Dubleks Paslanmaz Çeliklerin Statik Yaşlanma Davranışları
|
|
- Ilkin Usak
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), May 11, Elazığ, Turkey Dubleks Paslanmaz Çeliklerin Statik Yaşlanma Davranışları R. Kaçar 1, H. Ertek Emre 1 ve Ö. Sinoplu 1 Karabuk Üniversitesi, rkacar@karabuk.edu.tr, hayriyeertek@karabuk.edu.tr Static Strain Ageing Behaviour of Duplex Stainless Steel Abstract In this study, the strain ageing behavior of commercially available AISI 25 dublex stainless steel was investigated so, the effect of the strain ageing in mechanical properties was determined. The as-received dublex stainless steel test pieces was solution heat treated at 980 o C for 30 minutes, water quenched and prestrained for 5 % in tension then aged at 100 o C, 300 o C, 500 o C and 600 o C for 30 min. UTS, Y2 (increase in yield strength due to strain ageing), percentage elongation, and hardness measurements were employed to investigate the effect of strain ageing on the mechanical properties. The effect of the strain ageing in the microstructure was also investigated. The experimental work has revealed that different ageing temperatures significantly affect the mechanical properties of the AISI 25 dublex stainless steel. Keywords AISI 25 dublex stainless steels, Strain ageing, mechanical properties. D I. GİRİŞ UBLEKS paslanmaz çelikler iyi derecede mekanik ve korozyon özelliklerinden dolayı ve kaynak kabiliyetlerinin iyi olması sebebiyle endüstride ısı değiştiriciler, basınç kapları, kimya endüstrisi, taşımacılık, petrol ve doğal gaz endüstri alanlarında kullanılırlar [1,3]. Genel olarak, ferritik-östenitik (dublex) paslanmaz çelik %40- ferrit fazı içerir ve tipik %22Cr-%5,5Ni-%3Mo- %0,14N kimyasal kompozisyonuna sahiptir [4,5]. Dayanım ferrit fazı tarafından sağlanırken, östenit servis sıcaklığının dayanımını --60ºC ye çeker bu özellik birçok faktöre bağlı olarak değişir. Bunlar; kimyasal içerik, yapıya uygulanan ısıl işlem ve üretim rotasına bağlıdır[4]. Dubleks paslanmaz çelikler C sıcaklık aralığında tavlandığında sadece α ve γ fazları bulunur. Genelde diğer fazların oluşumunu önlemek için hızlı soğuma gereklidir C nin altındaki sıcaklıkta dubleks çelikler kararlı değildir ve çeşitli karbürler, kırılgan krom fazları (σ ve λ) ve birincil alfa (α) oluşabilir. Krom karbürler M 7 C 3 ve M 23 C 6 tane sınırlarında çökelir. M 7 C 3 ise C sıcaklık aralığında çökelir. Bu sıcaklık aralığını yaklaşık 10 dakikadan daha kısa bir sürede geçerek oluşumu önlenebilir. M 23 C 6 yaklaşık 950 C nin altında hızlı çökelir. Kırılgan olduğu için arzu edilmeyen sigma fazının çökelmesi 900 C yi 2-3 dakikadan daha az bir sürede geçerek önlenebilir. İlk alfanın (α ) çökelmesi ferrit içinde yer aldığında 475 C kırılganlığına neden olabilir. α sadece ferrit fazında çökeldiğinden dubleks çelikler birincil α ile ferritik paslanmaz çeliklerdeki kadar kırılgan değildir [6,7]. Isıl işlemle sertleştirilemeyen dubleks paslanmaz çeliklere soğuk deformasyonla dayanım kazandırılır. Dubleks paslanmaz çelik soğuk şekillendirme sonucu sertleşir. Bu sebeple, sertlik uygulanan metoda ve şekillendirmenin süresine bağlıdır [4]. Isıl işlemle sertleştirilemeyen malzemelere uygulanan mukavemet arttırma yöntemlerinden biriside yaşlanmadır. Yaşlanma soğuma yaşlanması ve deformasyon yaşlanması olarak iki kısımda ele alınabilir. Deformasyon yaşlanması da statik ve dinamik yaşlanma olarak iki başlık altında toplanabilir. Statik yaşlanma; plastik deformasyondan sonra meydana gelen yaşlanma olarak tanımlanabilir. Statik yaşlanma sertleşmesinin etkisi, akma gerilmesinde bir artış ve uzamada bir düşüş olarak görülmektedir. Bu etkilere; hareket eden dislokasyonlar ve onları kilitleyen karbon ve azot arayer atomları ile karbür, nitrür veya karbonitrürlerin neden olduğu kabul edilmektedir [8,9]. Deformasyona uğrayan çeliklerde ferrit içerisinde çözünen karbon ve azot arayer atomlarının düşük sıcaklıklarda difuzyon yoluyla dislokasyon hareketine engel olarak dayanımı arttırdığı belirtilmiştir [10]. Dubleks paslanmaz çeliklerin yapılarında yaklaşık %50 oranında ferrit fazı bulunması ve karbon ve azot arayer atomları ihtiva etmesi bu çeliklerinde statik olarak yaşlanmaya maruz kalabileceğini düşündürmektedir. S.H. Lee ve diğerleri tarafından yapılan bir çalışmada AISI 304 paslanmaz çelik malzemelerin gerinim yaşlanma davranışları araştırılmıştır. Soğuk deforme edilen ostenitik paslanmaz çeliğin yaşlanma davranışının yapıda oluşan α -martenzit ve yaşlanma sıcaklığından önemli derecede etkilendiğini rapor etmişlerdir[11-13]. Metalik malzemelerin soğuk deformasyon işleminden sonra genelde düşük sıcaklıklarda tavlanması veya oda sıcaklığında uzun süre bekletilmesi sonucunda akma ve çekme mukavemetlerinin artması, sünekliğinin azalması olayı deformasyon yaşlanması olarak isimlendirilir. Soğuk deformasyon ile giderilmiş olan akma olayı, yaşlanmada tekrar görülür [14,15]. Şekil 1 de statik yaşlanma sertleşmesi olayının temel prensibi görülmektedir. Burada; normalize edilmiş yumuşak çeliğin gerilim-uzama diyagramı Şekil 1 deki (a) eğrisinde görülmektedir. Eğer numune akma sınırını aşıp belirli bir oranda plastik deformasyona maruz kalırsa ve çekme test cihazı durdurulup ardından fazla bekletilmeden çekme testine 142
