T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT ALANI AHŞAP MERDİVEN ANKARA 2006

2 Milli Eğitim Bknlığı trfındn geliştirilen modüller; Tlim ve Teriye Kurulu Bşknlığının trih ve 269 syılı Krrı ile onylnn, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlrınd kdemeli olrk yygınlştırıln 42 ln ve 192 dl it çerçeve öğretim progrmlrınd mçlnn mesleki yeterlikleri kzndırmy yönelik geliştirilmiş öğretim mterylleridir (Ders Notlrıdır). Modüller, ireylere mesleki yeterlik kzndırmk ve ireysel öğrenmeye reherlik etmek mcıyl öğrenme mteryli olrk hzırlnmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlrınd uygulnmy şlnmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere prlel olrk, mçlnn yeterliği kzndırmk koşulu ile eğitim öğretim sırsınd geliştirileilir ve ypılmsı önerilen değişiklikler Bknlıkt ilgili irime ildirilir. Örgün ve yygın eğitim kurumlrı, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kznmk isteyen ireyler modüllere internet üzerinden ulşılilirler. Bsılmış modüller, eğitim kurumlrınd öğrencilere ücretsiz olrk dğıtılır. Modüller hiçir şekilde ticri mçl kullnılmz ve ücret krşılığınd stılmz.

3 İÇİNDEKİLER GIRIŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ MERDIVEN ELEMANLARINI HAZIRLAMAK Ahşp Merdiven Tnımı Çeşitleri ve Özellikleri Merdiven Tşıyıcı Kirişleri Tnımı Çeşitleri ve Özellikleri Rıht, Bsmk ve Limonluklr Rıht Bsmklr Limonluklr Merdiven Shnlıklrı Tnımı Çeşitleri ve Özellikleri Korkuluklr, Blr ve Küpeşteler Korkuluklr ve Blr Küpeşteler Ahşp Merdiven Doğrm Elemnlrının Hzırlnmsı Tnımı : Çeşitleri ve Özellikleri...16 ÖĞRENME FAALİYETİ MERDİVEN İSKELETİNİ OLUŞTURMAK Merdiven Doğrm Elemnlrını Birleştirme Birleştirme Elemnlrı Birleştirme Şekilleri Birleştirme Kurllrı ve Dikkt Edilecek Hususlr Merdiven Elemnlrını Gönyesinde Sitleme Korkuluk ve Küpeştelerin Birleştirilip Gönyesinde Sitlenmesi Küpeşte prçlrını irleştirip gönyesinde sitleme Birleşim Yerlerindeki Fzllıklrı Kesme...38 ÖĞRENME FAALİYETİ MERDİVEN MONTAJI YAPMAK Merdiven Tşıyıcı Kirişlerinin Yerlerine Alıştırılmsı ve Merdivenin Sitlemesi Shnlık Kirişinin Yerine Sitlemek Merdiveni Sitleme Serenlerin Yerine Alıştırılıp Sitlenmesi Bsmk, Rıht ve Shnlık Thtlrının Alıştırılıp Sitlenmesi Kenr Boşluklrını Doldurm Korkuluklrı Tkm Merdiven Bsının Alıştırılıp Yerine Sitlenmesi Küpeştelerin Alıştırılıp Yerine Sitlenmesi Korkuluklrın Alıştırılıp Yerine Sitlenmesi...57 MODÜL DEĞERLENDİRME...64 CEVAP ANAHTARI...65 KAYNAKÇA...66 i

4 AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME DEĞERLENDİRME 582YIM074 İnşt Teknolojisi Alnı. Ahşp doğrmcılığı ve kplmcılığı Ahşp merdiven Ahşp doğrmcılığı ve kplmcılığı mesleğinde, hşp merdiven imlt ve montj ecerilerinin verildiği öğrenme mterylidir. 40/32(+40/32 Uygulm tekrrı ypmlı) Doğrm elemnlrını hzırlm modülünü şrmk Ahşp merdiven modülü ile hşp merdiven imlt ve montjı ypm yeterlikleri kzndırılcktır. Genel mç Ahşp merdiven modülü ile hşp merdiven imlt ve montjı ypm yeterlikleri kzndırılmsı mçlndırılmktdır. Amçlr Merdiven elemnlrını kurlın uygun hzırlyilecektir Merdiven iskeletini kurlın uygun oluşturilecektir Merdiven montjını kurlın uygun ypilecektir Ortm: (Arç-gereç, ekipmn ve koşullr): Ağç işleri tölyesi, hşp merdiven imltı ypilmesi için gerekli rç gereç ve mlzemeler. Donnım: Ahşp işleme mkineleri ve el letleri Derslik: Yeterince ydınltılmış ilgisyr donnımlı, internet erişimli sınıflr. Modül içeriğinde yer ln fliyetleri tmmldıktn sonr; konuy ilişkin verilen çoktn seçmeli ölçme rçlrı ile kzndığınız ilgi ve eceri seviyenizi, uygulmdki yeterliliğinizi değerlendireileceksiniz. Ders öğretmeniniz, Modül sonund ölçme rçlrı hzırlyrk kzndığınız ilgi ve ecerileri ölçüp değerlendirecektir. ii

5 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Ahşp kplmcılığı dersi modüllerini irer irer şrrk hşp kplmcılığın finli syılilecek AHŞAP MERDİVEN modülüne gelmiş ulunuyorsunuz. Merdiven yrı ir mühendislik lnı, hşp merdiven de yrı ir ustlık lnıdır. Çoğu hşp ustsı merdiven konusund ilgi ve tecrüeye ship değildir. Bunun ynınd günümüz teknolojisini yklmış, gerekli ilgi ve tecrüeye ship güzel eserler orty çıkrn işletmeler de z değildir. Ahşp merdiven modülünde size fydlı olcğın innıln 1/2 ölçeğindeki hşp merdiven mketine it uygulm resimlerini göreceksiniz. Her merdiven ynı teknikle ypılmz. Merdivenin kurulcğı ln çıkılck yükseklik frklı frklı merdiven şeklini uygulmmız neden olmsının ynınd, frklı frklı merdiven elemnı ğlm teknikleri de orty çıkrmktdır. Bu nedenle ypılmış mket üzerinde, değişik tekniklere it örnek teşkil edecek uygulmlrı yprk sizlere sunuldu. İşlem smklrını dh iyi nlmnız için hşp merdiven ypımını, mketi yprken çekilen resimleri ve çıklyıcı ilgileri işlem smklrı tkip edilerek verilmiştir. 1

6 2

7 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-1 Öğrenci, gerekli ortm sğlndığınd hşp merdivenleri tnıyıp, çeşit ve şekillerini syilecektir. ARAŞTIRMA Evinizde ve çevrenizde ulunn hşp merdivenleri inceleyiniz. Ahşp merdivenin çeşit ve şekilleri hkkınd ilgi toplyınız. Elde ettiğiniz u ilgileri sınıft rkdşlrınız sununuz. 1. MERDİVEN ELEMANLARINI HAZIRLAMAK 1.1. Ahşp Merdiven Tnımı Muntzm rlıklı smklrl oluşn dikey sirkülsyon ypı elemnlrın merdiven denir. Merdivenler ypıldıklrı mlzemeye göre isimlendirilir. Ahşp merdiven, çelik merdiven gii. Genel özellikleri ynı olmsın krşın kullnıln mlzemeye ğlı olrk değişik ypım teknikleri uygulnır Çeşitleri ve Özellikleri Ahşp merdivenler; diğer mlzemelerden ypıln merdivenlere nzrn dh hfif, dh estetik ve sıck görünümlüdür. Uzun ömürlü ve sğlmdır. Bu ölümde hşp merdivenleri çeşit ve özelliklerini eğim, çıkış şekli ve ypım tekniklerine göre inceleyeceğiz : Eğimine Göre Merdivenler Düz zeminde yürüyen yetişkin ir insnın norml dım oyu 60~63 cm dir. İç mekân merdivenlerinde rıht yüksekliği cm rsınd değişir. İki smk yüksekliği ir smk derinliği ir dım denk olduğunu düşünülerek merdiven smk yüksekliği ve derinliği hesplnır. (2 + = 63 cm) Bun göre merdivenlerde eğim; Ytık merdivenler: Rıht yüksekliği 17cm smk derinliği 29 cm oln merdivenlerdir. 2x17+29=63 cm Ort eğim merdivenler Rıht yüksekliği 18cm smk derinliği 27 cm oln merdivenlerdir. 2x18+27=63 cm Dik merdivenler Rıht yüksekliği 19cm smk derinliği 25 cm oln merdivenlerdir. 2x19+25=63 cm 3

