Die Grundlagen des Schulerfolgs werden im Kleinkindalter gelegt. - Informationen für türkische Eltern -

Transkript

1 ß Okulda baþarýnýn temelleri bebeklikten baþlayarak atýlýyor. ß Çocuðun üç - dört yaþýna kadar aldýðý teþvik geleceðini belirliyor. ß Geliþtirici oyun ve resimli çocuk kitaplarý yetenek geliþiminde baþ rolü oynuyor. Die Grundlagen des Schulerfolgs werden im Kleinkindalter gelegt. - Informationen für türkische Eltern - Ausländerbeirat München Präventive Arbeit mit Migrantenfamilien DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR 1

2 Stichpunktartige Zusammenfassung der Broschüre Die Sorgen der türkischen Eltern bezüglich der Schulkarriere ihrer Kinder. Das Bildungssystem kann nicht alle Aufgaben übernehmen. Die Förderung im Kleinkindalter ist für die Schulkarriere massgeblich. Die Grundlagen werden von den Eltern gelegt. Das Lebensumfeld des Kindes: Liebe, Lob, Anerkennung, Belohnung, übermässiger Schutz / Vertrauen, Zuverlässigkeit / Dauerhaftigkeit, sich wiederholende positive Eindrücke, Eigenerfahrungen / Erziehung zur Gehorsam / Dauer, Intensität und Qualität der Zeit für das Kind / Kind als eigenständige Persönlichkeit, Respekt vor dem Kind / Gewalt und Strenge / Vernünftige, gemeinsam aufgestellte Regeln als Orientierungshilfe und Schutz / Konsens zwischen den Eltern, Gewinn für jede Partei, Ausnahmen müssen möglich sein, keine entwürdigenden Sanktionen / Konsequenz in der Alltagsroutine wie Zähneputzen, Aufräumen der Spielsachen etc. zur Förderung eines Bewusstseins für Regeln / Kinder brauchen einen eigenen Raum / eine eigene Ecke, kindgerechte Wohnungsgestaltung / Kinder lernen durch ihre Sinnesorgane, Versuche, spielerisch, von Vorbildern wie Eltern, Geschwistern / Fernsehen ab wann und wie? / Je nach Alter Mädchen und Jungen an allen häuslichen Tätigkeiten beteiligen, auf ihre Fragen eingehen, in der Sprache, die man am besten beherrscht, kommunizieren, fehlendes Wissen nachholen und bezüglich lernen lernen als Vorbild fungieren / Bei schlechten Deutschkenntnissen als Eltern Kurse besuchen, sich bemühen und als Vorbild positive Signale senden / Grundausstattung dem Kind zur Verfügung stellen, pädagogisch wertvolle, aktivierende Spiele und Spielzeuge vorziehen, Restmaterialien und Flohmärkte nutzen / Bedeutung der Rollenspiele, Regeln spielerisch üben / Märchen, Bilderbücher vorlesen, kommentieren, sprechen, zuhören / Kinder erziehen ist keine leichte Aufgabe. Alles zu seiner Zeit: Man lernt das ganze Leben, aber bestimmte Entwicklungen macht man zu bestimmten Zeiten. Förderung zur richtigen Zeit: Zwar ist der Rahmen des Entwicklungspotentials der Fähigkeiten genetisch bedingt, jedoch hängt die Entwicklung davon ab, welche Anregungen, wann, wie, mit welcher Intensität und unter welchen Rahmenbedingungen gegeben werden. Entwicklungschancen sind in bestimmten Perioden des menschlichen Lebens am grössten und diese Perioden sind nicht sehr lang. Was benutzt wird, verrostet nicht: Der Vernetzungsgrad des menschlichen Gehirns, die Herstellung der Verbindungen hängt von klaren Anreizen und Anregungen ab, die man im Kleinkindalter unter emotional stimmigen Bedingungen von vertrauenswürdigen Personen wiederholt bekommt. / Fernsehen z.b. kann sich negativ auswirken. Für die Nachhaltigkeit der Entwicklung ist wichtig, dass das Kind durch eigene Versuche lernt. / Nur die Bereiche des neuronalen Netzes bleiben in Takt, die oft genug verwendet werden. Für jedes Kind zeitlich unterschiedlich, bleiben die Entwicklungsfenster für eine gewisse Zeit offen. Die intensivsten Lernphasen sind nicht sehr lang. / Während Kinder bis zu einem gewissen Alter z.b. zwei und mehr Sprachen quasi spielerisch lernen können, muss man ab einem bestimmten Alter pauken und die üblichen nicht einfachen - Lernmethoden anwenden. / Ein Teil der wichtigsten Entwicklungsphasen werden in den ersten 3-4 Jahren des kindlichen Lebens abgeschlossen. Die Eltern müssen durch genaues Hinsehen feststellen, nach welcher Förderung ihr Kind durch sein Verhalten und seine Beschäftigung verlangt. / Sprachförderung hat eine besondere Stellung bzgl. der kognitiven Entwicklung, da die Sprachentwicklung mit den Denkprozessen stark zusammenhängt und in Wechselwirkung steht. Klare Kommunikation, Kommentare, Erklärung der Zusammenhänge ist von grosser Bedeutung. Das Vorlesen von Bilderbüchern und die Herstellung einer Nähe zur Schriftsprache noch im Kleinkindalter ist hinsichtlich der Entwicklung des Leseverständnisses, bzw. des Schulerfolgs enorm wichtig. Das Niveau des Leseverständnisses beeinflusst die Leistungen in Mathematik und Naturwissenschaften. / Freudvolles Vorlesen und lebhafter Dialog fördern das Leseverständnis. Es ist aber kontraproduktiv, kleinen Kindern vor der Schule durch Unterricht oder Quasi-Unterricht Lesen und Schreiben beibringen zu wollen. Wichtig ist, zu erreichen, das das Kind den Eltern keine Ruhe gibt und sagt: Papa, Mama,... lest mir Bücher vor! Kontakte mit Kindergärten und Schulen: Nicht genug Deutsch zu können, ist kein Hinderungsgrund. Kontakte auch ohne aktuellen Anlass intensivieren, pflegen. Die Entwicklung des Kindes nicht selbst / ausschliesslich den Einrichtungen überlassen. Sich informieren, nötigenfalls Hilfe suchen. Väter sollten sich auch intensiv und persönlich um diese Kontakte kümmern. Ein liebevoller, interessierter Vater macht einen guten Eindruck. Unser Angebot: Organisieren Sie in Ihrem Kindergarten einen Infoabend zu Themen der Erziehung. Für eine zweistündige Veranstaltung mit einem Referenten muss eine Münchner Einrichtung einen Kostenbeitrag von nur 35.- Euro zahlen. Münchner Stadtbibliothek: Möglichkeiten, Konditionen, Adressen der Bibliotheken, die türkische Medien anbieten. Das Projekt: Lass uns spielen! Lass uns lesen! 2 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM

3 Aþaðýda isimleri yazýlý dostlara broþür taslaðýný okuyup öneri ve eleþtirileri ile katkýda bulunduklarý için teþekkür ediyoruz. Wir bedanken uns bei folgenden Freunden, die mit ihren Vorschlägen und ihrer Kritik zur Entstehung dieser Broschüre beigetragen haben. Dr. med. Arcan Demircioðlu Kinderazt Dr. Lidwina Genovich-Unterberger Dipl. Psychologin, Psychotherapeutin Dr. Ahmet Toprak Dipl. Pädagoge, Anti-Aggressivitäts-Trainer Dr. Ýlhami Atabay, Pädagoge MA, Psychologe Prof. Dr. rer.pol.habil Ali Uçar TU-Berlin, Erziehungswissenschaften interkulturelle Erziehung Prof. Dr. Sargut Þölçün Uni. Duisburg-Essen, Lehramtsstudiengang Türkisch Prof. Dr. Leyla Uzun Uni. Duisburg-Essen, Lehramtsstudiengang Türkisch Universität Ankara, Fakultät für Sprachwissenschaften, Geschichte und Geographie Text/Metin: Ali Poyraz Titelblatt/Kapak resmi: Necati Yürükal Bezug/Daðýtým: AÇILIM, in München kostenlos / ücretsiz Gestaltung/Mizanpaj: Ali Poyraz Auflage/Tiraj: 5000, 12/2003 Herausgeber: AÇILIM - präventive Yayýnlayan: Arbeit mit Migrantenfamilien Ausländerbeirat der Landeshauptstadt München AÇILIM - Präventive Arbeit mit Migrantenfamilien Präventive Arbeit mit Migrantenfamilien Rosenheimer Str. 135, München Tel: , Fax: ali.poyraz@aka-muenchen.de Internet: Träger: AKA - Aktiv für interkulturellen Austausch e.v Zuschussgeber: Landeshauptstadt München Stadtjugendamt Sevgili Anneler, Sevgili Babalar, Ýlkokullar, dernekler, camiler ve sosyal kuruluþlarda yaptýðýmýz toplantýlarda çocuklarýnýn geleceði ve okul durumu hakkýnda duyduklarý endiþe ve tasalarý anne-babalarýn gözlerinden okumak mümkün. Çocuðumun okul durumu ne olacak? 4üncü sýnýftan sonra nereye gidecek? Bir meslek sahibi olabilecek mi? Ne yapabilirim? Nerede hangi kursa gönderebilirim gibi sorularýn arkasýnda yatan korkularýný açýkca dile getiriyorlar. Bazýlarý da Öðretmeni ilgilenmiyor. Bunlar yabancý veya Türk düþmaný. Öðretmen bu çocuk ancak Hauptschule ye gidebilir diyor. Hep Türk çocuklarýný Sonderschule lere gönderiyorlar! gibi sözlerle hayal kýrýklýklarýný dile getiriyor. Gerçeðin bir deðil, bir çok yüzü var. Okul sisteminin alt sosyal tabaka çocuklarýna yeterince fýrsat eþitliði tanýmadýðý doðru. Bunu önemli bilimsel araþtýrmalar gösteriyor. Bizlerin de çoðu alt sosyal katmanlardan olduðu için, çocuklarýmýz bundan önemli oranda etkileniyorlar. Ancak araþtýrmalar gerçeðin bir diðer yüzünü de gösteriyor: Çocuðun okuldaki baþarýsý okul öncesi dönemde aldýðý teþviklere büyük ölçüde baðlý. Bu neredeyse geleceðini belirliyor. Bu teþviklerden mahrum kalmýþ çocuklar yarýþa bir kaç yüz metre arkada baþlamak zorunda kalýyorlar. Okul öncesi döneme iliþkin görevleri ne sistem ne de biz hakkýyla yerine getiriyoruz. Ýlerde ise en iyi ve en iyi niyetli okul sisteminin ortaya çýkan büyük farklarý kapamasý olanaksýz. Ayrýca yaþadýðýmýz çaðda anaokulu, okul gibi kurumlar çocuðun tüm eðitimini üstlenmiyorlar; zaten bu iþi tamamen onlara býrakmak, onlardan beklemek yanlýþ ve verimsiz bir anlayýþ. Bu küçük broþürde sorunun bu yanýný kýsaca ele alacaðýz. Baba ve annenin çocuðun gelecekteki baþarýsýný nasýl hazýrlayabileceðini irdelemeye çalýþacaðýz. Ruhen ve bedenen engeli olmayan çocuklarýn düzgün mü, eðik mi yetiþeceði büyük oranda baba ve annenin eðitim yöntemlerine baðlý. Gerçi bu her þeyi belirlemiyor, ama temeli atan onlar. DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR 3

4 Çocuðun yaþam ortamý - Çocuk sevgiyle yeþerir, övgü, takdir ve arada bir küçük ödüllerle daha yeni baþarýlara doðru atýlým yapma isteði kamçýlanýr. Sevgi sadece çocuðu iyi beslemek, iyi giyindirmek deðildir. Sevgi çocuðun geliþimi için gerekli uðraþýlara yeterli zaman ayýrmaktýr. Aþýrý kollamak, yaþýnýn gerektirdiði iþ ve görevleri yaptýrmamak sevgi deðildir, çocuðun geliþimini engellemektir. Çünkü amaç paþa deðil, yaþýna göre gerekli her iþini kendi baþýna çözebilecek baðýmsýz, bireysel ve sosyal sorumluluk bilincine sahip, adil þahsiyetler yetiþtirmektir. Özellikle erkek çocuklarýmýzýn ilerde çektikleri bazý zorluklarýn kaynaðýný bu kollamalar ve kayýrmalarda aramak gerekir. - Anne-baba ile çocuk arasýndaki güven ortamý sürekli tazelenmeli ve onaylanmalýdýr. - Çocukla birinci elden ilgilenen kiþi sayýsý özellikle ilk baþlarda az sayýda olmalý, çocuk elden ele dolaþmamalýdýr. Süreklilik ve devamlý yinelenen olumlu izlenim ve deneyimler güven ortamýnýn baþ koþuludur. - Korkutma ve itaata zorlama çocuðu uslu ama çekingen, pýsýrýk, giriþimci ruhu olmayan bir kiþi yapar, þahsiyet geliþimini, baðýmsýzlýða doðru geliþimini köreltir, güdük yapar. - Çocuða ayrýlan zamanýn süresi önemli de olsa, yoðunluðu ve kalitesi çok önemlidir. Onun gereksinimlerine cevap vermelidir. Babalarýn az da olsa zamanlarýný görev savmak için deðil, çocuk için anlamlý uðraþýlara ayýrmalarý gerekir. - Çocuk baþlý baþýna bir þahsiyettir. Gururu kýrýlmamalý, baþkalarýyla kýyaslanmamalýdýr. Hayýr larýna saygý göstermek özgüvenini arttýrýr, sizin hayýr larýnýza saygýyý öðrenir. Ne bedensel þiddetin, ne de sözler ve tutumlarla uygulanan manevi þiddetin çocuk eðitiminde yeri yoktur. Sert ve yüzü asýk tavýrlar geliþimini köstekler, ama bu kuralsýzlýk anlamýna gelmemelidir. Size yapýlmasýný istemediðiniz uygulamalarý çocuða yapmanýn onda da benzeri duygular yaratacaðýný unutmamak gerekir. - Anlamlý, mantýklý, çocuðun yolunu yordamýný bulmasýna yardýmcý kurallar tutarlý uygulanmalýdýr. Kurallar onu koruduðu gibi ayný zamanda onu yönlendirir. Ancak uyulmasý mümkün, olumlu iþlevi olan kurallar koyulmalýdýr. Sizin bile uymayacaðýnýz kurallarý koymakta yarar yoktur. Kurallar mümkün olduðunca birlikte koyulmalý, aile içinde herkesin uymasý için çaba sarfedilmelidir. Anne-baba bu konuda uzlaþmaya varmalýdýrlar. Geliþim aþamasýna uygun olarak kurallar deðiþtirilmeli ve ilgili herkesin bu anlaþmalardan kazançlý çýkmasýna bakýlmalýdýr. Gönülsüz yapýlan iþler 4 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM

5 ne verimli olur, ne de insanlar bu tür kurallara uyarlar. Kurallar, arada bir istisnalara da yer olduðu sürece kuraldýrlar. Anne ve babanýn bu konudaki uygulamalarý farklý olmamalý, birbirine uyum saðlamalýdýr. Çocuk veliden birini diðerine karþý kullanmanýn mümkün olmadýðýný görmelidir. Ayrýca kurallara uymama dövme gibi bedensel, odaya kapama gibi gurur kýrýcý, aþaðýlayýcý manevi cezalara yol açmamalý, tepkiler anýnda kýsa bir süre için ve yaþamsal olmayan avanta türü þeylerden bazý kýsýtlamalarý aþmamalýdýr. Diþlerin çýkmaya baþlamasý ile birlikte her yemekten sonra birlikte diþ fýrçalama, belirli saatlerde yemek yeme ve yatýp kalkma gibi, oyundan sonra etrafý birlikte toplama gibi yinelenen rutin olaylarda tutarlý kalmak düzen ve kural bilincini pekiþtirir. - Çocuðun kendine özgü mekâna gereksinimi vardýr. Oda veremiyorsanýz en azýndan evde sadece ona ait sabit bir köþe ayýrýnýz, bu köþeyi istediði gibi kullansýn. Ev düzenini konuklara göre deðil çocuðun gereksinimine göre ayarlayýnýz. Çocuklu eve gelen misafir bunu bilir. - Çocuk duyularýyla, görerek, iþiterek, koklayarak dokunup elleyerek, bol bol deneyerek, yapýp bozarak... oyun karakteri taþýyan uðraþýlar yoluyla öðrenir, geliþir. En çok da en güvendiði insanlarý, yani anneyi, babayý, kardeþi örnek alarak öðrenir. Ancak dýþ sosyal yaþam geliþtikçe çevresindeki baþka insanlarý da örnek almaya baþlar. Ama temel evde atýlýr. Aile içinde örülen yaþam dokusu küçük deðiþikliklere uðrayarak kaba hatlarýyla yaþam boyu sürer gider. - Küçük çocuklu aileler çocuk 4 yaþýna gelene kadar çocuk yatmadan önce televizyon seyretmemeli, hele 3 yaþýndan önce bunun zararlý olacaðý unutulmamalýdýr. Çocukla haftada bir kaç kezi aþmadan önceden belirlenen Kinderkanal, die Sendung mit der Maus ve benzeri þiddet içermeyen geliþtirici çocuk yayýnlarý/programlarý, ama tek bir programla sýnýrlý kalarak beraberce seyredilmeli ve bu süre boyunca program hakkýnda açýklamalar getirmeli, özellikle çocuk duygu ve izlenimlerini anlatmaya cesaretlendirilmelidir. Yatmadan önceki son yarým saatte televizyon seyretmek kesinlikle söz konusu olmamalýdýr. - Kýz-erkek ayýrýmý yapmaksýzýn her çocuða evde yapýlan iþ ve uðraþýlara katýlma þansý verilmelidir. Yaptýðýnýz her iþi ayný zamanda sözlü olarak anlatmak, onun Neden ve Niçinlerini bir sýnavdaymýþçasýna ciddi ve en iyi biçimde ayrýntýlý, ama tane tane anlatmak gerekir. Konuþmalar daima en iyi bildiðiniz, yani bilgi ve duygularýnýzý en iyi aktarabildiðiniz dilde olmalýdýr. Bilim anadiline (birinci dile) ayrýntý ve zenginliði ile iyi hakim olanlarýn, baþka dilleri daha çabuk ve daha iyi öðrendiðini söylemektedir. En iyi bildiði dilde iki kere ikinin dört ettiðini kavrayamayanlarýn bunu DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR 5

