İÇİNDEKİLER. Madde Sayfa. Önsöz 7. İçindekiler 9. Kısaltmalar 33. Kaynakça SAYILI İŞ KANUNU ŞERHİ. Genel Gerekçe 51 BİRİNCİ BÖLÜM

Transkript

1 İÇİNDEKİLER Madde Sayfa Önsöz 7 İçindekiler 9 Kısaltmalar 33 Kaynakça SAYILI İŞ KANUNU ŞERHİ Genel Gerekçe 51 BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve kapsam 1 59 İlgili Kararlar 61 Tanımlar 2 64 İŞ KANUNUNUN TEMEL KAVRAMLARI I- İşçi İşçi Terimi İşçi Tanımı İşçilik Niteliği 72 II- İŞVEREN İşveren Tanımı Çalıştırmanın İş Sözleşmesi Gereği Olması İşçi Çalıştıran Kişi Olarak İşveren Kavramı 82 a) Genel olarak 82 b) İşverenin Belirlenmesi 83 c) İşverenin Yönetim Hakkı 85

2 aa) Genel olarak 85 bb) İşverenin Yönetim Yetkisinin Farklı Kişilerde Toplanması 88 III- İşveren Vekili İşveren Vekili Tanımı İşveren Vekilinin İşveren Niteliği İşveren Vekilinin Özellikleri 92 a) İşyerinde İşveren Adına Hareket Etmek 92 b) İşin ve İşyerinin Yönetiminde Görev Almak 93 c) Aynı Kişide İşçilikle İşveren Vekilliği Sıfatının Birleşmesi 94 d) Mahkemede Temsil 95 IV- Alt İşveren Genel Olarak Bir İşverenden İş Alınması Müteahhit Taşeron Alt İşveren-Asıl İşveren İlişkisi 104 V- İşyeri İşyerinin Tanımı İşyeri Kavramı İşyeri ve İşyerinden Sayılan Yerler Eklentiler İşyerinin veya Bir Bölümünün Devri 121 İlgili Kararlar 122 İşyerini bildirme I- İşyerini Bildirme 219 II- İş Kanununun Uygulanmasında Uyuşmazlıkların Çözümü 220

3 İlgili Karar Alt İşverenlik Yönetmeliği 224 İstisnalar İŞ KANUNUNUN UYGULAMA ALANI DIŞINDA OLANLAR I- Genel Olarak 231 II- İstisnalar ve İstisnaların İstisnaları Deniz ve Hava Taşıma İşleri 233 a) Deniz taşıma işleri 233 aa) İstisna Kapsamında Olanlar 233 bb) İş Kanunu Kapsamında Bulunanlar 233 b) Hava taşıma işleri 233 aa) İstisna Kapsamında Olanlar 233 bb) İş Kanunu Kapsamında Bulunanlar Tarım İşleri 234 a) İstisna Kapsamında Olanlar 234 b) İş Kanunu Kapsamında Bulunanlar 236 aa) Genel Olarak 236 bb) Tarım Sanatları ile Tarım Aletleri Makina ve Parçalarının Yapıldığı Atölye ve Fabrika İşyerleri 236 cc) Tarım İşletmelerindeki Yapı İşleri 237 dd) Halkın Faydalanmasına Açık veya İşyerlerinin Eklentisi Durumundaki Park ve Bahçelerde Çalışanlar 237 ee) Denizlerde Çalışan Su Ürünleri Yetiştiricileri Evlerde Yapılan El Sanatları İşleri Ev Hizmetleri sayılı Kanundaki Tanıma Uygun Olarak Üç Kişinin Çalıştığı

4 İşyerleri Çıraklar Aile Ekonomisi Sınırı İçinde Tarımla İlgili Yapı İşleri Sporcular Rehabilite Edilenler 242 İlgili Kararlar 243 Eşit davranma ilkesi I- Genel Olarak 264 II- Eşit Davranma İlkesine Aykırılığın Yaptırımı 267 III- İspat Yükü 268 IV- Diğer Tazminatlarla İlişkisi 269 İlgili Kararlar Eşit Değerde İş İçin Erkek ve Kadın İşçiler Arasında Ücret Eşitliği Hakkında 100 Sayılı Sözleşme İş ve Meslek Bakımından Ayırım Hakkında 111 Sayılı Sözleşme 292 İşyerinin veya bir bölümünün devri İlgili Kararlar 299 Geçici iş ilişkisi I- İş Sözleşmesinin Devri 333 II- Ödünç İş İlişkisi 335 III- Ödünç İş İlişkisinin İşçi Haklarına Etkisi 339 IV- Yararlananın İşveren Niteliğini Kazanması 342 İlgili Kararlar 342 İKİNCİ BÖLÜM İş Sözleşmesi, Türleri ve Feshi Tanım ve şekil İŞ SÖZLEŞMESİ

5 I- Genel Olarak 352 II- İş Sözleşmesinin Özellikleri 353 III- İş Sözleşmesinin Unsurları Bağımlılık 357 a) Ekonomik Bağımlılık 357 b) Kişisel Bağımlılık 358 c) Teknik bağımlılık İş Sözleşmesi-İstisna Sözleşmesi Ayırımı İş Sözleşmesinin Vekalet Akdinden Ayrılması 365 IV- İş Sözleşmesine İlişkin Koşullar 368 V- İş Sözleşmesinin Askıya Alınması 370 VI- Hizmet Sözleşmesinin Hükümsüzlüğü Genel Olarak Hizmet Sözleşmelerinin Butlanı 371 a) Genel Olarak 371 b) Kanundaki Yasaklara Aykırı Sözleşme 372 c) Ahlaka Aykırı Sözleşme 373 VII- Hizmet Sözleşmesinin İptali 374 İlgili Kararlar 375 Türü ve çalışma biçimlerini belirleme serbestisi Sürekli ve süreksiz işlerdeki iş sözleşmeleri SÜREKSİZ İŞLER I- Genel Olarak 395 II- Süreksiz İşin Belirlenmesi 396 III- Sürekli-Süreksiz İş Ayırımının Sonuçları 396 İlgili Kararlar 397

6 Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesi BELİRSİZ-BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ I- Genel Olarak 400 II- Belirli Süreli İş Sözleşmesi 402 İlgili Kararlar 408 Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesi ayırımın sınırları İlgili Kararlar 434 Kısmî süreli ve tam süreli iş sözleşmesi İlgili Kararlar İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı 454 Çağrı üzerine çalışma İlgili Kararlar 457 Deneme süreli iş sözleşmesi DENEME SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ I- Genel Olarak 460 II- Deneme Süreli Hizmet Sözleşmelerinin Özellikleri Sürekli İş İçin Yapılabilmesi Deneme Süresi Deneme Süresinde Fesih 462 a) Fesih Yetkisinin Kullanılması 462 b) Fesih Yetkisinin Kullanılmaması 462 III- Deneme Süresinin Hukuki Sonuçları Deneme Süresinde Akdin Fesih Edilmemesi Deneme Süresinde Sözleşmenin Feshedilmesi Deneme Süresinin İspatı 463

7 İlgili Kararlar 464 Takım sözleşmesi ile oluşturulan iş sözleşmeleri TAKIM SÖZLEŞMESİ I- Genel Olarak 466 II- Takım Sözleşmesinin Tarafları 467 III- Takım Sözleşmesinin Şekli 467 IV- Takım Sözleşmesinin Hukuki Sonuçları 468 İlgili Karar 468 Süreli fesih HİZMET SÖZLEŞMESİNİN FESHİ I- Hizmet Sözleşmesinin Bildirimli Feshi Genel Olarak Fesih Bildirimi İle İhbar Önelli Bildirim Arasındaki İlişki Fesih Bildiriminin Hüküm Doğurması 476 II- İhbar Önelli Fesih Genel Olarak İhbar Önelleri 477 a) İş Kanunundaki Süreler 477 b) İş Kanunundaki Sürelerin Uzatılması 478 c) Önel Süresi İçinde İş Arama İzni Verilmesi 479 d) İhbar Önellerinin Bölünmezliği 480 e) İhbar Önelleri Ücreti İhbar Önellerine Uymamanın Sonuçları 482 a) İşçi Yönünden 482 b) İşverenin Önellere Uymamasının Sonuçları 484 (a) İhbar Tazminatı 484

8 (b) İhbar Tazminatında Sorumluluk 495 (c) İhbar Tazminatının Hesabı ve Tahsili 496 aa) İhbar Tazminatının Hesabı 496 bb) İhbar Tazminatının Tahsili 497 III- İşverenin Kötüniyetli Feshinin Sonuçları Kötüniyet Tazminatı Kötüniyet Tazminatının Hesabı 507 İlgili Kararlar Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından Son Verilmesi Hakkında 158 Sayılı Sözleşme 660 Feshin geçerli sebebe dayandırılması İŞ GÜVENCESİ I- Genel Olarak 669 II- İş Güvencesinden Yararlanma Koşulları İşçi veya Gazeteci ya da İşyeri Sendika Temsilcisi Olma 671 a) İş Kanunu Kapsamında İşçi Olma 671 b) Basın İş Kanunu Kapsamında Gazeteci 678 c) İşyeri Sendika Temsilcisi Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi ile Çalıştırılma 681 a) İş Sözleşmesinin Kurulması 681 b) Belirsiz-Belirli Süreli İş Sözleşmesi İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi 685 a) Genel olarak 685 b) Feshin makul süre içinde kullanılması Çalışan İşçi Sayısı 687 III- İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi 688

9 a) Genel Olarak 688 b) Çalışan İşçi Sayısı 689 aa. İşyerinde Çalışan İşçi Sayısı 689 bb. İşletmeye Bağlı Aynı İşkolunda En Az Otuz İşçi Çalışması 691 c) İşçinin En Az Altı Aylık Kıdeminin Olması 694 aa. Genel Olarak 694 bb. Kıdeme Esas Süresinin Hesabı 695 cc. Bir İşyerinde veya Aynı İşverenin Değişik İşyerlerinde Çalışma 697 d) İşveren Vekili Olmama 698 aa. Genel Olarak 698 bb. İşveren Vekilinin Özellikleri Geçerli Fesih Nedenleri 699 a. Genel Olarak 699 b. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Sebepler 700 aa) Genel Olarak 700 bb) Verimlilik 701 cc) Performans Değerlendirme 702 c. İşçinin Davranışlarından Doğan Sebepler 706 d. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Sebepler 707 aa) Genel Olarak 707 bb) İşletme İçi Nedenler 709 cc) İşletme Dışı Nedenler Geçersiz Fesih Nedenleri 711 İlgili Kararlar 713 Sözleşmenin feshinde usul

10 FESİH BİLDİRİMİNDE ŞEKİL VE USUL I- Fesih Bildiriminin Yapılma Usulü Fesih Bildirimi Öncesi Yapılması Gerekenler 1024 a) Savunma Alınması 1024 b) Fesih Hakkının Makul Süre İçerisinde Kullanılması Fesih Bildiriminde Şekil Ve Usul Yönünden Dikkat Edilecek Hususlar 1027 İlgili Kararlar 1028 Fesih bildirimine itiraz ve usulü FESİH BİLDİRİMİNE İTİRAZ YÖNTEMİ I- Genel Olarak 1043 II- İşçinin İşten Çıkarılma Kararına Karşı Mahkemeye Başvurusu Genel olarak Başvuru Süresi İşe İade Dava Dilekçesinin İçeriği 1047 a) Dava Dilekçesinde Bulunması Gerekenler 1047 b) Talebe Bağlılık İlkesi Yönünden Dava Dilekçesi İşe İade Davasının Tarafları Başvurunun Mahkemece İncelenmesi 1050 a) Genel Olarak 1050 b) Delillerin Değerlendirilmesi ve İspat Yükü 1051 aa) Davayı Etkileyecek Uyuşmazlık Konusunun Gösterilmesi 1051 bb) İspat Külfeti 1051 cc) Delillerin Değerlendirilmesi 1052 c) Mahkemenin Verebileceği Kararlar 1053 aa) Genel Olarak 1053

11 bb) Davanın Reddi Kararı 1054 cc) Davanın Kabulü Kararı 1054 dd) Davanın Konusuz Kalması İşe İade Kararının Temyiz İncelemesi 1058 III- İşçinin Özel Hakeme Başvurması 1060 İlgili Kararlar 1064 Geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları GEÇERSİZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI I- Genel Olarak 1126 II- İşe İade Kararının Uygulanmasında Ortaya Çıkan Problemler 1127 III- İşe İade Kararının İnfazı 1138 İlgili Kararlar 1140 Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİĞİN HUKUKİ SONUÇLARI I- Genel Olarak 1175 II- Çalışma Koşullarında Değişikliğin Zamanı 1176 III- Çalışma Koşullarında Değişikliğin Kapsamı 1178 IV- Çalışma Koşullarında Değişikliğin Kanıtlanması 1180 İlgili Kararlar 1182 Yeni işverenin sorumluluğu İlgili Kararlar 1212 İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞÇİ TARAFINDAN ÖNELSİZ FESHİ I- Genel Olarak 1218 II- Hizmet Sözleşmesinin İhbar Önelsiz Feshi Genel Olarak 1218

12 2- İşverenin Borçlarına Uymamasına Karşı İşçinin Önelsiz Fesih Halleri 1221 a) Sağlık Sebepleri 1221 aa) İşin Niteliğinin İşçinin Sağlık ve Yaşayışına Tehlikeli Olması 1221 bb) İşçinin Yakın İlişki İçinde Bulunduğu Kişilerin Bulaşıcı veya İşi ile Bağdaşmayacak Şekilde Hastalığa Tutulması 1222 b) İşverenin Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Halleri 1223 aa) Genel Olarak 1223 bb) İşverenin İşçiyi Yanıltması 1223 cc) Şeref ve Namusa Dokunacak Hareketler, Cinsel Taciz, Psikolojik Taciz 1224 dd) İşverenin Evinde Oturan İşçi İçin İşverenin Yaşayış Tarzının Düzgün Olmaması 1227 ee) İşverenin İşçi ve Ailesi Aleyhine Suç İşlemesi 1227 ff) Ücretin Ödenmemesi 1229 gg) Noksan İş Vermek ve İş Şartlarını Değiştirmek Zorlayıcı Sebepler Önelsiz Fesih Hakkı Veren Diğer Haller 1237 İlgili Kararlar 1238 İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı İŞVERENİN ÖNEL TANIMAKSIZIN İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHİ I- Genel Olarak 1315 II- İşverenin İş Sözleşmesini Önelsiz Fesih Halleri Genel Olarak Sağlık Sebepleri 1319

13 3- Ahlâk ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri 1321 a) Genel Olarak 1321 b) İşçinin İşvereni Yanıltması 1324 c) Şeref ve Namusa Dokunacak Söz Davranışlar 1324 d) İşçinin Yaşayış Tarzının Uygun Olmaması 1325 e) İşçinin İşveren veya Ailesine veya Başka İşçisine Sataşması, Cinsel Tacizi ve Sarhoşluğu 1325 f) İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Uymayan Davranışları 1327 g) İşçinin İşyerinde İşlediği Suçtan Hüküm Giymiş Olması 1329 h) Devamsızlık 1331 i) Hatırlatıldığı Halde İşçinin Görevini Yapmaması 1334 j) İşin Güvenliğini Tehlikeye Düşürmek ve Zarar Vermek Zorlayıcı Sebeple Fesih İşverene Önelsiz Fesih Hakkı Veren Diğer Haller 1337 İlgili Kararlar CİLT Derhal fesih hakkını kullanma süresi AKDİ FESİH HAKKININ KULLANILMA SÜRESİ I- Genel Olarak 1381 II- İhbar Önelsiz Fesihde Hak Düşürücü Süre Genel Olarak Hak Düşürücü Sürenin Başlangıcı Sürenin Niteliği ve Hesaplanması Hak Düşürücü Sürenin İşlemesi Feshin Süresinde Yapıldığının İspatı Süresinde Yapılan Fesihte Tazminat 1386

