ve 27.09.2010 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 67 kapsamındaki 1.10.2010 tarihinden

Detaylı

2013 YILI MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ

2013 YILI MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 2013 YILI MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF KURUM (1) DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI iktisap edilmiş hisse

Detaylı

2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER 23 Temmuz 2010-Cuma 16:00

2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER 23 Temmuz 2010-Cuma 16:00 2010/1.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MAZERET SINAVLARI SORU VE CEVAPLARI GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER 23 Temmuz 2010-Cuma 16:00 SORULAR SORU 1: (X) Anonim Şirketi 2000 yılında 10.000.000-TL sermaye

Detaylı

C) I-II-III D) IV-III

C) I-II-III D) IV-III 1. Verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişi aşağıdakilerden hangisidir? A) Mükellef B) Yüklenici C) Vergi sorumlusu D) Vasi E) Kayyum 2. Aşağıdakilerden hangisi Her

Detaylı

GELİR VERGİSİ TEVKİFAT ORANLARI

GELİR VERGİSİ TEVKİFAT ORANLARI GELİR VERGİSİ TEVKİFAT ORANLARI GELİR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE BAZI KAZANÇ VE ÖDEMELER ÜZERİNDEN YAPILACAK TEVKİFAT (VERGİ KESİNTİSİ) ORANLARI Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair

Detaylı

2014 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi

2014 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2014 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI iktisap edilmiş hisse senetleri ARACI KURULUŞ VARANTLARINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLAR (BİST te işlem gören) HİSSE SENEDİ

Detaylı

Sayı : 2018/233 2 Tarih : Ö Z E L B Ü L T E N. MENKUL SERMAYE İRADI BEYANI (2017 Yılı Kazançları)

Sayı : 2018/233 2 Tarih : Ö Z E L B Ü L T E N. MENKUL SERMAYE İRADI BEYANI (2017 Yılı Kazançları) Sayı : 2018/233 2 Tarih : 07.03.2018 Ö Z E L B Ü L T E N MENKUL SERMAYE İRADI BEYANI (2017 Yılı Kazançları) 1 İ Ç İ N D E K İ L E R 1. Menkul Sermaye İradı Sayılan Gelirler.. : 3 2. Menkul Sermaye İratlarının

Detaylı

2017 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi

2017 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi HİSSE SENEDİ 1) Borsa İstanbul da (BİST) işlem gören, menkul kıymet yatırım ortaklığı 1) BİST te işlem gören, menkul kıymet yatırım ortaklığı 1) BİST te işlem gören, menkul kıymet yatırım ortaklığı dışındaki

Detaylı

2016 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi

2016 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2016 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF KURUM (1) DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI 1.1.2006 tarihinden SONRA

Detaylı

GELİR VERGİSİNDE GEÇERLİ OLACAK YENİ HADLER VE TUTARLAR YAYIMLANDI:

GELİR VERGİSİNDE GEÇERLİ OLACAK YENİ HADLER VE TUTARLAR YAYIMLANDI: TARİH : 29/12/2015 SİRKÜLER NO : 2015/100 GELİR VERGİSİNDE GEÇERLİ OLACAK YENİ HADLER VE TUTARLAR YAYIMLANDI: 25 Aralık 2015 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 290 Seri No lu Gelir Vergisi Genel Tebliği

Detaylı

Konu: Gelir Vergisi Kanunu nda 6728 Sayılı Yasa İle Yapılan Değişiklikler Hakkında

Konu: Gelir Vergisi Kanunu nda 6728 Sayılı Yasa İle Yapılan Değişiklikler Hakkında Sayı: 2016/19 Konu: Gelir Vergisi Kanunu nda 6728 Sayılı Yasa İle Yapılan Değişiklikler Hakkında (293 Seri No lu Gelir Vergisi Genel Tebliği, 02/10/2016 Tarihinde Resmi Gazetede Yayımlanmıştır) Yayımlanan

Detaylı

FİNANSAL SİSTEM DÜZENLEMELERİ VE EKONOMİK BÜYÜME

FİNANSAL SİSTEM DÜZENLEMELERİ VE EKONOMİK BÜYÜME Niyazi ÖZPEHRİZ FİNANSAL SİSTEM DÜZENLEMELERİ VE EKONOMİK BÜYÜME 1. Giriş Finansal sistemin işleyişi, ekonomik büyüme üzerinde önemli etkilere sahip olabilmektedir. İyi işleyen bankacılık sistemi ve menkul

Detaylı

FİRMA YÖNETİCİLERİ VE MUHASEBE BİRİMLERİNİN DİKKATLERİNE, 2005 YILI GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ

FİRMA YÖNETİCİLERİ VE MUHASEBE BİRİMLERİNİN DİKKATLERİNE, 2005 YILI GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ K KANIT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD. ŞTİ. Adres : Meşrutiyet Cad.No:29/21 06420 Y.Şehir/ANKARA Y.M.M. : Sakıp ŞEKER Vergi Dairesi : Çankaya V.D. Bağlı Olduğu Oda: Ankara YMM Odası (861) Vergi Kimlik Numarası

Detaylı

2014 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ

2014 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ 2014 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ (*) KAZANCI ÖNCE iktisap edilmiş hisse senetleri KAZANCI SONRA iktisap

Detaylı

SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR 1 Sirküler Tarihi: 05.03.2014 Sirküler No : 2014/11 SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR GERÇEK KİŞİLERCE 2013 YILINDA ELDE EDİLEN FAİZ, KAR PAYI, REPO VE BENZERİ GELİRLERİN BEYAN DURUMU Vergi uygulamasında aşağıda

Detaylı

GVK nun Geçici 67. Maddesi Kapsamında Elde Edilen Gelirlere İlişkin GVK Genel Tebliği Yayımlandı DUYURU NO:2007/12 İstanbul, 12.03.

GVK nun Geçici 67. Maddesi Kapsamında Elde Edilen Gelirlere İlişkin GVK Genel Tebliği Yayımlandı DUYURU NO:2007/12 İstanbul, 12.03. İstanbul, 12.03.2007 08.03.2007 tarih ve 26456 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 263 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile kanunun geç. 67. maddesi kapsamında elde edilen gelirlerin ihtiyari beyanı

Detaylı

SİRKÜLERİMİZİN KONUSUNU GELİR VERGİSİ KANUNU UYGULAMASINDAKİ YENİLİKLER OLUŞTURMAKTADIR.

SİRKÜLERİMİZİN KONUSUNU GELİR VERGİSİ KANUNU UYGULAMASINDAKİ YENİLİKLER OLUŞTURMAKTADIR. Vezin Sirküler 2016 044 SİRKÜLERİMİZİN KONUSUNU GELİR VERGİSİ KANUNU UYGULAMASINDAKİ YENİLİKLER OLUŞTURMAKTADIR. KAPSAM : 02.10.2016 tarih ve 29845 sayılı resmi gazetede yayınlanan 293 no lu Gelir Vergisi

Detaylı

Özet: 01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere Gelir Vergisi Kanununda uygulanmakta olan bazı miktarlarda değişiklik yapılmıştır.

Özet: 01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere Gelir Vergisi Kanununda uygulanmakta olan bazı miktarlarda değişiklik yapılmıştır. SİRKÜLER NO:POZ-2004/01 İST. 05/01/2004 Özet: 01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere Gelir Vergisi Kanununda uygulanmakta olan bazı miktarlarda değişiklik yapılmıştır. Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesinde

Detaylı

2013 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ

2013 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ 2013 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ (*) KAZANCI ÖNCE iktisap edilmiş hisse senetleri KAZANCI SONRA iktisap

Detaylı

Konu: 295 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği 23 Aralık 2016 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.

Konu: 295 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği 23 Aralık 2016 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. No: 2016/98 Tarih: 28.12.2016 ERK Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik Hizmetleri Ltd. Şti. Küçükbakkalköy Mah. Vedat Günyol Cad. Defne Sok. No:1 Flora Residence K:11 D.141-142 Ataşehir/İSTANBUL Tel : 0.216.340

Detaylı

S İ R K Ü L E R : / 1 2

S İ R K Ü L E R : / 1 2 19.02.2014 S İ R K Ü L E R : 2 0 1 4 / 1 2 286 Sıra No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliğ Yayınlandı Gelir Vergisi Kanununun 21. maddesinde 6322 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, Ticari, zirai veya

Detaylı

Türkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2014 Aralık

Türkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2014 Aralık Türkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2014 Aralık Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Bankalararası

Detaylı

SİRKÜLER NO: POZ-2015 / 4 İST, 05.01.2015

SİRKÜLER NO: POZ-2015 / 4 İST, 05.01.2015 SİRKÜLER NO: POZ-2015 / 4 İST, 05.01.2015 ÖZET: 2015 yılında geçerli olacak Gelir Vergisi Kanunu nda yer alan bazı maktu had ve tutarlar ile bazı iratların beyanında uygulanacak indirim oranı belirlendi.

Detaylı

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Büyükdere Cd. Nevtron İşhanı No:119 K /6 Gayrettepe-İST TEL: 0212/ 211 99 01-02-04 FAX: 0212/ 211 99 52 MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ SİRKÜLER NO : 2008/113 İstanbul, 15 Aralık 2008 KONU : Gelir si Kanununun

Detaylı

OECD Gelir ve Kazançlar Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (2011) (Mahalli İdare Vergi Gelirleri Dahil)

OECD Gelir ve Kazançlar Üzerinden Alınan Vergiler/GSYH (2011) (Mahalli İdare Vergi Gelirleri Dahil) Danimarka Norveç Yeni Zelanda İzlanda İsveç Finlandiya Belçika Avustralya Kanada İtalya Lüksemburg İsviçre İngiltere Avusturya ABD OECD İrlanda Almanya Hollanda AB 27 Fransa İsrail İspanya Şili Japonya

Detaylı

1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ

1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MALİYE BİLİMİNİN ESASLARI VE DİĞER BİLİM DALLARIYLA İLİŞKİSİ 11 1.1. Kamu Sektörü Ekonomisi 12 1.1.1. Kamu Maliyesinin Tanımı 13 1.1.2. Kapsam ve Konusu 14 1.1.3. Kamu Maliyesinin

Detaylı

SİRKÜLER 2009 / 09. Gelir Vergisi mükellefleri tarafından 2008 yılında elde ettikleri kazanç ve iratların beyan esasları aşağıdaki gibi olacaktır.

SİRKÜLER 2009 / 09. Gelir Vergisi mükellefleri tarafından 2008 yılında elde ettikleri kazanç ve iratların beyan esasları aşağıdaki gibi olacaktır. Ankara, 10 / 03 / 2009 SİRKÜLER 2009 / 09 KONU: 2008 YILI KAZANÇLARININ BEYANI Gelir Vergisi mükellefleri tarafından 2008 yılında elde ettikleri kazanç ve iratların beyan esasları aşağıdaki gibi olacaktır.

Detaylı

bc. TL MEVDUAT FAİZLERİ : (01/01/2013 Tarihinden itibaren)

bc. TL MEVDUAT FAİZLERİ : (01/01/2013 Tarihinden itibaren) GELİR VERGİSİ STOPAJ ORANLARI (GVK Md.94 ve GEÇİCİ Md. 67) MADDE GVK 94/.a..b. 3 4 5.a. 5.b. 5.c. 5.d. 6.a. 6.b. 7 AÇIKLAMA Yaptıkları serbest meslek isleri dolayısıyla bu isleri icra edenlere yapılan

Detaylı

BÜLTEN. KONU: Gelir Vergisi Kanununda yer alan ve 2015 Yılında Uygulanacak Maktu Had ve Tutarlara İlişkin 287 nolu GV Tebliği yayınlanmıştır.

BÜLTEN. KONU: Gelir Vergisi Kanununda yer alan ve 2015 Yılında Uygulanacak Maktu Had ve Tutarlara İlişkin 287 nolu GV Tebliği yayınlanmıştır. Kültür Mah. 1375 Sk. No: Cumhuruiyet İşhanı K:5 35210 Alsancak - İzmir-Turkey Tel : + 90 232 464 16 16.. Fax: + 90 232 421 71 92. e-mail : info@psdisticaret.com..tr BÜLTEN SAYI : 2015-010 Tarih: 02.01.2015

Detaylı

ÜRÜNLER VE GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF** KURUM*** DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ***

ÜRÜNLER VE GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF** KURUM*** DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ*** Aşağıda yer alan tablo 6009 Sayılı Kanun ve söz konusu Kanun ile ilgili 2010/926 sayı ve 27.09.2010 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 67 kapsamındaki 1.10.2010 tarihinden

Detaylı

2 yıldan fazla elde tutulan tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinden elde edilen kazançlar istisnadır.

2 yıldan fazla elde tutulan tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinden elde edilen kazançlar istisnadır. HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI iktisap edilmiş hisse senetleri - İvazsız olarak iktisap edilenler, İMKB de işlem görenlerden 3 aydan fazla elde tutulanlar ile İMKB de işlem görmeyenlerden tam mükellef

Detaylı

HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF KURUM (1) DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ

HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF KURUM (1) DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF KURUM (1) DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI 1.1.2006 tarihinden ÖNCE iktisap edilmiş hisse

Detaylı

-İÇİNDEKİLER- GENEL ÇERÇEVE:...

-İÇİNDEKİLER- GENEL ÇERÇEVE:... -İÇİNDEKİLER- I. GENEL ÇERÇEVE:... 1 A. Giriş:... 2 B. Örtülü Sermayenin Vergicilikteki Konumu:... 4 1. Vergiden Kaçınma:... 4 2. Vergiden Kaçınma Karşıtı Kurallar:... 5 3. Örtülü Sermayenin Şematik Konumu:...

Detaylı

TAM VE DAR MÜKELLEFİYETE İLİŞKİN ÖDEMELERDE YAPILACAK YENİ TEVKİFAT ORANLARI HAKKINDA SİRKÜLER SİRKÜLER NO: 2004/02

TAM VE DAR MÜKELLEFİYETE İLİŞKİN ÖDEMELERDE YAPILACAK YENİ TEVKİFAT ORANLARI HAKKINDA SİRKÜLER SİRKÜLER NO: 2004/02 TAM VE DAR MÜKELLEFİYETE İLİŞKİN ÖDEMELERDE YAPILACAK YENİ TEVKİFAT ORANLARI 1 İstanbul, 05.01.2004 30.12.2003 tarih ve 25332 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 2003/6575 ve 2003/6577 sayılı Bakanlar Kurulu

Detaylı

FİRMA YÖNETİCİLERİ VE MUHASEBE BİRİMLERİNİN DİKKATLERİNE, 2004 YILI GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ

FİRMA YÖNETİCİLERİ VE MUHASEBE BİRİMLERİNİN DİKKATLERİNE, 2004 YILI GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ K KANIT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD. ŞTİ. Adres : Meşrutiyet Cad.No:29/21 06420 Y.Şehir/ANKARA Y.M.M. : Sakıp ŞEKER Vergi Dairesi : Çankaya V.D. Bağlı Olduğu Oda: Ankara YMM Odası (861) Vergi Kimlik Numarası

Detaylı

GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YER ALAN MAKTU TUTARLAR ARTIRILMIŞTIR

GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YER ALAN MAKTU TUTARLAR ARTIRILMIŞTIR Sirküler Rapor 04.01.2011/ 7-1 GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YER ALAN MAKTU TUTARLAR ARTIRILMIŞTIR ÖZET : 2011 yılında uygulanacak Gelir Vergisi Kanunu nda yer alan hadlerin belirlendiği 278 Seri No lu Gelir

Detaylı

RASYO YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ.

RASYO YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ. T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri/15 Konusu : Bakanlar Kurulu Kararlarıyla Belirlenen Vergi Kesintisi Uygulamaları Tarihi : /02/2009 Sayısı İlgili

Detaylı

FİRMA YÖNETİCİLERİ VE MUHASEBE BİRİMLERİNİN DİKKATLERİNE, 2006 YILI GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ

FİRMA YÖNETİCİLERİ VE MUHASEBE BİRİMLERİNİN DİKKATLERİNE, 2006 YILI GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ KANIT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD. ŞTİ. Adres : Meşrutiyet Cad.No:29/17 06420 Y.Şehir/ANKARA Y.M.M. : Sakıp ŞEKER Vergi Dairesi : Çankaya V.D. Bağlı Olduğu Oda: Ankara YMM Odası (861) Vergi Kimlik Numarası

Detaylı

TEBLİĞ GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 286)

TEBLİĞ GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 286) 18 Şubat 2014 SALI Resmî Gazete Sayı : 28917 TEBLİĞ Maliye Bakanlığından: GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 286) 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile

Detaylı

2019 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ

2019 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ 2019 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN BEYANI VE VERGİLENDİRİLMESİ TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ (*) KAZANCI iktisap edilmiş hisse senetleri KAZANCI SONRA iktisap edilmiş

Detaylı

2015 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi

2015 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi 2015 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi HİSSE SENEDİ ALIM SATIM KAZANCI iktisap edilmiş hisse senetleri ARACI KURULUŞ VARANTLARINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLAR (BİST te işlem gören) HİSSE SENEDİ

Detaylı

SİRKÜLER NO: POZ-2018 / 3 İST,

SİRKÜLER NO: POZ-2018 / 3 İST, SİRKÜLER NO: POZ-2018 / 3 İST, 03.01.2018 ÖZET: 2018 yılında geçerli olacak Gelir Vergisi Kanunu nda yer alan bazı maktu had ve tutarlar ile bazı iratların beyanında uygulanacak indirim oranı belirlendi.

Detaylı

SİRKÜLER NO: POZ-2014 / 19 İST, 24.02.2014. Konut kira gelirlerinde istisna uygulaması hakkında genel tebliğ yayımlandı.

SİRKÜLER NO: POZ-2014 / 19 İST, 24.02.2014. Konut kira gelirlerinde istisna uygulaması hakkında genel tebliğ yayımlandı. SİRKÜLER NO: POZ-2014 / 19 İST, 24.02.2014 ÖZET: Konut kira gelirlerinde istisna uygulaması hakkında genel tebliğ yayımlandı. KONUT KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA UYGULAMASI HAKKINDA GENEL TEBLİĞ YAYIMLANDI

Detaylı

GELİR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE BAZI KAZANÇ VE ÖDEMELER ÜZERİNDEN YAPILACAK TEVKİFAT (VERGİ KESİNTİSİ) ORANLARI

GELİR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE BAZI KAZANÇ VE ÖDEMELER ÜZERİNDEN YAPILACAK TEVKİFAT (VERGİ KESİNTİSİ) ORANLARI GELİR VERGİSİ TEVKİFAT ORANLARI GELİR VERGİSİ KANUNU NA GÖRE BAZI KAZANÇ VE ÖDEMELER ÜZERİNDEN YAPILACAK TEVKİFAT (VERGİ KESİNTİSİ) ORANLARI ÖDEMENİN TÜRÜ 1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci

Detaylı

04/01/2016 SİRKÜLER 2016/01. Sayın Yetkili;

04/01/2016 SİRKÜLER 2016/01. Sayın Yetkili; SİRKÜLER 2016/01 04/01/2016 Sayın Yetkili; 2016 Yılında Uygulanmak Üzere, Ücretlerin Vergilendirilmesinde Uygulanacak Tarife ile Diğer Çeşitli Had ve Tutarlar Yeniden Belirlendi. Maliye Bakanlığınca, 25.12.2015

Detaylı

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2009/82 TARİH: Gelir Vergisi Kanunu nda Yer Alan Had ve Tutarlara İlişkin 273 no.lu G.V.K.

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2009/82 TARİH: Gelir Vergisi Kanunu nda Yer Alan Had ve Tutarlara İlişkin 273 no.lu G.V.K. VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2009/82 TARİH: 29.12.2009 KONU Gelir Vergisi Kanunu nda Yer Alan Had ve Tutarlara İlişkin 273 no.lu G.V.K. Genel Tebliği Gelir Vergisi Kanunu nun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80,

Detaylı

Gelir Vergisi Genel Tebliği. Seri, Sıra Numarası, No : 266 Sayılı GVK. 28 Aralık 2007 CUMA. Resmi Gazete. Sayı : TEBLİĞ. Maliye Bakanlığından:

Gelir Vergisi Genel Tebliği. Seri, Sıra Numarası, No : 266 Sayılı GVK. 28 Aralık 2007 CUMA. Resmi Gazete. Sayı : TEBLİĞ. Maliye Bakanlığından: Gelir Vergisi Genel Tebliği Seri, Sıra Numarası, No : 266 Sayılı GVK 28 Aralık 2007 CUMA Resmi Gazete Sayı : 26740 TEBLİĞ Maliye Bakanlığından: GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 266) 1 / 14 193 sayılı

Detaylı

12/1/2009 TARİHLİ VE 2009/14580 SAYILI KARARNAMENİN EKİ KARAR

12/1/2009 TARİHLİ VE 2009/14580 SAYILI KARARNAMENİN EKİ KARAR Sayı: YMM.03.2009-014 Konu: Gelir Ve Kurumlar Vergisi Kanunda Yer Alan Vergi Tevkifat Oranları İZMİR. 3.2.2009 Muhasebe Müdürlüğüne, 12/1/2009 Tarihli Ve 2009/14580 Sayılı, 12/1/2009 Tarihli Ve 2009/14592

Detaylı

MEVZUAT SİRKÜLERİ. SİRKÜLER NO: 12/2014 İstanbul,

MEVZUAT SİRKÜLERİ. SİRKÜLER NO: 12/2014 İstanbul, MEVZUAT SİRKÜLERİ SİRKÜLER NO: 12/2014 İstanbul, 18.02.2014 KONU: Mesken Kira Geliri İstisnasının Uygulanmasına İlişkin Gelir Vergisi Genel Tebliği Yayınlandı. ÖZET: 18.02.2013 tarihli Resmi Gazete de

Detaylı

Gelir Vergisi Kanunu 21. Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ

Gelir Vergisi Kanunu 21. Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ Tarih: 18.02.2014 Sayı: 2014/03 S İ R K Ü L E R R A P O R Konu: Gelir Vergisi Kanunu 21. Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ Özet: Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesine göre, binaların

Detaylı

Türkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2013 Aralık

Türkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2013 Aralık Türkiye de Bankacılık Sektörü 2009-2013 Aralık Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu, Bankalararası

Detaylı

GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARINDA MESKEN KİRA GELİRİ İSTİSNASI UYGULAMASINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARINDA MESKEN KİRA GELİRİ İSTİSNASI UYGULAMASINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARINDA MESKEN KİRA GELİRİ İSTİSNASI UYGULAMASINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER Gelir Vergisi Kanunun 21.maddesinde yapılan ve 01.01.2013 tarihinden itibaren geçerli olan değişiklik ile, mesken

Detaylı

YURTDIŞI İŞTİRAKTEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİSEL DURUMU

YURTDIŞI İŞTİRAKTEN ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİSEL DURUMU Yurtdışında yerleşik kurumlardan elde edilen kazançların Türkiye de vergilendirilmesi şirketler açısından sıklıkla sorgulanan konular arasındadır. Bu çalışmamızda, yurtdışında yerleşik dar mükellef kurumlara,

Detaylı

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERE TASDİKİ ZORUNLU İŞLEMLER YENİDEN DEĞERLEME ORANLARI YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLMEYEN HALLER (2011 Yılı Gelirleri

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERE TASDİKİ ZORUNLU İŞLEMLER YENİDEN DEĞERLEME ORANLARI YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLMEYEN HALLER (2011 Yılı Gelirleri Y YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERE TASDİKİ ZORUNLU İŞLEMLER YENİDEN DEĞERLEME ORANLARI YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLMEYEN HALLER (2011 Yılı Gelirleri İçin) YILLIK BEYANNAMENİN VERİLMESİ VE GELİRİN TOPLANMASI

Detaylı

Anılan değişiklikler ile ilgili açıklamalarımız önceki yazılarımızda yer almaktadır.

Anılan değişiklikler ile ilgili açıklamalarımız önceki yazılarımızda yer almaktadır. Sayı: YMM.03.2011-01 Konu: Gelir Vergisi Genel Tebliği Seri No:227 İZMİR. 5.1.2011 Muhasebe Müdürlüğüne, Bilindiği üzere; Anayasa Mahkemesi nin iptal kararı dikkate alınarak Gelir Vergisi Kanunu nun Geçici

Detaylı

Sirküler Rapor Mevzuat /5-1 GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YER ALAN MAKTU TUTARLAR ARTIRILDI

Sirküler Rapor Mevzuat /5-1 GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YER ALAN MAKTU TUTARLAR ARTIRILDI Sirküler Rapor Mevzuat 04.01.2016/5-1 GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YER ALAN MAKTU TUTARLAR ARTIRILDI ÖZET : 290 Seri No lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, 2016 yılında uygulanacak Gelir Vergisi Kanunu nda

Detaylı

SİRKÜLER NO: POZ-2011/ 07 İST. 10/01/2011

SİRKÜLER NO: POZ-2011/ 07 İST. 10/01/2011 SİRKÜLER NO: POZ-2011/ 07 İST. 10/01/2011 Gelir Vergisi Kanununda yer alan ve 2011 yılında uygulanacak yeni hadlere ilişkin 278 sıra no.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği 29 Aralık 2010 tarih ve 27800

Detaylı

YURTDIŞINDA MUKİM KURUMLARIN TÜRKİYE DEKİ TAŞINMAZ SATIŞLARININ VERGİLENDİRİLMESİ

YURTDIŞINDA MUKİM KURUMLARIN TÜRKİYE DEKİ TAŞINMAZ SATIŞLARININ VERGİLENDİRİLMESİ YURTDIŞINDA MUKİM KURUMLARIN TÜRKİYE DEKİ TAŞINMAZ SATIŞLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi Ağustos 2013 Sayısında Yayınlanmıştır 1. Giriş Yurtdışında mukim (kanuni ve iş merkezlerinden

Detaylı

Konu : Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ile şahıs sigorta primleri

Konu : Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ile şahıs sigorta primleri SİRKÜ : 2013/04 KAYSERİ Konu : Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ile 25.01.2013 şahıs sigorta primleri 29.06.2012 tarih ve 28338 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6327 sayılı Bireysel Emeklilik

Detaylı

2016 Yılında Gelir Vergisi Kanunu Kapsamında Uygulanacak Had ve Tutarlara İlişkin 290 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği Resmi Gazetede Yayımlandı

2016 Yılında Gelir Vergisi Kanunu Kapsamında Uygulanacak Had ve Tutarlara İlişkin 290 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği Resmi Gazetede Yayımlandı 2016 Yılında Gelir Vergisi Kanunu Kapsamında Uygulanacak Had ve Tutarlara İlişkin 290 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği Resmi Gazetede Yayımlandı Duyuru No: 2015/88 İstanbul, 28/12/2015 25/12/2015

Detaylı

Sirküler Rapor / SERİ NO LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANDI

Sirküler Rapor / SERİ NO LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANDI Sirküler Rapor 18.02.2014/71-1 286 SERİ NO LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANDI ÖZET : Tebliğde; 6322 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinde 1/1/2013 tarihinden

Detaylı

Arkan & Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş.

Arkan & Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş. İstanbul, 09.02.2009 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 15. ve 30. Maddeleri Uyarınca Yapılacak Vergi Kesintilerine İlişkin 15 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri Yayımlandı DUYURU NO:2009/21

Detaylı

Kurumlar Vergisi Tevkifat Oranları

Kurumlar Vergisi Tevkifat Oranları Kurumlar Vergisi Tevkifat Oranları KURUMLAR VERGİSİ TEVKİFAT ORANLARI (5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 15 ve Geçici 1/4 ile GVK'nun Geçici 67'inci Maddeleri v İlgili Madde Açıklama Oran KVK 15/1-a

Detaylı

278 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği Yayımlandı DUYURU NO:2011/08

278 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği Yayımlandı DUYURU NO:2011/08 İstanbul, 03. 01. 2011 278 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği Yayımlandı DUYURU NO:2011/08 29.12.2010 Tarih ve 27800 (6. Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 278 Seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu

Detaylı

Kabul Tarihi: 31/12/2004 Resmi Gazete Tarihi : 31/12/2004

Kabul Tarihi: 31/12/2004 Resmi Gazete Tarihi : 31/12/2004 Kanun No : 5281 Resmi Gazete No : 25687 (3. Mük.) Kabul Tarihi: 31/12/2004 Resmi Gazete Tarihi : 31/12/2004 VERGİ KANUNLARININ YENİ TÜRK LİRASINA UYUMU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA

Detaylı

Sirküler No: 122 İstanbul, 23 Aralık 2016

Sirküler No: 122 İstanbul, 23 Aralık 2016 Sirküler No: 122 İstanbul, 23 Aralık 2016 Konu: 6728 ve 6745 sayılı Kanunlarla Gelir Vergisi Kanunu nda yapılan değişikliklere ilişkin açıklamalar yapıldı. Özet: Ağustos ve Eylül aylarında yayımlanan 6728

Detaylı

No: Gelir Vergisi Kanunu 94. Madde ve Geçici 67. Madde Oranlar. Gelir vergisi kanunu 103 ve 104 madde. 1) Ücretlerden

No: Gelir Vergisi Kanunu 94. Madde ve Geçici 67. Madde Oranlar. Gelir vergisi kanunu 103 ve 104 madde. 1) Ücretlerden No: Gelir Vergisi Kanunu 94. Madde ve Geçici 67. Madde Oranlar 1) Ücretlerden Hizmet erbabına ödenen ücretlerden GVK 103. maddedeki dilimlere ve 104. maddedeki esaslara göre stopaj yapılacaktır. (Bkz.

Detaylı

VERGİ HUKUKU BAKIMINDAN ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR PAYI DAĞITIMI

VERGİ HUKUKU BAKIMINDAN ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR PAYI DAĞITIMI Dr. Erdem ATEŞAĞAOĞLU İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Anabilim Dalı VERGİ HUKUKU BAKIMINDAN ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR PAYI DAĞITIMI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...vii İÇİNDEKİLER... xi KISALTMALAR...xxi

Detaylı

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Büyükdere Cd. Nevtron İşhanı No:119 K /6 Gayrettepe-İST TEL: 0212/ 211 99 01-02-04 FAX: 0212/ 211 99 52 MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ SİRKÜLER NO : 2009/26 İstanbul, 11 Şubat 2009 KONU : Gelir Vergisi Kanununun

Detaylı

Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı ve Kurumlar Vergisi Açısından Sorumluluğu

Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı ve Kurumlar Vergisi Açısından Sorumluluğu Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancı ve Kurumlar Vergisi Açısından Sorumluluğu Sermaye ve emek uluslararası hareketliliğinin arttığı son dönemde devletler, küresel sermaye rekabetinin içinde kendilerine

Detaylı

YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. 2016/080 23.12.2016 Konu: Gelir Vergisi Kanunundaki Değişikliklere İlişkin 295 Seri No.lu GVK Tebliği Yayımlandı. Bilindiği üzere, 6728 ve 6754 Sayılı Kanunlarla; Gelir Vergisi Kanununda bazı değişiklikler

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları

Dünyada ve Türkiye de Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları www.pwc.com Dünyada ve Türkiye de Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları İstanbul, Ersun Bayraktaroğlu Türkiye Gayrimenkul Sektör Lideri GYO lar 1995 ten beri hayatımızda Henüz SPK Tebliği yayınlanmadan GYO

Detaylı

5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU ÖRTÜLÜ SERMAYE. PwC

5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU ÖRTÜLÜ SERMAYE. PwC 5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU ÖRTÜLÜ SERMAYE PwC Gündem Kurumlar Vergisi Kanununda Örtülü Sermaye Örtülü Sermaye Yaratabilecek Hallerin İrdelenmesi Kanunun Firmalara Etkisi Soru & Cevap 5520 SAYILI

Detaylı

Türkiye de Bankacılık Sektörünün Son Beş Yıllık Görünümü 2011

Türkiye de Bankacılık Sektörünün Son Beş Yıllık Görünümü 2011 Türkiye de Bankacılık Sektörünün Son Beş Yıllık Görünümü 2011 Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye İstatistik Kurumu, Sermaye Piyasası Kurumu,

Detaylı

278 SERİ NO'LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ

278 SERİ NO'LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ 278 SERİ NO'LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ Resmi Gazete Sayısı 27800 (6. Mükerrer) Resmi Gazete Tarihi 29/12/2010 Kapsam 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86 ve

Detaylı

DUYURU. Üyelerimize ve Kamuoyuna önemle duyurulur.

DUYURU. Üyelerimize ve Kamuoyuna önemle duyurulur. DUYURU 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde

Detaylı

SİRKÜLER İstanbul, 19.02.2014 Sayı: 2014/037 Ref: 4/037. Konu: MESKEN KİRA GELİRİNDE İSTİSNA UYGULAMASINA DAİR GENEL TEBLİĞ YAYINLANMIŞTIR

SİRKÜLER İstanbul, 19.02.2014 Sayı: 2014/037 Ref: 4/037. Konu: MESKEN KİRA GELİRİNDE İSTİSNA UYGULAMASINA DAİR GENEL TEBLİĞ YAYINLANMIŞTIR SİRKÜLER İstanbul, 19.02.2014 Sayı: 2014/037 Ref: 4/037 Konu: MESKEN KİRA GELİRİNDE İSTİSNA UYGULAMASINA DAİR GENEL TEBLİĞ YAYINLANMIŞTIR Gelir Vergisi Kanunu nun 21. maddesi uyarınca, gelir vergisi mükelleflerince

Detaylı