ANAKART ANAKART NEDİR?

Transkript

1 ANAKART ANAKART NEDİR? Anakart, bilgisayar denilen karışık bir elektronik donanımın ilk ve en önemli, baskılı devre kartıdır. Kare şeklinde bir plakadan meydana gelmiş olup üzerinde, genişleme sağlayan kart slotları, RAM yuvaları, yongasetler ve devreler bulunmaktadır. Anakart ismi verilen bu donanım, bilgisayarın içinde veya dışında bulunan her türlü parçanın ve donanımın birbirine bağlandığı ve bu birimlerin birbirleriyle koordineli olarak çalışmalarını ve iletişim kurmalarını sağlayan elektronik devreler bütünü olan bir iskelet donanımdır. Anakart üzerinde, harici işlemciler ile birlikte bulunan ve bilgisayarın performansı üzerinde çok büyük etkileri olan, chipset olarak da bilinen kart işlemcileri de bulunmaktadır. Ayrıca üzerinde bulunan portlar sayesinde görüntü, ses ve veri sağlayan harici donanım ve çevre birimlerini bilgisayara adapte ederek dış ortam ile de ilişkisini sağlamaktadır. Onboard ekran kartı; üzerine entegre edilmiş, tümleşik halde bulunan ses kartı, ekran kartı ve ethernet kartının anakart ile birlikte tek parça halinde bulunduğu, tümleşik grafik işlemcilere nazaran daha düşük bir performansa sahip olup hiçbir zaman harici ekran kartlarının yerini tutamazlar. Bu kartlar yalnızca günlük işlerle uğraşan, oyunla işi olmayan kullanıcıların kullanımına uygundur.

2 TARİHÇESİ İlk anakart 1982 yılında IBM PC' ler de kullanıldı. Büyük devre elemanlarından oluşan bu kartın üzerinde Intel 8088 işlemci, BIOS ve işlemci, bellek ve çeşitli kartların takılabileceği yuvalar bulunuyordu. Eğer bu bilgisayara disket sürücü, paralel çıkış veya başka bir şey takmak isterseniz ona uygun bir kart alıp anakarta takmanız gerekiyordu. Bu yöntemde öncülüğü parçaların takılıp çıkarılmasını çok kolaylaştırarak Apple II yaptı. Bu yöntemi geliştirerek IBM ve Apple iki önemli şeye imza attılar: Bilgisayarlara özellik eklemeyi çok kolaylaştırmışlardır. Bilgisayarı, yaratıcı 3 grup üreticilere açmışlardır. Anakartların değiştirilebilir parçalardan oluşması kullanıcılara kendilerine ve ihtiyaçlarına özgü bilgisayarlar oluşturmalarına yaramıştır. Anakartın üstünde anakart çok katmanlı basılmış devre elemanından başka bir şey değildir. İz adı verilen ve karmaşık bir yol haritası oluşturan bakır devre yoları sinyalleri anakart üstünde bir yerden başka bir yere taşır. Çoklu katman üretim tekniği kullanılarak bazı katmanların işlemciye, BIOS'a yada belleğe veri taşırken bazı katmanlarında bunlardan bağımsız olarak voltaj ve toprak hattını kısa devre oluşturmadan taşıması sağlanmıştır. Yalıtılmış katmanlar karmaşık bir sandviç oluşturacak şekilde bir araya getirilir. Daha sonra yongalar ve yuvalar anakarta lehimlenir.

