PR P OSE S S E S DEĞİŞKENLERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "PR P OSE S S E S DEĞİŞKENLERİ"

Deniz Özek
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 PROSES DEĞİŞKENLERİ

2 Proses Degişkenleri Giriş Değişkenleri GİRİŞ Düzensizlikler Çıkış Değişkenleri Ölçülebilir Ölçülemez Kontrollü Değişken Ayar Değişkeni GİRİŞ Ayar değişkenleri PROSES ÇIKIŞ Ölçülebilir Kontrollü değişken

3 Proses Değişkenleri - devam Giriş Degişkenleri (Input Variables) Bağımsız olarak prosesi etkileyen ve iç koşullarında değişiklik yaratan degişkenler Çıkış Degişkenleri (Output Variables) Prosesin durumu (hali, states ) hakkında bilgi veren değişkenler Kontrollu Değişken (Controlled Variable, Process Variable, PV) Belli bir değerde (Set Noktası) tutulmak istenen çıkış değişkeni Ayar Değişkeni (Manipulated Variable, Control) Kontrollu değişkeni istenen yerde tutmak için değeri dışardan (elle yada otomatik) değiştirilen giriş değişkeni

4 Değişkenlerin sınıflandırılması Giriş Değişkenleri 1. Ayar Değişkeni Bir kontrol mekanizması veya operatör tarafından serbestçe ayarlanabilen değerdir. 2. Bozan etken (yük etkisi)(düzensizlik) Kontrol edilen değişkenleri etkileyen ancak ayarlanmayan giriş değişkenleridir.

5 Çıkış Değişkenleri 1. Ölçülen değişken veya Kontrol edilen değişken Değeri direk ölçüm yöntemleriyle belirlenebilir. Isıtmalı tank örneğinde, çıkış sıcaklığıdır. 2. Ölçülemeyen çıkış değişkeni Direkt olarak ölçülemez.

6 Tek giriş-tek çıkış: SISO sistem Çok giriş - Çok çıkış: MIMO sistem u PROSES y U 1 y 1 U 2 PROSES y U 3 y 2

7 Örnek : Isı değiştirici için sıcaklık kontrolu Ürün F ç, T ç Set noktası Buhar F o, T o Besleme F g, T g F 1, T 1 Yoğuşuk

8 Örnek : Isı değiştirici için sıcaklık kontrolu Ürün F ç, T ç Set noktası Buhar F o, T o Besleme F g, T g F 1, T 1 Ölçüm elemanı- Ürün akımındaki termoçift Kontrollu Değişken-Ürün akımının çıkış sıcaklığı Yoğuşuk Ayarlanabilir Değişken- Buhar akış hızı Son kontrol elemanı- Buhar hattındaki kontrol vanası Bozan etken (Gürültü)- Besleme sıcaklığındaki değişiklikler

9 Örnek : Harmanlama sistemi A ve B Karışımı Saf A Notasyon: w 1, w 2 ve w kütlesel akış hızları x 1, x 2 ve x A bileşeni kütle kesirleri 9

10 Kontrol Yöntemi 1 Derişim kontrol edici ---- Elektriksel sinyal Kontrol vanası Derişim analizörü Kontrollu Değişken- Ürün derişimi Ölçüm elemanı- Ürün akımındaki derişim analizörü Ayarlanabilir Değişken- 2 numaralı hammadde giriş hızı Son kontrol elemanı- 2 numaralı hammadde akımındaki kontrol vanası Bozan etken (Gürültü)- 1 numaralı besleme hattındaki akış hızı değişiklikleri 10

11 Kontrol Yöntemi 2 Derişim kontrol edici Derişim analizörü Kontrol vanası Kontrollu Değişken- Ürün derişimi Ölçüm elemanı- 1 numaralı akımdaki derişim analizörü Ayarlanabilir Değişken- 2 numaralı hammadde giriş hızı Son kontrol elemanı- 2 numaralı hammadde akımındaki kontrol vanası Bozan etken (Gürültü)- 1 numaralı besleme hattındaki akış hızı değişiklikleri 11

12 ÖRNEK: Karıştırmalı Tank Isıtma Sistemi Fi Düzensizlik Ti Q akt T h F=Fi T Karıştırmalı tank ısıtma sistemi için (F=F i ) Giriş değişkenleri: u 1, 2, 3 : F buh, T i, F, T buh Tbuh Fbuh Çıkış değişkenleri: y 1, 2 : T, h Kontrolde T için F buh, h için F ayarlanabilir. T i yük değişkeni olarak kalır.

13 ÖRNEK: IQF sistemi Giriş Değişkenleri: Bezelyenin giriş T Giren havanın T Giren havanın hızı Conveyor hızı Çıkış Değişkenleri: Bezelyenin çıkış T Çıkan havanın T Kontrollü Değişken- IQF içerisindeki sıcaklık Ölçüm elemanı- IQF içerisindeki termoçift Ayarlanabilir Değişken- Giren havanın sıcaklığı veya hızı Son kontrol elemanı- Giren hava akımının üzerindeki vana Bozan etken (Gürültü)- Bezelyenin giriş sıcaklığı 13

$Değişken- Giren asitin\bazın akış hızı Son kontrol elemanı- Vana Bozan etken (Gürültü)- Substrattaki ph değişikliği$

14 ÖRNEK: Fermentör (ph kontrolü) Kontrollü Değişken- Fermentörün içerisindeki ph Ölçüm elemanı- ph probe Ayarlanabilir Değişken- Giren asitin\bazın akış hızı Son kontrol elemanı- Vana Bozan etken (Gürültü)- Substrattaki ph değişikliği 14

Benzer belgeler

Elektrikle ısıtılan bir fırın

GDM 404 Proses Kontrol Elektrikle ısıtılan bir fırın Soru: Aşağıdaki fırın prosesinde herhangi bir problem bulabilir misiniz? Eğer varsa nasıl çözersiniz? izolasyon Isı kaybı yaklaşık sıfır. Isıtma Güç