14 III- Belirli Süreli Hizmet Akitlerinin Süresinden Önce Feshinin Hukuki Sonuçları İş Sözleşmesinde Ceza Koşulu 1386 a) Genel Olarak 1386 b) İş Sözleşmesinde Ceza Koşulu Kararlaştırılması 1387 c) Ceza Koşulunun İşçi Aleyhine Tek Taraflı Olarak Düzenlenememesi Cezanın Miktarı, Geçersizliği ve İndirilmesi 1390 a) Cezanın miktarı ve hükümleri 1390 b) Cezanın indirilmesi 1394 aa) Aşırı ceza koşulunun indirilmesi gerekliliği 1394 bb) Aşırı cezanın indirilmesi yöntemi Eğitim Giderleri 1399 İlgili Kararlar 1400 Yeni iş arama izni YENİ İŞ ARAMA İZNİ I- Genel Olarak 1449 II- Yeni İş Arama İzni 1450 III- İş Arama İzninin Süresi 1451 İlgili Kararlar 1453 Çalışma belgesi I- Genel Olarak 1455 II- Çalışma Belgesinin Verilmesi 1456 İlgili Kararlar 1456 Toplu işçi çıkarma TOPLU İŞÇİ ÇIKARMA

15 I- Genel Olarak 1459 II- Toplu İşçi Çıkarma Sayılacak Haller 1460 III- Bildirim Yükümlülüğü ve İşyeri Sendika Temsilcileriyle Görüşme 1461 IV- Fesih Bildirimlerinin Hüküm Doğurması ve İşe İade Davası 1462 V- Yeniden İşe Alma Yükümlülüğü 1463 VI- Mevsim ve Kampanya İşçilerinin İşe Daveti 1464 İlgili Kararlar 1465 Özürlü, eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu HİZMET AKDİ YAPMA ZORUNLULUĞU I- Genel Olarak 1474 II- İşverenin Çalıştırma Yükümlülüğü ) Sakat ve Eski Hükümlü Çalıştırma Yükümlülüğü ) Maluliyeti Ortadan Kalkan İşçilerin İşe Alınması ) Sözleşme Yapma Yükümlülüğünün Yaptırımı 1480 İlgili Kararlar Sakatların Mesleki Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında 159 Sayılı Uluslararası Çalışma Teşkilatı Sözleşmesi Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Eski Hükümlü İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Engelli Ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Tahsil Edilen İdari Para Cezalarını Kullanmaya Yetkili Komisyona Dair Yönetmelik Özürlü ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Komisyonun Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 1502 Askerlik ve kanundan doğan çalışma İlgili Karar 1509

16 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ücret Ücret ve ücretin ödenmesi I- Ücret Ödeme Borcu Genel Olarak Ücretin Niteliği Ücret Türleri 1515 a) Genel Anlamda Ücret 1515 b) Geniş Anlamda Ücret Ücret Ekleri 1517 a) Genel Olarak 1517 b) İkramiye 1518 c) Prim 1519 d) Provizyon 1519 e) Kârdan Pay Alma Ücretin Ödenmesi 1521 a) Ücretin Ödenme Biçimi 1521 aa) Para Olarak Ödeme 1521 bb) Ayın Olarak Ödeme 1522 b) Ödeme Vakti 1522 c) Ödeme Mahalli 1523 d) Ücretin Ödeneceği Kişi 1523 e) Ücreti Ödeyecekler 1524 II- Ücretin Miktarı Ve Ödendiğinin İspatı Genel Olarak Ücretin Miktarının İsbatı 1525

17 3- Makbuz Yüzdelerin Ödenmesinin İspatı İbranameler 1527 İlgili Kararlar Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik Ücretin Korunması Hakkında 95 Sayılı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi Eşit Değerde İş İçin Erkek Ve Kadın İşçiler Arasında Ücret Eşitliği Hakkında 100 Sayılı Sözleşme 1737 İşverenin ödeme aczine düşmesi Ücretin gününde ödenmemesi Genel Olarak Ücretin Ödenmemesi Nedeniyle İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi Ücret Ödenmemesine Karşı İşçinin İşgörmekten Kaçınması 1743 a) Genel Olarak 1743 b) İşçilerin Toplu Halde İş Görmekten Kaçınması 1745 aa) Tarihi Gelişim 1745 bb) İşgörmekten Kaçınma-Hak Grevi İlişkisi 1748 cc) Türk Borçlar Kanununun 97. maddesi ile İş Kanunun 34. maddesinin Uygulanması Sorunu Çalışılmayan Süre Ücreti Ücretin Geciktirilmesinde Faiz 1758 İlgili Kararlar 1759 Ücretin saklı kısmı

18 Kamu makamlarının ve asıl işverenlerin hakedişlerinden ücret kesme yükümlülüğü ÜCRETİN GÜVENCEYE ALINMASI I- Genel Olarak 1766 II- Kamu Sektöründe Sorumluluk 1766 III- Özel Sektörde Sorumluluk 1767 IV- Ücret Hesap Pusulası 1768 İlgili Kararlar 1769 Ücret hesap pusulası I- Genel Olarak 1772 II- Ücret Hesap Pusulası 1772 İlgili Kararlar 1773 Ücret kesme cezası İlgili kararlar İşçi Ücretlerinden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Kurulun Teşekkülü ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik 1781 Asgari ücret I- Genel Olarak 1787 II- Asgari Ücret Tespitinin Sonuçları 1789 İlgili Kararlar Asgari Ücret Tespit Usulleri İhdasına İlişkin 26 Sayılı Sözleşme Asgari Ücret Yönetmeliği 1805 Yarım ücret İlgili Kararlar 1809 Fazla çalışma ücreti I- Çalışma Sürelerinde Esneklik Uygulamaları 1813

19 II- Fazla Saatlerle Çalışma 1814 III- Günlük Çalışma Süresinin Aşılması 1814 IV- Haftalık Çalışma Süresinin Aşılması 1816 V- Fazla Çalışmanın Ortaya Çıkması 1817 VI- İş Sürelerinin Denkleştirilmesinde Fazla Çalışma 1822 a) Genel Olarak 1822 b) Çalışma Süresi 1825 c) Çalışma Süresinin Denkleştirilmesi 1826 VII- Fazla Süreli Çalışma 1830 VIII- Fazla Çalışma ve Fazla Süreli Çalışmada Onay Alınması 1831 IX- Fazla Çalışmanın Sınırı ve Yasakları Fazla Çalışmanın Sınırı Fazla Çalışma Yasakları 1843 a) Genel Olarak 1843 b) Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışanların Fazla Saatlerde Çalıştırılması Yasağı 1844 c) Günde En Fazla Yedi buçuk veya Daha Az Çalışılması Gereken İşlerde Fazla Çalışma Yasağı 1845 d) Çocuk ve Genç İşçilerin Fazla Çalışma Yasağı 1846 XI- Fazla Saatlerle Çalışmanın Boş Zaman ile Karşılanması Genel Olarak Boş Zaman Kullanılmadan İş Sözleşmesinin Feshi 1849 XII- Fazla Çalışma Ücreti Genel Olarak Fazla Çalışma Ücretine Hak Kazanılması Fazla Mesai Ücretinin Hesabı 1858

20 XIII- Fazla Çalışma Ücretinin Ödenmesi Genel Olarak Fazla Çalışma Ücreti Ödenmemesinde Temerrüt Fazla Çalışma Ücreti-İbraname Fazla Çalışma Ücretinden Taktiri İndirim 1872 İlgili Kararlar İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürede Çalışma Yönetmeliği 2006 Zorunlu nedenlerle fazla çalışma Olağanüstü hallerde fazla çalışma Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma Saklı Haklar Hafta tatili ücreti I- Genel Olarak 2020 II- Hafta Tatiline Hak Kazanma 2022 III- Hafta Tatili Ücreti 2023 İlgili Kararlar Sınai Müesseselerde Hafta Tatili Yapılması Hakkında 14 Sayılı Sözleşme Projesi 2051 Genel tatil ücreti I- Genel Olarak 2055 II- Genel Tatil Ücreti 2058 İlgili Kararlar 2059 Geçici iş göremezlik İlgili Karar 2077 Ücret şekillerine göre tatil ücreti

21 İlgili Karar 2079 Tatil ücretine girmeyen kısımlar Yüzdelerin ödenmesi Yüzdelerden Toplanan Paraların İşçilere Dağıtılması Hakkında Yönetmelik 2082 Yüzdelerin belgelenmesi Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri YILLIK ÜCRETLİ İZİN I- Genel Olarak 2090 II- Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma 2091 III- Ceza Yaptırımları 2091 İlgili Kararlar Gemiadamlarının Yıllık Ücretli İznine İlişkin 146 Sayılı Sözleşme 2104 Yıllık ücretli izne hak kazanma ve izni kullanma dönemi I- Genel Olarak 2110 II- Yıllık Ücretli İzin Kullanma Zamanını Belirleme 2111 İlgili Kararlar 2112 Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller İlgili Kararlar 2118 Yıllık ücretli iznin uygulanması YILLIK İZNİN UYGULANMASI I- İzin Süreleri 2121 II- İzin Hakkından Vazgeçilememesi 2122 III- İzin Sürelerinin Bölünmesi 2123 İlgili Kararlar 2124 Yıllık izin ücreti

22 İlgili Kararlar 2135 İzinde çalışma yasağı Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti İlgili Kararlar 2142 İzinlere ilişkin düzenlemeler İlgili Kararlar Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği 2175 Sigorta primleri Ücretten indirim yapılamayacak haller İlgili Kararlar 2183 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İşin Düzenlenmesi Çalışma süresi I- Genel Olarak 2194 II- Çalışma Sürelerinde Esneklik Genel Olarak Çalışma Sürelerinde Esneklik Uygulamaları 2196 a) Genel Olarak 2196 b) Kayan İş Süresi 2196 aa) Genel Olarak 2196 bb) Basit Kayan İş Süresi 2197 cc) Nitelikli Kayan İş Süresi 2197 c) Sıkıştırılmış İş Haftası 2198 d) Yıllık İş Süresi 2198 e) Yoğunlaştırılmış İş Haftası 2198 III- İş Sürelerinin Denkleştirilmesi Uygulamasında Fazla Çalışma 2199

23 a) Genel Olarak 2199 b) Günlük Azami Çalışma Süresinin Aşılması 2200 c) Ortalama Haftalık Çalışma Süresinin Aşılması 2208 İlgili Kararlar Karayolu Taşımacılığında Çalışma Saatleri ve Dinlenme Sürelerine İlişkin 153 Sayılı Sözleşme İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik 2223 Telafi çalışması I- Telafi Edici Çalışma ve Dinlenme Telafi Edici Çalışma Telafi Edici Dinlenme 2229 II- Esnek Vardiya Sistemi 2230 III- Çalışma Sürelerinde Esneklik ile İlgili Hukuki Uygulama Genel Olarak Telafi Edici Çalışma ve Dinlenme Uygulaması 2231 Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği Çalışma süresinden sayılan haller İlgili Kararlar 2238 Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri İlgili Kararlar 2242 Ara dinlenmesi İlgili Kararlar 2244 Gece süresi ve gece çalışmaları İlgili Kararlar 2250

24 Hazırlama, tamamlama ve temizleme işleri İlgili Karar Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği 2253 Çalıştırma yaşı ve çocukları çalıştırma yasağı İlgili Karar Deniz İşlerinde Çalıştırılacak Çocukların Asgari Yaş Haddinin Tesbiti Hakkında 58 Sayılı Sözleşme İşçilerin İyonizan Radyasyonlara Karşı Korunması Hakkında 115 Sayılı Sözleşme Sanayi İşyerlerine Alınacak Çocukların Asgari Yaş Sınırını Belirleyen 59 Sayılı Sözleşme Trimci ve Ateşçi Sıfatıyla Gemilerde İşe Alınacakların Asgari Yaşının Tesbitine Dair 15 Sayılı Sözleşme Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 2272 Yer ve su altında çalıştırma yasağı Her Nevi Maden Ocaklarında Yeraltı İşlerinde Kadınların Çalıştırılmaması Hakkında 45 Numaralı Mukavele Yeraltı Madenlerinde İşe Alınmada Asgari Yaş Hakkında 123 Sayılı Sözleşme 2282 Gece çalıştırma yasağı Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik 2287 Analık halinde çalışma ve süt izni İlgili Kararlar 2292 İşçi özlük dosyası

25 Yönetmelikler Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 2301 BEŞİNCİ BÖLÜM İş Sağlığı ve Güvenliği İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri İş sağlığı ve güvenliği yönetmelikleri İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması İş sağlığı ve güvenliği kurulu İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanlar İşçilerin hakları İçki veya uyuşturucu madde kullanma yasağı Ağır ve tehlikeli işler Ağır ve tehlikeli işlerde rapor On sekiz yaşından küçük işçiler için rapor Gebe veya çocuk emziren kadınlar için yönetmelik Çeşitli yönetmelikler ALTINCI BÖLÜM İş ve İşçi Bulma İş ve işçi bulmaya aracılık İstihdam Politikasıyla İlgili 122 Sayılı Sözleşme İşsizlik Hakkında 2 Sayılı Sözleşme İş ve Meslek Bakımından Ayırım Hakkında 111 Sayılı Sözleşme Ücretli İş Bulma Büroları Hakkında 96 Sayılı Milletlerarası

26 Çalışma Sözleşmesi (1949 Tadili) 2317 YEDİNCİ BÖLÜM Çalışma Hayatının Denetimi ve Teftişi Devletin yetkisi DEVLETİN ÇALIŞMA HAYATINA İLİŞKİN GÖREVİ I- Genel Olarak 2324 II- İş Hayatının Denetimi Sanayi Ve Ticarette İş Teftişi Hakkındaki 81 Sayılı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi Askerî İşyerleri ile Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetimi, Teftişi ve Bu İşyerlerinde İşin Durdurulması Hakkında Yönetmelik 2335 Yetkili makam ve memurlar Açıklama 2339 İlgili Kararlar 2340 Yetkili memurların ödevi Sanayi ve Ticarette İş Teftişi Hakkındaki 81 Sayılı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi 2345 Muafiyet Diğer merciler tarafından yapılan teftişler İşçi ve işverenin sorumluluğu Zabıtanın yardımı SEKİZİNCİ BÖLÜM İdari Ceza Hükümleri İşyerini bildirme yükümlülüğüne aykırılık Genel hükümlere aykırılık