3 Veri Yolu Genişliği Pentium sınıfı işlemcilerin veri yolu genişliği 64 bit'tir. Bu işlemciye gelen ve giden veri yolunun genişliğidir. Bu yollar ve hızları gelişen teknoloji ve işlemcilerin ihtiyaçlarına göre değişmiştir. Tipik veri yolu isimleri ve anlamları aşağıdadır: Industry Standart Architecture (ISA): Endüstri Standart Mimari Extended Industry Standart Architecture (EISA): Gelişmiş Endüstri Standart Mimari Microchannel Architecture (MCA): Mikro Kanal Mimari VESA Local Bus (VLB): VESA Yerel Veriyolu Peripheral Component Interconnect (PCI): Çevresel Aygıt Bağlantı Birimi Accelerated Graphics Port (AGP): Hızlandırılmış Grafik Yuvası İlk anakart 1982 yılında IBM PC'ler de kullanıldı. Büyük devre elemanlarından oluşan bu kartın üzerinde Intel 8088 işlemci, BIOS ve işlemci, bellek ve çeşitli kartların takılabileceği yuvalar bulunuyordu. Anakart ı Oluşturan Temel Bileşenler Yonga Seti(Cipset) Veri Yolu (BUS) Portlar ve Konnektörler Genişleme Yuvaları, RAM Yuvaları Bağlantı Girişi İşlemci Soketi Bios Chipi PCI, USB ve AGP Yuvası bulunmaktadır. Anakartları günümüzde RAM, CPU, GPU, BIOS pili gibi bileşenleri içerisinde barındıran bir Ülke olarak tanımlayabiliriz. Bu ülke sisteminde Kuzey ve Güney bölgeleri, bu bölgelerin içerisinde önem derecesine göre başkent (İşlemci) ve büyük şehirleri (RAM) vardır. Anakartlar tıpkı ülkeler gibi geçmişte farklı türden bir sistemle çalışıyorken günümüzde farklı ihtiyaçlara göre çalışma sistemleri değişmiş ve bunun sonucunda ise farklı isimler almıştır. Anakartlar tarihi 4 devletten oluşur. Bunlar;

4 1. XT 2. AT 3. ATX 4. BTX XT ANAKARTLAR İlk kişisel bilgisayarlarda kullanılan anakartlardır. İşlemci üzerinde sabit bulunmaktadır. Bu yüzden işlemci değiştirmek Anakart değiştirmek anlamına geliyordu veya 8088 mikro işlemcileri üzerinde barındırıyordu.

5 AT ANAKARTLAR XT anakartlardan sonra 1982 den itibaren kullanılmaya başlamıştır. Sadece 5 ve 12 Volt elektrik alan anakartlardır. PS/2 desteği olmamasına karşın ISA, AGP ve PCI veri yollarını destekler. XT anakartlardan en büyük farkı diyebileceğimiz özelliği ise işlemcinin değiştirilebilir olmasıdır. ATX ANAKARTLAR

6 Kendinden önceki anakartlara göre daha çok giriş ve çıkış birimini barındıran Anakart çeşididir. ATX Anakartlar sadece ATX kasalarda kullanılabilir. Donanım birimlerinin montajı daha esnek ve kolay olduğu için günümüzde kullanılan en yaygın Anakart çeşididir. BIOS ve güç yönetimi konusunda diğer anakartlara göre daha çok seçenekler sunar. İşletim sistemleri anakartın güç yönetimine müdahalede bulunabilir. İşletim Sistemi kapandığında bilgisayarında kapanması buna örnektir. BTX ANAKARTLAR Bu Anakart türünün üretilmesinin asıl sebebi işlemciyi ve ısınan diğer parçaları daha iyi soğutabilmesidir.

7 NASIL ÇALIŞIR Anakartların temel görevi, üzerinde olan birimler ile genişletme yuvalarına takılacak birimler arasında veri akışını sağlamaktır. Bir nevi tüm birimlerin bir arada ve uyumlu çalışmasını sağlayan bir köprü vazifesi görür. Anakart, sinir sistemi gibi birimlerin çalışmasını düzenlemek ve kontrol etmekle görevlidir. Anakart, üzerindeki yonga setleri sayesinde sistem çalışmasını organize eder. Yonga seti anakartın beyni olarak tanımlanır. Bu entegreler, tüm sistemin uyumlu çalışmasını sağlar. Veri taşıyıcı yol (BUS) adı verilen iletken hatlarla veya doğrudan yonga setine bağlıdır. Yonga setlerine veri aktarılırken, veri üzerinde düzenleme yapılacaksa veya veri bir sıra şeklinde alınacaksa ara yüz kontrol birimleri kullanılır. Anakart üzerindeki iki temel yonga seti, farklı birimlerin çalışmasını kontrol eder. Anakartlar ayrıca güç kaynağından gelen gerilimi sisteme dağıtma işlemini de gerçekleştirir. Anakart üzerindeki tüm birimlerin yonga seti(chipset) adı verilen entegre devrelere bağlı olduğu gözlenir. Anakartlar, sistemin bir düzen içinde çalışmasını sağlayan saat frekans sinyali osilatör devreleri tarafından farklı frekanslarda üretilerek gerekli birimlere giriş olarak verilir. Bu bileşen de saat üretici chiptir.

