T.C. MALTEPE BELEDİYESİ ÖRNEK ERİŞİLEBİLİRLİK UYGULAMASI: ÇAM SOKAK ENGELSİZ ERİŞİM PİLOT BÖLGE PROJESİ

Transkript

1 T.C. MALTEPE BELEDİYESİ ÖRNEK ERİŞİLEBİLİRLİK UYGULAMASI: ÇAM SOKAK ENGELSİZ ERİŞİM PİLOT BÖLGE PROJESİ

2 1. MALTEPE ERİŞİLEBİLİRLİK SORUNLARI Maltepe ilçesi den fazla nüfusu ile İstanbul un en büyük ilçelerinden birisidir. Maltepe de yaşayan engelli sayısının civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bunların %50 kadarı zihinsel engellidir. Geri kalanların ise büyük çoğunluğu uygun olmayan erişim koşulları sebebiyle evlerinde hapis hayatı yaşamaktadır. Bu insanların kent hayatına kazandırılmaları için tüm cadde ve sokakların yanı sıra kamu kurum ve kuruluşlarının da engelli erişimine hazır hale gelmesi gerekmektedir. Bu kapsamda Maltepe genelinde 92 km si ana arter olmak üzere toplam 325 km yolun engelli kullanımına uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmaların altyapısını oluşturmak ve Maltepe için en uygun erişilebilirlik standartlarını belirlemek için Engelsiz Erişim Pilot Bölge Projesi uygulanmasına karar verilmiştir. Bu proje kapsamında yaklaşık 6000 m2 alanda çalışma yapılmıştır. Görme ve fiziksel engelliler ile yaşlılar gibi sosyal açıdan dezavantajlı kişilerin yaşamını kolaylaştırmak ve sosyal hayata katılımını sağlamak adına gerekli uygulamalar geliştirilmiştir. 2. ÇAM SOKAK: ENGELSİZ ERİŞİM PİLOT BÖLGE PROJESİ 2.1. NEDEN ÇAM SOKAK? Engelsiz Erişim Pilot Bölge Projesi için yer seçimi yaparken çeşitli kriterler göz önüne alınmıştır. Öncelikle Maltepe nin merkezi gerek ağaç yoğunluğu gerekse yaya yoğunluğu açısından engelli yayalar için olduğu gibi sıradan insanlar için de erişilebilirlikte kısıtlamalara yol açmaktadır. Çam Sokak ilçemizin merkezinde hem araç hem de yaya açısından son derece yoğun bir sokaktır. Yayalar için kaldırım alanları yetersiz olduğu gibi yol kenarları abartılı biçimde otopark olarak kullanıldığından mevcut kaldırım alanları kullanımsız hale gelmiştir. Sokak üzerinde iki adet hastane bulunmasının yanı sıra çok sayıda eczane ve engelli kullanımı işin ortopedi ürünler satan dükkanlar bulunmaktadır. Sokak üzerinde birçok ticari kuruluş bulunduğu gibi kafe ve restoran gibi dinleme ve eğlenme tesisleri bulunmaktadır. Sokak üzerinde aynı zamanda kamu kuruluşu olarak nitelendirilebilecek Türk Telekom ve çok sayıda konut da bulunmaktadır. Bu sebeplerden dolayı Engelsiz Erişim Pilot Bölge Projesi uygulaması için çam sokak seçilmiştir. Şekil 1- Çam Sokağın Maltepe içindeki yeri. MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 2

3 HASTANE ATATÜRK CADDESİ HASTANE FEYZULLAH CADDESİ TELEKOM Şekil 2- Çam Sokak ve çevresi FİZİKSEL ENGELLİLER İÇİN YAPILAN DÜZENLEMELER Çam sokak yapısı itibariyle her noktası işlevsel olan, gerek ticaret, gerek sağlık gerekse kamu hizmetleri açısından homojen bir dağılım sergilemektedir. Dolayısıyla klasik yüksek kaldırımlı ve rampalı sistem bu bölge için uygun değildir. Bu bölgede yolun her yerinden karşıya geçilebilecek bir sistem gerekliliği vardır. Bunun için tüm yol hem zemin olarak düşünülmüştür. Şekil 3- Yolun her noktasından geçişi sağlamak ve kaldırımsız su tahliyesini sağlamak için düşünülen ve çam sokakta uygulanan yol kesiti. Yeni sistemde kaldırım olmaması araçların yaya için ayrılmış alanları işgal etmesinin önünü açmıştır. Bu durumda yaya taşıt ayrımının net sağlanması için araç yolu ve otoparkların olduğu bölümler 1.30 m arayla döşenmiş yol babaları ile sağlanmıştır. Tekerlekli sandalye, bisiklet ve Pazar arabası gibi tekerlekli araçlar kullanan yayalar için en büyük sorunlardan birisi de su tahliyesinde kullanılan açık yağmur oluklarıdır. Bu sorunu çözmek için bütün yolda yağmur oluğu yerine yeterli büyüklükte olan dökme demir ızgaralar kullanılmıştır. Izgaralar aynı zamanda ağır vasıtaların getirdiği yükü taşıyabilecek MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 3

4 sağlamlıktadır. Izgara genişlikleri tekerlek ve topuklu ayakkabıların sığamayacağı kadar dar olacak şekilde seçilmiştir. Şekil 4- Yağmur oluğu (sağda) ve yağmur ızgarası (solda) karşılaştırması. Şekil 5- Fiziksel Engelliler için yapılan hemzemin düzenlemeden bir görünüm GÖRME ENGELLİLER İÇİN YAPILAN DÜZENLEMELER Çam sokağın tamamına görme engellilerin yollarını bulurken takip edebileceği ve yol üzerinde bulunan fiziksel engelleri algılayabilecekleri hissedilebilir yüzey uygulamaları yapılmıştır. Bu uygulamalar yapılırken ve malzemeler seçilirken uluslar arası standartlar göz önünde bulundurulmuştur. MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 4

5 Şekil 6- Görme engelliler için yapılan hissedilebilir yüzey alanları projesi. Şekil 7- Görme engelliler için yapılan hissedilebilir yüzey alanı yapım aşamasındayken. MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 5

6 Şekil 8- Görme engelliler için yapılan hissedilebilir yüzey alanlarından örnekler. Yol boyunca kullanılan ve yaya taşıt ayrımını sağlayan yol babaları görme engelli yayalar için büyük sorun teşkil etmektedir. Görme engelli olsun ya da olmasın, sert malzemeden yapılmış yol babalarına çarpan yayalar yaralanabilmektedirler. Bu sebeple alanda kullanılan yol babaları esnek ve plastik malzemeden seçilmiştir. Şekil 9- Plastik yol babaları esneyerek yaralanmaları önlemektedir. MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 6

7 Görme engelliler için yapılan bir diğer uygulama da Sokak Bilgi Panoları dır. Bu panolar sesli sinyalizasyonla görme engelli vatandaşlara yerini belli etmektedir. Pano üzerinde bina kapı numaraları ile hastaneler, kamu kuruluşları gibi binaların yerlerin bilgileri bulunmaktadır. Panodaki yazılar Braille alfabesiyle hazırlanmıştır. Bazı görme engelliler Latin harflerinin kabartmalarını da okuyabilmektedir. Bu sebeple tüm yazılar Braille alfabesinin yanı sıra Latin alfabesiyle de hazırlanmıştır. Hazırlanan panolar GÖZDER tarafından test edilmiş ve onaylanmıştır. Ayrıca panoda belediyemizin görme engelliler için hazırlamış olduğu logo da bulunmaktadır. Maltepe belediyesi görme engelliler için logo tasarlayan dünyadaki ilk belediyedir. Panoların araç yoluna bakan yüzleri ışıklı reklam panosu olarak tasarlanmıştır. Böylece panolar belediye için gelir getirici bir yapıya kavuşturulmuştur. Şekil 10- Görme engelli bilgi panosu üzerinde bulunan kabartma tabela. MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 7

8 Şekil 11- Görme engelli bilgi panolarının proje aşamasında hazırlanan 3B görselleri. Şekil 12- Görme engelli bilgi panoları. MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 8

9 Şekil 13- Görme engelli bilgi panoları Yakın plan. Şekil 14- Görme engelliler için oturma gruplarına yönlenen hissedilebilir yüzey. MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 9

10 Şekil 15- Engelli Otoparkı tabelaları. MALTEPE BELEDİYESİ FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ Sayfa 10