27 Toplu işçi çıkarma ile ilgili hükümlere aykırılık İlgili Kararlar 2358 Özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğuna aykırılık İlgili Kararlar 2363 Ücret ile ilgili hükümlere aykırılık Yıllık ücretli izin hükümlerine aykırılık İşin düzenlenmesine ilişkin hükümlere aykırılık İlgili Karar 2372 İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümlere aykırılık İş ve işçi bulma hükümlerine aykırılık İş hayatının denetim ve teftişi ile ilgili hükümlere aykırılık İdari para cezalarının uygulanmasına ilişkin hususlar DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli, Geçici ve Son Hükümler Yazılı bildirim İlgili Karar 2375 Konut kapıcılarının özel çalışma koşulları I- Kapıcıların İşvereni 2376 II- Konutların İşveren Vekili 2377 III- Kapıcı Konutlarından Kira İstenememesi 2377 IV- Kapıcıların Çalışma Şartlarının Düzenlenmesi 2378 İlgili Kararlar Konut Kapıcıları Yönetmeliği 2386 Sanayi, ticaret, tarım ve orman işleri Sanayi, Ticaret, Tarım ve Orman İşlerinden Sayılan İşlere İlişkin Yönetmelik 2392

28 Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların kıdem tazminatı Açıklama 2400 İlgili Kararlar Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik 2403 Bazı İşlerde Çalışanların Ücretlerinin Güvencesi Üçlü Danışma Kurulu Çalışma Hayatına İlişkin Üçlü Danışma Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 2408 Kantin açılması Ücretin Korunması Hakkında 95 Sayılı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi Yönetmelikler Yürürlükten kaldırılan hükümler SAYILI KANUNUN 14. MADDESİ KIDEM TAZMİNATI Kıdem tazminatı I- Genel Olarak 2422 II - Kıdem Tazminatının Hukuki Niteliği Genel Olarak Ücret Görüşü Tazminat Görüşü İkramiye- Sigorta Görüşü 2425

29 a) İkramiye Görüşü 2425 b) Sigorta Görüşü Kendine Özgü Bir Kurum Olduğu Görüşü 2427 III- Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları Genel Olarak Bir Tam Yıl Çalışma Şartı 2429 a) Genel Olarak 2429 b) Kıdeme Esas Sürenin Hesabı 2429 aa) Tek İşyerinde Çalışma 2429 bb) Bir İşyerinde veya Aynı İşverenin Değişik İşyerlerinde Çalışma 2433 c) Alınan Tazminatın İadesinde Kıdem Tazminatı Hesabı Hizmet Sözleşmesinin İş Kanununa Tabi Olması Erkek İşçinin Askere Gitmesi İşçinin Yaşlılık Malulük Aylığı veya Toptan Ödeme Almak Amacıyla Hizmet Akdini Feshi Bayan İşçinin Evlenmesi İşçinin Ölümü Hizmet Akdinin İşverenin Haklı Nedenle Feshi Dışında İşçi veya İşveren Tarafından Feshedilmiş Olması 2438 a) Genel Olarak 2438 b) İşçinin Feshi 2439 c) İşverenin Feshi 2439 IV- İşyerinin Devrinde Kıdem Tazminatından Sorumluluk 2442 V- Kamu Kuruluşlarındaki Hizmet Birleştirmesi 2446 VI- Kıdem Tazminatının Hesabı 2451 VII- Kıdem Tazminatı Tavanı Sorunu 2454

30 VIII- Kıdem Tazminatı Faizi 2455 IX- Kıdem Tazminatının Sigorta Ettirilememesi, Fon Tesisi Esasları 2459 X- Kıdem Tazminatına İlişkin Cezai Yaptırımlar 2459 İlgili Kararlar 2460 Geçici Maddeler Geç. Md Yürürlük Yürütme Korumalı işyerlerinde çalışan engellilerin ücretleri Ek Md Mazeret izni Ek Md AÇIKLAMA 2700 Kavram Dizini 2701 Madde Sayfa İÇİNDEKİLER Önsöz... 7 İçindekiler... 9 Kısaltmalar Kaynakça SAYILI İŞ KANUNU ŞERHİ Genel Gerekçe BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve kapsam İlgili Kararlar Tanımlar

31 İŞ KANUNUNUN TEMEL KAVRAMLARI I- İşçi İşçi Tanımı 1- İşçi Terimi 3- İşçilik Niteliği II- İŞVEREN 1- İşveren Tanımı 2- Çalıştırmanın İş Sözleşmesi Gereği Olması İşçi Çalıştıran Kişi Olarak İşveren Kavramı a) Genel olarak b) İşverenin Belirlenmesi c) İşverenin Yönetim Hakkı III- İşveren Vekili 1- İşveren Vekili Tanımı aa)... Genel olarak bb)... İşverenin Yönetim Yetkisinin Farklı Kişilerde Toplanması İşveren Vekilinin İşveren Niteliği İşveren Vekilinin Özellikleri a) İşyerinde İşveren Adına Hareket Etmek b) İşin ve İşyerinin Yönetiminde Görev Almak c) Aynı Kişide İşçilikle İşveren Vekilliği Sıfatının Birleşmesi... d) Mahkemede Temsil IV- Alt İşveren 1- Genel Olarak 2- Bir İşverenden İş Alınması Müteahhit Taşeron

32 4- Alt İşveren-Asıl İşveren İlişkisi V- İşyeri 1- İşyerinin Tanımı 2- İşyeri Kavramı İlgili Kararlar 3- İşyeri ve İşyerinden Sayılan Yerler 4- Eklentiler 5- İşyerinin veya Bir Bölümünün Devri İşyerini bildirme I- İşyerini Bildirme II- İş Kanununun Uygulanmasında Uyuşmazlıkların Çözümü İlgili Karar Alt İşverenlik Yönetmeliği İstisnalar İŞ KANUNUNUN UYGULAMA ALANI DIŞINDA OLANLAR I- Genel Olarak II- İstisnalar ve İstisnaların İstisnaları Deniz ve Hava Taşıma İşleri a) Deniz taşıma işleri aa) İstisna Kapsamında Olanlar bb) İş Kanunu Kapsamında Bulunanlar b) Hava taşıma işleri aa) İstisna Kapsamında Olanlar bb) İş Kanunu Kapsamında Bulunanlar Tarım İşleri

33 a) İstisna Kapsamında Olanlar b) İş Kanunu Kapsamında Bulunanlar aa) Genel Olarak bb) Tarım Sanatları ile Tarım Aletleri Makina ve Parçalarının Yapıldığı Atölye ve Fabrika İşyerleri cc) Tarım İşletmelerindeki Yapı İşleri dd) Halkın Faydalanmasına Açık veya İşyerlerinin Eklentisi Durumundaki Park ve Bahçelerde Çalışanlar ee) Denizlerde Çalışan Su Ürünleri Yetiştiricileri Evlerde Yapılan El Sanatları İşleri Ev Hizmetleri sayılı Kanundaki Tanıma Uygun Olarak Üç Kişinin Çalıştığı İşyerleri Çıraklar Aile Ekonomisi Sınırı İçinde Tarımla İlgili Yapı İşleri Sporcular Rehabilite Edilenler Eşit davranma ilkesi İlgili Kararlar İlgili Kararlar Eşit Değerde İş İçin Erkek ve Kadın İşçiler Arasında Ücret Eşitliği Hakkında 100 Sayılı Sözleşme İş ve Meslek Bakımından Ayırım Hakkında 111 Sayılı Sözleşme İşyerinin veya bir bölümünün devri

34 İlgili Kararlar Geçici iş ilişkisi I- İş Sözleşmesinin Devri II- Ödünç İş İlişkisi III- Ödünç İş İlişkisinin İşçi Haklarına Etkisi IV- Yararlananın İşveren Niteliğini Kazanması İlgili Kararlar İKİNCİ BÖLÜM İş Sözleşmesi, Türleri ve Feshi Tanım ve şekil İŞ SÖZLEŞMESİ I- Genel Olarak II- İş Sözleşmesinin Özellikleri III- İş Sözleşmesinin Unsurları 1- Bağımlılık a) Ekonomik Bağımlılık b) Kişisel Bağımlılık c) Teknik bağımlılık İş Sözleşmesi-İstisna Sözleşmesi Ayırımı İş Sözleşmesinin Vekalet Akdinden Ayrılması IV- İş Sözleşmesine İlişkin Koşullar V- İş Sözleşmesinin Askıya Alınması VI- Hizmet Sözleşmesinin Hükümsüzlüğü 1- Genel Olarak 2- Hizmet Sözleşmelerinin Butlanı a) Genel Olarak b) Kanundaki Yasaklara Aykırı Sözleşme

35 c) Ahlaka Aykırı Sözleşme VII- Hizmet Sözleşmesinin İptali İlgili Kararlar Türü ve çalışma biçimlerini belirleme serbestisi Sürekli ve süreksiz işlerdeki iş sözleşmeleri SÜREKSİZ İŞLER I- Genel Olarak II- Süreksiz İşin Belirlenmesi III- Sürekli-Süreksiz İş Ayırımının Sonuçları İlgili Kararlar Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesi BELİRSİZ-BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ I- Genel Olarak II- Belirli Süreli İş Sözleşmesi İlgili Kararlar Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesi ayırımın sınırları İlgili Kararlar Kısmî süreli ve tam süreli iş sözleşmesi İlgili Kararlar İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Çağrı üzerine çalışma İlgili Kararlar Deneme süreli iş sözleşmesi DENEME SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ I- Genel Olarak

36 II- Deneme Süreli Hizmet Sözleşmelerinin Özellikleri Sürekli İş İçin Yapılabilmesi 2- Deneme Süresi 3- Deneme Süresinde Fesih a) Fesih Yetkisinin Kullanılması b) Fesih Yetkisinin Kullanılmaması III- Deneme Süresinin Hukuki Sonuçları 1- Deneme Süresinde Akdin Fesih Edilmemesi 2- Deneme Süresinde Sözleşmenin Feshedilmesi 3- Deneme Süresinin İspatı İlgili Kararlar Takım sözleşmesi ile oluşturulan iş sözleşmeleri TAKIM SÖZLEŞMESİ I- Genel Olarak II- Takım Sözleşmesinin Tarafları III- Takım Sözleşmesinin Şekli IV- Takım Sözleşmesinin Hukuki Sonuçları İlgili Karar Süreli fesih HİZMET SÖZLEŞMESİNİN FESHİ I- Hizmet Sözleşmesinin Bildirimli Feshi 1- Genel Olarak 2- Fesih Bildirimi İle İhbar Önelli Bildirim Arasındaki İlişki 3- Fesih Bildiriminin Hüküm Doğurması II- İhbar Önelli Fesih Genel Olarak

37 2- İhbar Önelleri a) İş Kanunundaki Süreler b) İş Kanunundaki Sürelerin Uzatılması c) Önel Süresi İçinde İş Arama İzni Verilmesi d) İhbar Önellerinin Bölünmezliği e) İhbar Önelleri Ücreti 3- İhbar Önellerine Uymamanın Sonuçları a) İşçi Yönünden b) İşverenin Önellere Uymamasının Sonuçları (a) İhbar Tazminatı (b) İhbar Tazminatında Sorumluluk (c) İhbar Tazminatının Hesabı ve Tahsili aa) İhbar Tazminatının Hesabı bb) İhbar Tazminatının Tahsili III- İşverenin Kötüniyetli Feshinin Sonuçları 1- Kötüniyet Tazminatı 2- Kötüniyet Tazminatının Hesabı İlgili Kararlar Hizmet İlişkisine İşveren Tarafından Son Verilmesi Hakkında 158 Sayılı Sözleşme Feshin geçerli sebebe dayandırılması İŞ GÜVENCESİ I- Genel Olarak II- İş Güvencesinden Yararlanma Koşulları İşçi veya Gazeteci ya da İşyeri Sendika Temsilcisi Olma a) İş Kanunu Kapsamında İşçi Olma b) Basın İş Kanunu Kapsamında Gazeteci

38 c) İşyeri Sendika Temsilcisi Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi ile Çalıştırılma a) İş Sözleşmesinin Kurulması b) Belirsiz-Belirli Süreli İş Sözleşmesi İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi a) Genel olarak b) Feshin makul süre içinde kullanılması Çalışan İşçi Sayısı III- İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi a) Genel Olarak b) Çalışan İşçi Sayısı aa. İşyerinde Çalışan İşçi Sayısı bb. İşletmeye Bağlı Aynı İşkolunda En Az Otuz İşçi Çalışması c) İşçinin En Az Altı Aylık Kıdeminin Olması aa. Genel Olarak bb. Kıdeme Esas Süresinin Hesabı cc. Bir İşyerinde veya Aynı İşverenin Değişik İşyerlerinde Çalışma 697 d) İşveren Vekili Olmama aa. Genel Olarak bb. İşveren Vekilinin Özellikleri Geçerli Fesih Nedenleri a. Genel Olarak b. İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Sebepler aa) Genel Olarak bb) Verimlilik cc) Performans Değerlendirme

39 c. İşçinin Davranışlarından Doğan Sebepler d. İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Sebepler aa) Genel Olarak bb) İşletme İçi Nedenler cc) İşletme Dışı Nedenler Geçersiz Fesih Nedenleri İlgili Kararlar Sözleşmenin feshinde usul FESİH BİLDİRİMİNDE ŞEKİL VE USUL I- Fesih Bildiriminin Yapılma Usulü Fesih Bildirimi Öncesi Yapılması Gerekenler a) Savunma Alınması b) Fesih Hakkının Makul Süre İçerisinde Kullanılması Fesih Bildiriminde Şekil Ve Usul Yönünden Dikkat Edilecek Hususlar İlgili Kararlar Fesih bildirimine itiraz ve usulü FESİH BİLDİRİMİNE İTİRAZ YÖNTEMİ I- Genel Olarak II- İşçinin İşten Çıkarılma Kararına Karşı Mahkemeye Başvurusu Genel olarak Başvuru Süresi İşe İade Dava Dilekçesinin İçeriği a) Dava Dilekçesinde Bulunması Gerekenler b) Talebe Bağlılık İlkesi Yönünden Dava Dilekçesi İşe İade Davasının Tarafları

40 5- Başvurunun Mahkemece İncelenmesi a) Genel Olarak b) Delillerin Değerlendirilmesi ve İspat Yükü aa) Davayı Etkileyecek Uyuşmazlık Konusunun Gösterilmesi bb) İspat Külfeti cc) Delillerin Değerlendirilmesi c) Mahkemenin Verebileceği Kararlar aa) Genel Olarak bb) Davanın Reddi Kararı cc) Davanın Kabulü Kararı dd) Davanın Konusuz Kalması İşe İade Kararının Temyiz İncelemesi III- İşçinin Özel Hakeme Başvurması İlgili Kararlar Geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları GEÇERSİZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI I- Genel Olarak II- İşe İade Kararının Uygulanmasında Ortaya Çıkan Problemler III- İşe İade Kararının İnfazı İlgili Kararlar Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİĞİN HUKUKİ SONUÇLARI I- Genel Olarak II- Çalışma Koşullarında Değişikliğin Zamanı III- Çalışma Koşullarında Değişikliğin Kapsamı

41 IV- Çalışma Koşullarında Değişikliğin Kanıtlanması İlgili Kararlar Yeni işverenin sorumluluğu İlgili Kararlar İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı İŞ SÖZLEŞMESİNİN İŞÇİ TARAFINDAN ÖNELSİZ FESHİ I- Genel Olarak II- Hizmet Sözleşmesinin İhbar Önelsiz Feshi 1- Genel Olarak 2- İşverenin Borçlarına Uymamasına Karşı İşçinin Önelsiz Fesih Halleri a) Sağlık Sebepleri aa) İşin Niteliğinin İşçinin Sağlık ve Yaşayışına Tehlikeli Olması bb) İşçinin Yakın İlişki İçinde Bulunduğu Kişilerin Bulaşıcı veya İşi ile Bağdaşmayacak Şekilde Hastalığa Tutulması b) İşverenin Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Halleri... aa) Genel Olarak bb) İşverenin İşçiyi Yanıltması cc) Şeref ve Namusa Dokunacak Hareketler, Cinsel Taciz, Psikolojik Taciz dd) İşverenin Evinde Oturan İşçi İçin İşverenin Yaşayış Tarzının Düzgün Olmaması ee) İşverenin İşçi ve Ailesi Aleyhine Suç İşlemesi ff) Ücretin Ödenmemesi gg) Noksan İş Vermek ve İş Şartlarını Değiştirmek 3- Zorlayıcı Sebepler 4- Önelsiz Fesih Hakkı Veren Diğer Haller İlgili Kararlar

42 İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı25... İŞVERENİN ÖNEL TANIMAKSIZIN İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHİ I- Genel Olarak II- İşverenin İş Sözleşmesini Önelsiz Fesih Halleri 1- Genel Olarak 2- Sağlık Sebepleri 3- Ahlâk ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri a) Genel Olarak b) İşçinin İşvereni Yanıltması c) Şeref ve Namusa Dokunacak Söz Davranışlar d) İşçinin Yaşayış Tarzının Uygun Olmaması e) İşçinin İşveren veya Ailesine veya Başka İşçisine Sataşması, Cinsel Tacizi ve Sarhoşluğu f) İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Uymayan Davranışları g) İşçinin İşyerinde İşlediği Suçtan Hüküm Giymiş Olması h) Devamsızlık i) Hatırlatıldığı Halde İşçinin Görevini Yapmaması j) İşin Güvenliğini Tehlikeye Düşürmek ve Zarar Vermek 4- Zorlayıcı Sebeple Fesih İşverene Önelsiz Fesih Hakkı Veren Diğer Haller 2.CİLT Derhal fesih hakkını kullanma süresi AKDİ FESİH HAKKININ KULLANILMA SÜRESİ I- Genel Olarak II- İhbar Önelsiz Fesihde Hak Düşürücü Süre

43 1- Genel Olarak 2- Hak Düşürücü Sürenin Başlangıcı 3- Sürenin Niteliği ve Hesaplanması 4- Hak Düşürücü Sürenin İşlemesi 5- Feshin Süresinde Yapıldığının İspatı Süresinde Yapılan Fesihte Tazminat III- Belirli Süreli Hizmet Akitlerinin Süresinden Önce Feshinin Hukuki Sonuçları İş Sözleşmesinde Ceza Koşulu a) Genel Olarak b) İş Sözleşmesinde Ceza Koşulu Kararlaştırılması c) Ceza Koşulunun İşçi Aleyhine Tek Taraflı Olarak Düzenlenememesi Cezanın Miktarı, Geçersizliği ve İndirilmesi Eğitim Giderleri İlgili Kararlar a) Cezanın miktarı ve hükümleri b) Cezanın indirilmesi aa) Aşırı ceza koşulunun indirilmesi gerekliliği bb) Aşırı cezanın indirilmesi yöntemi Yeni iş arama izni YENİ İŞ ARAMA İZNİ I- Genel Olarak II- Yeni İş Arama İzni III- İş Arama İzninin Süresi İlgili Kararlar Çalışma belgesi

44 I- Genel Olarak II- Çalışma Belgesinin Verilmesi İlgili Kararlar Toplu işçi çıkarma TOPLU İŞÇİ ÇIKARMA I- Genel Olarak II- Toplu İşçi Çıkarma Sayılacak Haller III- Bildirim Yükümlülüğü ve İşyeri Sendika Temsilcileriyle Görüşme IV- Fesih Bildirimlerinin Hüküm Doğurması ve İşe İade Davası V- Yeniden İşe Alma Yükümlülüğü VI- Mevsim ve Kampanya İşçilerinin İşe Daveti İlgili Kararlar Özürlü, eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu HİZMET AKDİ YAPMA ZORUNLULUĞU I- Genel Olarak II- İşverenin Çalıştırma Yükümlülüğü ) Sakat ve Eski Hükümlü Çalıştırma Yükümlülüğü 2) Maluliyeti Ortadan Kalkan İşçilerin İşe Alınması 3) Sözleşme Yapma Yükümlülüğünün Yaptırımı İlgili Kararlar Sakatların Mesleki Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında 159 Sayılı Uluslararası Çalışma Teşkilatı Sözleşmesi Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Eski Hükümlü İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Engelli Ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Tahsil Edilen İdari Para Cezalarını Kullanmaya Yetkili Komisyona Dair Yönetmelik Özürlü ve Eski Hükümlü Çalıştırmayan İşverenlerden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Komisyonun

45 Kuruluşu ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Askerlik ve kanundan doğan çalışma İlgili Karar Ücret ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ücret ve ücretin ödenmesi I- Ücret Ödeme Borcu 1- Genel Olarak 2- Ücretin Niteliği 3- Ücret Türleri a) Genel Anlamda Ücret b) Geniş Anlamda Ücret 4- Ücret Ekleri1517 a) Genel Olarak b) İkramiye c) Prim d) Provizyon e) Kârdan Pay Alma Ücretin Ödenmesi a) Ücretin Ödenme Biçimi aa) Para Olarak Ödeme bb) Ayın Olarak Ödeme b) Ödeme Vakti c) Ödeme Mahalli d) Ücretin Ödeneceği Kişi e) Ücreti Ödeyecekler II- Ücretin Miktarı Ve Ödendiğinin İspatı

46 1- Genel Olarak 2- Ücretin Miktarının İsbatı 3- Makbuz 4- Yüzdelerin Ödenmesinin İspatı 5- İbranameler - Ücretin Korunması Hakkında 95 Sayılı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi Eşit Değerde İş İçin Erkek Ve Kadın İşçiler Arasında Ücret Eşitliği Hakkında 100 Sayılı Sözleşme İşverenin ödeme aczine düşmesi Ücretin gününde ödenmemesi Genel Olarak Ücretin Ödenmemesi Nedeniyle İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi Ücret Ödenmemesine Karşı İşçinin İşgörmekten Kaçınması a) Genel Olarak b) İşçilerin Toplu Halde İş Görmekten Kaçınması aa) Tarihi Gelişim bb) İşgörmekten Kaçınma-Hak Grevi İlişkisi cc) Türk Borçlar Kanununun 97. maddesi ile İş Kanunun 34. maddesinin Uygulanması Sorunu Çalışılmayan Süre Ücreti Ücretin Geciktirilmesinde Faiz İlgili Kararlar Ücretin saklı kısmı

47 Kamu makamlarının ve asıl işverenlerin hakedişlerinden ücret kesme yükümlülüğü ÜCRETİN GÜVENCEYE ALINMASI I- Genel Olarak II- Kamu Sektöründe Sorumluluk III- Özel Sektörde Sorumluluk IV- Ücret Hesap Pusulası İlgili Kararlar 1769 Ücret hesap pusulası I- Genel Olarak II- Ücret Hesap Pusulası İlgili Kararlar Ücret kesme cezası İlgili kararlar - İşçi Ücretlerinden Ceza Olarak Kesilen Paraları Kullanmaya Yetkili Kurulun Teşekkülü ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik Asgari ücret I- Genel Olarak II- Asgari Ücret Tespitinin Sonuçları İlgili Kararlar - Asgari Ücret Tespit Usulleri İhdasına İlişkin 26 Sayılı Sözleşme Asgari Ücret Yönetmeliği Yarım ücret İlgili Kararlar Fazla çalışma ücreti I- Çalışma Sürelerinde Esneklik Uygulamaları II- Fazla Saatlerle Çalışma

