Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşu ORGANİK TARIMDA KONTROL VE SERTİFİKASYON

Transkript

1 Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşu ORGANİK TARIMDA KONTROL VE SERTİFİKASYON

2 Denetim Mekanizması Organik tarım, kanunlar ile yetkilendirilmiş ve güvenilirlik ve bağımsızlıkları ISO 65 (EN45011) belgesi ile belgelenmiş kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarının tüketici için garantör olan bir sistemdir. Denetim Mekanizasyonu Çiftçi ve/veya İşletme Yetkili kontrol ve Sertifikasyon kuruluşu ISO 65 belgelendirmesi yapan yetkili kuruluşu (Türkak, DAR, Sincert) Devlet İlgili Birimi

3 Kontrol Sertifikasyon Kuruluşları ve Akreditasyonları Dünya Bölgelerine Göre Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşlarının Dağılımı Bölge Toplam ISO 65 EU ABD - NOP Afrika 7 1 Japonya - JAS IFOAM Asya Avrupa Latin Amerika Kuzey Amerika Okyanusya TOPLAM

4 KONTROL SERTİFİKASYON KURULUŞU? Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı adına organik tarım yapan müteşebbislerin kontrol ve sertifikasyon işlerini gerçekleştiren yasal bir kuruluştur. Bakanlık müteşebbis kontrolüne ilişkin yetkisinin yetkilendirilmiş kuruluşa devretmiştir. Kontrol yetkisi verilen kuruluşlar ve kontrolörler yetkilerini başka bir kurum veya kuruluşa / kişiye devredemezler.

5 Yetki Alma Bir sertifikasyon kuruluşunun Türkiye de faaliyet gösterebilmesi için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı yetkili birimden (çalışma izni) alması gerekmektedir. Bu amaçla yaptığı başvuruda makam tarafından; - istenilen aranılan şartlar (madde 39) - istenilen belgeler (madde 40) belirtilmiştir.

6 Kontrolör Sertifiker Olma Şartları Yönetmeliğe göre kontrolör ve sertifiker (madde 45-1) olma şartları: 1) Ziraat, veteriner, su ürünleri ve gıda mühendisliği fakültelerinin birinden mezun olmak, 2) Deneyim belgesi: Organik tarım konusunda bir yıllık bilgi ve deneyim sahibi olduğunu gösterir resmi belgeye, Konu ile ilgili yurtiçi veya yurtdışı üniversite veya enstitüden alınan yüksek lisans diploması, Bakanlıkça açılacak veya açtırılacak kurslardan kontrolörlük eğitimi aldığına dair resmi bir belgeye sahip olmak, 3) Kimlik Belgesi, 4) Noter onaylı imza sirküleri, 5) Lisansına uygun meslek odası üyelik kaydı.

7 Çalışma Şartları Kontrol ve sertifikasyon kuruluşunun yöneticileri, çalışanları, ortakları (yetkilendirilmiş kuruluş çalışanları) ile bunların 1. dereceden yakın akrabaları kontrol edilemez sertifikalanamaz. Yetkilendirilmiş kuruluş çalışanları aynı anda başka bir yetkilendirilmiş kuruluşda görev alamaz. Yetkilendirilmiş kuruluş danışmanlık yapamaz. Kontrolör yıllık çalışma süresi 100 gün ve bu süre içerisinde maksimum 800 müteşebbis dir (çiftçiler dahil). Yetkilendirilmiş kuruluş çalışanları müteşebbisin ticari faaliyetlerine müdahil ve/veya yardımcı olmamalı.

8 ORGANİK TARIM MEVZUATLARI

9 Organik Tarım Kanunu 3 Aralık 2004 No: (Resmi Gazete) Yönetmelik No:27676(Resmi Gazete)

10 A.B. YÖNETMELİĞİ tarihinde 2092/91 sayılı Organik Tarım AB Yönetmeliği ve düzenli yapılan değişiklik ekleri. Artık kalkmıştır. 834/07 sayılı yönetmelik tarihinden itibaren geçerlidir. İlgili ekleri 2009 yılı içinde Yayınlanmıştır. Teknik kısmı içeren 889/08.

11 AB T.C. Yönetmeliği Farklılıkları AB yönetmeliği değişikleri takip edilerek gerekli düzenlemeler zamanında yapılmaktadır Tarımsal ürün yetiştiriciliğinde geçiş süreci kısaltılması farklıdır. Logosunda Türkiye haritası bulunmakta Ülke içi ve AB ülkeleri arasında organik ürünlerin pazarlanmasında ürün sertifikalama uygulaması yoktur.