8 Çıkış Şekline Göre Merdivenler Düz merdivenler Aynı doğrultudki smklrdn oluşn shnlıklı ve shnlıksız merdivenlerdir. Tek kolu olileceği gii irden fzl kollud olilir. Resim 1: Tek kollu düz merdiven Resim 2: İki kollu, ort shnlıklı düz merdiven c d e f Şekil-1: ) Tek kollu düz merdiven ) Tek kollu, r shnlıklı düz merdiven c) İki kollu köşe shnlıklı düz merdiven d) İki kollu, ort shnlıklı düz merdiven, e) Üç kollu, r shnlıklı düz merdiven f) Üç kollu, köşe shnlıklı düz merdiven. 4

9 Dönüşlü merdivenler Aynı doğrultud olmyn en z iki merdiven kolundn oluşn merdivenlerdir. Shnlık yerine dönüş ypmy imkân veren konik hzırlnmış smklr ulunur. Resim 3:,: Dönüşlü merdiven c d e f Şekil 2: ) Tek kollu z dönüşlü merdiven ) İki kollu çeyrek dönüşlü merdiven c) Üç kollu çeyrek dönüşlü merdiven d) iki kollu çeyrek dönüşlü merdiven e) üç kollu ters çeyrek dönüşlü merdiven f) İki kollu yrım dönüşlü merdiven 5

10 Döner (helezon) merdivenler Belli ir merkez etrfınd dönerek yükselecek şekilde konik smklrın sırlndığı merdivenlerdir. Şekil 3: Döner merdiven Resim 4:.: Döner merdiven Dr ln merdivenleri Norml eğimde ir merdivenin ypılmsın olnk vermeyen dr lnlr ypıln sit ve seyyr merdivenlerdir. c Resim 5:,,c: Dr ln merdivenleri 6

11 : Ypım Tekniğine Göre Merdivenler Beton üzerine, hşp kplm merdivenler Mevcut eton merdivenin hşp smk ve rıhtlrl kplmsı ile ypıln merdivenlerdir. Resim 6,: Beton smklrı, hşpl kplnmış merdiven Omurglı merdivenler Ortdn omurglı merdivenler Bsmklr ortdn omurgy ğlnmıştır. Bsmklr rıhtlı vey rıhtsız ypılilirler. Omurglr genellikle metl olmsın krşın, hşptn d ypılırlr. Şekil 4: Ortdn omurglı merdiven Resim 7,: Ortdn omurglı merdiven 7

12 Tek trflı omurglı (ynklı) merdivenler Merdiven smklrının tek yndn omurgy ğlnrk ypıln merdivenlerdir. Bsmklrın diğer ucu korkuluklr ile küpeşte ve smklr yük tşıyck şekilde ğlnırlr. Resim 8,: Tek ynklı merdiven Çift trflı omurglı (ynklı) merdivenler Bsmklr her iki ynd omurgy ğlnrk ypıln merdivenlerdir Resim 9,: Çift ynklı merdiven 8

13 1.2. Merdiven Tşıyıcı Kirişleri Şekil 5: Merdiven elemnlrı Tnımı Ahşp merdivenlerde smklrın ğlnmsı için merdivenin ir vey iki ynın konuln hşp serenler (omurglr) ile hşp inlrd merdiven ve shnlıklrı tşıyn kirişlere tşıyıcı elemn denir. 9

14 Çeşitleri ve Özellikleri Serenler, smklrın ğlnm şekilleri ve merdiven ypım tekniğine göre değişik şekillerde olilir. Serenler; 5x18 cm ile 8x22 cm kesit ölçülerinde düzgün üyümüş (düzgün elyflı) kusursuz hşplrdn ypılır. Shnlık kirişleri ğırlıkt şekil 5 te olduğu gii hşp inlrd merdiven ypılırken kullnılırlr. Merdiven ve shnlığın üyüklüğüne göre 10x10 cm, 10x15 cm, 10x20 vey 10x30 cm kesitlerinde ypılırlr. Günümüz merdivenlerinde shnlık kirişleri pek ulunmz. Yük hşp seren ile eton zemine tşıtılmktdır. Sekil 6: Ahşp merdiven elemnlrı 10

15 1.3. Rıht, Bsmk ve Limonluklr Rıht Tnımı İki smk rsınd kln dikey hşp thty rıht denir. Rıft iki smk rsındki kod (yükseklik) frkını d verir ; Çeşitleri ve özellikleri Ahşp merdivenlerin hepsinde rıht thtsı ypılmy ilir. Bsmklr; ) Rıht thtlı ) Yrım rıht thtlı c) Rıht thtsız ypılilirler. Rıht yüksekliği merdivenin eğimine göre ortlm 17, 18 ve 19 cm ypılırlr. Dr ln merdivenleri gii özel merdivenlerde u ölçü dikkte lınmz ylnız yğın rhtlıkl kldırıl ileceği ir ölçü olmlı. Resim 10: Rıhtlı smk Resim 11: yrım rıhtlı smk Resim 12: Rıht sız smk Bsmklr Tnımı Merdivenlerde yukrı ve şğı yönde ulşım sğlyilmek için yğın stığı, yere prlel yüzeydir Çeşitleri ve özellikleri Bsmk genişliği, yk tnının smk üzerine rht ve emniyetle silmesi için merdiven çıkış httı üzerindeki hiçir yerinde 25 cm den z olmmlıdır. Dönüşlü ve döner merdivenlerde, merkezden 15 cm uzklıktki smk genişliğinin de 10 cm den z olmmsı gerekir. Bsmk syısı hesplnırken shnlıklı merdivenlerde smk syısı shnlık syısı kdr eksik olur. Bsmklr merdivenin özelliğine ğlı olrk değişik ölçü ve şekillerde ypılırlr. 11

16 Resim 13: Düz smk Resim 14: Konik smk Resim 15:Kertikli smk Limonluklr Tnımı Merdivenin her iki trfınd, smğın üst ve ön kısmı ypıln çıkıntıy limonluk denir Çeşitleri ve özellikleri Ayğın merdiven oşluğun kymsını engellemenin ynınd duvr trfın d ypılrk oynın kirlenmemesini sğlr. Limonluk, smk şeklini tkip eder içimde (kdemeli) ypılcğı gii düz olrk t ypıl ilir. Limonluğun derinlik ve genişliği 5-10 cm rsınd değişir. Yinede piysd ypıln zı merdiven uygulmlrınd ypım trzı ve tekniği nedeniyle limonluk ypılmdığı görülmektedir. Şekil 7: Düz limonluk Şekil 8: Kdemeli limonluk Resim 16:Düz limonluk Resim 17:Kdemeli limonluk 12

17 1.4. Merdiven Shnlıklrı Tnımı Bsmk syısı fzl oln yüksek merdivenlerde, merdiven oyunun ortsın gelecek şekilde düzenlenen kıs ir dinlenme düzlüğüdür Çeşitleri ve Özellikleri Shnlıklr merdiven çıkış şekillerinde gösterildiği gii üç değişik şekilde ypılır. Bunlr; r shnlık, köşe shnlık ve ort shnlık olrk sınıflndırılır. Shnlık oyu (S); smk derinliğine (), tılck dım syısı (n) eklenerek ulunur. S=+(63 cm x n) Resim 18: İki kollu köşe shnlıklı hşp merdiven 1.5. Korkuluklr, Blr ve Küpeşteler Korkuluklr ve Blr Tnımı Emniyetli çıkış ypmk mcıyl merdiven oşluğu trfın ypıln düşey çıtlr korkuluk denir. Res im 19: Ahş p kor kul uk şeki lleri M erdiven girişi, shnlık ynlrı ile çıkışlrınd ulunn korkuluktn dh klın mlzemelerden ypıln, merdiven küpeştelerinin ğlndığı merdiven elemnın merdiven sı denir. 13

18 Resim 20: Ahşp merdiven sı şekilleri Çeşitleri ve özellikleri Merdiven lrı ve korkuluklrı müşteri istekleri doğrultusund ve merdiven tipine göre değişiklik gösterilir. Bu elemnlr irinci sınıf, kırılmy krşı dirençli mlzemelerden seçilmelidir. Korkuluklr ortlm 5x5 cm, lr 10x10 cm kesit ölçülerinde ypılırlr. Korkuluk yükseklikleri ortlm 90 cm ypılırlr Küpeşteler Tnımı Resim 21: Merdiven sı ve korkuluk uygulnmış dönüşlü merdiven Korkuluğun üzerine, elle tutunrk rht ir iniş çıkış için smk ucundn 90 cm yüksekte ypıln merdiven eğimine prlel tutunm elemnlrıdır. Merdivenlerde korkuluğun üzerine vey duvr ğlnn merdiven iniş ve çıkışlrınd tutunmy yryn merdiven elemnın küpeşte denir. 14

19 Resim 22: Küpeşte şekilleri Çeşitleri ve Özellikleri Küpeşteler elle rhtlıkl kvrnck şekilde korkuluklrın üzerinde smk uçlrını tkip edecek şekilde ypılır. Düz merdivenlerde küpeşteler doğrusl ir şekil lırken, dönüşlü ve döner merdivenlerde helozonik ir şekil lırlr. Küpeşteler merdiven oşluğundki korkuluklr üzerine ypıldığı gii, duvr trfın d ypılilir. Bu küpeşteler duvr değişik ğlntı elemnlrı ile ğlnırlr. Resim 23: Helozonik ve düz (doğrusl) küpeşte uygulmsı ypılmış döner merdiven Resim 24: Duvr küpeştesi 1.6. Ahşp Merdiven Doğrm Elemnlrının Hzırlnmsı Tnımı Ahşp merdiven doğrm elemnlrının, hşp doğrm mkineleri kullnılrk istenilen ölçü ve şekle getirilmesine hşp merdiven elemnlrının hzırlnmsı denir. 15

20 Merdiven elemnlrının hzırlnmsı şekil ve ölçülerinin çıkrılmsı için, merdiven lnının derinliği, genişliği ve çıkılck yükseklik ölçüleri lınır. Bu ln ypılilecek en uygun merdiven tipi seçilerek merdivenin ölçekli projesi çizilir. Resim 25: Merdiven ypılck ln Resim 26: Ölçekli çizilmiş merdiven resmi Çizilen merdiven projesi merdiven lnın vey ytırılmış ir plk üzerine 1/1 ölçeğinde merdiven resmi çizilir. Çizilen şekil üzerinden merdiven elemnlrının tm ölçüsü ve şlonlrı çıkrılır. Resim 27.,: Merdiven projesinin, merdiven lnın tşınmsı 1.6.2: Çeşitleri ve Özellikleri Ahşp merdiven elemnlrının hzırlnmsı şğı yukrı ynı işlem sırsıyl ypılır. Ölçü ve şekilleri elli oln hşp merdiven elemnlrı, şerit testere mkinesinde temizleme pyı ırkılrk ltlrdn kesilerek lınır. Prçlr üzerine tnınmsını sğlyck işretler konur. Örneğin; Duvr küpeştesi, Sğ seren, 1. v. 16

21 Resim 28.,: Şerit testere mkinesinde ltdn merdiven elemnlrının kesilerek lınmsı Bu elemnlr plny mkinesinde tekniğine uygun önce yüzü sonr cumlrı düzeltilir. Resim 29.,: Plny mkinesinde merdiven elemnlrının yüz ve cumlrının rendelenmesi Klınlık mkinesi ile tepsi testere mkinesi tekniğine uygun kullnılrk istenilen klınlık ve genişlikte kesit ölçülerine getirilir. Resim 30: Klınlık mkinesinde merdiven elemnlrının istenilen klınlığ getirilmesi Resim 31: Tepsi testere mkinesinde merdiven elemnlrının istenilen genişliğe getirilmesi. 17

22 Merdiven iskeletini oluşturn prçlr ile smk ve rıhtlr projeye uygun şğıdki gii şekillendirilip oylrı tepsi testere mkinesinde net ölçüsünde kesilirken zı merdiven elemnlrı mesel korkuluk gii, montj esnsınd yerine göre lıştırılırlr. Bu elemnlr kesit ölçülerinde ve uygun şekillerde hzırlnır m oylrı tolernslı (uzun) kesilir. Resim 32.,: Tepsi testere mkinelerinde merdiven elemnlrının oylrının kesilmesi Blrı Hzırlm Genişlik ve klınlıklrı net ölçüsüne getirilen merdiven lrının oyunu merdiven şlonu üzerinden tşıyrk vey metre ile ölçerek mrklyınız. Şerit testere, yty testere vey ş kesme mkinelerinden iri ile oylrını gönyesinde kesiniz. Resim 33.,: Merdiven sı oyunun mrklnrk şerit testere mkinesinde kesilmesi Merdiven lrını projeye göre uygun mkinelerde ve uygun teknikle şekillendiriniz. Aşğıd merdiven sının tepesi şerit testere mkinesinde şekillendirilmektedir. Bu yöntemin dışınd merdiven sının torn mkinesinde şekillendirilmesi hyli sık kullnıln ir şekillendirme yöntemidir. 18

23 Resim 34.,: Merdiven sının şerit testere mkinesinde şekillendirilmesi Tepesi şekillenen merdiven lrının kenrlrın ph kırınız. Ph kırm işlemini, şğıd olduğu gii plnyd ypilirsiniz. Aynı işlemi fireze mkinesinde vey tepsi testereyi 45 derece ytırıp elyf doğrultusund keserek de ypilirsiniz. Resim 35.,: Şekillendirilen merdiven sı kenrlrın plny mkinesinde ph kırılmsı Serenleri Hzırlm Net ölçüsüne getirilen serenleri tekniğine ve projeye uygun mrklyıp, uygun kesme mkinelerinde keserek istenilen ölçüde istenilen şekle getiriniz. Resim 36.,: Merdiven serenlerinin mrklnn yerlerden kesilerek şekillendirilmesi 19

24 İstenilen ölçü ve şekle getirilen merdiven elemnlrını yerlerine lıştırıp, üzerine eklenecek diğer elemnlrın yerleri mrklyınız. Resim 37.,: Yerine lıştırıln seren üzerine smk yerlerinin mrklnmsı Bsmklrı üzerine indirilerek ğlnck seren üzerinde smk ve rıht gelecek kısımlrı şerit testere mkinesinde tekniğine uygun keserek oşltınız. Resim 38.,: Seren üzerinde indirme smk ve rıht yerlerinin kesilerek hzırlnmsı Shnlık Kirişi Zıvnlrını Hzırlm Aşğıdki shnlık kirişi çık zıvnlı irleştirilmiştir. Sizlerde net ölçülerine getirdiğiniz shnlık kirişlerinin irleşim yerlerini tekniğine uygun çık zıvn irleştirmeyi tekniğine uygun mrklyınız. Şerit testere mkinesinde dişi zıvnlrı tekniğine uygun keserek oşltınız. Resim 39: Zıvn mrklmsı ypılmış shnlık kirişleri 20

25 Resim 40.,: Şerit testere mkinesinde dişi zıvnnın kesilerek oşltılmsı Erkek zıvnlrı dişi zıvny ttlı sıkı geçecek şekilde şerit testere mkinesinde keserek, erkek zıvnyı tekniğine uygun hzırlyınız. Resim 41.,: Şerit testere mkinesinde dişi zıvny göre erkek zıvnnın hzırlnmsı Bsmklrı ve Rıhtlrı Hzırlm Net ölçüsüne getirdiğiniz rıht thtsı ğlnck smklrd, smk yüzeylerindeki rıht gelecek yerler ile rıht cumlrın projedeki ölçülerde, tekniğine uygun, elyf köşeye prlel kendinden çıtlı kinişli köşe irleştirmeyi, tepsi testere mkinesini kullnrk kiniş genişliği; rıht klınlığının 1/3 ü, kiniş derinliği; smk klınlığının yrısı olck şekilde şğıdki işlem sırsını tkip ederek hzırlyınız. Rıht thtsı olmyn smklr kiniş çmyınız. 21

26 c d e f Resim 42.,,c,d,e,f: Tepsi testere mkinesinde smk ve rıhtlr elyf köşeye prlel kendinden çıtlı kinişli irleştirmenin hzırlnmsı Küpeşteleri Hzırlm Net kesit ölçülerine getirdiğiniz küpeşteleri şlondki yerlerine koyrk oylrını irleşim yerlerindeki çıortylrın uygun mrklyınız. Erkek ve dişi irleştirme uçlrını isimlendiriniz. 22

