TEKNİK TEKSTİLLER ESNEK MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ BUSIAD

Transkript

1 TEKNİK TEKSTİL ALANINDA UYGULAMA ÖRNEKLERİ TEKNİK TEKSTİLLER ESNEK MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ BUSIAD HÜSEYİN CEVAHİROĞLU TECHNICAL TEXTILES EXPERT

2 ÖRNEKLERİ Tekstil, tasarım, malzeme, elektrik, elektronik, tıp, kimya, makine, plastik, metal, cam, seramik gibi disiplinler arası ilişki teknik, akıllı, çok akıllı tekstilleri oluşturmaktadır. Tek başına başarı geçerli değildir. Önemli tarihler; 1939 ve 1980 T A K L İ T!!! 2

3 ÖRNEKLERİ Tekstil ürününün farklılaştırılması KOMPOZİT ÜRÜNLERE GEÇİŞ KİMYASAL İŞLEM (KAPLAMA, EMDİRME, BASKI, SPRAY) TEKSTİLLER MEKANİK İŞLEM (DİKİŞ, ÖRGÜ, TÜYLENDİRME, DOKUMA, İĞNELEME, PRES, YAPIŞTIRMA ) ISIL İŞLEM (KAYNAK, KALIPLAMA,ÜTÜLEME..) 3

4 ÖRNEKLERİ Kompozit veya teknik tekstil ürünler yapmak için kullanılan diğer malzemeler Dokuma, Örgü, Dikiş, Folyo, Çoklu örgü (multiaksiyal), Köpük, Çeşitli kimyasallar, Sentetik Filmler, Membran, Cam, Kablolar, Çeşitli metal tozları, Sünger, Reçineler, Plastik malzemeler, Kağıt veya hamuru, Seramik, 4

5 ÖRNEKLERİ 70 çeşit uygulama alanını bir çırpıda sayabiliriz; Ovucu, ovma dirençli, emici, yapışkan, inşaat, anti alerjik, anti bakteriyel, otomotiv, mıknatıslanmayan, anti mikrobiyal, anti radyasyon,anti statik, anti silah, tarım, uzay araçları, roketler, sargı bandaj, yatak örtüleri, temizleyici, yüksek performanslı giyim, sağlık kıyafetleri, koruyucu ve güvenlik giysileri, tedavi edici giysiler, hava temizleyici, esnek, elektrik-elektronik, filtrasyon, alev geciktirici, yer kaplamaları, mobilya, geosentetikler, hijyen, endüstriyel, izolasyon, ip-halat, ışık verici, yansıtıcı, askeri, ortopedik, faz değiştirici, yelken, tente, ilk şeklini hatırlayan, akıllı, çözünebilir, spor malzemeleri, cerrahi, tedavi edici, ısıl, çok ince, su-rüzgar geçirmez, yara bezleri, toplama netleri, toprak örtücüler, kar erimesini önleyiciler, deniz, paketleme, protez, yapay uzuv, temizleyici, canlı ürünler, biyolojik kaybolanlar, bio barier, 5

6 ÖRNEKLERİ (İNŞAAT) GEOTEKSTİL UYGULAMALARI Özel şartlarda üretilmiş ve teknik değerleri belirli Geotekstiller. Topraktan su kaybının minimize edilmesi ya da suyu üzerinde tutan tarım uygulamaları Çeşitli ihtiyaçların karşılanması (muk.,esnek,yekpare,kimyasallara dayanım ) Bataklık ıslah işlerinde kullanılanlar 6

7 KEMERBURGAZ KATI ATIK SAHASI Koruma Ayırma Fonksiyonu İSTENEN FONKSİYONLARI YERİNE GETİRMEK İÇİN ÖZEL LİFLERLE VE ŞARTLARDA ÜRETİLEN GEOTEKSTİLLER KEMERBURGAZ KATI ATIK SAHASI Koruma Ayırma Fonksiyonu KORKMAZ YİĞİT PLATİN KONUTLARI Ayırma-Drenaj-Filtrasyon Fonksiyonu 7