12 İsviçre (Avrupa Birliği Ülkesi olmadığı için) İsviçre Bio-üreticileri Organizasyonu Birliği tarafından ortaya çıkarılmış bir yönetmelik. Knospe (gonca) simgesine sahip olması Farkları: Paralel üretim yasak, tüm arazilerde organik üretim yapılması, dokumantasyonlar.

13 Kuzey Amerika Kıtası ABD - Amerika tarihinde yayınlanan National Organic Program Farkları: Kullanılan girdiler, dokümantasyonlar, kompost ve gübre uygulamasında zaman kısıtlaması, tampon bölge, paralel üretim, geçiş periyodu süreleri. Ekim 2002 den sonra hasat edilmiş tüm ürünler Amerika için NOP sertifikasına sahip olma zorunluluğu getirilmiştir. KANADA

14 Japonya (JAS) Yönetmeliği tarihinde Japon Tarım, Orman ve Balıkçılık Bakanlığının 59 ve 60 Sayılı Organik Tarım Ürünleri için Japon Tarım Standartları ve tarihi ile 818,819 ve 820 sayılı yönetmeliklerle teknik kriterlerin belirlenmesi 2006 yılı Mart ayından itibaren yeni yönetmelik ve buna göre kontrol kuruluşlarının akreditasyonu zorunluluğu Farkları: Dokümantasyon. AB yönetmeliği ile uyumludur.

15 Özel Standartlar - 1 Bunlardan en önemlisi IFOAM (International Federation of Organic Agriculturel Movement Uluslararası OrganikTarım Hareketleri Federasyonu) dur. Merkezi Almanya da olan bu kurum birçok özel üreticiyi de üyesi olarak grubunda barındırmakta ve dünyadaki organik tarımdaki en fazla üyeye sahip kuruluştur. IFOAM e göre belgelendirme yapabilmek için kontrol ve sertifikasyon kuruluşunun sadece üye olması yeterli değildir aynı zamanda bu kurumdan akredite olması gereklidir. IFOAM standartları içinde su ürünleri yönetmeliği de bulunmaktadır. IFOAM ın temel hedeflerinden biri globalleşmedir. Yani tek bir dünya tek bir organik tarım standardı şeklinde.

16 Özel Standartlar - 1 Demeter: Dünya da ilk kurulmuş olan organik tarım derneğidir. Organik tarımdan farklı olarak biyo dinamik uygulamaları savunmaktadır. Tarımsal uygulamalar içinde Demeter in öngördüğü kimi preparatlar uygulanmalıdır. Diğerleri: Özellikle organik tarımın gerek gelişiminde gerekse Pazar açısından en önemli ülkelerden biri olan Almanya da yöresel olarak oluşmuş kimi gruplar ve bunlara ait standartlar. Bu standartlara göre Almanya dışındaki üretimler için kontrol ve sertifikasyon genelde talep edilmemektedir. Örnekler: Naturland, Bioland vb.

17 ORGANİK TARIMDA KONTROL

18 Tanımlar Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek ve sertifikalandırmak üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri, Kontrol: Organik tarım faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp yapılmadığının belirlenmesi, düzenli kayıtların tutulması, sonuçların rapor edilmesi, gerek görülmesi halinde ürünün organik niteliğinin laboratuvar analizleri ile test edilmesini, Kontrolör: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu adına veya kontrol kuruluşu adına, organik tarım faaliyetlerinin her aşamasının ilgili mevzuata göre uygulanmasını kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,

19 Bir ürünün ekim dikimden rafa kadar olan tüm aşamaların kontrol edilmesidir. Tüm ürün değişikliği (işleme) ve el değiştirmede dahildir.

20 KONTROL SERTİFİKASYON KURULUŞU? Tarım bakanlığı adına organik tarım yapan müteşebbislerin kontrol ve sertifikasyon işlerini gerçekleştiren yasal bir kuruluştur. Bakanlık müteşebbis kontrolüne ilişkin yetkisinin yetkilendirilmiş kuruluşa devretmiştir. Kontrol yetkisi verilen kuruluşlar ve kontrolörler yetkilerini başka bir kurum veya kuruluşa / kişiye devredemezler.

21 Müteşebbisin Organik Tarıma Girişi Organik tarım metoduyla üretim yapmak isteyen herhangi bir müteşebbis, bireysel yada proje dahilinde faaliyette bulunabilir. Öncelikle herhangi bir kontrol ve/veya sertifikasyon kuruluşuna gerekli bilgi ve belgelerle başvurur ve işletmesinden elde edeceği ürünlerin organik olarak değerlendirebilmesi için gerekli çalışmanın yapılmasını talep eder.