27 Resim 43.,: Küpeşte oylrı ile irleşme yerleri çılrının şlon üzerinden küpeşteye tşınrk mrklnmsı Açıortyınd mrklnn küpeştelerin, kendinden çıtlı kinişli oy irleştirme ypmk için erkek uçlr çıortyı mrklrın prlel kiniş derinliği kdr (prç klınlığının yrısı) dışrıdn ikinci mrklmyı ypınız. Dişi uçlrı irinci mrk çizgisinden, erkek uçlrı ikinci mrk çizgisinden oy kesme vey şerit testere mkinesinde tekniğine uygun kesiniz. Resim 44.,: Açıortylrın prlel kiniş derinliği kdr dışrıdn mrklnn erkek küpeşte oyunun şerit testere mkinesinde kesilmesi Tepsi testere mkinesinde dişi uçlrı prç klınlığının 1/3 ü genişliğinde ve prç klınlığının 1/2 si derinliğinde küpeşte mktsın kiniş çınız. 23

28 Resim 45.,: Küpeşte ek yerlerine dişi kinişin tepsi testere mkinesinde çılmsı Bu kinişe geçecek erkek uçlr kendinden çıtyı tepsi testere mkinesinde tekniğine uygun hzırlyınız. Resim 46.,: Küpeşte ek yerlerine kendinden çıtnın tepsi testere mkinesinde çılmsı Küpeşte şlngıç ve itiş uçlrını d projeye uygun çıd keserek istenilen oy getiriniz. 24

29 DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ ÖLÇEĞİ Aşğıd hzırlnn değerlendirme ölçeğine göre kendi yptığınız y d rkdşınızl yptığınız çlışmyı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre Evet vey Hyır seçeneklerinden uygun olnı kutucuğ işretleyiniz. PERFORMANS TESTİ Dersin Ahşp doğrm ve kplmcılığı dı Amç Merdiven elemnlrını kurlın uygun hzırlm ecerisini ölçmek Konu Merdiven elemnlrını kurlın uygun hzırlyilme GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hyır Merdiven projesine uygun mlzeme kesim listesini hzırldınız 1 mı? 2 Merdiven tşıyıcı kirişlerini yptınız mı? 3 Rıht, smklr ve limonluklr yptınız mı? 4 Merdiven shnlıklrı yptınız mı? 5 Korkuluk, küpeşte ve lrı yptınız mı? 25

30 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Muntzm rlıklı smklrdn oluşn dikey sirkülsyon ypı elemnı şğıdkilerden hngisinde doğru olrk verilmiştir? A) Asnsör B) Merdiven C) Ahşp merdiven D) Vinç 2. Ort eğim merdivenlerde rıht yüksekliği için verilen değerlerden hngisi dh doğrudur. A) 16 cm B) 17 cm C) 18 cm D) 19 cm 3. Dik merdivenlerde smk derinliği için verilen değerlerden hngisi dh doğrudur? A) 31 cm B) 29 cm C) 27 cm D) 25 cm Düz merdiven Dönüşlü merdiven Döner merdiven 4. Yukrıd verilen merdiven çeşitleri gruplndırılırken şğıdkilerden hngisinin şlığı ltınd toplnmsı dh doğru olur? A) Çıkış şekline B)Eğimine C)Ypım tekniğine D)Mlzemeye 5. Yukrıd verilen merdiven şeklini tnımlmk için şğıd verilenlerden hngisi dh doğru olur? A)Üç kollu köşe shnlıklı merdiven B) İki kollu r shnlıklı merdiven C) Üç kollu r shnlıklı merdiven D) İki kollu köşe shnlıklı merdiven 6. Aynı doğrultud olmyn en z iki merdiven kolundn oluşn merdiveni şğıdkilerden hngisi dh iyi çıklr? A)Düz merdiven B)Dönüşlü merdiven C)Döner merdiven D)Kplm merdiven 26

31 7. Aşğıd verilenlerden hngisini hşp merdivenlerde tşıyıcı elemn olrk tnımlrsk dh doğru olur? A)Seren B)Bsmk C)Rıht D)Küpeşte Bsmk thtlrı genelde ynı ölçü ve şekilde konik ypılrk ir merkez etrfınd dizilir. 8. Yukrıd smk ypımı ve ğlnmsı için verilen uygulm tekniği şğıdki merdiven çeşitlerinin hngisinde uygulnmktdır? A)Düz merdiven B)Dönüşlü merdiven C)Döner merdiven D)Dr ln merdiveni 9. Merdiven girişi, shnlık ynlrı ve merdiven çıkışlrınd ulunn merdiven küpeştelerinin ğlndığı hşp merdiven elemnı şğıdkilerden hngisinde doğru olrk verilmiştir. A)Seren B)Korkuluk C)B D)Rıht 10. Ahşp merdivenlerde korkuluğun üzerine ve duvr ğlnn merdiven iniş çıkışlrınd tutunmy yryn hşp merdiven elemnı olrk şğıdkilerden hngisini söylememiz dh doğru olur. A)Seren B)B C)Korkuluk D)Küpeşte 27

32 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-2 Öğrenci; gerekli ortm hzırlndığınd hşp merdiven elemnlrını tekniğine uygun irleştirip sitleyeilecektir. ARAŞTIRMA ÖĞRENME FAALİYETİ-2 Ahşp işleme tölyeleri ile hşp irleştirme şekilleri ile ilgili dokümnlrdn hşp merdivenlerde kullnıln irleştirme şekilleri ile u irleştirmeleri sitleme teknikleri hkkınd rştırm ypınız. Elde ettiğiniz u ilgileri toprlyrk sınıft rkdşlrınız sununuz. 2. MERDİVEN İSKELETİNİ OLUŞTURMAK 2.1. Merdiven Doğrm Elemnlrını Birleştirme Birleştirme Elemnlrı Merdiven ypımınd hşp prçlr irirlerine ğlmd değişik yöntem ve gereçler kullnılır. Ahşp tutkllrı, çivi, vid, splm ile değişik metl prtlrı unlr örnek olrk syiliriz. Resim 47: Çelik düeller Resim 48: Ahşp tutkllrı 28

33 Resim 49: Çelik Kvel vey pimler Resim 50: Splm, somun ve pullr Resim 51: Vidlr Resim 52: Çiviler Resim 53: Plstik düeller Resim 54: Metl lşımlı orulr Birleştirme Şekilleri Ahşp prçlrın irleştirilmesinde; hşın kullnım lnı, prçlrın konumlrı ve kesit ölçüleri gii nedenlerle çok değişik irleştirme şekilleriyle krşılşmk mümkündür. Bu çeşitliliği etkileyen diğer önemli unsurlrdn iri de kullnıln mkine ve vdnlıklrdır. Bu nedenle hşp merdivenlerde de çok değişik irleşme şekli göreceğiz. Aşğıd kullnıldığı yerlere göre irleşme şekilleri sırlnmıştır. 29

34 Shnlık kirişlerinin köşe irleştirme şekilleri Resim 55.,: Açık zıvn irleştirme Rıht ve smğın irleştirme şekilleri Resim 56.,: Kendinden çıtlı kinişli elyf köşeye prlel irleştirme Merdiven lrının smk ve shnlık kirişine irleştirme şekilleri Resim 57.,: Kertme irleştirme 30

35 Resim 58.,: Kertme irleştirme Bsmklrı serenlere (omurglr) irleştirme şekilleri Resim 59.,: Bsmklrın çıtlr yrdımıyl seren ile irleştirilmesi Resim 60.,: Bsmklrın serenlere indirilerek irleştirilmesi 31

36 Resim 61.,: Bsmklrın serenlere yndn vidlnrk irleştirilmesi Küpeşteleri ğlnm şekilleri Resim 62.,: Kendinden çıtlı kinişli elyf köşeye dik irleştirme Resim 63.,: Vidlı irleştirmeler 32

37 Korkuluklrın ğlm şekilleri Resim 64.,: Kendinden kvellı-çivili irleştirme Resim 65.,: Metl-Askı elemnlrıyl irleştirme Birleştirme Kurllrı ve Dikkt Edilecek Hususlr Yukrıd verilen irleştirme elemnlrı ile irleştirme şekillerinde; hşp irleştirmeye örnek uygulm resimleri verilmiştir. Bu örnekleri incelediğinizde frklı uygulmlr göreceksiniz. Bu d ize, hşp prçlrın kullnıldığı yerin özelliğine, ölçülerine ve tşıyıcılık kpsitesine göre frklı irleştirme şekilleri kullnıldığını gösterir. Burd önemli oln prçlrın iririne sğlmc ğlnmsı ynınd estetik trfının d düşünülmesi gerektiğidir. Ek yerlerinde çirkin görüntülerin olmmsı için uygun irleştirme şekilleri seçilmeli. Değişik geçme ypm tekniklerini dh önceki modüllerde görmüştünüz. Burd u geçmeler ile ilgili ölçü ve orn vermeyeceğiz, sdece işlem smklrını tkip edecek şekilde geçmelerle ilgili ortk kurllrı vereceğiz. Seçilen irleştirme uygulmsı ypılırken; Çlışm ortmı ypılck işe uygun hzırlnmlı, iş güvenliği kurllrın iş oyunc uyulmlı Yerine uygun irleştirme tekniği seçilmeli. İş prçlrı, irleştirme tekniğine uygun olrk mrklnmlı. 33

38 Çıkrılmsı vey oşltılmsı gerekli lnlr işretlenmeli. Uygun let vey mkine kullnılrk mrklm ypıln yerler düzgünce kesilmeli / oşltılmlı. (Zıvn v. irleştirmelerde ilk önce dişi prçlr kesilmeli / oşltılmlı, dh sonr erkek prçlr dişi prçdki yuvsın göre kesilmeli.) Hzırlnn irleştirme kısımlrı gönyesinde lıştırılmlı. Birleştirme yerleri iririne geçirilerek tutkl, çivi vey vid kullnılrk gönyesinde sitlenmeli. Vidlmd inci prçy en z vid çpınd mtkpl kılvuz deliği delinip, vid tepelerinin tm oturmsı için geniş çplı vey hvş mtkı ile delik girişine vid tepe şekline uygun hvş çılmlı. Tşn tutkl irz çektikten sonr iskrpel ve ez ile iş prçsın ulştırılmdn tmmen temizlenmeli. (Tmmen temizlenmeyen vey iş prçsın ulştırıln tutkl, özellikle renklendirmede prolem çıkrck, u ölgeler rengi yeterince lmyrk kirli eyz olrk vernik ltındn görünmesine neden olcktır.) Tutkl kuruyn kdr prç uygun ir yere kldırılmlı, gerekirse çının ozulmmsı için çprz çıt çkılmlı. Tutkl kuruduktn sonr irleşim yerlerindeki fzllıklr tesviye edilmeli Merdiven Elemnlrını Gönyesinde Sitleme Öğrenme fliyeti-1 de projeye uygun ölçü ve şekle getirilen hşp merdiven elemnlrı, irleşim yerine ypılck irleştirme çeşidine uygun olrk mrklnır ve oşltılır. Uygun ğlyıcılr kullnılrk yerine ğlnır. Gönye ile kontrol edilip gerekirse gönyenin ozulmmsı için çprz köşelere krşılıklı çıt çkılır Korkuluk ve Küpeştelerin Birleştirilip Gönyesinde Sitlenmesi Küpeşteler üzerinde korkuluk kvelsı yerlerini mrklyınız. (Korkuluk klınlıklrı küpeşteye ortlnmlı. Korkuluk rlıklrı merdiven kollrındki korkuluk rlığın eşit olmlı.) Resim 66.,: Küpeştelere korkuluk deliklerinin mrklnmsı Mrklnn yerlerden küpeşte ile lt kyıt kvel çpındki mtkp ile deliklerini deliniz. Korkuluğu yere ğlmk için lt kyıt 5 mm çpındki mtkp ile vid deliklerini deliniz. 34

39 Resim 67.,: Korkuluk kvel ve vid deliğinin delinmesi Vid deliklerine kurlın uygun hvş çınız. Korkuluk tepeleri ile kvel deliklerini hşp tutklı (eyz tutkl) ile tutkllyınız Resim 68: Mtkp ile hvş çılmsı Resim 69: Korkuluklrın tutkllnmsı Korkuluklrı ilk önce lt prçdki yerlerine sıryl tkıp, küpeşteyi korkuluklr geçirerek oturtunuz. Korkuluklrı elinizle sğ-sol çevirerek düzeltiniz Yncı ir prçyı küpeşte üzerine koyup (küpeştenin zedelenmemesi için) çekiçle vurrk korkuluklrın yerlerine tm olrk oturmsını sğlyınız 35 Resim 70: Korkuluklrı küpeştelere tkm Korkuluklr yerine tm olrk oturtup çprz köşeleri dıştn dış ölçerek gönye kontrolünü ypınız. (Çprz köşe ölçü değerlerinin eşit olmsı işin gönyesinde olduğunu gösterir)

40 Resim 71.,: Korkuluğun gönyesine kılmsı Korkuluk küpeşte ve lt prçsı üstlerine yncı prçlr koyrk işkence ile sıkınız. Sıkm işlemini korkuluk gönyesini ozmdn ypınız. Çprz köşelerden ölçerek gönyeyi kontrol ediniz. Tşn tutkllrı tekniğine uygun temizleyiniz. Gönye kontrolünü yprk düzgün ir zemine koyrk kurumsını sğlyınız. Resim 72: Korkuluğun sitlenmesi Tutkl kuruyup sertleştikten sonr irleşim yerindeki çpklrı tesviyesini ypınız Küpeşte prçlrını irleştirip gönyesinde sitleme Öğrenme fliyeti 1 de hzırlnn kendinden çıtlı kinişli oy irleştirme ypılmış küpeşte prçlrını tezgâhın üzerine getiriniz. Küpeşte prçlrını projeye uygun olrk iririne tkınız. Küpeşte çılrının projeye uygunluğunu kontrol ediniz. Birleşim yerinde çıklık vr ise lıştırm testeresi ile gideriniz. Küpeşte irleşim yerlerini tutkllyrk prçlrı gönyesinde irleştiriniz. 36

41 c d Resim 73.,,c,d: Küpeşte prçlrının tutkllnrk sitlenmesi Tşn tutkllrı tekniğine uygun temizleyiniz. Küpeşteleri düzgün ir yere ytırrk irleşim yerleri çılmdn tutklın kurumsını sğlyınız. Resim 74:Tutkllnrk sitlenen küpeşteler Tutkl kuruduktn sonr irleşim yerlerini rende ve zımpr kullnrk tekniğine uygun perdh ediniz. 37

42 Resim 75.,: Küpeşte ek yerinin tesviye edilmesi Birleşim Yerlerindeki Fzllıklrı Kesme Merdiven elemnlrı genellikle net ölçü ve şekilde hzırlnır. Bu nedenle irleşim yerlerinde fzllık pek olmz. Merdiveni ypn ustnın çlışm tekniğinden kynklnn fzllıklr vr ise uygun let seçilerek kesilir. Kesme işlemi için hşp modülünde hşı kesme fliyetini inceleyeilirsiniz. 38

43 DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (Korkuluk prçlrının irleştirilip gönyesinde sitlenmesi) Aşğıd hzırlnn değerlendirme ölçeğine göre kendi yptığınız y d rkdşınızın yptığı çlışmyı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hyır seçeneklerinden uygun olnı kutucuğ işretleyiniz. Dersin dı Amç Konu 1 Ahşp Doğrmlr DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Merdiven doğrm elemnlrını irleştirip gönyesinde sitleme ecerisini ölçmek. Merdiven doğrm elemnlrını irleştirip gönyesinde sitleyeilme. GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR İş prçlrını, irleştirme tekniğine uygun olrk mrklnmdınız mı? 2 Çıkrılmsı vey oşltılmsı gerekli lnlrı işretlediniz mi? 3 Uygun let vey mkine kullnılrk mrklm yptığınız yerleri tekniğine uygun kesip oşltınız mı? 4 Hzırlnn irleştirme kısımlrını gönyesinde lıştırdınız mı? 5 6 Birleştirme yerlerini tutkllyrk iririne geçirip çivi, vid vey işkence kullnrk gönyesinde sitlediniz mi? Tutkl kuruyn kdr prçyı uygun ir yere kldırıp, çının ozulmmsı için çprz çıt çktınız mı? 7 Tutkl kuruduktn sonr irleşim yerlerini tesviye ettiniz mi? Evet Hyır 39

44 ÖĞRENME FAALİYETİ-3 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-3 Öğrenci; uygun ortm sğlndığınd hşp merdivenleri tekniğine uygun, yerine montjını ypilecektir. ARAŞTIRMA Evinizde ve çevrenizde ulunn hşp merdivenleri inceleyiniz, hşp merdiven imltı ypn işyerlerini dolşrk merdiven montjı hkkınd ilgi lınız. Elde ettiğiniz ilgileri yzrk sınıft rkdşlrınız sununuz. 3. MERDİVEN MONTAJI YAPMAK Birinci ve ikinci öğrenme fliyetlerinde iş resmine göre hzırlnn merdiven elemnlrını u öğrenme fliyetinde işlem smklrını tkip ederek yerine montjını ypcğız Merdiven Tşıyıcı Kirişlerinin Yerlerine Alıştırılmsı ve Merdivenin Sitlemesi Shnlık Kirişinin Yerine Sitlemek Hzırlnn shnlık kirişini duvr vid ile ğlmk için, shnlık kirişinin duvr gelen yüzeylerine uygun syıd (iki vey üç) vid delik yeri elirleyip mrklyınız. Vidnın rht geçeileceği çpt (6 mm vey 7 mm) mtkp ile vid deliğini deliniz. Delik ğızlrın vid şının oturmsı için hvş mtkı vey 10 luk mtkp ile hvş çınız. Shnlık kirişini duvr üzerinde projeye uygun yükseklikte mrklnn yere yklştırınız. 8 lik inşt çivisi vey zımlrdn irini seçerek vid deliklerinden sıryl geçirip rklrındn çekiçle vurrk vid deliklerini duvr mrklyınız. (Bu işlem sırsınd shnlık kirişinin yerinden kymmsı için ikinci ir kişinin shnlık kirişini tutmsı sğlyınız. Şyet ikinci ir kişi yok ise shnlık kirişi ltın uygun yükseklikte prçlr keserek shnlık kirişinin ltın, yerleştirip vid deliklerini duvr öyle mrklyınız.) 40

45 Resim 76: Merdiven montjı ypılck lnı Resim 77: Düel deliğinin duvr mrklm Mrklnn vid deliklerini elms uçlu mm çpındki mtkp ile deliniz. Deldiğiniz delik çpın uygun düeli çekiçle çkrk duvrdki deliğe yerleştiriniz. Uygun ölçülerde vidyı seçerek shnlık kirişini u delikleri kullnrk duvr sitleyiniz. c d Resim 78.,: Shnlık kirişinin plstik düel ve vid ile duvr ğlnmsı 41

46 Shnlık Bsının Yerine Alıştırılıp Sitlenmesi Shnlık sını, shnlık kirişine frklı yöntemlerle ğlmk mümkündür. Burd shnlık sı, shnlık kirişine kertme yprk irleştireceğiz. Bunun için, shnlık sını dik tutrk shnlık kirişine dyyıp shnlık kirişinin yüksekliğini kurşun klem ile üzerinde mrklyınız. B kesit klınlığının yrısın kdr resimdeki gii düz klem ile oşltınız. Byı shnlık kirişine ğlmk için kertik yüzeyinden 5 lik mtkp ile delip dış yüzeye hvş çınız. Resim 79.,: Shnlık sını, shnlık kirişine ğlmk için kertilmesi Düşey olrk shnlık sının dikileceği yeri zemin üzerinde mrklyınız. Zeminde mrklnn ile nın yere sck mktsının, krşılıklı köşegenlerini çizerek merkezi ulunuz. 10 luk mtkp ile zemini ve nın mktsını 5 er cm derinliğinde delip içerisine 9 cm oyundki 10 luk demiri çkınız. Bnın lt ucun deniz tutklı, kertmeye de eyz tutkl sürerek yı yerine dikiniz. 5X70 lik vid ile yı shnlık kirişine ğlyınız. Resim 80.,: Shnlık sını yere ve shnlık kirişine ğlnmsı 42

47 Tşn eyz tutklı düz klem ve ıslk ezle hemen, deniz tutklını köpürme itip sertleştikten sonr keskin ir ıçkl temizleyiniz Merdiveni Sitleme Serenlerin Yerine Alıştırılıp Sitlenmesi Fliyet 1 ve 2 de hzırlnn serenleri yerlerine koyrk merdiven ve zemindeki yerlerini mrklyınız. Resim 81.,: Seren ğlm yüzeylerinin mrklnmsı Mrklnn u yerlere shnlık sının yere ğlnmsınd kullndığımız 10 luk demirler için serenlere, merdiven ve zemine Resim 81., de olduğu dii delik yerlerini mrklyıp 10 luk mtkp ile deliniz. Bu deliklere 10 luk demirleri tkınız Resim 82.,: Serenleri sitlemek için çkıln 10 luk demirler. Ylnız resim 84 ve 85 de gördüğünüz gii sğ trftki seren shnlık sın vid ile ğlncğındn üzerine serenin geldiği yere 5 lik mtkp ile iki det vid deliği delip delik ğzın hvş çınız. Shnlık sınd olduğu gii gerekli yerlerde uygun tutklı kullnrk serenleri yerlerine yerleştiriniz. 43

48 Resim 83.,: 10 luk demirler ile serenlerin yerine sitlenmesi Birinci merdiven kolunun sğ serenini, shnlık sın 5X12 lik vid ile vidlyrk sitleyiniz. Tşn tutkllrı kurlın uygun olrk temizleyiniz. Resim 84: Seren vid deliğinin delinmesi Resim 85: Serenin shnlık sın vidlnmsı Bsmk, Rıht ve Shnlık Thtlrının Alıştırılıp Sitlenmesi Döşeme Bsmk ve Rıht Thtlrının Alıştırılıp Sitlenmesi Birinci merdiven kolund smk ve rıhtlr serene iki şekilde ğlnmıştır. Sold serenler üzerine ğlnn smk çıtlrın, sğd ise smk şeklini tkip eden serene direkt ğlnmıştır. Fliyet 1 ve 2 de hzırldığınız rıht ve smklr ile montjınd kullncğınız tutkl, çivi, çekiç ve zımyı montj lnın getiriniz. İlk rıht prçsını sold smk çıtsın, sğd seren önüne eyz tutkl sürerek şsız 5 lik çivi ile çivileyip sitleyiniz. Resim 89. de olduğu gii çivi şlrını zımy çekiç ile vurrk gereç içerisine gömünüz. Birinci smk thtsını lrk irleşim yerlerine tutkl sürünüz. Bsmğın kinişini rıht thtsın geçirerek smğı yerine oturtunuz. 44

49 Resim 87: İlk rıht thtsının sitlenmesi Resim 88: Bsmk thtsının sitlenmesi Bsmk üzerindeki kinişlerden serenlere şsız 4 lük çivi ile çivileyiniz. Çivi şlrını zım ile gereç içerisine gömünüz. Resim 89.,: Bsmklrın kiniş içlerinden çivilenerek sitlenmesi, çivi şlrını zım ile gereç içine gömülmesi İkinci rıht thtsının irleşme yerlerini tutkllyrk irinci smk thtsı kinişine tkınız. İkinci smk thtsını irleşme yerlerini tutkllyrk irinci smğın sitlenmesinde olduğu gii yerine sitleyiniz. Diğer rıht ve smklrı d ynı işlem sırsını tkip ederek sitleyiniz. Resim 90: İkinci rıht thtsının tkılmsı Resim 91: Bsmklrın sitlenmesi 45

50 Shnlık Thtlrının Alıştırılıp Sitlenmesi İlk shnlık thtsı, son smk thtsı olduğundn smk thtsı gii tkınız; ylnız çivilemeyi Resim 92. d olduğu gii thtnın cumsınd ki kinişten ypıp çivi şını zım ile gömünüz. Diğer thtlrı d kiniş yerlerini tutkllyrk tkıp yine kiniş yerinden çivileyiniz Resim 92.,: Shnlık thtlrının döşenmesi Son shnlık thtsının serene gelen kısmını mrklyıp şerit testerede kertiniz. Resim 93.,: Shnlık thtsının şerit testerede kertilmesi Son thtyı d tutkllyıp yerine tkınız. 5 lik şsız çiviyi lrk thtyı shnlık kirişine çkıp çivi şını zımlyınız. Resim 94:Kertilen shnlık thtsının yerine tkılmsı 46

51 Asm Bsmk Thtlrının Alıştırılıp Sitlenmesi İkinci merdiven kolund smklr iki şekilde serene ğlnmıştır. Sol trft serene vid ile sğ trft küpeşteden korkuluklrl sılrk ypılmıştır. Bsmklrın sğ uçlrının ön ve rk köşelerinde, smklrın inme pyını ve smk uçundn ise küpeşte klınlığının yrısını ortlyck kdr içten skı demirinin geçmesi için delik yerini mrklyınız. Mrklnn merkezlerden kılvuz mçlı 4 mm çpındki mtkp ile smk yüzeyine dik konumd delikleri deliniz. Askı demiri çpındn 2 mm geniş çplı mtkp ile kılvuz deliğini delerek u deliği genişletiniz. Resim 95.,: Bsmklr skı demiri geçecek deliklerin delinmesi Sğ seren üzerinde, smk yerlerini tekniğine uygun mrklyınız. Her smğ uçlrdn 4 cm içeride ve ortd olmk üzere üç det vid yeri mrklyıp 5 mm lik mtkp ile vid deliğini dik olrk deliniz. Deliğin seren dışın gelen kısmın hvş çınız. Bsmk tepesine eyz tutkl sürüp 5x70 lik vid ile vidlyrk tüm smklrı sitleyiniz. Tşn tutklı kurlın uygun temizleyiniz. Bsmklrı ğlnn sereni, irinci merdiven kolu sol sereninde olduğu gii 10 luk demirlere tkıp sitleyiniz. 47

52 c d Resim 96.,,c,d: Merdiven ikinci kol smklrının serene ve yerine sitlenmesi 3.3. Kenr Boşluklrını Doldurm Merdiven yerine sitlendikten sonr duvr ve merdiven rsındki oşluklr gii göze hoş görünmeyen durumlrın ortdn kldırılrk merdiven-ypı ütünlüğünün sğlnmsı gerekir. Bu oşluklr prçlr lıştırrk kptılmlıdır. Aşğıd shnlıkduvr rsındki oşluk limonluk prçsı ypılrk kptılmıştır. Fliyet-1 den itiren işlem sırsıyl yerine monte ettiğiniz hşp merdivenin shnlığındki oşluğu kptmk için uygun kesit ölçülerinde hşp prçlr (limonluk) hzırlyınız. Prçlrın ucunu duvr dyyrk oylrını mrklyıp uygun cı ve teknikte oylrını kesiniz. (Limonluk prçlrının duvr trfındki ek yerini çıortyınd hzırlmyı unutmyınız.) 48

53 Resim 97.,: Limonluk prç oylrının yerinde mrklnmsı Hzırldığınız limonluklrı tutkllyıp yerlerine tkrk şsız çivi ile sitleyiniz. Resim 98.,: Boylrı kesilen limonluk prçlrının yerine tkılmsı Resim 99: Limonluk ile kptılmış Shnlık-Duvr rsı oşluğu. 49

54 3.4. Korkuluklrı Tkm Merdiven tşıyıcı elemnlrı sitlenip kenr oşluklrı doldurulduktn sonr merdiven oşluğu emniyetinin lınmsı gerekir. Bunun için korkuluk uygulmsı ypmk gerekir. Korkuluklr merdiven lrın ğlnn küpeşte ile smklr rsın tutturulduğundn u elemnlrın sıryl yerine lıştırılıp sitlenmesi gerekir Merdiven Bsının Alıştırılıp Yerine Sitlenmesi Fliyet 1 de hzırldığınız merdiven sını merdivenin ilk smğın (ğlnck yere) dyyrk kertme ypmk için smk yükseklik ve klınlığı ile rıht-smk çıkıntısını mrklyınız. Kertmeyi şerit testere mkinesinde tekniğine uygun keserek oşltınız. Resim 100.,: Şerit testere mkinesinde merdiven sının smğ göre kertilmesi Yerine lıştırdığınız yı ğlmk için Resim 101. de olduğu gii vid yerlerini mrklyınız. Resim 101.,: Yerine lıştırıln üzerinde vid yerlerinin mrklnmsı Mrkldığınız merkezlerden 5 mm çpındki mtkp ile vid deliğini deliniz. Ön yüzeye 10 luk mtkp vey hvş mtkı ile hvş çınız. 50

55 Resim 102: Vid deliğinin delinmesi Resim 103: Vid deliğine hvş çılmsı Vid şlrının görünmesi istemiyor ise vid şını kptck çpt hşp tpyı seçiniz. Seçtiğiniz tpy uygun mtkı ireyizin mndrenine tkrk tp tkılck derinlikte vid hvşsı çınız. Resim 104.,: Vid deliğine tp tkmk için derin hvşnın çılmsı Bnın irleşme yerini tutkllyrk yerine oturtunuz. Vidnın irini vidlyınız. Gönye ile nın diklik kontrolünü ypınız. İkinci vidyı vidlyrk nın sitlenmesini sğlyınız. Tşn tutkllrı tekniğine uygun temizleyiniz. 51

56 c d Resim 105.,,c,d: Merdiven sının diklik kontrolü ypılrk yerine vid ile sitlenmesi Küpeştelerin Alıştırılıp Yerine Sitlenmesi ) Ahşp korkuluk küpeştesinin lıştırılıp yerine sitlenmesi Merdiven irinci kolu küpeştesini uygun yükseklikte lr rsın kldırıp fzllıklrını mrklyınız. Boy kesme mkinesinde mrklnn yerden uygun çıd küpeşte oyunu kesiniz. Boyu kesilen küpeşteyi yerine kldırrk lr üzerine yerlerini mrklyınız. Resim 106: Küpeşte yerlerinin lr üzerine mrklnmsı 52

57 Vid yerlerini küpeşteyi sğlmc tutck uzklıkt iki det vid için mrklyınız. Mrklnn yerlerden küpeşte eğimine uygun çıd 5 mm çpındki mtkp ile deliniz. Resim 107: Küpeşte eğimine uygun çıd vid deliklerinin delinmesi Vid deliklerine tp için derin hvş çınız. Resim 108: Derin hvş çılmış Küpeşte mktlrını tutkllyrk küpeşteyi yerine vid ile sitleyiniz. Tşn tutklı tekniğine uygun temizleyiniz. ) Metl korkuluk küpeştesinin lıştırılıp yerine sitlenmesi Resim 109: Küpeştenin y vidlnmsı İkinci merdiven kolu küpeştesini yerine yukrıd olduğu gii lıştırınız. Blr üzerinde küpeşte yerlerini mrklyınız 53

58 Resim 110.,: Korkuluk küpeştesinin yerine lıştırılıp lrdki yerinin mrklnmsı Blrdki küpeşte gelecek yerlere vid delik merkezlerini mrklyınız. Vidd deliklerini yukrıdki nltıldığı gii deliniz. Tp için derin hvşyı tekniğine uygun çınız Resim 111.,: Vid deliklerinin mrklnıp delinmesi Küpeşteyi smklr kdr indirerek skı demiri delik merkezlerini gönye ile küpeşte üzerine tşıyınız. Bu merkezleri gönye ile küpeşte ltın tşıyrk mrklyınız. Resim 112.,: Küpeşte üzerinde çelik düel yerlerinin mrklnmsı 54

59 Çelik düel çpınd ir mtkp seçerek düel oyund mrklmy uygun çıd (Yerine konulduğund düşey doğrultud) düel deliğini deliniz. Resim 113: Çelik düel deliğinin delinmesi Çelik düelleri küpeşte üzerindeki deliklere çekiç ile küpeşteyi yrmdn çkrk yerleştiriniz. Resim 114.,: Çelik düellerin küpeştedeki deliklere çkılmsı Küpeşte mktlrını tekniğine uygun tutkllyınız. Çelik düeller lt gelecek şekilde yerine vidlyrk sitleyiniz. Tşn tutkllrı tekniğine uygun temizleyiniz. Resim 115.,: Küpeştenin lr vid ile ğlnıp sitlenmesi 55

60 c) Duvr küpeştesinin lıştırılıp yerine sitlenmesi Fliyet 1 ve 2 de hzırldığınız duvr küpeştesini vidlmk için küpeşte üzerinde uygun yerlere vid deliği delip hvş çınız. Küpeşteleri duvrdki yerlerine kldırıp shnlık kirişinde olduğu gii vid deliklerin duvr mrklyınız. Mrklnn yerlerden duvrı 10 luk elms uçlu mtkp ile delerek düeli u deliğe yerleştiriniz. Resim 116.,: Duvr küpeştesi ğlmk için yerine kldırılmış duvr küpeştesi ile düel deliği delinmiş merdiven yn duvrı Küpeşte ile duvr rsın vid deliğine denk gelecek şekilde uzklştırm orusunu yerleştiriniz. Vidyı küpeşte ve uzklştırm orusu içinden geçirilerek duvrdki düele tutturunuz. Küpeşte üzerindeki tüm ğlntı yerlerinde ynı işlemi yptıktn sonr küpeşteyi duvr doğru itip ütün vidlrı tekniğine uygun vidlyınız Resim 117.,: Uzklştırm orusu ile duvr ğlnmış duvr küpeştesi 56

61 Korkuluklrın Alıştırılıp Yerine Sitlenmesi Bu modüldeki hşp merdiven mketinde üç yrı korkuluk montjı uygulmsı gösterilecektir Koridor hşp korkuluğunun yerine sitlenmesi Fliyet 1 ve 2 de hzırlyıp irleştirdiğiniz korkuluğu yerine koyrk, lt ve üst küpeştenin merdiven sın deldiği yeri ve vid deliğini mrklyınız. Resim 118: Küpeştelerin y mrklnmsı. Resim 119: Vid yerlerinin mrklnmsı B üzerinde üst ve lt küpeşte vid deliğini tekniğine uygun deliniz. Tp tkılck şekilde tekniğine uygun hvş çınız. Birleşme yerlerine yeterince hşp tutklı sürünüz. Resim 120: Vid deliğinin delinmesi Resim 121: Ek yerine tutkl sürülmüş Tekniğine uygun olrk koridor korkuluğunu ve zemine vidlyınız. Tşn tutklı tekniğine uygun temizleyiniz. 57

62 Resim 122.,:Koridor korkuluğunun merdiven sı ve zemine vidlnmsı Merdiven metl-skı korkuluğunun yerine sitlenmesi Bu merdiven kolund sğ tşıyıcı seren ypılmmış smklr metl korkuluklrl küpeşteye sılrk ğlnmıştır. Metl korkuluğu ğlmk için rıht orusunu yerine yerleştiriniz Korkuluk orusunu yerine yerleştiriniz. Resim 123.,: Rıht ve korkuluk orulrının yerine yerleştirilmesi Sonsuz diş çılmış metl splmyı sıryl; Bsmk thtsı-rıht orusu- Bsmk thtsı-korkuluk orusu içinden geçirerek küpeşte içindeki çelik düele çevirerek tkıp sıkıştırınız. Diğer smklr d ynı yöntemle korkuluk ve rıht orulrını tkınız. 58

63 Resim 124.,: Borulr içerisinden sonsuz diş çılmış skı demirinin geçirilerek çelik düele tkılmsı Bsmklr sıldığınd smklr şğı doğru esneyip splmdn kurtulup kırılileceğinden. Splm ucun pul koyrk kplı somunl smğı sitleyiniz. Resim 125.,: Splm ucun pul tkrk kplı somun ile smğın sitlenmesi Bu tür smk ve korkuluk uygulmlrı merdivenin sitili ve müşteri isteğine göre hşp merdivenlere uygulnilmekte, yrı ir görünüm vermesi ynınd mliyete olumsuz ir etkisi olmmktdır. Tşıyıcılık çısındn d olumsuz ir yönü ulunmyn u uygulmnın montjı ve imltı d o denli kolydır. Aşğıd metl-skı korkuluğu uygulnmış hşp merdiven ile montj şekli görülmektedir. 59

64 Resim 126: Metl korkuluklrl smğı sılmış hşp merdiven Şekil 8: Metl korkuluklrl smğın sılmsı Merdiven Ahşp Korkuluğunun Yerine Alıştırılıp Sitlenmesi Bu merdiven kolund korkuluklrı küpeşte ile smklr rsın kendinden kvel ve metl gereçlerle tutkllyrk ğlycğız. Bunun için; hşp korkuluk tkılck yerleri smk ve küpeşte üzerinde mrklyınız. Resim 127: Korkuluk deliğinin smğ mrklnmsı. Resim 128: Korkuluğun küpeşteye mrklnmsı. 60

65 Korkuluk kvelsı çpınd ir mtkı seçerek smklrd mrkldığımız merkezlerden yeterli derinlikte deliniz. Korkuluğu yerine tkrk oyunu küpeşte ltın göre mrklyıp uygun çıd kesiniz. Resim 129: Korkuluk kvel deliğinin delinmesi Korkuluğun her iki ucu ile smktki korkuluk deliğini tutkllyınız. Resim 130.,: Korkuluk kvel ve mktlrının hşp tutklı ile tutkllnmsı Korkuluğu smktki deliğe tkrk küpeşte ltın sıkıştırınız. Resim 131.,: Korkuluğun smk ve küpeşte rsın tkılmsı 61

66 Çivi vey vid ile küpeşteye sitleyiniz. (Not: Vid ile sitleme ypılck ise korkulukt vid yerleri delinip hvşnın çılmsındn sonr vidlm ypınız.) Resim 132:Korkuluğun çivi ile serene sitlenmesi Tüm küpeşte ve korkuluklr sitlendikten sonr irleşim yerleri zımpr ile tesviye edilerek vid deliklerine hşp tplrı tkınız. Resim 133: Ahşp tp tkılmış vid delikleri 62

67 DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (Elemnlrı hzırlnmış hşp merdiveni yerine monte ediniz) Aşğıd hzırlnn değerlendirme ölçeğine göre kendi yptığınız y d rkdşınızın yptığı çlışmyı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hyır seçeneklerinden uygun olnını kutucuğ işretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Dersin Ahşp doğrmcılık resmi dı Amç Döner ve düşer kntlı pencere resmi çizme ecerisini ölçmek. Konu Döner ve düşer kntlı pencere resmi çizeilme. 1 2 GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hyır Merdiven lnın Öğrenme Fliyeti-1ve 2 de hzırldığınız merdiven elemnlrını, el tkımlrını ve ğlntı gereçlerini getiriniz mi? Tşıyıcı elemnlrı yerlerine lıştırrk tekniğine uygun monte ettiniz mi? 3 Bsmklrı yerlerine tekniğine uygun tkrk sitlediniz mi? 4 Kenr oşluklrını doldurunuz mu? 5 Blrı, küpeşteleri ve korkuluklrı yerlerine tktınız mı? 63

68 MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Modül uygulm sorusu: Yüksekliği: 54 cm, Derinliği:78 cm, Genişliği: 90 cm oln merdiven lnın hşp merdiven uygulmsını 1/2 ölçeğinde ypınız. Öğretmeniniz, modüldeki fliyetleriniz ve rştırm çlışmlrınız sonund kzndığınız ilgi ve ecerilerinizi ölçme rçlrıyl ölçülerek sizin modül ile ilgili durumunuzu değerlendirecek ve sonucunu size ildirecektir. Dersin dı Amç Konu PERFORMANS TESTİ Ahşp doğrmcılık resmi Öğrencinin Döner ve düşer kntlı pencere resmi çizme ecerisini ölçmek. Adı soydı Döner ve düşer kntlı pencere resmi çizeilme. Sınıf No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hyır 1 Merdiven tşıyıcı kirişlerini yptı mı? 2 Rıht, smklr ve limonluklr yptı mı? 3 Merdiven shnlıklrı yptı mı? 4 Korkuluk, ve küpeşteleri yptı mı? 5 Merdiven doğrm elemnlrını irleştirdi mi? 6 Merdiven elemnlrını gönyesinde sitledi mi? 7 Birleşim yerlerindeki fzllıklrı kesti mi? 8 Merdiven tşıyıcı kirişlerini yerlerine lıştırdı mı? 9 Merdiveni sitledi mi? 10 Kenr oşluklrını doldurdu mu? 11 Korkuluklrı ve küpeşteleri tktı mı? Not: Zümre öğretmenleri krrı ile öğretmeniniz şk ir performns testi ypilir. 64

69 CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ -1 CEVAP ANAHTARI 1 B 2 C 3 D 4 A 5 C 6 B 7 A 8 C 9 C 10 D Doğru olrk cevp veremediğiniz sorulr için, geri dönerek u sorulrl ilgili konulrı, tekrr inceleyiniz. Sorulr doğru cevp verdiğiyseniz ir üst modüle geçeilirsiniz. 65

70 KAYNAKÇA KAYNAKÇA KOÇ, Adullh, Yyınlnmmış ders notlrı, Antly KOÇ, Adullh, Merdiven uygulm resimleri, Antly ÖZCAN, Köksl, Ypı, Bilim yyıncılık, Ankr