48 III- Günlük Çalışma Süresinin Aşılması IV- Haftalık Çalışma Süresinin Aşılması V- Fazla Çalışmanın Ortaya Çıkması VI- İş Sürelerinin Denkleştirilmesinde Fazla Çalışma a) Genel Olarak b) Çalışma Süresi c) Çalışma Süresinin Denkleştirilmesi VII- Fazla Süreli Çalışma VIII- Fazla Çalışma ve Fazla Süreli Çalışmada Onay Alınması IX- Fazla Çalışmanın Sınırı ve Yasakları Fazla Çalışmanın Sınırı Fazla Çalışma Yasakları a) Genel Olarak b) Kısmi Süreli İş Sözleşmesi ile Çalışanların Fazla Saatlerde Çalıştırılması Yasağı c) Günde En Fazla Yedi buçuk veya Daha Az Çalışılması Gereken İşlerde Fazla Çalışma Yasağı d) Çocuk ve Genç İşçilerin Fazla Çalışma Yasağı XI- Fazla Saatlerle Çalışmanın Boş Zaman ile Karşılanması Genel Olarak Boş Zaman Kullanılmadan İş Sözleşmesinin Feshi XII- Fazla Çalışma Ücreti Genel Olarak Fazla Çalışma Ücretine Hak Kazanılması Fazla Mesai Ücretinin Hesabı XIII- Fazla Çalışma Ücretinin Ödenmesi Genel Olarak

49 2- Fazla Çalışma Ücreti Ödenmemesinde Temerrüt Fazla Çalışma Ücreti-İbraname Fazla Çalışma Ücretinden Taktiri İndirim İlgili Kararlar İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürede Çalışma Yönetmeliği Zorunlu nedenlerle fazla çalışma Olağanüstü hallerde fazla çalışma Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma Saklı Haklar Hafta tatili ücreti I- Genel Olarak II- Hafta Tatiline Hak Kazanma III- Hafta Tatili Ücreti İlgili Kararlar - Sınai Müesseselerde Hafta Tatili Yapılması Hakkında 14 Sayılı Sözleşme Projesi Genel tatil ücreti I- Genel Olarak II- Genel Tatil Ücreti İlgili Kararlar Geçici iş göremezlik İlgili Karar Ücret şekillerine göre tatil ücreti Tatil ücretine girmeyen kısımlar Yüzdelerin ödenmesi

50 - Yüzdelerden Toplanan Paraların İşçilere Dağıtılması Hakkında Yönetmelik Yüzdelerin belgelenmesi Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri YILLIK ÜCRETLİ İZİN I- Genel Olarak II- Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma III- Ceza Yaptırımları İlgili Kararlar Gemiadamlarının Yıllık Ücretli İznine İlişkin 146 Sayılı Sözleşme Yıllık ücretli izne hak kazanma ve izni kullanma dönemi I- Genel Olarak II- Yıllık Ücretli İzin Kullanma Zamanını Belirleme İlgili Kararlar Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller İlgili Kararlar Yıllık ücretli iznin uygulanması YILLIK İZNİN UYGULANMASI I- İzin Süreleri II- İzin Hakkından Vazgeçilememesi III- İzin Sürelerinin Bölünmesi İlgili Kararlar Yıllık izin ücreti İlgili Kararlar İzinde çalışma yasağı Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti İlgili Kararlar

51 İzinlere ilişkin düzenlemeler İlgili Kararlar Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği Sigorta primleri Ücretten indirim yapılamayacak haller İlgili Kararlar DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İşin Düzenlenmesi Çalışma süresi I- Genel Olarak II- Çalışma Sürelerinde Esneklik 1- Genel Olarak a) Genel Olarak 2- Çalışma Sürelerinde Esneklik Uygulamaları b) Kayan İş Süresi aa) Genel Olarak bb) Basit Kayan İş Süresi cc) Nitelikli Kayan İş Süresi c) Sıkıştırılmış İş Haftası d) Yıllık İş Süresi ) Yoğunlaştırılmış İş Haftası III- İş Sürelerinin Denkleştirilmesi Uygulamasında Fazla Çalışma a) Genel Olarak b) Günlük Azami Çalışma Süresinin Aşılması c) Ortalama Haftalık Çalışma Süresinin Aşılması İlgili Kararlar

52 - Karayolu Taşımacılığında Çalışma Saatleri ve Dinlenme Sürelerine İlişkin 153 Sayılı Sözleşme İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik Telafi çalışması I- Telafi Edici Çalışma ve Dinlenme Telafi Edici Çalışma Telafi Edici Dinlenme II- Esnek Vardiya Sistemi III- Çalışma Sürelerinde Esneklik ile İlgili Hukuki Uygulama 1- Genel Olarak 2- Telafi Edici Çalışma ve Dinlenme Uygulaması Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği Çalışma süresinden sayılan haller İlgili Kararlar Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri İlgili Kararlar Ara dinlenmesi İlgili Kararlar Gece süresi ve gece çalışmaları İlgili Kararlar Hazırlama, tamamlama ve temizleme işleri İlgili Karar Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri Yönetmeliği Çalıştırma yaşı ve çocukları çalıştırma yasağı İlgili Karar

53 - Deniz İşlerinde Çalıştırılacak Çocukların Asgari Yaş Haddinin Tesbiti Hakkında 58 Sayılı Sözleşme İşçilerin İyonizan Radyasyonlara Karşı Korunması Hakkında 115 Sayılı Sözleşme Sanayi İşyerlerine Alınacak Çocukların Asgari Yaş Sınırını Belirleyen 59 Sayılı Sözleşme Trimci ve Ateşçi Sıfatıyla Gemilerde İşe Alınacakların Asgari Yaşının Tesbitine Dair 15 Sayılı Sözleşme - Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Yer ve su altında çalıştırma yasağı Her Nevi Maden Ocaklarında Yeraltı İşlerinde Kadınların Çalıştırılmaması Hakkında 45 Numaralı Mukavele - Yeraltı Madenlerinde İşe Alınmada Asgari Yaş Hakkında 123 Sayılı Sözleşme Gece çalıştırma yasağı Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik Analık halinde çalışma ve süt izni İlgili Kararlar İşçi özlük dosyası Yönetmelikler Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik BEŞİNCİ BÖLÜM İş Sağlığı ve Güvenliği İşverenlerin ve işçilerin yükümlülükleri ağlığı ve güvenliği yönetmelikleri İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması İş sağlığı ve güvenliği kurulu

54 İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanlar İşçilerin hakları İçki veya uyuşturucu madde kullanma yasağı Ağır ve tehlikeli işler Ağır ve tehlikeli işlerde rapor On sekiz yaşından küçük işçiler için rapor Gebe veya çocuk emziren kadınlar için yönetmelik Çeşitli yönetmelikler ALTINCI BÖLÜM İş ve İşçi Bulma İş ve işçi bulmaya aracılık İstihdam Politikasıyla İlgili 122 Sayılı Sözleşme İşsizlik Hakkında 2 Sayılı Sözleşme İş ve Meslek Bakımından Ayırım Hakkında 111 Sayılı Sözleşme Ücretli İş Bulma Büroları Hakkında 96 Sayılı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi (1949 Tadili) YEDİNCİ BÖLÜM Çalışma Hayatının Denetimi ve Teftişi Devletin yetkisi DEVLETİN ÇALIŞMA HAYATINA İLİŞKİN GÖREVİ I- Genel Olarak II- İş Hayatının Denetimi - Sanayi Ve Ticarette İş Teftişi Hakkındaki 81 Sayılı Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi Askerî İşyerleri ile Yurt Güvenliği İçin Gerekli Maddeler Üretilen İşyerlerinin Denetimi, Teftişi ve Bu İşyerlerinde İşin Durdurulması Hakkında Yönetmelik Yetkili makam ve memurlar