8 Chip, Chipsetin belli bir saat hızında çalışmasını sağlayan oldukça önemli bir bileşendir. Senkronizasyon işleminden, hafıza chiplerinden ve genişletme yuvalarından gelen sinyallerin uygun sırayla işlemciye ulaştırılmasını sağlar. Bunun tam tersi olarak da işlemciden gelen sinyalleri belli bir oranda parçalara bölme görevini üstlenir. Yeni nesil işlemci LGA 2011 soketli anakartlarda RAM yuvalarının direk işlemci ile bağlantısı sağlanarak kuzey köprüsü yonga seti denetiminden çıkarılmıştır. Böylece CPU ve RAM arasındaki iletişim hızı artırılmıştır. TEKNİK ÖZELLİKLERİ Parça / Özellik Teknik Özellik / Destek Anakart açıklaması Anakart üreticisinin adı: MSI MS-7184 HP/Compaq adı: AmethystM-GL6E Yuva: 939 CPU/İşlemci AMD Athlon 64 X2 (en fazla 4800+) ve Sempron (en fazla 3200+) işlemci desteği Sistem veriyolu İşlemciye bağlı olarak 2000 MegaTransfer/saniye veya 1600 MegaTransfer/saniye Yonga kümesi Northbridge: ATI RS482 Southbridge: ATI SB400

9 Parça / Özellik Teknik Özellik / Destek Anakart BIOS'u, kartın çevresindeki cihazları ve genişletme BIOS özellikleri kartlarını otomatik olarak saptayan Tak ve Kullan BIOS'u sağlar Anakart, anakartın özelliklerini kaydeden bir Masaüstü Yönetim Arabirimi (DMI) işlevine sahiptir LAN, USB Aygıtı 1.1 ve 2.0 ve SATA HDD'den yüklemeyi destekler Form faktörü Micro-ATX: 24,4cm X 24,4cm Dört adet 184 pimli DDR DIMM yuvası Çift kanallı sekiz bellek bankası DDR 333/400 DDR DIMM desteği Bellek 2.5 sürümü DDR SDRAM DIMM desteği Maksimum HP/Compaq onaylı bellek, ECC'siz 4 GB'tır* NOT: *Gerçek kullanılabilen bellek daha az olabilir Bir adet PCI Express x16 grafik Genişletme yuvaları Üç PCI İki ek PCI yuvasında PCI Genişletme Kartı için bir adet SCSI konnektörü (isteğe bağlı)

10 Parça / Özellik Teknik Özellik / Destek Video grafikleri Tümleşik 2 adet SATA konnektörü Seri ATA Her konnektör 1 seri ATA-150 disk sürücüsünü destekler Tümleşik ses veya ses kartı Denetleyici: AC-97 Realtek ALC658C 6 kanallı CODEC yonga kümesi Konum: Tümleşik Tümleşik LAN Realtek 8100C 10/100 Mbps Hızlı Ethernet denetleyicisi Bir PS/2 fare Compaq PS/2 klavye Bir adet VGA Bir Paralel Arka panel G/Ç Bir adet IEEE 1394 Bir adet RJ-45 ağ bağlantı noktası Üç ses konektörü: giriş, çıkış ve mikrofon Dört adet USB (2.0) Bir adet S/PDIF çıkışı Dahili Bir adet disket bağlantı noktası 360K, 720K, 1,2M, 1,44M ve

11 Parça / Özellik Teknik Özellik / Destek konektörler 2.88Mbayt ile 1 FDD'yi destekler Dört IDE aygıtı için iki IDE konektörü İki SATA aygıtı için iki seri ATA bağlantı noktası Bir PCI Express x16 grafik yuvası Üç adet PCI yuvası Bir adet PCI genişletme kartı konektörü İki başlık üzerinde dört adet USB 2.0 bağlantı noktası Bir adet CD ses girişi başlığı Bir adet yardımcı ses girişi başlığı Bir adet kulaklık çıkışı başlığı Bir adet IEEE1394a başlığı Bir adet işlemci fanı konektörü Bir adet sistem (şasi) fanı konektörü GÜNCEL FİYATLARI Intel BLKD945PLRNL LGA 775 Intel 945PL ATX Anakart 75,58 TL MSI B450M GAMING PLUS AMD B450 Soket AM4 DDR4 3446MHz (A-XMP) HDMI DVI Anakart 683,26 TL MSI H81M-P33 Intel H81 Express Soket 1150 DDR3 1600MHz Micro-ATX Anakart 277,33 TL

12 ASUS Prime A320M-K AMD A320 Soket AM4 DDR4 3200(OC)MHz Micro ATX Anakart 433,97 TL KAYNAKLAR