8 SABİHA GÖKÇEN HAVALİMANI Drenaj-Filtrasyon Fonksiyonu D.S.İ İPSALA SULAMA KANALLARI Ayırma-Filtrasyon Fonksiyonu ATATÜRK HAVALİMANI DIŞ HATLAR TERMİNALİ Koruma-Ayırma Fonksiyonu KAZAKİSTAN KATI ATIK DEPOLAMA SAHASI Koruma-Ayırma-Drenaj-Filtrasyon Fonksiyonu 8

9 SHOW T.V GENEL MÜDÜRLÜK BİNASI Ayırma-Drenaj-Filtrasyon Fonksiyonu TOPKAPI ŞEHİR DÜZENLEMELERİ Ayırma-Drenaj- Fonksiyonu İ.B.B BAHÇELİEVLER METROSU Koruma-Ayırma-Drenaj Fonksiyonu MUHTELİF SPOR SAHALARI Ayırma-Drenaj-Filtrasyon fonksiyonu 9

10 ÖRNEKLERİ (İNŞAAT) - Baskılı cam kaplamaları - Dekoratif camlar veya ayırıcılar - Fiberglas yapılar - Karanlıkta parıldayan (Fotoluminesant) malzemeler ile kaplanmış ürünler ile yer belirleme - Dilatasyon bölgelerinde uygulanan su geçirmez malzemenin bir Nonwoven la desteklenmesi. - Antistatik yer kaplamaları 10

11 ÖRNEKLERİ (İNŞAAT). Anti radyasyon tipli inşaat tekstilleri, gelecekte çok önemli olacaktır. Folyo, özel film, köpük gibi malzemelerle birleştirilmiş ısı izolasyon ürünleri. Ses izolasyonları 11

12 ÖRNEKLERİ (İNŞAAT) 12

13 ÖRNEKLERİ (İNŞAAT). Su ile temasın kaçınılmaz olduğu yerlerde hidrolize karşı direnci önem arz eden PU-eter tabanlı kimyasal uygulanmış tekstillerin kullanılması.. Nefes alabilen, rüzgar ve yağmur geçirmeyen hafif evler. 13

14 ÖRNEKLERİ (TARIM) Özel meyvelerin büyüme esnasında poşetlenerek korunması Çok ince, bitkiye yük olmayan, uv korumalı, sera etkisi yaratan ürünler Kumlu arazilerde tarım amaçlı kullanılan geotekstiller. 14

15 ÖRNEKLERİ (TARIM) Tarımda kullanılan özel kaplamalı nonwoven ürünler (yabani ot,uv koruma, böcek kovucu ) 15

16 ÖRNEKLERİ (TARIM) Tarımda geotekstil uygulaması tarımsal ilaçlamayı azalttığı için hem organik tarımı desteklemektedir, hem de maliyetleri düşürmektedir. 16

17 ÖRNEKLERİ (HAYVANCILIK) Zararlılardan korumak ve ilaçlamayı azaltmak için At, ineklerin üzerleri örtülmektedir. Mesela kene ilacından sonra 2 gün hayvanın sütü kullanılmamaktadır. Tavuk çiftlikleri 17

18 ÖRNEKLERİ (AYAKKABI). Yeni nesil ayakkabı astarlarına özel kimyasallar kaplanarak uzun ömürlü bakterilerin yaşamasına engel olurlar.. Anti statik ayakkabı keçeleri. Bakteri öldüren, koku gideren çoraplar. Daha sağlam, daha dayanıklı ve hafif ayakkabılar.. Doğal kumaşların yerine kullanılan sentetikler. (peluş, velur) 18

19 ÖRNEKLERİ ( SPOR ). Golf sopaları, kayaklar, tenis raketleri ve balıkçı oltalarının hepsi elyaf takviyeli bileşiklerden yapılmaktadır.. Dar dokuma bantlarını esnek ve sağlam yaparsanız yay yerine kullanabilirsiniz.. Ne kadar hızlı koştuğumuzu söyleyen ayakkabılar, 19