2 R.Kaçar, H. Ertek Emre, Ö. Sinoplu devam edilirse gerilim-uzama eğrisi farklı bir akma noktası göstermez ve (a) eğrisini takip eder. Ancak; numune belirli bir oranda plastik deformasyona uğradığında test cihazı durdurulur ve numune oda sıcaklığında veya oda sıcaklığının üzerindeki sıcaklıklarda (-400 C) belli bir süre bekletildikten sonra çekme işlemine tabi tutulursa; ilk akma noktasına göre daha yüksek bir akma noktası oluştuğu görülür. Eğrinin gerilim-uzama eğrisinin (b) eğrisini takip ettiği görülür. Akma noktasındaki bu artış, statik yaşlanma sertleşmesinin en önemli kriteri olarak kabul edilmektedir. Ayrıca statik yaşlanma neticesinde çekme dayanımında bir artış, % uzama değerlerinde ise bir azalma meydana gelebilir. Fakat bunlar her zaman olmayabilir. Yaşlanma sertleşmesi olayı çeliklerin sünek/gevrek geçiş sıcaklığını, yüksek sıcaklık dayanımını, elektriksel ve manyetik özelliklerini de etkilemektedir [8, 16-18]. ΔY1: Ön deformasyonla oluşturulan gerilimdeki artış. ΔY2: Yaşlanma ile oluşturulan gerilimdeki artış. ΔY3: Deformasyon ve yaşlanmadan dolayı gerilimdeki artış (ΔY1+ΔY2). ΔU: Deformasyon ve yaşlanmadan dolayı UTS deki değişim. Δe: Deformasyon ve yaşlanmadan dolayı toplam uzamadaki değişim Şekil 1: Statik yaşlanma sertleşmesinin temel prensibi [16-18]. Yapılan literatür araştırmalarında dubleks paslanmaz çeliklerin dinamik yaşlanma davranışları hakkında birçok çalışmaya rastlanırken statik yaşlanma davranışları hakkında önemli bir literatüre rastlanmamıştır. Bu sebeple çalışmada, dubleks paslanmaz çeliklerin statik yaşlanma davranışları araştırılmış ve statik yaşlanmanın mekanik özellikler üzerindeki etkisi belirlenmiştir. Kalınlığı 1.2 mm olan AISI 25 kalite dubleks paslanmaz çelik sac malzemeden çekme numuneleri TS 138 standardına göre hazırlanmış sac metal kalıbında preste basılmıştır. Numunenin görüntüsü Şekil 2 de verilmiştir. Şekil 2: Çekme deney numunesi. Çekme kalıbında hazırlanan numuneler 980 o C de ısıl işlem fırınında 30 dakika bekletilerek solüsyona alma ısıl işlemi uygulanmış ve daha sonra suda soğutulmuştur. Solüsyona alma ısıl işleminden sonra farklı sıcaklıklarda yaşlandırılacak olan numunelere 50KN kapasiteli çekme test cihazında 5mm/dak çekme hızında %5 öndeformasyon işlemi uygulanmıştır. %5 öndeformasyon işlemi uygulanmış numuneler 100, 300, 500 ve 600 o C farkı sıcaklıklarda 30 ar dakika statik yaşlandırılmıştır. Fırından çıkarılan numuneler oda sıcaklığında soğumaya bırakılmıştır. Her bir yaşlandırma sıcaklığı için üçlü test numunesi hazırlanmıştır. Ayrıca dubleks paslanmaz çeliğin ticari olarak temin edildiği şekliyle mekanik özelliklerini belirlemek içinde üçlü test numunesi hazır bekletilmiştir. A. Çekme Deneyi Statik yaşlandırma işlemi uygulanmamış ana malzeme ve farklı sıcaklıklarda statik olarak yaşlandırılan numuneler 50KN kapasiteli çekme test cihazında 5mm/dak çekme hızında koparılarak gerilim-uzama diyagramları elde edilmiştir. B. Sertlik Deneyi Deney numunelerinin sertlik deneyi ölçümleri Rockwell sertlik ölçüm cihazında yapılmıştır. Bağlantıların sertliğini belirlemek amacıyla numune üzerinde 5 ölçüm yapılarak ortalamaları alınmıştır. II. DENEYSEL ÇALIŞMALAR Çalışmada kullanılan AISI 25 kalite dubleks paslanmaz çeliğinin kimyasal bileşimi (% ağırlık) Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1: AISI 25 kalite dubleks paslanmaz çeliğin kimyasal bileşimi (% ağırlık). Fe C Si Mn P S Cr Ni Mo N 66 0, ,03 0, ,5 3 0,14 C. Metalografik İnceleme Metalografik incelemelerde 5X-100X büyütme kapasitesine sahip mikroskop kullanılarak numunelerin mikroyapısı detaylıca incelenmiştir. III. SONUÇLAR VE İRDELENMESİ AISI25 dubleks paslanmaz numunelerin, yaşlandırma zamanına bağlı olarak mekanik özelliklerinden akma ve 143
3 Sertlik (HRB) Çekme Dayanımı (N/mm 2 ) Dubleks Paslanmaz Çeliklerin Statik Yaşlanma Davranışları çekme dayanımında meydana gelen değişim Şekil 3 de grafiksel olarak gerilim-uzama eğrisi üzerinden gösterilmiştir sertlik maksimum çekme dayanımı Şekil 3: Solüsyona alınmış ve %5 öndeformasyon işleminden sonra farklı sıcaklıklarda statik olarak yaşlandırılmış numunelerin gerilimuzama grafikleri. Grafikten görüldüğü gibi numunelerin maksimum çekme dayanımı (UTS) sırasıyla; ana malzemenin 710 N/mm 2, %5 öndeforme edildikten sonra 100 o C sıcaklıkta yaşlandırılan numunenin 740 N/mm 2, 300 o C de 748 N/mm 2, 500 o C de 792 N/mm 2, 600 o C de 772 N/mm 2 olarak ölçülmüştür. Çekme deneyi sonuçlarına göre en yüksek çekme dayanımı 500 o C de statik olarak yaşlandırma işlemi uygulanmış numunede bulunmuştur. Statik yaşlandırma ısıl işlemi sonucu oluşan mukavemet artışları, katı eriyikte serbest halde bulunan arayer atomlarından ve yaşlandırma sıcaklığına bağlı olarak oluşan çökeltilerden kaynaklanmaktadır. Bu arayer atomları ve çökeltiler uygulanan statik yaşlanma işlemiyle, yapı içerisinde homojen olarak dağılarak dislokasyon hareketine engel teşkil ederek mukavemet artışına neden olmaktadır. 600 o C sıcaklıkta yaşlandırılan numunenin çekme dayanımındaki düşme aşırı yaşlanmanın başladığına işaret etmektedir. Grafikte ayrıca solüsyona alma ısıl işlemi uygulanan numunenin gerilim uzama eğrisinde görülmeyen belirgin akma davranışı 100 o C sıcaklıkta yaşlandırma ısıl işleminden sonra belirgin hale gelmiştir. Bu serbest arayer atomlarının katı eriyik ile etkileşime girdiğinin göstergesidir [19]. Çalışmada ayrıca gerilim uzama eğrisi ve sertlik ölçümü verilerinden yararlanarak maksimum çekme dayanımı ile sertlik arasındaki ilişki yaşlandırma sıcaklığına bağlı olarak irdelenmiştir. Solüsyona alınmış malzeme ve %5 öndeformasyondan sonra farklı sıcaklıklarda 30 dakika yaşlandırılmış numunelerin sertlik ve çekme dayanımı arasındaki ilişki Şekil 4 de grafiksel olarak gösterilmiştir. Şekil 4: Solüsyona alınmış ana malzeme ve %5 öndeformasyon işleminden sonra statik olarak 100 o C, 300 o C, 500 o C, 600 o C sıcaklıklarda yaşlandırılmış numunelerin sertlik ve çekme dayanımı değerleri. Grafikten görüldüğü gibi artan yaşlandırma sıcaklığına bağlı olarak deney numunelerin maksimum çekme dayanımında ve sertlikte 500 o C kadar bir artış görülmektedir. Dayanım ve sertlik artışının sebebi dislokasyon hareketine engel teşkil eden serbest arayer atomları ve kromca zengin karbür ve nitrürler olduğu düşünülmektedir. Aşırı yaşlanmanın sonucu olarak 600 o C de sertlik ve çekme dayanımı değerinde düşüş gözlemlenmiştir. Artan yaşlanma sıcaklığına bağlı olarak yapıda oluşan