6 sonradan öðrendikleri bir dilde kavramalarý çok güçtür. Amaç bilgi birikiminizi en anlaþýlýr þekilde aktarmaktýr. Bu nedenle bilmediklerimizi öðrenmek için çaba sarfetmemiz gerekir. Anne-babasýnýn bu çabasýný görmek bile çocuðu öðrenmeyi öðrenme yönünde kamçýlar. Almanca bilmeyen velisinin öðrenmek için kursa gittiðini, çaba sarfettiðini görmek, bunun önemini çocuða gösterir, böylece veli çocuða örnek olmakta, olumlu sinyaller vermektedir. - Çocuða gerekli donaným sunulmalýdýr. Oyuncaklarda onu aktifleþtiren, fantazisini uyandýran, el becerilerini, zihinsel yeteneklerini geliþtiren özelliklere bakýlmalý, çocuðu pasifleþtiren, onu seyirci, tüketici durumuna düþüren oyuncaklar tercih edilmemelidir. Çocuklu evlerde, tür tür renkli kalem, sulu boya, çocuk makasý, tehlikesiz yapýþkanlar, kaðýt, oyun hamuru, karton ve el iþlerine yarayacak materyaller bol miktarda bulundurulmalýdýr. Gözetim altýnda çocuk çeþitli aletler ve iþlevleri ile tanýþtýrýlmalý, deneme olanaðý saðlanmalýdýr. Ambalaj kartonlarý, tuvalet ve mutfak kaðýdý rulolarý, reklamlardaki resimler, ip ve yün artýklarý, at kestaneleri, yaprak, kozalak, meþe palamudu gibi akla gelebilecek sayýsýz nesneden istifade etmek gerekir. Bit pazarlarýnda kitap ve özellikle iþe yarar oyuncaklar/oyunlar bulmak mümkündür. Anne-baba oyunu, doktorculuk, öðretmenlik, polisçilik, itfaiyecilik gibi gerçek yaþam alanlarýný veya fantazi dünyasýný konu alan rollü oyunlar çocuðun fantazisini iþletmeye, konuþma ve düþünme süreçlerini geliþtirmeye yaradýklarý gibi, bir dizi kurallarý oyun çerçevesinde öðrenmeleri açýsýndan çok çok faydalý uðraþýlardýr. Masal anlatmak, çocuk kitabý okumak ve bunlar hakkýnda konuþmak çok özel bir iþlev taþýrlar. - Çocuk eðitmek ve yetiþtirmek, sancý, acý ve aðrýlarýna raðmen çocuðu dünyaya getirmekten çok daha güç bir iþtir. Kaldý ki annelik, bizim toplumumuzda ev iþlerine elini sürmeye yanaþmayan erkeklerin evde oturuyorsun, ne yapýyorsun yani türündeki iddialarýnýn tersine zor ve büyük sorumluluklar getiren bir iþtir. Yakýn akraba evlilikleri çocuðun bedensel ve zihinsel geliþimi açýsýndan sakýncalý olabilir, olumsuz ve kalýcý sonuçlara yol açabilir. 6 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM

7 Her þeyin bir zamaný var. Rumlarýn yoðun olduðu eski Ýstanbul da bir deyim vardý: 40 ýndan sonra Yani, olmaz Kâni. Gerçi inançlar konusunda saplantý sahibi olmamakta yarar var. Burada önemli olan Yani nin Kani olamamasý deðil, bazý deðiþikliklerin 40 ýndan sonra genellikle olamayacaðý. Ýnsan hayat boyu öðrenme sürecinde, bu kesin. Ama buna raðmen yetenek ve beceri geliþimi konusunda, sosyalleþmenin ana hatlarý gibi temeli çok önceden atýlan geliþimler konusunda iç rahatlýðýyla biraz saplantý sahibi olabilirsiniz. 40 ýndan sonra futbolcu olunur mu? Yani Mehmet Scholl gibi futbolcu olunur mu? Olduðunu varsayalým, ama bunun bir istisna olacaðýný hepimiz biliriz, yani kural olarak olunmaz! Bunu biliriz! Demir tavýnda dövülür! Kalýtýmsal olarak doðuþtan varolan yetenek geliþim potansiyeli insanoðlunun ortaya çýkýþýndan beri hemen hemen hiç deðiþmedi denirse büyük bir yanlýþ yapýlmýþ olunmaz. Taþ çaðý insaný yavrusunun günümüz koþullarýnda yetiþmesi halinde yaklaþýk bizimkine benzer bir yetenek geliþimi göstereceði, tersi durumda da çaðýmýz bebeðinin taþ çaðý insan yavrusunun yetenek geliþimini aþamayacaðý söylenmektedir. Normal koþullarda insan yavrusu tahayyülü bile güç bir geliþim potansiyeli ile dünyaya gelmekte ve - bu potansiyelin çerçevesi ile sýnýrlý olarak - aldýðý uyarýmlarla geliþim göstermektedir. Hiç bir canlý bir diðeriyle (gen tekniði konusunu bir yana býrakýrsak) tamamen özdeþ deðildir. Buna raðmen özdeþ yani ayný kalýtýmsal önkoþullara sahip iki insan yavrusu olduðunu varsayalým: Bunlardan birinden dahi, diðerinden ise tam tersi bir insan ortaya çýkabilir. Bunun nedeni aldýklarý uyarýmlarýn farklý olmasýdýr. Hangi uyarýmýn, ne zaman, nasýl, hangi yoðunlukta, hangi çevresel koþullarda ve ortamda verildiði gibi hususlar geliþimi belirlemektedir. Gerçi verilen uyarýmlar kalýtýmsal çizilmiþ yetenek potansiyeli sýnýrlarýný aþamamakta, ama çoðu kez bu sýnýrlara yaklaþmak bile mümkün olmamaktadýr. Tohumdan çiçek olabilir, ama toprak uygunsa, suyu zamanýnda ve doðru miktarda verilirse... Ýnsanoðlunun bir talihsizliði - ama belki de büyük þansý - bu gizli yeteneklerin belirli dönemlerde/yaþlarda açýlýp saçýlabilmesi, ve bu dönemlerin pek uzun olmamasý. DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR 7

8 Ýþleyen demir ýþýldar Çevresinden aldýðý uyarým, itki ve sinyallerin tür ve yoðunluðuna göre bebek ve küçük çocuk beyninin içindeki belirli sinir aðlarý ve baðlantýlarý güçlenip pekiþiyor, tersi durumlarda da güdükleþiyor. Bu uyarýmlar, çocuðun derin duygusal baðlarla baðlý olduðu ve güven duyduðu yetiþkinlerden olumlu bir ortam içinde duru, sakin ve yinelene yinelene geldiði takdirde zihinsel geliþimi en kalýcý ve olumlu þekilde etkiliyor. Sahnelerin ve resimlerin durmadan deðiþmesi, sürekli hareket içermesi ve arka planýnda gürültü ve seslerin baskýn olmasý nedeniyle örneðin televizyon yayýnlarý küçük beyinlerdeki aðlaþma ve baðlantý kurma sürecini olumsuz etkileyebiliyor. Çocuk beynindeki bu aðlaþma, onlar deneye deneye, yanýlýp düzelte düzelte oynadýklarý zaman, doðrudan doðruya kendileri deneyim yaptýklarý zaman kalýcýlaþýyor. Baþlangýçta var olan aðýn sadece kullanýlan bölümleri iþlev görüyor. Her çocukta biraz farklý zamanlarda da olsa, geliþim gözeneði diyebileceðimiz pencereler sanki ayarlanmýþ bir saat gibi belirli bir dönemde açýlýyor ve bir süre sonra kapanýyor. Belirli yetenek ve yetiler bu süre zarfýnda geliþme þansýna sahip. En verimli öðrenme dönemleri oldukça erken sona eriyor. Küçük çocuklar müsait ortamda iki ve hatta daha fazla dili bir arada hiç bir zorluk çekmeden, farkýna bile varmadan oyunla karýþýk öðrenirken, on yaþýndan sonra giderek yeni bir dili kelimeleri ezberleye-ezberleye, kurallarý hafýzlaya-hafýzlaya öðrenmek zorunda kalýyorlar. Bazýlarý için bu, bitmeyen bir ýzdýraba dönüþüyor. Çünkü konuþma/dil geliþim gözeneði artýk kapanmýþ oluyor. Üç-dört yaþlarýnda sayý ve miktarlar arasýndaki iliþkiler kavranmaya baþlanýyor. Bunlarý bedensel deneyimlerle kazanýlan zaman, mesafe, hýz gibi fiziksel kavramlar takip ediyor. Sosyal bir yaratýk olma, diðer insanlarla uyumlu sosyal iliþkiler sürdürme yeteneðinin öðrenilme dönemi iki yaþý civarýnda baþlýyor. Bu anne-baba ve yakýn diðer yetiþkinlerin yinelenen tutarlý güvenilir kurallara uyarak örnek olmalarýný gerektiriyor. Ýnsanoðlunun yaþadýðý en hýzlý ve yoðun geliþim dönemi pek uzun deðil, genellikle ilk üç yýlýn sonunda bu geliþim duruluyor. Ahlaki deðerler ile sosyal iliþkilerde tekrarlanagelen davranýþlara iliþkin ikinci bir geliþim dönemi ise ergenlikten kýsa bir süre önce oluyor. Bundan sonraki geliþimler zorluklarý aþa-aþa bildiðimiz ve hiç de kolay olmayan öðrenme yöntemleri ile mümkün. Maalesef sýnýrlarý da sözü geçen dönemlerde ulaþýlmýþ yetenek geliþim düzeyi ile çizili kalýyor. 8 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM

9 Yani en sýký, en çok, en uzun çalýþma ile varýlabilecek en üst nokta, belirli bir çaðda çizilmiþ çerçeveyi aþamýyor. Yetenek geliþimi yüksek düzeylere varmýþ olanlar daha çok ve çabuk öðrenirken, diðerleri artýk çok güç öðreniyorlar ve bazý konularý, bazý iliþkilerin içeriðini, nedenlerini öðrenemiyorlar. Konu kafaya girmiyor. Nedeni aptal olmalarý deðil, akýl daðýtýldýðý dönemleri dolu dolu yaþamalarýna olanak saðlanmamýþ olmasý, nasiplerini almalarý için ellerinden tutulmamýþ olmasý. Kýsaca ilk yaþam yýllarýndaki kazanýmlar geleceði belirliyor. Her çocuðun bireysel geliþimi farklý, o ana kadar yapmýþ olduðu deneyimler farklý: adý geçen geliþim dönemleri deðiþik zamanlarda ortaya çýkabiliyor. Çocuk uðraþtýðý þeylerle hangi yönde geliþime açýk olduðu sinyalini veriyor. Annebabalarýn onlarý iyi gözlemlemeleri ve buna göre sunum ve uyarýmlarla onlarý teþvik etmeleri gerekiyor. Burada konuþma/dil yeteneðinin geliþimi üzerinde durmakta yarar var. Ana karnýnda annenin sesini duyarak geliþen çocuk dünyaya gelince onun sesini tanýyor. Dört aylýkken konuþma içinde geçince kendi adýný, bir süre sonra da anne, baba deyimlerini tanýyor. Birinci yýlýn sonunda anadilinin seslerini ayýrdedebiliyor, bir kelimenin ne zaman baþladýðýný ne zaman sona erdiðini farkedebiliyor, 60 kavramý anlayabiliyor. Hatta bundan kýsa bir süre önce hayvanlar, arabalar, mobilyalar gibi kaba kategorileri birbirinden ayýrabiliyor. Kýsaca konuþmaya baþlamadan anadil dilbilgisinin temel iskeletini kavrýyor. Konuþma ve dil geliþimi ile düþünce süreçleri birbirlerini karþýlýklý etkiliyor. Yani çocukla düzgün, düzenli konuþmak, olaylarý anlatmak, sebep sonuç iliþkilerini izah etmek onun zihinsel faaliyetlerini etkiliyor. Zihinsel faaliyetlerin teþviki çaðýmýzda sadece sözlü anlatýmlarla yeterince teþvik edilemiyor. Sözlü anlatým yazý dilinin derinliðine ve zenginliðine ulaþamýyor. Yazý dili ile iliþkinin çok küçük yaþlarda kurulmasý gerekiyor. Çocukta merak ve isteðin uyandýrýlmasý ilerde okul baþarýsýnýn en önemli anahtarlarýndan biri. Bunun için konulara göre seçilmiþ resimli çocuk kitaplarýný düzenli okumak, çocuða verilebilecek en geliþtirici ve o kadar da zevkli bir destek. Güncel araþtýrmalar çok küçük yaþlardan itibaren kendisine düzenli kitap okunarak yetiþtirilen çocuklarýn bundan mahrum kalan çocuklardan bir kaç yýla varan bir geliþim farkýyla okula baþladýklarýný bir kez daha vurguluyor. Çünkü bu çocuklarýn dilsel geliþimleri, düþünmeye iliþkin yetenekleri ve dolayýsýyla okuduklarýný anlayýp uygulama yetenekleri geliþiyor. Araþtýrmalar yalnýz bunu göstermiyor. Okuyup-anlama-anladýðýný yansýtma yeteneðinin geliþim düzeyi matematik ile fizik, kimya, biyoloji gibi derslerdeki randýmaný DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR 9