20 ÖRNEKLERİ ( SPOR ). Sporcuların yaptığı hareketleri yorumlayan dizlikler (elektriği iletebilen polimerlerle),. Dalgıç giysileri ve dalma derileri,. Terlemeyi kontrol eden, hafif, şeftali yüzeyli, yumuşak, buruşmaz, uv korumalı, rüzgar keser, nem geçirir, 0,01 dtex inceliğinde pa-pes içerikli kumaşlar. %40 hafif, %30 daha iyi performanslı 20

21 ÖRNEKLERİ (TEKSTİL, EV TEKSTİLİ). Askeri kıyafetlerde kullanılan radyasyon emen tanecikleri tutan, çeşitli dalgaların geçmesini engelleyen telalar. Ağır iklim kıyafetleri için özel ısı yalıtımlı ve ısı tutan kumaşların yanı sıra, ısı ve renk değiştiren fantezi kumaşlar geliştirilmiştir.. Bunlar kazadan, soğuktan, fazla ısınmadan da korurlar. Ayrıca nefes alabilen filmlerle yapılan laminasyonlar konfor getirmektedir. 21

22 ÖRNEKLERİ (TEKSTİL, EV TEKSTİLİ). Temiz oda giysileri (1 milyar deri hücresi/gün, tozsaç-iyonlar -parfüm-kozmetikler tütün). Kolormatik özellikte bir kimyasalla kaplanmış perdeler (aktif akıllı)(tepki veren),. Özel fonksiyonlu (ısı ve ışığa tepki veren), kullan at, black-out perdeler, cold black kaplamalar.. Oda sıcaklığına ve/veya saate göre renk değiştiren dokuma ve duvar kaplamaları. (DÜŞÜNÜN). Elektro-manyetik alanlardan koruma kumaşları. Erimiş metal koruyucu giysiler 22

23 ÖRNEKLERİ (TEKSTİL, EV TEKSTİLİ). Özel havlu, Ovucu ve temizleme özellikli bezler Antistatik ve antibakteriyel yer kaplamaları Elektrikli battaniyeler Özel yatak kumaşı. Mike lara ölüm!!! Koltuk kolluklarına iliştirilen kumandalar, Özellikli cibinlikler 23

24 ÖRNEKLERİ ( ASKERİ ) - Kurşun geçirmez, patlamaya dayanıklı yelekler - Biyolojik, Kimyasal ve radyasyona karşı koruyan giysiler - Yüzdürme yelekleri - Askerlerin yerlerini bulmaya veya iletişimi sağlamaya yarayan elektroniklerle donanmış fonksiyonel kıyafetler. - Gümüş emdirme/kaplama/ formüle katma ile anti bakteriyel ürünler - Seyyar araç,sığınak,özel botlar,mekik, roket, uydu - Donmayı (hipotermiya) önleyici ve kanallı ılık hava giysileri dahil askeri koruyucu giysiler 24

25 ÖRNEKLERİ ( ASKERİ ) 25

26 UÇUŞ KIYAFETLERİ ISI VE NEM KONTROLLÜ KUMAŞ HAYAT KURTARAN DONANIMLAR ELDİVENDEN KULLANIM

27 ÖRNEKLERİ ( TIBBİ ). Duyargalı (Sensorlu) bebek giysisi ; Almanya da günde 500 kadar bebekte ani ölüm görülmesinden hareketle bebeği rahatsız etmeyecek şekilde kalp atışını, sıcaklığını ve nemi kontrol eden algılayıcılar yerleştirilmesi. Kalp atışlarını dinleyen yatak çarşafları, 27

28 ÖRNEKLERİ ( TIBBİ ) 28

29 ÖRNEKLERİ ( TIBBİ ) 29

30 ÖRNEKLERİ ( TIBBİ ). Tedavi edici kıyafetler. Bu alanda nano teknolojileri ile güzel ürünler üretilmektedir.. Nano kapsüller emdirilmiş veya kaplanmış çoraplar, iç çamaşırları koku tedavisi yapar, anti bakteriyeldir. Ayrıca ezik kaslar, yırtılmış bağlar, kırık kemikler iyileşene kadar bir tekstil ürünü ile desteklenerek tedavi edilir.. Ameliyat malzemelerinin x ışını ile görülebilmesi 30

31 ÖRNEKLERİ ( TIBBİ ) Vücut içine yerleştirilen ( implante edilen ürünler): Ameliyat iplikleri (biyolojik olarak çözünebilen ve çözünemeyen) Yumuşak doku implantları (yapay tendon, ligament, kıkırdak, kas, deri, yapay kornea, kontakt lens) Ortopedik implantlar (yapay eklemler, kemikler) Kardiyovasküler implantlar (yapay damarlar, kalp kapakçıkları ve tamir için eklenen kumaşlar), 31

32 ÖRNEKLERİ ( TIBBİ ) Cerrahi ürünler ve yapay organlar. insanın tamiri.jpg jpg 32

33 ÖRNEKLERİ ( ARAÇ ) - Uçakların pist dışına çıkışını engelleyen oldukça kuvvetli fileler, - Uyumak üzere olan sürücülerin uyandıran araba koltukları, - Uçak veya uzay araçlarının hızını yavaşlatan paraşütler, - Hava yastıkları, - Alev almayan başlıklar ve eldivenler, 33

34 ÖRNEKLERİ ( ARAÇ ) Kaput Altı İzolatörü Tavan Kaplamaları Ön Cam Altı İzolatörü Motor Boşluk İzolatörü Motor, sandal ve çeşitli deniz araçlarının yüzey taşıyıcıları, kuvvetlendiriciler. Diğer taşıtlarda da ağır metal yerine kullanılabilecek sağlamlıkta zemin taşıyıcıları. DEPO, TEKERLEK,BARİER, Arka Şapkalık Halısı Bagaj Kapağı Halısı Ön Taban Halısı Alt İzolatörü Bagaj Halısı Alt İzolatörü Koltuk Altı İzolatörleri Ön Taban Halısı Orta Taban Halısı Bagaj Taban Halısı 34 Çamurluk Yan Kaplamaları

35 Norveç deniz kuvvetlerine ait bir araç. Tamamı kompozit malzemelerle tasarlanmıştır.

36 ÖRNEKLERİ (DİĞER ) Farklı tanecik boyutlarının filtre edilmesi Kablo koruyucular, Büyük ve teknik çuvallar(big bag) Dokuma, örgü, ağ gibi malzemelerle tekrar iğnelenen ve oldukça sağlam ürünler Çadırlar, kasklar (miğfer) Özel evrak çantaları 36

37 ÖRNEKLERİ ( DİĞER ). Doğal dengeyi koruma amaçlı, ağaç kesimini en aza indirmek maksatlı, Nonwoven ürünlere özel kaplamalar yaparak kâğıt karton gibi kullanılanlar.. Kolay uygulamak için iki yüzey arasında yetiştirilen doğal çim halılar. Deniz kirliliğinde kullanılan suyu emmeyen fakat yağı emen özel lifli temizleyiciler 37

38 Canlı bitki kaplı inşaat cephesi 38

39 ÖRNEKLERİ Sunuşun Özeti;. Teknik tekstiller yalnızca Nonwoven değildir.. Farklı üretim şekilleri bir araya gelerek ve kendilerinden bir şey katarak yeni fonksiyonel ürünler yapılabilir.. Her üretim şeklinde teknik tekstil yapma şansı vardır.. Standart bilinen bir üretim yerine, bunları da kullanarak yeni ürünler (kompozit) yapılması daha yararlıdır.. Arge mühendisliğini öğrenmek zorundayız. Uygulamalı mühendislik eğitimi ön plana çıkarılmalıdır. 39

40 ÖRNEKLERİ TEŞEKKÜRLER