çökelti boyutları artarak dislokasyon başına düşen çökelti miktarı azaldığı için dislokasyon hareketine yeterince engel olunamaması dayanım ve sertlik azalmasının temel sebebidir []. Solüsyona alındıktan sonra %5 öndeforme edilerek 100 o C, 300 o C ve 500 o C ve 600 o C sıcaklıkta 30 dakika yaşlandırılan AISI 25 kalite çeliğin Y2 (gerinim yaşlanmasından dolayı akma dayanımındaki artış) ve sertlikte meydana gelen değişim araştırılmıştır. Sonuçlar Şekil 5 de grafiksel olarak gösterilmiştir. Şekil 5 de görüldüğü gibi, dubleks paslanmaz çeliklerin 30 dakikalık yaşlanma zamanında 500 o C ye kadar artan yaşlanma sıcaklığına bağlı olarak Y2 değerlerinde sürekli bir artış ancak 500 o C den sonra Y2 değerinde düşüş gözlemlenmiştir. En yüksek Y2 artışı 500 o C sıcaklıkta 110 MPa olarak tespit edilmiştir. Yaşlanmadan dolayı akma dayanımındaki artış AISI 25 dubleks paslanmaz çeliklerde statik yaşlanmanın olduğunu göstermektedir. Buono ve diğerleri tarafından yürütülen bir çalışmada AISI 430 paslanmaz çeliklerin yapısında dislokasyonların hücresel bir formda düzenlendiğini rapor edilmiştir [9]. Dubleks paslanmaz çeliklerin yapısında yaklaşık % 50 ferrit fazı bulunması sebebiyle o C yaşlandırma sıcaklığına kadar kümeleşen karbon ve azot 144
4 % Kopma Uzaması Çekme Dayanımı (N/mm 2 ) Y2 Delta Y2 Sertlik (HRB) R.Kaçar, H. Ertek Emre, Ö. Sinoplu arayer atomları dislokasyonlara engel olarak mukavemet artışı sağlarken, aynı işin 500 o C yaşlandırma sıcaklığına kadar kromca zengin karbür ve nitrürler tarafından yapıldığı düşünülmektedir. Krafft Fe-Cr alaşımlarında tane içi ve tane sınırlarında krom karbür oluşumu o C sıcaklık aralığında oluştuğunu rapor etmiştir [21] Yaslanmaya bagli gerinim artisi Sertlik alaşımında istenmeyen çökelen bu intermetalik fazlar o C sıcaklık aralığında oluşur. Birincil alfa, kromca zengin fazlar örneğin; M 23 C 6, M 23 (C, N) 6 karbürler veya kromca zengin nitrürler 3 ile 480 o C sıcaklık aralığında çökelerek tokluğu düşürürler. Bu çökeltilerin toplam etkisi 475 o C gevrekliği olarak bilinir [21,22]. Solüsyona alınmış ana malzeme ile solüsyona alındıktan sonra %5 öndeforme edilerek 100 o C, 300 o C ve 500 o C o C de statik olarak yaşlandırılmış AISI 25 dubleks paslanmaz malzemelerin mikroyapı görüntüleri Şekil 7 te verilmiştir. Şekil 7 de solüsyona alınan ana malzemenin mikroyapısı östenit ve ferrit fazlarından oluşmaktadır. Yaşlanma sıcaklığı arttıkça çökelti olduğu düşünülen oluşumların meydana geldiği gözlemlenmiştir. Statik yaşlandırmada artan yaşlandırma sıcaklığı ile oluşan çökeltilerin matris içinde homojene yakın dağılım gösterdiği ve bu sebeple malzemenin dayanımının arttığı düşünülmektedir. Şekil 5: Numunelerde yaşlanma sıcaklığına bağlı olarak Y2 ve sertlik değerlerinde meydana gelen değişim. Çalışmada ayrıca % kopma uzaması ve çekme dayanımındaki değişim de belirlenmiştir. Sonuçlar Şekil 6 da gösterilmiştir. (a) (b) (c) (d) Şekil 7: Solüsyona alınmış AISI 25 kalite dubleks paslanmaz çelik; a) Solüsyona alınmış ana malzeme b) 100 o C de c) 300 o C de d) 500 o C de statik yaşlandırılmış numunelerin mikroyapı görüntüsü % Kopma Uzaması Çekme Dayanımı IV. GENEL SONUÇLAR Yürütülen bu çalışmada genel olarak elde edilen bulgular aşağıdaki gibi özetlenebilir; Şekil 6: Test numunelerin yaşlanma sıcaklığına bağlı % kopma uzaması ve çekme dayanımı değerleri Şekil 6 dan görüldüğü gibi artan yaşlanma sıcaklığına bağlı olarak % kopma uzamasında 500 o C ye kadar bir miktar azalma görülürken çekme dayanımı artmıştır, 600 o C de kopma uzamasında artış, çekme dayanımında ise düşüş gözlemlenmiştir. Örneğin solüsyona alınmış malzemenin % kopma uzaması ( %24. 4) 100 o C yaşlandırma işleminden sonra % 22.5, 500 o C yaşlandırmadan sonra %18.21 e düşmüş 600 o C yaşlandırmadan sonra ise % çıkmıştır. Şekillendirilebilirlikteki kayıp intermetalik fazların çökelmesine atfedilebilir. Çünkü birçok paslanmaz çelik AISI 25 dubleks paslanmaz çeliğinin statik yaşlandırma ısıl işlemi, malzemenin mekanik özelliklerinden sertlik, maksimum çekme ve akma dayanımında artışa neden olduğu bulunmuştur. Statik yaşlandırma ısıl işlemi uygulanmış numunelerin çekme deneyi sonuçlarında en düşük çekme dayanımı 100 o C de yaşlandırılan numunede görülmüş ve değeri 740 N/mm 2 olarak bulunmuştur. Maksimum çekme dayanım değeri ise 500 o C de yaşlandırılan numunede ve 792 N/mm 2 olarak bulunmuştur. 145
5 Dubleks Paslanmaz Çeliklerin Statik Yaşlanma Davranışları Yaşlandırılan numunelerde çekme dayanımı ve sertlik artışıyla birlikte % kopma uzamasında düşme tespit edilmiştir. Aşırı yaşlanmaya bağlı olarak 600 o C sıcaklıkta çekme dayanımı ve sertlikte düşüş fakat % kopma uzamasında artış bulunmuştur. Yapılan yaşlandırma ısıl işlemi sonucunda dubleks paslanmaz çeliğin statik yaşlandığını gösteren Y2 değerindeki artış 100 C için yaklaşık 38 MPa iken 500 C yaşlandırma sonucunda bu yaklaşık 100 MPa değerine ulaşmıştır. [] C. Lee, B.K Zuidema, On High Strength Sheet Steels For The Automotive Industry, In: Proc. Symp, Iron And Steel Society, Warrendale, PA, p. 103, [21] H. Krafft, Alloy 430 Ferritic Stainless Steel Welds Fail Due to Stress Corrosion Cracking In Heat Recovery Steam Generator, Journal of Failure Analysis and Preventation, Vol. 2 (4), pp , 02. [22] M. Martinsa, L.C. Castelettic, Sigma Phase Morphologies İn Cast And Aged Super Duplex stainless Steel, materials characterization, 60, pp , 09. Metalografik incelemeler neticesinde yaşlandırmaya bağlı olarak mikroyapıda çökeltiler göze çarpmaktadır. Bu durum yaşlandırma işleminde karbon ve azot arayer atomlarının yanı sıra çökeltilere bağlı olarak meydana geldiğine işaret etmektedir. Genel olarak sonuçlar; dubleks paslanmaz çeliklerin mukavemetinin statik yaşlanma ile artırılabileceğine işaret etmektedir. KAYNAKLAR [1] T. Kuroda, K. Ikeuchi, H. Ikeda, Flash butt resistance welding for duplex stainless steels, Vacuum, 80, pp , 06. [2] R. Kaçar, M. Acarer, Microstructure-property relationship in explosively welded duplex stainless steel-steel, Materials Science Engineering A, 363, p. 290, 03. [3] B.I. Vorenenk, Austenitic-ferritic stainless steel, State of art review, Metal science and heat treatment, vol.39,no.9-10, pp , [4] Ö. Kartal, AISI 430 ferritik paslanmaz çeliklerin statik yaşlanması, Ms, Teknik Eğitim Fakültesi, Karabük Üniversitesi, Zonguldak, 08. [5] Y. Z. Kayir, Dünyada Ve Türkiye de Paslanmaz Çelik, Kosgeb, 09. [6] C. Pettersson and S. Fager, Welding practice for the Sandvik duplex stainless steels SAF 2304, SAF 25 and SAF 07, AB Sandvik Steel, S , Sweden, [7] W. F. Smith, M. Erdoğan, Mühendislik Alaşımlarının Yapı ve Özellikleri, cilt 1, Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti, Ankara, 00. [8] A. Tosun, Yaşlandırılan çift-fazlı çeliklerin mekanik davranışlarının incelenmesi, Yüksek lisans tezi., Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük, 07. [9] W.T.L Buono, B.M. Gonzales and M.S. Andrade, Strain ageing of AISI 430 ferritic stainless steel, Scripta Materialia, Vol.38, No.2, pp , [10] D. B. Park, J. W. Lee, Y. S. Lee, K. T. Park, and W. J. Nam, Met. Mater. Int. 14, 59, 08. [11] S.H. Lee, H. Utsunomiya, T. Sakai, Mater. Trans , 04. [12] K. Beyenal, AISI 25 dubleks paslanmaz çeliğine uygulanan statik yaşlandırma işleminin mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi, S.Thesis, Teknik Eğitim Fakültesi, Karabük Üniversitesi, Karabük, 09. [13] M. Shafy, Embrittlement prediction of aged austenitic stainless steel welded components using hardness measurements, Egypt. J. Solids, Vol.28, No. 2, pp , 05. [14] G.M. Reddy, T. Mohandas, Journal of Materials Science Letters,, p. 721, 01. [15] W.S. Brandao, W.T.L Buono, P.V. Marques, P.J. Modenesi, Welding International, 6, 9, p. 713, [16] CASTRO, R. - CADENET, J.J.: Welding Metallurgy of Stainless Steel and Heat Resisting Steels, Cambridge University Press, [17] T. Savaşkan, Malzeme Bilgisi ve Muayenesi, 4. Baskı, Trabzon, 07. [18] W. D. Callister, Materials Science and Engineering, An Introduction, John Wiley and Sons, Inc, New York, USA, [19] R. Kaçar, S. Gündüz, Increasing the Strength of AISI 430 Ferritic Stainless Steel by Static Strain Ageing, Kovove Materialy-Metallic Materials, vol. 47, No.3,
THE EFFECT OF STATIC STRAIN AGEING ON MECHANICAL PROPERTIES OF FERRITIC STAINLESS
5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), 13-15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye STATİK GERİNİM YAŞLANMASININ FERRİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ THE EFFECT OF STATIC
DetaylıMALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER
MALZEMELERİN MUKAVEMETİNİ ARTIRICI İŞLEMLER Malzemelerin mekanik özelliği başlıca kimyasal bileşime ve içyapıya bağlıdır. Malzemelerin içyapısı da uygulanan mekanik ve ısıl işlemlere bağlı olduğundan malzemelerin
DetaylıÇift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi
Çift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi Alptekin Kısasöz 1,a, Ahmet Karaaslan 1,b 1 Yildiz Technical University, Department of Metallurgical
DetaylıDeformasyon yaşlanmasının AA7075 Alüminyum Alaşımının Mekanik Özelliklerine Etkisinin İncelenmesi
6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-18 May 2011, Elazığ, Turkey Deformasyon yaşlanmasının AA7075 Alüminyum Alaşımının Mekanik Özelliklerine Etkisinin İncelenmesi K.Güleryüz
DetaylıDUBLEKS PASLANMAZ ÇELİKLERDE OLUŞAN YÜKSEK SICAKLIK FAZLARINA GENEL BİR BAKIŞ
DUBLEKS PASLANMAZ ÇELİKLERDE OLUŞAN YÜKSEK SICAKLIK FAZLARINA GENEL BİR BAKIŞ Alptekin KISASÖZ Ahmet KARAASLAN ÖZET Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknik Üniversitesi Dubleks paslanmaz çelikler, korozyona
DetaylıPaslanmaz Çeliklerin. kaynak edilmesi. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi
Paslanmaz Çeliklerin kaynak edilmesi Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi İçerik Kaynak Yöntemleri Östenitik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı Ferritik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı
DetaylıMUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER
MUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER Malzemenin Mukavemeti; a) Kimyasal Bileşim b) Metalurjik Yapı değiştirilerek arttırılabilir Malzemelerin Mukavemet Arttırıcı İşlemleri: 1. Martenzitik Dönüşüm 2. Alaşım Sertleştirmesi
DetaylıDEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 6 Sayı: 2 s. 95-100 Mayıs 2004
DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 6 Sayı: 2 s. 95-1 Mayıs 24 FARKLI KARBON İÇERİKLİ ÇELİKLERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN ISIL İŞLEMLERLE DEĞİŞİMİ (DIFFERENCES IN MECHANICAL PROPERTIES
DetaylıTAHRİBATLI MALZEME MUAYENESİ DENEYİ
TAHRİBATLI MALZEME MUAYENESİ DENEYİ MAK-LAB15 1. Giriş ve Deneyin Amacı Bilindiği gibi malzeme seçiminde mekanik özellikler esas alınır. Malzemelerin mekanik özellikleri de iç yapılarına bağlıdır. Malzemelerin
Detaylı3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels)
3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR Karbon çelikleri (carbon steels) Çelik, bileşiminde maksimum %2 C içeren demir karbon alaşımı olarak tanımlanabilir. Karbon çeliğin en
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma
DetaylıMUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER
MUKAVEMET ARTIRICI İŞLEMLER Malzemenin Mukavemeti; a) Kimyasal Bileşim b) Metalurjik Yapı değiştirilerek arttırılabilir Malzemelerin Mukavemet Arttırıcı İşlemleri: 1. Martenzitik Dönüşüm 2. Alaşım Sertleştirmesi
DetaylıÇift Fazlı Çeliklerde Martensit Morfolojisinin Statik Deformasyon Yaşlanmasına Etkisi
6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-18 May 2011, Elazığ, Turkey Çift Fazlı Çeliklerde Martensit Morfolojisinin Statik Deformasyon Yaşlanmasına Etkisi M. Türkmen 1, S. Gündüz
Detaylı2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ
2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ Çağlar Yüksel 1, Özen Gürsoy 2, Eray Erzi 2, Derya Dışpınar 2 1 Yıldız Teknik Üniversitesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞMESİ (YAŞLANMA) DENEYİ
1. DENEYİN AMACI: Alüminyum alaşımlarında çökelme sertleşmesinin (yaşlanma) mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi ve sertleşme mekanizmasının öğrenilmesi. 2. TEORİK BİLGİ Çökelme sertleşmesi terimi,
DetaylıEmre Yalçın (Odöksan ELBA) 7.Oturum: Süreçler ve Kontrol 7th Session: Process and Control
«İnce ve Kalın Kesitli SiMo Küresel Dökme Demirlerin Isıl İşlem Öncesinde ve Sonrasında Mikroyapı ve Mekanik Özellikleri» «The Effect of Heat Treatment To Microstructure and Mechanic Properties of Thin
DetaylıÇİFT FAZLI ÇELİKLERDE MARTENZİT MORFOLOJİSİNİN STATİK DEFORMASYON YAŞLANMA DAVRANIŞI ÜZERİNE ETKİSİ
Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University Cilt 28, No 2, 353-362, 2013 Vol 28, No 2, 353-362, 2013 ÇİFT FAZLI ÇELİKLERDE MARTENZİT MORFOLOJİSİNİN
DetaylıFARKLI ÇELİKLERE UYGULANAN DEĞİŞEN ISITMA HIZLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ
DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 3 Sayı: 3 sh. 65-73 Ekim 21 FARKLI ÇELİKLERE UYGULANAN DEĞİŞEN ISITMA HIZLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ ( THE INVESTIGATION
DetaylıDeneyin Amacı Çekme deneyinin incelenmesi ve metalik bir malzemeye ait çekme deneyinin yapılması.
1 Deneyin Adı Çekme Deneyi Deneyin Amacı Çekme deneyinin incelenmesi ve metalik bir malzemeye ait çekme deneyinin yapılması. Teorik Bilgi Malzemelerin statik (darbesiz) yük altındaki mukavemet özelliklerini
DetaylıURANUS 50 DÖKÜM ALAŞIMINDA MEKANİK ÖZELLİKLERİN GELİŞTİRİLMESİ VE KOROZYON DİRENCİNE ETKİLERİ ÖZET
Politeknik Dergisi Journal of Polytechnic Cilt: 5 Sayı: 3 s. 249-255, 22 Vol: 5 No: 3 pp. 249-255, 22 URANUS 5 DÖKÜM ALAŞIMINDA MEKANİK ÖZELLİKLERİN GELİŞTİRİLMESİ VE KOROZYON DİRENCİNE ETKİLERİ Mehmet
DetaylıGeleneksel Malzemelerdeki Gelişmeler
Yeni Malzemeler ve Üretim Yöntemleri Geleneksel Malzemelerdeki Gelişmeler Yrd.Doç.Dr. Aysun AYDAY İleri Teknoloji Ürünü Yüksek Mukavemetli Çelikler Otomobil endüstrisinde yüksek mukavemetli çeliklere önemli
DetaylıYÜKSEK KARBONLU ÇELİKLERE SU VERME İŞLEMİNİN MEKANİK ÖZELLİKLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ
Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2014 ARAŞTIRMA YÜKSEK KARBONLU ÇELİKLERE SU VERME İŞLEMİNİN MEKANİK ÖZELLİKLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Hande GÜLER * Reşat ÖZCAN ** Özet:
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ
1. Adı Soyadı: Ramazan KAÇAR 2. Doğum Tarihi: 20 Kasım 1969 3. Unvanı: Profesör Doktor 4. Öğrenim Durumu: ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Tek. Eğt. Fakültesi Gazi Üniversitesi
DetaylıIsıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan
ISIL İŞLEMLER Isıl işlem, katı haldeki metal ve alaşımlarına belirli özellikler kazandırmak amacıyla bir veya daha çok sayıda, yerine göre birbiri peşine uygulanan ısıtma ve soğutma işlemleridir. İşlem
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ HOŞGELDİNİZ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma Sertleşmesi) Bazı metal alaşımlarının sertlik ve mukavemeti, soğuk deformasyon
DetaylıDoç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME
Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME SÜRÜNME Malzemelerin yüksek sıcaklıkta sabit bir yük altında (hatta kendi ağırlıkları ile bile) zamanla kalıcı plastik şekil değiştirmesine sürünme denir. Sürünme her ne kadar
DetaylıBA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler.
MALZEMELER VE GERĐLMELER Malzeme Bilimi mühendisliğin temel ve en önemli konularından birisidir. Malzeme teknolojisindeki gelişim tüm mühendislik dallarını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.
DetaylıELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI
ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 1 ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 2 Elektrik ışığı ilk kez halka tanıtıldığında insanlar gaz lambasına o kadar alışkındı ki, Edison Company talimat ve güvenceleri
DetaylıMETALURJİ VE MALZEME MÜH. LAB VE UYG. DERSİ FÖYÜ
METALURJİ VE MALZEME MÜH. LAB VE UYG. DERSİ FÖYÜ ALIN KAYNAKLI LEVHASAL BAĞLANTILARIN ÇEKME TESTLERİ A- DENEYİN ÖNEMİ ve AMACI Malzemelerin mekanik davranışlarını incelemek ve yapılarıyla özellikleri arasındaki
Detaylıİleri Teknoloji Bilimleri Dergisi Journal of Advanced Technology Sciences ISSN:
İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi Journal of Advanced Technology Sciences ISSN:2147-3455 ORTA KARBONLU AISI1040 İMALAT ÇELİĞİNE UYGULANAN SICAK DÖVME İŞLEMİNİN MALZEMENİN MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Gültekin
DetaylıDUAL FAZLI ÇELİKLERDE MARTENZİT VE YÜKLEME HIZININ MEKANİK ÖZELLİKLERE ETKİSİ
PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ YIL PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE CİLT MÜHENDİ SLİ K B İ L İ MLERİ DERGİ S İ SAYI JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES SAYFA : 1998 : 4 : 3 : 692-697
DetaylıJOMINY DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
1. DENEYİN AMACI: Bu deney ile incelenen çelik alaşımın su verme davranışı belirlenmektedir. Bunlardan ilki su verme sonrası elde edilebilecek maksimum sertlik değeri olup, ikincisi ise sertleşme derinliğidir
Detaylı1. AMAÇ Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin incelenmesi
1. AMAÇ Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin incelenmesi 2. TEORİK BİLGİ 2.1. Çeliklerin Isıl İşlemi Metal ve alaşımlarının, faz diyagramlarına bağlı olarak ergime
DetaylıDENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik. AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi.
DENEYİN ADI: Jominy uçtan su verme ile sertleşebilirlik AMACI: Çeliklerin sertleşme kabiliyetinin belirlenmesi. TEORİK BİLGİ: Kritik soğuma hızı, TTT diyagramlarında burun noktasını kesmeden sağlanan en
DetaylıTEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR
www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2006 (2) 1-9 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Makale 4 Farklı Çeliğin Bazı Mekanik Özelliklerine Fe-Fe 3 c Faz Diyagramında
DetaylıBASMA DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. 1. Basma Deneyinin Amacı
1. Basma Deneyinin Amacı Mühendislik malzemelerinin çoğu, uygulanan gerilmeler altında biçimlerini kalıcı olarak değiştirirler, yani plastik şekil değişimine uğrarlar. Bu malzemelerin hangi koşullar altında
DetaylıDENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi. AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi.
DENEYİN ADI: Çeliklerin Isıl İşlemi AMACI: Çeliklerde ısıl işlem yoluyla mikroyapı ve mekanik özelliklerin değişiminin öğretilmesi. TEORİK BİLGİ: Metal ve alaşımlarının, faz diyagramlarına bağlı olarak
DetaylıÇELİKLERİN VE DÖKME DEMİRLERİN MİKROYAPILARI
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MEM-317 MALZEME KARAKTERİZASYONU ÇELİKLERİN VE DÖKME DEMİRLERİN MİKROYAPILARI Yrd. Doç. Dr. Volkan KILIÇLI ANKARA 2012 Fe- Fe 3 C
DetaylıMMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 10 Yüksek mukavemetli yapı çelikleri. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı
MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 10 Yüksek mukavemetli yapı çelikleri Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 20132014 Güz Yarıyılı Genel yapı çelikleri esasta düşük ve/veya orta karbonlu çelik olup
DetaylıPLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ
PLASTİK ŞEKİLLENDİRME YÖNTEMLERİ Metalik malzemelerin geriye dönüşü olmayacak şekilde kontrollü fiziksel/kütlesel deformasyona (plastik deformasyon) uğratılarak şekillendirilmesi işlemlerine genel olarak
DetaylıYeniden Kristalleşme
Yeniden Kristalleşme Soğuk şekillendirme Plastik deformasyon sonrası çarpıtılmış ise o malzeme soğuk şekillendirilmiş demektir. Kafes yapısına göre bütün özelikler değişir. Çekme gerilmesi, akma gerilmesi
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,
DetaylıCERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI. Microbiologist KADİR GÜRBÜZ
CERRAHİ İĞNE ALAŞIMLARI Microbiologist KADİR GÜRBÜZ Bileşimlerinde en az % 12 krom bulunan çelikler paslanmaz çeliklerdir.tüm paslanmaz çeliklerin korozyon direnci, çok yoğun ve koruyucu krom oksit ince
DetaylıGeometriden kaynaklanan etkileri en aza indirmek için yük ve uzama, sırasıyla mühendislik gerilmesi ve mühendislik birim şekil değişimi parametreleri elde etmek üzere normalize edilir. Mühendislik gerilmesi
DetaylıMALZEME BİLİMİ (DERS NOTLARI)
MALZEME BİLİMİ (DERS NOTLARI) Bölüm 9. Fe-C Faz Diyagramı ve Demir Esaslı Malzemeler Doç.Dr. Özkan ÖZDEMİR Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR Fe ve alaşımlarının çok geniş bir istek yelpazesine (sertlik, süneklik,
DetaylıMMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri
K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 3 Şekillendirmenin Metalurjik Esasları Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Güz Yarıyılı 3. Şekillendirmenin
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net
MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA DEMİR ESASLI ALAŞIMLAR DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ METALLERE UYGULANAN ISIL İŞLEMLER
DetaylıBMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri
BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Dislokasyonlar ve Güçlendirme Mekanizmaları Bölüm - 2 Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi
DetaylıYÜKSEK MUKAVEMETLİ ÇELİKLERİN ÜRETİMİ VE SINIFLANDIRILMASI Dr. Caner BATIGÜN
Yüksek Mukavemetli Yapı Çelikleri ve Zırh Çeliklerinin Kaynağı (09 Aralık 2016) YÜKSEK MUKAVEMETLİ ÇELİKLERİN ÜRETİMİ VE SINIFLANDIRILMASI Dr. Caner BATIGÜN ODTÜ Kaynak Teknolojisi ve Tahribatsız Muayene
DetaylıFaz ( denge) diyagramları
Faz ( denge) diyagramları İki elementin birbirleriyle karıştırılması sonucunda, toplam iç enerji mimimum olacak şekilde yeni atom düzenleri meydana gelir. Fazlar, İç enerjinin minimum olmasını sağlayacak
DetaylıMMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 2 Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik
MMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 2 Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Bahar Yarıyılı 2. Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik 2.1. Tanımlar 2.2. Su verme
DetaylıYORULMA HASARLARI Y r o u r l u m a ne n dir i?
YORULMA HASARLARI 1 Yorulma nedir? Malzemenin tekrarlı yüklere maruz kalması, belli bir tekrar sayısından sonra yüzeyde çatlak oluşması, bunu takip eden kopma olayı ile malzemenin son bulmasına YORULMA
DetaylıKARABÜK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/İMALAT MÜHENDİSLİĞİ (DR)
HAYRİYE ERTEK EMRE YARDIMCI DOÇENT E-Posta Adresi : hayriyeertek@karabuk.edu.tr Telefon (İş) : 3704332005-1091 Adres : Karabük Ünv.Teknoloji Fak. İmalat Mühendisliği Bölümü 100.yıl/KARABUK. Öğrenim Bilgisi
DetaylıT.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ AŞIRI PLASTİK DEFORMASYON METOTLARININ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ
T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ AŞIRI PLASTİK DEFORMASYON METOTLARININ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Mak. Müh. Kaan ÖZEL YÜKSEK LİSANS TEZİ Makina Mühendisliği ANA
DetaylıDüzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi
Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5 (2017) 210-219 Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Araştırma Makalesi Kriyojenik İşlem Uygulanmış Dökme Demir Malzemelerin Mekanik Özelliklerinin
DetaylıMühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü
ÇEKME DENEYİ 1. DENEYİN AMACI Mühendislik malzemeleri rijit olmadığından kuvvet altında deforme olup, şekil ve boyut değişiklikleri gösterirler. Malzeme özelliklerini anlamak üzere mekanik testler yapılır.
DetaylıFaz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği
Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği Faz dönüşümleri 1. Basit ve yayınma esaslı dönüşümler: Faz sayısını ve fazların kimyasal bileşimini değiştirmeyen basit ve yayınma esaslı ölçümler.
DetaylıAN INVESTIGATION ON THE PRODUCIBILITY OF TRAIN WHEELS BY CASTING METHOD
5. Uluslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), 13-15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye DÖKÜM YÖNTEMİ İLE TREN TEKERLEĞİ ÜRETİLEBİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI AN INVESTIGATION ON THE PRODUCIBILITY OF TRAIN
DetaylıMMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Sürünme, eğme ve burma deneyleri
MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Sürünme, eğme ve burma deneyleri Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Bahar Yarıyılı 2. Mukavemet ve deformasyon
Detaylımakale tane sınırlarında karbür çökelmesi meydana gelmektedir. Tane sınırlarında karbür oluşumu Şekil 4'te verilmiştir.
makale Ostenitik çeliklerde yavaş soğutma veya temperleme işlemi karbürlerin çökelmesine neden olur. Karbür çökelme bölgeleri genel olarak tane sınırlarıdır. Karbür çökelmesi, çeliğin 500-800 C sıcaklıkları
DetaylıBİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM VE ANALİZ (ANSYS)
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM VE ANALİZ (ANSYS) MALZEME ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ Bir tasarım yaparken öncelikle uygun bir malzemenin seçilmesi ve bu malzemenin tasarım yüklerini karşılayacak sağlamlıkta
DetaylıFARKLI MALZEMELERİN KAYNAĞININ DENEYSEL VE TEORİK İNCELENMESİ
KAYNAK TEKNOLOJİSİ II. ULUSAL KONGRESİ 21 FARKLI MALZEMELERİN KAYNAĞININ DENEYSEL VE TEORİK İNCELENMESİ * Ayhan Çelik, ** Adnan Özel, ***Akgün Alsaran ÖZET Bu çalışmada AISI 304 paslanmaz çelik ile St37
DetaylıPaslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında
Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında karşılaşılan ve kaynak kabiliyetini etkileyen problemler şunlardır:
Detaylı= σ ε = Elastiklik sınırı: Elastik şekil değişiminin görüldüğü en yüksek gerilme değerine denir.
ÇEKME DENEYİ Genel Bilgi Çekme deneyi, malzemelerin statik yük altındaki mekanik özelliklerini belirlemek ve malzemelerin özelliklerine göre sınıflandırılmasını sağlamak amacıyla uygulanan, mühendislik
DetaylıMALZEME BİLİMİ. Mekanik Özellikler ve Davranışlar. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR. (DERS NOTLARı) Bölüm 5.
MALZEME BİLİMİ (DERS NOTLARı) Bölüm 5. Mekanik Özellikler ve Davranışlar Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR ÇEKME TESTİ: Gerilim-Gerinim/Deformasyon Diyagramı Çekme deneyi malzemelerin mukavemeti hakkında esas dizayn
DetaylıDEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME BİLİMİ Demir, Çelik ve Dökme Demir Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI Saf demire teknolojik özellik kazandıran
DetaylıSAF DEMİR. 1538 o C Sıvı. 1394 o C δ Ferrit HMK. 912 o C γ Demir Östenit YMK. 25 o C α Ferrit HMK
DEMİRÇELİK SAF DEMİR 1538 o C Sıvı 1394 o C δ Ferrit HMK 912 o C γ Demir Östenit YMK 25 o C α Ferrit HMK DemirKarbon Sistemi Ötektik nokta Ötektoid nokta Note: only goes out to 6.7 wt% C (100 wt% Fe 3
Detaylıİnce ve Kalın Kesitli SiMo Küresel Dökme Demirlerin, Isıl İşlem Öncesinde ve Sonrasında Mikroyapı ve Mekanik Özellikleri
İnce ve Kalın Kesitli SiMo Küresel Dökme Demirlerin, Isıl İşlem Öncesinde ve Sonrasında Mikroyapı ve Mekanik Özellikleri Emre YALÇIN* *Elba Basınçlı Döküm San. A.Ş. Odöksan Osmaneli Şubesi ÖZET Bu çalışmada,
DetaylıProf. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI
DetaylıAISI 304-AISI 430 PASLANMAZ ÇELİKLERİN DİRENÇ KAYNAK KALİTESİNE SOĞUK DEFORMASYONUN ETKİSİ
AISI 304-AISI 430 PASLANMAZ ÇELİKLERİN DİRENÇ KAYNAK KALİTESİNE SOĞUK DEFORMASYONUN ETKİSİ Ramazan KAÇAR 1, Süleyman GÜNDÜZ 2, 1 Karabük Üniversitesi Tek. Eğt. Fak. Metal Eğt. Böl. Yüzüncü yıl / Karabük
DetaylıProf. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI
Detaylı2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*)
2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*) Sınai bakırlı alaşımlar arasında sadece soğukta iki veya çok fazlı alüminyumlu bakırlar pratik olarak mantensitik su almaya yatkındırlar.
DetaylıPratik olarak % 0.2 den az C içeren çeliklere su verilemez.
1. DENEYİN AMACI: Farklı soğuma hızlarında (havada, suda ve yağda su verme ile) meydana gelebilecek mikroyapıların mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi ve su ortamında soğutulan numunenin temperleme
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,
DetaylıNida Katı Sermin Ozan Fırat University, Elazığ-Turkey nkati@firat.edu.tr; serozan@firat.edu.tr. http://dx.doi.org/10.12739/nwsa.2014.9.3.
NWSA-Technological Applied Sciences Status : Original Study ISSN: 1306-3111/1308-7223 Received: January 2014 NWSA ID: 2014.9.3.2A0086 Accepted: July 2014 E-Journal of New World Sciences Academy Nida Katı
DetaylıAl-Cu Alaşımlarında Porozite ve Mikroyapının Yaşlandırma Üzerine Etkisi
Al-Cu Alaşımlarında Porozite ve Mikroyapının Yaşlandırma Üzerine Etkisi 1 Muhammet ULUDAĞ, 1 Muhammed Raşit ERYILMAZ, 1 Serdar ÇELEBİ ve * 2 Derya DIŞPINAR 1 Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,
DetaylıMALZEME BİLİMİ. 2014-2015 Güz Yarıyılı Kocaeli Üniversitesi Ford Otosan Ġhsaniye Otomotiv MYO. Yrd. Doç. Dr. Egemen Avcu
MALZEME BİLİMİ 2014-2015 Güz Yarıyılı Kocaeli Üniversitesi Ford Otosan Ġhsaniye Otomotiv MYO Yrd. Doç. Dr. Egemen Avcu Bilgisi DERSĠN ĠÇERĠĞĠ, KONULAR 1- Malzemelerin tanımı 2- Malzemelerinseçimi 3- Malzemelerin
DetaylıTEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-2009 2008BALIKESİR 1 DEMİR-KARBON DEMİR(Fe--C) (Fe DENGE DİYAGRAMI 2 DEMİR KARBON DENGE
DetaylıKAZAN ÇELİKLERİNİN KAYNAK KABİLİYETİ 1. Kazan Çeliklerinin Özellikleri
KAZAN ÇELİKLERİNİN KAYNAK KABİLİYETİ 1. Kazan Çeliklerinin Özellikleri Buhar kazanlarının, ısı değiştiricilerinin imalatında kullanılan saclara, genelde kazan sacı adı verilir. Kazan saclarının, çekme
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,
DetaylıTEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR
www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:- Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi () -8 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Alümina Refrakter Malzemelerin Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi N. Sinan KÖKSAL
DetaylıAl-Mg ALAŞIMLARINDA Mg ORANININ YORULMA DAYANIMINA ETKİSİ
ARAŞTIRMA MAKALESİ Al-Mg ALAŞIMLARINDA Mg ORANININ YORULMA DAYANIMINA ETKİSİ Nurullah SEÇGİN, Ahmet HASÇALIK Fırat Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Makine Eğitimi Bölümü, ELAZIĞ Geliş Tarihi: 3.7.23
DetaylıSÜRTÜNME KAYNAĞIYLA BİRLEŞTİRİLMİŞ AISI 1040/DUPLEX PASLANMAZ ÇELİK ÇİFTİNDE SÜRTÜNME SÜRESİNİN MİKROYAPI VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ
SAÜ. Fen Bilimleri Dergisi, 16. Cilt, 2. Sayı, s. 69-75, 2012 13.01.2012 İlk Gönderim 15.02.2012 Kabul Edildi Sürtünme Kaynağıyla Birleştirilmiş AISI 1040/DUPLEX Paslanmaz Çelik Çiftinde Sürtünme Süresinin
DetaylıALÜMİNYUM T6 ISIL İŞLEMİ İÇİN GELİŞTİRİLEN SEPET TASARIMI İLE ZAMAN VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLANMASI
ALÜMİNYUM T6 ISIL İŞLEMİ İÇİN GELİŞTİRİLEN SEPET TASARIMI İLE ZAMAN VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLANMASI Seracettin Akdı Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. Ar-Ge Merkezi Gamze Küçükyağlıoğlu Aydınlar Yedek
DetaylıYüksek Sıcaklık Sonrası Farklı Sınıflardaki Betonarme Çeliklerinin Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi
Yüksek Sıcaklık Sonrası Farklı Sınıflardaki Betonarme Çeliklerinin Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi Ali Ergün a, Gökhan Kürklü a ve M. Serhat Başpınar b a Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi,Yapı
DetaylıMalzeme Bilgisi ve Gemi Yapı Malzemeleri
Malzeme Bilgisi ve Gemi Yapı Malzemeleri Grup 1 Pazartesi 9.00-12.50 Dersin Öğretim Üyesi: Y.Doç.Dr. Ergün Keleşoğlu Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Davutpaşa Kampüsü Kimya Metalurji Fakültesi
DetaylıPik (Ham) Demir Üretimi
Pik (Ham) Demir Üretimi Çelik üretiminin ilk safhası pik demirin eldesidir. Pik demir için başlıca şu maddeler gereklidir: 1. Cevher: Demir oksit veya karbonatlardan oluşan, bir miktarda topraksal empüriteler
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net
MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA KRİSTAL KAFES NOKTALARI KRİSTAL KAFES DOĞRULTULARI KRİSTAL KAFES DÜZLEMLERİ DOĞRUSAL VE DÜZLEMSEL YOĞUNLUK KRİSTAL VE
DetaylıCALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ
CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir.
DetaylıSÜPER ALAŞIMLAR Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER
Süper alaşım; ana yapısı demir, nikel yada kobalt olan nisbeten yüksek miktarlarda krom, az miktarda da yüksek sıcaklıkta ergiyen molibden, wofram, alüminyum ve titanyum içeren alaşım olarak tanımlanabilir.
DetaylıDemirin Kristal Yapıları
Demirin Kristal Yapıları 1535 C 1390 C 910 C SIVI FERRİT (delta) OSTENİT (gamma) OSTENİT Kübik Yüzey Merkezli (KYM) FERRİT (alpha) FERRİT Kübik Hacim Merkezli (KHM) Kübik hacim merkezli (KHM), Kübik yüzey
DetaylıBURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DOĞA BİLİMLERİ, MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3 NOKTA EĞME DENEYİ FÖYÜ
BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DOĞA BİLİMLERİ, MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3 NOKTA EĞME DENEYİ FÖYÜ BURSA - 2016 1. GİRİŞ Eğilme deneyi malzemenin mukavemeti hakkında tasarım
DetaylıSürünme ; Yüksek sıcaklıklara dayanıklı malzemelerde görülen hasar dır. Yük veya gerilme altında zamanla meydana gelen plastik deformasyona sürünme
SÜRÜNME HASARLARI 1 Sürünme ; Yüksek sıcaklıklara dayanıklı malzemelerde görülen hasar dır. Yük veya gerilme altında zamanla meydana gelen plastik deformasyona sürünme denir. 2 Günümüzde yüksek sıcaklık
DetaylıMMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 2 Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik
MMT440 Çeliklerin Isıl İşlemi 2 Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Bahar Yarıyılı 2. Sertleştirme Isıl İşlemi ve Sertleşebilirlik 2.1. Tanımlar 2.2. Su verme
DetaylıDemir Karbon Denge Diyagramı
Demir Karbon Denge Diyagramı Saf Demirin Soğuma ve Isınma Eğrileri 769 C Curie noktasıdır. Bu sıcaklığın altında Fe manyetik özellik gösterir. 1 Fe-C Denge Diyagramı Fe-C Denge Diyagramı 2 Fe-C Denge Diyagramı
DetaylıKARBON ELYAF TAKVİYELİ POLİAMİT 6 KARMALARIN ISIL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
KARBON ELYAF TAKVİYELİ POLİAMİT 6 KARMALARIN ISIL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ N. Gamze Karslı Yılmaz, Ayşe Aytaç, Veli Deniz Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü,
DetaylıDOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR
KURŞUN ve ALAŞIMLARI DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR 1 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Romalılar kurşun boruları banyolarda kullanmıştır. 2 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Kurşuna oda sıcaklığında bile çok düşük bir gerilim
Detaylı2. Amaç: Çekme testi yapılarak malzemenin elastiklik modülünün bulunması
1. Deney Adı: ÇEKME TESTİ 2. Amaç: Çekme testi yapılarak malzemenin elastiklik modülünün bulunması Mühendislik tasarımlarının en önemli özelliklerinin başında öngörülebilir olmaları gelmektedir. Öngörülebilirliğin
Detaylı2. Sertleştirme 3. Islah etme 4. Yüzey sertleştirme Karbürleme Nitrürleme Alevle yüzey sertleştirme İndüksiyonla sertleştirme
Isıl İşlem Isıl İşlem Isıl işlem, metal veya alaşımlarına istenen özellikleri kazandırmak amacıyla katı halde uygulanan kontrollü ısıtma ve soğutma işlemleri olarak tanımlanır. Çeliğe uygulanan temel ısıl
DetaylıÇELİKLERİN KOROZYONU. 14.04.2009 Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER
ÇELİKLERİN KOROZYONU Fe-C Denge Diyagramı Fe-C Denge Diyagramı KARBON ORANLARINA GÖRE ÇELİKLER Ötektoidaltı çelik %0,006 C - %0,8 C Ötektoid (Perlitik) çelik (%0,8 C li) Ötektoidüstü çelik %0,8 C - %2,06
Detaylı