KURS ELKİTABI. Editörler: Maddalena Querci, Marco Jermini ve Guy Van den Eede
|
|
- Ediz Denktaş
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 EĞİTİM KURSU GIDA ÖRNEKLERİNDE GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMA ANALİZLERİ KURS ELKİTABI Editörler: Maddalena Querci, Marco Jermini ve Guy Van den Eede Bu yayına elektronik ortamda ulaşmak için: ISBN Katalog No. LB-X TR-C Asli Basım 2006 Çeviri 2010 WORLD HEALTH ORGANIZATION REGIONAL OFFICE FOR EUROPE ORGANISATION MONDIALE DE LA SANTE BUREAU REGIONAL DE L'EUROPE WELTGESUNDHEITSORGANISATION REGIONALBÜRO FÜR E UROPA ВСЕМИРНАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ ЕВРОПЕЙСКОЕ РЕГИОНАЛЬНОЕ БЮРО
2
3 EĞİTİM KURSU GIDA ÖRNEKLERİNDE GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMA ANALİZLERİ KURS ELKİTABI Editörler: Maddalena Querci, Marco Jermini ve Guy Van den Eede Bu yayına elektronik ortamda ulaşmak için: ISBN Katalog No. LB-X TR-C Asli Basım 2006 Çeviri 2010 WORLD HEALTH ORGANIZATION REGIONAL OFFICE FOR EUROPE ORGANISATION MONDIALE DE LA SANTE BUREAU REGIONAL DE L'EUROPE WELTGESUNDHEITSORGANISATION REGIONALBÜRO FÜR E UROPA ВСЕМИРНАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ ЕВРОПЕЙСКОЕ РЕГИОНАЛЬНОЕ БЮРО
4 II YASAL UYARI Avrupa Komisyonu, yahut Komisyon adına faaliyet gösteren hiç bir şahıs, bu yayından yararlanılması ve kullanılma biçimi ile ilgili herhangi bir sorumluluk taşımaz. Avrupa birliği ile ilgili daha ayrıntılı bilgi Internet de mevcuttur.europa sunucusu üzerinde aşağıdaki adresten temin edilinebilir Luksemburg: Avrupa Birliği Resmi Yayınlar Dairesi ISBN Avrupa Birliği, 2010 Kaynak göstererek çoğaltılabilir Italya da basılmıştır Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
5 III EDİTÖRLER Maddalena QUERCI European Commission Joint Research Centre Institute for Health and Consumer Protection Molecular Biology and Genomics Unit Molecular Biology Scientific Area Coordinator Marco JERMINI Repubblica e Cantone Ticino Dipartimento della sanità e della socialità Divisione della salute pubblica Laboratorio Cantonale - Bellinzona marco.jermini@ti.ch Guy VAN DEN EEDE European Commission Joint Research Centre Institute for Health and Consumer Protection Molecular Biology and Genomics Unit Head of Unit JRC-BGMO@ec.europa.eu Türkçe editör Sadiye Birep AYGÜN European Commission Joint Research Centre Institute for Health and Consumer Protection Molecular Biology and Genomics Unit Applied Molecular Biology Competence Group birep.aygun@ec.europa.eu Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
6 IV ÇEVİRENLER Remziye YILMAZ, Dr. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Merkezi Laboratuvar Moleküler Biyoloji ve Biyoteknolji Ar-Ge Merkezi E-posta: Füsun EYİDOĞAN, Dr. Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi E-posta: M. Tufan ÖZ Orta Doğu Teknik Üniversitesi Biyolojik Bilimler Bölümü E-posta: Meral YÜCEL, Dr. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Biyolojik Bilimler Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi Merkezi Laboratuvar Moleküler Biyoloji ve Biyoteknolji Ar-Ge Merkezi E-posta: Hüseyin Avni ÖKTEM, Dr. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Biyolojik Bilimler Bölümü E-posta: Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
7 V Önsöz Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi (JRC) Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Enstitüsü (IHCP), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çevre ve Sağlık Avrupa Merkezi - Roma Birimi nin (ECR) Gıda Güvenliği Programı ile birlikte Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri üzerine bir dizi eğitim kursu düzenlemiştir. Ortak Araştırma Merkezi, üye ülke laboratuvarları ve Avrupa enstitü, organizasyon ve işletmeleri ile iletişim ve AB Genel Yönetim Kurulu (EU Directorates General) ile işbirliği içinde AB politikalarına bilimsel ve teknik destek vermektedir. WHO ECR nin görevi çevre ve sağlık alanlarında hem karar verici mercilere, hem de Avrupa vatandaşlarına tam ve düzenli bir şekilde destek vermektir. Bahsi geçen eğitim kursları, AB sınırları içinde ve ötesinde, AB 'ne girmeye aday ülkeleri ve geçiş ekonomisine sahip diğer ülkeleri de göz önünde tutarak, WHO Avrupa Bölgesi nde gıda güvenliği ile ilişkili konuların teşvik ve desteklenmesi için iki enstitü arasındaki işbirliğinin bir parçasıdır. Bu kurslar kapsamında, kontrol laboratuvarları personeline moleküler tanı tekniklerine aşinalık kazandırmak, laboratuar tesislerinin ve çalışma programlarının biyoteknoloji alanında dünya çapındaki düzenleyici yasalara uygun analizleri içerecek şekilde düzenlenmesi ve uyarlamalar yapılmasına yardımcı olmak hedeflenmektedir. Kurslar iyi bir analitik bilgi seviyesine sahip fakat bahsi geçen özel alanda hiç ya da çok az bilgili laboratuvar personeline moleküler tanı tekniklerini öğretmeye yönelik olarak tasarlanmıştır. Ortak Araştırma Merkezi, GDO tanımlama ve miktar tayininde eğitim sağlama konusunda kararlı bir irade ile sağladığı genel eğitim kurslarının yanı sıra geçmişte olduğu gibi bugun de çeşitli ihtiyaçlar için özel eğitimler de sunmaktadır. Mevcut ve gelişmekte olan AB yasama sistemine uygunluğa duyulan ihtiyaç ve bunun önemi nedeniyle GDO tanımlama ve miktar tayini uzerine eğitimler sıklıkla talep edilmektedir. Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
8 VI Biyoteknoloji ve GDO Birimi ( yenı adı ile Moleküler Biyoloji ve Genomik Birimi), yıllar boyunca GDO tanımlama, miktar tayini ve ilgili alanlarda derin bir bilgi birikimi geliştirmiş; tanımlama ve ölçüm için yöntemler geliştirmiş, uyarlamış, geçerliliklerini onaylamış ve doğrulamıştır. Bu tekniklere ait bilgi, yayınlar, ortak projeler, özel eğitimler ya da kurslar ile işbirliği içinde bulunulan laboratuvarlara aktarılmıştır. Teknik detaylar kursiyerlere sözlü sunumlar ya da kısa yazılı özetler olarak da sağlanmıştır. Kalıcı bilgi kaynağına duyulan ihtiyacın farkındalığı ile Molekuler Biyoloji ve Genomik birimi çalışanları laboratuvarlarımızda kullanılan bazı teknikleri içeren bu el kitabını hazırlamışlardır. Kurslar sırasında ele alınan alanlar şu şekildedir; - Ham ve işlenmiş materyallerden DNA izolasyonu - GDO varlığını tespit için gıdaların Polimeraz Zincir Reaksiyonu (Polymerase Chain Reaction, PCR) ve nested PCR ile taranması - Eş zamanlı (real-time) PCR ile GDO miktar tayini - ELISA (Enzyme-Linked ImmunoSorbent Assay) ile GDO miktar tayini Bu el kitabı Ortak Araştırma Merkezi (JRC) Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Enstitüsü (IHCP) tarafindan kurs katılımcıları için temel bilgi kaynağı olarak hazırlanmıştır. Günümüzde kullanılan metot ve yöntemlerle ilgili teorik ve deneysel bilgiyi sağlaması amaçlanmıştır. Kitabın içeriği GDO tesbit, tanımlama, nitelendirme ve miktar tayini için kullanılan bir çok tekniği kapsamakta ve GDO belirleme alanında çalışmayı isteyen herhangi bir kişi için önemli temel bilgi olduğu düşünülen teorik bilgiyi barındırmaktadır. Umuyoruz ki bu kitabın yapı ve içeriği, kurs katılımcılarının (ve diğer tüm okur ve kullanıcıların) kazandıkları becerileri ve edindikleri bilgileri, farklı çalışma ortamları ve ihtiyaçlar doğrultusunda yayma ve dağıtmalarında yardımcı olacaktır. Diğer kitap ve bilimsel dergilerde bulunan bilgiler ile herhangi bir biçimde rekabete girmek hiç bir şekilde niyetimiz değildir. Bu el kitabı alanın uzman eserlerinde varolan bilgiyi tamamlamayı amaçlamaktadır. Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
9 VII Bilgiyi yayma ve danışmayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak için bu yayın adresinde mevcuttur. Bu el kitabının hazırlanmasına katılmış olan Ortak Araştırma Merkezi (JRC) çalışanları Maddalena Querci tarafından gözetilerek denetlenmiş ve her biri İçindekiler bölümünde katkıları doğrultusunda anılmıştır. Bireysel olarak anılmış olmasalar da, bu el kitabının başarı ile hazırlanmasına katkıda bulunmuş olan tüm Molekuler Biyoloji ve Genomik Birimi çalışanlarına da burada özel takdir ve teşekkürler sunulmaktadır. Ayrıca bu el kitabının düzeltme ve yenilenmesinde destek ve işbirlikleri için Sabrina Miglierina, Elisabeth Dilger, Manuela Zingales, Stephen Langrell ve Steven Price a teşekkürler sunulmaktadır. Maddalena Querci, Dr. Kurs koordinatörü Haziran 2004 Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
10 Dünya Sağlık Örgütü nden Giriş Niteliğindeki Görüş ve Açıklamalar VIII Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gıda üretimi ve işlenmesinde modern biyoteknolojinin güvenli kullanımı ve uygulanmasına büyük öncelik vermektedir. Bu nedenle WHO 90 ların başından beri biyoteknolojik yöntemlerle elde edilen gıdaların güvenliği konusunda uzman danışmanlığının organizasyonu alanında son derece etkin olmuştur. Mayıs 2000 de, 53. Dünya Sağlık Toplantısı (53rd World Health Assembly) WHO nun, genetiği değiştirilmiş gıdalar ile ilgili sağlık konulu kararlarda, üye ülkelere bilimsel temeller sağlama biçiminde destek olmasına karar vermiştir. Buna ek olarak WHO Yönetim Kurulu ilgili konuların diğer kuruluşlarla işbirliği içinde araştırılması ve çözümlenmesini öngörmüştür. Codex Gıda Heyeti (Codex Alimentarius Commission, CAC) gıdalar konusunda uluslararası standartların oluşturulması için kurulmuş devletlerarası bir organizasyondur. Heyetin temel amacı tüketici sağlığını korumak ve gıda ticaretinde doğru ve adil uygulamaları garanti etmektir. WHO, 1963 te kuruluşundan itibaren Codex Heyetinin üst kuruluşlarından birisi olmuştur. WHO ve kardeş organizasyonu BM (Birleşmiş Milletler, UN) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Codex sistemi içerisinde yer alan Codex Biyoteknoloji ile Üretilen Gıdalar Çalışma Kolu (Ad Hoc Intergovernmental Codex Task Force on Foods Derived from Biotechnology), Codex Gıda Etiketleme Komisyonu (Codex Committee on Food Labeling) ve Codex Analiz Metotları ve Örneklendirme Komisyonu (Codex Committee for Methods of Analysis and Sampling) ile çalışmaktadır. Avrupa daki WHO Gıda Güvenliği Programı, 2000 yılından itibaren gıdalarda Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) saptama teknikleri üzerine eğitim kursları düzenlenmesinde Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi (JRC) ile işbirliği içinde olmuştur. Bu kursların amacı gıda kontrol laboratuvarı çalışanları için analitik biyoteknoloji yöntem ve becerileri sağlamak ve Avrupa ve dünyada GDO saptama için doğrulanmış ve onaylanmış yöntemlerin kullanılmasını teşvik etmek olmuştur. Analiz ve örneklendirme için uygun metodlar, gıdaların doğru etiketlendirilmesi yolu ile üretim süreçlerinde şeffaflığın arttırılması ve izlenebilirliğin hızlandırılması ve Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
11 IX boylelikle gıda güvenliği sistemlerinin kuvvetlendirilmesine katkıda bulunması açısından esas ve temeldir. Bahsi geçen yöntemlere geniş çaplı erişim imkanı vermek için JRC/WHO ortak eğitim kurslarında kullanılan eğitsel el kitabının sanal ortamda (internet ortamında) yayınlanmasına karar verilmiştir. Bu kitapta sunulan yöntemler Codex Analiz Metodları ve Örneklendirme Komisyonu tarafından dikkate alınan yöntemler ile uyum içindedir. Avrupa WHO Gıda Güvenliği Programı, GDO lar konusunda dünya çapında tanınmış bilimsel bir enstitü olan Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi (JRC) ile işbirliğinin öneminin farkındadır ve gıdalarda GDO saptama yöntemleri alanında kapasite arttırmaya yönelik etkinlikleri Avrupa ve diğer bölgelerde desteklemeye devam edecektir. Cristina Tirado, V.Dr., Dr. Avrupa WHO Besin Güvenliği Programı Bölgesel Danışmanı Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
12 X ÇEVİREN ÖNSÖZÜ Günümüzde Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) kavramı bilim insanlarının yanı sıra toplumun da sıklıkla kullandığı ve sorguladığı bir kavram olmuştur. Bu nedenle GDO ların belirlenmesi ve bu amaçla kullanılan analiz yöntemleri giderek artan bir önem taşımaktadır. Türkiye nin bu konudaki resmi politikası olası beklenmeyen etkilere karşı biyolojik çeşitlilik, insan ve hayvan sağlığının korunmasının temel ilke olmasını benimsemekle birlikte ulusal gereksinimler doğrultusunda şimdi ve gelecek için modern biyoteknoloji ve elde edilen ürünlerden yararlanılması olarak resmi otoriteler tarafından açıklanmıştır(?). Bu nedenle, ülkemizde bu konu ile ilgili yasal düzenlemelerin oluşturulması ve yayımlanması süreci devam etmekle beraber, analiz yöntemleri konusunda doğru ve anlaşılır bilgiye ulaşılması büyük önem taşımaktadır. GDO ların belirlenmesi konusunda altyapı imkanlarının iyileştirilmesi ve Türkçe kaynak ihtiyacının giderilmesi öncelikle ele alınması gereken hususların başında gelmektedir. Konuya olan ilgiyi arttırabilme ve ülkemizde GDO tayini yapacak araştırmacılara ve resmi laboratuvarlara referans oluşturabilmek için bu kaynağın Türkçe ye çevrilmesinin faydalı olacağı düşünülmüştür. Bu kitap, Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi (JRC) Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Enstitüsü (IHCP) ile Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çevre ve Sağlık Avrupa Merkezi Roma Birimi nin (ECR) Gıda güvenliği Programı tarafından birlikte düzenlenen Gıda örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri konulu Çalıştay da yapılan çalışmaları içermektedir. El kitabının içeriğinde, Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi, DNA Ekstraksiyonu ve Saflaştırılması, Agaroz Jel Elektroforezi, PCR ve ELISA teknikleri, GDO ların nitel ve nicel belirlenmesi ile ilgili bilgilerin yanısıra MON810 mısır, Bt-176 mısır ve Roundup Ready Soya gibi transgenik hatlar ile ilgili örnek çalışmalar ve AB de kabul görmüş ve uygulanmakta olan standart protokoller bulunmaktadır. Kitabın çevirisi sırasında hataları önlemek için gerekli özeni fazlası ile göstermiş olmamıza rağmen çeviri çalışmalarının zorluğundan kaynaklanan çeşitli hatalarımızın olabileceğini biliyoruz. Siz değerli kullanıcıların sözkonusu hataları fark ettikçe tarafımıza bildirmeleri bu Türkçe kaynağın güncelleştirilmesi çalışmalarında bizlere destak sağlayacaktır. Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
13 XI Kitabın Türkçe olarak çevrilmesine gönüllü olduğumuzu bildirdikten sonra her aşamada bizi manevi olarak destekleyen ve yayınlanmasını sağlayan Sayın Maddalena Querci ve Sayın Guy Van den Eede ve onların nezdinde JRC IHCP Moleküler Biyoloji ve Genombilim Ünitesi ne teşekkür ederiz. Kitabın ülkemizde bitki biyoteknolojisinin gelişmesine ve GDO ların bilimsel bir platformda değerlendirilmesine katkı sağlaması dileklerimizle. Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
14 XII Eğitim Kursu Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri KURS ELKİTABI İÇİNDEKİLER Bölüm Başlık Yazarlar 1 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi 2 El Kitabının Sunumu, Çalışma Yöntemleri ve Kurs Bilgileri M. Querci, G. Van den Eede, M. Jermini M. Querci 3 Kurs Sırasında Kullanılan Örnekler M. Querci, N. Foti 4 DNA Ekstraksiyonu ve Saflaştırılması M. Somma 5 Agaroz Jel Elektroforezi M. Somma, M. Querci 6 Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) M. Somma, M. Querci 7 MON810 mısır, Bt-176 mısır ve Roundup Ready Soyanın Özellikleri 8 El kitabında tanımlanan Nitel PCR sistemlerinin Özellikleri 9 MON810 Mısır, Bt-176 Mısır ve Roundup Ready Soya nın PCR ile Nitel Saptanması M. Querci, M. Mazzara M. Querci, M. Mazzara M. Querci, M. Maretti, M. Mazzara 10 GDO ların Saptanması için Nicel PCR F. Weighardt 11 Roundup Ready Soya nın Eş Zamanlı (Real-Time) PCR ile Nicel Saptanması N. Foti 12 Roundup Ready Soyanın ELISA ile Nicel Saptanması F. Eyquem Ek Çalışma Programı Örneği M. Querci Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
15 Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi M. Querci, G. Van den Eede, M. Jermini WORLD HEALTH ORGANIZATION REGIONAL OFFICE FOR EUROPE ORGANISATION MONDIALE DE LA SANTE BUREAU REGIONAL DE L'EUROPE WELTGESUNDHEITSORGANISATION REGIONALBÜRO FÜR E UROPA ВСЕМИРНАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ ЕВРОПЕЙСКОЕ РЕГИОНАЛЬНОЕ БЮРО
16 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi 2 İçindekiler Bölüm 1 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi Giriş 3 Bitkilerde genetik mühendisliği 4 AB Kanunları 5 Modern biyoteknoloji yaklaşımı ile üretilen gıdaların güvenlik ve etiketlendirilmesi - WHO yaklaşımı 13 EK-1. GDO ların pazarda yer alması ile ilgili belli kontrol programları ve ilgili etiketlendirmeyi de içeren AB mevzuatı 17 Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1
17 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi 3 Giriş Dünyada belli bolgelerde yetistirilen genetiği değiştirilmiş tahıl hatları dışında, günümüzde ekilmekte olan bütün tahıl ürünleri, zararlı hayvanlara direnç sağlamak veya daha önceki yabani hallerinden daha kaliteli ya da farklı ürün üretebilmek için yoğun biçimde ıslah edilerek geliştirilmistir. İnsanların kullanımı için bitkilerin ilk ıslahından beri süregelen bu tip değişiklikler,ayni türün uzun süreler boyunca iç çaprazlanmasi yahut aralarında üreme bariyeri bulunmayan yakın türler arasi istenen özelliklerin (genlerin) aktarımını veya değiş tokusunu içerir. Son yıllarda, sadece doğal olarak gen çaprazlaması mümkün olan yakın türlerde değil doğada çaprazlanmaya karşı steril olan türlerde de gen değişimi yapmak mümkün olmuştur. Bu amaçla kullanılan tekniklerden bazıları embriyo-kurtarma metodları, in vitro in vivo embryo kültürü, yumurta ve yumurtalık kültürleri, in vitro tozlaşma ve in vitro fertilizasyondur. Buna ek olarak, mutasyonel değişiklikler, örneğin tohumların radyasyona maruz bırakılması gibi yollarla da elde edilebilir. Geleneksel hibridizasyon ve seçme prosedürlerinin bir takım zorlukları mevcuttur. Bunların başında, ıslahçıların bütün bir genomu transfer ederek çaprazlamak yerine seçilmiş tek özelliği transfer etmek istemesi gelmektedir. Ayrıca genetik olarak sabit çeşitlerin seçilimi ve ayrımı çok yavaş bir işlemdir. Bu tarz engellerin rekombinant DNA ve transformasyon teknolojileri kullanılarak aşılabileceği görülmektedir. Genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) terimi, genetik materyali doğada çaprazlama veya doğal rekombinasyon yolları dışında değişikliğe uğramış organizmaları tanımlamak için kullanılmaktadır. GDO, kendi başına çoğalıp genetik materyalini transfer edebilen biyolojik bir sistem olmalıdır. Tahıllara uygulandığında bu terim, farklı türlerden gen ya da genlerin genetik mühendisliği yöntemleri ile alıcı genomuna kalıcı olarak aktarıldığı ve birçok durumda aktarılan genlerin protein sentezlediği bitkileri ifade eder. Birbiri ile ilişiksiz türler arasında gen aktarımı ve onlardan fonksiyon elde etme işlemi genetik transformasyon olarak tanımlanır. Avrupada deneysel amacli salınım bildirimleri incelendiginde en sık test edilen özelliklerin herbisit toleransı, erkek sterilite/fertilite yenilemesi, Bt-kaynaklı böcek direnci, virüs direnci, mantar direnci, ve nişasta biyosentezinin değişikliği olduğu görülmektedir (daha detaylı bilgi için Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1
18 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi 4 Bitkilerde genetik mühendisliği Bitki transformasyonu konusunda pek çok farklı yaklaşım olmakla birlikte, bitkilerde genetik modifikasyon sağlamak için kullanılan için bir kac temel yöntem vardır. Bu teknolojilerden en eskisi, 1980 lerde geliştirilmiş olup ilgilenilen genin alıcı bitkiye aktarılmasında bir bakteri türünü (Agrobacterium tumefaciens) kullanmaktadır. Agrobakter, 20. yüzyıl başlarından beri bilinen ve bitkilerde crown gall hastalığına sebep olan bir mikro organizmadır. Doğada Agrobacterium tumefaciens, tümör oluşumuna sebep olan (Ti) plazmidinden belirli bir DNA parçasını (T-DNA) enfekte olan hücrenin çekirdeğine aktararak alıcı genomuna kalıcı olarak entegre olup eşlenmesi ile tümör oluşturma yeteneğine sahiptir. Aktarılan bu T-DNA parçasının her iki yanında transfer için cis element sinyali olarak görev yapan 25 baz dizilik (bp) tekrarlar yer alır. Bilim adamları, T-DNA sınırları arasına yerleştirilmiş herhangi bir yabancı DNA nın bitki hücrelerine transfer edilebilmesi avantajını kullanarak, normalde yer alan hastalığa sebep olan genleri, aktarımı istenen özel DNA dizisi ile değiştirerek modifiye Agrobakter suşları geliştirmislerdir. Bitki biliminin gelişimiyle birlikte, Agrobakter yoluyla bitki hücrelerine gen transferinin anlaşılması hakkında önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Ancak doğada Agrobakter yalnızca çift çenekli bitkileri enfekte etmektedir. Bu nedenle tahılları (tek çenekli) da içine alan ekonomik önemi olan bitki uzun süre genetik manipulasyona ile erişilmez olarak kalmıştır. Bunun için, polietilen glikol-yoluyla transfer, mikroenjeksiyon, protoplast ve sağlam hücre elektroporasyonu ve gen silahı (gen bombardımanı) teknolojisi gibi alternatif direkt transfer metodları geliştirilmiştir. Ancak Agrobakter yoluyla gen transferinin direk gen transferi yöntemlerine göre önemli avantajları vardır. Transgenin kopya sayısını azaltarak transgenin ko-supresyonu ve sabit (kalıcı) olmaması ile ilgili problemleri azaltır. Her iki durumda da, hücreler (Agrobakterle enfekte olanlar veya biolistik uygulananlar) yeni geni veya genleri taşıyan bitkilere rejenere olurlar. Bu bitkiler test edilir, yogun bicimde cogaltilir ve nihayetinde, yeni nesil genetiği değiştirilmiş bitki hatlarinin eldesi için tohum sağlar. Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1
19 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi 5 AB Kanunları 1,2 Genetik olarak değiştirilmiş organizmaların kullanımı çevreye salınımı, ekimi, ithalatı ve özellikle gıda ve gıda katkısı olarak kullanımı Avrupa Birliği icinde titizlikle uygulanan bir dizi işlemle düzenlenmiştir. İlk hukuksal birlik dayanağı (Konsey Direktifi 90/220/EEC ve Konsey Direktifi 90/219/EEC) 1990 da insan ve hayvan sağlığını ve çevreyi korumak özel amacı ile oluşturulmuştur. Günümüzde temel hukuksal birlik dayanağı, Avrupa Birliği içinde biyoteknoloji ile ilgili yatay kanuni çerçeve olarak kabul gören ve GDO ların onceden tasarlanmış olarak çevreye salınımını da içeren Avrupa parlementosunun ve Konseyinin 12 Mart 2001 tarihli 2001/18/EC Direktifidir. Konsey Direktifi 2001/18/EC, Konsey Direktifi 90/220/EEC yi fesh ederek GDO ların çevreye salınımı ile ilgili daha önceki kuralları kuvvetlendirmekte ve bu kapsamda çevresel risk değerlendirme prensipleri, pazara salınımından sonraki zorunlu (cevresel) gözlemleme, halkın bilgilendirilmesi zorunlulugu, pazara salınım için bütün safhaların etiketleme ve izlenebilirliği zorunlulugu ve moleküler kayıt envanterlerinin oluşturulması konularında yeni prensipler getirmektedir. Direktif 2001/18/EC, Konsey Direktifi 90/220/EEC altında varolan muvafakatnamelerin uygunsuzluklardan kaçınmak için 2001/18/EC Direktifinin koşulları göz önünde tutularak yenilenmesini gerektirmektedir.muvafakat yayınlandığı günden itibaren 10 yıl süre için geçerlidir. GDO yahut GDO içeren bir ürünün pazarda yer almasının ardından, muvafakat basvurusunu yapmis olan taraf ( bildiren) muvafakat koşulları çerçevesinde pazara salınım sonrası izleme ve raporlama ile mükelleftir. Ulusal kanunlar kapsamında her üye ülkede uygulanan Direktif 2001/18/EC, hem küçük ölçekli tarla denemeleri (deneysel amaçlar için gönüllü salınımlar, direktiftin B bölümü) hem de GDO ların pazarlama koşulları (direktifin C bölümü) ile ilgilidir. Tablo 1 de gösterildiği gibi daha önceki 90/220/EEC prosedürü kapsaminda onay almış18 GDO bulunmaktadır(15 i bitki kökenli, 3 tanesi icin üye ülkeler muvafakatı). Bu güne dek Direktif 2001/18/EC kapsamında GDO ların pazarda yer alması ile ilgili 25 den fazla muvafakiyet başvurusu yapılmıştır (Dosyaların son durumu için 1 EK-1 de GDO lar ile ilgili AB düzenlemelerinin detaylı olmayan tam listesine bakınız statüsü Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1
20 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi 6 Tablo 1. 90/220/EEC Direktifi altında AB de pazarlanması onaylanan genetik olarak değiştirilmiş organizmalar Ürün Hat Tebliğ eden Bildirilen ana özellik Komisyon kararı Sayı / Tarih Karanfil Florigene Değiştirilmiş çiçek rengi Karanfil Florigene Değiştirilmiş çiçek ömrü Karanfil Florigene Değiştirilmiş çiçek rengi Mısır Zea mays L. MON810 Monsanto BtcryIA(b) geninin ifadesi Mısır* Zea mays L. Novartis Glufosinat amonyuma tolerans ve BtcryIA(b) geninin ifadesi Mısır Zea mays L. Hat T25 İlkbahar Swede Kolza Swede Kolza Swede Kolza Brassica napus L. ssp oleifera Brassica napus L. oliefera metzg, MS1, RF1 Brassica napus L. oliefera metzg, MS1, RF2 Mısır Zea mays L. Hat Bt176 Steril erkek hindiba** Soya Fasülyesi* Swede Kolza Cicharium intybus L. AgrEvo AgrEvo Plant Genetic Systems Plant Genetic Systems CibaGeigy Bejo-Zaden BV Glufosinat amonyuma tolerans Glufosinat amonyuma tolerans Glufosinat amonyuma tolerans Glufosinat amonyuma tolerans Glufosinat amonyuma tolerans Glufosinat amonyuma tolerans MS muvafakat MS muvafakat 01/12.97 MS muvafakat 98/294/EC 22 Nisan /292/EC 22 Nisan /293/EC 22 Nisan /291/EC 22 Nisan /393/EC 6,6, /392/EC /98/EC /424/EC Glycine Max L. Monsanto Glifosinata tolerans 96/281/EC 3 Nisan 1996 Brassica napus. L. oliefera Metzg. MS1BnxRF1Bn Plant genetic Systems Glufosinat amonyuma tolerans 96/158/EC Tütün TB100x çeşit SETTA Bromoxynil toleransı 94/385/EC *Avrupa Birliğinde ekimi onaylanmamıştır. **Yanlızca tohum üretimi içindir. Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1
21 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi 7 Kardeş bir direktif genetiği değiştirilmiş mikroorganizmaların kapalı kullanımını kontrol eder (26 Kasım 1998 tarihli 98/81/EC Konsey Direktifi, daha önce Konsey Direktifi 90/219/EEC ile düzenlenen genetiği değiştirilmiş mikroorganizmaların kapalı kullanımına tashih). Yukarıda bahsedilen direktiflere ek olarak, insan tüketimi için hedeflenen GDO ların güvenli kullanımı ve onayı ile ilgilenen bir dizi yatay hukuki dayanak yıllar boyunca uygulanmış ve detaylandırılmıştır. Yakin bir zamana dek birlik içinde pazara yeni gıda ve yeni gıda içeriklerinin sunulmasi, dikey kanuni çerçeve ile düzenlenmiştir. 258/97 nolu kanun (AB) özellikle aşağıdaki durumlarda uygulanır: -90/220/EEC Direktifi içinde GDO içeren yahut GDO olan gıda ve gıda içerikleri -GDO lardan üretilen fakat GDO içermeyen gıda ve gıda içerikleri -Yeni ve-veya primer molekül yapısı ozellikle değiştirilmiş gıda ve gıda içerikleri -Bakteri, mantar veya alg den izole edilmiş ya da bunları içeren gıda ve gıda içerikleri -Güvenilir gıda kullanımına sahip ve geleneksel ıslah veya üretim yöntemleri ile elde edilmiş gıda ve gıda içerikleri dışında, hayvanlardan izole edilen gıda içerikleri ve bitkilerden izole edilen gıda ve gıda içerikleri -Gıdanın besin değeri, metabolizması veya istenmeyen maddelerin seviyesini etkileyebilecek şekilde gıda ve gıda içeriklerinin yapısında önemli değişiklikler yaratabilecek bicimde, yaygın olarak kullanılamayan yahut yeni üretim işlemleri uygulanmış gıda ve gıda içerikleri Genetiği değiştirilmiş gıdaların etiketlenmesindeki özel konular birden fazla yasal dayanak ile ele alınmıştır. Etiketleme ihtiyaçlarına ilk olarak 258/97(EC) kanununda (Orijinal Gıda Kanunu) değinilmiştir. Fakat bazi GM mısır ve soya hatları ozel olarak Konsey Direktifi 1139/98(EC) ile etiketlendirilmişlerdir. Esasında bu iki GDO (Roundup Ready soya ve Maximizer Mısır), 258/97(EC) düzenlemesinden önce pazarda yer almış olup, bu GDO lar için özel etiketleme düzenlemesi sonradan 1139/98 Konsey Direktifi ile yapılmıştır. 258/97 Direktifi, gıda içeriği veya varolan gıdanın eşdeğeri olmayan gıda içeriği ya da yeni gıda haline gelen besinlerin yaygın kullanımı veya besin değeri ya da içeriğinde değişiklik yapılan gıdalardaki herhangi bir farklılığın son kullanıcı tarafından bilinmesini sağlamak amacı ile geliştirişmiştir. Günümüzde, genetiği değiştirilmiş vakalardan üretilen 17 gıda ürünü onaylanmış ve Avrupa Birliğinde resmi olarak satışa sunulabilmektedir (Tablo 2). Bunlardan bir GD Soya ve bir GD Mısır, Orijinal Gıda Yasası zorunlu olmadan önce 90/220/EC direktifi çerçevesinde onay almıştır. Diğerleri (7 GD Kolza ve 5 GD Mısır dan türetilen işlenmiş gida Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1
22 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi 8 ve 2 GD Pamuk tohumundan üretilen yağ) Orijinal Gıda Direktifine uygun olarak tebliğ edilmiş ve sadelestirilmiş prosedür ile onaylanmıstir. 1139/98 Konsey Direktifi, herhangi bir genetiği değiştirilmiş gıda veya gıda içeriğinde genetik modifikasyon sonucu ortaya çıkan DNA veya protein belirlenebilir ise, bu ürünün GDO olmayan eşdeğeri ile eşit kabul edilmediği prensibine dayanır. Katkı maddeleri, Komisyon Direktifi 50/2000 devreye girene dek etiketleme düzenlemesi dışında değerlendirilmiştir. 1139/98 Direktifi, 10 Ocak 2000 tarihli Komisyon düzenlemesi (EC) 49/2000 ile tashih edilerek eşik kavramı tanımı getirilmiştir. Kasıtsız kontaminasyon probleminin üstesinden gelmek icin konulan eşik düzenlemesi ile kanun iyileştirilmiştir. Bu yasa, gıda içeriğinde GDO dan elde edilen materyaller bulunan gıda ürünlerinde, her bir ayrı materyal için %1 den fazla olmayacak oranda GDO taşıyan gıdalar için ek etiketleme zorunluluğu olmadığını taahhüt eder. Buna ek olarak, bu materyalin varlığının tesadüfi olduğunun ispatı için operatörler, GDO kullanımından kaçınmak için gerekli tedbirlerin uygulandığının kanıtını sağlamak zorundadır. GDO lar ile ilgili çeşitli kullanıcı birliklerinin farklı ve çakışan görüşlere sahip olmasi, süreç boyunca yayınlanan yasal dayanakların yorumlanması ve uygulanmasındakı sıkıntılar, diğerlerinin yanında genetiği değiştirilmiş yemler icin özel bir AB düzenlemesinin olmaması gibi sebepler bu konuda birleştirilmis, güncellenmiş ve bütünsel yasal dayanaklara olan ihtiyaca dikkat çekmiştir. Sonuç olarak Ekim 2003 de daha önceki yasal dokümanları iptal edip iyileştiren ve daha açık bilgi veren iki yeni düzenleme yayımlanmıştır. Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1
KURS ELKİTABI. Editörler: Maddalena Querci, Marco Jermini ve Guy Van den Eede
EĞİTİM KURSU GIDA ÖRNEKLERİNDE GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMA ANALİZLERİ KURS ELKİTABI Editörler: Maddalena Querci, Marco Jermini ve Guy Van den Eede Bu yayına elektronik ortamda ulaşmak için: http://mbg.jrc.ec.europa.eu/capacitybuilding/documentation.htm
DetaylıGıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri. Bölüm 1. Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi
Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 1 Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, AB Kanunları Hakkında Genel Bilgi M. Querci, G. Van den Eede, M. Jermini WORLD HEALTH ORGANIZATION
DetaylıGıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri
Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Çalışma Programı Örneği (Bir Haftalık Kurs) M. Querci WORLD HEALTH ORGANIZATION REGIONAL OFFICE FOR EUROPE ORGANISATION MONDIALE DE LA SANTE
DetaylıGıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri. Bölüm 3. Kurs Sırasında Kullanılan Örnekler. M. Querci, N. Foti
Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 3 Kurs Sırasında Kullanılan Örnekler M. Querci, N. Foti WORLD HEALTH ORGANIZATION REGIONAL OFFICE FOR EUROPE ORGANISATION MONDIALE DE
DetaylıGıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri. Bölüm 2. El Kitabının Sunumu, Çalışma Yöntemleri ve Kurs Bilgileri. M.
Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 2 El Kitabının Sunumu, Çalışma Yöntemleri ve Kurs Bilgileri M.Querci WORLD HEALTH ORGANIZATION REGIONAL OFFICE FOR EUROPE ORGANISATION
DetaylıSağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü
Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Müdürlüğü 1 1 AB Enstitüleri Avrupa Parlamentosu Avrupa Birliği Konseyi Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Sosyal Komite Bölge Komiteleri Adalet Divanı 2 2 Komisyonda Bulunanlar
DetaylıGıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri. Bölüm 9. MON810 Mısır, Bt-176 Mısır ve Roundup Ready Soya nın PCR ile Nitel Saptanması
Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 9 MON810 Mısır, Bt-176 Mısır ve Roundup Ready Soya nın PCR ile Nitel Saptanması M. Querci, M. Maretti, M. Mazzara WORLD HEALTH ORGANIZATION
DetaylıKapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar.
SAĞLIK ARAŞTIRMALARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DAİRE BAŞKANLIKLARI YÖNERGESİ Amaç MADDE 1- (1) Bu yönerge, Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilat yapısını, görevlerini, yetkilerini ve
DetaylıProf. Dr. Artemis Karaali İTÜ YENİ GIDALAR. Gıda Mühendisliği Bölümü
YENİ GIDALAR Prof. Dr. Artemis Karaali İTÜ Gıda Mühendisliği Bölümü TANIM* Yeni gıdalar : 15 Mayıs 1997 den önce AB ülkelerinin hiç birinde önemli ölçekte üretimi ve tüketimi olmayan ürünler * Regulation
DetaylıISSAI UYGULAMA GİRİŞİMİ 3i Programı
ISSAI UYGULAMA GİRİŞİMİ 3i Programı 3i Programme Taahhütname ARKA PLAN BİLGİSİ Temel denetim alanları olan mali denetim, uygunluk denetimi ve performans denetimini kapsayan kapsamlı bir standart seti (Uluslararası
DetaylıBitkisel Üretimde Genetiği Değiştirilmiş Ürünler: Efsaneler ve Gerçekler
VI. ULUSAL MOLEKÜLER BİYOLOJ VE BİYOTEKOLOJİ KONGRESİ Bitkisel Üretimde Genetiği Değiştirilmiş Ürünler: Efsaneler ve Gerçekler Yrd. Doç. Dr. Yılmaz Kaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tarımsal Biyoteknoloji
DetaylıAvrupa Gıda Güvenliği Ajansı (EFSA) ve Türkiye İle İlişkileri
Avrupa Gıda Güvenliği Ajansı (EFSA) ve Türkiye İle İlişkileri M.Nurseren BUDAK EFSA Temas Noktası Katılım Öncesi Program Koordinatör Yardımcısı İÇERİK Risk Analizi ve Risk Değerlendirme Süreçleri AB de
DetaylıADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI
ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların
Detaylı18 Aralık 2009, İstanbul Ayşen SATIR
Çevre Alanında Kapasite Geliştirme Projesi AB Çevresel Bilgiye Erişim Direktifi nin Uyumlaştırılması ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü Semineri 18 Aralık 2009, İstanbul Ayşen SATIR 1 2003/4 Çevresel
DetaylıDeğişen Dünya ve GDOlar
Değişen Dünya ve GDOlar Prof. Dr. Selim ÇETİNER Sabancı Üniversitesi cetiner@sabanciuniv.edu 13 Kasım 2014 Biyoteknolojinin Gelişimi Modern Biyoteknoloji Monoklonal antikor üretimi Hayvanlarda embriyo
DetaylıGIDA LABORATUVARLARI. 2015 Yılı Eğitim Programı
GIDA LABORATUVARLARI 2015 Yılı Eğitim Programı Gıda Laboratuvarları Eğitim Hizmetleri Intertek, sağladığı eğitim hizmetleri ile teknik farkındalık yaratmakta ve sektörde faaliyet gösteren şirketlere uzman
DetaylıGıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri. Bölüm 8. El Kitabında tanımlanan Nitel PCR ın Özellikleri. M. Querci, M.
Gıda Örneklerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma Analizleri Bölüm 8 El Kitabında tanımlanan Nitel PCR ın Özellikleri M. Querci, M. Mazzara WORLD HEALTH ORGANIZATION REGIONAL OFFICE FOR EUROPE ORGANISATION
DetaylıMeyve ve Sebze ile ilgili kavramlar ve GDO
Meyve ve Sebze ile ilgili kavramlar ve GDO Doğal Ürünler! Bu ürünler tamamen doğal koşullarda üretilen ürünlerdir. Kimyasal gübre ve tarım ilacı kullanmadan, doğal tohumlarla üretilirler. Organik Ürünler!
DetaylıTÜBİTAK MAM GEN MÜHENDM HENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJB YOTEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ (GMBE) TANITIMI IKEV Türkiye için Biyoteknoloji Toplantısı 8 Kasım m 2007 1 GMBE Personeli Araştırmacı 50 Toplam Personel 65 Teknisyen
Detaylı1- Neden İç Kontrol? 2- İç Kontrol Nedir?
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI KİHBİ Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL MAYIS 2014 ANKARA 1- Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini sürekli
DetaylıGMO ve Transgenik Gıdalar ve Analiz Yöntemleri (Yurt dışı Eğitim) 27 Mart 2013
GMO ve Transgenik Gıdalar ve Analiz Yöntemleri (Yurt dışı Eğitim) 27 Mart 2013 ALMANYA/Bavyera Sağlık ve Gıda Güvenliği Kurumu 28 Aralık 2012-28 Ocak 2013 Dr. Ayşegül Ersayın Yaşınok Ulusal Gıda Referans
DetaylıGIDA BİYOTEKNOLOJİSİNDE GÜVENLİK GIDA BİYOTEKNOLOJİSİNDE UYGULAMALARI. Neslihan ATLIHAN
GIDA BİYOTEKNOLOJİSİNDE GÜVENLİK GIDA BİYOTEKNOLOJİSİNDE VE GDO UYGULAMALARI GÜVENLİK VE GDO UYGULAMALARI Neslihan ATLIHAN Neslihan ATLIHAN Gıda Yüksek Mühendisi Gıda Yüksek Mühendisi Gıda ve Yem Kontrol
Detaylı10 SORUDA İÇ KONTROL
T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı 10 SORUDA İÇ KONTROL 1 Neden İç Kontrol? Dünyadaki yeni gelişmeler ışığında yönetim anlayışı da değişmekte ve kamu yönetimi kendini
DetaylıModern Bitki Biyoteknolojisi
Modern Bitki Biyoteknolojisi Ali TETİK Eylül, 2001 AJANDA: Biyoteknoloji Nedir? Biyoteknolojinin Genel Kullanım Alanları Bitki Islahında Biyoteknoloji ve Gen Tekniği Biyoteknoloji ile Yeni Bitkilerin elde
Detaylı"GDO Yönetmeliði" tamam:gdo'suza GDO'suz demek yasak!.
"GDO Yönetmeliði" tamam:gdo'suza GDO'suz demek yasak!. GDO Yönetmeliði Resmi Gazete de yayýnlandý. Üreticileri ve tüketicileri büyük tehdit altýna sokacak yönetmenliði yayýnlýyoruz. Tarým ve Köyiþleri
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI
12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların genlerine
DetaylıGIDA GÜVENCESİ-GIDA GÜVENLİĞİ
GIDA GÜVENLİĞİ GIDA GÜVENCESİ-GIDA GÜVENLİĞİ Dünyada 800 Milyon İnsan Kronik Yetersiz Beslenme, 1.2 Milyar İnsan Açlık Korkusu Yaşamakta, 2 Milyar İnsan Sağlıklı, Yeterli ve Güvenli Gıda Bulma Konusunda
DetaylıFEN ve TEKNOLOJİ / GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ
GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ 1 Genetik mühendisliği canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına yönelik araştırmalar yapan bilim dalıdır. Genetik mühendisleri
DetaylıTürk Gıda Mevzuatı ve Gıda Denetimi
Türk Gıda Mevzuatı ve Gıda Denetimi 14.4.Codex Alimentarius Commision Uygulama Kodları, Rehberleri ve Diğer Tavsiyeleri Kodeks standartları genellikle ürün özelikleri ile ilgilidir ve sadece bir özellik
DetaylıT.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI
T.C. ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA KAMU İÇ KONTROL STANDARTLARI UYUM EYLEM PLANI NİSAN 2018 1 2 İÇİNDEKİLER 1. Neden İç Kontrol?...5 2. İç
DetaylıGDO VE DĠĞER BĠYOTEKNOLOJĠLERDE RĠSK DEĞERLENDĠRMESĠ
GDO VE DĠĞER BĠYOTEKNOLOJĠLERDE RĠSK DEĞERLENDĠRMESĠ 29 MAYIS 2013 / ANKARA Mazlum BEKTAġ GIDA MÜHENDĠSĠ GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Eğitim ile İlgili Bilgiler Avrupa Komisyonu Sağlık ve Tüketiciyi
DetaylıISO 13485:2016 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU
ISO 13485:2016 TIBBİ CİHAZLAR KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ GEÇİŞ KILAVUZU Dünyaca kabul görmüş medikal cihazlar endüstrisi kalite yönetim sistemi standardı olan ISO 13485'in final versiyonu Şubat 2016 da yayınlandı.
Detaylı10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI
10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların
DetaylıGıda Bileşenleri ve Bilgilendirme
GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Gıda Bileşenleri ve Bilgilendirme A. Volkan GÜNGÖREN Gıda Kontrol ve Projeler Çalışma Grubu Sorumlusu Ankara 25 Aralık 2012 İ Ç E R
DetaylıT.C. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı
T.C. DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA İÇ KONTROL Ankara-2012 İÇİNDEKİLER 1 Neden İç Kontrol? 2 İç Kontrol Nedir? 3 İç Kontrolün Amacı Nedir? 4 İç Kontrolün Yasal
DetaylıKarar Verme Süreçlerinde Kamu Katılımına İlişkin AB Direktifinin sunduğu Fırsatlar. Kaidi Tingas Katılımuzmanı İstanbul, Aralık 2009
Karar Verme Süreçlerinde Kamu Katılımına İlişkin AB Direktifinin sunduğu Fırsatlar Kaidi Tingas Katılımuzmanı İstanbul, Aralık 2009 Giriş (1) Çevre haklarının hukuk sistemine dahil edilmesi konusunun çerçevesi
DetaylıT. C. KAMU İHALE KURUMU
T. C. KAMU İHALE KURUMU Elektronik İhale Dairesi KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ BT Strateji Yönetimi BT Hizmet Yönetim Politikası Sürüm No: 6.0 Yayın Tarihi: 26.02.2015 444 0 545 2012 Kamu İhale Kurumu Tüm hakları
DetaylıMADRID DE STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME. Mariano Oliveros mariano.oliveros@madrid.org Şube Müdürü Çevresel Değerlendirme Genel Müdürlüğü.
MADRID DE STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME Mariano Oliveros mariano.oliveros@madrid.org Şube Müdürü Çevresel Değerlendirme Genel Müdürlüğü. Madrid 1 STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME (SÇD) SÇD, sürdürülebilirliğe
DetaylıDERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Maya ve Bakteri Biyoteknolojisi BTEC Yüksek Lisans ve Doktora
DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS Maya ve Bakteri Biyoteknolojisi BTEC601 1-2 3 + 0 3 8 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin
DetaylıTeori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) BES114 2. BAHAR 3 0 0 2
TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK Dersin Adı Kodu Yarıyıl TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK Önkoşullar Dersin dili Dersin Türü Dersin öğrenme ve öğretme teknikleri Dersin sorumlusu(ları) Dersin amacı Dersin öğrenme çıktıları
DetaylıAVRASYA ÜNİVERSİTESİ
Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Moleküler Biyoloji Lab. Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (X) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (X) Uzaktan Öğretim(
DetaylıGIDA GÜVENLİĞİ, VETERİNERLİK VE BİTKİ SAĞLIĞI POLİTİKALARI FASLI
GIDA GÜVENLİĞİ, VETERİNERLİK VE BİTKİ SAĞLIĞI POLİTİKALARI FASLI Dr.Şebnem GÜRBÜZ Koordinatör Avrupa Birliği Bakanlığı Tarım Balıkçılık Başkanlığı 1 KAPSAM Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı
DetaylıLaboratuvar Tıbbında İzlenebilirlik
Laboratuvar Tıbbında İzlenebilirlik Medikal Metroloji Çalıştayı TÜBİTAK-UME, İstanbul Dr. Diler Aslan Pamukkale Üniversitesi 13 Şubat 2013, İstanbul İçerik Adlandırma,Tanım, kavram, sektör, segment: Tıbbi
DetaylıYÖNETMELİK. b) Kamu kurum ve kuruluşlarının Ar-Ge temelli süreç yönetimi gerektiren proje veya program bazlı ihtiyaçlarının,
2 Şubat 2016 SALI Resmî Gazete Sayı : 29612 Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumundan: YÖNETMELİK TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU AR-GE TEMELLİ KAMU İHTİYAÇLARINA YÖNELİK DESTEK
DetaylıTAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP)
TAIEX PROGRAMI BÖLGESEL EĞİTİM PROGRAMI (RTP) 1. Bölgesel Eğitim Merkezi (RTP) Bilindiği üzere; Avrupa Komisyonu Genişleme Genel Müdürlüğü Kurumsal Yapılanma Birimi tarafından uygulanan Bölgesel Eğitim
DetaylıİZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ PROJE GENEL KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ PROJE GENEL KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 Bu yönergenin amacı; İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesinde kurulan Proje
DetaylıFEF LİSANS PROGRAMLARI DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
FEN, EDEBİYAT, FEN - EDEBİYAT, DİL VE TARİH - COĞRAFYA FAKÜLTELERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARI DEĞERLENDİRME VE AKREDİTASYON DERNEĞİ FEF LİSANS PROGRAMLARI DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ FEDEK FEN, EDEBİYAT, FEN-EDEBİYAT,
DetaylıSami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi
Sami EROL Gıda Mühendisi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Dairesi 1 24 Aralık 2012-22 Mart 2013 Maryland Üniversitesi Amerika Birleşik Devletleri 2 3 Maryland Üniversitesi
DetaylıT.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA İÇ KONTROL
T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı SORU VE CEVAPLARLA İÇ KONTROL KASIM 2013 İÇİNDEKİLER 1. Neden İç Kontrol? 2. İç Kontrol Nedir? 3. İç Kontrolün Amacı Nedir? 4.
DetaylıDÜNYA GIDA GÜNÜ 2010 YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE SÜRECİ. Fatma CAN SAĞLIK Tarım ve Balıkçılık Başkanı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği
DÜNYA GIDA GÜNÜ 2010 YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE SÜRECİ Fatma CAN SAĞLIK Tarım ve Balıkçılık Başkanı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Sunuş İçeriği Yeni Gıda Kanununa Giden Süreç Müzakere süreci
DetaylıMEHMET ŞİRİN DENETİM STANDARTLARI DAİRESİ BAŞKANI
MEHMET ŞİRİN DENETİM STANDARTLARI DAİRESİ BAŞKANI Bağımsız Denetim Standartları 1. Kilit Terimlerin Belirlenmesi 2. Metnin Çevrilmesi 3. İlk Uzman Kontrolü 4. Çapraz Kontrol İkinci Uzman Kontrolü 5. Metnin
DetaylıTÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI PROJE HAZIRLAMA, GELİŞTİRME VE UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Başkanlık Divanı Karar Tarihi : 02.04.2013 Sayı : 45 Resmi Gazete Yayım Tarihi : 07.06.2013 Sayı : 28670 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI PROJE HAZIRLAMA, GELİŞTİRME VE UYGULAMA YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ
DetaylıTÜRKİYE DE BİYOGÜVENLİK KONUSUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER VE UYGULAMALAR
GIDA TARIM ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL ARAŞTIRMALAR ve POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE BİYOGÜVENLİK KONUSUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER VE UYGULAMALAR Dr. İsa ÖZKAN Daire Başkanı 5. Gıda Güvenliği
DetaylıAVRASYA ÜNİVERSİTESİ
Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Genomik ve Proteomik Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (X) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (X) Uzaktan Öğretim(
DetaylıTarım politikaları ve DTÖ: Cenevre, Ankara, Vaşington un bakış açısı Bilime dayalı ticaret standartlarının önemi
Tarım politikaları ve DTÖ: Cenevre, Ankara, Vaşington un bakış açısı Bilime dayalı ticaret standartlarının önemi Karen Stuck ABD Kodeks Müdürü DTÖ tarafından referans gösterilen uluslar arası standart
DetaylıModern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi
Modern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi Emine OLHAN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü GDO GMO Transgenik Biyoteknolojik yöntemlerle
DetaylıYÖNETİM SİSTEMLERİ. TS EN ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemi TS EN ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi TS (OHSAS) 18001 İSG Yönetim Sistemi
YÖNETİM SİSTEMLERİ Ülkemiz kuruluşları da Kalite, Çevre ve İş sağlığı ve güvenliği konularına verdikleri önemi göstermek, etkinlik ve verimliliği artırmak amacıyla Yönetim Sistemlerine geçiş için uğraş
DetaylıTÜRK TORAKS DERNEĞİ DENEYSEL ARAŞTIRMALAR ÇALIŞMA GRUBU EYLEM PLANI
TÜRK TORAKS DERNEĞİ DENEYSEL ARAŞTIRMALAR ÇALIŞMA GRUBU EYLEM PLANI -2020 ÇALIŞMA GRUBU PROJELERİ Proje Adı Tarih Hedef İzlenecek strateji Sorumlu kişiler Vardiyalı Çalışanlarda Stres Ocak Belirlenmiş
DetaylıTEBLİĞ. a) 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine dayanılarak,
15 Ağustos 2014 CUMA Resmî Gazete Sayı : 29089 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TEBLİĞ TÜRK GIDA KODEKSİ DEVAM FORMÜLLERİ TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2014/32) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı; devam
DetaylıPestisit Yürütme Kurulu (PSC, Pesticide Steering Committee) TOPLANTISI (EFSA Katılım- Öncesi Program)
Pestisit Yürütme Kurulu (PSC, Pesticide Steering Committee) TOPLANTISI (EFSA Katılım- Öncesi Program) 11-12 Haziran 2013 Parma-İTALYA Dr.Pelin AKSU Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü 25.12.2013
DetaylıMerSis. Bilgi Teknolojileri Bağımsız Denetim Hizmetleri
MerSis Bağımsız Denetim Hizmetleri risklerinizin farkında mısınız? bağımsız denetim hizmetlerimiz, kuruluşların Bilgi Teknolojileri ile ilgili risk düzeylerini yansıtan raporların sunulması amacıyla geliştirilmiştir.
DetaylıMADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, gıdaların mikrobiyolojik kriterleri ile gıda işletmecilerinin uyması ve uygulaması gereken kuralları kapsar.
TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ Yetki Kanunu: 5996 Yayımlandığı R.Gazete: 29.12.2011-28157 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı;
DetaylıÇeviriye önsöz... xi Önsöz... xii Teşekkür... xv Kitabı kullanmanın yolları... xvii. Ortamı hazırlamak... 1
İÇİNDEKİLER Çeviriye önsöz... xi Önsöz... xii Teşekkür... xv Kitabı kullanmanın yolları... xvii K I S I M I... 1 Ortamı hazırlamak... 1 B Ö L Ü M 1... 3 Giriş... 3 Gerçek dünya araştırması nedir?... 3
DetaylıAVRASYA ÜNİVERSİTESİ
Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Moleküler Biyolojide Kullanılan Teknikler Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (X) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim
DetaylıTohumculuk Sektöründe Üniversite Kamu Özel Sektör İşbirliğinin Geliştirilmesi. Prof. Dr. Bülent UZUN
Tohumculuk Sektöründe Üniversite Kamu Özel Sektör İşbirliğinin Geliştirilmesi Prof. Dr. Bülent UZUN Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ÜNİVERSİTE-KAMU-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİNİ
DetaylıDENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ. *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı
DENEY HAYVANLARI LABORATUVARLARINDA VETERİNER HEKİMİN ROLÜ Uzm. Vet. Hekim Tayfun İDE* Uzm. Vet. Hekim A.Sarper BOZKURT* *Gülhane Askeri Tıp Akademisi Araştırma ve Geliştirme Merkezi Deney Hayvanları Kısmı
DetaylıT.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BELGE YÖNETİMİ VE ARŞİV SİSTEMİ STRATEJİSİ
T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BELGE YÖNETİMİ VE ARŞİV SİSTEMİ STRATEJİSİ (Doküman No: BEYAS-DK-02) Ankara Üniversitesi için aşağıda verilen temel bir Belge Yönetimi ve Arşiv Sistemi Stratejisi metni hazırlanmıştır.
DetaylıKKTC MERKEZ BANKASI. BİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI GENELGESİ (Genelge No: 2015/02) Mart-2015 BANKACILIK DÜZENLEME VE GÖZETİM MÜDÜRLÜĞÜ
KKTC MERKEZ BANKASI BİLGİ GÜVENLİĞİ POLİTİKASI GENELGESİ (Genelge No: 2015/02) Mart-2015 BANKACILIK DÜZENLEME VE GÖZETİM MÜDÜRLÜĞÜ İçindekiler Giriş... 1 1 Amaç... 1 2 Bilgi Güvenliği Politikaları... 1
DetaylıISO 27001:20013 BGYS BAŞDENETÇİ EĞİTİMİ
önetim istemi tandartları T A R İ F L E R B G IO'nun Kelime Anlamı "International Organization for tandardization" İngilizce açılımı kısaltılınca "IO", Fransızca da Organisation internationale de normalisation
DetaylıT.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü. Kümelenme Destek Programı
T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kümelenme Destek Programı Fadime YILMAZ San. ve Tek. Uzmanı 1 Küme Kümeler, özellikle de aynı faaliyet alanında hem rekabet içinde olan hem de birbirleriyle işbirliği
DetaylıKURUMSAL YÖNETİM KOMİTESİ GÖREV VE ÇALIŞMA ESASLARI
KURUMSAL YÖNETİM KOMİTESİ GÖREV VE ÇALIŞMA ESASLARI 1. AMAÇ Petkim Petrokimya Holding A.Ş. Yönetim Kurulu bünyesinde 22/01/2010 tarih ve 56-121 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile kurulan Kurumsal Yönetim
DetaylıYETERLİLİK DENEYLERİ VE LABORATUARLAR ARASI KARŞILAŞTIRMA PROGRAMLARI PROSEDÜRÜ Doküman No.: P704 Revizyon No: 04 Yürürlük Tarihi:
Doküman Adı: YETERLİLİK DENEYLERİ VE LABORATUARLAR ARASI KARŞILAŞTIRMA PROGRAMLARI PROSEDÜRÜ Doküman No.: Revizyon No: 04 Yürürlük Tarihi: 30.12.2011 Hazırlayan: Kontrol: Onay: Halil İbrahim ÇETİN Gökhan
DetaylıLaboratuvar Akreditasyonu
Laboratuvar Akreditasyonu Akreditasyon, Laboratuvarların, Muayene Belgelendirme ve Yeterlilik Deneyi Sağlayıcı Kuruluşlarının Ulusal ve Uluslararası Kabul Görmüş Teknik Kriterlere Göre Değerlendirilmesi,
DetaylıTEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris)
TEST REHBER İLKELERİ PROGRAMI ULUSAL KOORDİNATÖRLER ÇALIŞMA GRUBU 26. TOPLANTISI (8-11 Nisan 2014, Paris) Dr. A. Alev BURÇAK Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Sunu Planı OECD Hakkında
DetaylıGıda Güvenliği, GDO lar ve Sağlıklı Beslenme. Yrd.Doç.Dr.Memduh Sami TANER (Ph.D.)
Gıda Güvenliği, GDO lar ve Sağlıklı Beslenme Yrd.Doç.Dr.Memduh Sami TANER (Ph.D.) SAĞLIKLI BESLENME Vücudumuzda dakikada 10 milyon hücre ölür ve bir o kadarı da yenilenir. Ortalama 100 günde (beyin ve
DetaylıHACCP Sistem Tetkikine Ait Resmi Form Resmi Kontrol Rapor No:
EK-5 HACCP Sistem Tetkikine Ait Resmi Form Resmi Kontrol Rapor No: TARİH: İNCELENECEK HUSUSLAR A) GENEL 1. İşyeri teknik ve hijyenik açıdan bu yönetmelikte belirtilen koşullara sahip mi? 2. El kitabı ön
DetaylıMevzuat ve İzleme Mekanizması Uygulaması
Konferans Öngörülen birleşik Kıbrısta işyerinde işçi sağlığı ve güvenliği 18 Eylül 2015, Lefkoşa Mevzuat ve İzleme Mekanizması Uygulaması Leandros Nicolaides İçerik 1. Mevzuat 2. Uygulama 3. Politika 4.
DetaylıDOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ
DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ Konusu İstanbul da Yazılım, Bilgisayar ve Video Oyunları Sektörü Durum Analizi ve Sektörün Geleceği Gerekçesi 2014-2023 İstanbul Bölge Planı nın ekonomik gelişme ekseni küresel
Detaylı2013/101 (Y) BTYK nın 25. Toplantısı. Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] KARAR
2013/101 (Y) Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin İzlenmesi [2013/101] BTYK nın 2009/102 no.lu kararı kapsamında hazırlanan ve 25. toplantısında onaylanan Üstün Yetenekli Bireyler Stratejisi nin koordinasyonunun
DetaylıSAF GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. RÜŞVET VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE POLİTİKASI
SAF GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. RÜŞVET VE YOLSUZLUKLA MÜCADELE POLİTİKASI 1. Amaç: Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Politikasının (Politika) amacı SAF GYO A.Ş nin ( Şirket ) faaliyet gösterdiği sektörde
DetaylıYÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM
29 Aralık 2011 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 28157 (3. Mükerrer) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: YÖNETMELİK TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak
DetaylıKALITIM #12 MODERN GENETİK UYGULAMALARI (BİYOTEKNOLOJİ) SELİN HOCA
KALITIM #12 MODERN GENETİK UYGULAMALARI (BİYOTEKNOLOJİ) SELİN HOCA BİYOTEKNOLOJİ Canlılara temel bilimlerin ve mühendislik ilkelerinin uygulanmasıdır. Gen mühendisliği, genetik madde lan DNA üzerinde yapılan
DetaylıARTIK VERİMLİLİK DE GÜVENLİK KADAR ÖNEMLİ!
ARTIK VERİMLİLİK DE GÜVENLİK KADAR ÖNEMLİ! Necmettin TOKUR / Proje Yöneticisi (Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı - UNDP) Yasemin DEMİRCİOĞLU / Mühendis (Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel
DetaylıBiyoetik İhtisas Komitesi Prof. Dr. Meral Özgüç
Biyoetik İhtisas Komitesi Prof. Dr. Meral Özgüç UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yönetim Kurulu Üyesi, Temel Bilimler ve Biyoetik Komiteleri Başkanı Komite Başkanı: Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ Temel Bilimler ve
DetaylıMerSis. Bilgi Teknolojileri Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri
MerSis Bilgi Teknolojileri Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri Bilgi Teknolojileri risklerinize karşı aldığınız önlemler yeterli mi? Bilgi Teknolojileri Yönetimi danışmanlık hizmetlerimiz, Kuruluşunuzun Bilgi
DetaylıATILIM ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME, TASARIM, UYGULAMA, DANIŞMANLIK VE TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ (ARGEDA-TTO) YAPI VE İŞLEYİŞ YÖNERGESİ
(25.12.2018 gün ve 14 sayılı Senato Kararı) ATILIM ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME, TASARIM, UYGULAMA, DANIŞMANLIK VE TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ (ARGEDA-TTO) YAPI VE İŞLEYİŞ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç-Kapsam-Dayanak-Tanımlar
DetaylıEğitim Önerisi (Çalışmaları)
Technical Assistance for Implementation of the By-Law on Strategic Environmental Assessment EuropeAid/133447/D/SER/TR Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği'nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi
DetaylıTÜRK GIDA KODEKSİ GIDA İLE TEMAS EDEN AKTİF VE AKILLI MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2017/Taslak)
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ GIDA İLE TEMAS EDEN AKTİF VE AKILLI MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2017/Taslak) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı; gıda ile temas eden
DetaylıEndüstriyel Ekonomi (IE 415) Ders Detayları
Endüstriyel Ekonomi (IE 415) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Endüstriyel Ekonomi IE 415 Her İkisi 3 0 0 3 5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili
DetaylıMesleki yetkinliği arttırmak için sonuç odaklı eğitim Türkiye deki organik sektör için yeni bir konsept
Alman-Türk İşbirliği Organik Tarım Çift taraflı işbirliği projesi (proje numarası TUR 11-01) Inter-Cluster Organics Closing Conference Mesleki yetkinliği arttırmak için sonuç odaklı eğitim Türkiye deki
Detaylıİlgili satırda, Eksiklik için "E", Zayıflık için "Z", Kaygı için "K", Gözlem için "G", hiçbir yetersizlik ya da gözlem yoksa ( ) kullanınız.
HEPDAK PROGRAM DEĞERLENDİRME ÇİZELGESİ Kurum: Program: Takım Başkanı: Program Değerlendiricisi: Ziyaret Tarihi: İlgili satırda, Eksiklik için "E", Zayıflık için "Z", Kaygı için "K", Gözlem için "G", hiçbir
DetaylıZDH Hizmet Sunumu & Mesleki Eğitim Programı
ZDH Hizmet Sunumu & Mesleki Eğitim Programı İçindekiler 1 2 3 ZDH nin faaliyet ve işlevleri Zanaat sektöründe karar alma süreçleri Zanaatkârlara yönelik savunuculuk faaliyetleri 4 Hizmet sağlayıcı kurum
DetaylıARAŞTIRMA PROJELERİ BAŞVURU ve SÖZLEŞME MÜZAKERE PROSEDÜRÜ
Sayfa : 1 / 4 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı, Koç Üniversitesi nde üniversite dışı kaynaklarından desteklenen araştırma projeleri geliştirme sürecini tanımlamak, proje başvuru ve sözleşme müzakere sürecini
DetaylıHatice ULU Ziraat Mühendisi İzmir İl Müdürlüğü ÜLKEMİZDE GIDA GÜVENLİĞİ MEVZUATI VE AB YE İHRACAT GEREKLİLİKLERİ
Hatice ULU Ziraat Mühendisi İzmir İl Müdürlüğü ÜLKEMİZDE GIDA GÜVENLİĞİ MEVZUATI VE AB YE İHRACAT GEREKLİLİKLERİ 5179 Sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin
DetaylıAB ve Türkiye Sivil Toplum Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Hibe Programı
AB ve Türkiye Diyaloğu - IV Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Avrupa Birliği Bakanlığı, Katılım Öncesi AB Mali Yardımı kapsamında finanse edilen diyalog sürecini desteklemeye devam etmektedir. Diyaloğu-IV
Detaylıİç Kontrol Uzmanı Pozisyonu İçin Doğru Kriterlere Sahip Olduğunuzdan Emin misiniz?
Türkiye nin en popüler iş arama ve işe alma platformları olan yenibiriş.com da 1500, kariyer.net te ise 2000 e yakın İç Kontrol başlıklı ilan bulunmaktadır. İç Kontrol Uzmanı Pozisyonu İçin Doğru Kriterlere
DetaylıGıda Zincirindeki Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların (GDO) Analizi
Gıda Zincirindeki Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların (GDO) Analizi Hamide Şenyuva - John Gilbert, FoodLife International Edip Sincer, Sincer Dış Ticaret Gıda Zincirindeki Genetiği Değiştirilmiş Organizmaların
DetaylıKALINTILARI. Pestisit nedir? GIDALARDAKİ PESTİSİT KALINTILARI 1. pestisit kalınt kaynağı. güvenilirmidir. ? Güvenilirlik nasıl l belirlenir?
Tükettiğimiz imiz gıdalarg daların n güvenilirlig venilirliği i hayati derecede önemlidir KALINTILARI Dr. K.Necdet Öngen Gıdalarımızdaki pestisit kalıntıları konusunda neyi ne kadar biliyoruz? Tükettiğimiz
DetaylıSÖKTAŞ TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Riskin Erken Saptanması Komitesi Yönetmeliği
SÖKTAŞ TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Riskin Erken Saptanması Komitesi Yönetmeliği Bu Yönetmelik, Yönetim Kurulu nun 25/04/2013 gün ve tarihli toplantısında 21 No.lu kararı ile kabul edilmiştir. BİRİNCİ
DetaylıTÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU ULUSAL AKADEMİK AĞ VE BİLGİ MERKEZİ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU ULUSAL AKADEMİK AĞ VE BİLGİ MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç ve kapsam Madde 1- (1) Bu Yönetmelik ile Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma
Detaylı