CITYGML STANDARDINDA AYRINTI DÜZEYLERİNİN MODELLENMESİ
|
|
- Fidan Aldemir
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 CITYGML STANDARDINDA AYRINTI DÜZEYLERİNİN MODELLENMESİ Şüheda Özdoğan 1, Melih Başaraner 2 1 Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, Uzaktan Algılama ve CBS Programı, Beşiktaş - İstanbul, suhedaozdogan@gmail.com 2 Yıldız Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü, Kartografya Anabilim Dalı, Esenler - İstanbul, mbasaran@yildiz.edu.tr ÖZET Üç boyutlu (3B) kent modelleri, gürültü yayılma simülasyonu ve haritalaması, kent ve telekomünikasyon planlaması, afet yönetimi, eğitim amaçlı gerçek zamanlı simülasyonlar ve tesis yönetimi gibi çeşitli alanlarda önemi gittikçe artan bir rol oynamaktadır. Bu nedenle pek çok kent ve belediye kendi 3B kent modellerini oluşturmaya başlamıştır. Bu kapsamda, 3B CBS ve sanal coğrafi ortamlar gibi yeni mekansal bilgi teknolojileri halen geliştirilmektedir. CityGML, 3B kent modellerinin gösterimi (temsili) ve değişimi için Açık Mekan Konsorsiyumu (Open Geospatial Consortium - OGC) tarafından geliştirilmiş bir standarttır. Kentsel ya da bölgesel kapsamda, amaca uygun birçok topografik nesnenin üç boyutlu geometrisi, topolojisi, semantiği ve görünümünü (grafik gösterimini) tanımlar. Bu tanımlamalar, farklı ayrıntı düzeyleri biçimindedir. Bu bildiride, CityGML standardı incelenmekte ve bina nesnelerinin farklı ayrıntı düzeylerinde modellenmesi, oluşturulması ve bu kapsamdaki gelişmeler ele alınmaktadır. Anahtar Sözcükler: 3B, Sanal Gerçeklik, Görselleştirme, CityGML, 3B Kent Modelleme. ABSTRACT MODELING LEVELS OF DETAIL IN CITYGML STANDARD 3D city models increasingly play more important role in noise propagation simulation and mapping, urban and telecommunication planning, disaster management, real time simulations for training purposes and facility management. Therefore, many cities and municipalities have started creating their own 3D city models. In this context, new spatial information technologies have still being developed such as 3D GIS and virtual geographic environments (VGEs). CityGML is a standard developed by Open Geospatial Consortium (OGC) for representation and exchange of 3D city models. It describes 3D geometry, topology, semantics and appearance (graphic representation) of many relevant topographic objects in urban or regional context. These descriptions are in the form of different levels of detail (LoDs). In this paper, CityGML standard is investigated as well as modelling and creating different LoDs of building objects and the developments in this context are discussed. Keywords: 3D, Virtual Reality, Visualization, CityGML, 3D City Modeling. 1. GİRİŞ Kentlerin gittikçe büyüyen ve karmaşıklaşan yapısı nedeniyle, yerel yönetimler, kentlerin etkin yönetimi için topografik haritaların yanında 3B kent modelleri de oluşturma gereksinimi duymaya başlamışlardır. Fakat kent modellerinin çoğu tamamen geometrik (istenen parçanın şeklini temsil etmek için çizgiler ve çokgenler kullanımı) olarak tanımlanmaktadır. Bunun anlamı, bu modellerin görselleştirme amaçlı kullanılabilmesidir. Bunun yanında modele semantik (nesnenin anlamı ve nesneler arasındaki ilişki) ve topolojik tanımlamalar eklenerek, daha ileri mekansal analizlerin gerçekleştirilmesine olanak sağlanabilir (Gröger ve Plümer, 2012). DXF, SHP, VRML, X3D, KML, Collada, IFC (bina bilgi modelleme alanında yapı nesnelerini modellemede kullanılan en önemli standart), CityGML ve 3D PDF gibi kabul görmüş ve uluslararası standartlar karşılaştırıldığında her 3B standardın belirli amaçlar için tasarlandığı anlaşılmaktadır. Collada ve IFC, çok farklı türde geometrileri desteklemektedir. VRML, X3D ve Collada, gerçekçi dokuları desteklemede en ileri seviyededir. IFC haricinde tüm bu standartların, semantik ve öznitelik desteği zayıftır. Açıkçası, bu standartlar CAD alanından türemiştir. Bunun aksine, SHP, IFC ve CityGML gibi standartlar, semantik, nesneler, öznitelikler ve nesneler arasındaki ilişkiler hususunda çok güçlü desteğe sahiptirler. Bu nedenle, bu standartlar yalnızca görselleştirme değil, aynı zamanda analiz için de önemli olan bilgileri tutmaktadırlar. Semantik, coğrafi referanslama ve web kullanımı desteği nedeniyle CityGML 3B mekansal veri altyapısı çalışmalarında genel bir standart olarak tercih edilmektedir (van den Brink vd., 2013). Ekonomik bakış açısından, kentlerin semantik modellenmesi, verilerin çoklu uygulamalarda farklı kullanıcılar tarafından kullanılması durumunda anlamlıdır. Bununla birlikte, bu, farklı kullanıcı ve uygulamalara yönelik ortak bir bilgi modeli oluşturulmasını gerektirir. Bu bağlamda geliştirilen CityGML ile 3B kent modeli içindeki temel varlıklar, öznitelikler ve ilişkilere yönelik ortak tanımlama ve anlayışa ulaşılması amaçlanmaktadır (Kolbe, 2009). 3B kent modelleri değişik uygulama alanlarında kullanılmakta ve gün geçtikçe bu modellere duyulan ihtiyaç artmaktadır. Bu amaçla geliştirilmiş olan yeni yöntemler, veri azaltma, farklı ayrıntı düzeylerinde (LoD: Level of Detail) modelleme, akıcı işlem sağlama ve 3B kent modeli ile CBS arasında ilişki kurma özelliklerine sahiptir. CityGML standardı ile farklı
2 ayrıntı düzeylerinde modellenmiş 3B kent modellerinde, farklı LoD lerdeki sayısal arazi modelleri (SAM) ve 3B bina modelleri eş zamanlı olarak aynı model üzerinde birleştirilebilmektedir. Farklı ayrıntı düzeylerinde modelleme ile karmaşık yapılı ve büyük kapasiteli olan 3B kent modellerin iletişimi, paylaşımı, sunumu ve kullanımı daha verimli bir biçimde sağlanabilmektedir. 3B kent modelleri, tek bir binanın içyapısından (iç mimari) yerleşim alanlarındaki bina gruplarına kadar farklı ayrıntı düzeylerinde oluşturulabilir. Bu düzeyler, genellikle kaba (düşük) olandan hassas (yüksek) olana sırasıyla LoD0 (bölge, peyzaj), LoD1 (kent, bölge), LoD2 (kent, ilçeler, projeler), LoD3 (ilçeler, mimari modeller - dış cephe, kent simgesi)ve LoD4 (mimari modeller - iç cephe, kent simgesi) olarak adlandırılırlar (Yücel, 2009). CityGML standardının odak noktası, tüm detayların semantik olarak tanımlanmasıdır: Binalar ve parçaları (bina bölümleri, duvarlar, çatılar, çatı penceresi, kapılar, pencereler vb.), ulaşım nesneleri, su kütleleri, bitki örtüsü, arazi ve diğer kent detaylarıdır. Dahası, bu detaylar arasındaki ilişkiler (örn. duvar kapı ilişkisi) açık bir şekilde temsil edilmektedir. Geometri (ve topolojiyi) temsil etmek için, CityGML, coğrafya işaretleme dili (GML) nce sağlanan standartlaştırılmış bir model kullanır. Bu da yine geometrik gösterim düzeyinde veri bütünleştirmeyi kolaylaştırır. Teknik olarak, CityGML, GML uygulama şeması olarak tanımlanmıştır ve detayları tanımlamak için GML mekanizmalarını kullanır. Bu nedenle, coğrafi web servisleri aracılığıyla mekansal veri değişimi ve düzenlemesi gittikçe daha önemli olacağından CityGML mekansal veri altyapıları kavramına mükemmel bir şekilde uymaktadır. CityGML, çoğu 3B kent modeli uygulamaları için gerekli olan, semantik nesneleri, öznitelikleri ve ilişkileri tanımlar. Spesifik uygulamalar için mevcut detay türlerine farklı detay türleri ve özellikler ekleyerek genişletilmesi mümkündür (Gröger ve Plümer, 2012). 