VETERİNER HEKİMLİK 2011 DÜNYA VETERİNER HEKİMLİĞİ YILI

Transkript

1 STRATEJİK MESLEK VETERİNER HEKİMLİK 2011 DÜNYA VETERİNER HEKİMLİĞİ YILI Türk Veteriner Hekimleri Birliği

2 2011 DÜNYA VETERİNER HEKİMLİĞİ YILI FOTOĞRAF YARIŞMASI "GÜNLÜK YAŞAMIMIZDA VETERİNER HEKİMLER" (Kaynak : Yarışmanın Birincisi Asya / Pasifik Birincisi, Somenath Mukhopadhyay Family Friend Ortadoğu Birincisi, Genoveva Kriechbaum Camel Pedicure

3 VETERİNER HEKİM ANDI Veteriner Hekimliği Mesleğinin Üyeleri Arasına Katıldığım Şu Andan Başlayarak Yaşamımı İnsanlık Yoluna Adayacağıma, Meslek Sahibi Olmamda Emeği Geçenlere Saygı ve Minnettarlığımı Koruyacağıma, Sanatımı Doğrulukla Yapacağıma, Mesleğimin Onurunu Koruyacağıma, Mesleğimin Dünya Çapında Geliştirilmesini Hedefleyeceğime, Bu Amaçla Meslektaşlarımla Tam Bir Anlayış ve İşbirliği İçinde Çalışacağıma, Hayvan ve İnsan Sağlığına Çağdaş Anlamda Hizmet Sunmayı İlke Edineceğime, Çevrenin Korunması ve Olanaklarından Tüm Canlıların Yararlanması İçin Çaba Harcayacağıma, Hasta Sahiplerinin Duygu ve Düşüncelerine Saygı Duyacağıma, Mesleki Bilgimin Gereğini Yaparken Sosyal, Siyasal ve İnanç Farklılığı Gözetmeyeceğime, Sanatımı Uygularken Öğreneceğim Sırları Açıklamayacağıma, Bilimsel Yöntemlerden Sapmadan, Deontolojik Kurallara Uyarak ve Etik İlkeleri Gözeterek Mesleğimi İcra Edeceğime; İNSANLIĞIN DEĞERLERİ, BİLİMİN GERÇEĞİ VE MESLEĞİMİN ONURU ÖNÜNDE ŞEREF SÖZÜ VERİR, AND İÇERİM.

4 VETERİNER HEKİM Veteriner, latince "hayvan ile ilgili" Veteriner hekim ise evcil ve yabani hayvanların hastalıklarının teşhis ve tedavileriyle ve hayvan ırklarının ıslahıyla uğraşan; çiftlikten sofraya gıda güvenliğinin kilit noktasında görev alan; hayvansal gıdaların muayene ve kontrollerini yapan; hayvansal kökenli gıdalar ve gıda katkı maddeleri için sağlık raporu düzenleyen kimseye verilen isimdir. Veteriner hekim olmayı tercih etmek, sıradan bir meslek seçimi yapmak demek değildir. Adeta bir yaşama biçimidir. Sevgi ister, ilgi ister, fedakarlık ister.

5 VETERİNER HEKİMLİK Hayvan hastalıklarının teşhis ve tedavileri, hayvan ıslahı, gıda kontrol hizmetleri ve zoonoz hastalıkların (hayvanlardan insanlara, insanlardan hayvanlara bulaşan hastalıklar) önlenmesiyle uğraşan mesleğe veteriner hekimlik denir. Veteriner hekimlik, özellikle gelişmiş ülkelerde gençlerin kariyer seçimlerinde ön sıralarda yer alan bir meslek alanıdır. Evimizde aile üyemiz olarak kabul ettiğimiz küçük dostlarımızın her başı sıkıştığında imdadımıza yetişen veteriner hekimlerin hem hayvan sağlığı hem de halk sağlığı açısından oldukça önemli görevler üstlendikleri bir gerçektir.

6 TARİHÇE Veteriner hekimlik, dünyada en eski tarihe sahip mesleklerden biridir. Hayvanların evcilleştirilmeye başlamasıyla birlikte veteriner hekimlik mesleği de doğmuştur. Hayvanlardan yüksek verim sağlama ve hayvan hastalıklarını teşhis ve tedavi etme çabalarının ilk izlerine eski çağlarda Orta Asya da, Hindistan'da, Çin'de, Mısır'da ve İran'da rastlanmaktadır. İslam Uygarlığı Çağı olarak da bilinen Orta Çağ da eski bilgilerden yararlanan Müslüman baytarlar, yeni teşhis ve tedavi yöntemleri geliştirmişler ve at, koyun, keçi, sığır, deve gibi hayvanların hastalıklarının nasıl teşhis ve tedavi edileceğini anlatan binlerce kitap yazmışlardır.