10 derinden etkiliyor. Bu yeteneði geliþmiþ olanlar genellikle matematikte de, doða bilimleri derslerinde de baþarýlý oluyorlar. Evet okuma-yazma ilkokulda öðreniliyor. Ders verir gibi bunu küçük çocuklara öðretme iddiasýna girmek yanlýþ, hatta zararlý olabilir, isteðini kýrýp iþtahýný kaçýrabilir. Ýsteklendirme çabasý oyun ve keyifli uðraþý çerçevesini aþmamalý. Demek ki, okuyup-anlama-anladýðýný yansýtma yeteneðinin temeli ilkokuldan çok önce atýlýyor, bu da çocuðun geleceðini belirliyor. Bedensel, sosyal ve diðer geliþim teþviklerini unutmadan çocuða düzenli kitap okumak, onun erken çaðda yazý diliyle tanýþmasýný saðlýyor. Öðrenme merak ve dürtüsünü kamçýlýyor. Okuma isteðini ve kitap sevgisini artýrýyor. Eteðinizi, pantalonunuzu çekiþtirerek Baba, anne, abla hadi bana kitap oku! diye sýzlanýp size huzur vermeyen çocuk, artýk baþarýnýn anahtarýný elinde tutuyor. Kurumlarla iliþkiler Öðretmenlerin en yakýndýðý konulardan biri Türk velilerinin okulla iliþkilerinin yetersiz bir düzeyde olmasý. Almancayý yeterince bilmemek, bir engel olarak görülmemeli, babanýn ve annenin çocukla ilgilendiði - daha sorunlar ortaya çýkmadan, okula davet edilmeden - öðretmen ve eðitmenlerin görüþme saatlerinde, gerekirse randevu alarak veyahut mümkünse kapý arasý görüþmelerde sürekli gösterilmelidir. Özellikle anaokulunda eðiticilerden çocuðun geliþimine iliþkin gözlemleri hakkýnda bilgi almak, sorun varsa çözüm önerilerini, nerelerden bilgi ve destek alabileceðinizi öðrenmek tüm taraflar açýsýndan yararlýdýr. Çocuðunuzun geliþimi, hele hele bu yaþlarda kendi akýþýna býrakýlamayacak kadar önemlidir. Ancak zamanýnda yapýlacak müdahalenin fayda getirebileceði de bir gerçektir. Öðretmen ve eðitmenlerle kurulacak samimi, açýk iliþkiler belki de bir çok sorunun yoðunlaþmadan çözülebilmesini saðlayacaktýr. Özellikle babalarýn da bu iliþkileri bizzat sürdürmeleri, sadece kendi çocuklarý için yararlý olmayacak haþin, çocuðuyla ilgilenmeyen, sert Türk erkeði gibi pek de yanlýþ olmayan, fakat bazen de haksýz saplantýlarýn aþýlmasýna, bunun yerine sevecen, çocuðuna zaman ayýran, sevimli baba imajýnýn yerleþmesine katkýda bulunacaktýr. Demir tavýnda dövülür ve Ýþleyen demir ýþýldar baþlýklý bölümlerdeki italik/ yatýk harflerle yazýlmýþ uzun bölümler tarihli Spiegel dergisinin Zekanýn doðuþu - Çocuklar düþünmeyi nasýl öðreniyor baþlýklý baþ yazýsýndan (s ) derlenmiþtir. Ýleri sürülen görüþlerin hepsini yüzde yüz katýksýz gerçek olarak görmemek gerekirse de, ilk üç yýlýn yetenek geliþimindeki önemi konusunda ilgili bilim dallarýnýn hemen hemen hepsinde görüþ birliði vardýr denebilir. PISA ve IGLU araþtýrmalarý sonuçlarý yalnýz bizleri deðil tüm Alman toplumunu yakýndan ilgilendirmekte, çeþitli gazete ve dergilere sürekli konu olmaktadýr. Çocuklarýmýzýn okul randýmanlarý ortada olduðundan bizleri daha yakýndan ilgilendirmesi gerektiði inancýyla konunun yakýcýlýðýný bir daha vurgulamak istedik. PISA ve IGLU sonuçlarýný BABA BANA KÝTAP OKU adlý broþürümüzde bulabilirsiniz. 10 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM

11 AÇILIM I KONFERANS VERMEYE DAVET EDEBÝLÝRSÝNÝZ Önümüzdeki dönemlerde çocuk yuvalarýnýn daha geniþ ve daha karma bir yaþ grubunu kapsamýna almasý düþünülmektedir. Amaç çocuklar arasýnda var olan karþýlýklý uyarým ile öðrenme süreçlerinin yoðunlaþýp artmasýný desteklemektir. Anaokullarýnýn çocuk bakma iþlevini aþan eðitim görevlerini, aileleri bilgilendirme görevini de üstlenmesi bu çerçevede ele alýnmaktadýr. AÇILIM çocuk eðitimi ve teþvikine iliþkin konularda kurum ve derneklerle iþbirliði içinde Münih te Türkçe konferanslar, seminerler ve veli toplantýlarý düzenlemekte, pedagog, psikolog gibi uzman konuþmacýlarý bu toplantýlara göndermektedir. Çocuðunuzun gittiði anaokullarýnda, ilkokullarda, dernek ve benzeri kuruluþlarda yöneticilerle görüþerek bu tip toplantýlarý düzenlemelerini rica edebilirsiniz. Diðer Türk anne ve babalarýnýn katýlmasýný saðlamak için onlara destek olabilirsiniz. (Bir konuþmacýyla Münih te yapýlan 2 saatlik bir toplantýya kurumlarýn 2004 yýlý itibariyle toplam 35.- Euro luk bir masraf katkýsý yapmalarý gerekmektedir.) Hazineyi aramayýnýz! Yanýnýzda duruyor. Elinizi uzatýp alabilirsiniz! i i i & & & & Münih Þehir Kütüphanesi geliþtirici, eðlendirici harika çocuk oyunlarý, Türkçe ve iki dilli resimli çocuk kitaplarý, Türkçe çocuk eðitimi kitaplarý ve çeºitli konulardaki kitaplar ile hizmetinizde. 18 yaþýna kadar çocuklar için üyelik ücretsizdir. Mevcut her kitap/oyun/kaset vs. 4 hafta süre ile ödünç alýnabilir, süre uzatýlabilir. Münih ve çevresinde (S-Bahn bölgesinde) oturan, çalýþan veya öðrenim görenler kütüphane kimliði çýkartabilir. Bunun için imzalanmýþ bir baþvuru formu, pasaport, Münih te oturduðunu gösteren resmi bir belge (Meldebestätigung) veya Alman vatandaþ kimliði (Personalausweis) ile kütüphaneye müracaat gerekmektedir. 18 yaþýndan küçük çocuklar için, baþvuru formunda velinin imzasý ve belgeleri gerekmektedir. Türkçe yayýn bulunan Münih Þehir Kütüphaneleri Türkçe bilgi verilen gün ve saatler Stadtbibliothek - Am Gasteig, Rosenheimer Str. 5, München - Giesing, St.-Martin-Straße 2, München Ö Cuma, Milbertshofen, Schleißheimer Str. 340, München Ö Salý, Westend, Schrenkstr. 8, München Ö Perºembe, Neuperlach, Quiddestr. 45, München Ö Pazartesi, Berg am Laim, Schlüsselbergstr. 4, München - Hasenbergl, Blodigstr. 8, München - Isarvorstadt, Kapuzinerstr. 28, München - Neuaubing, Radolfzeller Str. 15, München Orientalische Märchen, Märchen aus der Türkei, Klassische Märchen aus aller Welt Savaþ Tetik, Märchenerzähler Mobil: , s.tetik@t-online.de Angebote für Kindergärten, Schulen, Vereine und Kinderbibliotheken: deutsche Märchen auf türkisch, türkische Märchen auf türkisch/deutsch, interkultureller Ansatz DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR 11

