istanbul TiCARET ODASI ve BÜTCESi,

Transkript

1 istanbul TiCARET ODASI ve BÜTCESi,

2 CAN MATBAA Cağaloğlu, Bi~kiyurdu Sokak Güz Han Kat 2 istanbul Tel :

3 SUNU Ş SAYIN ODA MECLİSİ BAŞKANLIGI NA İçinde bulunduğumuz yla ilişkin ekonomik gösterge~ lerden bazlar olumlu bazlar olumsuz gelişmeleri sergilemektedir. Ancak olumlu ve olumsuz gelişmeler birlikte değerlendirildiğinde, birincilerin ağr bastğ görülecektir. Genel ekonomik durumumuzla ilgili tespit ve değerlendirmeler son ekonomik raporumuzda ayrntlaryle 1984'de üretimde bir canlanma gözlenmiştir. ele alndğndan, burada beibaşl baz noktalara dikkat çekmekle yetineceğiz. Gerçekten bu yl imalat sanayiinde % 9.6 orannda bir gelişme sözkonusudur. Özeikle otomotiv sanayii ürünleri, oto lastiği, elektrik makineleri, televizyon, tarm alet ve maki- -neleri ile kimyasal ürünlerde üretim artşlar dikkati çekmektedir. 1984'de tarmsal üretimdeki artş ise% 3.6 olarak tahmin edilmiştir. Böylece, ilk 9 aylk verilere göre gelişme hz % 5.7 olarak belirlenmiştir. Geçen yln % 3.2'lik gelişmesine göre, bu önemli bir büyürneyi ifade etmektedir. İhracatn lenmesini Gene yatrmlarda bir kprdanma sözkonusudur. sürekliliği ve ilerideki fiyat artşlarnn önteminen % 26 faizli kredi sisteminin geliştirilmesinde yarar gördüğümüzü bu arada ifade etmek isteriz. 1983'deki duraklamadan sonra, ihracatta tekrar bir atlm gerçekleşmiştir. Yln ilk dokuz ayndaki ihracat artş, geçen yln ayn dönemine göre% 30'lara yaklaşmaktadr. Böylece 7 milyar dolarlk hedefe ulaşlacağ tahmin

4 - II - edilmektedir. Ancak, asl önemli nokta, ihracatmizdaki olumlu bünyesel değişikliğin devam etmesidir.nitekirn, genel ihracat içinde sanayi ürünlerinin pay 74'e yükselmiştir. Gene ihracatmzda OECD ve AET'nin paynn artş eğilimine girdiğini görüyoruz. Bu dönemde ithalattaki artş % 14.8' dir. Bu durum, ithalattaki, kambiyo rejimindeki liberaeşmenin dozunun fazla kaçtğ, zamannn erken olduğu şeklindeki kuşku ve iddialarn yersiz olduğunu ortaya koymaktadr. İşçi -dövizlerinde de yln ikinci yarsnda gözlenen hzlanma ödemeler dengesi açğnn küçülmesine katkda bulunacaktr ylnda, bizleri endişeye düşüren olay ise, enflasyonun tekrar hzlanma istidad göstermesi olmuştur. Her ne kadar tepe noktasnn aşldğ gözlemleri varsa da, yln ortalama enflasyon hz % 45'lerde olacaktr. Makro ve mikro düzeydeki ekonomik skntlarn en önemli kaynaklarn Devlet bütçesinde ve KİT'lerde aramak gerekir. Talebin kslmas ve tasarruf düzeyinin artrlmas için Maliye politikalarna ağrlk verilmesi ve KİT'lerin rasyonalize edilmesi gerekiyor. Geçen yd İş Program ve BÜtçe sunuş konuşmasnda, dile getirmeye çalştğmz ihracat sigortas müessesesinin ihdas, serbest bölge tesisi, KİT'lerin verimliliğinin sağlanmas, tekelci uygulamalarn ve maliyet enflasyonunun önlenmesi, vergi etkilliğinin temini, Sermaye Piyasasnn iş-

5 - III - lerliğe kavuşturulmas, bankaclğn piyasa ekonomisine uygun bir yapya kavuşturulmas gibi dileklerimiz henüz gerçekleşememiştir. Buna karşlk, ihracatn artrlmasna gereken önemin verilmesi, bürokratik çarkn işleyişindeki aksaklklarn düzeltilmesi, yabanc sermayenin tereddütünü giderecek ortamn yaratlmas ve TPKK mevzuatnn libere edilmesi,ithalattaki serbestleştirme hareketinin hzlandrlmas gibi geçen ylki sunuş metninde vurguladğmz baz hususlarda ise önemli admlarn atlmş olduğunu görüyoruz ylna, mali sistemimizde yaplan önemli bir değişiklikle giriyoruz. Başlca dileğimiz Katma Değer Vergisi uygulama ve sonuçlarnn başarl olmasdr.gerçekten, önümüzdeki yl kamu kesiminin finansman açğnn büyümesi istikrar ve kalknmay tehdit edecek başlca unsur olabilir. Buna karşlk, 1985 için öngörülen % 5,5'lik gelişme, % 25'lik enflasyon hzlar,% 13. 7'lik ihracat artş oran gibi temel baz hedefler ulaşlabilecek hedeflerdir. Ancak, bir zamanlar kazandğmzn büyük bir bölümünü kemiren ham petrol harcamalarn hatrlatan yeni bir gider tablosu ile de karş karşya bulunmaktayz. Dş borç ve faiz ödemelerimizin 1985'de ihracatmzn % 40'na yükseleceği öne sürülmektedir. MÜteakip yarda bu ödemeler

6 - IV - daha büyük boyutlara ulaşacaktr. Bu bakmdan ihracatmzn ve diğer döviz gelirlerimizin artrlmas başlca hedeflerimizden biri olmaya devam edecektir. Gene enflasyonun üstesinden gelinnediği takdirde, ne hzl büyüme, ne yatrmlarn artrlmas ve işsizliğin azaltlmas ve ne de daha iyi bir sosyal adalet ve gelir dağlm itibar la, hedeflerine ulaşlmas mümkün olmayacaktr. Bu 1985'de mutlaka enflasyonu aşağya çekmek zorun- dayz. Ekonomik zorluklarn bilinci içinde ve günün sorunlarn nazara alarak hazrladğmz 1985 yl İş Program ve BÜtçesini t~kdirlerinize sunar, uyarc ve yapc tenkitlerinizle Oda faaliyetlerinin etkinleşeceği görüşünü bir kez daha tekrarlarz. 7 Nuh Kuşçulu Yönetim Kurulu Başkan

7 İÇİNDEKİLER Sayfa No GİRİŞ... o o o o o I. TÜRKİYE EKONOMİSİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR Genel Çalşmalar.. o o 2 2. Spesifik Çalşmalar... o 4 \ a) Fiyat İndekslerinin Revizyonu... 4 b) Tarmsal Ürünler Taban Fiyatlar... 4 c) Küçük İşletmelerin Finansman ve Yönetim Sorunlar d) Yatrmlarn Teşviki Uygulamasnda Karşlaşlan Sorunlar... :... 5 e) Diğer Ekonomik Konular... 6 II. İÇ TİCARET, OTOKONTROL ve TÜKETİCİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN ÇALIŞMALAR... o o o o 6 III. SEMİNER ÇALIŞMALARI.. ~... o 12 a) Tekstil Semineri b) Sü tlü Mamuer Üretimi c) '1\rizm Semineri l3 d ) Vergi Seminer er i e) Dağtm Sistemlerinin Etkinliği Semineri f) İhracat Eğitim Semineri IV. MALİ KONULAR ve KAMU İKTİSADİ KURULUŞLAR!... 14

8 - II - V. DIŞ İLİŞKİLER... o o. o Dş Temaslar ve Tan tma Mevzuat ve Uygulamaya Yönelik Çalşmalar Teşvikle İlgili Çalşmalar Araştrma, İnceleme ve Yayn Faaliyetleri a) Piyasa Araştrmalar b) Türk Dş Ticaret Politikasnda Öngörülen Liberasyon Atlmnn Etkilerinin Bir Genel Denge Modeli İçinde Çözümlenmesi ve incelenmesi c} Ülke Etüdleri d) Ülke Baznda Diğer incelemeler e) Uluslararas Mal Satş Sözleşmeleri Hakknda Gelişmeler f) Uluslararas Taşmaclğn Hukuksal Sorunlar g) Transit Taşmaclk Araştrmas h) Rehber Yaynlar VI. KÜÇÜK SANAYİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR Küçük Sanayide Kapasite Kuanm Araştrmas Sanayici Üyelerimizle İlgili İstatistiki Bilgiler Mesleki Geziler İzmir Fuarnda Pavyon Kurulmas Verimlilik VII. EGİTİM ve KÜLTÜR F AALİYE'I'LERİ VIII. ODA İÇİ ÇALIŞMALAR

9 - İKİNCİ BÖLÜM - I. BÜTÇE GEREKÇESİ II. GELİRLER III. GİDERLER IV YILI BUTÇE TALIMATL

10

11 GİRİş MalUmlar olduğu üzere, iş programlarnda, Odamzn rutin ve sürekli hale gelmiş faaliyetlerine büyük ölçüde yer verilmektedir. Ayrca, iş programlarmzda yer almadğ halde, günün koşuar gereği olarak veya Bakanlklarn talebi üzerine çok çeşitli ve hacimli faaliyetler de yaplmaktadr. Oda faqjiyetlerinde, genel menfaatler daima ön planda tutulmakta, ticarette dürüstlüğün korunmas gözetilme~tedir. Ekonomik olaylar ve sorunlara, serbest rekabetin oluşturulmas ve devam yönünde yaklaşlmaktadr. Öte yandan resmi, özel tüm kuruluşlarla sk işbirliğinin devam ile kamuoyu oluşturulmas, basn ve yayn organlar ile mevcut diyaloğun korunmas diğer temel prensiplerimiz arasnda bulunmaktadr. Mensuplarmza verilen hizmetin daha genişletilmesi ve etkinleştirilmesi daima gündem konusudur. Aşağda, 1985 ylnda öngörülen faaliyetler açklanmaya çalşlmştr~

12 - 2 - I. TÜRKİYE EKONOMİSİ İLE İLGİLİ ÇALIŞl\VS.LAA 1} Genel Çalşmalar Bilindiği üzere, özeikle Planl Kalknma dönemi içinde, Türkiye Dünya'da örnek gösterilebilecek kalknma hzarna ulaşmş ve fert başna mii gelirini sürekli yükselten bir ülke durumuna erişmiştir. Ancak 1974 petrol bunalmndan sonra ekonomimiz bir iniş dönemine girmiştir. Gerek yurt içi, gerekse uluslararas ortam ve şartlar çok değiştiği halde, genişleyici ekonomik politikalarn aynen sürdürülmesinde srar edilmesi, bunalm ağrlaştrmştr istikrar tedbirlerini müteakip bir toparlanma dönemine girilmiş olduğunu biliyoruz. Bu dönemde, Türk toplumu, herkesimi ile daha iyi, mutlu ve müreffeh bir yarn için, bugünden fedakarlğa katlanlmas gerektiğinin bilinci. içinde hareket etmiştir. izlenmekte olan ekonomi po li tikalan.ndaki ufak sapmalar yahut baz tedbirlerin ilk şoktaki etkinliğinin zayflamas veya tedbirlerin yeni politikalarla desteklenmemesi, en azndan zaminda desteklenememesi gibi çeşitli nedenlerle olumlu seyreden baz göstergelerin zaman zaman durakladğ, hatta yön değiştirmeye meylettiği gözlenmiştir. Ksacas, TÜrk ekonomisi son derece kritik bir çizgide gelişmesini sürdürmektedir. Bu kritik dönemin aşlmas ve bünyesel değişikliklerin oturmasn müteakip, çabalar telrrar yatrm, istihdam gibi ana sorun ve hedeflere yönelebilecektir. İşte böyle bir dönemde ekonomik durumun izlenmesi ve değerlendirilmesi, Odann en önemli ve yoğun uğraşlarndan birini teşkil edecektir.

13 yl içinde de ilkbahar ve sonbaharda olmak uzere iki kez hazrlanacak periodik Ekonomik Raporlar"la durum tespit ve değerlendirmeleri yaplacak:tr. Bu rapor lar, İngilizce özetler halinde ayrca yaymlanacaktr. Kararlarn ve gö~ş tespitlerinin sağlkl olabilmesi için olaylarn içinde bulunulmas yararlanlmak devam olunacaktr. üzere içinde yaşannas ve sürekli bir izleme gerektiği açktr. Oda bünyesi içinde '~Aylk Göstergeler"in derlenmesine 1984 ylnda, Bilgi İşlem Merkezinde oluşturulmas öngörülen, "Bilgi Bankas" kurulmasna yönelik çalşmalar tamamlanmştr. Önümüzdeki dönemde gerek Oda faaliyetlerinde gerekse, üyelerimizce "Bilgi Bankas"ndan yararlanma mümkün olacaktr. Yl içinde, kurulan bilgi bankasnn aktüel durumu konjnacak ve Uluslararas Bilgi Bankas ile baz kamu kuruluşlarnn Bilgi İşlem Merkezleri ile karşlkl bağlant kurulmasna çalşlacaktr. Bu dönemde Bilgi İşlem Bilgi Model" Merkezine bir derleyici ünitenin ilavesini müteakip Bankas temeline oturtulacak bir 11 Makro Ek.onometrik çalşmas yaplacaktr. BÖylece, ileriye doğru sağlkl tahminler yapma imkan ortaya çkabileceği gibi, çeşitli değişkenler veya alternatifler karşsnda oluşacak değişik sonuçlarn gözlenmesi daha iyi değerlendirmelere imkan verecektir. İç ve dşta aranan "Rakamlar la Tü.rlti:ye Ekonomisi 11 isimli TÜrkçe ve İngilizce broşür gene hazrlanacaktr.

14 - 4 :- Şüphesiz periodik hale gelmiş bu raporlama sistemi dşnda zaman zaman, Tlrrkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmeler yaplmakta, HÜkÜmete arzolunmaktadr. Bu ç~lşmalar ekonominin tümünü içerebildiği gibi bei alanlara da yönelmektedir. 2) Spesifik Çalşmalar a) Fiyat İOOeks}.erinin Revizyau önceki yl, yeni bir toptan eşya fiyatlar indeksi ile geçinme indeksinin düzenlenmesi için, İ.Ü.İşletme Fakültesi İstatistik Araştrmalar Merkezi ile ortaklaşa olarak belirlenen bir program dairesinde başlatlan çalşmalar sürdürülecek ve yl içinde aile bütçesi anket safhas tamamlanmaya çalşlacaktr. b) Tarmsal Ürlinler Taban Fiyatlar Geçtiğimiz yarda olduğu gibi; objektif kstaslardan ve istatistiki metodlardan yararlanlarak mahainde yaplan anket çalşmasna dayanan ayçiçeği, buğday, yaş çay yaprağ gibi çeşitli ürünlerin ekim maliyetleri ve destekleme alm fiyatlarna ilişkin araştrmalar 1985 ylnda da, gerçekleştirilecektir. Taban fiyatlar etüdlerimizin ilgili üreticiler ve merciler nezdinde gördüğü geniş ilgi dolaysyla, gerçekleri yanstan bu tür araştrmalarn 1985 yl içinde de, taban fiyatlarin HÜkÜmetçe ilanndan önce bitirilmesine özeikle önem verilecektir.

15 - 5 - Ayrca, çeşitli ülkelerde taban fiyatlar ve destekleme almlar konusunda yaplan uygulamalarn incelenmesi ve yeni bir öneri getirilmesi amacyla, bir inceleme yaplacaktr. c) l<liçük İşletmelerin Finansman ve Yönetim Sorunlar Az gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde önemli bir paya ve role sahip bulunan küçük işletmelerin dinamizminin, gerek Amerika ve gerekse Avrupa'da ticari veekoromik gündemde yeni bir olgu olarak ele alndğ ve sorunlarnn tartşldğ bilinmektedir. Ülkemizde de bu alandaki boşluğun bir ölçüde giderilmesi ve alnan ekonomik kararlara ve uygulamalara şk tutmas bakmndan, küçük işletmelerin finansman ve yönetim gibi çeşitli sorunlar incelenecek ve inceleme sonuçlarna göre belirlenecek önerilerimiz ilgililerin bilgilerine sunulacaktr. d) Yatrmlarn Teşviki Uygulamasnda Karşlaşlan Sorunlar Ülkemizin kalknma planlar ve buna bağl yk programlarda yatrmlarn teşviki konusuna özel bir yer verilmekte ve teşvik uygulamalar ile ilgili hususlar her yl günün koşuarna göre belirlenmektedir. Ancak bu konudaki uygulamalarda çeşitli sorunlar olduğu ve bunlarn da yatrmlarn üzerinde bir ölçüde etkili olduğu bilinmektedir.

16 - 6 - Bu itibarla yatrmlarn teşviki uygulamasnda karşlaşlan sorunlarn tespiti ve bu sorunlarn giderilmesine ilişkin bir çalşma gerçekleştirilerek, gerekli düzenlernelerin yaplmas yolundaki önerilerimiz ilgili merciiere iletilecektir. e) Diğer Ekonomik Konular Yukarda, ekonomik ve sosyal sorunlarla ilgili faaliyetler başlğ altnda saylan inceleme ve araştrma konular yannda, Türk işletmelerinin dş rekabet gücü, döviz kuru politikas gibi diğer ekonomik konularda da imkanlar orannda çalşmalar yaplacaktr. Ayrca, sektörel veya bölgesel çeşitli konularla ilgili olarak Odamza intikal eden sorunlarn çözümlenmesine gayret edilecektir. II. İÇ TİCAREI'. 01."'01«NN'ROL ve TÜKETİCİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN ÇALIŞMALAR Yardr ticaret ikinci ve üçüncü snf faaliyet olarak görülmüş ve sektöre gereken önem verilmemiştir. Ancak, memnuniyetle görüyoruz ki, son senelerde gerek Hükümet düzeyinde, gerekse kamuoyunda ticaretin önemi ve fonksiyonlar anaşlmaya başlanmştr. ŞÜphesiz serbest piyasa mekanizmasnn işlerliği sektörün saygnlğnn artmasnda rol oynamştr. Bununla beraber sektörün Beşinci Beş Yk Planda ihmal edilmiş bulunduğunu da gözard etmek mümkün değildir.

17 ylnda, sektörü yakndan ilgilendiren Ticaret Kanunu hükümlerinin günün şartlarna göre gözden geçirilmesi ko~usunda çalşmalar yaplacaktr. Bu arada, şirketleşme ve firma kuruluş formaliteleri başta olmak üzere çeşitli alanlardaki bürokratik formaliteleriri mümkün olduğu ölçüde azaltlmas sürekli faaliyet konular.mz arasnda hu'ji\:kl:::a:l. Bu konuda, Başbakanlk ilgili birimi ile Odamz arasnda sürekli bir bilgi akm sözkonusu olup, üyelerimizden intikal edecek sorunlar çözüm önerilerimizle birlikte HÜkümete sunulacaktr. Odamzn, yardr üzerinde durduğu konulardan biri de İcra ve İflas Kanununun taetil i hususudur. Odamzn bu konudaki tasarsnda yer alan hükümler in büyük bir bölümü, Adalet Bakanlğ'nca 1984 ylnda hazrlanan Tasarda nazara alnmştr. Bununla beraber, Bakanlğn bu tasars Odaca incelenmiş ve önerilerimiz geçtiğimiz günlerde çok kapsaml bir görüş halinde HÜkümete sunulmuştur. Burada temel ilkelerimizden biri, enflasyonun özeikle suiniyet sahibi borçluyu ödüendirmesinin önune ~eçmektir. önümüzdeki dönemde, OOamz tekliflerinin kanuniaşmas için gerekli çaba gösterilecektir. Bu çalşmaya paralel olarak karşlksz çeklerle ilgili yeni bir hukuki düzenleme yaplmaktadr. Bu konudaki görüşlerimiz Adalet Bakanlğ'nca hazrlanan tasarya yansmştr. Şüphesiz, bu konuda yaptğmz seminer çalşmalar da etkin rol oynamştr. Yardr üzerinde durduğumuz bu konunun da 1985 yl içinde tatbikata intikal edeceğini ummaktayz.

18 - 8 - Gene bir seminer çalşmasyle desteklenen, Haer Kanunu üzerindeki faaliyetimiz tamamlanmş ve Odaca hazrlanan bir yasa tasars ilgili mercilere sunulmuştur. Konu dikkat ve titizlikle izlenmektedir. Bunlarn yannda, ticaret kesimini doğrudan veya dolayl olarak ilgilendiren İmar Kanunu, Patent Kanunu, Sermaye Piyasas Mevzuat, Sigorta Şirketlerinin Murakabesi Hakkndaki Kanun gibi çok çeşitli konulardaki mevzuat hak-. kndaki görüşlerimizin gerçekleşmesi yönündeki çabalarmz faaliyetlerimizin önemli bir bölümünü teşkil edecektir. Şüphesiz ticari hayat ilgilendiren ulusal mevzuat yannda uluslararas gelişmelerin de izlenmesi önem taşmaktadr. Nitekim Unidroit bünyesinde yaplan Leasing, Factoring konularndaki uluslararas konvansiyon çalşmalar yakndan takip edilecektir.

19 - 9 - Ticaretin kamu yararna uygun olarak geliştirilmesi yolundaki ana amacmz, otokontrol mekanizmasn beraberinde getirmektedir. Ticarette dürüstlüğün korunmasna yönelik bu çalşmalar geçen yl yoğunlaştrlmş ve yeni hazrlanan veya tadil edilerek canlandrlan çeşitli mesleki kararlar Meclisin onayna sunulmuştur. Tüketicinin korunmas konusunun bu faaliyetlerimiz içinde özel bir yeri vardr. Oda bu yöndeki çalşmalaf ile örnek bir kuruluş durumundadr. 1970'lerden beri, Tüketicinin Korunmasna ilişkin çok sayda Kanun Tasarlar ilgili Bakanikça, hazr lanmştr. Bu tasarlarn serbest rekabetle, ticaretin işleyişile bağdaşmayan, tüketicinin lehine değil aleyhine sonuçlar verecek hükümlerinin kaldrlmas veya tadili yönünde büyük ve çok yönlü çaba sarfedilmiştir. Odamzn görüşleri doğrultusundaki bir tasarnn önümüzdeki dönemde TBMM'ne sunulmas muhtemeldir. Konu yakndan izlenmektedir. Üzerinde srarla durduğumuz hususlardan biri, cins, evsaf, kalite,muhtevann, üreticisi veya satcs tarafndan, maln üstünde belirtilmesinin teminidir. Bu konuda Mesleki Karar ve Kanun Tasars hazrlklarmz tamamlanmştr. önümüzdeki dönemde özeikle gda maddelerinin mu- ' hafazas ile ilgili çalşmalar yapilmas düşünülmektedir. ÖZel bir hafaza ve depolama gerektiren maddelerin etiket veya ani:>alajlarnda, perakende satcnn veya tüketicinin dikkatini çekecek açklamalarm yeralmas üzerinde durulacakt.r. Tüketicinin mal alrken gözetmesi, dikkat etmesi gereken hususlar başta olmak üzere, tüketicinin eğitilmesine

20 dönük programlarn TRT tarafndan yaymlanmas için gereken uyar ve yardm yaplacaktr. Şüphesiz, ilgili Meslek Kömitelerimizden bilgi sağlanmas ölçüsünde, bu çalşmalar aktivite kazanacaktr. Bu arada, tüketicinin sahip olduju hak ve imkanlarn neler olduğu ve bunlarn nasl kuanldğnn bilinmesi önemli bir aşamadr. Bu konu da çalşmalarmzda değerlendirilecektir. Tüketim maddelerinin hijyenik ve kaliteli üretimi için üreticilerinin özeikle küçük üretici işletmelerin üretim tekniği ve prosesi konustmda eği tilmeleri de konunun diğer bir veçhesidir. Önümüzdeki yln seminer çalşmalarnda bu husus gözetilmiştir. Standardizasyon çalşmalarnn hzlandrlmas, mecburi standardlarn etkin bir şekilde denetimi üzerinde durulan diğer bir konudur. Ancak, ithal malxar ile yerli mamuer arasnda bu açdan bir haksz rekabet olmamasna dikkat edilmesi gerekmektedir. Tüketicinin korunmasna yönelik çalşmalarmzda, özeikle gelişmiş ülkelerde alnan tedbirler ve bu ülkelerin uygulamalar gözönünde bulundurulacaktr. Bu konuda çalşmalar başlatlmştr. Bu genel çalşma dşnda "İmalatçnn Sorumluluğula İlişkin Yeni Gelişmeler ve a.mun Türk.kuku üzerindeki Yansmalar'na yönelik bir inceleme yaplacaktr. Bir taraftan da Oda 'ca yürütülen tahkim faaliyetinin tantm yönündeki çalşmalar gerçekleştirilecektir. Bu arada, tekelci uygulamalarn ve karteerin önlenmesi konu.sundaki. yasal boşluğun deldurulmas önerisinin

21 - - ilk defa OOamzdan geldiğini vurgulamak gerekir. OOann bu konudaki bir tasars, Sanayi ve Ticaret Bakanlğ'nca değerlendirilmiş ve yeni bir şekle l::üründürülmüştür. Ancak, Bakanlk tasarsnn çeşitli sorunlara yol açabileceği de tespit edilmiştir. Bu bakmdan ülkemiz şartlarna ve gerçeklerine uygun bir model oluşturulmas yönünde '!ayret sarfedilecektir. Yukardaki genel nitelikteki çalşmalar yannda,özel öğretim kurumlar, mathaaclk, dericilik, gibi çeşitli f aaliyet daarnn problemlerinin çözümüne gayret Erlilecektir. İnşaat sektörü 1984 yl içinde ufak da olsa baz kprdanmalara sahne olnnştur. Toplu Konut Fonunun beslenmesi orannda canlanma sözkonusu olacaktr. imar Aff mevzuatnda baz belirsizlikler bulunmakta, bürokratik sorunlar gözlenmektedir. Sektörün sigorta primleri ile ilgili sorunlar mevcuttur. Bu ve benzeri. konular yl içinde ele alnacaktr. Petrol i thal üretim ve dağ tm sektöründe serbest. ' piyasa mekanizmas işlemediğinden baz sorunlar kendini hissettirmektedir. Bu konu üzerinde çalşmalara başlanmştr. Reklamclk dalndaki aksaklklardan bir bölümü çözülmüş olup, mevcut diğer girişimlerimizin sonuçlanmasna gay~et edilecektir.

22 III. SEMİNER ÇALIŞMALARI Önümüzdeki çalşma döneminde, aşağda belirlenen seminer, panel ve benzeri toplantlar düzenlenecektir. a) Tekstil Semineri Ttirkiye'nin imalat sanayiinde ve ihracatnda önemli yeri olan tekstil ve tekstil mamuerinin mevcut yaps ve durumunun tespit edileceği, kalite, standart, finansman, dş ticaret, eğitim vb.sorunlarnn ele alnacağ, bu sorunlarn çözümünün ve özeikle AET'nin ülkenin tekstil ve konfeksiyon ürünlerine uyguladğ kstlamalarn kaldrlmasna ilişkin önerilerio tartşlacağ bir seminer düzenlenmesi öngörülmüştür. b) SÜtlü Manuer üretimi İlk olarak 2-3 Mart 1984 tarihinde yaplan "Beyaz Peynir Yapm Tekniği ve Karşlaşlan Sorunlar" konulu eğitim semineri üreticileri tarafndan ilgi ile karşlanmştl Bu yl da seminer konusunun genişletilerek, ilimize yağ, peynir ve yağurt gönderen İstanbul ve çevre ierdeki üreticilere yönelik ol~rak, daha kaliteli ve stadart üretim yapmnn nasl gerçekleştirileceği konularnda aydnlatc bilgileri, içeren, bir eğitim semineri yaplmas öngörülmektedir.

23 c) Turizm Semineri Geçen yl turizm konusunda düzenlenmesi öngörülen ve ön hazrlk çalşmalar yaplan seminerin, ilgili Meslek Komitesi üyelerimiz ile yaplan istişareler.sonucu, önümüzdeki çalşma döneminde gerçekleştirilmesi hususu ortaya çkmş bulunmaktadr. Bu itibarla Turizm Semineri 1985 ylnda gerçekleştirilecektir. d) Vergi Seminerleri Her yl periyodik olarak, vergi tadili yasalar nedeniyle, üyelerimizin bilgi taleplerinin karşlanmas amacyla ve uygulamada gözlenen güçlüklerin önlenmesine yönelik olarak, vergi sistemimizin uygulanmas hakknda seminerler düzenlenerek, beyan döneminden evvel, üyelerimizin yetkili uzmanlarca aydnlatlmas sağlanacaktr. e) Dağtm Sistemlerinin Etkinliqi semineri Üretim ve tüketim zinciri arasnda rol oynayan ve ticaret kesimi içinde önemli fonksiyonu olan dağtm sistemlerinin serbest piyasa ekonomisi kuraar dairesinde ineeleneceği ve tekelciliğin önlenmesi ve tüketicinin korunmas açlarndan irdeleneceği dağtm sistemlerinin bu zincir içindeki etkinliğinin ne şekilde belirebileceğinin ortaya konulacağ bir seminer düzenlenecektir.

24 f) İhracat B) i tim Semineri Son yarda, ihracata başlamay planlamş, ihracata yeni girmiş veya ihracatn geliştirmeyi öngören üyelerimize yahut bu üyelerimizin ihracat elemanlar~na; ihracat, gümrük, TPKK vb. mevzuat, formaliteler başta olmak üzere çeşitli bilgileri aktarmay amaçlayan eğitim seminerlerine 1985 ylnda devam olunacaktr. IV. MALİ KOOULAR ve KAMJ İI<TİSADİ KURUWŞLARI politikasna Ekonomik şartlar bugüne kadar uygulanmakta olan para ilave olarak etkin bir maliye politikasnn da devreye sokulmasn gerekli klmaktadr. Özeikle devlet gelirlerinin artrlmas~bunun için de vergi etkinliğinin sağlanmas, öte yandan gereksiz ve lüks harcamalarn kslmasi diğer bir deyişle tasarruf gereği üzerinde, ilgili mercilere sunulan raporlarmzda durulmaktadr. ŞÜphesiz KİT'lerin rasyonalize edilmesinin maliyet enflasyonu üzerinde olumlu etkisi kadar devlet bütçesi açklarnn kslmas üzerinde de büyük rolü olacaktr. KİT' ler in kaynak yaratan birimler haline gelmelerinin ekonomi üzerinde çok olumlu etkileri olacağna inanmaktayz. Konuya l:u açdan yaklaşldğnda 1985 yl içinde de, ekonomik düzelmenin, devlet bütçesi açklarnn kapatlmasndan geçtiğinin bilinci içinde çalşmalar yönlendirilecektir.

25 - s - Katma Değer Vexgisinin gerek idare ve gerekse mükeef açsndan bir eğitim sürecini takiben uygulamaya konulmas yolundaki çabalarmz sonuçsuz kalmştr. Ancak, 1984' de başlatlan üyelerimizin Katma Değer Vergisi konusunda eğitilmelerine yönelik çalşmalarn değişik biçimlerde de,vam ettirilmesi suretiyle noksanlağn telafisine çalşlacaktr boyunca sorularn cevaplandrlmas, tereddütlerin izalesi yolunda gayret gösterilecek yayn faaliyetleri sürdürülecektir. güçlüklerin genelgelerle çözümü Uygulamada karşlaşlan veya duruma göre, gerekirse kanun tadi1i sureti ile sistemin geliştirilmesi yolundaki çalşmalar uğraşlarmz arasnda yer alacaktr. öte yandan, bilindiği gibi döneminde uygulanacak Ortalama Kar Hadleri'nin günün şartlarna göre yeniden belirl~mesi sözkonusudur. Bu hususta resen bir çalşma başlatlmş olup, geçen dönemde gözlenen aksaklklar da nazara alnarak tespit edilecek görüşlerimizin etkin bir biçimde savunulmas cihetine gidilecektir. Vergi konusuna son vermeden önce her yl olduğu gibi geleneksel hale gelmiş "En çok vexgi verenlerin ödüendirilmesi 11 uygulamasnn bu yl da sürdürüleceğini kaydedelim. KİT konusuna gelince, 1985 yl içinde, 11KİT 'lerin Ekonomideki Maliyet Artrc Etkileri "nin incelenmesi ve hesaplanmas amaciyle bir araştrma yaplmasnn planlanmş olduğu belirtilebilir.

26 Ayrca, "KİT' lerdeki mlkiyet, Ö:iü.endirme, Görev ve Sorumluluk Primlerinin Yeniden Düzenlenmesi 11 konusu üzerinde durulacaktr. V. DIŞ İLİŞKİLER Dş ticaret, dş müteahhitlik, yabanc sermaye gibi konularda, 1980'lerden sonra. ülkemiz önemli gelişmelere sahne olmuştur ylndaki duraklamaya karşlk, 1984'de ihracatta önemli bir atlm daha gerçekleştirilmiştir. Gene geçen yl ithalat ve kambiyo rejimine getirilen serbesti taktire şayandr. 1984'de OECD ve AET ülkeleri ile bir süredir durgunluğunu koruyan ilişkilerin biraz canlandğ gözlenmiştir. OECD'nin dş ticaretimizdeki pay artş eğilimine girmiştir. TÜrkiye'nin, AET'ye girişi yönündeki temas ve teşebbüslerimiz canllğn korumaktadr. İslam Ülkeleri ile dengeli ilişkilerimizin geliştirilmesine büyük önem verilmektedir. Gene bütün güçlüklere ve petrol ihracatçs ülkelerin gelirlerindeki düşüşe rağmen müteahhitlerimiz yeni işler almaya devam etmektedirler. Yabanc sermaye girişindeki ürkekliğin 1984'de dağlmakta olduğu gözlenmektedir. Formalitelerin azaltlmas

27 - 17- ve basitleştirilmesi başta olmak üzere önemli admlar atlmştr. Tantma faaliyeti yoğunlaştrldğ ve yabanc yatrmc karllk gördüğü takdirde yabanc sermayenin gelmemesi için bir neden yoktur. 1. Dş Temaslar ve Tanbna Dş ilişkilerimizin geliştirilmesinde dş temaslar ve tan tma faaliyetlerinin önemli rolü bulunmaktadr ylnda, önemli yoğunluğa ulaşmş olan yabanc heyetler in davet ve kabulü, işadamarmzla, ihracatçlarla ternesiarn sajlanmas faaliyeti daha etkin bir biçimde sürdürülürken, bir yandan da pazar arama gezilerine devam edilecektir. Ayrca,konfeksiyon, maarmzn hediyelik eşya gibi ihraç numunelerinin bei merkezlerde sergilenmesi imkanlar üzerinde durulacaktr ylnda Londra Gda Maddeleri ve İçki Fuar (25 Ştbat -1 M art),-, Sharjah EXPO 85 Genel Tüketim Fuar ( 26 Kasm - 6 Aralk 1985), Anuga Gda Fuar (12 Ekim - 7 Ekim 1985) gibi Uluslararas Fuarlara Türkiye adna iştirak edilecektir. Ayrca, Hannover Fuarna 1985'de Türkiye kardeş ülke olarak katlmaktadr. Bu münasebetle Horten mcğazasnda Türkiye'nin tantmna yönelik etkinlikler ile ihraç maa- ~rmzn sergilenmesi ve mağaza reyonlarnda satş faaliyetinin organizasyonu Odamzca yaplacaktr. ŞÜphesiz tan tma faaliyetlerimiz değişik boyutlarda ve vastalarla gerçekleştirilmektedir. Yabanc basna

28 yönelik reklam faaliyeti ile ilgili ön hazrlklar yaplmştr. Ancak tu konunun, büyük titizlik gerektirdiği ve ülkenin genel tantm faaliyetine uyumlu bir şekilde yürütülmesi icap ettiği açktr. 1985'de bu konuda gerekli admlar atlacaktr. öte yandan, özeikle daha yatrm yapacağ ülke seçimi konusunda karara varmamş müteşebbislere şk tutmak, yahut Türkiye'de yatrm karar almş girişimcilere ön bilgileri vermek amaciyle hazrladğmz, ülkemizi ve alt yapsn tantc yayn faaliyetine başlanmştr. Yabanc sermayenin girişine katkda l:ulunmay amaçlayan dizimizin yaymanmş ilk iki kitapçğ "Türkiye'de Yabanc Sermaye Mevzuat" ve "Yatrmlar Teşvik" konusu ile ilgilidir. İhracatn, turizmin teşviki, iş mevzuat gibi konulardaki çalşmalar önümüzdeki yarda da sürdürülecektir. 2. Mevzuat ve Uygulamaya Yônelik Çalşmalar Odamzn genel faaliyetleri içinde dş ticaretle,özeikle ihracatla ilgili çalşmalar ve uygulamalar önemli bir yer tutmaktadr. Gerek uygulamada karşlaşlan güçlüklerin önlenmesi, gerekse dşa açlma ve dş rekabet gücü kazanabilme açsndan daha ileri bir liberaeşme hedefi doğrultusunda ihracat ve İthalat Rejimleri, TPKK Mevzuat ve bunun boşluklarnn daldurulmas, hapis cezalarnn para cezalarna kaydrlmas, Gümrük Mevzuat ve b..na bağl diğer mevzuatla ilgili çalşmalar ile, madde baznda ihracatta fon kesintileri, ithalatta fon ve vergi uygulamalar,. ithal kstlamalar şeklinde birkaç örneğini sayabileceğimiz çalşmalar sürdürülecektir.

29 Teşvik1e İlgili Çalşmalar Özeikle İhracat Teşvik Sistemi Uygulamasnda gözlenen aksakliklar, gecikmelerin önlenmesi 1985 ylnda da başlca uğraşlarmzdan birini teşkil edecektir. Bu konuda zaman zaman anket ve değerlendirme çalşmalar yaplacaktr. Öte yandan, kendi çapmzda bir teşvik unsuru olarak gördüğümüz ve ilk defa Odamzca başlatlarak yaygnlaşan, "Başarl İhracatçlarn Ödiil.lendirilmesi" uygulamasna devam edilecektir. 4. Araştrma, İnceleme ve Yayn Faaliyetleri a) Piyasa Araştumalar İhracatmzn arttrlmas açsndan, potansiyel sahibi pazarlarn tespit edilmesi ve bu pazarlarn incelenerek ihracatçlarmzn ihtiyaç duyduğu bilgilerin derlenmesi amacyla piyasa araştrmalar yaplmasna 1984 ylnda başlanmş, ilk olarak pazar potansiyelinin tahmini ve piyasa hakknda malnat derlenmesi amacyla Msr Arap CUmhuriyeti hakknda bir çalşma yaplmştr. Çalşma, Türkiye'de temin edilen belge ve bilgilerle masabaş araştrmas ve bilahare Odamz elemanlarndan bir ekibin anlan ülkedeki kuruluş ve firmalarla yaptğ görüşmeler ve gözlemlerine dayal saha araştrmasndan meydana gelen bir yöntemle yürütülmüştür.

30 ylnda da bu amaca yönelik piyasa araştrmalarnn elde. edilen tecrübeler şğnda,adetlerinin artrlarak sürdürülmesi planlanmştr.araştrmaya konu olarak Türkiye'nin ihracatnn daha fazla arttrlmas olanağnn.bulunduğu anlaşlan Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da birer Ülke ile ihracatmzn yönelmesi gerekliliği malum olan Uzak Doğu 'da bir ülkenin seçilmesi öngörülmüştür. Ayrca ortak yatrm,teknoloji transferi ve gelişmekte olan ülkelerden F. Almanya'ya ih+acatn geliştirilmesi konularnda danşmanlk yapan ve bir kamu kuruluşu olan Alman Teknik İşbirliği Teşkilat 23 ülkede uyg..lamakta olduğu işbirliği programn önümüzdeki yldan itibaren Türkiye'de uygulamaya başlayacak tr.odamzla müştereken yürütülmekte olan bu programda görev alacak yabanc uzmanlar Odamzda görev yapacak ve özeikle orta ve küçük ölçekli firmalarmza Almanya'da pazar bulunmas ile diğer teknik hususlarda yardmc olacaklardr Atlmnn Etkilerinin Bir Genel Denge ~i İçinde Çtizüermesi ve incelenmesi 1980 ylndan sonra ülkemiz bir dşa açlma ve liberalizasyon dönemine girmiştir ylnda dş ticaret ve kambiyo rejimimizde.önemli bir liberasyon atlm b) 'ltlrk Dş Ticaret Politikasnda ()-görülen Lil:eras~ yaplmştr. Bu liberaeşmenin etkilerinin bir model içinde incelenip değerlendirilmesi ilginç görülmüştür. Bu çalşma-: nn 1985'de tamamlanmas planlanmştr. ' 1 --~--

31 c) Ülke Etüdleri Bilindiği üzere,l978 ylndan beri özeikle Orta ' Doğu ülkelerine yönelik ülke etüdleri,küçük kitapçklar halinde yaynlanarak üyelerimizin istifadelerine sunulmuştur. veren ve ihracatç Bu yl da çeşitli ülkeler hakknda genel bilgiler özeikle bu ülkelerle ilk defa ilişkiyegirecek üyelerimize yol gösterici ülke etüdleri serilerinize imkanlar nispetinde yenileri ilave edilecek ve ayrca ülkemiz açsndan gerekli görülen geçmiş yarda hazrlanan ülke etüdleri günceeştirilerek yaynlanacaktr. etüdleri şunlardr : Geçtiğimiz yarda yaynlanan ve yenilenen ülke. Güney Kore. Suriye 21. Nijerya Cumhuriyeti 12. Libya 22. Bahreyn 2. Japonya 13. Fas 23. Birleşik Arap 3. Taivan 14. Tunus Emirlikleri 4. Kt'a Çini s. Hong Kong 24. Umman 5. Avustralya 16. Singaptr 25. Katar 6. Yeni Zelanda 17. Pakistan 26. Kuveyt 7. Endonezya 18. Su u di 27. Zaire 8. Msr Arabistan 28. İspanya 9. İran 19. Cezayir 29. Macaristan lo.irak 20. Ürdün 30. Yunanistan d) tke Baznda Diğer İncelemeler Küçük kitapçklar halindeki bu seri yayn çalşmalarmz yannda, çeşitli ülkelerle ilgili fa:ydal bilgi-

32 ler derlenerek (Dş ticaret rejimi, sağlk mevzuat, ithalat ve ihracat istatistikleri, ithalatç adresleri gibi) ilgilenen üyelere doğrudan veya Oda Gazetesi araclğ ile iletilecektir. Bunun yannda, 1985 ylnda yenilenecek ikili anlaşmalar önceden tespit edilecek ve anlaşmalarda yer almasn istediğimiz hususlar, önceden tespit edilecek, görüş talep edildiğinde derhal ilgili mercile~e sunulacaktr. e) Uluslararas Mal Satş Sözleşmeleri Hakknda Gelişmeler 1980 ylnda Viyana 'da imzalanan Uluslararas Mal Satş Sözleşmeleri Hakknda Birleşmiş Mietler Anlaşmas, Türkiye'nin ihracat rejimini çok yakndan ilgilendirmektedir. Diğer taraftan, geçtiğimiz yarda La Haye 'de başlatlan Uluslararas Mal Satş Sözleşmelerinde Uygulanacak Hukukla İlgili Olarak Özel Hukuk KOnferans çalşmalar devam etmektedir. Ülkemizi ve özeikle Türk ihracatçlarn ilgilendiren bu konuda yaplan çalşmalar ve gelişmeler izlenerek, o:iamzca geçmiş yarda başlatlan bu konudaki çalşmalarmz ilgililere yararl olacak şekilde sürdürtilecek tir.

33 f) Uluslararas Taşmaclğn ~ Sonm.lar Giderek artan DÜnya 9ş ticaretine ve diğer faktörlere bağl olarak gelişen Uluslararas taşmaclkta, ülkemizin de önemli bir yer almakta olduğl" bilinmektedir. Dş ticaret ve uluslararas taşmaclk ilişkilerinin hukuki sorumluluklar dikkate alnarak, bu sorumluluklarn yerine getirilmesinde ulkeler arasndaki farkllaşmalar nedeniyle Uluslararas Taşmaclğn hukuksal sorunlar ve bu konuda Dünya' daki (özeikle Avrupa' daki) gelişmeler incelenerek, ülkemiz ve firmalarmz ~çsndan öneri içeren bir çalşma yaplacaktr. g} Transit Taşmaclk Araştrmas. Transit taşmaclk, 1970'li yarn başnda petrol fiyatlarnn ani yükselişinin yol açtğ büyük yatrm ve dolaysyle dş ticaret hacimleri nedeniyle önem kazanmştr. BÖlgemizdeki ülkelerin özeikle ithalat hacimlerindeki bu ani sçramay, mevcut altyap yetersizlikleri nedeniyle massedememeleri, talebin bu hizmeti sunabilecek komşu ülkelere kaymas sonucunu doğurmuştur. Coğrafi konumu ve liman altyaplarnn nispeten gelişmiş olmasna rağmen, çeşitli sebeplerle büyük ölçüde ülkemiz dşna kayan transit taşmaclğn bugün içinde bulunduğu durum ve koşuarn tespiti, ülke ekonomisi ile ilişkilerinin fayda/maliyet kavram çerçevesinde incelenmesi, sorunlarn ve güçlükler in belirlenmesi, çözüm yoarnn irdelenmesi ve gerekli önerilerio hazrlanarak ilgililere sunulmas amacyla bir araştrma yaplacaktr.

34 h) Rehber yaynlar Geçtiğimiz yl gerçekleştirilen bir anket sonucu, ihracatç üyelerimizin madde ve ülke baznda tasnifi çalşmas yaplmştr. Bu çalşma sonuçlarnn Bilgi İşlem Merkezine depolanmas ile "İhracatç Mres Kitab"nn hazrlanmas kolaylaşmştr. Bu kitabn en ksa zamanda basm gerçekleştirilecektir. Ayrca, ihraç maarmz ve ihracatç ve üreticilerimizi tantc bir "İhracat Kataloğu 11 yaymlanmas öngörülmüş olup, renkli ve canl bir yayn hazrlanmasna çalşlacaktr. Ayrca, geçtimiz dönemde yukarda birinci paragrafta belirtilen çalşmaya paralel bir itbalatç adres rehberi çalşmas yaplmştr. Çalşmann anket safhas tamamlanmş olup, bilgi sayara depolama işlemine başlanmştr. Bu dönemde kitabn yaym gerçekleştirilecektir. Yabanc ülkelerde MÜteahhitlik yapan Türk firmalarnn, çeşitli özeikleriyle (isim, haberleşme, yapmş olduğu ve yaptğ işler ile iş hacmi, makine, araç-qereç park vs.gibi konularda) tantan bir rehber yaynlanarak, müteahhitlerimizin yabanclara daha iyi bir şekilde tantm sağlanacaktr. Bu arada, geçen yarda olduğu gibi yurt dş müteahhitlik hizmetleriyle ilgili olarak, üyelerimizin soru ve sorunlar ile de yakndan ilgilenilecektir.

35 VI. KÜÇÜK SANAYİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR Dinamik bir kitleyi oluşturan Odamz üyesi küçük sanayicilerimizin temel hammadde temininde karşlaştklar güçlüklerio giderilmesi, çeşitli mevzuat uygulamalarnn izlenmesi, yan sanayi ile ilgili çalşmalar ve organize sanayi bölgeleri ve diğer işyeri teminine yönelik kooperatif Iere yardmc olma gibi sürekli faaliyetlere önümüzdeki ylda da devam olunacak ve aşağdaki konular üzerinde çalşlacaktr.. Küçük Sanayide Kapasi te Kuanm Araştrmas Üyelerimizin kapasite kuanm oranlarn ve üretimi engeeyen faktörlerin etkinlik derecelerini saptamak, sektörel analiz ve geçmiş dönemle mukayese yapmak amacyla, ankete dayal araştrmamz bu yl da tekrarlanarak, bir rapor halinde sunulacaktr. 2. Sanayici Üyelerimizle İlgili İstatistiki Bilgiler Küçük sanayici üyelerimizin toplam sermaye, personel, işyeri büyüklüğü, motor gücü durumlar ve bunlarn üretim daarna göre dağlm gibi istatistiki verilerin bir zaman serisi içinde derlenmesi ve mukayeseli bir şekilde yaynlanmas konusundaki 3 aylk periyodik çalşmalar bu yl da sürdürülecektir.

36 Mesleki Geziler Bilindiği gibi, Odamz, küçük sanayici üyeler~izin gelişmiş ülkelerdeki mamul çeşit ve kalitelerini görmek ve üretim teknolojisindeki yenilikleri izleyebileceklerini sağlamak amacyla mesleki geziler düzenlenmektedir. Geneikle Uluslararas Hannaver ve Milano Fuarlarn içine alacak şekilde düzenlenen bu geziler,ülkemizin Hannaver Fuarna bu yl "Kardeş Ülke" olarak katlacağ, ayrca ayn tarihlerde gene Hannaver şehrinde bir '"Itirk Haftas'' düzenleneceği hususlar da dikkate alnrsa daha da önem kazanmş bulunmakta ve 1985 ylnda tekrarlanmasnda yarar görülmektedir. 4; İZIIir fuarnda Payyon K\.rulmas 1984 ylnda küçük sanayici üyelerimizin mamuerini teşhir ettikleri bir pavyonla katldğmz ve başarl olduğumuz İzmir Fuarna, bu yl da iştirak edilmesinde büyük yarar görülmektedir. Ancak, bu kez daha büyük ve imkanlar dahilinde müstakil bir pavyonda iştirak olanaklar araştrlacaktr. 5. Verimlilik önümüzdeki dönemde küçük sanayi kuruluşlarnda verimliliğin artrlmas konusu üzerinde durulacak ve yayn yoluyla bu hususta mensuplarmza çeşitli bilgiler aktar-. lacaktr.

37 VII. IDiTİM ve KÜLTÜR FAALİYETLERİ getirdiği 5590 Sayl Kanunu tadil eden 2567 sayl kanunun izin prosedürü nedeni ile, bir süre ara verilen baz eğitim faaliyetleri 1984 ylnda tek~ar başlatlmştr. Bu dönemde de Akşam Teknik Kurslar, Pratik Akşam Ticaret Kurslar, Muhasebe Yardmclğ ve Satclk Sertifikas gibi faaliyetler ile ticaret ve iktisat tahsili yapan öğrencilere yönelik burs uygulamasna devam olunacaktr. Bunun yannda konfeksiyon sanayiinin vasfl eleman ihtiyacnn karşlanmasna katkda bulunmak amaciylei stilist ve modelistlik konusunda kurs açlmas planlanmştr. Bu arada ayakkab üreticilerine dönük ne gibi eğitim faaliyetleri yaplabileceği konusu üzerinde durulacaktr. Eğitim konusunda Odamzn öngördüğü diğer bir faaliyet İstanbul'da bir Ticaret Lisesi inşaasdr. Bu konuda baz ön temaslar yaplmş olup, böyle bir okulun inşaatna başlanmas için gayret sarfedilecektir. Hizmet içi eğitim yoluyla mensuplarmza daha iyi hizmet verilmesine gayret edilecektir. Üyelerimizin eğitimine katkda bulunacak ve yapma durumunda olduklar çeşitli araştrma ve incelemelere şk tutabilecek baz yabanc dildeki yaynlarn tercüme edilip mensuplarn istifadelerine sunulmas olanaklar araştrlacaktr.

38 VIII. ODA İÇİ ÇALIŞMALAR Hizmetlerin daha iyi ve süratli görülmesi konusu üzerinde sürekli olarak durulmaktadr. Bilgi İşlemden gittikçe daha geniş alanlarda yararlanlmakta olup, baz belgelerin verilmesindeki süre birkaç dakikaya indirilmiştir. SirkÜlerler yolu ile üyeye daha fazla ulaşabilmek için gerekli mekanizasyona gidilecektir. Üyelere yeni ve modern görünümlü bir kimlik kart verilmesine ilişkin çalşmalar tamamlanmş olup, bu dönemde uygulamaya geçilecektir. Personele yönelik baz sosyal faaliyetlerle ilgili iç mevzuat çalşmalar 1984'de tamamlanmş ve yüce Meclise arzolunmuştur. Bu faaliyet cümlesinden olarak, personele sosyal mesken kredisi verilmesi, lojman tahsisi ve eğitim ve dinlenme tesislerinden yararlanma imkannn getirilmesi gibi hususlar saylabilir.

39 1985 YILI BÜTÇESİ ve GEREKÇESi

40

41 1985 YILI BÜ'IÇE ve GEREKÇESİ I. BÜTÇE GEREKÇESI Odamz kamu kurumu niteliğinde tüzel kişiliğe sahip mesleki kuruluşdur yl bütçemiz gelecek yl faaliyetlerinin mali portesini, belirli teknikiere istinaden aksettiren bir belge niteliğindedir. Mii Ekonominin Genel Görünümü içinde önemli bir rolü olan ticaret sektörünün iktisadi menfaatlerini, kamusal yarar faktörünü de daima gözönünde tutarak temsil eden Odamz, ilişikte takdim olunan 1985 yl bütçesini hazrlarken, geçen yarda olduğu gibi aşağdaki iki nokta üzerinde önemle durmuştur. - Mer'i mevzuatn Odamz a yüklediği hizmetleri eksiksiz olarak ifa edebilmek, - Ekonomik hayatn gerek iç, gerekse uluslararas ticaret alanlarnda her gün değişen ve gelişen şartlarna uyarak, daha yararl hizmetlerde bulunabilmek. Bu görüşlerden hareket ederek hazrlanan 1985 yl çalşma program, tasvibinize sunulmuş bulunmaktadr.

42 Genel kabul görmüş bütçe kuraarna uymak suretiyle, fasl ve maddeler halinde düzenlenen Gelir ve Giderlerin tahmininde yukarda açklanan hususlarn yansra, geçmiş yarn kat'i neticelerinden ve çeşitli istatistiki bilgilerden de yararlanlmştr. Bu esaslar dahilinde düzenlenen 1985 yl bütçesinin "GELİR" ve "GİDER" ksmlar ile bu ksmlarda bulunan fasl ve maddeleri gösteren cetveer (Ek. 1) 'de takdim edilmiştir.

43 1985 YILI BÜTÇESİ II. GELİRLER 1985 yl bütçesinde"gelirler"sekiz faslda toplanmştr. Gelirlerin tahmininde geçmiş yl bütçelerine ait kat'i hesaplar gözönünde bulundurulmuş ve ihtiyatl hareket edilmiştir. FASIL 1 KAYIT ÜCRETLmİ ve YILLIK AİDAT Odamz'n en önemli ve devamllk arz eden gelir kaynağn, Kaydiye ve Yk Aidat teşkil etmektedir sayl Kanun'un, 2567 sayl Kanun'la değiştirilen 25'nci maddesine göre düzenlenen "Ticaret ve Sanayi Odalar, Ticaret Odalar, Sanayi Odalar, Deniz Ticaret Odalar ve Ticaret Borsalar Kayt Ücreti ve Yk Aidat Tesbit Usueri Yönetmeliği"nin 5'nci maddesine istinaden, Sanayi ve Ticaret Bakanlğ'nn teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nun tarih ve 84/8758 sayl karar ile Kayt Ücretleri ve Yk Aidat tavan snr ,-liradan ,-liraya çkarlmştr. Çeşit, hacim ve maliyet yönünden artş seyri izleyen Oda hizmetlerinin, gerektirdiği giderlerin karşlanabilmesi

44 için yeni gelir kaynaklar yaratmann zorunluluğu ve son üç yk geçinme indeksleri de nazar dikkate alnarak hazrlanan, Odamz Kayt Ücretleri ve Yk Aidat Tarifesi; Oda Meclisi' nin tarih ve 13 sayl toplantsnda kabul edilerek, Sanayi ve Ticaret Bakanlğ'nn onayna sunulmuştur. Odamz tarifesi aşağdaki tabloda gösterilmiştir: KAYIT YILLIK DERECELER DERECEYE ESAS MEBLAG ÜCRET İ AİDAT Fevkalade ,- ve yukars , ,- Birinci A , ~ , ,- B , , , ,- c , , , ,- İkinci A , , , ,- B , , , ,- c , , , ,- Üçüncü A , , , ,- B , , , ,- " c , , , ,- DÖrdüncü A , , , ,- B , , , ,- c , , , ,- Beşinci , , , ,- Altnc , , , ,- Yedinci , , , ,- Sekizinci , , , ,- Dokuzuncu , , , ,- On uncu , , , ,- Onbirinci, , , ,-

45 Gerçekçi bir bütçe tahmini yapmak için, 1983 ve 1984 ( aylk) tahsilat ortalamas esas alnarak; 1-B 2-A 2-B 2-C 3-A 3-B 3-C 4-A 4-B 4-C " " " " " " Ol " " " " " " " " " " " " " " % 14 % 5 %13 % 7 % 12 %s % 18 % 30 % 40 % 40 % 37 % 43 % 40 % " % " % 52. " " % 57 nispetinde in- bütçeye ,-lira aidat tahmini dirim yaplarak, konulmuştur. l-a derecesi tahmininden % 22 Bu tahmini miktara vefat, terk, iflas etmiş ve kayd kapandğ halde tescierini yaptrmamş bulunan adet meçhul firma tcihakkuklar dahil edilmemiştir. Bu firmalardaki geçmiş yara ait alacak tahakkuklar, CXia Meclisi' nin tarihli karar gereğince dondurulmuştur.

46 Bu durumda Gelir Bütçesinin birinci Kayt Ücretleri ve Yk Aidat fasl aşağda dökümü görüldüğü gibi olacaktr: YILLIK DERECELER ADET AİDAT MİKTARI TUTARI Fevka1ade , ,- Birinci A , ,- B , ,- c , ,- İkinci A , ,- B , ,- " c , ,- Üçüncü A , ,- B , ,- c , ,- Dördüncü A , ,- B , ,- c , ,- Beşinci , ,- Altnc , Yedinci , ,- Sekizinci , ,- Dokuzuncu , ,- Onun cu , ,- Onbirinci , , ,- Kaydi ye Ücreti ,- Yekun ,-

47 FASIL 2 MrnZAM AİDAT 5590 sayl Kanun'un, 2567 sayl Kanun'la değiştirilen 26'nc maddesi gereğince; Gelir Vergisi'ne tabi üye- lerimizin ticari kazançlarnn 1~ 5'i, Kurumlar Vergisi'ne tabi üyelerimizin de ödedikleri Kurumlar Vergisi'nin %o 5'i olarak hesap edilen munzam aidat tavan snr, Bakanlar Kurulu'nun tarih ve 84/8758 sayl karar ile ,-liraya çkarlmş olduğundan, 1985 yl Bütçe tahminleri aşağda gösterildiği gibi yaplmştr. Madde 1- Ticari Kazançlardan ,- Madde 2- Kurumlar Vergisi'nden ,- Yekun ,- ======== FASIL 3 Odamz'ca yaplan hizmetler karşlğnda alnmakta olan Ücretler ve Harçlar tavan snr, Bakanlar Kurulu'nun tarih ve 84/8578 sayl karar ile ,-liraya çkarldğndan, Odamz Hizmet Ücretleri ve Tasdik Harçlar Tarifesi yeniden düzenlenmiş olup, Oda Meclisi'nin tarih ve 13 sayl toplantsnda kabul edilerek, Sanayi ve Ticaret Bakanlğ'nn onayna sunulmuştur.

48 ODA HİZMET ÜCRETLERİ ve TASDİK HARÇLARI TARİFESİ HİZMET ÜCRETİ ve TASDİK Fatura Tetkik ve ,- 200,-, NEV'İ (HİZMETLER) KADEMELER HARCININ TUTARI Tasdik Ücreti 1.001, ,- 500, , , , , , , , , , , ,- 3;000, , , , , , , , , , , , , , , ,- - den yukars ,- Kayt, Tescil ve Diğer Suretler Tasdik Harc 500,- İmza Tasdikleri 500,- Distribütörlük ve Mümessiik Tasdik Harc 1.000,- Yeddivahitlik İnceleme Üc. ve Belge Tasdik Harc 2.000,- İthal Kotalar Taleplerini İnceleme Ücreti: a) Sanayicilerin ithal taleplerini inceleme ücreti 1~ 5 (Tahsis edilen dövizin TL muadili üzerinden) (40.000,-TL'n geçemez) b) Acil İhtiyaç Kotas Taleplerini İnceleme Ücreti r~ 5 (40.000,-TL'n geçemez) c) Yatrm Kotas Taleplerini İnceleme Ücreti r~ 3 (40.000,-TL'n geçemez)

49 Tahkim, Uzlaştrma, Hakem Bilirkişilik Ücretleri: a) Uzlaştrma Kayt Ücreti b) Tahkime Başvurma Ücreti c) Hakem Bilirkişiye Başvurma Ucreti 1.000, , ,- Tahkim Yarglamas ve Uzlaştrma faaliyeti ile Bilirkişi Hakem masraflar için Hizmet Ücretleri çekişme konusunun değerine göre alnr. ÇEKİŞME KONUSU DEGERİ (TL) HİZMET ÜCRETİ,- ve yukars Sair Belgeler: a) Numune Belgesi Tasdik Harc (İthalatta) b) Mutemetlik Belgesi Ücreti c) Makine Park ile Banka Kredisi' nden İstifade Edeceklere Verilen Belge Ücreti d) Fiili Tüketim Belgeleri Ücreti e) İthalat Yapacaklar İçin İhtiyaç Tespit Ücreti f) Mücbir Sebep Belgesi Ücreti , , , , , ' , , , , , , , , , , , ,- g) Sanayici Belgesi Tasdik Harc 500,- h) Meslek ve Diğer Tasnif Gruplar Liste Ücretleri: Üye says 500 olanlarn her takm için. 000'- " " " " 2.000,- " " " " ,- " " 1501 ve yukar " " " 5.000,-

50 ) TIR Karnesi Oda Hissesi i) Kapasite Tayin Ücreti Oda Hissesi k) Yabanc Dilde Tantma Belgesi Ücreti 1) Yeterlilik Belgesi Ücreti m) Vize. İçin Tantma Belgesi Ücreti n) Hüviyet Vesikas (ikinci talepte) Ücreti (İlk hüviyet vesikas ücretsiz verilir.) o) İndeks Belgeleri (Bildirge) Ücreti 2.000,- 500, , ,- j) Bilirkişi Raporlar Oda Hissesi (1.000,-liradan az olmamak ve ,-liray geçmemek üzere bilirkişi ücreti kadar.) 5.000,- 500, ,- p) Sanayici Tüketim ve Fiili Sarfiyat Belgesi Ücr , r) İthalatç ve İhracatç Firmalar Liste Ücretleri ,- s} Diğer Belgeler ve Ücretler Tasdik Harc Bu tarifeye göre Ücretler ve Harçlar fasl gibi ,-lira olarak bütçeye da dökümü görüleceği hil edilmiştir. aşağda Madde " " 1- Fatura Te tk ik ve Tasdik Ücretleri 2- Kayt, Tescil ve Diğer Suretler Tasdik Harc 3- İmza Tasdikleri , , ,- 4- Distribütörlük, Mümessiik ve Yeddivahit Tasdik Harçlar ,- 5- İthal Kotalar ve Taleplerini İnceleme Üc. - ' 6- Tahkim, Uzlaştrma ve Hakem Bilirkişi Gelirleri ,- 7- Sair Belgeler ,- Yekun ,-

51 F A S I L : 4 MİSİL ZAMLAR! ve PARA CEZALAR 5590 sayl Kanun'un, 2567 sayl Kanun'la değiştirilen 25, 26 ve 77'nci maddelerine göre tahakkuk ve tahsil olunan gecikme zamm ve para cezalar geçen yar bütçelerinde olduğu gibi 1,-'er lira olarak ifade edilmiştir. Madde 1- Kaydiye ve Yk Aidat 2- Munzam Aidat 3- Cezalar FASIL: 5 - ' - ' 1 - Yekun ' ---- YAYIN GELİRLERİ Mecmuas 11 nn Odamz yayn organlarndan "İstanbul Ticaret Odas ilgililere bedelsiz olarak gönderilmesine bu yl da devam olunacaktr. Diğer yayn organmz "İstanbul Ticaret" Gazetesinin haftalk basks 1985 yl için ortalama adet olarak planlanmştr. Bu fasln, Oda Mecmuas (Reklam) ve Oda Gazetesi (Abone ve Reklam) ile diğer yayn gelirleri maddeleri aşağdaki şekilde teklif edilmektedir. Madde 1- Oda Mecmuas (Reklam) ,' Oda Gazetesi (Abone ve Reklam) ,- " 3- Diğer Yayn Gelirleri ,- Yekun ,-

52 FASI.L 6 edilmektedir. Fasl, 2 madde halinde ve aşağdaki gibi teklif Madde 1- Kapasite Eksper Ücretleri Oda Hissesi , 2- Sair Gelirler , - Yekun ,- ===== FASIL 7 TAHSİL EDİLECEK ESKİ ALACAKLAR Bu faslda yeralan gelirler, geçmiş senelere ait kayt ücretleri ve yk aidat ile munzam aidat alacaklarmzdan 1985 ylnda tahsil edileceğini tahmin ettiğimiz miktarlar göstermektedir. 2- Munzam Aidattan Madde 1- Kayt Ücretleri ve Yk Aidattan , , Yekun ,- ======