2. FARKLI AYRINTI DÜZEYLERİNDE MODELLEME 3B sahnelerin doğrudan CityGML den kaplanması, görünüm özellikleri hem dokulara hem de materyallere bağlı olduğu için mekansal görselleştirme ve analizde yükleme süreleri önemli oranda arttığından çok uygun değildir. Bu nedenle, farklı çalışmalara özgü uygulamalar, 3B modellerin farklı özetlenmiş (genelleştirilmiş) 3B sahnelerini gerektirir. Daha düşük ayrıntı düzeyleri, 3B modellerin daha yüksek ayrıntı düzeylerinden binanın başlıca karakteristikleri korunarak birçok işlem ile veri hacmini (uygulama gereksinimlerine göre) indirgeyerek oluşturulur. Verilerin indirgenmesi, genelleştirme işleminin bileşenlerinden biridir. Teknik olarak, farklı ayrıntı düzeylerinin otomatik oluşturulması, oluşturulan ayrıntı düzeylerinin çoklu gösterimi ve belirli bir uygulama ya da kullanıcıya gerekli ayrıntı düzeyini otomatik olarak sağlama işlevsellikleri gibi genelleştirme gereksinimleri kümesi, genelleştirme işlemini otomatikleştirmek için karşılanmak zorundadır. Genelleştirme sonucu elde edilen özet modeller, farklı ölçeklerde etkin olarak görselleştirilebilir ve analiz edilebilir (Biag ve Abdul-Rahman, 2013). Ayrıntı düzeyleri, nesnelerin farklı doğrulukları ve minimum büyüklükler ile de karakterize edilebilir (Tablo 1). Doğruluk, mutlak 3B nokta koordinatlarının standart sapması ile ifade edilebilir. LoD1 de, alan geometrili nesnelerin büyüklüğü en az 6 m 6 m iken noktaların konum ve yükseklik doğruluğu 5 m ya da daha az olması gerekir. LoD2 için önerilen konum ve yükseklik doğruluğu, 2 m ya da daha yüksektir. Bu ayrıntı düzeyinde, alan geometrili tüm nesnelerin büyüklüğünün en az 4 m 4 m olduğu dikkate alınmalıdır. LoD3 için her iki tür doğruluk 0.5 mm ve alan geometrili nesnelerin büyüklüğünün en az 2 m 2 m olmalıdır. LoD4 ün konum ve yükseklik doğruluğu ise 0.2 m ya da daha düşük olmalıdır. Bu şekilde, 3B kent modeli veri setlerinin kalitesi değerlendirilebilir. Ayrıntı düzeyi kategorizasyonu, veri setlerini karşılaştırılabilme ve entegrasyon olanağı sağlar (Gröger vd., 2012). 3. BİNALARIN FARKLI AYRINTI DÜZEYLERİNDE MODELLENMESİ Bina modeli, CityGML in en önemli bileşenidir. Binaların gösterimini ve semantiklerinin yanı sıra geometrileriyle ilgili parçalarının birleşimini sağlamaktadır. CityGML anlaması bazen zor olan UML şemaları tarafından biçimsel olarak belirtilir. Binalar ve parçalar (bina parçaları, odalar, duvar yüzeyleri, çatı yüzeyleri, kapılar, pencereler vb.), CityObject üst sınıfından devralınan ortak özniteliklere sahiptir. Binalar için sağlanan öznitelikler; sınıf, fonksiyon, kullanım, yapım ve yıkım yılı, ölçülen yükseklik, çatı türü ve yer üstünde ve altında tek tek katların sayısı ve yükseklikleridir (Gröger ve Plümer, 2012). CityGML tarafından desteklenen beş farklı ayrıntı düzeyi (LoD) vardır. En düşük düzey olan LoD0, detayların (topografik veri tabanında yer alan) 2.5B (2B geometri + yükseklik özniteliği) temsilidir. LoD1, düz çatılardan oluşan blok modellerini içerir. Bu blok modelleri dokularla eşleştirilmiş olabilir. LoD2, belirli çatı yapıları ve tematik olarak farklılaştırılmış yüzeyler ile binaları tanımlar. LoD3, ayrıntılı duvar, çatı yapıları ve balkonlar vb. ile modelleri tanımlar. Dokular ayrıca bu yapılar üzerine eşleştirilebilir. LoD4, LoD3 teki 3B nesnelere iç yapı eklenerek oluşturulur. LoD0 dan LoD4 e ardışık olarak iyileştirilir. Bu nedenle, her LoD de bina modelinin bileşenleri eşit olarak gösterilmez ve tüm birleştirme düzeylerine izin verilmez. CityGML de her LoD için önceki bölümde kısaca açıklanan doğruluk ve minimum büyüklük kriterlerine göre tüm nesne sınıfları LoD ler ile ilişkilendirilir. Bir nesne, farklı LoD lerde eş zamanlı olarak farklı geometriler ile gösterilir (Gröger vd., 2012).
3 Tablo 1, bina modelinin farklı geometrik ve semantik temalarının ayrıntı düzeylerindeki karşılığını göstermektedir. LoD 1-4 için bina hacmi, gml:solid geometrisi ve/veya gml:multisurface geometrisi ile ifade edilebilir. Sayısal arazi modeliyle faklı kaynaklı binaları entegre etmekte kullanılan 3B arazi kesişim eğrisi tanımı da LoD 1-4 için mümkündür (Gröger vd., 2012). Tablo 1: AbstractBuilding sınıfının semantik temaları (Gröger vd., 2012) Geometrik / semantik tema Özellik türü LoD0 LoD1 LoD2 LoD3 LoD4 Bina taban alanı ve çatı kenarı gml:multisurfacetype Bina iskeletinin hacimsel parçası gml:solidtype Bina iskeletinin yüzeysel parçası gml:multisurfacetype Arazi kesişim eğrisi gml:multicurvetype Bina iskeletinin kıvrımlı parçası gml:multicurvetype Bina parçaları BuildingPartType Sınır yüzeyleri AbstractBoundarySurfaceType Dıştaki bina tesisatları BuildingInstallationType Açıklıklar AbstractOpeningType Odalar RoomType İçteki bina tesisatları IntBuildingInstallationType 3.1 LoD0 LoD0 da bir bina ya çatı seviyesi yüksekliğinde ya da zemin seviyesi yüksekliğinde (yatay) 2.5B çokgenler tarafından temsil edilir. Semantik, ilgili öznitelik değerlerine sahip bir bina özel nesnesi (Building) ile modellenmiştir (Şekil 1). 3.2 LoD1 Şekil 1: LoD0 da bina gösterimi: geometrik gösterim (2.5B çokgen) ve UML örnek diyagramı (Gröger ve Plümer, 2012) Şekil 2: LoD1 de bina gösterimi: geometrik gösterim (blok model) ve UML örnek diyagramı (Gröger ve Plümer, 2012) LoD1 de bina katı model ya da çok yüzeyli bir blok model olarak temsil edilir. Şekil 2 de LoD1 semantik yapısı gösterilmektedir ve karşılık gelen bina yapısı tasvir edilmektedir. Building farklı bina parçalarına (BuildingParts) ayrıştırılabilir. Bu bina bileşenlerinin geometrik (örn. farklı yükseklik) ve tematik özellikleri (örn. inşaat yılı) ile ilgili olarak farklılık olması mümkündür. Binalar ve bina parçaları, potansiyel olarak aynı mekansal ve mekansal olmayan özelliklere sahiptir. Bir kısmın öznitelik değerleri, sadece o kısım için geçerlidir oysa bir binanın öznitelik değerleri tüm bölümlerine aittir. Parçalar mevcut ise, bina geometrisi sadece parçalar ile temsil edilmelidir. Şekil 2 de görüldüğü gibi bina b, bp1 ve bp2 iki kısımdan oluşur. Her parça kendi çatı tipine sahiptir ve katı cisim olarak gösterilmektedir. Çatı tipi gerçekte binanın şekline yöneliktir, LoD1 de gösterilmez. Bu nedenle LoD1 de gösterimi daima düz, yatay bir çatı olsa bile değeri üçgen çatı (gabled roof) olabilir. Hem bp1 hem de bp2 kısmındaki dokunan yüzey topolojik kavramlar kullanarak gösterilebilir. Her LoD de mevcut olan arazi kesişme eğrisi (TIC- arazi yüzeyinin binanın dış sınır yüzeyine temas ettiği kısımdaki çizgi) açıkça gösterilir. Böylece arazi ile binanın sorunsuz entegrasyonu sağlanır (Gröger ve Plümer, 2012).
4 3.3 LoD2 LoD2, LoD1 e genelleştirilmiş çatı yapılarını ekler (Şekil 3). Buna ek olarak, bir binanın sınır yüzeyleri, tematik detaylar olarak temsil edilebilir. Dikey duvar yüzeyleri, WallSurface; üst kısımdan binayı örten yüzeyler (çatı yüzeyi) RoofSurfaces ve zeminden bina alt kısmını sınırlayan yatay yüzeyler (zemin yüzeyi) GroundSurfaces olarak tanımlanır. Örneğin, Şekil 3 te UML örnek diyagramında üçgen çatının parçası olarak rs1 çatı yüzeyi ve düz çatıyı tanımlayan rs2 çatı yüzeyi, geometrik gösterimi yüzey olan detaylar olarak tanımlanır. Aynı yaklaşım, ws1 ve ws2 duvar yüzeyleri için de geçerlidir (Gröger ve Plümer, 2012). Şekil 3: LoD2 de bina gösterimi: geometrik gösterim ve UML örnek diyagramı (Gröger ve Plümer, 2012) Uçak hangarları ve barınak gibi tamamen kapalı olmayan binalar için açık kenarları kapatmak için ve kapalı hacimsel nesne gösterimini sağlamak için ClosureSurfaces (kapatma yüzeyleri) kullanılmaktadır. Kapatma yüzeyleri, gerçek dünyada karşılığı olmayan nesnelerdir. Hacim hesaplamalarında dikkate alınırken görselleştirme gibi gereksiz oldukları durumlarda ihmal edilirler. Versiyon 2.0 da iki tür tematik yüzey, OuterCeilingSurface (dış tavan yüzeyi) ve OuterFloorSurface (dış zemin yüzeyi) binanın dış sınırına ilişkin tematik yüzeyler eklenmiştir (Şekil 4). Örneğin, tavan veya sundurma (avlu) zeminini tanımlayan yüzeyler (Gröger ve Plümer, 2012). Şekil 4: Bina modelinin sınırındaki iki ek tematik yüzey türü. Örnekte, OuterCeiling-Surface yukarıdan, OuterFloor-Surface ise aşağıdan sundurmayı sınırlar (Gröger ve Plümer, 2012) 3.4 LoD3 LoD3, LoD2 nin açıklıklar (pencereler, kapılar), ayrıntılı çatı yapıları (çatı pencereleri, bacalar, çatı çıkıntıları) ve ayrıntılı cephe yapılarıyla genişletilmesiyle elde edilir. Bu nesneler, kendi öznitelikleri ve (yüzey) geometrisiyle detay olarak temsil edilir. Şekil 5 te, CityGML de dormer (çatı penceresi) fonksiyonu ile BuildingInstallation (bina tesisatı) olarak gösterilen pencere (w), kapı (d) ve çatı penceresi (bi) ile LoD3 bina örneği tasvir edilmektedir. Örnek diyagramda pencere ve duvarlar, karşılık gelen duvar/çatı yüzeyleri olarak ve çatı penceresi bina parçası olarak atanır. Her bir detay, mekansal özelliklerini temsil eden yüzey geometrisine sahiptir (Gröger ve Plümer, 2012).
5 Şekil 5: LoD3 de bina gösterimi: geometrik gösterim ve UML örnek diyagramı (Gröger ve Plümer, 2012) 3.5 LoD4 LoD4 te, LoD3 e ek olarak binaların iç yapıları dikkate alınmaktadır. Şekil 6 daki örnekte, b binası (LoD3 te olduğu gibi katı model s1 ile temsil edilen şeklin dış yüzeyi) r1 ve r2 odalarına sahiptir. Her odanın geometrisi bir katı model (s2, s3) ile temsil edilmektedir. r1 odası, (w, d) açıklıklarına sahip olan (iws1, iws2,...) iç duvar yüzeyi detayları ile sınırlandırılmaktadır. Sütun, kendi s3 katı geometrisi ile ib iç bina tesisatı (IntBuildingInstallation sınıfı) ve f masası, gizli geometrili BuildingFurniture (bina mobilyası) olarak temsil edilmektedir (Gröger ve Plümer, 2012). 4. UYGULAMA 4.1 Veri Şekil 6: LoD4 de bina gösterimi: geometrik gösterim ve UML örnek diyagramı (Gröger ve Plümer, 2012) Avusturya nın Klagenfurt kentindeki bir binaya ilişkin veriler farklı ayrıntı düzeylerini oluşturmada kullanılmıştır. 4.2 Yazılım 3B kent modelleme yazılımının gerek geometrik gerekse semantik modelleme olanağına sahip olması gerekmektedir. Bu amaçla çeşitli yazılımlar incelenmiş ve alanının en gelişmiş yazılımlarından UVM Systems GmbH (Avusturya) tarafından üretilen CityGRID TM kullanılmıştır. CityGRID TM yazılımı, Manager, Administrator, Modeler, Builder ve Scout modüllerinden oluşmaktadır (URL 1).
6 4.3 Gerçekleştirme Dönüşüm Bir binanın geometrisi en ayrıntılı biçimde CAD ortamında oluşturulabilmektedir. Fakat CAD verileri çoğunlukla bir geometri yığınıdır ve semantik modellemeye elverişli değildir. Nesnelere öznitelik atamak ya çok zor ya da mümkün değildir. CityGRID TM Converter ile CAD verisi semantik yapıda bir bina modeline çevrilmiştir (Şekil 7). Böylece bina modeli artık gerek geometrik gerekse semantik modellemeye hazır hale gelmiştir. Bina modeli, kati modele dönüştürme esnasında CAD verisinden otomatik olarak elde edilmektedir (Şekil 8). Şekil 7: CityGRID de bina modeli hiyerarşisi Ana çatının modellenmesi Şekil 8: CAD verisinden bina modeli oluşturma 3B mekansal veri toplama yöntemi ve kullanılan yazılıma bağlı olarak binaya ait ana veri, topolojik ve geometrik bazı hatalar içerebilir. Bu hatalardan bazıları Şekil 8 de kısmen görülebilmektedir. Bina modeli bu hatalardan arındırılır Çatı detaylarının entegrasyonu, modellenmesi ve çatı payı oluşturma Şekil 8 de ana çatı üzerinde görülen 3B çoklu çizgi (3D polyline) verileri henüz ana çatıya entegre edilmemiş detayları göstermektedir. Detayların modellenmesi çatı modeli hatalardan arındırıldıktan sonra yapılmalıdır. Detayların entegrasyonu hem geometrik hem de semantik anlamda otomatik olarak gerçekleştirilir. Şekil 7 de görüleceği gibi Detailelementcomplex diye adlandırılan detaylar, ana çatının birer alt elemanıdır Cephe detaylarının modellenmesi, çatı detaylarınım entegrasyonu ve çatı payı oluşturma Çatı detaylarına benzer bir yöntem ile cephe detayları modellenmiştir. Cephe üzerinde modellenmesi gereken detaylar bina giriş kapısı, pencereler, balkonlar ve cephede önemli yer kaplayan büyük nesneler olarak sıralanabilir. Cephedeki çok ince ayrıntıların modellenmesi CityGML de öngörülmemiştir. Örnek binada, kapı, pencere ve balkonlar, bunlara ait orijinal veri mevcut olmadığı için modellenmemiştir Ayrıntı düzeyi (LoD) modelleme CityGRID TM de bina modelleri (ana veriye bağlı olarak) mümkün olan en yüksek ayrıntı düzeyinde modellenmektedir. Alt LoD ler model veri tabanına (Oracle veya SQL Server) aktarıldığında sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmaktadır. Kullanıcı istediğinde örneğin LoD3 seviyesindeki binaya ait LoD2, LoD1, LoD0 ayrıntı düzeyini
7 çağırabilir ya da istenen bir formata (örn. CityGML) dönüştürülebilir. Şekil 9 da gösterilen semantik yapı, binanın çatısı ve cephesine ait objeleri birer detay olarak kaydetmeyi sağlamaktadır. Örneğin ana çatı herhangi bir değişikliğe uğradığında detaylar otomatik olarak yeni ana çatıya göre şekillenirler. Böylelikle, semantik model yapısı binanın geometrisini oluşturmada kullanılabilmektedir. Yazılımın sahip olduğu mevcut fonksiyonlar, LoD4 modeller oluşturmaya uygun değildir. Modellerin CBS ile entegrasyonu ise her binanın taşıması zorunlu olan birincil anahtar (primary key) ile sağlanmaktadır. Bina modellerinin semantik modellemeyi sağlayan hiyerarşik yapısı Şekil 9 da gösterilmektedir. 5. BULGULAR Şekil 9: CityGRID de bina semantigi Örnek binaya ilişkin oluşturulan farklı ayrıntı düzeylerindeki modeller Şekil 10 da görülmektedir. Şekil 10: Örnek binanın LoD0, LoD1, LoD2 ve LoD3 modelleri
8 6. SONUÇLAR Kentlerin gittikçe karmaşıklaşan yapısı, yönetiminde daha ileri teknolojilerin kullanımını gerektirmektedir. Bu nedenle, kentlerin gerçeğe yakın olarak 3B ve çeşitli uygulama gereksinimlerine yönelik olarak farklı ayrıntı düzeylerinde modellerinin oluşturulması, bu modellerin mekansal görselleştirmenin ötesinde semantik olarak yapılandırılarak daha ileri mekansal analizlere olanak tanıması ve yaygın kabul görmüş açık standartlar kullanılarak web ortamında paylaşılabilmesi son derece önemlidir. Bu bildiride, bu amaçlarla geliştirilen ve kullanılan OGC CityGML standardı incelenmekte ve farklı ayrıntı düzeylerinde bina nesnelerinin modellenmesi, elde edilmesi ve bu kapsamdaki gelişmeler incelenmektedir. 3B kent modelleme ve görselleştirme yazılımı CityGRID TM ile bir binanın farklı ayrıntı düzeylerinde (LoD0, LoD1, LoD2 ve LoD3) semantik ve geometrik modellenmesine ilişkin adımlara kısaca değinilmekte ve elde edilen bulgular sunulmaktadır. TEŞEKKÜR Yazılım desteği nedeniyle UVM Systems GmbH a ve teknik destek için proje yöneticisi Alpaslan Tütüneken e (MSc. Cartography and Geoinformation, University of Vienna) teşekkür ederiz. KAYNAKLAR Baig S. U., Abdul-Rahman A., 2013, Generalization and Visualization of 3D Building Models in CityGML, J. Pouliot, S. Daniel, F. Hubert, & A. Zamyadi (Eds.), Progress and New Trends in 3D Geoinformation Sciences, Lecture Notes in Geoinformation and Cartography, Berlin: Springer, Gröger G., Kolbe T. H., Nagel C., Häfele K. H., 2012, OGC City Geography Markup Language (CityGML) Encoding Standard, versiyon 2.0.0, Open Geospatial Consortium (OGC). Gröger G., Plümer L., 2012, CityGML - Interoperable Semantic 3D City Models, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing 71, Kolbe T. H., 2009, Representing and Exchanging 3D City Models with CityGML. J. Lee, Zlatanova, S. (ed.) 3D Geo- Information Sciences, Lecture Notes in Geoinformation and Cartography, Berlin: Springer, van den Brink L., Stoter J. E., Zlatanova S., 2013, Establishing a National Standard for 3D Topographic Data Compliant to CityGML, International Journal of Geographical Information Science, Sayı: 27-1, Yücel M. A., 2009, Farklı Ayrıntı Düzeylerinde Üç Boyutlu Kent Modelleme ve Uygulanabilirliğinin Araştırılması, Doktora Tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. URL1, UVM (Urban Visualization & Management) Systems şirketinin web sitesi, 12 Ağustos 2013,
SBE16 / Akıllı Metropoller Ekim 2016 / İSTANBUL
SBE16 / Akıllı Metropoller 13-15 Ekim 2016 / İSTANBUL TAKDİM PLANI Teknolojik Gelişim ve 3 Boyuta Geçiş : 2B gösterim tekniği haritacılığın doğuşundan beri kullanılmaktadır. Bu temsil şekli yerleşmiş alışkanlıklar
DetaylıKentsel Bilgi Modelleme (CIM) ve Veri Madenciliği
Kentsel Bilgi Modelleme (CIM) ve Veri Madenciliği Elif Ensari İyi Proje Uygulama, Bits n Bricks, İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisbon Üniversitesi (PhD Candidate) İstanbul Bilgi Üniversitesi Can Sucuoglu
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE 3B KENT MODELLEME OLANAKLARININ İRDELENMESİ
TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ 2009 02-06 Kasım 2009, İzmir COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE 3B KENT MODELLEME OLANAKLARININ İRDELENMESİ A. Ö. Doğru 1, D.Z. Şeker 1, H. Toprak 1 1 İTÜ, İstanbul Teknik
DetaylıBölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler. Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e
Bölüm 2 Varlık-İlişki Veri Modeli: Araçlar ve Teknikler Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e Üç Şema Modeli Üç şema modeli 1975 de ANSI/SPARC tarafından geliştirildi Veri modellemeninç ve rolünü
DetaylıDünya CBS Günü 2015. 19 Kasım 2015, Ankara
Dünya CBS Günü 2015 19 Kasım 2015, Ankara Amaç Projenin amacı; kentsel analiz, planlama, tasarım ve karar destek süreçlerinin iyileşmesine katkı sağlamak amacıyla 3 Boyutlu Kent Veri Modelinin ve örnek
DetaylıT.C. YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
T.C. YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİNA NESNELERİNİN CITYGML STANDARDINA GÖRE LoD2 VE LoD3 AYRINTI DÜZEYLERİNDE ÜÇ BOYUTLU MODELLENMESİ ŞÜHEDA ÖZDOĞAN YÜKSEK LİSANS TEZİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ
DetaylıMekansal Yapıların Fotorealistik Modellenmesi ve GoogleEarth
Mekansal Yapıların Fotorealistik Modellenmesi ve GoogleEarth 1 İdris Kahraman, 1 İsmail Rakıp Karaş, 2 Alias Abdul-Rahman, 2 Behnam Alizadehashrafi 1 Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü
DetaylıFARKLI AYRINTI DÜZEYLERİNDE 3 BOYUTLU KENT MODELLEME VE CityGML. 3 DIMENSIONAL CITY MODELING IN DIFFERENT LEVELS OF DETAIL AND CityGML
2337 FARKLI AYRINTI DÜZEYLERİNDE 3 BOYUTLU KENT MODELLEME VE CityGML 3 DIMENSIONAL CITY MODELING IN DIFFERENT LEVELS OF DETAIL AND CityGML Araş. Gör. Dr. Mehmet Ali YÜCEL *, Prof. Dr. Mehmet SELÇUK **
DetaylıMAPINFO PRO TEMEL SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ
MAPINFO PRO TEMEL SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ Başarsoft Bilgi Teknolojileri A.Ş. Web site: http://www.basarsoft.com.tr Kontak mail: egitim@basarsoft.com.tr Ankara Merkez Adres Ehlibeyt Mah. Ceyhun Atıf Kansu
DetaylıAPJES I-II (2013) 28-33
APJES I-II (2013) 28-33 Kent Bilgi Sistemleri Çerçevesinde Binaların Fotorealistik Modellenmesi ve GoogleEarth ile Bütünleştirilmesi Photo Realistic Modeling of the Buildings and Integration with Google
DetaylıYILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ARAZİ ÇALIŞMASI - 2 UYGULAMA PLANI İSTANBUL, 2018 Dersin Tanıtımı 1) Ders fotogrametri Kamu Ölçmeleri ve Kartografya Anabilim dalları
Detaylı[1067] 3B MODELLEMEDE GENELLEŞTİRME PROBLEMLERİ VE LOD KAVRAMI
1119 [1067] 3B MODELLEMEDE GENELLEŞTİRME PROBLEMLERİ VE LOD KAVRAMI Azize UYAR 1, Necla ULUĞTEKİN 2 1 Araş. Gör. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü, 55139, Atakum, Samsun, azize.uyar@omu.edu.tr
DetaylıFotogrametri Anabilim dalında hava fotogrametrisi ve yersel fotogrametri uygulamaları yapılmakta ve eğitimleri verilmektedir.
FOTOGRAMETRİ ANABİLİM DALI Fotogrametri eski Yunancadaki Photos+Grama+Metron (Işık+Çizim+Ölçme) kelimelerinden Eski Yunancadan bati dillerine giren Fotogrametri sözcüğü 3 kök sözcükten oluşur. Photos(ışık)
DetaylıHAVADAN LAZER TARAMA ve SAYISAL GÖRÜNTÜ VERİLERİNDEN BİNA TESPİTİ VE ÇATILARIN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ
Akdeniz Üniversitesi Uzay Bilimleri ve Teknolojileri Bölümü Uzaktan Algılama Anabilim Dalı HAVADAN LAZER TARAMA ve SAYISAL GÖRÜNTÜ VERİLERİNDEN BİNA TESPİTİ VE ÇATILARIN 3 BOYUTLU MODELLENMESİ Dr.Nusret
DetaylıTMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim 02 Kasım 2007, KTÜ, Trabzon Lazer Tarama Verilerinden Bina Detaylarının Çıkarılması ve CBS İle Entegrasyonu
DetaylıBilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU
Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 10-11. Nesneye Yönelik Sistem Analizi Haftanın Amacı Bilişim sistemleri geliştirmede nesneye yönelik sistem analizi
DetaylıÜzerinde. Y.Müh.Mehmet ERBAŞ, mehmet.erbas@hgk.msb.gov.tr. Y.Müh.Hakan ŞAHİN, hakan.sahin@hgk.msb.gov.tr. Y.Müh.Emre SOYER, emre.soyer@hgk.msb.gov.
Sanal Küre K Üzerinde Yürüyüş Analizi Y.Müh.Mehmet ERBAŞ, mehmet.erbas@hgk.msb.gov.tr Y.Müh.Hakan ŞAHİN, hakan.sahin@hgk.msb.gov.tr Y.Müh.Emre SOYER, emre.soyer@hgk.msb.gov.tr Y.Müh.Feyzi KANTAR, feyzi.kantar@hgk.msb.gov.tr
DetaylıCBS Arc/Info Kavramları
Arc/Info Kavramları Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi (ESRI) Environmental Systems Research Institute Dünyadaki 50 büyük yazılım şirketinden birisidir Pazarın 1/3
DetaylıBilişim Sistemleri. Modelleme, Analiz ve Tasarım. Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU
Bilişim Sistemleri Modelleme, Analiz ve Tasarım Yrd. Doç. Dr. Alper GÖKSU Ders Akışı Hafta 5. İhtiyaç Analizi ve Modelleme II Haftanın Amacı Bilişim sistemleri ihtiyaç analizinin modeli oluşturulmasında,
DetaylıDaha Geniş Teknik Kapsam
TR2009/0327.03-01/001 Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Daha Geniş Teknik
DetaylıYapı Bilgi Modellemesi (YBM) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)
Yapı Bilgi Modellemesi (YBM) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) YTÜ, Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Esenler, İstanbul dakkaya@yildiz.edu.tr, mbasaran@yildiz.edu.tr Özet: Günümüzde
DetaylıProf.Dr. Tolga Elbir
Prof.Dr. Tolga Elbir Coğrafya + Bilgi Sistemi + Coğrafya, yeryüzünü beşeri (insanoğlu ile ilgili) ve fiziki açılardan araştıran bilim dalıdır. Coğrafya, kartografi, yani harita biliminden daha geniş bir
DetaylıAKILLI ŞEHİRLERİN BİLİŞİM ve VERİ ALTYAPISI
AKILLI ŞEHİRLERİN BİLİŞİM ve VERİ ALTYAPISI TEMEL GÖREVLER PAYLAŞILABİLİR VERİ ERİŞİLEBİLİR VERİ 2/65 COĞRAFİ VERİNİN ÖNEMİ e-devletin 5N+1K sı: Anlama Bilgi Birikimi Bilgi Veri Haritalama Entegrasyon
DetaylıEnvironmental Noise Directive. Veri Yönetimi Uzmanı Saul DAVIS, Anahtar Uzman 4
TR2009/0327.03-01/001 Technical Assistance for Implementation Capacity for the () Çevresel Gürültü Direktifinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Bu Proje Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti
DetaylıKENT BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARININ BELİRLENMESİ ÇALIŞTAYI T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
KENT BİLGİ SİSTEMLERİ STANDARTLARININ BELİRLENMESİ ÇALIŞTAYI 09-10-11 Temmuz 2012 İstanbul T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yüklenici - Alt Yüklenici kbsgml GML
DetaylıKültür Varlıklarının Web Otomasyonu
Kültür Varlıklarının Web Otomasyonu SUNUM İÇERİĞİ PROJE GEREKLİLİĞİ PROJE İHTİYAÇLARI SİSTEM TASARIMINA GÖRE TEKNOLOJİK ALT YAPI DÜZENLENEN SİSTEMİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR PROJE GEREKLİLİĞİ Taşınmaz kültür
DetaylıDSİ kapsamında oluşturulan dağınık durumdaki verilerinin düzenlenmesi, yeniden tasarlanarak tek bir coğrafi veri tabanı ortamında toplanması,
Projenin Amacı DSİ Genel Müdürlüğünde, Bölge Vaziyet Planı çalışmaları kapsamında üretilen ve mevcut DSİ faaliyetlerini içeren CBS veri setleri ile CBS Veritabanının incelenerek yine mevcut CBS donanım,
DetaylıUNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ
UNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD) Sistemleri Arasındaki Temel Farklar Universal Bilgi Teknolojileri Ltd. Şti. 2010. Tüm hakları saklıdır.
DetaylıBilgisayar Destekli Haritacılık 2017/ D ve Veri Değişimi. Netcad 7.6
B Bilgisayar Destekli Haritacılık 2017/2018 3D ve Veri Değişimi Netcad 7.6 Kartoğrafya Kartografya Anabilim Dalı Dalı Dalı 2018 K T Ü H a r i t a M ü h e n d i s l i ğ i 3D+: 'NETCAD 3D+', kent ve arazi
DetaylıNX Motion Simulation:
NX Motion Simulation: Mekanizma Hareket Analizi UNIGRAPHICS NX yazılımının modüllerinden biri olan NX Motion Simulation, NX Dijital Ürün Tasarımı ailesinin mühendislik bileşenlerinden birisidir. Motion
DetaylıVERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Melih BÖLÜKBAŞI
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Melih BÖLÜKBAŞI Dersin Hedefleri Veri Tabanı Kullanıcıları Veri Modelleri Veri Tabanı Tasarımı İlişkisel VT Kavramsal Tasarımı (Entity- Relationship, ER) Modeli VT KULLANICILARI
DetaylıSınıf Diyagramları Amaç: Sınıf Diyagramları Nasıl Çizilir?