7 İLK VETERİNER OKULU Avrupa'da, 18. yüzyılın ilk yarısında, sığır vebası salgınlarında 200 milyondan fazla sığırın ölmesiyle ve savaşlarda kullanılan tek tırnaklı hizmet hayvanlarında baş gösteren salgın hastalıkların artmasıyla, askeri, ekonomik ve sosyal yaşam olumsuz yönde etkilenmiştir. İnsanlar, salgın hastalıkların neden olduğu felaketleri, doğal afetlerden sonra gelen en büyük felaketler olarak değerlendirmişlerdir. Bu salgınların önüne geçilememesi bilimsel yöntemlerle veteriner hekimlerin yetiştirilmesi gerekliliğini doğurmuş ve 1762'de Fransa'nın Lyon kentinde Cloude Bourgelat tarafından Dünyanın ilk veteriner okulu kurulmuştur. İkinci Veteriner Okulu da yine Fransa da 1764 yılında eğitim öğretime açılmıştır.

8 ÜLKEMİZDE VETERİNER HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ Osmanlılarda baytarlık babadan oğula geçen bir meslek idi. Modern anlamda veteriner hekimliğe geçiş Prusyalı Veteriner Hekim Godlewsky nin 1842 yılında İstanbul da Askeri Veteriner Okulunu açmasıyla oldu. Bu okul ilk mezunlarını 1845 yılında verdi. Askeri Veteriner Okulu nun 3 yıl olan eğitim öğretim süresi 1849 yılında 4 yıla çıkarıldı yılında Askeri Veteriner Hekim Mehmet Ali Bey tarafından ilk Sivil Veteriner Okulu yine İstanbul da açıldı. Bu okulun 1893 yılı ilk mezunları arasında Milli Şair Mehmet Akif ERSOY da vardı.

9 ÜLKEMİZDE VETERİNER HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ Birinci Dünya Savaşını sona erdiren Mondros Antlaşmasının imzalandığı 1918 yılında ülke hizmetinde 176 veteriner hekim görev yapıyordu. Bu veteriner hekimlerin bir kısmı Kurtuluş Savaşında yitirildiğinden savaştan sonra aktif durumdaki veteriner hekim sayısı daha da azalmıştı. Cumhuriyetin ilk 10 yılında, İstanbul da bulunan ve Askeri ve Sivil Veteriner Okullarının birleştirilmesinden sonra Yüksek Veteriner Okulu adını alan kurumdan 231 öğrenci daha mezun oldu. İşte Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki büyük hayvan sağlığı mücadelesi, yaklaşık 350 kişiden oluşan bu fedakar ve ehliyetli veteriner hekim kadrosunun çalışmalarıyla yürütüldü ve başarıyla sonuçlandırıldı. Bu on yıllık mücadelede bir milyondan fazla sığır hastalanmış, bunların 100

10 bin kadarı ölmüş ya da öldürülmüş, 900 bin sığır da tedavi edilerek kurtarılmıştır. Ayrıca yine bu yıllarda, kelebek hastalığı denilen ve küçükbaş hayvanlarda görülen çok yaygın bir hastalık da, Veteriner Hekim Mehmet Halit Bey'in geliştirdiği bir serum sayesinde önlenmiştir. Yüzbinlerce hayvanın ölümüne yol açan bu hastalık, bu serum ile 24 saat içinde iyileştirilmeye başlanmıştır. Türkiye de veteriner hekimliği eğitimöğretiminde modernleşme çabalarının bir sonucu olarak 1933 yılında Ankara da kurulan Yüksek Ziraat Enstitüsü'nün bir fakültesi olarak Ankara ya taşınan Veteriner Okulu, 1948 yılında Ankara Üniversitesine bağlanmıştır. Ülkemizde, 1970 yılına kadar başka Veteriner Fakültesi açılmamıştır. İkinci Veteriner Fakültesi 1970'de Elazığ da açılmış; bunu sırasıyla İstanbul (1972) ve Bursa da (1978) açılan veteriner fakülteleri izlemiştir. Sonraki yıllarda kurulan yeni Veteriner Fakülteleri ile birlikte bugün veteriner hekim yetiştiren Fakülte sayısı 19 u aktif olmak üzere 21'e yükselmiştir. Adnan Menderes Afyon Kocatepe Ankara Atatürk Balıkesir Cumhuriyet Dicle Erciyes Fırat Harran İstanbul Kafkas Kırıkkale M.Akif Ersoy Mustafa Kemal Selçuk Ondokuz Mayıs Uludağ Yüzüncü Yıl

11 STRATEJİK MESLEK Bugün, gelişmekte olan teknoloji ve yeni yaklaşımlar çerçevesinde veteriner hekimliği derinden etkileyen ve büyük sorumluluklar yükleyen başlıca konular da başlıklar halinde; klonlama teknolojisi, embriyonik ve olgun kök hücre teknolojisi, biyogüvenlik ve GDO lar, deney hayvanları etiği, antimikrobiyal direnç sorunu, yeni ve yeniden önem kazanan zoonozlar, veteriner hekimliği ve akuatik hayvanlar, çevre ve yaban hayatı, akredite veteriner hekimlik ile hayvan refahı olarak sıralanabilir.

12 O DA BİR VETERİNER HEKİM Mehmet Akif ERSOY ( ) Çünkü bir tecrübe etsen senin aklın da yatar, Bize insan hekiminden daha lazım baytar Herkes O nu İstiklal marşının şairi olarak tanısa da, Mehmet Akif ERSOY 63 yıllık hayatına birçok mesleki başarıyı sığdırmış bir veteriner hekimdir. Akif 1889 yılında açılan ve ilk Sivil Veteriner Okulu na kaydolan ilk öğrencilerden biridir. Bu okuldan 26 Aralık 1893 te birincilikle mezun olur. 26 Aralık 1893 günü Orman, Meadin ve Ziraat Nezaretine bağlı Sivil Veteriner Hekimliği Örgütü memurluğuna tayin edilir. Bu görevine 7 Eylül 1909 tarihine kadar devam eder ve Şube Müdüriyet olarak düzenlenince de Müdür Muavini olur. Görevi gereği dört yıl kadar Rumeli de, Anadolu da, Arabistan da bulaşıcı hayvan hastalıklarıyla mücadele çalışmalarını yürütür. Ağustos 1908 de Türkiye de kurulan ilk veteriner hekimliği derneği olan Osmanlı Cemiyeti İlmiyye-i Baytariyyesi nin kurucuları arasında ye alır ve bu Derneğin yönetim kurulunda başkan yardımcısı olarak görev yapar. Derneğin kuruluşundan bir ay sonra yayımlanmaya başlanan Mecmua-i Fünun-u

13 Baytariye adlı derginin yayın kurulu üyesi olarak çalışır. Bir süre sonra bu Derneğin yerini alan Baytar Mektebi Alisi Mezunin Cemiyeti nin başkanlığını üstlenir. Dernek dergisi 'Risalei Fenni Baytari nin çıkarılmasını sağlar. Sivil Veteriner Hekimliği örgütünde 20 yıla yakın çalışan Mehmet Akif Ersoy, Müdürü Abdullah Bey e yapılan bir haksızlığa dayanamaz ve 24 Mayıs 1913 de istifa ederek görevinden ayrılır. Bundan sonra, çok sevdiği ve önemli görevleri başarıyla yürüttüğü veteriner hekimliğinin yerine şairliği seçer Mehmet Akif ERSOY ( )

14 O DA BİR VETERİNER HEKİM Ord.Prof.Dr.Süreyya Tahsin AYGÜN ( ) 1895 yılında İstanbul'da doğan Ord.Prof. Dr. Süreyya Tahsin Aygün, Kuleli Askeri Lisesi Haydarpaşa İdadisi ve Haydarpaşa Askeri Baytar Mektebi Alisi ( ) mezunudur. Kurtuluş Savaşı yıllarında Etlik Serum Darülistihzarı ve Bakteriyoloji hanesindeki çalışmaları sonucunda İstiklal Madalyası almıştır. Almanya'da Pasteur Enstitüsü, Robert Koch Enstitüsü ve Mödling Enstitüsü'nde çalışmıştır. Türk veteriner hekimliği tarihinde 6 ordinarius profesörden biri olan Süreyya Tahsin Aygün geliştirdiği Türk Universal Antrax Aşısı ve Dayanıklı Kuru Sığır Vebası Aşısı ile bilime, ülke hayvancılığına ve ekonomisine katkılar sağlamıştır. Süreyya Tahsin Aygün ün geliştirdiği ve hücre kültürü tedavisi adını verdiği çalışmaları, dünyada kök hücre çalışmalarının ilk örneklerini oluşturmaktadır. Böylece Aygün dünya tarihinde tüberküloz, tetanoz ve kanser araştırmalarında unutulmaz örnekler veren hekim-veteriner hekim işbirliğinin uluslararası düzeyde başarı öykülerine 20. Yüzyılın son yarısında bir yenisini de ekleyerek adını tıp tarihinin altın sayfalarına yazdırmıştır.

15 Ord.Prof.Dr.Süreyya Tahsin AYGÜN ( )

16 MEZUNLARIN KAZANDIKLARI UNVAN VE MESLEĞİN UĞRAŞI ALANLARI Veteriner hekimlik programı mezunlarına "Veteriner Hekim" ünvanı verilir. Veteriner hekimler; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı il ve ilçe müdürlüklerinde, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü Merkez ve hayvan ıslahı ve üretim kurumlarında, Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüleri bölge laboratuarlarında, Et ve Balık Kurumu, Süt Endüstrisi Kurumu, Yapağı ve Tiftik A.Ş, Yem Sanayiinde, Belediyelerde, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu araştırma laboratuarlarında, Türk Silahlı Kuvvetleri hayvan sağlığı ve gıda kontrol hizmetlerinde, İlaç firmaları, özel sektör çiftlikleri ve hayvansal üretime dayalı gıda sanayiinde, Halk sağlığı ve çevre sağlığıyla ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarda, Kendi kliniklerinde Emniyet Genel Müdürlüğü Yem Sanayii Hayvan sağlığı, halk sağlığı, hayvan yetiştiriciliği ve gıda güvenliği alanlarından çalışarak insanlığa hizmet ederler.

17 EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Veteriner Hekimliğin eğitim süresi 5 yıldır. Bu sürede öğrencilere aşağıdaki anabilim dalları tarafından hayvan sağlığı ve yetiştiriciliği, halk sağlığı ve gıda güvenliği konularında eğitim-öğretim verilir. FAKÜLTELERDEKİ BÖLÜMLER Temel Bilimler Bölümü Anatomi Anabilim Dalı Biyokimya Anabilim Dalı Fizyoloji Anabilim Dalı Histoloji Embriyoloji Anabilim Dalı Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı Klinik Öncesi Bilimler Bölümü Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Parazitoloji Anabilim Dalı Patoloji Anabilim Dalı Viroloji Anabilim Dalı Klinik Bilimleri Bölümü Cerrahi Anabilim Dalı Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı İç Hastalıkları Anabilim Dalı Dölerme ve Suni Tohumlama Anabilim Dalı Zootekni ve Hayvan Besleme Bölümü Biyoistatistik Anabilim Dalı Genetik Anabilim Dalı Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Hayvan Sağlığı Ekonomisi ve İşletmeciliği Anabilim Dalı Zootekni Anabilim Dalı Besin Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı

18 ÖZLÜ SÖZLER "Çünkü bir tecrübe etsen senin aklın da yatar, Bize insan hekiminden daha lazım baytar." Mehmet Akif ERSOY "Denilebilir ki; insan hekimliği, veteriner hekimliği yanında okyanusa karşı iç deniz gibidir. İsmet İNÖNÜ "Bence dünyadaki en iyi hekim; Veteriner Hekimdir. Çünkü hastasına rahatsızlığını soramaz, bunu kendisi bilmek zorundadır." "Beşeri Hekim insanı tedavi eder; Veteriner Hekim insanlığı..." Bizler Dünyanın En Saygın, Ömür Boyu Yüksek Ahlak ve Sorumluluk Gerektiren Veteriner Hekimlik Mesleğinin Üyeleriyiz. Şahsi Çıkar ve Siyasi Amaç Gözetmeksizin Ülkemizin Çıkarları Doğrultusunda Hayvansal Üretim, Hayvan Sağlığı ve Çevre Sağlığı Konularında Büyük Bir Azimle Çalışacak, Mesleğimizi Birlik ve Beraberlik İçinde En İleri Noktaya Taşıyacağız. Türk Veteriner Hekimleri Birliği

19 Afrika Birincisi, Molly Feltner Hands-On Care Avrupa Birincisi, István Konyhás Bird-veterinary of Hortobágy I. Amerika Birincisi, Ariel Alejandro Corvalán Herrera Trichechus manatus

20 Sağlık İçin; Gıda İçin; Dünya İçin; Veteriner Hekim Hazırlayan Prof.Dr. Ender YARSAN Türk Veteriner Hekimleri Birliği İletişim Dr. Mediha Eldem Sokak No:73/8 Kocatepe ANKARA E-posta: Telefon: / Faks: