DOĞU TİMOR ÜLKE PROFİLİ

Transkript

1 DOĞU TİMOR ÜLKE PROFİLİ Hazırlayan: Ayşe Oya BENLİ ÖZBAŞ İhracatı Geliştirme Uzmanı T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü 2015

2 İÇİNDEKİLER 1. TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER DIŞ TİCARETİ DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ ÜRÜNLER İTİBARİ İLE DIŞ TİCARETİ İhraç Ettiği Başlıca Ürünler İthal Ettiği Başlıca Ürünler BAŞLICA ÜLKELER İTİBARI İLE DIŞ TİCARETİ İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler TÜRKİYE İLE TİCARET Türkiye Doğu Timor Dış Ticaret Değerleri Türkiye nin Doğu Timor a İhracatında Başlıca Ürünler Türkiye nin Doğu Timor dan İthalatında Başlıca Ürünler

3 1. TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER Devletin Adı Başkenti Yönetim Biçimi Resmi Dili Timor-Leste Demokratik Cumhuriyeti Dili Parlamenter Demokrasi Portekizce ve Tetum Nüfus Yüzölçümü Dini km² Katolik Hıristiyan, Protestan, Müslüman ve diğer yerel dinler Para Birimi ABD Doları Kaynak: CIA The World Factbook 2. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER * 2015* GSYİH (milyar $) Reel GSYİH Büyüme (%) 9,4 12,0 9,2 8,4 9,0 8,8 Nüfus (milyon) Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %) 4,5 11,7 13,0 10,6 9,4 8,0 Kaynak: IMF *: tahmini 3

4 3. DIŞ TİCARETİ DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ (1.000 ABD Doları) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE Kaynak : ITC-Trademap ÜRÜNLER İTİBARİ İLE DIŞ TİCARETİ İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1.000 ABD Doları) GTİP ÜRÜNLER GENEL TOPLAM Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan ü Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar Alüminyum döküntü ve hurdaları Transmisyon milleri, kranklar; yatak kovanları ve mil yatakları; dişliler ve sistemleri;vidalar;diş

5 Sıvı veya tozları püskürtmeye, dağıtmaya mahsus mekanik cihaz, yangın söndürme cihazları, yangın ve Bitki ve bitki kısımları (esas olarak parfümeride, eczacılıkta vs. Kullanılan) Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar Demir veya çelikten diğer eşya: Diğer bitkisel sabit yağlar ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Kıvılcım ile ateşlemeli içten yanmalı doğrusal veya döner pistonlu motorlar (patlamalı motor) Bir veya daha fazla taşıma şekline göre özel olarak yapılmış ve donatılmış konteynerler Elektronik entegre devreler X, alfa, beta veya gama ışınlı cihazlar, x ışınlı tüpler ve jeneratörler ve muayene için kullanılan Plastikten diğer eşya Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş kü Özellikle örgü için kullanılan türdeki bitkisel maddeler Pusulalar; diğer seyrüsefer alet ve cihazları ve pozisyonlarındaki hava taşıtlarının aksam ve parçaları Vagon ve mavna örtüleri, tente ve dış storlar; çadır; kayıklara,deniz veya kara taşıtlarına mahsus y Kauçuktan yeni dış lastikler Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar Kendine has fonksiyonlu diğer elektrikli makina ve cihazlar Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, 5

6 panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontro Kültür fizik, jimnastik, atletizm vb mahsus eşya ve malzeme; yüzme havuzları ve küçük oyun havuzları Sıvı ve gazların akış, seviye, basınç ve diğer özelliklerini ölçmeye veya muayenesine mahsus alet ve Otomatik bilgi işlem mak. Bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüşt Demir veya alaşımsız çelikten yarı mamuller - 51 Radyo veya televizyon yayınlarına mahsus verici cihazlar, televizyon kameraları, dijital ve görüntü Fosfinatıar, fosfonatlar, fosfatlar ve poıifosfatlar - 45 Kağıttan, kartondan, selüloz vatkadan veya selüloz lif tabakalarından kutu, mafhaza, torba vb Osiloskop, spektrum analizörleri vb cihazlar; alfa, beta, gama, x-ışını, kozmik ve diğer ışınları öl Her türlü tıpalar, şişeler için kapsüller, yırtılabilen kapsüller, dişli kapaklar, kapak plakaları, Pirinç Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm Vazelin, parafin, petrol mumu, yağlı mum, ozakerit, linyit mumu, turb mumu vb Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri Demir veya çelikten sıkıştırılmış veya sıvı hale getirilmiş gazlar için kaplar Kaynak: ITC-Trade Map 6

7 İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1.000 ABD Doları) GTİP ÜRÜNLER GENEL TOPLAM Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış diğer eşya Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar Çimento Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, Sular (mineral ve gazlı sular dahil) ve alkolsüz diğer içecekler (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş) Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar Makarnalar ve kuskus Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Motosikletler (mopedler dahil) ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar (sepetli olsun olm Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar Buğday unu/mahlut unu Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelik Biralar (malttan) Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontro Forkliftler; kaldırma ve elleşleme tertibatı olan diğer yük arabaları

8 9406 Prefabrik yapılar Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kapla Kauçuktan yeni dış lastikler Kahve, çay ve paraguay çayı hülasası, esans, konsantreleri ve müstahzarları Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç Demir veya çelikten diğer eşya: Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş, haddeleme işleminden sonra buru Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fibe Sular (tabii ve suni mineral sular ve gazlı sular dahil) (tatlandırıcısız, lezzetlendirilmemiş) Yayık altı süt, pıhtılaşmış süt ve krema,yoğurt,kefir veya diğer fermente edilmiş veya asitliği artt Homonize edilmiş tütün ve tütün yerine geçen madde hülasaları ve esansları Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karıştırılmış ilaçlar (dozsuz) Yıkama, temizleme müstahzarları (sabunlar hariç) Demir veya çelik tellerden mensucat, ızgara, ağ ve kafeslikler; demir veya çelikten metal depluvayye Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) Etten, sakatattan/kandan yapılmış sosisler vb. Ürünler Otomatik bilgi işlem mak. Bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüşt Plastikten diğer eşya Tarifenin başka yerinde yer almayan eczacılık eşyası ve müstahzarları Kaynak: ITC-Trade Map 8

9 3. 3. BAŞLICA ÜLKELER İTİBARI İLE DIŞ TİCARETİ İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler (1.000 ABD Doları) SIRA ÜLKELER GENEL TOPLAM Kore Tayland Singapur Japonya Almanya Avustralya Kanada Malezya Portekiz Hindistan Hollanda ÇHC Yeni Zelanda Endonezya Meksika Kaynak: ITC-Trade Map İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler (1.000 ABD Doları) SIRA ÜLKELER GENEL TOPLAM Endonezya Singapur ÇHC Avustralya Malezya Kore Tayland

10 8 Tayvan Portekiz Japonya Brezilya Hindistan Belçika ABD Yeni Zelanda Kaynak: ITC-Trade Map TÜRKİYE İLE TİCARET Türkiye Doğu Timor Dış Ticaret Değerleri (1.000 ABD Doları) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE ,73 37,73-37, , ,17 62, ,93 3,93-3, , ,24 330, , ,69 277, , ,75 23, , ,22 70, ,11 0 2,11 2, ,86 0 6,86 6, ,07 0,182 4,25 3, , ,44 72, ,3 0 51,3 51,3 Kaynak: ITC-Trademap 10

11 Türkiye nin Doğu Timor a İhracatında Başlıca Ürünler (ABD Doları) GTİP ÜRÜNLER GENEL TOPLAM Buğday unu/mahlut unu Meyve ve sebze suları (fermente edilmemiş, alkol katılmamış) 2202 Sular (mineral ve gazlı sular dahil) ve alkolsüz diğer içecekler (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) 4202 Deri ve köseleden sandık, bavul, valiz, evrak çantası, seyahat eşyası, kılıf vb Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları 6201 Erkek veya erkek çocuk için palto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anorak (kayak ceketleri dahil), rüz 6304 Diğer mefruşat eşyası (94.04 pozisyonundakiler hariç) 7013 Sofra, mutfak, tuvalet, yazıhane, ev tezyinatı ve benzeri işler için cam eşya 7323 Demir veya çelikten sofra, mutfak veya diğer ev işlerinde kullanılan eşya ve aksamı, yün, sünger, el 9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları Pipolar (pipo lüleleri dahil), puro ve sigara ağızlıkları ve bunların aksam ve parçaları 1101 Buğday unu/mahlut unu Meyve ve sebze suları (fermente edilmemiş, alkol katılmamış) 2202 Sular (mineral ve gazlı sular dahil) ve alkolsüz diğer içecekler (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) 4202 Deri ve köseleden sandık, bavul, valiz, evrak çantası, seyahat eşyası, kılıf vb Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları Kaynak: ITC-Trademap

12 Türkiye nin Doğu Timor dan İthalatında Başlıca Ürünler (ABD Doları) GTİP ÜRÜNLER GENEL TOPLAM Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren Kaynak: ITC-Trademap