Sınıf Diyagramları Sınıf diyagramı statik bir diyagramdır. Bir uygulamanın statik görünümünü temsil eder. Sınıf diyagramı sadece bir sistemin farklı yönlerini görselleştirmek, açıklamak ve belgelemek için
DetaylıTrafik Yoğunluk Harita Görüntülerinin Görüntü İşleme Yöntemleriyle İşlenmesi
Trafik Yoğunluk Harita Görüntülerinin Görüntü İşleme Yöntemleriyle İşlenmesi ISITES 2016 4 TH INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN ENGINEERING AND SCIENCE Dr. G. Çiğdem Çavdaroğlu ISITES,
DetaylıPAZARTESİ SALI 2015-2016 Ders Programı 1. Öğretim 09.00-09.50 10.00-10.50 11.00-11.50 12.00-12.50 HRT4291 WEB TABANLI CBS GR:11 Ü.GÜMÜŞAY EZ-121 ; D1-129 HRT4291 WEB TABANLI CBS GR:22 Ü.GÜMÜŞAY EZ-121
DetaylıYAPI BĠLGĠ MODELLEMESĠ (YBM) VE COĞRAFĠ BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ (CBS)
YAPI BĠLGĠ MODELLEMESĠ (YBM) VE COĞRAFĠ BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ (CBS) DurmuĢ Akkaya 1,2, Melih BaĢaraner 2 1 YTÜ, Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Esenler, İstanbul 2 YTÜ, Yıldız Teknik
DetaylıHARİTA GENEL KOMUTANLIĞI
HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI TOPOĞRAFİK VERİLERİN HAZIRLANMASI VE SUNUMU Mühendis Yüzbaşı Mustafa CANIBERK 08 Ekim 2013 TAKDİM PLANI TOPO25 Veritabanı Tanıtımı Topoğrafik Verilerin Hazırlanması Topoğrafik
DetaylıCityEngine yazılımı 3 boyutlu, çarpıcı kent modellerinin çok kısa zamanda oluşturulmasını sağlayan Esri nin prosedürsel
GIS is a very practical system. When Roger and his colleagues first began to come up with these ideas, they thought about the power of bring 1 2 CityEngine yazılımı 3 boyutlu, çarpıcı kent modellerinin
DetaylıBELEDİYEDE YAPILAN CBS ÇALIŞMALARINDAN ELDE EDİLEN 2 BOYUTLU VE 3 BOYUTLU TEMATİK HARİTALARIN SUNUMU
TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ 2011 31 Ekim - 04 Kasım 2011, Antalya BELEDİYEDE YAPILAN CBS ÇALIŞMALARINDAN ELDE EDİLEN 2 BOYUTLU VE 3 BOYUTLU TEMATİK HARİTALARIN SUNUMU Eylem Kaya 1, M. Erkan
DetaylıLIDAR VE YERSEL LAZER TARAYICI SİSTEMLERİ. Yersel Lazer Tarayıcı Hakkında Genel Bilgi
LIDAR VE YERSEL LAZER TARAYICI SİSTEMLERİ LIDAR (Light Detection and Ranging) bir hava taşıtı ya da yersel tarayıcılar tarafından elde edilir. Bazı uygulamalarda sayısal kamera görüntüleri ile birlikte
Detaylı3.2. Raster Veriler. Satırlar. Sütunlar. Piksel/hücre büyüklüğü
3.2. Raster Veriler Satırlar Piksel/hücre büyüklüğü Sütunlar 1 Görüntü formatlı veriler Her piksel için gri değerleri kaydedilmiştir iki veya üç bant (RGB) çok sayıda bant Fotoğraf, uydu görüntüsü, ortofoto,
DetaylıKonya Büyükşehir Belediyesi Eğik (Oblique) Görüntü Alımı, 3Boyutlu Kent Modeli ve 3 Boyutlu Kent Rehberi Projesi
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 25 28 Mart 2015, Ankara. Konya Büyükşehir Belediyesi Eğik (Oblique) Görüntü Alımı, 3Boyutlu Kent Modeli ve
DetaylıMAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ
MAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ Başarsoft Bilgi Teknolojileri A.Ş. Web site: http://www.basarsoft.com.tr Kontak mail: egitim@basarsoft.com.tr Ankara Merkez Adres Ehlibeyt Mah. Ceyhun Atıf
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN İNŞAAT ALANINDAKİ UYGULAMALARI
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN İNŞAAT ALANINDAKİ UYGULAMALARI Ali Baran AKGÜN Egemen ÇAKIR Melike ERSOY Özlem PALABIYIK Danışman: Y. Doç. Dr. Esin ERGEN 1 İçerik CBS nedir? CBS nin inşaatta kullanım alanları
DetaylıCBS Arc/Info Kavramları
Arc/Info Kavramları Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Arc/Info 9.3? ArcGIS Desktop o ArcView: çok kapsamlı veri kullanımı, haritalama ve analizler üzerine odaklanır. o o ArcEditor: ArcView
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 3 Gün 18 Saat COĞRAFİ
DetaylıArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi
ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi Genel
DetaylıKENT BİLGİ SİSTEMLERİ DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM ARŞ. GÖR. ŞEVKET BEDİROĞLU. Kent Bilgi Sistemlerinde Veritabanı Organizasyonu Ders 3
KENT BİLGİ SİSTEMLERİ DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM ARŞ. GÖR. ŞEVKET BEDİROĞLU Kent Bilgi Sistemlerinde Veritabanı Organizasyonu Ders 3 2018 1 Kent Bilgi Sistemlerinde Veritabanı Tasarımı Veri tabanları birbirleriyle
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 3 Gün 18 Saat COĞRAFİ
DetaylıYıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü TOPOGRAFYA (HRT3351) Yrd. Doç. Dr. Ercenk ATA
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü Ders Adı Kodu Yerel Kredi ECTS Ders (saat/hafta) Uygulama (saat/hafta) Laboratuvar (saat/hafta) Topografya HRT3351 3 4 3 0 0 DERSİN
DetaylıSistem Geliştirme Yaşam Döngüsü (The Systems Development Life Cycle) (SDLC)
Sistem Geliştirme Yaşam Döngüsü (The Systems Development Life Cycle) (SDLC) Sistem analistlerinin ve kullanıcı faaliyetlerinin spesifik döngüsünün kullanılmasıyla En iyi geliştirilmiş sistemin oluşmasını
Detaylımimariye giriş BaÜ mimarlık / 2005
MİMARİ ÇEVREDE FORM VE MEKANI OLUŞTURAN TEMEL ELEMANLAR Mimari formu oluşturan temel elemanlar, nokta, çizgi, düzlem ve hacim dir. NOKTA: MEKAN İÇİNDE BİR POZİSYON BELİRLER. FİZİKSEL ÖZELLİKLER: POZİSYON/DURUM
DetaylıArcGIS Viewer for Silverlight (Giriş)
18. Esri Kullanıcıları Konferansı 7-8 Ekim 2013 ODTÜ, Ankara Teknik Atölye ArcGIS Viewer for Silverlight (Giriş) Fatih OCAK Erhan YILDIRIM İçerik ArcGIS Viewer for Silverlight Nedir? Öne Çıkan Özellikleri
DetaylıBARTHAUER. GeoDS Geoobjects Design Studio
BARTHAUER GeoDS Geoobjects Design Studio BARTHAUER "Tamamen kendi bireysel ihtiyaçlarınıza yönelik isteğe bağlı nesneler ya da herhangi bir mahalli envanter için kişiye özgü bilgi sistemleri oluşturun.
DetaylıHacimsel Moleküler Modellemede Kütle-Yay Sisteminin Kullanımı
Hacimsel Moleküler Modellemede Kütle-Yay Sisteminin Kullanımı Alpaslan Duysak 1, Rıdvan Yayla 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kütahya 2 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Bilgisayar
DetaylıEski Yunanca'dan batı dillerine giren Fotogrametri sözcüğü 3 kök sözcükten oluşur. Photos(ışık) + Grama(çizim) + Metron(ölçme)
FOTOGRAMETRİ FOTOGRAMETRİ Eski Yunanca'dan batı dillerine giren Fotogrametri sözcüğü 3 kök sözcükten oluşur. Photos(ışık) + Grama(çizim) + Metron(ölçme) Buna göre ışık yardımı ile ölçme (çizim yapabilme)
DetaylıJeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi
Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twiter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 4 Gün 24 Saat Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi Genel
DetaylıBIM Building Information Modeling Teknolojilerine Bakış. Tarcan Kiper Şubat 2012
BIM Building Information Modeling Teknolojilerine Bakış Tarcan Kiper Şubat 2012 İçerik infotron Özgeçmiş Giriş BIM in Tanımı BIM Süreci BIM Kriterleri BIM in Getirileri infotron Kısa Özgeçmişi Tasarım,
DetaylıGürültü Haritalarının Amacı ve Kullanımı
için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for the Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive Gürültü Haritalarının Amacı ve Kullanımı Simon Shilton Kilit Uzman 2 İçerik Kişisel
DetaylıCBS Veri. CBS Veri Modelleri. Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi 2010, EZB
Modelleri Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Objelerin temsili Raster -- Grid Piksel Konum ve değeri Uydu görüntüleri ve hava fotoları bu formatta Vector -- Linear
DetaylıBSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER
BSM 532 KABLOSUZ AĞLARIN MODELLEMESİ VE ANALİZİ OPNET MODELER Yazılımı ve Genel Özellikleri Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Kablosuz Ağların Modellemesi ve Analizi 1 OPNET OPNET Modeler, iletişim sistemleri ve
DetaylıHacimsel Moleküler Modellemede Kütle-yay Sisteminin Kullanımı
Hacimsel Moleküler Modellemede Kütle-yay Sisteminin Kullanımı Alpaslan DUYSAK 1, Rıdvan YAYLA 2 1 Dumlupınar Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Kütahya 2 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Bilgisayar
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ
HRT 105 HARİTA MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 8 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Yrd.Doç.Dr. H. Ebru ÇOLAK Kamu Ölçmeleri Anabilim Dalı www.gislab.ktu.edu.tr/kadro/ecolak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Geographical
DetaylıYıldız Teknik Üniversitesi Bilgi Sistemi AutoCAD Map İle Gerçekleştirilen Bir Uygulama
Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgi Sistemi AutoCAD Map İle Gerçekleştirilen Bir Uygulama Arzu Çöltekin Yıldız Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Yük. Müh. Araştırma Görevlisi 1/5 Özet Günümüzde
DetaylıUniversal Ltd. Şti. Ana Menü Alt Menü - 1 Alt Menü - 2 Alt Menü - 3 Dosya Harita Dosya İşlemleri Dosya Aç Dosya Yeni Dosya Kapat
Ana Menü Alt Menü - 1 Alt Menü - 2 Alt Menü - 3 Dosya Harita Dosya İşlemleri Dosya Aç Dosya Yeni Dosya Kapat Veri Ekle Mdb, Shape, GeoDB Veritabanı bağlantısı Sde Bağlantısı OleDb Bağlantısı Oracle, MsSQL,
DetaylıKAMU YÖNETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI ULUSAL BİLGİ SİSTEMİ VERİ TABANI TASARIMI
İçindekiler ÖNSÖZ SUNUŞ GİRİŞ KAMU YÖNETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI I 1 - GİRİŞ 1 2 - TÜRKİYE SÜRECİ 3 3 - İDARİ YAPILANMA 4 4 - MEVZUAT YAPILANMASI 4 5 - PERSONEL YAPILANMASI 5 6 - KAMU YÖNETİMİNİN
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Building Geodatabase Eğitimi
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Building Geodatabase Eğitimi Kursun Süresi: 3 Gün 18 Saat http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Building
DetaylıHarita Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi
Harita Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twiter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 4 Gün 24 Saat Harita Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi Kursu
DetaylıArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi
ArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat ArcGIS ile Su Yönetimi Genel Bir platform olarak ArcGIS,
DetaylıCOĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ EĞİTİMİ
COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ EĞİTİMİ http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ
DetaylıNatura 2000 VERI TABANı (GÖREV 2)
Natura 2000 VERI TABANı (GÖREV 2) Siniša Tkalčec (Kilit Uzman 3) Görev 2 - sonuçlar 4 Bilgi-İşlem ile ilgili sonuçlar: 2.1 Bir alan veri tabanı geliştirilmesi 2.2 Mevcut ulusal biyolojik çeşitlilik veri
DetaylıULAŞIM AĞLARI VERİ ALTYAPISI
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 18 22 Nisan 2011, Ankara ULAŞIM AĞLARI VERİ ALTYAPISI Murat Güneri 1, Fatmagül Batuk 2 1 İstanbul Büyükşehir
DetaylıYOĞUN GÖRÜNTÜ EŞLEME ALGORİTMALARI İLE ÜRETİLEN YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ SAYISAL YÜZEY MODELİ ÜRETİMİNDE KALİTE DEĞERLENDİRME VE DOĞRULUK ANALİZİ
YOĞUN GÖRÜNTÜ EŞLEME ALGORİTMALARI İLE ÜRETİLEN YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ SAYISAL YÜZEY MODELİ ÜRETİMİNDE KALİTE DEĞERLENDİRME VE DOĞRULUK ANALİZİ Naci YASTIKLI a, Hüseyin BAYRAKTAR b a Yıldız Teknik Üniversitesi,
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ
T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Yrd. Doç. Dr. Caner GÜNEY 18 MART 2014 ANKARA
DetaylıCARRIER ve ENERJİ VERİML
Carrier HAP e20 programı ile yapılan enerji simülasyonlarında yılın 8.760 saatlik hava verileri kullanılarak gerçek bir saatlik enerji analizi gerçekleştirilir. Program, bina ısı akışını hesaplamak için
DetaylıÜç Boyutlu Kampüs Bilgi Sistemi Tasarımı
Akademik Bilişim 12 - XIV. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri 1-3 Şubat 2012 Uşak Üniversitesi Üç Boyutlu Kampüs Bilgi Sistemi Tasarımı Karabük Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü idriskahraman@karabuk.edu.tr,
DetaylıMİMARİDE SANAL GERÇEKLİK
MİMARİDE SANAL GERÇEKLİK SANAL GERÇEKLİK Bireylerin orda olma hissini yaşadığı bilgisayar kaynaklı 3 boyutlu sanal ortamlar Gerçek mekanların simüle edilmiş durumu, gerçek fiziksel mekanın bir benzeri
DetaylıProfesyoneller için Çelik Bağlantılar ve Detay Çizimleri
Profesyoneller için Çelik Bağlantılar ve Detay Çizimleri Çelik tasarımı ve detay çizimleri, her projede değişik ve projeye özel yapısal detay çözümleri üretmeyi gerektirir. Otomatik bağlantılar ve modelleme
DetaylıWeb adresi : http://www.gislab.co MEKANSAL VERİLER İLE ÜRETİLECEK TÜM ÇÖZÜMLER İÇİN... BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ LTD. ŞTİ.
MEKANSAL VERİLER İLE ÜRETİLECEK TÜM ÇÖZÜMLER İÇİN... BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ LTD. ŞTİ. Misyonumuz coğrafi bilgilerin elde edilmesinden yönetimine kadar olan tüm süreçlerde son teknolojiyi kullanarak geliştirme
DetaylıESRI Türkiye Konferansı BULUT BİLİŞİM İLE TURİZM HARİTALARININ YAYIMLANMASI: TRABZON İLİ ÖRNEĞİ
ESRI Türkiye Konferansı BULUT BİLİŞİM İLE TURİZM HARİTALARININ YAYIMLANMASI: TRABZON İLİ ÖRNEĞİ Doç. Dr. Volkan YILDIRIM Arş. Gör. Şevket BEDİROĞLU Bulut Bilişim Nedir? Bulut Bilişim; donanım, yazılım,
Detaylı05 Kasım 2015 Mövenpick Hotel
05 Kasım 2015 Mövenpick Hotel Gerçek (True) Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretimi Projesi Gerçek (True) Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretim İşi projesi ile, il ve ilçelerde kentsel ve gelişme alanlarını kapsayan,
DetaylıÜÇ BOYUTLU ÖLÇÜM VE ANALİZ SİSTEMİ. www.promodsoftware.com.tr promod@promodsoftware.com.tr
ÜÇ BOYUTLU ÖLÇÜM VE ANALİZ SİSTEMİ PROKLT ÜÇ BOYUTLU ÖLÇÜM VE ANALİZ SİSTEMİ ProKLT, üç boyutlu ölçüm gereksinimleri için üretilen bir yazılım-donanım çözümüdür. ProKLT, incelenen cisme dokunmaksızın,
DetaylıEROZYONUN KANTİTATİF OLARAK BELİRLENMESİ. Dr. Şenay ÖZDEN Prof.Dr. Nuri MUNSUZ
EROZYONUN KANTİTATİF OLARAK BELİRLENMESİ Dr. Şenay ÖZDEN Prof.Dr. Nuri MUNSUZ Havza koruma projelerinde erozyonun azaltılması ile sediment problemlerinin ıslahı, temel amaçları oluşturmaktadır. Bunun için
DetaylıENCOM DISCOVER & 3D KURS İÇERİĞİ
ENCOM DISCOVER & 3D KURS İÇERİĞİ Başar Bilgisayar Sistemleri Ve İletişim Teknolojileri San. Ve Tic. Ltd. Şti. Web site: http://www.basarsoft.com.tr Kontak mail: basar@basarsoft.com.tr ODTÜ Teknokent Gümüş
DetaylıVektör veri. Doç. Dr. Saffet ERDOĞAN 1
Vektör veri Nokta, çizgi ve alanların temsilinde kullanılır. Bunların hepsi koordinatlar kullanılarak mekansal temsilde kullanılır. Noktalar en küçük boyutsuz gösterimlerdir Doç. Dr. Saffet ERDOĞAN 1 Vektör
DetaylıTÜRKİYE ULUSAL COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ (TUCBS) VE BB LER İÇIN COĞRAFİ VERİ ALTYAPISI
TÜRKİYE ULUSAL COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ (TUCBS) VE BB LER İÇIN COĞRAFİ VERİ ALTYAPISI T. Yomralıoğlu 1, A. Ç. Aydınoğlu 2 1 İstanbul Teknik Üniversitesi, Geomatik Mühendisliği Bölümü, 34469, Maslak, İstanbul,
DetaylıYÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU GÖRÜNTÜLERİ İLE UÇUŞ EĞİTİMİ AMAÇLI SİMÜLASYON ÇALIŞMALARI
YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU GÖRÜNTÜLERİ İLE UÇUŞ EĞİTİMİ AMAÇLI SİMÜLASYON ÇALIŞMALARI a Melis ÖZEN a İNTA Uzay Sistemleri İletişim A.Ş., Ankara mozen@spaceturk.com.tr Komisyon VII ANAHTAR KELİMELER: Simülasyon,
DetaylıINS4801 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) (3 + 0)
Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü INS4801 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) (3 + 0) Prof.Dr.YALÇIN ARISOY yalcin.arisoy@deu.edu.tr DERSİN KAPSAMI: Coğrafi Bilgi Sistemlerine
DetaylıTEKNİK RESİM 6. HAFTA
TEKNİK RESİM 6. HAFTA MİMARİ PROJELER Mimari Proje yapının Vaziyet (yerleşim) planını Kat planlarını En az iki düşey kesitini Her cephesinden görünüşünü Çatı planını Detayları ve sistem kesitlerini içerir.
DetaylıNDEN BELİRLENEBİLME LME POTANSİYELİ UYDU GÖRÜNTÜLERİNDEN
BİNALARIN YÜKSEK Y ÇÖZÜNÜRLÜKLÜRLÜKL UYDU GÖRÜNTÜLERİNDEN NTÜLER NDEN BELİRLENEBİLME LME POTANSİYELİ Dilek KOÇ SAN dkoc@metu metu.edu.tr Orta Doğu u Teknik Üniversitesi, Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri
DetaylıÜç Boyutlu Kampüs Bilgi Sistemi Tasarımı
Üç Boyutlu Kampüs Bilgi Sistemi Tasarımı İdris Kahraman, İsmail Rakıp Karaş Karabük Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü idriskahraman@karabuk.edu.tr, ismail.karas@karabuk.edu.tr Özet: Bir coğrafi
DetaylıKaradeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon. www.gislab.ktu.edu.tr
Planlamada Uygulama Araçları Yrd. Doç. Dr. Volkan YILDIRIM,yvolkan@ktu.edu.tr Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon www.gislab.ktu.edu.tr II. Ders_İçerik 6. Planlamada Veri Yönetimi Coğrafi Bilgi
DetaylıFotogrametrik Harita ve LiDAR Verileri ile 3B Kent Modeli Üretimi
TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 3-6 Mayıs 2017, Ankara. Fotogrametrik Harita ve LiDAR Verileri ile 3B Kent Modeli Üretimi Naci Yastıklı 1,*,
DetaylıUYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA
UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte; geniş alanlarda, kısa zaman aralıklarında ucuz ve hızlı sonuç alınabilen uzaktan algılama tekniğinin, yenilenebilir
DetaylıKARTOGRAFYA ve HARİTA KARTOGRAFYA KARTOGRAFYA
1205321/1206321 KARTOGRAFYA ve HARİTA İlk kartografik yapıtların tarihçesi yaklaşık 6000 yıl geriye uzandığı halde, nın bağımsız bir bilim olarak kabul edilmesi oldukça yakın bir zamana rastlar. Bunun
DetaylıTÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun.
Doç.Dr.Mehmet MISIR-2013 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun. Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte; geniş alanlarda, kısa zaman aralıklarında
DetaylıKoordinat Dönüşümleri (V )
KOORDİNAT DÖNÜŞÜMLERİ ve FARKLI KOORDİNAT SİSTEMLERİ İLE ÇALIŞMA FieldGenius ile birden fazla koordinat sistemi arasında geçiş yaparak çalışmak mümkündür. Yaygın olarak kullanılan masaüstü harita ve CAD
DetaylıESRI Türkiye Konferansı
ESRI Türkiye Konferansı BULUT BİLİŞİM İLE TURİZM HARİTALARININ YAYIMLANMASI: TRABZON İLİ ÖRNEĞİ Arş. Gör. Şevket BEDİROĞLU Bulut Bilişim Nedir? Bulut Bilişim; donanım, yazılım, veri ve işletim sistemi
DetaylıORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Planlaması Dairesi Başkanlığı. Temel Harita Bilgisi
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Planlaması Dairesi Başkanlığı Temel Harita Bilgisi Harita, yeryüzünün ölçeklendirilmiş ve düzleme aktarılmış bir sunumudur.
DetaylıYazılım Mühendisliği 1
Yazılım Mühendisliği 1 HEDEFLER Yazılım, program ve algoritma kavramları anlar. Yazılım ve donanım maliyetlerinin zamansal değişimlerini ve nedenleri hakkında yorum yapar. Yazılım mühendisliği ile Bilgisayar
DetaylıKoordinat Referans Sistemleri
Koordinat Referans Sistemleri Harita yapımında geometrik süreç Küre Referans yüzeyin seçimi Elipsoit Ölçek küçültme Dünya/Jeoit Harita düzlemine izdüşüm Harita Fiziksel yer yüzünün belli bir şekli yok,
Detaylı