22 ORGANİK TARIMA BAŞVURU İÇİN GEREKLİ BELGELER Müteşebbise ait kimlik bilgileri İşletmenin yeri ve konumu Kadastro çalışması tamamlanmış alanlarda tapu kaydı, tamamlanmamış alanlarda ise araziye ait kroki ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) Gıda işleyen iş yeri için gıda yasası kapsamında alınması gereken belgeler.

23 BAŞVURU Sertifikasyon kuruluşu bu başvuruyu değerlendirir ve sertifikasyonu mümkün olmayacağı durumlarda herhangi bir faaliyette bulunmadan bu başvuruyu geri çevirir. Bu durumlar: Çevresel kirlilik açısından riskli olan durumların söz konusu olması Teknik imkansızlıklar ve kontrolör için risk söz konusu olması Müteşebbisin daha önce önemli ihlaller yapması ve cezalandırılmasının söz konusu olması Başvuranın finansal açıdan güvenilir olmaması Sertifikasyon kuruluşunca başvurunun kabulü bir sertifikasyonu garanti etmez.

24 FİYAT TEKLİFİ Kontrol ve sertifikasyon firması başvuruyu inceledikten sonra ortaya konan projenin kontrol ve sertifikasyonu için bir fiyat teklifini müteşebbise iletir. Fiyatlandırma kontrol ve sertifikasyon sürecinde arazide ve büroda harcanan zaman dikkate alınarak belirlenir.

25 SÖZLEŞME Müteşebbisin ilgili standartlar kapsamında organik üretim yapacağını taahüt eden bir sözleşme karşılıklı olarak imzalanır. Sözleşme imzalanmasıyla müteşebbis genel olarak şunları kabul eder: Organik üretim standartlarına uymayı, Tüm organik ve eğer varsa konvansiyonel üretim birimlerinin haberli ve habersiz kontrol edilmesini, Kalıntı analizleri için gerektiğinde örnek alınmasını, Tüm üretim yerleri, muhasebe ve ilgili tüm kayıt ve dokümanlara kontrolörün erişmesini sağlamayı, Organik kurallara uygunsuzluk durumunda yaptırım uygulamasını ve ilave kontrollerin yürütülmesini.

26 KONTROL Kontrol Planı Üretimdeki tüm aşamalara ve bu aşamadaki risklere göre bir kontrol programı hazırlanır, Bakanlık tarafından yetki almış bir kontrolör tayin edilir ve müteşebbise bildirilir. Yılda en az bir kez kontrol yapılması zorunludur. Ancak bu sayı ürün ve üretim ile ilgili riskler değerlendirilerek arttırılabilir. Bununla birlikte habersiz kontroller de yapılır.

27 KONTROL AŞAMALARI Üretici ile görüşme Arazi gözlem ve incelemeleri Numune alımı ve analiz

28

29 2.1 Üretici ile görüşme İyi bir diyalog kurulur ve baskı altında kalmazlarsa üreticilerin %95 inin doğru beyan verdiği görülmüştür. 2.2 Arazi gözlem ve incelemeleri Çelişki, şüphe ve sorgulamalar *-Parsel içi yada çevresinde atılmış yada saklanmış tarımsal ilaç ve gübre ambalajları. *- Depo ve ardiyedeki stoklar. *- Parsel içi yada çevresindeki tekerlek izleri. *- Yabancı otlarda belirgin akut kurumalar var. *- Hiçbir ilaçlama yapılmadığı beyan ediliyor ancak hiçbir zararlı ve hastalık etkisi görünmüyor. (çevrede olmasına rağmen)

30 BİTKİSEL ÜRETİM KONTROLÜ Daha önce verilen bilgilerin arazide doğrulanması Toprak koruma Geçiş süreci Üretim materyallerinin uygunluğu Parelel üretim Gübreleme, münavebe planı Yabancı ot,hastalık ve zararlı kontrolü Hasat, depolama, taşıma şartları Kayıtlar (şikayet ve üretim)

31

32

33 HAYVANSAL ÜRETİM KONTROLÜ Barınak durumu, İlk sürü tesisi, Hayvan Besleme,Yem kaynakları, Hayvan sağlığı ve Veteriner müdahaleleri, Kontrol edilmektedir. Arıcılıkta : Kovanların konaklama yerleri, Kovan ve balmumu, Arı hastalıkları ve yapılan müdahaleler Besleme.

34 İŞLEME VE PAKETLEME Birimin Tanımlanması İşlemenin tanımlanması Kullanılan girdiler ve işleme yardımcı maddelerin uygunluğu Temizlik ve pest kontrol faaliyetleri Etiketleme Depolama Koşulları Kayıtlar ve İzlenebilirlik

35 Habersiz Kontrol Özellikle şüpheli durumlarda kontrol ve sertifikasyon firmasının insiyatifiyle her hangi bir aşamada yapılabilmektedir. İlave Kontroller Uygunsuzluk tespitinde daha önce belirtilmiş kontrol programı dışında ek kontroller yapılarak düzeltme faaliyetleri takip edilir.

36 Kontrol Raporu Hazırlanması Kontrolör yaptığı kontrolün sonuçlarını belirten detaylı bir rapor hazırlayarak sertifikasyon birimine iletir. Sertifikasyon Kararı Kontrol raporunu inceleyen sertifikasyon komitesi rapordaki tespitler doğrultusunda bir sertifikasyon kararı alır. Bu kararda faaliyetin sertifikalanıp sertifikalandırılmayacağı ve sertifikalandırma statüsü belirtilir.

37 Sertifika Hazırlanması Sertifikasyon kararında belirtilen koşulların yerine getirilmesinin ardından Organik Tarım Müteşebbis Sertifikası (master sertifika) hazırlanarak müteşebbise iletilir. Yönetmelikte belirtilen şartlarda ürün sertifikası hazırlanır.

38

39 557 ÜRÜN SERTİFİKASI PRODUCT CERTİFİCATE ORGANİK ÜRÜNLER KONTROL VE SERTİFİKASYON LTD.ŞTİ Adres: Cemal Nadir Sokak No:10/ Çankaya/ ANKARA Tel: Fax: Mail: or_ser@hotmail.com Sertifika Numarası Number of Certificate Gönderen Firmanın (Müteşebbisin) Adı, Adresi ve Kod Numarası Code Number, Name and Address of Operator Sertifikalanma Statüsü Certification Status Ürünün Adı ve Özelliği Name and Speciality of Product Toplam Net Ürün Miktarı (Kg)- Total Net Weight(kg) Hasat Yılı Year of Harvest Ürünün Kaynağı Source of Product Fatura/İrsaliye No su ve Tarihi Number and Date of Invoice/ Delivery Slip Ambalaj Tipi ve Adedi- Type and Number of Packing Parti No su ve Kalibresi Number of Lot and Calibrate G.T.İ.P No su Number of Custom Tariff Alıcı Ülke Country of Destination Alıcı Firmanın (Müteşebbisin)Adı ve Adresi- Consignee of the Goods(address) Gönderen Ülke Country of Dispatch KSK KOD NO : TR-OT-011 MSR-261 / ÜSR-121 KALEAĞASI GIDA VE GIDA KATKI MADDELERİ ÜRETİM DANIŞMANLIK İTH. İHR. SAN. TİC LTD. ŞTİ. Kurtuluş Mah. İnönü Cad. No:280/A Pozantı/ADANA TR-OT-011- İ Organik (Organic) Organik Şalgam Suyu ( Turnip Juice ) LİTRE - MSR-261/ İ lt lik cam şişe 25 cc lik cam şişe P006 - Türkiye Cumhuriyeti (Republic of Turkey) Türkiye Bu belge ile yukarıda belirtilen ürünlerin, EU 834/2007 sayılı AB Tüzüğü ile TR-5262 Sayılı Organik Tarım Kanunu ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Organik Tarımın Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümleri kapsamında üretilmiş, ORSER Organik ürünler Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşunca kontrol edilerek sertifikalandırılmıştır. Bu belge, Tarım ve Köyişleri Bakanlık Makamının Tarih ve 1639 sayılı Olurları ile verilen yetkiye istinaden düzenlenmiştir. The products mentioned above has been inspected and certified as organic by ORSER on the basis of the regulations of EU- 834/07, TR-5262, on organic farming. This certification has been issued according to the official document as published by the Ministry of Agriculture and Rural Affairs on under the approval number Tarih ve Yer (Date and Place) : 10/02/2011 ANKARA Dok.No:SR-02/Rev:01/04-07 ONAY Hanife ÖZLER Sertifiker

40 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yetkilendirilmiş ORSER (TR-OT-011) tarafından Organik Tarım Kanunu ve sayılı Organik Tarım Yönetmeliği uyarınca sertifikalandırılmıştır. Müteşebbis Kodu: Ürün Sert. No: