ULUSAL KONGRESİ. Türk Veteriner Jinekoloji Derneği Ekim Giriş. Giriş. Liberty Hotels Lykia - Ölüdeniz / Fethiye - Muğla

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ULUSAL KONGRESİ. Türk Veteriner Jinekoloji Derneği. 15-18 Ekim 2015. Giriş. Giriş. Liberty Hotels Lykia - Ölüdeniz / Fethiye - Muğla"

Transkript

1 KÖPEKLERDE MELOKSİKAMIN DAMAR İÇİ YOLLA UYGULANMASINI TAKİBEN PLAZMA DAĞILIMINA CERRAHİ OPERASYONUN (OVARİOHİSTEREKTOMİ) ETKİSİ Ümit Karademir, Dilek Aksit, Cavit Kum, Hasan Erdoğan, Eyüp Hakan Uçar, Cevdet Peker, Cengiz Gökbulut Adnan Menderes Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı, AYDIN Giriş İnflamasyon, travma, enfeksiyöz ajanlar ve onların toksik etkileri, kimyasal maddeler, sıcak-soğuk gibi fiziksel etkenlerin neden olduğu doku hasarına karşı sellüler ve humoral düzeyde oluşan, güçlü doğal fizyolojik bir savunma mekanizmasıdır. İlk kez M.S. I. yüzyılda yaşamış olan Celsus tarafından, kızarıklık, ısı artışı, ağrı ve şişme ile tanımlanmış olup, sonraları fonksiyon kaybı da bu özelliklere eklenmiştir. Giriş Yangının Kimyasal Mediatörleri Vazoaktif aminler (Histamin ve Serotonin) Plazma faktörleri (Kallikrein-Kinin Sistemi ve Komplement Sistemi) Araşidonik asitin siklooksijenaz ve lipoksijenaz yolu metabolitleri (Prostoglandinler ve Lökotrienler) Ağrı Kesici İlaçlar Lipooksijenaz Lökotrienler Vazodilatasyon Mikrodolaşımın bozulması ÖDEM Hücre Hasarı Araşidonik Asit Kapiller permeabilite artışı Sinir köklerine bası DOKU HASARI Sikloksijenaz Prostoglandinler Sinir uçlarının hassalaşması AĞRI 4 Narkotik A.K. ve Antagonistleri Narkotik olmayan ağrı kesiciler Narkotik ağrı kesiciler Nörolept ağrı kesiciler Narkotik antagonistler Steroid Yapıda Bileşikler (Glikokortikoidler) Steroid Yapıda Olmayanlar (NSAİİ) FOSFOLİPİDLER Fosfolipaz A 2 ARAŞİDONİK ASİT 6 5

2 ARAŞİDONİK ASİT LOX COX NSAİİ COX ve COX Seçiciliğinin Önemi Lökotrienler ve HETE 5-HPETE PGG 2, PGH 2 Prostosiklinler Prostoglandinler Tromboksanlar PGI 2 PGD 2, PGE 2, PGF 2α TXA 2 Siklooksijenaz enziminin en az 3 izoformu bulunmaktadır. Bunlar:. COX- 2. COX-2 3. COX Normal Doku COX- Fizyolojik Prostaglandin Üretimi Normal Fonksiyonlar Araşidonik Asit NSAIDs Yangılı Bölge COX-2 + Patolojik Prostaglandin Üretimi Yangı, Ağrı, Ateş Sitokinler COX-2 İnhibitörleri 0 Çalışmamızın Amacı Bu çalışma, köpeklerde yaygın olarak kullanılan nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlardan meloksikamın 0.2 mg/kg dozda damar içi yol ile uygulanmasını takiben plazma dağılımına kısırlaştırma operasyonunun etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Deneme Hayvanı Çalışmada deneme hayvanı olarak canlı ağırlıkları 4-22 kg arasında değişen, 2-4 yaşlı, 8 sağlıklı dişi köpek kullanıldı. Hayvanlarda hematolojik ve biyokimyasal testler ile klinik muayeneler yapıldıktan sonra sağlıklı olanlar çalışmaya dahil edildi. İlaç Uygulama Deneysel çalışma iki fazdan oluşmaktadır; Pre-operatif ve peri-operatif Her faz arasında 0 günlük ilaç arınma periyodu bulunmaktadır. 2

3 İlaç Uygulama ve Örnek Alma İşlemi. faz (Preoperatif faz) Çalışmaya dahil edilen 8 köpeğe meloksikam 0.2 mg/kg dozda damar içi yolla uygulandı. İlaç Uygulama ve Örnek alma İşlemi 2. faz (Perioperatif faz) Aynı köpeklere anesteziden sonra cerrahi operasyondan önce meloksikam aynı yol ve dozda uygulandı. 3 4 Preoperatif ve Operatif Prosedür Faz II aşamasında bütün köpeklere aynı anestezi protokolü uygulandı; Bütün köpeklerde operasyon aynı hekim tarafından yapıldı mg/kg dozda atropin sülfat - 4 mg/kg dozda propofol - İsofluran Örnek alma İşlemi Alınan kan örnekleri 3000 devirde 20 dakika santrifüj edildi ve plazmaları otomatik pipet aracılığı ile üzerleri etiketli plastik tüplere aktarıldı. Bütün plazma örnekleri analiz yapılıncaya kadar -20 C ye ayarlanmış soğutucuda saklandı. Preoperatif ve Operatif Prosedür Anesteziden sonra standart asepsi-antisepsi sağlandı Kısırlaştırma işlemi bütün köpeklerde ventral median bölgeden gerçekleştirildi. Operasyon süresince solunum sayısı, kalp atımı, kan basıncı, EtCO 2, Oksihemoglobin ve vücut ısısı monitör yardımı ile izlendi. 5 6 () İlaç Analizi Kanda meloksikam konsantrasyonu HPLC ile belirlendi; - Standart Hazırlama - Plazma Ekstraksiyonu - Geri Alım ve Metodun Değerlendirilmesi - Farmakokinetik ve İstatiksel Analiz Bilgileri 7 8

4 () Plazma Albümin Konsantrasyonu Tüm örneklerde plazma albümin konsantrasyonu Lolekha and Charoenpol (974) tarafından tanımlanan metota göre bromokresol yeşili kullanılarak otoanalizer yardımı ile belirlendi. Çalışma süresince ilaç uygulanan hayvanlarda herhangi bir yan etki gözlenmedi. Preoperatif grupta plazma albümin seviyeleri operatif gruptaki seviyeler ile benzerdi ve istatistiksel fark yoktu. Standart eğri µg/ml konsantrasyon aralığında doğrusaldı (korelasyonyon katsayısı 0.999). Tespit etme ve belirleme limitleri sırasıyla µg/ml ve 0.02 µg/ml olarak bulundu. Ortalama geri alım %98.32 olarak tespit edildi Özellikler Ortalama±SS Operasyon Süresi (dk) 29±7.9 Yaş (yıl).4±0.4 Vücut Ağırlığı (kg) 8.25±4.4 Operasyona başlamadan önce ilaç uyg zamanı (dk) 5±0.0 Kalp atımı (atım/dk) 22.7±0.6 Solunum sayısı 8.5±0.9 End tidal CO2 (mmhg) 42.06±7.3 Oksihemoglobin (%) >98 0 Çalışmada kullanılan hayvanlarda ortalama plazma albümün konsantrasyonları 22 Hayvan numarası Preoperatif Operatif 2.56± ± ± ± ± ± ±. 2.57± ± ± ± ± ± ± ± ±0.6 Ortalama 2.43± ±0.23 Meloksikamın 0.2 mg/kg dozda uygulanmasını takiben farmakokinetik parametreler Parametreler Preoperatif Operatif P values Plasma Plazma concentration konsantrasyonu (µg/ml) 0. Preoperatif Pre-surgery group grup Surgery Operatif group grup T/2λz (saat) 7.2 ( ) 2.77 ( ) Y0 (µg/ml).05 ( ) 5.3 (.9-4.2) EAAson (µg.hr/ml) 2.2 ( ) 28.5 ( ) 0.76 EAA0 (µg.hr/ml) 23.0 ( ) 29.5 ( ) EMAA0 (µg.hr 2 /ml) 698 ( ) 588 ( ) ClB (ml.hr/kg) 0.5 ( ) 7.7 ( ) 0.9 Vdss (ml/kg) (2-470) 49.3 ( ) 0.06* Zaman Time (h) 24 Vz (ml/kg) (204-57) 48. ( ) 0.036* OKS0 (hr) 28. ( ) 20.7 ( ) 0.303

5 Tartışma MLX ın iv uygulanmasını takiben plazma konsantrasyonu özellikle ilk saatlerde her iki grupta da hafif dalgalanmalar sergilemiştir. Bu durum daha önce kedi, köpek ve atlarda yapılan çalışmalar ile benzerlik göstermektedir. Bunun sebebi anestezik ajanlar, cerrahi operasyon yada stress kaynaklı olabilir. Tartışma Cerrahi operasyon geçiren köpeklerde bazı NSAİİ ın analjezik etkilerinin değerlendirilmesi ile ilgili literatürler mevcuttur. Ancak meloksikamıda içeren NSAİİ ın pre ve post operatif kinetiğini karşılaştıran herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. En az bir ilaç bu amaçla uygulanmaktadır. Operasyon süresince şekillenen kan kayıpları ve buna bağlı olarak plazma proteinlerinde meydana gelen azalma ilacın dağılımını etkileyebilir Tartışma Preoperatif grupta dağılım hacmi (Vd ss : ml/kg) operatif gruptan (Vd ss : ml/kg) istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur. Dağılım hacmi ilacın farmakokinetiğinin belirlenmesindeki en önemli parametredir. İlacın fizikokimyasal özelliği, plazma proteinlerine bağlanma gücü ve dokulara bağlanma kapasitesinin bir göstergesidir. Operatif grupta düşük olmasının sebebi, hemodinamik değişimler ve ilaç-ilaç interaksiyonu olabilir. 27 Sonuç Bu çalışmada Meloksikamın farmakokinetiğine cerrahi operasyonun etkisi değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre cerrahi işlem meloksikamın plazma dağılımını değiştirmektedir ve bu durum meloksikamın toksisitesi yada yan etkilerinin artmasına ve etkisinin değişmesine neden olabilir. 28 Teşekkür ederim