12 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM Gönüllü bayanlardan oluþan ev ziyaretçileriyle 2 yaþýndan 6 yaþýna kadar anaokuluna gitmeyen veya yarým gün giden küçük Türk çocuklarýnýn oyun ve okuma yoluyla biliþsel, bedensel yetenek ve becerilerinin geliþimini, sosyal ve duygusal geliþimini teþvik projesi taslaðý. Gerekçe Çocuk yeteneklerinin en hýzlý ve yoðun geliþme aþamasý olan ilk 3 4 yýlda yetersiz veya içinde bulunduðumuz zaman ve mekânýn gereklerine uymayan uyarým ve teþvik alan çocuklar okul yaþamlarýnda baþarýsýz olmaktadýrlar. Özellikle oyun ve resimli çocuk kitaplarý yoluyla eðlenceli bir þekilde verilecek teþvik yöntemleri geleneksel, eðitimsel ve sosyal kökenli nedenlerden dolayý yeterince yaygýnlaþmamýþtýr. Çocuklarýna iyi bir gelecek sunabilmek çabasý içinde olan genç Türk aileleri ise modern çaðýn geliþtirici çocuk yöntemlerine açýktýrlar. Bu konuda verilecek destekleri almaya hazýrdýrlar. Gönüllü ziyaretçi bayanlarýn görevleri - Yaklaþýk bir okul yýlý boyunca haftada en az bir kez 1-2 saatliðine küçük çocuklu bir aileyi tatil ve hastalýk gibi istisnalar hariç düzenli ziyaret etmek. - Küçük çocuklar düzenli yinelenen, sade ve duru uyarýmlarý durmadan deðiþmeyen ve sevecen insanlardan aldýklarý zaman kalýcý bir yetenek geliþimi gösterdikleri için biraz uzun soluklu bir çalýþmayý göze almak. - Bu ziyaretlerde Türkçe resimli çocuk kitaplarýný onlara okumak, açýklamalar getirmek, sorularla onu anlatmaya, konu hakkýndaki duygu ve düþüncelerini yansýtmaya cesaretlendirmek. - Aileleri Münih Belediye Kütüphanesi nin çocuklar için bedava olan geniþ medya sunumunu (Türkçe ve ikidilli kitap, oyun, kaset vs.) kullanmaya yönlendirmek, birlikte gidip üye yapmak, koþullarýný tanýtmak. - El iþleri için gerekli makas, karton, yapýþkan gibi malzemeleri götürüp oyun yoluyla çocuða el beceri ve fantazisinin geliþmesine yönelik uyarýmlar vermek. - Evde bulunan veya götüreceði oyun ve oyuncaklarý kullanarak çocukla oynamak, sürekli diyalog içinde bedensel, sosyal, zihinsel yeti ve becerilerinin geliþmesi için uyarýmlar vermek. Aileleri elveriþli ama geliþtirici oyunlar ve gerekli asgari donanýmý edinme konusunda yönlendirmek. 12 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM

13 - Çocuðun anne-babasýný faaliyetlerine katmaya çalýþmak. Oyun gruplarýna ve benzeri olanaklarý kullanmaya cesaretlendirmek. - Ziyaret gün ve saatlerini hem kendi ve hem de ailenin zamansal olanaklarýna göre ayarlama elastikiyetiyle sürekliliði saðlamaya çalýþmak. - Her ziyaret sonrasý belirli bir þemaya göre izlenimlerini not etmek. - Arada bir psikolog, pedagog ve benzeri uzmanlarla yapacaðýmýz eðitim ve hazýrlýk toplantýlarýnda deneyimlerini aktarýp, yapacaðý faaliyetlere (okuma, el iþleri, oyunlar, anlatma-dinleme vs.) iliþkin bilgi alýþ-veriþinde bulunmak. Proje koordinatörü ile iletiþim içinde kalmak. Öðrenmeye açýk olmak. - Ailenin sosyal yaþamýna karþý duyarlý olmakla birlikte aile ile iliþkilerinde belirli ve açýk sýnýrlar koyabilmek ve proje kurallarýna uymak. Ailenin iç sorunlarý karþýsýnda taraf olmamak, bu tür olaylarda yardýmýný profesyonel kurumlarýn sunum ve desteklerini almaya yönlendirmekle sýnýrlý tutmak. Çocuðun geliþimine yönelik projece bilinmesi gerekli bilgiler hariç aile özel yaþamýný üçüncü þahýslara yansýtmamak. - Görevinin aile psikoloðu olmak deðil çocuðu teþvik ve yönlendirme ile sýnýrlý olduðunu unutmamak. - Çocuklarýn Baba, anne, abla, abi hadi bana kitap oku! diyerek onlarýn eteklerini, pantalonlarýný çekiþtirmeye baþlamalarýný görmeyi bu toplumsal görevin ana hedefi olarak görmek. Gönüllü ziyaretçilerin yol masraflarý ödenecektir. Kullanacaklarý materyaller proje tarafýndan temin edilecektir. Orta vadede maddi kaynak saðlanabilirse - emeðinin karþýlýðý olarak deðil - yaptýðý görevin önemini belirtebilmek için sadece sembolik bir ücret verilecektir. Aileler Özel kiþilerin ve kurumlarýn öneri ve yardýmlarý ve medya desteði ile ailelerin projeye kazanýlmalarýna çaba sarfedilecektir. Ýlk görüþmede projenin gönüllülük bazýndaki çercevesi ve görev sýnýrý iyice belirlenecektir. Bunlarý aþan istemleri veya sorunlarý olduðu durumlarda aileler yetkili kurumlarýn sunumlarýna yönlendirilecektir. Ailelerden beklentimiz þunlardýr: kooperasyona açýk olmak, gönüllü ziyaretçinin faaliyetlerini gözlemlemek ve zaman içinde katýlmak, çocuk eðitim ve teþviki konusunda yapacaðýmýz bir kaç toplantýya katýlmak. Ziyaretçinin getireceði eliþi malzemeleri tarafýmýzdan temin edilecek ve çocuða býrakýlacaktýr yýlýnda ailelerden ziyaret baþýna 1.- Euro dan DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR 13

14 hesaplanarak her baþlayan 10 hafta için 10.- Euro makbuz karþýlýðý peþin alýnacak ve bu parayla gerçekleþen her 10 ziyaretin bitiminde çocuða oyuncak, oyun malzemesi veya kitap proje tarafýndan alýnýp verilecektir. Projenin sabit bir baþlama dönemi yoktur - Çalýþmaya hazýr gönüllülere aile - gönüllü ziyaretçiye kapýsýný açan aileye gönüllü bulunmaya çalýþýlacaktýr. Her an müracaat edilebilir ve ilk fýrsatta gönüllülerle aile arasýndaki iþbirliði baþlayabilir. Koordinasyon Projenin koordinasyonu yüklenicisi AÇILIM tarafýndan yapýlacaktýr. Çalýþma yöntemleri Oyun yoluyla ve eðlenceli bir þekilde uyarýmlar vererek çocuðun öðrenmesini teþvik etmek, bu sürece anne-babayý katarak karþýlýklý etkileþim ve iletiþim içinde güçlü çocuk yetiþtirmeleri, sosyal aðlarýný geniþletmeleri yönünde desteklemek. Gönüllülerin eðitimi ve desteklenmesi Pädagolar, psikologlar, sosyal çalýþmanlar, eðiticiler ve eliþleri ve oyunlar konusunda deneyimli kiþilerle iþbirliði içinde genel olarak çocuk eðitimi, özellikle çocukla iletiþim, dil geliþimi, oyunlar, eliþleri, malzeme bilgisi, rollü oyunlar vb. konularda seminerler ve atölye çalýþmalarý yapýlacaktýr. Bu seminerlerde gönüllüler deneyimlerini aktaracaklar, karþýlaþtýklarý sorunlara çözüm yollarý aranacaktýr. Malzeme temini Malzemeler proje tarafýndan temin edilecek ve gönüllülere ilgilendikleri çocuðun geliþim durumuna göre verilecektir. Ýlk aþamada çocuða küçük bir temel donaným verilecek, gerektiðinde her ziyarette yeni malzemeler götürülecektir. Uzun vadede aile gerekli donanýmý en elveriþli ve verimli þekilde edinmesi yönünde bilgilendirilecektir. Maddi kaynaklar Projeye gerekli kaynaklar maddi ve aynî baðýþlar, resmi kurumlardan talep edilecek yardýmlar yoluyla saðlanmaya çalýþýlacaktýr. Baðýþ karþýlýðý kamu yararýna çalýþan bir kurum olarak tanýnmýþ AKA Aktiv für interkulturellen Austausch e.v. tarafýndan vergiden düþülmesi mümkün bir makbuz verilecektir. 14 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM

15 Ýþ ve güç birliði, taban örgütlerinin önemi GEL OYNAYALIM GEL OKUYALIM Projesinin temel amaçlarýndan biri çocuklarý geliþimlerinde desteklemek isteyen her kiþi ve kurumla bir defalýk veya uzun erimli iþbirliði yapmaktýr. Bu somut durum ve katkýya göre þekillenebilir. Ayný veya benzeri bir çalýþmayý yapmak isteyenlerle bilgi alýþveriþinde bulunabilir, gönüllülere ortak eðitim seminerleri yapýlabilir. Ýþbirliðinde temel kural her katýlýmcýnýn katkýsýnýn kamuya yansýmasýdýr. Göçmenlerin taban örgütleriyle bugüne kadar sürdürülen çalýþmalar, sorun bilincinin yüksek ve çözüm arayýþlarýnýn yoðun olduðunu göstermektedir. Bu örgütlerle iþbirliði Türk ailelerinin sunumlarý kabulünü arttýracak, çekincelerini azaltacak ve katýlýmýn kalýcýlaþmasýna katkýda bulunacaktýr. Kamuya yönelik çalýþmalar Çocuklarýmýzýn temel sorunu olan yetersiz uyarým alma konusunun - kamuya yansýmasý - ailelerin bu konuda duyarlý kýlýnabilmesi - çözüm yollarýný göstermek için oyunlar, eliþleri, vb. konularda bilgilendirici örnek yayýnlar ile bir kaç resimli çocuk kitabýnýn çýkarýlmasý - destek kazanmak için de çalýþmalarýn yaygýn biçimde duyurulmasý gerekmektedir. Diðer kentlerden aldýðýmýz duyumlar bir çok aktif insanýn arayýþ içinde olduðunu göstermektedir. Bu nedenle internet aracýlýðýyla çalýþmalarýn daha geniþ bir çevre tarafýndan duyulmasýna çalýþýlacaktýr. Bugüne kadar olduðu gibi Türk basýnýnýn da bu konuda destek vereceðinden hareket edilmektedir. En etkin yolun ise bu iþe gönül vermiþ kiþilerin çabalarý olacaðýna inanýyoruz. BAÐIÞLARINIZ ÇALIÞMALARIMIZA GÜÇ KATACAKTIR Baðýþlarýnýzýn tek centine kadar çocuklarýmýzýn geliþimine yönelik etkinlik, yayýn ve malzemeler için harcanacaðý konusunda müsterih olunuz. Adresini veren baðýþçýya çalýþmalar hakkýnda bilgi gönderilmektedir. Baðýþ makbuzumuz maliye tarafýndan kabul edilmektedir. Baðýþ kontosu Empfänger: AKA e.v. - Acilim - Bankverbindung: Acredobank eg Konto-Nr.: BLZ: Verwendungszweck: Baba bana kitap oku DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR 15

16 GEL OYNAYALIM GEL OKUYALIM PROJESÝNE GÖNÜLLÜ ARIYORUZ!. Münih te anaokuluna gitmeyen veya yarým gün giden. 2-6 yaþ arasý Türk çocuklarýnýn. biliþsel, bedensel yetenek ve becerilerinin geliþimini, sosyal ve duygusal geliþimini. oyun ve okuma yoluyla. onlarý en az bir okul yýlý boyunca. haftada bir kez ziyaret ederek. uzun erimli teþvik ve desteðe hazýr. öðrenmeye ve bilgi alýþ-veriþine açýk. karþýsýndakini anlama duyarlýðýna sahip, ama faaliyetlerini göreviyle sýnýrlý tutabilecek. gönüllü bayan ziyaretçiler dolaylý destekleyici beyler arýyoruz. PROJEDEN YARARLANMAK ÝSTEYEN KÜÇÜK ÇOCUKLU AÝLELER 15 OCAK 2004 TEN ÝTÝBAREN AÇILIM A BAÞVURABÝLÝRLER! Düþünmeyi öðrenmekle okumayý öðrenmek arasýndaki sýký iliþki elinizdeki bu kitapçýkta adým adým ortaya konmaktadýr. Prof. Dr. Leyla Uzun Uni. Duisburg-Essen, Lehramtsstudiengang Türkisch Universität Ankara, Fakultät für Sprachwissenschaften, Geschichte und Geographie Bu kitapçýk, okumanýn neden önemli olduðunu, okuma becerisinin okul baþarýsý üzerindeki olumlu etkisini açýk ve anlaþýlýr bir dille sunmaktadýr. Prof. Dr. Sargut Þölçün Uni. Duisburg-Essen, Lehramtsstudiengang Türkisch 16 GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM